Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT2-2.4011.247.2020.2.AKR
z 2 czerwca 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 16 lutego 2020 r. (data wpływu 20 lutego 2020 r.), uzupełnionym pismem z dnia 19 maja 2020 r. (data wpływu 26 maja 2020 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania otrzymanego odszkodowania wraz z odsetkami – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 lutego 2020 r. wpłynął do tutejszego Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania otrzymanego odszkodowania wraz z odsetkami.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.), w związku z powyższym pismem z dnia 12 maja 2020 r., Nr 0113-KDIPT2-2.4011.247.2020.1.AKR wezwano Wnioskodawcę, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało w dniu 12 maja 2020 r. (skutecznie doręczone w dniu 15 maja 2020 r.). W dniu 26 maja 2020 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku (nadane w dniu 21 maja 2020 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 5 sierpnia 2010 r. w (…) została zawarta umowa pomiędzy Wnioskodawcą a Panem J.S. Określała ona, że: „Przedmiotem niniejszej umowy jest uregulowanie warunków przejścia Pana W. K. z dotychczasowego miejsca pracy do firmy … sp. z o.o. w (…) oraz zabezpieczenia na jego rzecz odszkodowania w przypadku rozwiązania spółki, zgłoszenia jej upadłości, sprzedaży, niedofinansowania bądź wypowiedzenia umowy o pracę przez … sp. z o.o. i związanym z tym utratą zatrudnienia”. W § 2 umowy Pan J. S. w wypadku braku dofinansowania spółki …, jej rozwiązania, ogłoszenia upadłości, sprzedaży lub wypowiedzenia umowy o pracę w okresie 5 lat od dnia zawarcia umowy o pracę z Wnioskodawcą zobowiązał się do wypłaty na Jego rzecz odszkodowania w wysokości 50 000 zł w terminie 30 dni od zaistnienia któregokolwiek z powyższych zdarzeń. Podpisy na umowie zostały potwierdzone w Kancelarii Notarialnej w (…). Umowa o pracę z firmą … sp. z o.o. została zawarta w dniu 9 sierpnia 2010 r. Żadne treści powyższej umowy, w tym zobowiązanie do zapłaty odszkodowania, nie zostały przeniesione do umowy o pracę. W dniu 30 sierpnia 2013 r. Wnioskodawca otrzymał pismo o rozwiązaniu umowy o pracę z przyczyn leżących po stronie zakładu pracy.

W związku z brakiem realizacji powyższej umowy przez Pana J. S. po uprzednim wezwaniu do zapłaty na adres jego zamieszkania, Wnioskodawca wystąpił na drogę postępowania sądowego o zapłatę odszkodowania w wysokości 50 000 zł wraz z odsetkami, pozywając solidarnie Pana J. S. i zakład pracy - … sp. z o.o. w (…). W dniu 24 kwietnia 2015 r. Sąd Okręgowy … Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych po rozpoznaniu sprawy na skutek apelacji powoda zmienił zaskarżony wyrok Sądu I instancji i zasądził na rzecz Wnioskodawcy od Pana J. S. kwotę 50 000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 1 stycznia 2014 r. i kosztami procesu. Apelacja w stosunku do zakładu pracy firmy … sp. z o.o. została oddalona. W uzasadnieniu wyroku Sąd Okręgowy wskazał, że stroną umowy jest Pan J. S., a nie firma … i to on we własnym imieniu zagwarantował Wnioskodawcy wypłatę odszkodowania na wypadek zaistnienia zdarzeń opisanych w umowie. Potwierdził to również Pan J. S. na rozprawie: „ja jako osoba fizyczna w trosce o finanse spółki zobowiązałem się do świadczenia wymienionego w § 2 umowy z dnia 5 sierpnia 2010 r.”.

Nadto Sąd Okręgowy stwierdził, że „umowa zawarta między J. S. i W. K. nie jest umową prawa pracy, lecz umową regulującą stosunek cywilnoprawny w rozumieniu art. 1 k.c. z tego względu przepisy kodeksu cywilnego mają do niej zastosowanie wprost. Nie można zatem mówić o odpowiednim stosowaniu kodeksu cywilnego poprzez art. 300 k.p.” Apelacja w stosunku do firmy …. została oddalona bowiem Sąd wskazał, że roszczenie nie wynika ze stosunku pracy, umowa nie została zawarta przez Spółkę, a Spółka nie przejęła na siebie żadnego zobowiązania wynikającego z zawartej umowy.

