Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4-3.4012.209.2020.3.DS
z 8 lipca 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 4 maja 2020 r. (data wpływu 8 maja 2020 r.) uzupełnionym pismem z dnia 3 czerwca 2020 r. ( data wpływu 8 czerwca 2020 r. ) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania Wnioskodawcy za podatnika podatku z tytułu udzielonej pożyczki wykonującego odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, które jest zwolnione z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 maja 2020 r. wpłynął ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania Wnioskodawcy za podatnika podatku z tytułu udzielonej pożyczki wykonującego odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, które jest zwolnione z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 3 czerwca 2020 r. (data wpływu 8 czerwca 2020 r.).

We wniosku wspólnym złożonym przez:

• Zainteresowanego będącego stroną postępowania:
  A. Spółka z o.o.,
  

• Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania:
  B. Spółka z o.o.,
  
  
  

przedstawiono następujący stan faktyczny:

A. Sp. z o.o. jest osobą prawną, posiadającą siedzibę oraz zarząd na terytorium Polski. W kwietniu 2020 r. Spółka złożyła zgłoszenie rejestracyjne jako podatnik VAT zwolniony. Do 31 marca 2020 r. Spółka była zarejestrowana jako podatnik VAT czynny w Polsce.

Wnioskodawca jest wpisany do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (dalej: „KRS”), a zgodnie z danymi ujawnionymi w KRS przedmiot prowadzonej przez niego działalności gospodarczej stanowi:

• jako działalność przeważająca: działalność holdingów finansowych (PKD 64.20.Z), oraz
  
• jako pozostała działalność: działalność obejmująca m.in.:
  
  • leasing finansowy (PKD 64.91.Z);
    
  • pozostałą finansową działalność usługową, gdzie indziej niesklasyfikowaną, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKD 64.99.Z);
    
  • pozostałą działalność wspomagającą usługi finansowe, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKD 66.19.Z), oraz
    
  • pozostałe formy udzielania kredytów (PKD 64.92.Z).
    
  
  

Dotychczas Spółka nie prowadziła czynnie działalności w zakresie udzielania kredytów/pożyczek, niemniej wskazać należy, że w 2014 roku A - jako spółka przejmująca - połączyła się przez przejęcie ze spółką C. Sp. z o. o. (dalej: „C” lub „Spółka przejmowana”), której przedmiot działalności stanowiła m.in. działalność holdingów finansowych oraz pozostała finansowa działalność usługowa, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych.

A. i C. Sp. z o. o. wchodziły w skład tej samej grupy kapitałowej, tj. D. S.a.r.l. z siedzibą w (…) - grupy kapitałowej niższego rzędu oraz E. S.A. z siedzibą w (…) - grupy kapitałowej wyższego rzędu. Z chwilą połączenia zakres działalności gospodarczej Wnioskodawcy ujawniony w KRS został poszerzony o wskazane powyżej PKD 64.92.Z, obejmujące pozostałe formy udzielania kredytów.

W wyniku dokonanego połączenia doszło do przeniesienia całego majątku Spółki przejmowanej na Wnioskodawcę, w trybie art. 492 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1030, z późn. zm.) oraz do rozwiązania Spółki przejmowanej. W rezultacie A. stała się następcą prawnym C, w tym następcą dla celów podatkowych, zgodnie z przepisem art. 93 § 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej.

W tym kontekście Wnioskodawca wskazuje dodatkowo, że w 2014 roku na mocy porozumienia (datio in solutum z dnia 6 maja 2014 r.) Spółka przejmowana przejęła wierzytelność wynikającą z udzielonej przez dłużnika pożyczki, z tytułu której przez okres ok. 6 miesięcy naliczane były odsetki. Po połączeniu, w 2015 roku pożyczka ta została spłacona na rzecz Wnioskodawcy wraz z naliczonymi odsetkami, które wynosiły ponad 7 mln zł (spłata nastąpiła przez potrącenie).

