Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4-3.4012.245.2020.1.IG
z 22 lipca 2020 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 22 maja 2020 r. (data wpływu za pośrednictwem platformy ePUAP 22 maja 2020 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych usług jako Sponsor Emisji – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE


W dniu 22 maja 2020 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych usług jako Sponsor Emisji.


We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:


S.A. (dalej: „Bank”) jest bankiem uniwersalnym prowadzącym działalność bankową w rozumieniu ustawy Prawo bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 r. (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 2357 ze zm.), będący zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT i jednym z największych podmiotów na rynku bankowym w Polsce.

Biuro Maklerskie, jako wyodrębniona jednostka organizacyjna Banku, posiada wymagane prawem zezwolenie na prowadzenie działalności maklerskiej na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 89 ze zm., dalej: „UOIF”) wydane przez Komisję Nadzoru Finansowego (dalej: „KNF”). Biuro Maklerskie uprawnione jest w szczególności do prowadzenia rachunków papierów wartościowych w rozumieniu ww. ustawy. Działalność Biura Maklerskiego polega, co do zasady, na świadczeniu usług w zakresie rynku kapitałowego.

Usługi świadczone przez Biuro Maklerskie obejmują m.in. przygotowanie, zorganizowanie oraz przeprowadzeniu oferty publicznej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (t.j. Dz. U. 2019 r., poz. 623 ze zm.), jak również wykonaniu innych, niezbędnych czynności związanych z wprowadzeniem papierów wartościowych, będących instrumentami finansowymi w rozumieniu przepisów UOIF, do obrotu na rynku regulowanym Giełdy Papierów Wartościowych (…) (dalej: „GPW”), a także czynności niezbędnych do ich obsługi i rozliczenia.

W ramach swojej działalności Wnioskodawca oferuje kompleksową usługę pełnienia funkcji sponsora emisji (dalej: „Sponsor Emisji”) w (…) (dalej: „A.”) dla papierów wartościowych wyemitowanych przez Klienta Wnioskodawcy i zarejestrowanych w A. na prowadzonym dla Sponsora Emisji koncie ewidencyjnym. Usługa Sponsora Emisji stanowi przedmiot niniejszego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.


W celu umożliwienia pełnienia przez Wnioskodawcę funkcji Sponsora Emisji, o której mowa powyżej, Wnioskodawca, co do zasady, zawiera z danym emitentem papierów wartościowych (dalej: „Klient”) umowę w celu określenia zasad i warunków, na jakich Bank będzie wykonywał funkcję Sponsora Emisji na rzecz Klienta w związku z emisją, jak również zasad wynagradzania za pełnienie tej funkcji (dalej powoływana jako: „Umowa”). Zasadniczy charakter usługi Sponsora Emisji zdeterminowanej Umową sprowadza się do prowadzenia przez Wnioskodawcę na rzecz swoich Klientów:

  • zapisów dotyczących papierów wartościowych, dokonywanych w związku z ich subskrypcją lub sprzedażą w obrocie pierwotnym lub w pierwszej ofercie publicznej, identyfikujących osoby, którym przysługują prawa z tych papierów wartościowych,
  • zapisów dotyczących skarbowych papierów oszczędnościowych, identyfikujących osoby, którym przysługują prawa z tych papierów wartościowych

- które na podstawie ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi uważane są za rachunki papierów wartościowych.

Wyżej wskazane rachunki są prowadzone dla właścicieli papierów wartościowych nabytych w obrocie pierwotnym lub w ofercie publicznej, którzy nie zdeponowali posiadanych papierów wartościowych na rachunkach inwestycyjnych. Ze świadczeniem ww. usługi wiąże się wykonywanie przez Wnioskodawcę szeregu powiązanych czynności, w tym w szczególności:

  • wystawianie zleceń rozrachunku zawierających dyspozycje przeniesienia akcji z konta ewidencyjnego prowadzonego dla Sponsora Emisji, na konta ewidencyjne innych uczestników A. prowadzących rachunki papierów wartościowych,
  • rejestrowanie zmian stanów posiadania akcji, w szczególności na podstawie umów cywilnoprawnych, dziedziczenia, realizowanych zleceń sprzedaży akcji z konta ewidencyjnego Sponsora Emisji,
  • obsługę ewidencyjną i finansową praw z akcji,
  • prowadzenie ewidencji akcji zgodnie z wymogami A..


Właściwe i kompleksowe wypełnianie funkcji Sponsora Emisji przez Wnioskodawcę umożliwia wykonywanie czynności pomocniczych do wyżej wymienionych, obejmujących m.in.:

  • weryfikowanie danych zawartych w zbiorczych zestawieniach papierów wartościowych do potwierdzenia, sporządzanych przez uczestników A. prowadzących rachunki papierów wartościowych, na podstawie prowadzonego przez Sponsora Emisji rejestru,
  • dokonywanie zmian w prowadzonym przez Sponsora Emisji rejestrze związanych z aktualizacją danych uprawnionych do/z akcji,
  • wystawianie świadectw depozytowych lub potwierdzeń nabycia akcji oraz ich duplikatów,
  • wykonywanie czynności związanych z zabezpieczaniem wierzytelności na akcjach,
  • wystawianie imiennych zaświadczeń o prawie uczestnictwa w walnym zgromadzeniu Emitenta.


Funkcja Sponsora Emisji, w przeciwieństwie do zdefiniowanej w 2019 r. funkcji agenta emisji nie została określona ustawowo. Pełni ona jednakże rolę uzupełniającą i umożliwiającą emitentowi przeprowadzenie emisji instrumentów finansowych, jak również w dalszej kolejności obsługę zobowiązań wynikających z wyemitowanych instrumentów finansowych w sposób właściwy i zgodny z regulacjami normującymi metodologię postępowania ze zdematerializowanymi instrumentami finansowymi.

Co do zasady, zgodnie z Regulaminem A. Sponsor Emisji prowadzi rejestr osób, które nabyły określone papiery wartościowe w obrocie pierwotnym lub w ramach pierwszej oferty publicznej, dokonuje zapisów, o których mowa w art. 4 ust. 2a ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, dotyczących skarbowych papierów oszczędnościowych, prowadzi rejestr, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, albo utworzył ewidencję osób uprawnionych z papierów wartościowych, o której mowa w art. 7a ust. 4 pkt 4 ustawy o obrocie instrumentami finansowym.


Podstawą normatywną dla instytucji rejestru Sponsora Emisji jest przepis art. 4 ust. 2 UOIF, zgodnie z którym od chwili zarejestrowania papierów wartościowych, na podstawie umowy, której przedmiotem jest rejestracja tych papierów wartościowych w depozycie papierów wartościowych, za rachunki papierów wartościowych uważa się również zapisy dotyczące tych papierów, dokonywane w związku z ich subskrypcją lub sprzedażą w obrocie pierwotnym lub w pierwszej ofercie publicznej, przez:

  1. podmioty prowadzące działalność maklerską lub
  2. banki powiernicze - o ile identyfikują one osoby, którym przysługują prawa z papierów wartościowych.

Całościowo, tym samym, funkcja Sponsora Emisji sprowadza się zasadniczo do prowadzenia rachunków papierów wartościowych (za które uważa się wyżej wskazane zapisy dotyczące papierów wartościowych) dla właścicieli papierów wartościowych nabytych w obrocie pierwotnym lub w ofercie publicznej, którzy nie posiadają rachunków inwestycyjnych. Sponsor Emisji zaś wykonuje czynności związane z prowadzeniem takich rachunków. W ramach pełnienia funkcji Sponsora Emisji, Wnioskodawca nie zarządza ryzykiem inwestycyjnym oraz portfelem inwestycyjnym.


Z tytułu wykonywania funkcji Sponsora Emisji, Biuro Maklerskie pobiera następujące rodzaje opłat:

  • wypłacane przez Klienta kwartalne wynagrodzenie za wykonywanie czynności w ramach prowadzenia rejestru Sponsora Emisji, które w zależności od treści konkretnej umowy może być w szczególny sposób uzależnione np. od wartości rynkowej papierów wartościowych przechowywanych na koncie Sponsora Emisji w A. na koniec każdego miesiąca danego kwartału;
  • opłaty za czynności pomocnicze realizowane w związku z pełnieniem funkcji Sponsora Emisji pobierane bezpośrednio od posiadaczy papierów wartościowych, w tym, opłaty za: sporządzanie zestawień obrotów na rachunku papierów wartościowych w rejestrze, wystawianie świadectw depozytowych lub potwierdzeń nabycia akcji oraz ich duplikatów, wykonywanie czynności związanych z zabezpieczaniem wierzytelności na akcjach, wystawianie imiennych zaświadczeń o prawie uczestnictwa w walnym zgromadzeniu Emitenta. Wystawianie zaświadczeń o stanie na rachunku papierów wartościowych. Ponadto, Klient dokonuje zwrotu na rzecz Biura Maklerskiego poniesionych kosztów A..


