Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2.4011.282.2020.2.MM
z 5 czerwca 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 3 marca 2019 r., uzupełnionym pismem z dnia 28 maja 2020 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych – jest prawidłowe w zakresie możliwości skorzystania przez niego z preferencyjnego opodatkowania dochodów za 2019 r. i lata następne oraz jest nieprawidłowe w zakresie sposobu zdefiniowania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko.

UZASADNIENIE

W dniu 3 marca 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Z uwagi, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z dnia 25 maja 2020 r. znak: 0115-KDIT2.4011.282.2020.1.MM wezwano Wnioskodawcę do usunięcia stwierdzonych braków formalnych. Ww. wniosek uzupełniony został pismem z dnia 28 maja 2020 r.

W ww. wniosku oraz w piśmie uzupełniającym przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest osobą rozwiedzioną – rozwód uzyskał wyrokiem sądu w dniu 20 marca 2015 r. Z ww. związku małżeńskiego Wnioskodawca ma 13 letniego syna. Wyrokiem z dnia 19 października 2017 r. sąd rodzinny powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom z ustaleniem miejsca zamieszkania dziecka przy Wnioskodawcy. Żona Wnioskodawcy nie mieszka z nim. Zgodnie z porozumieniem rodzicielskim Wnioskodawca zajmuje się wychowywaniem syna przez większość czasu, a matka ma wyznaczone dni kontaktu z nim (2 dni w tygodniu i co drugi weekend). Wnioskodawca nie jest w żadnym związku i mieszka tylko z synem. Wnioskodawca wychowuje syna samotnie: opiekuje się nim, przygotowuje posiłki, chodzi z nim na zajęcia pozalekcyjne, utrzymuje kontakt ze szkołą, zapewnia opiekę medyczną, rozrywkę, uczestniczy aktywnie w życiu i rozwoju dziecka. Wnioskodawca ponosi też prawie całe koszty wychowania dziecka. Jego matka uczestniczy w kosztach w formie zasądzonych alimentów w wysokości 400 zł. Syn nie uzyskuje dochodów.

Przez cały 2019 r. syn mieszkał z Wnioskodawcą. W tym czasie wychowywał go samotnie. Wnioskodawca sam opiekował się synem, przygotowywał posiłki, chodził z synem na zajęcia pozalekcyjne, utrzymywał kontakt ze szkołą, zapewniał opiekę medyczną, rozrywkę, uczestniczył aktywnie w życiu i rozwoju dziecka. Ponadto Wnioskodawca troszczył się o rozwój emocjonalny i byt materialny syna. Zgodnie z porozumieniem rodzicielskim jego matka miała prawo do kontaktów z synem 2 dni w tygodniu i co drugi weekend. W tym czasie spędzała z nim czas w dowolny sposób więc mogła mieć wpływ na wychowywanie syna. Wpływ mogli też mieć nauczyciele w szkole czy grupa rówieśnicza. Jednak to na Wnioskodawcy spoczywał obowiązek troski o jego rozwój emocjonalny i byt materialny. To Wnioskodawca zapewniał zaspokojenie wszystkich potrzeb materialnych syna i pokrywał całe ich koszty, a jego matka płaciła Wnioskodawcy alimenty w wysokości 400 zł miesięcznie.

Wnioskodawca podkreśla, że nie jest możliwe wychowywanie dziecka samotnie przez 365 dni w roku. Były dni, kiedy przekazywał opiekę nad synem innym osobom. Spowodowane to było kierowaniem się dobrem syna, jego potrzebą kontaktu z matką, przyczynami losowymi lub taką chęcią przez niego wyrażoną. Nie zmienia to faktu, że syn mieszkał z Wnioskodawcą i to Wnioskodawca musiał zapewniać mu odpowiednie warunki wychowawcze i bytowe.

W 2019 r. Wnioskodawca uzyskiwał dochody z umowy o pracę opodatkowane zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz z prywatnego najmu mieszkania (opodatkowanego ryczałtem). Do Wnioskodawcy, jego syna oraz byłej żony nie mają zastosowania przepisy art. 6 ust. 8 ustawy dotyczące podlegania przepisom art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym oraz ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Wnioskodawca zakłada, że tak jak w roku 2019 tak i w następnych latach sytuacja będzie kształtowała się tak samo, nie zna bowiem żadnych przesłanek wskazujących na możliwość zmiany dotychczasowej sytuacji.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w świetle opisanego zdarzenia przyszłego i obowiązującego stanu prawnego oraz wyroków Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu o sygn. akt I SA/Wr 1234/17, I SA/Wr 1917/14 i Naczelnego Sądu Administracyjnego o sygn. akt II FSK 573/15 Wnioskodawca spełnia warunki zawarte w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przewidziane dla osoby samotnie wychowującej dziecko, a w konsekwencji, czy przysługuje mu prawo do preferencyjnego rozliczenia się w ramach ww. podatku za 2019 r. i lata następne, do chwili zmiany stanu faktycznego lub zmian w prawie podatkowym, jako osobie samotnie wychowującej dziecko?

