Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP1-3.4012.286.2020.1.KK
z 8 lipca 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 oraz art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 6 maja 2020 r. (data wpływu 12 maja 2020 r.) uzupełnionym pismem z dnia 3 czerwca 2020 r. (data wpływu drogą elektroniczną e-PUAP 3 czerwca 2020 r.) ponownie uzupełnionym pismem z dnia 5 czerwca 2020 r. (data wpływu drogą elektroniczną e-PUAP 5 czerwca 2020 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT zniesienia współwłasności nieruchomości - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 maja 2020 r. wpłynął do tutejszego Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, uzupełniony pismem z dnia 3 czerwca 2020 r. (data wpływu drogą elektroniczną e-PUAP 3 czerwca 2020 r.) ponownie uzupełnionym pismem z dnia 5 czerwca 2020 r. (data wpływu drogą elektroniczną e-PUAP 5 czerwca 2020 r.) dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT zniesienia współwłasności nieruchomości.

We wniosku złożonym przez:

• Zainteresowanego będącego stroną postępowania:
  Wnioskodawca
  
• Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania:
  Spółka 1
  
  
  

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest zarejestrowanym w Polsce czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”). Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest m.in. realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków, roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych, kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek, pośrednictwo w obrocie nieruchomościami.

Wnioskodawca jest współużytkownikiem wieczystym nieruchomości położonej w (…) przy ulicach (…), ulicy (…) i ulicy (…), stanowiącej działkę gruntu nr (…), dla której to nieruchomości prowadzona jest księga wieczysta numer (…) (dalej: „Grunt”), na której usytuowane są:

• budynek biurowy składający się z kondygnacji parteru, 4 kondygnacji biurowych (o następujących funkcjach dodatkowych: handlowo-usługowej i magazynowej), 1 kondygnacji podziemnej na której znajduje się 271 miejsc parkingowych oraz parkingu naziemnego, na którym znajduje się 25 miejsc parkingowych, o powierzchni zabudowy 2929 m² (dalej: „Budynek Biurowy A”),
  

• budynek biurowy składający się z kondygnacji parteru, 4 kondygnacji biurowych (o następujących funkcjach dodatkowych: handlowo-usługowej i magazynowej), 1 kondygnacji podziemnej na której znajduje się 236 miejsc parkingowych oraz parkingu naziemnego, na którym znajduje się 86 miejsc parkingowych, o powierzchni zabudowy 2966 m² (dalej: „Budynek Biurowy B”, dalej łącznie: „Budynki Biurowe”),
  

• budynek niemieszkalny, zawierający 4 kondygnacje nadziemne o powierzchni zabudowy ok. 363 m² docelowo przeznaczony do renowacji, komercjalizacji i sprzedaży (dalej: „Budynek C”; dalej łącznie z Budynkami Biurowymi: „Budynki”)
  

• parking naziemny, na którym znajduje się 18 miejsc parkingowych, znajdujący się przy Budynku B.
  
  
  

Budynki oraz Budowle dotyczące niniejszego wniosku stanowią budynki, budowle lub ich części albo urządzenia budowlane w rozumieniu przepisów ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo Budowlane (Dz.U. z 2019 r. poz. 1186 ze zm.).

Na obiekty, które oprócz Budynków, znajdowały się na Gruncie w momencie zniesienia Współwłasności, składać się będą między innymi:

1. budowle
   
   • wiaty rowerowe;
     
   • fundamenty pod paczkomaty;
2. urządzenia budowlane:
   • drogi i chodniki;
     
   • przyłącze kanalizacji deszczowej;
     
   • oświetlenie zewnętrzne;
     
   • zasilanie oświetlenia zewnętrznego;
3. obiekty małej architektury:
   
   • Ławy betonowe;
     
   • Stojaki rowerowe;
     
   • Punkty świetlne zewnętrzne.
     