W związku z powyższym zadano następujące pytanie:


Czy wskazane w opisie stanu faktycznego usługi wykonywane przez Bank, na podstawie umowy o wykonywanie funkcji Sponsora Emisji, podlegają zwolnieniu z podatku od towarów i usług, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT?


Stanowisko Wnioskodawcy:


W ocenie Wnioskodawcy usługi wykonywane przez Bank na podstawie umowy o wykonywanie funkcji Sponsora Emisji podlegają zwolnieniu z podatku od towarów i usług, zgodnie w myśl art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT.


Uzasadnienie:


W świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług („ustawa o VAT”), opodatkowaniu VAT podlega, w szczególności, odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.


Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.


Na gruncie systemu VAT obowiązującego w Unii Europejskiej kluczowe znaczenie mają przede wszystkim ekonomiczne skutki określonych zdarzeń, co podkreślał w swoich orzeczeniach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”), np. w wyroku z dnia 8 lutego 1990 r. w sprawie C-320/88 Shipping and Forwarding Enterprise SAFE oraz w wyroku z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie C-185/01 Auto Lease Holland BV.


Oznacza to, że system podatku VAT odznacza się wysokim stopniem autonomii w stosunku do innych dziedzin prawa, a innymi słowy, nie jest prawidłowe automatyczne przekładanie pojęć i zasad występujących w innych gałęziach prawa na grunt podatku VAT. Podatek ten posiada bowiem własne zasady i terminologię, mające za punkt wyjścia, jak wyżej wskazano, realne skutki przejawów życia gospodarczego. Zgodnie z szeregiem orzeczeń TSUE (np. wyrok z dnia 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 R. J. Tolsma, wyrok z dnia 1 kwietnia 1982 r. w sprawie C-89/81 Hong-Kong Trade Development Council, wyrok z dnia 5 lutego 1981 r. w sprawie C-154/80 Association cooperative "Coóperatieve Aardappelenbewaarplaats GA"), aby mówić o odpłatnym świadczeniu niezbędne jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

  1. istnienie związku prawnego między świadczeniodawcą i świadczeniobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne;
  2. wynagrodzenie otrzymane przez świadczeniodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za świadczenie na rzecz świadczeniobiorcy;
  3. istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie świadczeniobiorcy;
  4. odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana podatkiem VAT;
  5. istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę usług świadczonych przez podatnika. Biorąc pod uwagę fakt, iż:

  • usługa Sponsora Emisji świadczona jest na podstawie Umowy (istnieje związek prawny pomiędzy Biurem Maklerskim a Klientem),
  • otrzymane przez Wnioskodawcę wynagrodzenie, wyrażone w pieniądzu, należne jest za konkretne świadczenie ze strony Biura Maklerskiego,
  • Klient odnosi faktyczną korzyść z racji wykonywanej przez Biuro Maklerskie funkcji Sponsora Emisji,


w ocenie Wnioskodawcy nie ulega wątpliwości, iż wykonywanie funkcji Sponsora Emisji stanowi świadczenie usług na gruncie podatku VAT. Przepisy ustawy o VAT przewidują szereg zwolnień od podatku VAT, które zostały uregulowane w Rozdziale 2 Działu VIII - m.in. zwolnienie dla usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe.


I tak w myśl art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w UOIF, z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.


Funkcja Sponsora Emisji jako usługa o charakterze odmiennym od usług przechowywania i zarządzania papierami wartościowymi


W pierwszej kolejności Wnioskodawca pragnie podkreślić, iż usługa pełnienia funkcji Sponsora Emisji przez Biuro Maklerskie nie stanowi usługi przechowywania bądź też zarządzania papierami wartościowymi.


Usługi przechowania, nie zostały w sposób szczególny zdefiniowane w ustawie o VAT, bądź Dyrektywie VAT. Znaczenia powyższego pojęcia należy tym samym upatrywać w języku potocznym. Przechowanie należy zatem rozumieć jako chronienie czegoś przed zaginięciem, popsuciem, uszkodzeniem poprzez umieszczenie w odpowiednich warunkach. Wyłączeniu ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT podlegać będą zatem m.in. usługi depozytu instrumentów finansowych, zarówno w formie materialnej, jak i zdematerializowanej, na co wskazuje wydana w dniu 20 stycznia 2020 r. interpretacja ogólna Ministra Finansów, sygn. PT6.8101.4.2019, w sprawie zastosowania właściwej stawki podatku VAT w przypadku wykonywania czynności polegających na przechowywaniu instrumentów finansowych.


Wnioskodawca pragnie wskazać, iż w przedstawionym stanie faktycznym będącym przedmiotem Wniosku, Biuro Maklerskie jako Sponsor Emisji nie będzie przechowywał papierów wartościowych na rzecz Klienta (emitenta papierów wartościowych).


Analogicznie do usług przechowywania, usługi zarządzania instrumentami finansowymi również nie zostały zdefiniowane w przepisach prawa. Orzecznictwo wypracowane przez TSUE wskazuje natomiast, iż usługi takie należy rozumieć jako czynności ściśle związane np. z prowadzeniem funduszy inwestycyjnych.


Mając na uwadze powyższe wskazać należy, iż usługi Sponsora Emisji nie będą również stanowiły usługi zarządzania instrumentami finansowymi.


Funkcja Sponsora Emisji jako usługa, której przedmiotem są instrumenty finansowe


Zgodnie z art. 2 ust. 1 UOIF, instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są:

  1. papiery wartościowe;
  2. niebędące papierami wartościowymi:
    1. tytuły uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania,
    2. instrumenty rynku pieniężnego,
    3. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności, uprawnienie do emisji lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne, z wyłączeniem instrumentów pochodnych, o których mowa w art. 10 rozporządzenia 2017/565,
    4. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne lub mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron,
    5. opcje, kontrakty terminowe, swapy oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które mogą być wykonane przez dostawę, pod warunkiem że są dopuszczone do obrotu w systemie obrotu instrumentami finansowymi, z wyłączeniem produktów energetycznych będących przedmiotem obrotu hurtowego na OTF, które muszą być wykonywane przez dostawę,
    6. niedopuszczone do obrotu w systemie obrotu instrumentami finansowymi opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które mogą być wykonane przez dostawę, a które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,
    7. instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego,
    8. kontrakty na różnicę,
    9. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także instrumenty pochodne, o których mowa w art. 8 rozporządzenia 2017/565, i inne, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,
    10. uprawnienia do emisji.


Mając na uwadze powyższe, iż art. 4 ust. 2 UOIF odwołuje się wprost do pojęcia papierów wartościowych, za przedmiot czynności wykonywane przez Sponsora Emisji uznać należy instrumenty finansowe. Istotnym podkreślenia jest, iż usługi wykonywane przez Bank w ramach pełnienia funkcja Sponsora Emisji stanowią usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, nie zaś wyłącznie odnoszące się do instrumentów finansowych. Przez czynności „odnoszące się do” instrumentów finansowych rozumieć bowiem należy działania, które nie skutkują przekazaniem środków pieniężnych lub papierów wartościowych i nie prowadzą do zmian prawnych i finansowych stron transakcji.


Przepisy ustawy o VAT nie precyzują jak rozumieć pojęcie „usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe".


Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez organy podatkowe instrument finansowy jest przedmiotem usługi, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT wyłącznie gdy świadczenie tej usługi skutkuje zmianą sytuacji prawnej i finansowej między stronami transakcji.


Podobnie w orzecznictwie sądów administracyjnych stwierdza się, iż “Zamieszczone w art. 43 ust. 1 pkt 41 u.p.t.u. sformułowanie "usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe" obejmuje czynności związane z emisją i obrotem instrumentami finansowymi oraz pośrednictwo w tych transakcjach, w następstwie których dochodzi do powstania, zmiany lub wygaśnięcia praw i obowiązków ich stron, co oznacza, że w hipotezie tego przepisu nie mieszczą się usługi samego przyjmowania, gromadzenia i udostępniania informacji uprawnionym podmiotom o transakcjach dotyczących instrumentów finansowych, stanowiące przedmiot działania repozytorium transakcji”.