Zdaniem Wnioskodawcy do końca 2010 r. w orzecznictwie sądowo - administracyjnym w miarę jednolicie przyjmowano, że art. 6 ust. 4 i ust. 5 u.p.d.o.f. ogranicza preferencyjne zasady opodatkowania do osób „samotnie wychowujących dzieci", a więc będących w sposób rzeczywisty pozbawionych udziału i wsparcia drugiego z rodziców w procesie wychowywania dziecka. Przyjmowano także, że status osoby „samotnie wychowującej dzieci" przysługiwać może tylko jednemu z rodziców (postanowienie 7 sędziów NSA z dnia 11 października 2010 r. sygn. akt II FPS 3/10, wraz z powołanym w nim orzecznictwem sądów administracyjnych, Trybunału Konstytucyjnego i poglądami doktryny). Jednocześnie Wnioskodawca podkreśla, że wskazane wyżej poglądy były ugruntowane w odniesieniu do stanu prawnego obowiązującego do końca 2010 r. Natomiast nowelizacja omawianego przepisu - od dnia 1 stycznia 2011 r. - nadała nową treść normatywną analizowanej regulacji. W wyniku tej nowelizacji nie tylko zmienione bowiem zostało literalne brzmienie art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ale ponadto ustawodawca, uchylając art. 6 ust. 5 ww. ustawy zrezygnował z legalnej definicji „osoby samotnie wychowującej dzieci". Wskazać w tym miejscu należy, że zgodnie z tą definicją, za osobę samotnie wychowującą dzieci uważało się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, jak również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności. Stąd w stanie prawnym obowiązującym do końca 2010 r. uzasadniony byłby wniosek, że status osoby samotnie wychowującej dzieci przysługiwać może tylko jednemu z rodziców spełniających powyższe kryteria co do jego stanu cywilnego lub sytuacji prawnej bądź faktycznej. Obecnie art. 6 ust. 4 u.p.d.o.f. nie zawiera natomiast zastrzeżenia, że chodzi wyłącznie o jednego z rodziców, stąd status taki może mieć każde z rodziców rozwiedzionych spełniających pozostałe wymagania określone w tym przepisie. Aktualnie treść tego przepisu wskazuje zatem na to, że każdy z rodziców rozwiedzionych, chcąc skorzystać z preferencyjnego rozliczenia dochodów, musi w roku podatkowym faktycznie samotnie wychowywać dzieci m.in. małoletnie i nie może realizować przesłanki negatywnej określonej w ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Co bardzo istotne, skoro przepis ten nie stawia wymogu, aby dany rodzic był osobą samotnie wychowującą dzieci przez cały rok podatkowy, możliwe jest uznanie za osoby samotnie wychowujące dzieci każdego z rodziców, którzy wychowują dzieci w systemie naprzemiennym lub takim jak ma to miejsce w niniejszej sprawie. Taki pogląd potwierdzony został w orzecznictwie sądów administracyjnych (wyroki: WSA we Wrocławiu z dnia 9 października 2014 r. w sprawie I SA/Wr 1917/14, WSA w Warszawie z dnia 12 września 2017 r. w sprawie III SA/Wa 2835/16 oraz NSA z dnia 5 kwietnia 2017 r. w sprawie II FSK 573/15). W wyrokach tych podkreślono, że proces wychowywania dzieci jest realizowany samotnie przez każdego z rodziców w sytuacji, w której rodzice nie wychowują i nie opiekują się dziećmi wspólnie lecz każdy z nich oddzielnie, w innym miejscu, w wyznaczonym czasie, bez udziału drugiego. W tej sytuacji prawo do skorzystania z preferencyjnego opodatkowania wynikającego z art. 6 ust. 4 u.p.d.o.f. może mieć de facto każde z rodziców uczestniczących w takim systemie wychowania dziecka. We wszystkich powyższych wyrokach Sąd orzekł o uchyleniu interpretacji indywidualnych, w których przyjęto przedstawione stanowisko jako nieprawidłowe. W związku z powyższym Wnioskodawca stoi na stanowisku, że spełnia warunki zawarte w art. 6 ust. 4 u.p.d.o.f. przewidziane dla osoby samotnie wychowującej dziecko, a w konsekwencji przysługuje mu prawo do preferencyjnego rozliczenia się z podatku dochodowego od osób fizycznych za 2019 r. i lata następne, do chwili zmiany stanu faktycznego lub zmian w prawie podatkowym, jako osobie samotnie wychowującej dziecko.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe w zakresie możliwości skorzystania przez niego z preferencyjnego opodatkowania dochodów za 2019 r. i lata następne oraz nieprawidłowe w zakresie sposobu zdefiniowania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1387 z późn. zm.), od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1. małoletnie,
   