   
   

Parking naziemny na którym znajduje się 18 miejsc parkingowych, znajdujący się przy
Budynku B stanowi urządzenie budowlane w rozumieniu Prawa budowlanego, który jest funkcjonalnie z nim związany. Ww. parking został wybudowany przez Wnioskodawcę wraz z Budynkiem B, a jego pierwsze zasiedlenie, zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy o VAT, nastąpiło w momencie oddania do użytku Budynku B. Wartość nakładów poniesionych na ww. parking nie stanowiła więcej niż co najmniej 30% jego wartości początkowej.

Spółka 1 zarejestrowana jako podatnik VAT czynny (dalej: „Spółka 1”; dalej łącznie z Wnioskodawcą: „Wnioskodawcy”). Spółka 1 zamierza prowadzić działalność gospodarczą, w ramach której przeprowadzi odnowienie Budynku C, jego komercjalizację oraz sprzedaż. Działalność Spółki 1 będzie polegać na wykonywaniu czynności opodatkowanych VAT.

Wnioskodawca oraz Spółka 1 zawarły 18 lutego 2020 r. umowę sprzedaży, na mocy której Spółka 1 otrzymała udział w Nieruchomości (dalej: „Umowa”), tj. udział wynoszący 971/100000 części we współużytkowaniu wieczystym Gruntu oraz taki sam udział we współwłasności Budynków i Budowli (dalej: „Transakcja”). Konsekwencje podatkowe wskazanej wyżej Transakcji nie są jednak przedmiotem niniejszego wniosku.

Obecnie toczy się postępowanie o podział geodezyjny Nieruchomości na dwie działki. Po podziale geodezyjnym Nieruchomości, współwłasność (współużytkowanie wieczyste) Nieruchomości zostanie zniesione w taki sposób, iż na rzecz Spółki 1 przypadnie działka z Budynkiem C, a Wnioskodawcą zostanie wyłącznym użytkownikiem wieczystym (właścicielem) działki, na której znajdować się będą Budynki Biurowe (dalej: „Zniesienie Współwłasności”) oraz parkingu naziemnego przy Budynku B.

W związku z tym, iż cena określona w Umowie odpowiadać będzie wartości mającej powstać działki wraz ze znajdującym się na nim Budynkiem C, Zniesienie Współwłasności dwóch wyodrębnionych ewidencyjnie (geodezyjnie) działek nastąpi bez dokonywania dodatkowych dopłat lub spłat pieniężnych pomiędzy Wnioskodawcą a Spółką 1.

Po Zniesieniu Współwłasności powstaną oddzielne działki z odrębnymi księgami wieczystymi. W wyniku dokonanego Zniesienia Współwłasności, każdy z Wnioskodawców otrzyma działki odpowiadające pod względem wartości dokładnie wielkości ułamkowych udziałów Wnioskodawców we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym Nieruchomości, powstałych w wyniku zawartej Transakcji. Innymi słowy, wartość otrzymanej części Nieruchomości przez każdego z Wnioskodawców w wyniku Zniesienia Współwłasności tej Nieruchomości będzie mieściła się w udziale jaki przysługuje Wnioskodawcy i Spółce 1 we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym Nieruchomości na podstawie Transakcji.

Po Zniesieniu Współwłasności, planowana jest sprzedaż Budynków Biurowych oraz prawa do użytkowania wieczystego działek, na których będą się one znajdować. Niewykluczone jest jednak również, że ww. sprzedaż nie dojdzie ostatecznie do skutku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy zniesienie Współwłasności będzie stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy Zniesienie Współwłasności nie będzie stanowić czynności podlegającej opodatkowaniu VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106 ze zm.; dalej: „ustawa o VAT”), opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, towarami w rozumieniu ww. ustawy są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT.

Z powołanego powyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT nie wynika, że odpłatność za czynności dostawy towarów lub świadczenia usług musi mieć postać pieniężną. Odpłatność jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową - zapłatą może być inny towar lub usługa, albo mieszaną - zapłata w części pieniężna, a w części rzeczowa. Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatną, wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tę czynność.

Należy wskazać, że instytucja współwłasności jest uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1145 ze zm.; dalej: „Kodeks cywilny”). Zgodnie z tymi przepisami, współwłasność polega na tym, że własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom. Do charakterystycznych cech współwłasności należy zaliczyć jedność przedmiotu współwłasności, wielość podmiotów, którym dane prawo przysługuje oraz niepodzielność wspólnego prawa. Oznacza to, że każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo do całej rzeczy, a nie tylko do jej części.