Podobne pojęcie w sposób analogiczny zostało również zdefiniowane w orzecznictwie TSUE na gruncie przepisów Dyrektywy VAT, które posługują się zwrotem „usług, których przedmiotem są akcje (...) i inne papiery wartościowe”.


W wyroku w sprawie C-29/08 Skatteverket TSUE wskazał, iż „transakcje, których przedmiotem są akcje i inne papiery wartościowe” należy rozumieć jako transakcje dokonywane na rynku papierów wartościowych zmieniające sytuację prawną i finansową pomiędzy stronami. Pojęcie „transakcje dotyczące papierów wartościowych” dotyczy w ocenie Trybunału transakcji mogących stworzyć, zmienić lub spowodować wygaśnięcie praw i obowiązków z tytułu papierów wartościowych.


Podobne konkluzje wynikają z wyroków TSUE w sprawach C-2/95 Sparekassernes Datacenter oraz C-235/00 CSC Financial Services.


Działania wykonywane przez Sponsora Emisji stanowią samodzielną, odróżniającą się całościową, ściśle powiązaną z instrumentami finansowymi. Obowiązki Sponsora Emisji są niezbędne do świadczenia usługi, której przedmiotem są instrumenty finansowe i w sposób niepodważalny prowadzą do zmian prawnych i finansowych monitorowanych papierów wartościowych. Zasadniczą funkcją rachunku Sponsora Emisji jest bowiem umożliwienie inwestorowi nabycia i realizacji zysku z papierów wartościowych nabytych w ofercie publicznej, bez konieczności otwierania rachunku papierów wartościowych i ponoszenia opłat z tym związanych do czasu sprzedaży tych papierów.


Zdaniem Wnioskodawcy obowiązki Sponsora Emisji sklasyfikować należy w sposób jednoznaczny jako usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, w myśl przepisu art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT.


Funkcja Sponsora Emisji jako usługa o charakterze kompleksowym


W ocenie Wnioskodawcy, na gruncie podatku VAT usługę w zakresie pełnienia funkcji Sponsora Emisji należy klasyfikować jako jedno świadczenie o złożonym charakterze. Biuro Maklerskie w ramach swojej działalności jako Sponsora Emisji wykonuje szereg czynności, których nie sposób rozpatrywać w oderwaniu od roli, jaką pełni Sponsor Emisji w funkcjonowaniu instrumentów finansowych na rynku. Charakter i natura czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę w ramach pełnienia funkcji Sponsora Emisji polega na tym, że wskutek ich wykonania przez Bank dochodzi do faktycznej i prawnej zmiany w zakresie praw i obowiązków związanych z posiadaniem określonych papierów wartościowych.

Problematyka świadczeń złożonych nie została uregulowana w przepisach ustawy o VAT, jednakże koncepcja opodatkowania świadczeń kompleksowych w szerokim zakresie została analizowana oraz wypracowana w ramach orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”), jak również polskich sądów administracyjnych. Przywołać należy m.in. argumentację zawartą w wyroku z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie C-349/96 Card Protection Plan LTD (CPP) przeciwko Commissioners of Customs & Excise, wyroku z dnia 27 października 2005 r. w sprawie C-41/04 Levob Verzekeringen BV, OV Bank NV przeciwko Staatssecretaris van Financien, czy też w wyroku z dnia 11 czerwca 2009 r. w sprawie C-572/07 RLRE Tellmer Property sro przeciwko Financni feditelstvi v Usti nad Labem.

I tak w wyroku z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd (CPP) przeciwko Commissioners of Customs & Excise, TSUE stanął na stanowisku, iż „W celu ustalenia, dla celów VAT, czy świadczenie usług obejmujące kilka części składowych, które należy traktować jako jedno świadczenie, czy też jako dwa lub więcej świadczeń wycenianych odrębnie, należy przede wszystkim wziąć pod uwagę treść przepisu art. 2 (1) VI Dyrektywy, zgodnie z którym każde świadczenie usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne oraz fakt, iż świadczenie obejmujące z ekonomicznego punktu widzenia jedną usługę nie powinno być sztucznie dzielone, co mogłoby prowadzić do nieprawidłowości w funkcjonowaniu systemu podatku VAT".

Ponadto w treści tego samego wyroku podkreślono, że „pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas, gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jeżeli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej”.

W wyroku w sprawie C-392/11 Field Fisher Waterhouse LLP - Commissioners for Her Majesty’s Revenue and Customs oraz w sprawie C-41/04 Levob Verzekeringen BV i OV Bank NV, TSUE stanął na stanowisku, iż przepisy o VAT: "należy interpretować w ten sposób, że jeżeli dwa lub więcej świadczenia (lub czynności) dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta, rozumianego jako konsumenta przeciętnego, są tak ściśle związane, że obiektywnie tworzą one w aspekcie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te świadczenia lub czynności stanowią jedno świadczenie do celów stosowania podatku od wartości dodanej".

W wymienionej sprawie TSUE podkreślił również, że jeżeli określona grupa czynności wykonywanych na rzecz klienta tworzy z jego perspektywy jednolitą całość, wówczas takiej grupy nie należy dzielić na odrębne działania, ponieważ mogłoby to zniekształcić ekonomiczny sens takiej transakcji. Co do zasady, jeżeli dana transakcja składa się z szeregu świadczeń i czynności należy uwzględnić wszystkie okoliczności, w jakich jest dokonywana rozpatrywana transakcja.


Jednocześnie jednolite świadczenie wystąpi w przypadku, gdy dwa lub więcej elementy bądź też dwie lub więcej czynności dokonane są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie jedno niepodzielne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny.


Jednocześnie jak podkreślił Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego z dnia 25 października 2019 r., sygn. 0114-KDIP4.4012.469.2019.2.AK „stwierdzić należy, że ze świadczeniem złożonym (kompleksowym) mamy do czynienia wówczas, gdy świadczenie usługodawcy jest rozbudowane i obejmuje dwie lub więcej pojedynczych czynności (świadczeń), będących elementami częściowego zobowiązania strony transakcji. Jednocześnie świadczenie takie, jeśli może zostać uznane za świadczenie o charakterze złożonym, podlega opodatkowaniu jednolitą stawką podatku od towarów i usług, właściwą dla świadczenia podstawowego, głównego. Zatem w przypadku świadczeń o charakterze złożonym, o wysokości stawki podatku decydować będzie to, czy w danych okolicznościach mamy do czynienia z jednym świadczeniem kompleksowym, czy też z szeregiem jednostkowych świadczeń. Ocena tej okoliczności powinna odbywać się więc na podstawie tego, czy dokonywane czynności (świadczenia) wykazują ze sobą tak ścisłe powiązanie, że w sensie gospodarczym tworzą jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter”.


W powołanych orzeczeniach zwrócono tym samym uwagę na fakt, że dla potrzeb oceny określonego działania jako świadczenia jednolitego i kompleksowego najistotniejsze jest jego zbadanie

  1. z ekonomicznego (gospodarczego) punktu widzenia oraz
  2. z perspektywy nabywcy świadczenia.


W odniesieniu do kwalifikacji świadczenia z punktu widzenia klienta kluczowa jest analiza gospodarczego celu dokonania transakcji po stronie nabywcy. Jeżeli z punktu widzenia odbiorcy określonego świadczenia istnieje jeden przedmiot świadczenia, wówczas mamy do czynienia ze świadczeniem złożonym, którego podział prowadziłby do sztuczności oraz wypaczałby ekonomiczny i faktyczny cel dokonywania transakcji.

Wnioskodawca podkreśla, iż obydwie powyższe przesłanki spełnione są w przypadku świadczenia realizowanego przez Bank: z punktu widzenia Klienta, wszelkie czynności wykonywane przez Bank w ramach pełnienia funkcji Sponsora Emisji mają ekonomiczny sens jedynie jako całość, ponieważ tylko świadczone razem odpowiadają na potrzeby Klienta jako odbiorcy usługi. Podkreślenia wymaga, iż w przypadku gdyby dokonywać oceny na gruncie przepisów ustawy o VAT niektórych z czynności wykonywanych w ramach świadczenia usługi Sponsora Emisji - tzw. czynności pomocniczych zaprezentowanych w przedstawionym stanie faktycznym - jako usług samodzielnych i niepowiązanych z funkcją, jaką pełni Sponsor Emisji na rzecz posiadaczy określonych papierów wartościowych, wówczas należałoby określić charakter tych czynności jako zbliżonych do czynności technicznych bądź też administracyjnych.