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
   
3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub uzyskały przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

• podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Stosownie do art. 6 ust. 9 powołanej ustawy, zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

• posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,
• wychowywania samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecka),
• nie uzyskiwania przez rodzica i dziecko (dzieci) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (za wyjątkiem tych osób, do których ma zastosowanie art. 1 pkt 2 tej ustawy, tj. uzyskujących przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej), ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych,
• nie uzyskiwania przez pełnoletnie dzieci (dziecko) dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b oraz przychodów, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej.

Jednocześnie wyjaśnić należy, że ustawodawca tworząc przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kierował go do rodzica samotnie wychowującego dziecko/dzieci i spełniającego określone kryteria.

Zgodnie bowiem z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 kwietnia 2011 r. sygn. akt SK 62/08, wprowadzając omawianą preferencję, ustawodawca nie kierował jej do każdego rodzica, który ma władzę rodzicielską i jednocześnie jest stanu wolnego, ale tylko do tych osób spełniających określone kryteria, które samotnie i osobiście troszczą się o zaspokajanie codziennych potrzeb.

Wskazać należy, iż zmiana w art. 6 ust. 4 ustawy podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzona od 2011 r. zmierzała do doprecyzowania pojęcia „osoby samotnie wychowującej dzieci”, w taki sposób, aby nie budziło wątpliwości, iż prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów nie przysługuje wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione, o których mowa w art. 6 ust. 4, a wyłącznie tym, które samotnie wychowują te dzieci.

W tym celu zaproponowano połączenie dotychczasowych brzmień art. 6 ust. 4 i 5 ww. ustawy w jeden przepis, który precyzuje warunki korzystania z preferencji i jednocześnie pozwala na odzwierciedlenie zamierzenia ustawodawcy dotyczącego samotnego wychowywania dzieci.

Zatem wykładnia celowościowa aktualnie obowiązującego art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (po wprowadzeniu ww. zmian), jednoznacznie prowadzi do konstatacji, iż preferencyjne rozliczenie osoby samotnie wychowującej uzależnione jest nie tylko od stanu cywilnego ale przede wszystkim od faktycznego samotnego wychowywania dziecka/dzieci.

Należy podkreślić, iż zarówno do końca 2010 r., jak i aktualnie, status osoby samotnie wychowującej dziecko/dzieci może przysługiwać tylko jednemu z rodziców. Odmienne stosowanie art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych byłoby niesprawiedliwe, nieracjonalne lub niweczące ratio legis tego przepisu.

Podkreślić należy, że w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego wykształcił się pogląd, że aby uznać rodzica lub opiekuna prawnego za osobę samotnie wychowującą dziecko nie wystarczy, by osoba ta była stanu wolnego (lub osobą w stosunku do której orzeczono separację, albo osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności), ale musi również faktycznie samotnie wychowywać dziecko, przy czym „samotnie" oznacza wg NSA „bez udziału innej osoby". Jak podkreśla się w orzecznictwie, uzasadnienie wprowadzenia ulgi (wykładnia celowościowa) świadczy wyraźnie o tym, że ustawodawca kierował ją wyłącznie do tych osób, które samotnie troszczą się o zaspokajanie codziennych potrzeb dziecka, nie zaś do każdego rodzica, który ma władzę rodzicielską i jednocześnie jest stanu wolnego, ale nie pełni codziennej (samotnej) pieczy nad dzieckiem. Innymi słowy, nie każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w komentowanym przepisie jest osobą samotnie wychowującą dziecko – tak: postanowienie NSA z dnia 11 października 2010 r., sygn. akt II FPS 3/10; wyroki NSA z dnia 20 października 2006 r., sygn. akt II FSK 1266/05, z dnia 24 listopada 2006 r., sygn. akt II FSK 1474/05, z dnia 20 października 2006 r., sygn. akt II FSK 1267/05, z dnia 30 listopada 2006 r., sygn. akt II FSK 1452/05, II FSK 644/06, II FSK 1549/05, II FSK 1534/05, II FSK 1548/05, z dnia 6 maja 2008 r., sygn. akt II FSK 617/07 i II FSK 371/07, z dnia 30 czerwca 2009 r., sygn. akt II FSK 279/08, z dnia 27 stycznia 2011r., sygn. akt II FSK 2474/10 (orzeczenia dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych - orzeczenia.nsa.gov.pl).