W kwietniu 2020 r. Wnioskodawca zawarł 3 umowy pożyczki ze spółkami powiązanymi tj. z B. Sp. z o.o., F. Sp. z o.o. i G. Sp. z o.o. (B występuje w ramach niniejszego wniosku jako Zainteresowany nie posiadający statusu strony).

W ramach przedmiotowych umów Spółka udzieliła pożyczek (dalej „Pożyczka” lub łącznie „Pożyczki”) ww. podmiotom, a zawarte umowy spełniały przesłanki do uznania ich za umowę pożyczki w rozumieniu art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 z późn. zm.; dalej: „k.c.”), a także pożyczkę pieniężną w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

B. jest podmiotem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny w Polsce i prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania energii elektrycznej, a także w zakresie m.in. robót związanych z budową linii telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych, pozostałych obiektów inżynierii lądowej i wodnej oraz wykonywania instalacji elektrycznych, wodno-kanalizacyjnych i pozostałych instalacji budowlanych.

Pożyczkobiorca wygrał ostatnio aukcję na budowę lądowych elektrowni wiatrowych i potrzebował finansowania. W rezultacie A, postanowiła udzielić mu - zgodnie z przedmiotem swojej działalności gospodarczej - Pożyczki mającej na celu zapewnienie finansowania realizowanego przez tę spółkę przedsięwzięcia. Takie rozwiązanie umożliwia minimalizację kosztów pozyskiwania kapitału przez ww. spółkę projektową, a także jest rozwiązaniem umożliwiającym pozyskanie środków niezbędnych do realizacji projektów w znacząco krótszym czasie (co pozwala na zachowanie przez Pożyczkobiorcę płynności finansowej).

Źródłem finansowania były środki pozyskane przez A od udziałowca Wnioskodawcy. A pozyskała środki od udziałowca z zamiarem ich przeznaczenia na Pożyczki dla ww. spółek projektowych i osiągnięcia zysku w postaci odsetek należnych od pożyczkobiorców, których wysokość będzie wynikała z zawartych umów pożyczek.

Spółka nie wyklucza, że poza planowanymi umowami pożyczek w przyszłości zawierać będzie kolejne umowy o tym charakterze z tymi samym Pożyczkobiorcami lub z innymi spółkami należącymi do tej samej grupy kapitałowej.

Na obecną chwilę Wnioskodawca nie jest w stanie ocenić czy takie kolejne umowy będą w przyszłości zawierane oraz w jakiej skali.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie, sprecyzowane ostatecznie w nadesłanym uzupełnieniu:

Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki i Zainteresowanego, zgodnie z którym przy udzieleniu Pożyczki A działa jako podatnik VAT, tj. podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, a w rezultacie czynność udzielenia Pożyczki przez Wnioskodawcę na rzecz B, stanowi usługę objętą zakresem VAT kwalifikowaną jako świadczenie usług za wynagrodzeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, podlegające zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT?

Stanowisko Zainteresowanych:

Wnioskodawca oraz Zainteresowany stoją wspólnie na stanowisku, że udzielenie Pożyczki przez Spółkę na rzecz B stanowiło czynność objętą zakresem VAT, gdyż realizowane jest przez Wnioskodawcę jako podatnika VAT, działającego w zakresie przedmiotu jego działalności gospodarczej za stosownym wynagrodzeniem. W rezultacie czynność udzielenia Pożyczki przez Spółkę powinna zostać zakwalifikowana na gruncie VAT jako odpłatne świadczenie usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Jednocześnie, jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, z uwagi na spełnienie przesłanek z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, czynność ta jako usługa w zakresie udzielania pożyczek pieniężnych korzysta ze zwolnienia od VAT.