Jednakże, w ocenie Wnioskodawcy wskazać należy, iż pojedyncze czynności wykonywane przez Sponsora Emisji, a w szczególności czynności pomocnicze - wykonywane w oderwaniu od takich czynności jak prowadzenie ewidencji akcji zgodnie z wymogami A., wystawianie zleceń rozrachunku zawierających dyspozycje przeniesienia akcji z konta ewidencyjnego prowadzonego dla Sponsora Emisji, na konta ewidencyjne innych uczestników A. prowadzących rachunki papierów wartościowych, rejestrowanie zmian stanów posiadania akcji, w szczególności na podstawie umów cywilnoprawnych, dziedziczenia, realizowanych zleceń sprzedaży akcji z konta ewidencyjnego Sponsora Emisji, czy też prowadzenia obsługi ewidencyjnej i finansowej praw z akcji - które to w sposób niepodważalny prowadzą do zmiany sytuacji finansowej i prawnej posiadaczy papierów wartościowych - nie miałyby żadnego ekonomicznego znaczenia dla Klienta Wnioskodawcy.


Tym samym, w ocenie Wnioskodawcy, nie sposób jest dokonywać ich oceny w oderwaniu od charakteru pełnej usługi jaką stanowi świadczenie funkcji Sponsora Emisji. Usługa Sponsora Emisji w zdecydowany sposób odznacza się kompleksowością wypełnianego świadczenia.


W ocenie Wnioskodawcy na potwierdzenie powyższego stanowiska za zasadne należy uznać przywołanie treści wyroku WSA w Warszawie z dnia 19 grudnia 2019 r., sygn. akt III SA/Wa 1129/19, mimo, iż wydany został on w odrębnym stanie faktycznym.


Jak podkreślił bowiem Sąd w przywołanym wyroku: „Zdaniem Sądu nie można zgodzić się z oceną organu, że istotna dla możliwości zastosowania art. 43 ust. 1 pkt 38-41 u.p.t.u. jest okoliczność, ze sporne usługi wydawania Zaświadczeń, Opinii bankowych oraz Opinii audytorskich nie zmieniają sytuacji prawnej lub finansowej klienta Banku. Okoliczności te byłyby istotne, gdyby sporne w sprawie było uznanie tych świadczeń za usługi, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38-41 u.p.t.u. Tymczasem istotą zastosowania do spornych usług wydawania Zaświadczeń, Opinii bankowych oraz Opinii audytorskich art. 43 ust. 1 pkt 38-41 u.p.t.u. jest uznanie ich za element usługi kompleksowej gdyż świadczone są one w wraz z usługami zwolnionymi, gdyż są od nich zależne”.

Przekładając treść przywołanego wyżej wyroku na grunt przedmiotowej sprawy podkreślenia wymaga, iż wszelkie wykonywane przez Wnioskodawcę czynności stanowiące element usługi Sponsora Emisji stanowią nierozerwalną całość. Brak bowiem możliwości skorzystania z jednego z jej elementów przez Klientów Wnioskodawcy uniemożliwiłoby skorzystanie w pełni z oferowanej przez Wnioskodawcę usługi pełnienia funkcji Sponsora Emisji, a tym samym ze wszystkich możliwości, korzyści, czy praw, jakie niesie za sobą posiadanie papierów wartościowych niezdeponowanych na rachunkach inwestycyjnych. Z punktu widzenia Klientów Wnioskodawcy czynności wykonywane w ramach pełnienia na ich rzecz funkcji Sponsora Emisji stanowią zatem nieodłączną całość, a rozdzielenie tych świadczeń odznaczałoby się sztucznością.


Kwalifikacja wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji Sponsora Emisji na gruncie przepisów art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT


Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, Biuro Maklerskie świadczy usługi Sponsora Emisji na rzecz Klientów będących emitentami określonych papierów wartościowych. W ramach pełnienia ww. funkcji Bank zobowiązany jest do wykonania szeregu czynności, w tym:

  • prowadzenia ewidencji akcji zgodnie z wymogami A.,
  • weryfikowania danych zawartych w zbiorczych zestawieniach papierów wartościowych do potwierdzenia, sporządzanych przez uczestników A. prowadzących rachunki papierów wartościowych, na podstawie prowadzonego przez Sponsora Emisji rejestru,
  • wystawiania zleceń rozrachunku zawierających dyspozycje przeniesienia akcji z konta ewidencyjnego prowadzonego dla Sponsora Emisji, na konta ewidencyjne innych uczestników A. prowadzących rachunki papierów wartościowych,
  • dokonywania zmian w prowadzonym przez Sponsora Emisji rejestrze związanych z aktualizacją danych uprawnionych do/z akcji,
  • rejestrowania zmian stanów posiadania akcji, w szczególności na podstawie umów cywilnoprawnych, dziedziczenia, realizowanych zleceń sprzedaży akcji z konta ewidencyjnego Sponsora Emisji,
  • wystawiania świadectw depozytowych lub potwierdzeń nabycia akcji oraz ich duplikatów,
  • wykonywania czynności związanych z zabezpieczaniem wierzytelności na akcjach,
  • wystawiania imiennych zaświadczeń o prawie uczestnictwa w walnym zgromadzeniu Emitenta,
  • obsługi ewidencyjnej i finansowej praw z akcji.


Świadczenia wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach pełnienia funkcji Sponsora Emisji należy analizować w sposób nierozerwalny z istotą roli Biura Maklerskiego jako Sponsora Emisji jaką jest umożliwienie obsługi rejestru instrumentów finansowych. Mając na uwadze przedstawioną w treści Wniosku argumentację stwierdzić należy, iż usługa Sponsora Emisji spełnia wszelkie warunki do uznania jej za zwolnioną z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zgodnie z argumentacją przedstawioną w treści niniejszego Wniosku.

Na poprawność przedstawionej argumentacji wskazuje stanowisko organów podatkowych przedstawione m.in. w indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 17 listopada 2011 r., sygn. IPPP1/443-1207/11-4/BS, jak również indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 7 listopada 2011 r., sygn. IBPP3/443-871/11/PK.

Ponadto zasadność niniejszej konkluzji dodatkowo potwierdza stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie zawarte w indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego z dnia 10 października 2012 r. IPPP1/443-604/12-2/ISZ jednej z usług Sponsora Emisji analogicznej do przedstawionej w stanie faktycznym Wniosku.

Jak wskazał Organ „Świadczone przez Spółkę usługi: (...) zaksięgowanie instrumentów finansowych z rachunku sponsora emisji na rachunek klienta, po nabyciu przez klienta instrumentów finansowych na podstawie umowy cywilnoprawnej, mają bezpośredni wpływ na zmianę sytuacji finansowej, materialno-prawnej klienta Domu Maklerskiego. Przedmiotem tychże usług są instrumenty finansowe. Zdaniem organu realizacja ww. świadczeń przyczynia się do pełnego i właściwego zrealizowania usług finansowych, których przedmiotem są instrumenty finansowe tj. prowadzenia rachunku instrumentów finansowych. Realizacja czynności będących przedmiotem wniosku, ma znaczący wpływ na prowadzenie rachunku papierów wartościowych na rzecz klienta przez Dom Maklerski, np. zaksięgowanie instrumentów finansowych na rachunkach klientów, którzy nabyli instrumenty finansowe na podstawie spadkobrania czy też przeniesienie instrumentów finansowych na podstawie umów cywilnoprawnych pomiędzy rachunkami klientów Spółki, zaksięgowanie instrumentów finansowych z rachunku sponsora emisji na rachunek klienta, po nabyciu przez klienta instrumentów finansowych na podstawie umowy cywilnoprawnej. Jednocześnie trudno sobie wyobrazić usługę prowadzenia rachunku papierów wartościowych przez Dom Maklerski bez wykonania ww. czynności. Przedstawione we wniosku czynności stanowią usługi zmierzające do zaspokojenia potrzeb klienta Domu Maklerskiego. (...) Reasumując, w świetle powołanych powyżej przepisów świadczone przez Wnioskodawcę usługi dotyczące instrumentów finansowych na rachunkach klientów (grupa nr 1), tj. (...) zaksięgowanie instrumentów finansowych z rachunku sponsora emisji na rachunek klienta, po nabyciu przez klienta instrumentów finansowych na podstawie umowy cywilnoprawnej (...) - korzystają ze zwolnienia od podatku o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy”.