Współwłasność ułamkowa, polega na tym, że udział każdego współwłaściciela we wspólnym prawie jest określony kwotowo ułamkiem. Jeśli zaś nie zostało określone, jaki udział (ułamek) przypada poszczególnym współwłaścicielom, domniemywa się, że ich udziały są równe.

Stosownie do art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Celem umowy o zniesienie współwłasności jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności.

Zniesienie współwłasności polega na likwidacji stosunku prawnego, jaki łączy współwłaścicieli, która w przypadku zniesienia współwłasności przez podział fizyczny rzeczy prowadzi do przyporządkowania poszczególnych udziałów we współwłasności nowo wydzielonym rzeczom, przez co współwłaściciele stają się ich wyłącznymi właścicielami.

Zgodnie z art. 211 Kodeksu cywilnego, zniesienie może nastąpić przez podział fizyczny, chyba że jest on sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Podział rzeczy wspólnej prowadzi do zniesienia współwłasności, a w wyniku podziału powstają nowe przedmioty własności - samoistne, odrębne rzeczy, wydzielone z większej rzeczy macierzystej (poprzednio wspólnej). Przypadają zaś one na wyłączną własność poszczególnym współwłaścicielom. Tym samym wygasa współwłasność macierzystej rzeczy wspólnej.

Dokonanie podziału rzeczy wspólnej powinno zasadniczo nastąpić stosownie do wielkości udziałów we współwłasności. Zatem wydzielone części rzeczy swoją wartością powinny odpowiadać wielkości poszczególnych udziałów. Możliwe jest jednak, że wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne (art. 212 Kodeksu cywilnego).

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że zniesienie współwłasności może nastąpić za odpłatnością w formie spłaty na rzecz drugiego współwłaściciela (współwłaścicieli) lub nieodpłatnie bez żadnych spłat.

Zdaniem Wnioskodawców należy jednak przy tym uwzględnić, że jeżeli czynności tej nie towarzyszy dopłata pieniężna mająca na celu wyrównanie wartości poszczególnych udziałów, to czynność zniesienia współwłasności nie będzie miała charakteru odpłatnego, w tym również na gruncie ustawy o VAT.

Wydzielenie odrębnych działek (bez dopłaty) w wyniku zniesienia współwłasności wiąże się z tym, iż nowe rzeczy swoją wartością powinny odpowiadać wielkości poszczególnych udziałów, co oznacza, że żaden ze współwłaścicieli nie uzyskuje w wyniku tej czynności przysporzenia majątkowego (ekonomicznego), a jedynie prawo umożliwiające mu dysponowanie nowym towarem jak właściciel. Ponadto umowy zniesienia współwłasności rzeczy przez fizyczny jej podział, z uwzględnieniem jedynie wartości udziałów współwłaścicieli, nie można utożsamiać z czynnościami zamiany udziałów w rzeczy, czy ich sprzedaży. W szczególności zniesienia współwłasności, polegającego na wyłącznym przyznaniu wyodrębnionych działek współwłaścicielom, nie można utożsamiać z jakąkolwiek formą zamiany towarów na gruncie ustawy o VAT.

Zniesienie współwłasności polega na likwidacji stosunku prawnego, jaki łączy współwłaścicieli, które w przypadku zniesienia współwłasności przez podział fizyczny prowadzi do przyporządkowania poszczególnych udziałów we współwłasności nowo wydzielonym rzeczom, przez co współwłaściciele stają się wyłącznymi właścicielami nowo powstałych działek.

W wyniku czynności Zniesienia Współwłasności polegającej na podziale fizycznym Nieruchomości powstaną zatem dwie odrębne nieruchomości, których współwłaścicielami będą te same podmioty (Wnioskodawcy). Powyższe jest zasadniczo różne od czynności zamiany nieruchomości, która dokonywana jest przez odrębne podmioty (nie współwłaścicieli), gdzie w związku z dokonywaną czynnością nie powstają w sensie prawnym nowe nieruchomości.