Na potrzeby określenia czy dana czynność podlega opodatkowaniu VAT, konieczne jest rozstrzygnięcie czy czynność ta mieści się w zakresie przedmiotowym i podmiotowym VAT. Tylko bowiem w sytuacji spełnienia obu tych przesłanek opodatkowanie VAT znajdzie zastosowanie w odniesieniu do danej czynności.

W rezultacie, aby dana transakcja podlegała opodatkowaniu VAT muszą być łącznie spełnione dwa podstawowe warunki, czyli:

• po pierwsze, czynność będąca przedmiotem transakcji powinna podlegać opodatkowaniu VAT jako świadczenie usług, czy też dostawa towaru (tzw. warunek przedmiotowy).
  

• po drugie, transakcja powinna być wykonana przez podmiot będący podatnikiem VAT i działający w takim charakterze (tzw. warunek podmiotowy), tj. w ramach prowadzonej przez dany podmiot działalności gospodarczej.
  
  
  

1. Udzielenie pożyczki jako usługa za wynagrodzeniem.
   
   

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jednocześnie przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się, co do zasady, przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT), podczas gdy zgodnie z przepisem art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Biorąc pod uwagę brzmienie powołanych przepisów, należy przyjąć, że każde świadczenie (każda czynność, która polega na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania), które nie jest dostawą towarów stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o VAT.

Podkreślenia przy tym wymaga, że aby dane świadczenie mogło stanowić usługę objętą zakresem VAT muszą być kumulatywnie spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
  

• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
  
  
  

Powyższe powoduje, że o podlegającej opodatkowaniu VAT usłudze można mówić jedynie wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym rozumiany w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Potwierdza to również orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE” lub „Trybunał”), w którym sformułowano kryteria jakie należy brać pod uwagę przy wykładni pojęcia świadczenia usług funkcjonującego na gruncie przepisów o VAT. Mianowicie, jak przykładowo wskazał Trybunał w wyroku z 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 (R.J. Tolsma), świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT występuje w sytuacji, gdy:

1. istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
2. wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
3. istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
4. odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
5. istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.
   
   

W tym kontekście, należy odnotować, że zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Zatem pożyczka pieniężna jest świadczeniem polegającym na udzieleniu innemu podmiotowi finansowania poprzez przeniesienie na jego własność określonej ilości pieniędzy z obowiązkiem ich zwrotu w ustalonych terminach. Jednocześnie otrzymujący zgadza się na przyjęcie określonej kwoty pożyczki. Jeżeli te czynności dzieją się odpłatnie (np. za wynagrodzeniem w postaci odsetek), to stanowią one świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

W rezultacie czynności, które są wykonywane przez A w ramach umów pożyczki zawartej z B, powinny być klasyfikowane jako świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, za czym niezależnie od ww. uwag dotyczących charakteru prawnego umowy pożyczki, przemawiają również następujące argumenty:

• Pomiędzy stronami (Spółką a Zainteresowanym) istnieje stosunek prawny - umowa pożyczki - na mocy którego A zobowiązała się do wykonania określonych czynności (przeniesienie własności określonej ilości pieniędzy, tj. zapewnienie finansowania) w zamian za wynagrodzenie określone w umowie (odsetki).
  

• Przedmiotem świadczenia nie są towary, lecz świadczenie polegające na czasowym udostępnieniu/korzystaniu ze środków pieniężnych (nie jest to zatem dostawa towarów).
  

• Pożyczkobiorca odnosi bezpośrednią korzyść związaną z udzieleniem Pożyczki - korzyścią jaką odnosi B, jest zapewnienie finansowania realizowanego przez nią przedsięwzięcia, otrzymanie kapitału w postaci środków pieniężnych, z których Pożyczkobiorca będzie swobodnie korzystać w okresie trwania umowy pożyczki. W następstwie udzielenia Pożyczki Pożyczkobiorca uzyskał środki niezbędne do wykonania realizowanych projektów w znacząco krótszym czasie, co pozwoliło na zachowanie przez niego płynności finansowej. Takie rozwiązanie umożliwiło również minimalizację kosztów pozyskiwania kapitału.
  