Sąd Okręgowy wskazał również, że sprawa przeciwko J. S. nie jest sprawą związaną ze stosunkiem pracy oraz nie jest sprawą z zakresu prawa pracy i że nie powinna być rozpoznawana w postępowaniu odrębnym właściwym dla spraw z zakresu prawa pracy. Z uwagi jednak na koszty postępowania i jej zaawansowanie została rozpatrzona przez Sąd Okręgowy … Wydział Pracy. Zasądzona kwota została zapłacona przez Pana J. S. wraz z odsetkami i kosztami procesu z jego konta prywatnego.

W uzupełnieniu wniosku stwierdzono, że Wnioskodawca otrzymał odszkodowanie z konta prywatnego Pana J. S. wraz z odsetkami i kosztami procesu, w dniu 1 czerwca 2015 r. kwotę 35 000 zł i w dniu 23 czerwca 2015 r. kwotę 28 500 zł. Z uwagi na dokonaną nadpłatę Wnioskodawca zwrócił przelewem Panu J. S. w dniu 29 września 2015 r. kwotę 2 541 zł 32 gr.

Treść orzeczenia Sądu pierwszej instancji: „po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2015 r. w (…) na rozprawie sprawy z powództwa W. K. przeciwko J. E. S. i … spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w (…) o odszkodowane - oddala powództwo ”. Treść orzeczenia Sądu Okręgowego: „1. Zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądza od J. E. S. na rzecz W. K. 50.000 (pięćdziesiąt tysięcy) złotych z odsetkami ustawowymi od dnia 01.01.2014 r. oraz 1.800 (jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za I instancję; 2. zasądza od J. E. S. na rzecz Skarbu Państwa - Sąd Rejonowy w (…) 2.500 (dwa tysiące pięćset) złotych tytułem nieziszczonej opłaty, od której strona powodowa była zwolniona; 3. oddala apelację w pozostałej części; 4. zasądza od J. E. S. na rzecz W. K. 930 (dziewięćset trzydzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za II instancję, w tym 900 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego”.