Należy również zaznaczyć, iż w ramach Zniesienia Współwłasności, która stanowi czynność zarządzania własnym majątkiem, brak będzie jakiegokolwiek elementu odpłatności u Wnioskodawców, jako właścicieli części ułamkowych we współwłasności, którzy staną się wyłącznymi właścicielami działek wydzielonych z Nieruchomości.

Z podatkowego punktu widzenia istotne jest wskazanie, że w konsekwencji takiego sposobu zniesienia współwłasności u Wnioskodawców, jako stron umowy w przedmiocie Zniesienia Współwłasności, nie nastąpi żadna zmiana stanu majątkowego w postaci zwiększenia się aktywów lub zmniejszenia zobowiązań jednego lub kilku z nich. Przemawia to za niepodleganiem opodatkowaniu VAT takiej czynności.

Wnioskodawcy podkreślają, iż Zniesienie Współwłasności działek nastąpi w drodze umowy cywilnoprawnej, w wyniku której każdy z Wnioskodawców otrzyma część Nieruchomości odpowiadającej pod względem wartości dokładnie wielkości ułamkowego udziału we współwłasności Nieruchomości, ustalonego w wyniku Transakcji, z wyeliminowaniem konieczności jakichkolwiek spłat lub dopłat.

Przenosząc powyższe na grunt ustawy o VAT należy zauważyć, iż opodatkowaniu VAT podlegają czynności określone w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT. Natomiast jak wskazują Wnioskodawcy, Zniesienie Współwłasności Nieruchomości, stanowić będzie czynność zwykłego zarządzania własnym majątkiem, gdzie nie dojdzie do żadnej zapłaty czy to w formie pieniężnej, czy też rzeczowej, lecz jedynie na podstawie zawartych ustaleń dojdzie do wyodrębnienia w sposób materialny udziałów w działkach składających się na Nieruchomość (które to działki zostaną wyodrębnione w drodze podziału geodezyjnego). Zatem, zdaniem Wnioskodawców, czynność Zniesienia Współwłasności nie powinna podlegać opodatkowaniu VAT. Analogiczne stanowisko zajął Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: „DKIS”) w wydawanych interpretacjach indywidualnych. Przykładowo, w Interpretacji z 5 listopada 2019 r., sygn. sygn. 0114-KDIP1-3.4012.394.2019.2.JF, DKIS stanął na stanowisku, iż: „W rozpatrywanym przypadku dojdzie jedynie do wyodrębnienia w sposób materialny posiadanych udziałów w przedmiotowej nieruchomości a przedmiotowe zniesienie współwłasności nieruchomości stanowi jedynie zmianę formy prawnej tytułu przypadającego do nieruchomości. Nastąpi nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, tj. zmiana współwłasności na własność części nieruchomości. Dodatkowo, jak wynika z opisu sprawy, zmiana tytułu prawnego do nieruchomości będzie miała charakter nieodpłatny. Jak wskazał Wnioskodawca przedmiotem zniesienia współwłasności czterech wyodrębnionych ewidencyjnie (geodezyjnie) działek, będzie dokonane bez dopłat. Tym samym, w analizowanych okolicznościach nie ma miejsca dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ustawy. (...) Tym samym zniesienie współwłasności nieruchomości nie stanowi czynności opodatkowanej w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT I nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług)”. Identyczny pogląd DKIS został zaprezentowany również m.in. w interpretacji z 24 października 2019 r., sygn. 0114-KDIP1-3.4012.396.2019.2.MK lub w interpretacji z 17 października 2019 r., sygn. 0114-KDIP1-3.4012.395.2019.2.KK).