• W umowie pożyczki strony określiły wysokość wynagrodzenia przysługującego Spółce w zamian za udzieloną Pożyczkę. Zatem istnieje bezpośredni związek pomiędzy wykonanymi świadczeniami oraz przekazanym wynagrodzeniem. Jednocześnie wysokość tego wynagrodzenia niewątpliwie została wyrażona w pieniądzu.
  
  
  

2. Pożyczki udzielane przez A jako podatnika VAT.
   
   

Przechodząc w tym miejscu do analizy spełnienia w niniejszej sprawie ww. warunku podmiotowego należy na wstępie wskazać, że stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Zgodnie natomiast z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Niewątpliwie udzielenie przez A Pożyczek, tj. przekazanie środków pieniężnych (a zatem wartości o charakterze niematerialnym) na rzecz pożyczkobiorców, na określony okres, za ustalonym wynagrodzeniem (oprocentowaniem), uzyskiwanym w ustalonych okresach rozliczeniowych, stanowi wykorzystywanie tych środków w sposób ciągły i w celach zarobkowych. Usługa tego rodzaju mieści się zatem w pojęciu „działalność gospodarcza” zdefiniowanym w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Jednocześnie, określona w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT, będącym transpozycją art. 9 ust. 1 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE. L. z 2006 r. Nr 347, str. 1 ze zm.; dalej: „Dyrektywa VAT”), definicja podatnika ma charakter uniwersalny, co oznacza, że podatnikiem (na gruncie VAT) są te podmioty, które występują w zawodowym obrocie gospodarczym. Zatem jeżeli podatnik dokona czynności w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej to niezależnie od tego, czy taka czynność zostanie zaklasyfikowana jako typowa dla prowadzonej przez niego działalności, czy też pomocnicza, bądź też jako jednorazowa, będzie on podatnikiem VAT z tytułu tej czynności.

Powyższe stanowisko jest powszechnie akceptowane w wydawanych interpretacjach indywidualnych organów podatkowych, jak również w orzecznictwie Trybunału. Tytułem przykładu można w tym miejscu odwołać się do orzeczenia TSUE z 13 czerwca 2013 r. w sprawie C-62/12 (Galin Kostów), zgodnie z którym „byłoby niezgodne w szczególności z celem nakładania podatku VAT w możliwie najbardziej ogólny sposób dokonywanie wykładni art. 9 ust. 1 akapit drugi dyrektywy, w sprawie podatku VAT w ten sposób, że pojęcie „działalności gospodarczej” znajdujące się w tym przepisie nie obejmuje działalności, która - choć wykonywana w sposób okazjonalny - wchodzi w zakres ogólnej definicji tego pojęcia znajdującej się w pierwszym zdaniu tego przepisu” (pkt 30 ww. wyroku). W orzeczeniu tym Trybunał podkreślił, że: „Podatnik VAT nie jest nim zatem tylko w odniesieniu do działalności, którą zgłosił jako działalność zwyczajową, lecz również w odniesieniu do każdej działalności wykonywanej za wynagrodzeniem, która w rozumieniu art. 9 ust. 1 dyrektywy VAT jest „działalnością producentów, handlowców lub usługodawców”.

W rezultacie w wydawanych interpretacjach indywidualnych organy podatkowe akceptują stanowisko, zgodnie z którym wykluczenie z opodatkowania podatkiem VAT działalności jednorazowej lub okazjonalnej prowadzonej przez podatnika VAT byłoby naruszeniem zasad powszechności opodatkowania, neutralności i równego traktowania transakcji gospodarczych, zgodnie z którymi wszyscy podatnicy podlegają podatkowi VAT w ten sam sposób w przypadku tej samej działalności.