Zaznaczyć przy tym należy, że tylko jedna osoba (spośród obydwu rodziców lub opiekunów) może być uznana za samotnie wychowującą to samo dziecko w danym czasie (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 6 lutego 2007 r., sygn. akt III SA/Wa 2693/06, LEX nr 220525).W takim wypadku osobą samotnie wychowującą dziecko jest osoba, która faktycznie, w pojedynkę - w pełni albo w przeważającej mierze wychowuje dziecko bez udziału drugiego z rodziców, stale, na codzień troszcząc się nie tylko o byt materialny, ale także rozwój emocjonalny dziecka. Przez wychowywanie należy bowiem rozumieć zapewnianie stałej opieki, prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Pojęcie to uszczegółowił NSA w wyroku z dnia 31 maja 2011 r., sygn. akt I FSK 30/10, LEX nr 844681, w uzasadnieniu którego znalazło się następujące stwierdzenie: „Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych".

Należy również powołać wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 17 grudnia 2013 r., sygn. akt I SA/Bd 893/13, w którym Sąd zwrócił uwagę, że w jego ocenie - w odniesieniu do przepisu art. 6 ust. 4 ustawy p.d.f. - mając na uwadze zasady wykładni tak językowej jak i celowościowej należy uznać, że brak jest jakichkolwiek racjonalnych przesłanek do stwierdzenia, że jedno dziecko w jednym roku podatkowym może być samotnie wychowywane przez oboje rodziców.

Konsekwencją takiego poglądu jest fakt, że mimo osobistych starań wychowawczych każdego z rodziców podejmowanych wobec małoletnich dzieci w różnych okresach czasu tego samego roku podatkowego nie można uznać tych rodziców za osoby samotnie wychowujące dzieci, a zatem nie przysługuje im uprawnienie do preferencyjnego rozliczania się z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Mając na uwadze powyższe wyjaśnić zatem należy, że z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis art. 6 ust. 4 ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby.

Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Przystępując do oceny możliwości rozliczania uzyskiwanych dochodów Wnioskodawcy w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dziecko zaznaczyć należy, że każda preferencja podatkowa stanowi wyjątek od zasady równości i powszechności opodatkowania. W konsekwencji, podatnikowi przysługuje prawo do jej zastosowania, jeśli spełni warunki dla niej określone, a w szczególności, jeśli w trakcie roku podatkowego faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców, wychowywał dziecko.

Jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego Wnioskodawca jest osobą rozwiedzioną – rozwód uzyskał wyrokiem sądu w dniu 20 marca 2015 r. Z ww. związku małżeńskiego Wnioskodawca ma 13 letniego syna. Wyrokiem z dnia 19 października 2017 r. sąd rodzinny powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom z ustaleniem miejsca zamieszkania dziecka przy Wnioskodawcy. Żona Wnioskodawcy nie mieszka z nim. Zgodnie z porozumieniem rodzicielskim Wnioskodawca zajmuje się wychowywaniem syna przez większość czasu, a matka ma wyznaczone dni kontaktu z nim (2 dni w tygodniu i co drugi weekend). Wnioskodawca nie jest w żadnym związku i mieszka tylko z synem. Wnioskodawca wychowuje syna samotnie: opiekuje się nim, przygotowuje posiłki, chodzi z nim na zajęcia pozalekcyjne, utrzymuje kontakt ze szkołą, zapewnia opiekę medyczną, rozrywkę, uczestniczy aktywnie w życiu i rozwoju dziecka. Wnioskodawca ponosi też prawie całe koszty wychowania dziecka. Jego matka uczestniczy w kosztach w formie zasądzonych alimentów w wysokości 400 zł. Syn nie uzyskuje dochodów.