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy, czynności wykonywane w ramach świadczenia usługi Sponsora Emisji stanowią odpłatną usługę, której przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w UOIF, prowadzącą do realizacji czynności faktycznych i prawnych, skutkujących zmianą sytuacji prawnej i finansowej, zatem wynagrodzenie należne Bankowi z tego tytułu powinno korzystać ze zwolnienia wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.


Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ustawy.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).


Natomiast przez świadczenie usług, w myśl art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z cytowanych przepisów ustawy wynika, że usługą jest każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy więc rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).


Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.


W świetle art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż - 6% stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.


Zarówno w ustawie, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.


Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy, zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 2286, z późn. zm.), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy implementuje do polskiego systemu prawnego art. 135 ust. 1 lit. f Dyrektywy 112, zgodnie z którym, państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, jednakże z wyłączeniem przechowywania i zarządzania, których przedmiotem są akcje, udziały w spółkach lub związkach, obligacje i inne papiery wartościowe, z wyłączeniem dokumentów ustanawiających tytuł prawny do towarów, oraz praw do papierów wartościowych, o których mowa w art. 15 ust. 2.

Przedmiotem zwolnienia, z mocy Dyrektywy 112, objęte są zatem transakcje, w tym pośrednictwo, których przedmiotem są akcje udziały, udziały w spółkach lub związkach obligacje i inne papiery wartościowe. Zwolnieniem nie zostały objęte dokumenty ustanawiające tytuł prawny do: towarów oraz praw do papierów wartościowych dających tytuł prawny do określonych udziałów w nieruchomości, praw rzeczowych dających ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości, udziałów lub innych równoważnych udziałom tytułów dających ich posiadaczowi prawne i faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części. Z zakresu zwolnienia Dyrektywa 112 wyłączyła usługi przechowania i zarządzania akcjami, udziałami w spółkach lub związkach, obligacjami i innymi papierami wartościowymi.


Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

  1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
  2. usług doradztwa;
  3. usług w zakresie leasingu.

Z przedstawionych okoliczności wynika, że Wnioskodawca jest Bankiem i zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.


Biuro Maklerskie, jako wyodrębniona jednostka organizacyjna Banku, posiada wymagane prawem zezwolenie na prowadzenie działalności maklerskiej na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi wydane przez Komisję Nadzoru Finansowego. Biuro Maklerskie uprawnione jest w szczególności do prowadzenia rachunków papierów wartościowych w rozumieniu ww. ustawy. Działalność Biura Maklerskiego polega, co do zasady, na świadczeniu usług w zakresie rynku kapitałowego.

Usługi świadczone przez Biuro Maklerskie obejmują m.in. przygotowanie, zorganizowanie oraz przeprowadzeniu oferty publicznej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych, jak również wykonaniu innych, niezbędnych czynności związanych z wprowadzeniem papierów wartościowych, będących instrumentami finansowymi w rozumieniu przepisów UOIF, do obrotu na rynku regulowanym Giełdy Papierów Wartościowych (…), a także czynności niezbędnych do ich obsługi i rozliczenia.


W ramach swojej działalności Wnioskodawca oferuje kompleksową usługę pełnienia funkcji sponsora emisji w A. dla papierów wartościowych wyemitowanych przez Klienta Wnioskodawcy i zarejestrowanych w A. na prowadzonym dla Sponsora Emisji koncie ewidencyjnym.


W celu umożliwienia pełnienia przez Wnioskodawcę funkcji Sponsora Emisji, o której mowa powyżej, Wnioskodawca, co do zasady, zawiera z danym emitentem papierów wartościowych umowę w celu określenia zasad i warunków, na jakich Bank będzie wykonywał funkcję Sponsora Emisji na rzecz Klienta w związku z emisją, jak również zasad wynagradzania za pełnienie tej funkcji. Zasadniczy charakter usługi Sponsora Emisji zdeterminowanej Umową sprowadza się do prowadzenia przez Wnioskodawcę na rzecz swoich Klientów: zapisów dotyczących papierów wartościowych, dokonywanych w związku z ich subskrypcją lub sprzedażą w obrocie pierwotnym lub w pierwszej ofercie publicznej, identyfikujących osoby, którym przysługują prawa z tych papierów wartościowych, zapisów dotyczących skarbowych papierów oszczędnościowych, identyfikujących osoby, którym przysługują prawa z tych papierów wartościowych - które na podstawie ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi uważane są za rachunki papierów wartościowych.

Wyżej wskazane rachunki są prowadzone dla właścicieli papierów wartościowych nabytych w obrocie pierwotnym lub w ofercie publicznej, którzy nie zdeponowali posiadanych papierów wartościowych na rachunkach inwestycyjnych. Ze świadczeniem ww. usługi wiąże się wykonywanie przez Wnioskodawcę szeregu powiązanych czynności, w tym w szczególności: wystawianie zleceń rozrachunku zawierających dyspozycje przeniesienia akcji z konta ewidencyjnego prowadzonego dla Sponsora Emisji, na konta ewidencyjne innych uczestników A. prowadzących rachunki papierów wartościowych, rejestrowanie zmian stanów posiadania akcji, w szczególności na podstawie umów cywilnoprawnych, dziedziczenia, realizowanych zleceń sprzedaży akcji z konta ewidencyjnego Sponsora Emisji, obsługę ewidencyjną i finansową praw z akcji, prowadzenie ewidencji akcji zgodnie z wymogami A..

Właściwe i kompleksowe wypełnianie funkcji Sponsora Emisji przez Wnioskodawcę umożliwia wykonywanie czynności pomocniczych do wyżej wymienionych, obejmujących m.in.: weryfikowanie danych zawartych w zbiorczych zestawieniach papierów wartościowych do potwierdzenia, sporządzanych przez uczestników A. prowadzących rachunki papierów wartościowych, na podstawie prowadzonego przez Sponsora Emisji rejestru, dokonywanie zmian w prowadzonym przez Sponsora Emisji rejestrze związanych z aktualizacją danych uprawnionych do/z akcji, wystawianie świadectw depozytowych lub potwierdzeń nabycia akcji oraz ich duplikatów, wykonywanie czynności związanych z zabezpieczaniem wierzytelności na akcjach, wystawianie imiennych zaświadczeń o prawie uczestnictwa w walnym zgromadzeniu Emitenta.

Funkcja Sponsora Emisji, w przeciwieństwie do zdefiniowanej w 2019 r. funkcji agenta emisji nie została określona ustawowo. Pełni ona jednakże rolę uzupełniającą i umożliwiającą emitentowi przeprowadzenie emisji instrumentów finansowych, jak również w dalszej kolejności obsługę zobowiązań wynikających z wyemitowanych instrumentów finansowych w sposób właściwy i zgodny z regulacjami normującymi metodologię postępowania ze zdematerializowanymi instrumentami finansowymi.

Co do zasady, zgodnie z Regulaminem A. Sponsor Emisji prowadzi rejestr osób, które nabyły określone papiery wartościowe w obrocie pierwotnym lub w ramach pierwszej oferty publicznej, dokonuje zapisów, o których mowa w art. 4 ust. 2a ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, dotyczących skarbowych papierów oszczędnościowych, prowadzi rejestr, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, albo utworzył ewidencję osób uprawnionych z papierów wartościowych, o której mowa w art. 7a ust. 4 pkt 4 ustawy o obrocie instrumentami finansowym.


Podstawą normatywną dla instytucji rejestru Sponsora Emisji jest przepis art. 4 ust. 2 UOIF, zgodnie z którym od chwili zarejestrowania papierów wartościowych, na podstawie umowy, której przedmiotem jest rejestracja tych papierów wartościowych w depozycie papierów wartościowych, za rachunki papierów wartościowych uważa się również zapisy dotyczące tych papierów, dokonywane w związku z ich subskrypcją lub sprzedażą w obrocie pierwotnym lub w pierwszej ofercie publicznej, przez:

  1. podmioty prowadzące działalność maklerską lub
  2. banki powiernicze - o ile identyfikują one osoby, którym przysługują prawa z papierów wartościowych.

Całościowo, tym samym, funkcja Sponsora Emisji sprowadza się zasadniczo do prowadzenia rachunków papierów wartościowych dla właścicieli papierów wartościowych nabytych w obrocie pierwotnym lub w ofercie publicznej, którzy nie posiadają rachunków inwestycyjnych. Sponsor Emisji zaś wykonuje czynności związane z prowadzeniem takich rachunków. W ramach pełnienia funkcji Sponsora Emisji, Wnioskodawca nie zarządza ryzykiem inwestycyjnym oraz portfelem inwestycyjnym.