W tożsamy sposób wypowiedział się także Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 6 października 2016 r., sygn. I FSK 386/16, potwierdzając, że: „(...) umowne zniesienie współwłasności, polegające na podziale rzeczy wspólnej, ma charakter rozporządzenia tą rzeczą, prowadzącego do uzyskania przez każdego ze współwłaścicieli wyłącznego prawa własności do nowej rzeczy, co na gruncie podatku od towarów i usług stanowi dostawę towaru w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054, ze zm.) - jeżeli czynność ta ma charakter odpłatny, wyrażający się zastosowaniem dopłaty pieniężnej. Nieodpłatne zniesienie współwłasności rzeczy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa, przedstawiony opis zdarzenia przyszłego oraz stanowisko organów i sądów, należy stwierdzić, że w wyniku Zniesienia Współwłasności Nieruchomości, przeprowadzonego na zasadach opisanych w niniejszym wniosku, nie dojdzie do wydania towaru, ani do świadczenia usług, a wyłącznie do ustanowienia na rzecz Wnioskodawców odrębnej własności nieruchomości stanowiących te części Nieruchomości, które będą przysługiwać Wnioskodawcom (jako współwłaścicielom) w ramach ich udziałów we współwłasności Nieruchomości, ustalonych w wyniku Transakcji. Tym samym, Zniesienie Współwłasności nie stanowi czynności opodatkowanej w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT i nie podlega opodatkowaniu VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz U. z 2020 r., poz. 106 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 6 i 7 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

• oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
  

• zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
  
  
  

Jak stanowi art. 2 pkt 6 ww. ustawy przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Treść powołanego art. 7 ust. 1 ustawy wskazuje, że ustawa o podatku od towarów i usług posługuje się w odniesieniu do dostawy towarów sformułowaniem „przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel”. Takie zdefiniowanie konstytutywnego aspektu dostawy towarów, odwołując się do ekonomicznego władztwa nad rzeczą sprawia, że przedmiotem opodatkowania może być nie tylko sprzedaż, czy zamiana rzeczy, jako fizycznie wyodrębnionych dóbr materialnych, ale również inne transakcje wywierające, z ekonomicznego punktu widzenia, podobne skutki. W konsekwencji, definicja dostawy towarów obejmuje zarówno przypadki (z pewnymi wyjątkami), gdy dochodzi do przeniesienia własności rzeczy, jak i sytuacje, gdy bez przeniesienia prawa własności następuje przejęcie władztwa ekonomicznego nad rzeczą. Istotne tu jest faktyczne dysponowanie towarem, a nie tytuł prawny do niego.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Co do zasady, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Przy czym, z przytoczonych przepisów nie wynika, aby odpłatność za czynności dostawy towarów lub świadczenia usług musiała mieć postać pieniężną. Odpłatność jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową – zapłata w innym towarze lub usłudze albo mieszaną – zapłata w części pieniężna i w części rzeczowa. Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatną, wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tę czynność.

Zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy o VAT w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne przekazanie towarów i nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jak stanowi art. 7 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne darowizny - jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
   
   

W świetle powyższego przepisu opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów, ich imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych, z wyjątkiem przekazania towarów spełniających warunki do uznania ich za prezenty o małej wartości lub próbki.

Jednocześnie należy wskazać, że kwestia współwłasności została uregulowana w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r., poz. 1145 z późn. zm.).

W myśl art. 195 ustawy Kodeks cywilny własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się - jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji - przepisy odnoszące się do własności. Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną (art. 196 Kodeksu cywilnego). W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej. Współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, jako wyłącznego prawa współwłaściciela, zasadą jest, że każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198 Kodeksu cywilnego). Współwłaściciele są zatem odrębnymi podmiotami prawa.

Zgodnie z art. 210 ustawy Kodeks cywilny, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności (...).

Z powyższej normy wynika więc, że ustawodawca przyznaje każdemu ze współwłaścicieli roszczenie o zniesienie współwłasności. Jego zaspokojenie może nastąpić w trybie umownego zniesienia współwłasności lub na drodze orzeczenia sądowego. Żaden ze współwłaścicieli nie może zaś skutecznie sprzeciwiać się zniesieniu współwłasności.

Ponadto, każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości (art. 211 Kodeksu cywilnego).