W poprzednim zakładzie pracy Wnioskodawca był na stanowisku dyrektora ds. handlu. Kwota 50 000 zł odszkodowania została zaproponowana przez Pana J. S. a Wnioskodawca wyraził na jej wysokość zgodę. Odszkodowanie przewidziane umową nie miało zabezpieczać ewentualnych strat poniesionych przez Wnioskodawcę ani też Jego korzyści. Pan J. S. był gwarantem spełnienia warunków określonych w umowie, od spełnienia których uzależnione było dalsze istnienie firmy … sp. z o.o. i przejście Wnioskodawcy z dotychczasowego miejsca pracy do Spółki. Odszkodowanie nie dotyczyło korzyści, które Wnioskodawca mógłby osiągnąć gdyby Mu szkody nie wyrządzono i nie można mówić o jego ekwiwalencie do szkód i strat Wnioskodawcy. Odszkodowanie nie było zależne od strat czy korzyści gdyby nie rozwiązano umowy o pracę. Kwota 50 000 zł była kwotą stałą odszkodowania, niezależną od tego czy Pan J. S. nie wywiąże się z umowy w pierwszym roku jej obowiązywania czy też np. w czwartym. Była to kwota niezależna od ewentualnych korzyści jakie Wnioskodawca mógłby osiągnąć gdyby nie rozwiązano z Nim umowy o pracę. A przecież korzyści te z roku na rok były inne. Nadto mimo warunków umowy Wnioskodawca otrzymał wynagrodzenie zgodnie z umową o pracę w kwocie 3 tys. zł netto miesięcznie, a około pół roku przed rozwiązaniem umowy 4 tys. z netto miesięcznie. Stąd też gdyby J. S. rozwiązał umowę w pierwszym roku jej obowiązywania, czyli straty z tytułu wynagrodzenia i korzyści jakie podatnik mógłby osiągnąć gdyby nie rozwiązano z nim umowy o pracę byłyby ponad 144 tys. zł (3 tys. miesięcznie x 12 miesięcy x 4 lata), a nie 50 tys. zł. Nie można zatem tutaj mówić o stratach i korzyściach. W momencie propozycji przejścia podatnika do firmy … sp. z o.o. posiadała ona milionowe długi. Nie płaciła podatków do urzędu skarbowego i składek za pracowników do ZUS, wynagrodzenia pracowników nie były płacone na bieżąco, a dostawcy towarów upominali się o zapłatę faktur za dostarczane towary. Taka sytuacja firmy spowodowała, że Wnioskodawca nigdy nie wyraziłby zgody aby gwarantem była firma …., ponieważ była ona niewypłacalna. Pan J. S. posiadał w firmie większościowy pakiet udziałów, na mocy którego mógł powoływać samodzielnie organy Spółki i decydować o całości spraw Spółki. Będąc jednocześnie Prezesem Zarządu Spółki decydował o warunkach zatrudnienia pracowników. Dokapitalizował również Spółkę z własnych środków udzielając Spółce pożyczek. W związku z powyższym jedynym gwarantem ewentualnej wypłacalności uzgodnionej kwoty odszkodowania mógł być osobiście tylko Pan J. S., a nie firma będąca na skraju upadłości. Z powyższych względów umowa została zawarta z Panem J. S., a nie firmą … sp. z o.o. Świadczy o tym również zapis § 3 umowy między stronami: „roszczenie o wypłatę odszkodowania objętego niniejszą umową przechodzi na spadkobierców Pana J. S. w okresie wskazanym niniejszą umową”. Zapis taki byłby niemożliwy do zrealizowania w przypadku umowy ze spółką z o.o. Również podczas postępowania sądowego Pan J. S. zeznał: „ja jako osoba fizyczna w trosce o finanse Spółki zobowiązałem się do świadczenia wymienionego w § 2 umowy z 5.08.2010 roku” (k. 68 akt postępowania sądowego). Żądanie odsetek wynika z treści § 2 przedmiotowej umowy. Strony umówiły się, że odszkodowanie będzie wypłacone w terminie 30 dni od zajścia któregokolwiek ze zdarzeń, czyli również od rozwiązania umowy o pracę z Wnioskodawcą, które nastąpiło w dniu 30 listopada 2013 r. - 30 dni upłynęło zatem w dniu 30 grudnia 2013 r., dlatego też odsetki naliczone są od dnia następnego, czyli dnia 1 stycznia 2014 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy zapłacona na rzecz Wnioskodawcy na podstawie prawomocnego wyroku Sądu kwota 50 000 zł podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