Przez cały 2019 r. syn mieszkał z Wnioskodawcą. W tym czasie wychowywał go samotnie. Wnioskodawca sam opiekował się synem, przygotowywał posiłki, chodził z synem na zajęcia pozalekcyjne, utrzymywał kontakt ze szkołą, zapewniał opiekę medyczną, rozrywkę, uczestniczył aktywnie w życiu i rozwoju dziecka. Ponadto Wnioskodawca troszczył się o rozwój emocjonalny i byt materialny syna. Zgodnie z porozumieniem rodzicielskim jego matka miała prawo do kontaktów z synem 2 dni w tygodniu i co drugi weekend. W tym czasie spędzała z nim czas w dowolny sposób więc mogła mieć wpływ na wychowywanie syna. Wpływ mogli też mieć nauczyciele w szkole czy grupa rówieśnicza. Jednak to na Wnioskodawcy spoczywał obowiązek troski o rozwój emocjonalny syna i o jego byt materialny. To Wnioskodawca zapewniał zaspokojenie wszystkich potrzeb materialnych syna i pokrywał całe ich koszty, a jego matka płaciła Wnioskodawcy alimenty w wysokości 400 zł miesięcznie.

Skoro zatem – jak wskazał Wnioskodawca – syn mieszkał z nim i to on musiał zapewniać synowi odpowiednie warunki wychowawcze i bytowe, to na Wnioskodawcy spoczywał obowiązek troski o rozwój emocjonalny syna i jego byt materialny oraz Wnioskodawca zapewniał synowi zaspokojenie jego wszystkich potrzeb materialnych - pokrywał całe ich koszty - przysługuje mu prawo rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe w zakresie możliwości skorzystania przez niego z preferencyjnego opodatkowania dochodów za 2019 r. i lata następne oraz za nieprawidłowe w zakresie sposobu zdefiniowania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko.

Końcowo zastrzec należy, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego, które w przedmiotowej sprawie umożliwiłoby pełną ocenę spełnienia przez Wnioskodawcę wszystkich przesłanek uprawniających do zastosowania rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy – Ordynacja podatkowa jest bowiem sam przepis prawa. Wobec tego, wydając przedmiotową interpretację oparto się na przedstawionym przez Wnioskodawcę opisie zdarzenia przyszłego, w którym wskazano, że syn mieszkał z Wnioskodawcą i to on musiał zapewniać synowi odpowiednie warunki wychowawcze i bytowe, to na Wnioskodawcy spoczywał obowiązek troski o rozwój emocjonalny i byt materialny syna oraz Wnioskodawca zapewniał synowi zaspokojenie jego wszystkich potrzeb materialnych - pokrywał całe ich koszty. W przypadku jednak, gdyby przytoczony we wniosku opis zdarzenia przyszłego różnił się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, to wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Odnosząc się natomiast do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków stwierdzić należy, że rozstrzygnięcia w nich zawarte zapadły w konkretnych sprawach, osadzonych w określonym stanie faktycznym. Nie stanowią natomiast materialnego prawa podatkowego i nie mają mocy powszechnie obowiązującej. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) w swoim rozdziale III określa bowiem zamknięty katalog źródeł prawa powszechnie obowiązującego. Nie przewiduje ona takiej mocy dla orzecznictwa sądowego, w tym orzecznictwa sądów administracyjnych. W związku z powyższym, nie negując takiego orzecznictwa, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy zauważyć, że moc obowiązująca wyroków zamyka się w obrębie spraw, w których zostały wydane. Jakkolwiek więc orzecznictwo sądów administracyjnych ma istotne znaczenie dla interpretacji przepisów, jako że zawiera wskazówki co do ich wykładni oraz zastosowania, to nie odbiera ono organowi wydającemu interpretację prawa do samodzielnej oceny zdarzeń i wykładni przepisów. Podkreślić przy tym należy, że organ wydający interpretację indywidualną ma obowiązek dokonania samodzielnej oceny przedstawionego we wniosku zagadnienia w procesie wydawania interpretacji indywidualnych, a orzecznictwo sądowe nie odbiera organowi wydającemu interpretację prawa do samodzielnej oceny zdarzeń i wykładni przepisów, zwłaszcza w sytuacji, gdy organ uznaje, że prezentowana przez niego wykładnia jest prawidłowa, a w orzecznictwie istnieją rozbieżności interpretacyjne.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego opisanego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.