Zasadą jest, że zniesienie współwłasności powinno nastąpić przede wszystkim przez podział fizyczny rzeczy wspólnej. Podział rzeczy wspólnej prowadzi do zniesienia współwłasności. Jest bowiem oczywiste, że w wyniku podziału powstają nowe przedmioty własności - samoistne, odrębne rzeczy, wydzielone z większej rzeczy macierzystej (poprzednio wspólnej). Przypadają zaś one na wyłączną własność poszczególnym współwłaścicielom. Tym samym wygasa współwłasność macierzystej rzeczy wspólnej.

Z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym w Polsce czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest m.in. realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków, roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych, kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek, pośrednictwo w obrocie nieruchomościami. Wnioskodawca jest współużytkownikiem wieczystym nieruchomości położonej w (…) o nr (…) na której usytuowane są:

• budynek biurowy A składający się z kondygnacji parteru, 4 kondygnacji biurowych (o następujących funkcjach dodatkowych: handlowo-usługowej i magazynowej), 1 kondygnacji podziemnej na której znajduje się 271 miejsc parkingowych, oraz parkingu naziemnego, na którym znajduje się 25 miejsc parkingowych, o powierzchni zabudowy 2929 m²,
  

• budynek biurowy B składający się z kondygnacji parteru, 4 kondygnacji biurowych (o następujących funkcjach dodatkowych: handlowo-usługowej i magazynowej), 1 kondygnacji podziemnej na której znajduje się 236 miejsc parkingowych, oraz parkingu naziemnego, na którym znajduje się 86 miejsc parkingowych, o powierzchni zabudowy 2966 m²,
  

• parking naziemny, na którym znajduje się 18 miejsc parkingowych, znajdujący się przy Budynku B,
  

• budynek niemieszkalny C, zawierający 4 kondygnacje nadziemne o powierzchni zabudowy ok. 363 m² docelowo przeznaczony do renowacji, komercjalizacji i sprzedaży.
  
  
  

Spółka 1 jako podatnik VAT czynny zamierza prowadzić działalność gospodarczą, w ramach której przeprowadzi odnowienie Budynku C, jego komercjalizację oraz sprzedaż. Działalność Spółki 1 będzie polegała na wykonywaniu czynności opodatkowanych VAT.

Wnioskodawca oraz Spółka 1 zawarły 18 lutego 2020 r. umowę sprzedaży, na mocy której Spółka 1 otrzymała udział w Nieruchomości tj. udział wynoszący 971/100000 części we współużytkowaniu wieczystym Gruntu oraz taki sam udział we współwłasności Budynków i Budowli.

Obecnie toczy się postępowanie o podział geodezyjny Nieruchomości na dwie działki. Po podziale geodezyjnym Nieruchomości, współwłasność (współużytkowanie wieczyste) Nieruchomości zostanie zniesione w taki sposób, że na rzecz Spółki 1 przypadnie działka z Budynkiem C, a Wnioskodawca zostanie wyłącznym użytkownikiem wieczystym (właścicielem) działki, na której znajdować się będą Budynki Biurowe A i B („Zniesienie Współwłasności”) oraz parkingu naziemnego przy Budynku B.

W związku z tym, że cena określona w Umowie odpowiadała będzie wartości mającej powstać działki ze znajdującym się na nim Budynkiem C, Zniesienie Współwłasności dwóch wyodrębnionych ewidencyjnie (geodezyjnie) działek nastąpi bez dokonywania dodatkowych dopłat lub spłat pieniężnych pomiędzy Wnioskodawcą a Spółka 1.

Po Zniesieniu Współwłasności powstaną oddzielne działki z odrębnymi księgami wieczystymi. W wyniku dokonanego Zniesienia Współwłasności, każdy z Wnioskodawców otrzyma działki odpowiadające pod względem wartości dokładnie wielkości ułamkowych udziałów Wnioskodawców we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym Nieruchomości, powstałych w wyniku zawartej Transakcji. Innymi słowy, wartość otrzymanej części Nieruchomości przez każdego z Wnioskodawców w wyniku Zniesienia Współwłasności tej Nieruchomości będzie mieściła się w udziale, jaki przysługuje Wnioskodawcy i Spółce 1 we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym Nieruchomości na podstawie Transakcji.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą opodatkowania podatkiem od towarów i usług zniesienia współwłasności nieruchomości.