2. Czy zapłacone na rzecz Wnioskodawcy odsetki od kwoty 50 000 zł zgodnie z wyrokiem Sądu podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy (ostatecznie sformułowanym w uzupełnieniu wniosku) – w zakresie pytania oznaczonego nr 1 – umowa łącząca strony została zawarta między osobą fizyczną J.S. a Wnioskodawcą. Świadczą o tym zapisy określające adres zamieszkania Pana J. S., a nie adres siedziby firmy, przejście roszczenia na spadkobierców Pana J. S. oraz wskazanie, że w umowie występuje jako większościowy udziałowiec. Umowa takiej treści została zawarta z nim, ponieważ to on decydował o wszystkich sprawach związanych z działalnością firmy, ponieważ posiadał pakiet większościowy udziałów. Nie było intencją stron zawarcie umowy z firmą … sp. z o.o. bowiem udzielone gwarancje nigdy nie mogłyby być wyegzekwowane przez Wnioskodawcę, ponieważ kondycja finansowa spółki była tragiczna i m.in. bez dofinansowania, które zostało umieszczone jako warunek umowy, niemożliwe byłoby wyjście Spółki z kryzysu. Przyznał to również Sąd. Zgodnie z treścią uzasadnienia do wyroku Sądu Okręgowego „umowa zawarta pomiędzy J. S. i W. K. nie jest umową prawa pracy, lecz umową regulującą stosunek cywilnoprawny w rozumieniu art. 1 kc. Z tego względu przepisy kodeksu cywilnego mają do niej zastosowanie wprost. Nie można zatem mówić o odpowiednim stosowaniu kodeksu cywilnego poprzez art. 300 kp”. Umowa powyższa nigdy nie była zawarta w ramach kodeksu pracy. Zasądzona przez Sąd Okręgowy kwota 50 tys. zł, zdaniem Wnioskodawcy, podlega zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z uwagi na swój charakter mieści się ona w kategorii odszkodowań zasądzonych wyrokiem sądowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b, którego nie dotyczą wyłączenia przewidziane w pkt a) i b), ponieważ na pewno nie mają związku z prowadzoną działalnością gospodarczą i nie dotyczą korzyści, które Wnioskodawca mógłby osiągnąć gdyby Mu szkody nie wyrządzono. Gdyby bowiem chodziło o utracone korzyści to strony w umowie przyjęłyby kwoty proporcjonalne do okresu przepracowanego w ciągu 5 lat zatrudnienia. W takiej sytuacji skoro umowa została rozwiązana z podatnikiem z dniem 30 listopada 2013 r. to utracone korzyści licząc 5 lat od dnia zawarcia umowy wynosiłyby 76 tys. zł (19 miesięcy pozostałych do upływu 5 lat od dnia zatrudnienia x 4 tys. zł). Tymczasem kwota 50 tys. zł była stała i niezależna od długości obowiązywania umowy w okresie 5 lat. Z uwagi na powyższe Wnioskodawca uważa, że odszkodowanie przyznane przez Sąd, zasądzone od osoby fizycznej i opłacone z jej prywatnych zasobów mieści się w kategorii odszkodowań otrzymanych na podstawie wyroku - art. 21 ust. 1 pkt 3b, którego nie dotyczą wyłączenia przewidziane w pkt a) i b), tzn. nie mają związku z prowadzoną działalnością gospodarczą i nie dotyczą korzyści, które Wnioskodawca mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zdaniem Wnioskodawcy – w zakresie pytania oznaczonego nr 2 – zasądzone i zapłacone odsetki korzystają również ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b. Skoro w przedmiotowej sprawie odsetki pełnią funkcję odszkodowawczą, a z okoliczności sprawy wynika, że zostały zasądzone na mocy wyroku sądowego to należy uznać, że dzielą los świadczenia głównego i powinny zostać zwolnione na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Na podstawie art. 12 ust. 1 ww. ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Na mocy art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, źródłami przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 5 sierpnia 2010 r. w (…) została zawarta umowa pomiędzy Wnioskodawcą a Panem J. S.. Określała ona, że: „Przedmiotem niniejszej umowy jest uregulowanie warunków przejścia Pana W. K. z dotychczasowego miejsca pracy do firmy … sp. z o.o. w (…) oraz zabezpieczenia na jego rzecz odszkodowania w przypadku rozwiązania spółki, zgłoszenia jej upadłości, sprzedaży, niedofinansowania bądź wypowiedzenia umowy o pracę przez … sp. z o.o. i związanym z tym utratą zatrudnienia”. W § 2 umowy Pan J. S. w wypadku braku dofinansowania spółki …, jej rozwiązania, ogłoszenia upadłości, sprzedaży lub wypowiedzenia umowy o pracę w okresie 5 lat od dnia zawarcia umowy o pracę z Wnioskodawcą zobowiązał się do wypłaty na jego rzecz odszkodowania w wysokości 50 000 zł w terminie 30 dni od zaistnienia któregokolwiek powyższych zdarzeń. Podpisy na umowie zostały potwierdzone w Kancelarii Notarialnej w (…). Umowa o pracę z firmą … sp. z o.o. została zawarta w dniu 9 sierpnia 2010 r. Żadne treści powyższej umowy, w tym zobowiązanie do zapłaty odszkodowania, nie zostały przeniesione do umowy o pracę. W dniu 30 sierpnia 2013 r. Wnioskodawca otrzymał pismo o rozwiązaniu umowy o pracę z przyczyn leżących po stronie zakładu pracy. W związku z brakiem realizacji powyższej umowy przez Pana J. S. po uprzednim wezwaniu do zapłaty na adres jego zamieszkania, Wnioskodawca wystąpił na drogę postępowania sądowego o zapłatę odszkodowania w wysokości 50 000 zł wraz z odsetkami, pozywając solidarnie Pana J. S. i zakład pracy - … sp. z o.o. w (…). W dniu 24 kwietnia 2015 r. Sąd Okręgowy … Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych po rozpoznaniu sprawy na skutek apelacji powoda zmienił zaskarżony wyrok Sądu I instancji i zasądził na rzecz Wnioskodawcy od Pana J. S. kwotę 50 000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 1 stycznia 2014 r. i kosztami procesu. Apelacja w stosunku do zakładu pracy firmy … sp. z o.o. została oddalona. W uzasadnieniu wyroku Sąd Okręgowy wskazał, że stroną umowy jest Pan J. S., a nie firma … i to on we własnym imieniu zagwarantował Wnioskodawcy wypłatę odszkodowania na wypadek zaistnienia zdarzeń opisanych w umowie. Potwierdził to również Pan J. S. na rozprawie: „ja jako osoba fizyczna w trosce o finanse spółki zobowiązałem się do świadczenia wymienionego w § 2 umowy z dnia 5 sierpnia 2010 r.”. Nadto Sąd Okręgowy stwierdził, że „umowa zawarta między J. S. i W. K. nie jest umową prawa pracy, lecz umową regulującą stosunek cywilnoprawny w rozumieniu art. 1 k.c., z tego względu przepisy kodeksu cywilnego mają do niej zastosowanie wprost. Nie można zatem mówić o odpowiednim stosowaniu kodeksu cywilnego poprzez art. 300 k.p.” Apelacja w stosunku do firmy … została oddalona, gdyż Sąd wskazał, że roszczenie nie wynika ze stosunku pracy, umowa nie została zawarta przez Spółkę, a Spółka nie przejęła na siebie żadnego zobowiązania wynikającego z zawartej umowy. Sąd Okręgowy wskazał również, że sprawa przeciwko J. S. nie jest sprawą związaną ze stosunkiem pracy oraz nie jest sprawą z zakresu prawa pracy i że nie powinna być rozpoznawana w postępowaniu odrębnym właściwym dla spraw z zakresu prawa pracy. Z uwagi jednak na koszty postępowania i jej zaawansowanie została rozpatrzona przez Sąd Okręgowy … Wydział Pracy. Zasądzona kwota została zapłacona przez Pana J. S. wraz z odsetkami i kosztami procesu z jego konta prywatnego. Wnioskodawca otrzymał odszkodowanie z konta prywatnego Pana J. S. wraz z odsetkami i kosztami procesu, w dniu 1 czerwca 2015 r. kwotę 35 000 zł i w dniu 23 czerwca 2015 r. kwotę 28 500 zł. Z uwagi na dokonaną nadpłatę Wnioskodawca