Jedyny wyjątek w tym zakresie stanowi podejmowanie czynności przez dany podmiot w ramach zarządu jego majątkiem prywatnym (por. tezy wynikające z wyroku TSUE w sprawie C-l80/10 i C- 181/10, Słaby Kuć).

Co oczywiste A, jako osoba prawna, w przeciwieństwie do osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, nie wykonuje czynności należących do sfery prywatnej i nie zarządza majątkiem prywatnym. Wszystkie czynności Wnioskodawcy należą do płaszczyzny gospodarczej i związane są z działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, do której to sfery niewątpliwie należy odpłatne udzielanie pożyczek.

Wykonanie usługi pożyczki, należy zatem uznać za prowadzenie działalności gospodarczej przez Wnioskodawcę, co dodatkowo potwierdza również fakt, że działalność ta wpisuje się w przedmiot działalności A ujawniony w KRS od chwili połączenia z C w 2014 roku.

Taką kwalifikację opisanego zdarzenia przyszłego potwierdzają również organy podatkowe w interpretacjach indywidualnych wydawanych w analogicznych do przedstawionego w niniejszym wniosku stanach faktycznych/zdarzeniach przyszłych. Zgodnie bowiem z utrwaloną linią orzeczniczą:

„Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym. (...) czynność udzielenia pożyczek, będzie spełniać przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu. Udzielenie bowiem trzech pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczek stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu.” (tak np. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: „DKIS”) w interpretacji indywidualnej z dnia 28 grudnia 2018 r., 0111-KDIB3-1.4012.903.2018.1.AB).

Analogiczne rozstrzygnięcia odnaleźć można m.in. w następujących interpretacjach indywidualnych, wydanych przez Dyrektora KIS na gruncie podobnych stanów faktycznych/zdarzeń przyszłych:

• z dnia 11 kwietnia 2019 r., znak 0114-KDIP1-3.4012.127.2019.1.JG;
• z dnia 21 lutego 2019 r., znak 0111-KDIB3-1.4012.60.2019.1.IK;
• z dnia 16 listopada 2018 r., znak 0111-KDIB3-1.4012.745.2018.4.AB;
• z dnia 25 października 2018 r., znak 0112-KDIL1 -2.4012.574.2018.1.JO;
• z dnia 19 października 2018 r.,0113-KDIPT1-2.4012.617.20I8.3.KT;
• z dnia 16 kwietnia 2018 r., znak 0112-KDIL1-3.4012.93.2018.2.IT;
• z dnia 20 listopada 2017 r., o nr 0111-KDIB3-1.4012.731.2017.1.MP;
• z dnia 3 sierpnia 2017 r., znak 0111-KDIB3-1.4012.360.2017.1 .JP;
• z dnia 20 marca 2017 r., znak 1462-IPPP2.4512.11.2017.1.JO,

jak również w wielu innych licznych wcześniejszych i późniejszych interpretacjach DKIS, czy też Ministra Finansów i działających w jego imieniu upoważnionych Dyrektorów Izb Skarbowych.

Reasumując, zgodnie z jednolitą linią interpretacyjną organów podatkowych, udzielanie pożyczek przez podatnika VAT stanowi odpłatne świadczenie usług objęte opodatkowaniem VAT. Działanie takie podejmowane przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, zaliczane jest do zawodowej płaszczyzny działalności danej jednostki, a więc rodzi obowiązki na gruncie VAT.

Warte odnotowania jest, że wskazany skutek powstaje niezależnie od tego, czy dany podmiot ujawnia w odpowiednich rejestrach, np. KRS, działalność w zakresie udzielania kredytów/pożyczek jako objętą przedmiotem jego aktywności zawodowej. Organy podatkowe powszechnie stoją na takim stanowisku (np. interpretacja DKIS z dnia 15 maja 2017 r. znak 0112-KDIL4.4012.48.2017.1.NK), stąd należy uznać, że konstatacja ta jest tym bardziej uprawniona w odniesieniu do podmiotów, które rozpoznają czynności w omawianym zakresie jako jeden z istotnych elementów ich działalności biznesowej, deklarując go we właściwych ewidencjach, czy też dokumentach korporacyjnych.