W świetle przedstawionej treści wniosku i przywołanych przepisów należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że w opisanych okolicznościach zniesienie współwłasności nieruchomości nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W niniejszym przypadku nie ma miejsca dostawa towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Jak wskazał Wnioskodawca przedmiotem Zniesienia Współwłasności bez dopłat będzie działka nr (…), która po podziale będzie składała się z dwóch oddzielnych działek z odrębnymi księgami wieczystymi. Działka z Budynkiem C przypadnie Spółce 1, a Wnioskodawca zostanie wyłącznym użytkownikiem wieczystym (właścicielem) działki, na której znajdować się będą Budynki Biurowe A i B oraz parking naziemny przy Budynku B. W wyniku dokonanego zniesienia współwłasności działki, każdy ze współwłaścicieli (w tym Wnioskodawca) otrzyma działkę wraz obiektami budowlanymi odpowiadającymi pod względem wartości dokładnie wielkości dotychczasowego ułamkowego udziału tej strony we współwłasności działek.

Aby mówić o dostawie towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług musi nastąpić czynność polegająca na przeniesieniu prawa do rozporządzania (dysponowania) towarem jak właściciel.

W analizowanych okolicznościach w wyniku zniesienia współwłasności nie dojdzie do wydania towaru (np. części nieruchomości) i przeniesienia prawa do dysponowania jak właściciel w odniesieniu do wyodrębnionych części nieruchomości. Zniesienie współwłasności nastąpi poprzez fizyczny podział nieruchomości wraz z Budynkami i Budowlami w proporcji odpowiadającej udziałom jakie w niej posiadają współwłaściciele. W wyniku dokonanego Zniesienia Współwłasności nieruchomości udział w nieruchomości współwłaścicieli nie ulegnie zmianie. Jak wskazał Wnioskodawca, cena określona w Umowie odpowiadać będzie wartości mającej powstać działki ze znajdującym się na niej Budynkiem C. Zniesienie Współwłasności dwóch wyodrębnionych ewidencyjnie (geodezyjnie) działek nastąpi bez dokonywania dodatkowych dopłat lub spłat pieniężnych pomiędzy Wnioskodawcą a Spółką 1.

Zatem w wyniku dokonanego Zniesienia Współwłasności nieruchomości nie zmieni się zakres dotychczasowego władztwa nad nieruchomością. W rozpatrywanym przypadku dojdzie jedynie do wyodrębnienia w sposób materialny posiadanych udziałów w przedstawionej nieruchomości a przedmiotowe Zniesienie Współwłasności nieruchomości stanowić będzie jedynie zmianę formy prawnej tytułu przypadającego do nieruchomości. Nastąpi nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, tj. zmiana współwłasności na własność części nieruchomości. Dodatkowo, jak wynika z opisu sprawy, zmiana tytułu prawnego do nieruchomości będzie miała charakter nieodpłatny. Jak wskazał Wnioskodawca zniesienie współwłasności dwóch wyodrębnionych ewidencyjnie (geodezyjnie) działek nastąpi bez dokonywania dodatkowych dopłat lub spłat pieniężnych pomiędzy Wnioskodawcą a Spółką. Tym samym, w analizowanych okolicznościach nie będzie miała miejsca dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ustawy o VAT.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że w wyniku zniesienia współwłasności nieruchomości, przeprowadzonego na zasadach opisanych w niniejszym wniosku, nie dojdzie do wydania towaru, ani do świadczenia usług, a wyłącznie do ustanowienia na rzecz współwłaścicieli odrębnej własności nieruchomości stanowiących te części Nieruchomości, które będą przysługiwały współwłaścicielom w ramach ich udziałów we współwłasności nieruchomości oraz używanych na zasadzie ustalonego podziału do używania. Tym samym zniesienie współwłasności nieruchomości nie stanowi czynności opodatkowanej w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT i nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z tym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
   
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
   
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie e-PUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego e-PUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.