Z tytułu wykonywania funkcji Sponsora Emisji, Biuro Maklerskie pobiera następujące rodzaje opłat: wypłacane przez Klienta kwartalne wynagrodzenie za wykonywanie czynności w ramach prowadzenia rejestru Sponsora Emisji, które w zależności od treści konkretnej umowy może być w szczególny sposób uzależnione np. od wartości rynkowej papierów wartościowych przechowywanych na koncie Sponsora Emisji w A. na koniec każdego miesiąca danego kwartału; opłaty za czynności pomocnicze realizowane w związku z pełnieniem funkcji Sponsora Emisji pobierane bezpośrednio od posiadaczy papierów wartościowych, w tym, opłaty za: sporządzanie zestawień obrotów na rachunku papierów wartościowych w rejestrze, wystawianie świadectw depozytowych lub potwierdzeń nabycia akcji oraz ich duplikatów, wykonywanie czynności związanych z zabezpieczaniem wierzytelności na akcjach, wystawianie imiennych zaświadczeń o prawie uczestnictwa w walnym zgromadzeniu Emitenta. Wystawianie zaświadczeń o stanie na rachunku papierów wartościowych. Ponadto, Klient dokonuje zwrotu na rzecz Biura Maklerskiego poniesionych kosztów A..


Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą tego, czy usługi wykonywane przez Bank, na podstawie umowy o wykonywanie funkcji Sponsora Emisji, podlegają zwolnieniu z podatku od towarów i usług, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT


Wnioskodawca stoi na stanowisku, że świadczone przez Niego usługi podlegają zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 Ustawy o VAT jako usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe.


Przechodząc do zwolnienia opisanych usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy wskazać należy, że ustawodawca w przepisie tym odwołuje się do ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.


Jak wynika z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 89 z późn zm.), instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są papiery wartościowe.


Zgodnie z art. 3 pkt 1 lit. a ww. ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, ilekroć w ustawie jest mowa o papierach wartościowych - rozumie się przez to akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1577 oraz z 2018 r. poz. 398, 650 i 1544), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego.


Na wstępie należy rozstrzygnąć, czy w opisanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym mamy do czynienia ze świadczeniem kompleksowym, czy też ze świadczeniem odrębnych czynności.


Należy zauważyć, że żadna z norm prawa krajowego, czy też prawa europejskiego nie przewiduje definicji „usług złożonych”. Konstrukcja ta powstała na gruncie orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, nadając określone cechy tym czynnościom i opisując rodzaj relacji pomiędzy nimi. Co do zasady, każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji gdy jedno świadczenie obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia kilka świadczeń, nie powinno być ono sztucznie dzielone dla celów podatkowych. Zatem, z ekonomicznego punktu widzenia świadczenia nie powinny być dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć będą jedno świadczenie kompleksowe, obejmujące kilka świadczeń pomocniczych. Jeżeli jednak w skład tego świadczenia złożonego wchodzić będą czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, lecz mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich jako elementu świadczenia kompleksowego.

Zauważyć należy, że jakkolwiek zdarzają się sytuacje, gdy występuje wielość świadczeń wynikających z jednej umowy i mogą być one potraktowane jako jedna usługa (i opodatkowane jedną stawką podatkową), możliwe jest to tylko i wyłącznie w takich sytuacjach, gdy na taką usługę składa się cały zespół niedających się w istocie wyodrębnić czynności, dających w efekcie ostateczną, jednorodną usługę.


Koncepcję opodatkowania świadczeń kompleksowych wypracował TSUE w wydanych orzeczeniach na podstawie pierwotnie obowiązującej Szóstej Dyrektywy Rady (77/388/EWG) oraz obecnie obowiązującej Dyrektywy VAT (2006/112/WE).


W szczególności w wyroku z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd (CPP) przeciwko Commissioners of Customs & Excise, Trybunał stwierdził, że „W celu ustalenia, dla celów VAT, czy świadczenie usług obejmujące kilka części składowych, które należy traktować jako jedno świadczenie, czy też jako dwa lub więcej świadczeń wycenianych odrębnie, należy przede wszystkim wziąć pod uwagę treść przepisu art. 2 (1) VI Dyrektywy, zgodnie z którym każde świadczenie usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne oraz fakt, iż świadczenie obejmujące z ekonomicznego punktu widzenia jedną usługę nie powinno być sztucznie dzielone, co mogłoby prowadzić do nieprawidłowości w funkcjonowaniu systemu podatku VAT”. Trybunał wskazał, że „pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas, gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jeżeli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej”.

Trybunał zaakcentował „ekonomiczny punkt widzenia” oraz ocenę z perspektywy nabywcy. Z treści powołanego wyroku wynika, że TSUE położył duży nacisk na subiektywne kryteria przy ocenie danego świadczenia jako złożonego, jednakże wnioski, co do kwalifikacji danego kompleksu zdarzeń gospodarczych jako świadczenia złożonego, nie mogą być pozbawione waloru obiektywnego albowiem zakres i sposób opodatkowania świadczenia nie może być zależny jedynie od woli stron transakcji. Stąd w pierwszym rzędzie Trybunał odwołał się do art. 2(1) VI Dyrektywy, wedle którego każde świadczenie usług powinno być zwykle uznawane za odrębne i niezależne a świadczenie złożone w aspekcie gospodarczym nie powinno być sztucznie rozdzielane, by nie pogarszać funkcjonalności systemu VAT; jeśli dana transakcja składa się z szeregu świadczeń i czynności należy uwzględnić wszystkie okoliczności, w jakich jest dokonywana rozpatrywana transakcja.

W orzeczeniu z dnia 27 października 2005 r. w sprawie C 41/04 Levob Verzekeringen BV, OV Bank NV przeciwko Staatssecretaris van Financiën, TSUE zawarł kilka uwag pozwalających na zidentyfikowanie usług złożonych. Trybunał wskazał mianowicie, że istotne jest założenie, z jakim należy podejść do analizy każdego takiego zdarzenia. Tym założeniem jest to, by – po pierwsze – każda czynność była zwykle uznawana za odrębną i niezależną, jednocześnie – po drugie – trzeba mieć na względzie, że czynność złożona z jednego świadczenia w sensie ekonomicznym nie powinna być sztucznie rozdzielana, by nie zakłócać funkcjonowania systemu podatku VAT.

W celu określenia, czy mamy do czynienia z tzw. usługą kompleksową należy – wg TSUE – przede wszystkim poszukiwać elementów charakterystycznych dla rozpatrywanej czynności celem określenia, czy podatnik dostarcza konsumentowi, rozumianemu jako przeciętny konsument, kilka odrębnych świadczeń głównych, czy też jedno świadczenie.

W konsekwencji, w świetle omawianego wyroku należy przyjąć, że nie będzie mieć charakteru kompleksowego taki zestaw świadczeń, których połączenie miałoby charakter działania sztucznego. W tym kontekście, za świadczenia odrębne należy więc uznać świadczenia wykonywane przez jednego świadczącego na rzecz jednego nabywcy, które nawet jeżeli są w pewien sposób powiązane, mogą być traktowane rozłącznie, a traktowanie to nie wpłynie na charakter żadnego z nich ani też nie sprawi, że wartość świadczeń z punktu widzenia nabywcy będzie inna, niż gdyby świadczenia te były uznane za świadczenie złożone.

Warto także zwrócić uwagę na wyrok TSUE z dnia 11 czerwca 2009 r. w sprawie C-572/07 RLRE Tellmer Property sro przeciwko Finanční ředitelství v Ústí nad Labem, w którym Trybunał wskazał, że „(...) w pewnych okolicznościach formalnie odrębne świadczenia, które mogą być wykonywane oddzielnie, a zatem które mogą oddzielnie prowadzić do opodatkowania lub zwolnienia, należy uważać za jednolitą czynność, jeżeli nie są od siebie niezależne. Jest tak na przykład w sytuacji, gdy można stwierdzić, że jedno lub więcej świadczeń stanowi świadczenie główne, a inne świadczenie lub świadczenia stanowią jedno lub więcej świadczeń pomocniczych dzielących los podatkowy świadczenia głównego. W szczególności dane świadczenie należy uważać za świadczenie pomocnicze w stosunku do świadczenia głównego, gdy dla klientów nie stanowi ono celu samego w sobie, lecz środek do korzystania na jak najlepszych warunkach z głównej usługi usługodawcy” oraz „(...) jednolite świadczenie występuje w przypadku, gdy dwa lub więcej elementy albo dwie lub więcej czynności dokonane przez podatnika są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie jedno niepodzielne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny”.