Udzielenie pożyczki, przez podmiot, który przykładowo - tak jak A - ujawnia w KRS działalność w zakresie udzielania kredytów, lub w obszarze innych usług finansowych niewątpliwie musi zostać rozpoznane za objęte pojęciem wykonywania działalności gospodarczej i dokonywane w związku z jej prowadzeniem. Tym samym musi ono zostać zaklasyfikowane do zawodowej płaszczyzny danej jednostki, a zatem za rodzące obowiązki w podatku VAT.

Nie może tego wniosku podważać nawet ograniczona aktywność danego podmiotu w konkretnym obszarze (nawet gdyby wyczerpywał on przedmiot działalności danego podatnika). Jak bowiem jednoznacznie wynika z ugruntowanego orzecznictwa TSUE, a także krajowych sądów administracyjnych oraz organów podatkowych, o prowadzeniu działalności gospodarczej można mówić już wówczas, gdy nie przyniosła ona jeszcze żadnych widocznych efektów, ale podatnik podjął już czynności przygotowawcze do jej faktycznego uruchomienia (rozpoczęcia).

Fakt ten był wielokrotnie podkreślany w orzecznictwie Trybunału. Powołując się na zasadę neutralności podatku, wskazywano, że wstępne wydatki inwestycyjne poniesione w celu uruchomienia działalności gospodarczej przesądzają o fakcie jej prowadzenia, nadając podmiotowi status podatnika VAT. W związku z tym ma on prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z zakupem towarów i usług, które miałyby być przeznaczone do wykonywania działalności gospodarczej. Tak przykładowo TSUE uznał w orzeczeniu w sprawie C-268/83 (D.A. Rompelman, E.A. Rompelman), w którym stwierdzono, że podatnicy, którzy nabyli prawo do przekazania im prawa własności do budowanego budynku z przeznaczeniem go na wynajem, prowadzili działalność gospodarczą, mając status podatników. Podobnie w orzeczeniu w sprawie C-110/94 (INZO v. Belgian State) Trybunał stwierdził, że za działalność gospodarczą można uznać zlecenie analizy opłacalności przyszłej działalności, nawet w przypadku gdy nie została ona następnie podjęta, a podmiot został zlikwidowany.

W rezultacie, jak podkreśla się w orzecznictwie i doktrynie, nie można a priori uznawać, że podmiot, który nie dokonał żadnej czynności opodatkowanej, nie jest podatnikiem VAT. W obecnym stanie prawnym bycie podatnikiem nie łączy się z wykonywaniem czynności opodatkowanych, lecz z prowadzeniem działalności gospodarczej, a ta obejmuje nie tylko faktyczne wykonywanie czynności opodatkowanych, lecz także czynności przygotowawcze do jej uruchomienia, nawet jeśli obejmują one jedynie zakupy opodatkowane (por. np. Bartosiewicz Adam, VAT. Komentarz do art. 15, wyd. XIII, Lex). Analogicznie, co oczywiste, należałoby się wypowiedzieć w odniesieniu do planowanych czynności zwolnionych od VAT, i dokonywanych w związku z tymi planami zakupów - czy to efektywnie opodatkowanych VAT, czy to zwolnionych od VAT.

W rezultacie, A stoi na stanowisku, że jest ona podatnikiem VAT z tytułu prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek. Spółka bowiem:

• deklaruje, w stosownych rejestrach, działalność w tym zakresie od momentu połączenia ze Spółką przejmowaną, tj. C, której jest następcą podatkowym i prawnym - w tym jako podmiotu, który przejął wierzytelność pożyczkową w wyniku dokonanego w 2014 roku datio in solutum;
  

• udzieliła opisanych w niniejszym wniosku Pożyczek trzem spółkom projektowym (a być może udzieli ich również kolejnym spółkom projektowym w przyszłości) - już na tym etapie nie jest to zatem transakcja jednorazowa;
  

• w zamiarze pozyskania środków na udzielenie przedmiotowych Pożyczek zaciągnęła zobowiązanie finansowe wobec swojego udziałowca, który udzielił jej finansowania z zamiarem przeznaczenia go dla celów wskazanej działalności gospodarczej, a finalnie osiągnięcia zysku w postaci odsetek (czynności przygotowawcze).
  