zwrócił przelewem Panu J. S. w dniu 29 września 2015 r. kwotę 2 541 zł 32 gr. W poprzednim zakładzie pracy Wnioskodawca był na stanowisku dyrektora ds. handlu. Kwota 50 000 zł odszkodowania została zaproponowana przez Pana J. S., a Wnioskodawca wyraził na jej wysokość zgodę. Odszkodowanie przewidziane umową nie miało zabezpieczać ewentualnych strat poniesionych przez Wnioskodawcę ani też Jego korzyści. Pan J. S. był gwarantem spełnienia warunków określonych w umowie, od spełnienia których uzależnione było dalsze istnienie firmy … sp. z o.o. i przejście Wnioskodawcy z dotychczasowego miejsca pracy do Spółki. Odszkodowanie nie dotyczyło korzyści, które Wnioskodawca mógłby osiągnąć gdyby Mu szkody nie wyrządzono i nie można mówić o jego ekwiwalencie do szkód i strat Wnioskodawcy. Odszkodowanie nie było zależne od strat czy korzyści gdyby nie rozwiązano umowy o pracę. Kwota 50 000 zł była kwotą stałą odszkodowania, niezależną od tego czy Pan J. S. nie wywiąże się z umowy w pierwszym roku jej obowiązywania czy też np. w czwartym. Była to kwota niezależna od ewentualnych korzyści jakie Wnioskodawca mógłby osiągnąć gdyby nie rozwiązano z Nim umowy o pracę. A przecież korzyści te z roku na rok były inne. Nadto mimo warunków umowy Wnioskodawca otrzymał wynagrodzenie zgodnie z umową o pracę w kwocie 3 tys. zł netto miesięcznie, a około pół roku przed rozwiązaniem umowy 4 tys. z netto miesięcznie. Stąd też gdyby J. S. rozwiązał umowę w pierwszym roku jej obowiązywania, czyli straty z tytułu wynagrodzenia i korzyści jakie podatnik mógłby osiągnąć gdyby nie rozwiązano z nim umowy o pracę byłyby ponad 144 tys. zł (3 tys. miesięcznie x 12 miesięcy x 4 lata), a nie 50 tys. zł. Nie można zatem tutaj mówić o stratach i korzyściach. W momencie propozycji przejścia podatnika do firmy … sp. z o.o. posiadała ona milionowe długi. Nie płaciła podatków do urzędu skarbowego i składek za pracowników do ZUS, wynagrodzenia pracowników nie były płacone na bieżąco, a dostawcy towarów upominali się o zapłatę faktur za dostarczane towary. Taka sytuacja firmy spowodowała, że Wnioskodawca nigdy nie wyraziłby zgody aby gwarantem była firma …, ponieważ była ona niewypłacalna. Pan J. S. posiadał w firmie większościowy pakiet udziałów, na mocy którego mógł powoływać samodzielnie organy Spółki i decydować o całości spraw Spółki. Będąc jednocześnie Prezesem Zarządu Spółki decydował o warunkach zatrudnienia pracowników. Dokapitalizował również Spółkę z własnych środków udzielając Spółce pożyczek. W związku z powyższym jedynym gwarantem ewentualnej wypłacalności uzgodnionej kwoty odszkodowania mógł być osobiście tylko Pan J. S., a nie firma będąca na skraju upadłości. Z powyższych względów umowa została zawarta z Panem J. S., a nie firmą … sp. z o.o. Świadczy o tym również zapis § 3 umowy między stronami: „roszczenie o wypłatę odszkodowania objętego niniejszą umową przechodzi na spadkobierców Pana J. S. w okresie wskazanym niniejszą umową”. Zapis taki byłby niemożliwy do zrealizowania w przypadku umowy ze spółką z o.o. Również podczas postępowania sądowego Pan J. S. zeznał: „ja jako osoba fizyczna w trosce o finanse Spółki zobowiązałem się do świadczenia wymienionego w § 2 umowy z 5.08.2010 roku” (k. 68 akt postępowania sądowego). Żądanie odsetek wynika z treści § 2 przedmiotowej umowy. Strony umówiły się, że odszkodowanie będzie wypłacone w terminie 30 dni od zajścia któregokolwiek ze zdarzeń, czyli również od rozwiązania umowy o pracę z Wnioskodawcą, które nastąpiło w dniu 30 listopada 2013 r. - 30 dni upłynęło zatem w dniu 30 grudnia 2013 r., dlatego też odsetki naliczone są od dnia następnego, czyli dnia 1 stycznia 2014 r.