W kontekście powyższych wyroków stwierdzić należy, że ze świadczeniem złożonym (kompleksowym) mamy do czynienia wówczas, gdy świadczenie usługodawcy jest rozbudowane i obejmuje dwie lub więcej pojedynczych czynności (świadczeń), będących elementami częściowego zobowiązania strony transakcji. Jednocześnie świadczenie takie, jeśli może zostać uznane za świadczenie o charakterze złożonym, podlega opodatkowaniu jednolitą stawką podatku od towarów i usług, właściwą dla świadczenia podstawowego, głównego.

Zatem w przypadku świadczeń o charakterze złożonym, o wysokości stawki podatku decydować będzie to, czy w danych okolicznościach mamy do czynienia z jednym świadczeniem kompleksowym, czy też z szeregiem jednostkowych świadczeń. Ocena tej okoliczności powinna odbywać się więc na podstawie tego, czy dokonywane czynności (świadczenia) wykazują ze sobą tak ścisłe powiązanie, że w sensie gospodarczym tworzą jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter.

Z uwagi na tezy powołanych orzeczeń TSUE dotyczących świadczeń złożonych, stwierdzić należy, że w opisanych we wniosku okolicznościach nie mamy do czynienia ze świadczeniem o charakterze kompleksowym, ponieważ możliwe jest wyodrębnienie poszczególnych usług, które mogłyby mieć charakter samoistny. Okoliczności w jakich dokonywane będą poszczególne usługi wskazują jednoznacznie, że są to świadczenia składające się z szeregu równorzędnych czynności – nie jest możliwe określenie, które z opisanych usług stanowią świadczenie główne, a które pomocnicze realizowane w celu lepszego wykonania usługi podstawowej. W rozpatrywanej sprawie czynności, które będzie świadczył Wnioskodawca, nawet jeśli są w pewnym stopniu powiązane, muszą być traktowane rozłącznie, usługobiorca otrzyma kilka świadczeń równorzędnych/głównych. W świetle orzecznictwa TSUE oznacza to, że właśnie połączenie tychże świadczeń w przedstawionych okolicznościach sprawy, miałoby charakter sztuczny.

Zatem czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę, jako sponsor emisji, nie można uznać za usługę kompleksową, korzystającą ze zwolnienia z podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy. Zatem każda z usług wykonywana przez Wnioskodawcę w ramach wykonywania funkcji sponsora emisji w celu określenia możliwości korzystania tej usługi ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie ww. art. 43 ust. 1 pkt 41 tej ustawy, musi być rozpatrywana jako samodzielne świadczenie.

Przy dokonywaniu interpretacji treści art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o podatku od towarów i usług uwzględnić należy orzecznictwo TSUE dotyczące usług finansowych. Ze zwolnienia z podatku od towarów i usług będą korzystały m.in. usługi stanowiące element usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 41, jeżeli takie zwolnienie wynika z orzecznictwa TSUE.

W tym miejscu należy przywołać wyrok TSUE z dnia z dnia 28 lipca 2011 r. w sprawie C-350/10 Nordea Pankki Suomi Oyj, w którym Trybunał wypowiedział się w zakresie warunków uznania za zwolnione od VAT transakcji, których przedmiotem są papiery wartościowe. TSUE stwierdził, w odniesieniu do operacji dotyczących przelewów w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 3 szóstej dyrektywy, że „świadczone usługi muszą skutkować przekazaniem środków pieniężnych oraz prowadzić do zmian prawnych i finansowych. Należy dokonać rozróżnienia między usługą zwolnioną w rozumieniu wspomnianej dyrektywy a dostarczeniem zwykłego świadczenia fizycznego lub technicznego, takiego jak udostępnienie bankowi systemu informatycznego”. Przelew jest bowiem „operacją polegającą na realizacji dyspozycji przekazania określonej sumy pieniędzy z jednego konta na drugie. Cechuje się ona w szczególności tym, że powoduje zmianę sytuacji prawnej i finansowej istniejącej, z jednej strony, między udzielającym dyspozycji a beneficjentem, a z drugiej strony, między nimi a bankiem”. Trybunał wskazał, że powyższa analiza ma również zastosowanie odpowiednio do transakcji dotyczących papierów wartościowych. Dalej TSUE stwierdził, że „sama tylko okoliczność, iż dany składnik jest nieodzowny do realizacji określonej transakcji objętej zwolnieniem, nie pozwala uznać, że usługa odpowiadająca temu składnikowi objęta jest zwolnieniem”. Zauważył także, że „(...) skoro usługi Swift są usługami elektronicznego przesyłania wiadomości, których wyłącznym przedmiotem jest przekazywanie danych, nie spełniają one jako takie żadnej z funkcji którejkolwiek z transakcji finansowych, o których mowa w art. 13 część B lit. d) pkt 3 i 5 szóstej dyrektywy, tj. nie skutkują przeniesieniem środków lub papierów wartościowych i nie posiadają zatem ich cech”.

Podobne stanowisko zostało przedstawione przez Trybunał w wyroku z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 CSC Financial Services Ltd. W wyroku tym TSUE stwierdził, że „obrót papierami wartościowymi polega na działaniach zmieniających sytuację prawną i finansową między stronami i działania te są porównywalne do przypadków przeniesienia lub płatności. Dostawa zwykłej usługi technicznej lub administracyjnej, nie zmieniającej sytuacji prawnej lub finansowej nie wydaje się więc być objęta zwolnieniem ustalonym w art. 13 część B lit. d pkt 5 Szóstej dyrektywy (…) Wynika z tego więc, że usługi o charakterze administracyjnym nie zmieniające prawnej bądź finansowej pozycji stron nie są objęte zwolnieniem ustalonym w art. 13 część B lit. d pkt 5”.

Ponadto, w wyroku w sprawie C-2/95 Sparekassernes Datacenter (SDC) dotyczącym zwolnień przedmiotowych na gruncie wspólnego systemu VAT, TSUE wskazał cechy charakterystyczne usługi finansowej w kontekście ustalenia warunków stosowania zwolnienia dla konkretnych podtypów usług finansowych wymienionych w art. 13 (B) (D) pkt 3 i 5 VI Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. d i lit. f Dyrektywy 2006/112/WE). W orzeczeniu tym, TSUE zaznaczył, że dla zastosowania zwolnienia istotne jest, aby usługa pomocnicza, z ogólnego punktu widzenia, stanowiła osobną całość, w rezultacie obejmując funkcje charakterystyczne dla usługi finansowej. Trybunał orzekł, że ani sposób wykonywania usług, ani charakter prawny usługodawcy, ani nawet brak bezpośredniej umowy podmiotu wykonującego usługi z ostatecznym odbiorcą nie wykluczają zastosowania zwolnień, o których mowa w art. 13 (B) (D) pkt 3 i 5 VI Dyrektywy, pod warunkiem, że usługi świadczone przez dany podmiot są przez klienta Banku postrzegane jako element otrzymanej usługi finansowej. Ponadto, aby świadczone usługi korzystały ze zwolnienia powinny stosownie do orzecznictwa TSUE dotyczyć specyficznych i istotnych elementów związanych z daną usługą finansową (udzielanie kredytów/pożyczek).

Mając na uwadze wykładnię zwolnień przewidzianych w art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o podatku od towarów i usług, konieczne jest również zdefiniowanie pojęcia „usług pośrednictwa”. W związku z tym, że ani ustawa o podatku od towarów i usług, ani Dyrektywa 112 nie definiują tego pojęcia, w celu określenia, jakie czynności należy rozumieć pod pojęciem usług pośrednictwa, należy oprzeć się na wykładni językowej, wspieranej przy tym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, wersja internetowa: http://sjp.pwn.pl), przez pośrednictwo należy rozumieć działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron. Równorzędnie, przez pośrednictwo rozumie się kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych, a więc załatwianie dla zarobku różnego rodzaju transakcji handlowych między dwiema stronami, uczestniczenie w zawieraniu takich transakcji. W tym zakresie stwierdzić należy, że wykonywane przez podmiot wszelkie czynności zmierzające do zawarcia między dwiema różnymi stronami transakcji handlowych można uznać za pośrednictwo. Z kolei z doktrynalnego punktu widzenia cechą charakterystyczną pośrednictwa odróżniającą ten stosunek od innych umów jest fakt, że bezpośrednią przyczyną zawarcia bezpośrednio lub pośrednio umowy są działania pośrednika. Innymi słowy przez umowę o pośrednictwo należałoby rozumieć taki stosunek prawny istniejący pomiędzy dwiema stronami, z których jedna (pośrednik) otrzymuje zlecenie od drugiej, aby doprowadzić do wymiany gospodarczej świadczeń z osobą trzecią, przy czym znalezienie kontrahenta ma stanowić bezpośredni i decydujący rezultat starań pośrednika. Bezpośrednim celem aktywności pośrednika jest wywołanie skutku prawnego, polegającego na wprowadzeniu zleceniodawcy (podmiotu zastępowanego) w stosunek umowny z osobą trzecią.