  
  

W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy oraz Zainteresowanego, należy przyjąć, że udzielenie Pożyczki przez A na rzecz Pożyczkobiorcy stanowi element działalności gospodarczej Spółki, następuje w jej ramach i w związku z tą działalnością, a jako takie stanowi odpłatne świadczenie usług za wynagrodzeniem objęte zakresem opodatkowania VAT. Przemawiają za tym w szczególności następujące okoliczności:

• udzielenie Pożyczki przez A spełnia przesłankę przedmiotową opodatkowania VAT (usługa, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT), w tym nastąpiło za wynagrodzeniem w postaci oprocentowania, które stanowić będzie obrót Wnioskodawcy z prowadzonej działalności gospodarczej;
  

• Pożyczka udzielona została ze środków pozyskanych w tym celu od podmiotu zewnętrznego - udziałowca Spółki - A w ramach prowadzonego przedsiębiorstwa podjęła określone, zorganizowane działania w celu pozyskania środków (zaciągnęła pożyczkę), które tym samym zostały wykorzystane do świadczenia przedmiotowej usługi.
  
  

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy i Zainteresowanego, z uwagi na spełnienie przesłanki podmiotowej i przedmiotowej opodatkowania VAT, udzielenie Pożyczki przez A na rzecz Pożyczkobiorcy stanowi świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, podlegające reżimowi ustawy o VAT.

W tym kontekście podkreślenia dodatkowo wymaga, że w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT przewidziano zwolnienie od opodatkowania VAT usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także usług zarządzania kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Z treści przywołanego przepisu wynika, że zwolnienie to ma charakter przedmiotowy, tj. zwolnienie obejmuje świadczenie wspomnianych usług przez każdego podatnika niezależnie od jego statusu. Wystarczające jest zatem, by dana usługa mogła zostać uznana za usługę udzielania pożyczek pieniężnych, co jak wykazano powyżej i podkreślono również w opisie zdarzenia przyszłego będzie miało miejsce w niniejszej sprawie.

W rezultacie, zwolnienie to powinno znaleźć również zastosowanie do usług udzielenia Pożyczki przez A na rzecz B.

Należy podkreślić, że ustawa o VAT nie warunkuje możliwości zwolnienia od VAT usługi polegającej na udzieleniu pożyczki od statusu podmiotu udzielającego pożyczki. Innymi słowy, w świetle brzmienia art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwolnienie powinno przysługiwać zarówno w przypadku udzielenia pożyczki przez podmiot profesjonalny trudniący się tego typu działalnością na szeroką skalę (np. bank lub inna instytucja finansowa) jak również w przypadku udzielenia pożyczki przez innego uczestnika rynku finansowego (tu A). Wynika to z faktu, że o zwolnieniu danej usługi z VAT decyduje wyłącznie jej charakter. Bez znaczenia pozostaje natomiast charakter świadczącego usługę. Zasada ta znajduje potwierdzenie w orzecznictwie TSUE, np. w wyroku w sprawie C-349/96 (Card Protection Plan).

W związku z powyższym, wyświadczona przez Spółkę usługa udzielenia pożyczki stanowi czynność objętą reżimem ustawy o VAT i jednocześnie objęta jest zwolnieniem od VAT przewidzianym w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji Podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

Niniejsza interpretacja rozstrzyga przedstawiony stan faktyczny wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług, w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
   
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…) za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.