Wnioskodawca powziął wątpliwość czy zapłacona na Jego rzecz kwota odszkodowania w wysokości 50 000 zł wraz z odsetkami podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jego zdaniem ww. odszkodowanie mieści się w kategorii odszkodowań otrzymanych na podstawie wyroku, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

W tym kontekście warunkiem wystarczającym do powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym na zasadach przewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie więc niezrealizowanie choćby jednej ze wskazanych wyżej przesłanek.

W przytoczonym art. 21 ust. 1 pkt 3b wymieniono zwolnienie od podatku, stanowiące wyjątek od zasady powszechnego opodatkowania. Obowiązującym sposobem wykładni przepisów podatkowych jest wykładnia gramatyczna, zatem przepisy te należy interpretować zgodnie z ich literalnym brzmieniem. Wszystkie bowiem normy wprowadzające zwolnienia przedmiotowe mają charakter odstępstwa od zasady powszechności opodatkowania według jednakowych, tych samych dla każdego podatnika zasad, dlatego też nie można traktować ich rozszerzająco.

Odnosząc się do dyspozycji ww. przepisu należy podkreślić, że powyższy przepis zwalnia od podatku jedynie takie odszkodowania, które nie stanowią ekonomicznego przysporzenia ponad stan majątkowy będący w posiadaniu podatnika przed ich wypłatą. Na podstawie ww. przepisu opodatkowaniu podatkiem dochodowym – jako wyłączone ze zwolnienia – podlega odszkodowanie otrzymane (na podstawie wyroku lub ugody sądowej) z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać gdyby mu szkody nie wyrządzono. Opodatkowanie to wynika stąd, że gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści, to korzyści te podlegałyby opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Ze zwolnienia przewidzianego we wskazanym art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy została więc wyłączona (poza odszkodowaniami otrzymanymi w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą) kategoria odszkodowań dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Jednocześnie należy zauważyć, że w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia. Nie oznacza to jednak dowolności w ich rozumieniu. Jak wynika bowiem z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 kwietnia 2011 r., sygnatura akt SK 62/08 – jeśli określony sposób rozumienia przepisu ustawy utrwalił się już w sposób oczywisty, a zwłaszcza jeśli znalazł jednoznaczny i autorytatywny wyraz w orzecznictwie Sądu Najwyższego bądź Naczelnego Sądu Administracyjnego to należy uznać, że przepis ten – w praktyce swego stosowania – nabrał takiej właśnie treści. Jednocześnie względy spójności systemu prawa uzasadniają, aby kryteria rozumienia pojęć niezdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, miały w pierwszej kolejności charakter kryteriów ustawowych.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że odszkodowanie to rodzaj świadczenia, które należy się za wyrządzenie szkody (odpowiednio zadośćuczynienie za doznane krzywdy) od podmiotu, który szkodę wyrządził lub ponosi za nią odpowiedzialność. Odszkodowanie stanowi pieniężną równowartość szkody majątkowej lub szkody na osobie, natomiast zadośćuczynienie jest pieniężną formą zrekompensowania szkody niemajątkowej. O tym co stanowi szkodę oraz jakie są zasady i sposoby jej naprawienia decydują – co do zasady – przepisy art. 361 i 363 ustawy z dnia z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380.).

Zgodnie z art. 361 § 1 Kodeksu cywilnego zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego).

Podstawową funkcją odszkodowania jest kompensacja co oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszonych zdarzeniem wyrządzającym szkodę, obejmując to, co z majątku ubyło na skutek tego zdarzenia lub do niego nie weszło (utracona korzyść). Z kolei, celem zadośćuczynienia jest łagodzenie doznanej krzywdy.

Jednocześnie z punktu widzenia odpowiedzialności odszkodowawczej znaczenie ma też zasada restytucji, rozumiana jako zakaz wzbogacenia poszkodowanego.

Mając na uwadze treść stanu faktycznego zaprezentowaną we wniosku oraz zacytowane powyżej przepisy prawa podatkowego, należy stwierdzić, że zapisy art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie pozwalają na zastosowanie tego artykułu do przypadku Wnioskodawcy.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że ww. przepis odnosi się do odszkodowań lub zadośćuczynień otrzymanych na podstawie wyroku lub ugody sądowej w wysokości w nich określonych. W przypadku Wnioskodawcy natomiast przyznanie odszkodowania oraz jego wysokość wynika z umowy pomiędzy Wnioskodawcą a Panem J. S. - Prezesem Zarządu Spółki, w której zatrudniony był Wnioskodawca. Umowa była zawarta przy przejściu Wnioskodawcy z dotychczasowego miejsca pracy do ww. Spółki, a odszkodowanie w wysokości 50 000 zł miało zabezpieczyć Wnioskodawcę w przypadku rozwiązania Spółki, zgłoszenia jej upadłości, sprzedaży, niedofinansowania bądź wypowiedzenia umowy o pracę. Jednocześnie, jak wskazał Wnioskodawca, postępowanie dotyczyło pozwu o zapłatę kwoty odszkodowania wynikającej z ww. umowy zawartej w dniu 5 sierpnia 2010 r. wraz z odsetkami. Pozew ten został złożony przez Wnioskodawcę: „W związku z brakiem realizacji powyższej umowy przez Pana J. S. po uprzednim wezwaniu do zapłaty na adres jego zamieszkania”, a nie w związku z roszczeniem Wnioskodawcy o zasądzenie i wypłatę odszkodowania lub zadośćuczynienia. Zatem, jak wskazano wyżej, to treść umowy zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a Panem J. S. określa obowiązek wypłaty odszkodowania na rzecz Wnioskodawcy, natomiast wyrok Sądu stanowi tytuł prawny, na podstawie którego Wnioskodawca mógł domagać się zapłaty od Pana J. S. Wysokość kwoty odszkodowania w wyniku postępowania sądowego nie została zmieniona.

W konsekwencji w przypadku Wnioskodawcy, nie został spełniony warunek otrzymania odszkodowania na podstawie wyroku lub ugody sądowej, które określałyby wysokość tego odszkodowania.

Tym samym, kwota odszkodowania otrzymana przez Wnioskodawcę określona w umowie zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a Panem J. S. nie stanowi odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymanego na podstawie wyroku lub ugody sądowej.

Z tego względu nie znajduje zatem zastosowania w przedstawionym przez Wnioskodawcę stanie faktycznym przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jak wskazano powyżej zwolnienie na podstawie ww. przepisu przysługuje jeżeli odszkodowanie lub zadośćuczynienie otrzymane zostało na podstawie wyroku lub ugody sądowej, co w przypadku Wnioskodawcy nie miało miejsca.

Tym samym wypłacone świadczenie stanowi dla Wnioskodawcy przychód z innych źródeł i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się z kolei do zasądzonych odsetek ustawowych od przedmiotowego świadczenia, należy stwierdzić, że zwolnienie od podatku dochodowego otrzymanych odsetek przysługuje tylko wówczas, gdy przepis ustawy zawiera w tym przedmiocie (konkretnie odnosi się do odsetek) – wyraźne zwolnienie. Ustawodawca nie pomija odsetek w zwolnieniach, jeżeli uznaje zasadność ich zwolnienia w odniesieniu do dóbr, które w ocenie ustawodawcy zasługują na szczególną ochronę.

W niektórych sytuacjach w odniesieniu do odsetek ustawodawca przewidział możliwość zwolnienia od podatku dochodowego.

I tak, zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są:

• pkt 52 – odsetki i kwoty rekompensat otrzymanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe (Dz. U. Nr 156, poz. 776),
  

• pkt 95 – odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1,
  

• pkt 119 – odsetki od papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa oraz obligacji emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, w części odpowiadającej kwocie odsetek zapłaconych przy nabyciu tych papierów wartościowych od emitenta,
  

1. pkt 130 – odsetki lub dyskonto od obligacji emitowanych przez Skarb Państwa i oferowanych na rynkach zagranicznych oraz dochody z odpłatnego zbycia tych obligacji uzyskane przez osoby fizyczne, o których mowa w art. 3 ust. 2a,
   

• pkt 130a – odsetki lub dyskonto od listów zastawnych uzyskane przez osoby fizyczne, o których mowa w art. 3 ust. 2a,
  

• pkt 130b – odsetki lub dyskonto od obligacji emitowanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego i oferowanych na rynkach zagranicznych, przeznaczonych na finansowanie ustawowych celów działalności Banku Gospodarstwa Krajowego, dotyczących wspierania polityki gospodarczej Rady Ministrów, realizacji rządowych programów społeczno-gospodarczych oraz programów samorządności lokalnej i rozwoju regionalnego, oraz dochody z odpłatnego zbycia tych obligacji, uzyskane przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a.
  
  

W przypadku Wnioskodawcy mamy do czynienia z odsetkami ustawowymi za nieterminową wypłatę odszkodowania. Tym samym takie odsetki nie korzystają z ww. zwolnień, gdyż nie mieszczą się w kategoriach tam wymienionych.

Zatem, skoro ustawodawca nie zamieścił w katalogu zwolnień odsetek należnych od przysługującego Wnioskodawcy odszkodowania, to należy stwierdzić, że odsetki te podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zgodnie ze wskazaną powyżej regułą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tego rodzaju odsetki stanowią przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy i podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, zapłacona na rzecz Wnioskodawcy kwota odszkodowania w wysokości 50 000 zł podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy. Zapłacone na rzecz Wnioskodawcy odsetki od ww. kwoty również nie korzystają ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ani też żadnego innego przepisu tej ustawy.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Jednocześnie Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w … za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała, lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.