W celu rozstrzygnięcia, co w świetle ww. przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem „pośrednictwa”, warto odnieść się do wyroku w sprawie C-453/05, w której TSUE stwierdził, że: „pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową”.

Z kolei w sprawie C-235/00 TSUE wskazał, że znaczenia słowa „negocjacje”, w kontekście art. 13 część B lit. d pkt 5 VI Dyrektywy, odnosi się „do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywaniu kontaktu z drugą stroną lub negocjowaniu, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy.

Z drugiej strony, nie stanowi negocjacji sytuacja, w której jedna ze stron powierza podwykonawcy część formalności administracyjnych związanych z umową, takich jak udzielanie informacji drugiej stronie oraz przyjmowanie i przetwarzanie wniosków, zapisów na papiery wartościowe, będące przedmiotem umowy. W takim przypadku, podwykonawca zajmuje tę samą pozycję, jak strona sprzedająca produkt finansowy i nie jest zatem pośrednictwem”.


Zatem, zgodnie z orzecznictwem TSUE, usługa pośrednictwa finansowego powinna stanowić:

  • usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie;
  • z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej;
  • celem jest dążenie do zawarcia umowy (przy czym, pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy);
  • usługa pośrednictwa nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową (nie może to być np. wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej).


Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego. Podkreślić trzeba, że zwolnienia przewidziane w Dyrektywie VAT stanowią autonomiczne pojęcia prawa unijnego, określenia zaś użyte do opisania tych zwolnień powinny być poddawane wykładni ścisłej, stanowią one bowiem odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą opodatkowaniu VAT podlega każda usługa i każda dostawa towarów dokonywana odpłatnie przez podatnika. Interpretacja rozszerzająca zakres zwolnienia poza ten, który wynika wprost z treści przepisu, jest niedozwolona. Powyższe potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE (dla przykładu wyrok w sprawie C 175/09 Axa UK – pkt 25 i przywołane tam orzecznictwo).

Odniesienie powyższych uwag do analizowanej sprawy prowadzi do wniosku, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę jako Sponsora Emisji, nie stanowią usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe, ponieważ nie spełniają one jako takie, specyficznych i istotnych funkcji usługi finansowej, co jest warunkiem zastosowania zwolnienia – zgodnie z orzecznictwem TSUE (wyroki C-2/95 SDC – pkt 66, C-235/00 CSC Financial Services Ltd. – pkt 28, C-350/10 Nordea Pankki Suomi Oyj – pkt 24).

Z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że zwolnione od podatku są usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie. Istnieje jednak różnica znaczeniowa pomiędzy określeniem „których przedmiotem są” oraz „odnoszące się do”. Świadczenie przez Stronę ww. usług Sponsora Emisji należy uznać za odnoszące się do instrumentów finansowych, ale z całą pewnością nie można uznać, że ich przedmiotem są instrumenty finansowe. W przypadku usług wymienionych w opisie sprawy należy stwierdzić, że choć odnoszą się one do instrumentów finansowych, to wbrew sugestiom Wnioskodawcy, instrumenty finansowe nie są ich przedmiotem.


Tym samym nie można zgodzić się z Wnioskodawcą że świadczenie przez Spółkę ww. usług, skutkuje zmianą sytuacji prawnej i finansowej między stronami; i prowadzi do zmian prawnych i finansowych stron transakcji.


Wymienione we wniosku czynności wykonywane przez Wnioskodawcę nie stanowią również usług pośrednictwa w zakresie usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe.


Ze świadczeniem usługi Sponsora Emisji wiąże się wykonywanie przez Wnioskodawcę szeregu czynności, polegających na: wystawianiu zleceń rozrachunku zawierających dyspozycje przeniesienia akcji z konta ewidencyjnego prowadzonego dla Sponsora Emisji, na konta ewidencyjne innych uczestników A. prowadzących rachunki papierów wartościowych, rejestrowaniu zmian stanów posiadania akcji, w szczególności na podstawie umów cywilnoprawnych, dziedziczenia, realizowanych zleceń sprzedaży akcji z konta ewidencyjnego Sponsora Emisji, obsługiwaniu ewidencyjnym i finansowym praw z akcji, prowadzeniu ewidencji akcji zgodnie z wymogami A..

Właściwe i kompleksowe wypełnianie funkcji Sponsora Emisji przez Wnioskodawcę umożliwia wykonywanie czynności pomocniczych do wyżej wymienionych, obejmujących m.in.: weryfikowanie danych zawartych w zbiorczych zestawieniach papierów wartościowych do potwierdzenia, sporządzanych przez uczestników A. prowadzących rachunki papierów wartościowych, na podstawie prowadzonego przez Sponsora Emisji rejestru, dokonywanie zmian w prowadzonym przez Sponsora Emisji rejestrze związanych z aktualizacją danych uprawnionych do/z akcji, wystawianie świadectw depozytowych lub potwierdzeń nabycia akcji oraz ich duplikatów, wykonywanie czynności związanych z zabezpieczaniem wierzytelności na akcjach, wystawianie imiennych zaświadczeń o prawie uczestnictwa w walnym zgromadzeniu Emitenta.

Wnioskodawca wskazał, że funkcja Sponsora Emisji, w przeciwieństwie do zdefiniowanej w 2019 r. funkcji agenta emisji nie została określona ustawowo. Pełni ona rolę uzupełniającą i ma umożliwić emitentowi przeprowadzenie emisji instrumentów finansowych i obsługę zobowiązań wynikających z wyemitowanych instrumentów finansowych w sposób właściwy i zgodny z regulacjami normującymi metodologię postepowania ze zdematerializowanymi instrumentami finansowymi. Zakres czynności wykonywany przez Wnioskodawcę jako sponsora emisji został uregulowany w przepisach technicznych czyli w A..

Wskazanym czynnościom wykonywanym przez Wnioskodawcę jako Sponsora Emisji można przypisać jedynie charakter techniczno-administracyjny, gdyż polegają m.in. na prowadzeniu odpowiednich rejestrów, ewidencji, dokonywaniu zmian w rejestrze, rejestrowaniu informacji, - i nie mogą one w żadnym razie wpływać na sytuację ani prawną ani finansową ani emitenta ani osób uprawnionych z papierów wartościowych.

Zatem ww. czynności wymienione w opisie sprawy nie stanowią świadczenia, którego przedmiotem są instrumenty finansowe, nie stanowią też – z uwagi na przedstawioną powyżej analizę orzeczeń TSUE - usług pośrednictwa w tym zakresie. Wskazane we wniosku usługi jako usługi wykonywane przez ściśle zdefiniowanego Sponsora Emisji w regulaminie A., nie stanowią świadczenia kompleksowego lecz stanowią samodzielne świadczenia realizowane przez Sponsora Emisji i nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 41 ww. ustawy.

W konsekwencji powyższego rozstrzygnięcia, należy stwierdzić, że wynagrodzenie otrzymywane za opisane we wniosku usługi wykonywane przez Wnioskodawcę jako Sponsora Emisji, nie podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług jako usługa kompleksowa, której przedmiotem są instrumenty finansowe.


Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za nieprawidłowe.


Wskazane przez Wnioskodawcę we wniosku interpretacje indywidualne przyjęto jako jeden z elementów argumentacji Wnioskodawcy, jednakże odnoszą się one do zupełnie odmiennych stanów faktycznych niż wskazany we wniosku będącym przedmiotem interpretacji niniejszej, i w związku z tym nie znajdują zastosowania w tej sprawie


Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia stanu faktycznego.


Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.


Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
  3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).


Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…) za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj