Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP1-3.4012.338.2020.1.ISK
z 24 lipca 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 8 czerwca 2020 r. (data wpływu drogą elektroniczną e-PUAP 8 czerwca 2020 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania przez Wnioskodawcę sprzedaży w ramach czynności egzekucyjnych nieruchomości stanowiącej własność dłużnika - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 czerwca 2020 r. wpłynął do tutejszego Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania przez Wnioskodawcę sprzedaży w ramach czynności egzekucyjnych nieruchomości stanowiącej własność dłużnika.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe:

Komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym (…) prowadzi postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi (osobie fizycznej), która prowadziła jednoosobową działalność gospodarczą zarejestrowaną w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Komornik prowadzi egzekucję wobec nieruchomości należącej do majątku dłużnika. Nieruchomość będąca przedmiotem czynności egzekucyjnych to działka o obszarze 0,12 ha, zabudowana wolnostojącym budynkiem mieszkalnym, dwulokalowym, piętrowym i podpiwniczonym. Informacjami o nieruchomości, które udało się ustalić w toku poprzednich procedur i czynności oraz zgromadzonej dokumentacji są:

1. Nieruchomość została zakupiona przez dłużnika w dniu 1 marca 2010 r. jako niezabudowana;
2. sprzedaż nieruchomości niezabudowanej na rzecz dłużnika nie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT;
3. w dniu 10 maja 2017 r. rzeczoznawca, na zlecenie Wnioskodawcy, dokonał oględzin zabudowanej już nieruchomości i oszacował jej wartość. Budynek był już wówczas w stanie co najmniej surowym zamkniętym. Rzeczoznawca nie został wpuszczony do środka więc operat szacunkowy nie zawiera opisu stanu wykończenia;
4. budynek nie został oficjalnie oddany do użytkowania - brak jest na ten temat informacji w Powiatowym Inspektoracie Nadzoru Budowlanego właściwym dla nieruchomości;
5. zgodnie z informacją uzyskaną od Naczelnika Urzędu Skarbowego (…) z dnia 13 lutego 2020 r., „nieruchomość nie była wykorzystywana przez dłużnika w toku prowadzonej działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu VAT bądź zwolnionej od podatku”;
6. dłużnik w skardze do Sądu Rejonowego na czynności komornika z dnia 1 maja 2017 r. stwierdził, że w przypadku sprzedaży przymusowej nieruchomości jego sytuacja majątkowa ulegnie pogorszeniu ponieważ „Skarżącego nie będzie stać na wynajęcie innej nieruchomości aby zaspokoić swoje i rodziny potrzeby mieszkaniowe”, z czego wynika, że oświadcza on, że w przedmiotowej nieruchomości mieszka z rodziną;
7. brak jest innych danych pozwalających ustalić czy i kiedy doszło do pierwotnego zasiedlenia nieruchomości.
   
   

Dłużnik do dnia 29 czerwca 2018 r. był zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. W tym dniu został wykreślony z urzędu na podstawie art. 96 ust. 9 pkt 2 ustawy o VAT, tj. z powodu niemożliwości skontaktowania się z podmiotem lub jego pełnomocnikiem pomimo podjętych i udokumentowanych prób kontaktu. Wobec tego, od ww. dnia dłużnik nie figuruje w rejestrze podatników VAT i przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie mają do niego zastosowania.

Zgodnie ze stanem faktycznym istniejącym na dzień sporządzenia niniejszego wniosku, Komornik nie uzyskał bezpośrednio od dłużnika żadnych informacji na temat sytuacji dłużnika oraz stanu i historii przedmiotowej nieruchomości, ani zakresu prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

Jako przeważająca działalność gospodarcza prowadzona przez dłużnika w CEIDG została wskazana działalność w zakresie architektury (71.11 .Z), zaś pozostały zakres to .in.:

• Realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków (41.10.Z),
  

• Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych (41.20.Z),
  

• Pośrednictwo w obrocie nieruchomościami (68.31 .Z),
  

• Rozbiórka i burzenie obiektów budowlanych (43.11 .Z),
  

• Przygotowanie terenu pod budowę (43.12.Z).
  
  
  

Oprócz niewyjaśnionej kwestii dotyczącej dokonania pierwszego zasiedlenia, nie jest też możliwe określenie, czy pomimo wpisania w CEIDG informacji o przedmiocie działalności w zakresie wznoszenia budynków czy pośrednictwa w obrocie nieruchomościami, czynności te faktycznie były dokonywane przez dłużnika wobec innych nieruchomości.

Nie udało się również uzyskać informacji, czy nieruchomość była wcześniej przedmiotem umowy najmu gdzie dłużnik występowałby jako wynajmujący.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy sprzedaż (odpłatna dostawa) przez Komornika opisanej we wniosku nieruchomości stanowiącej własność dłużnika w ramach czynności egzekucyjnych będzie opodatkowana podatkiem VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż (odpłatna dostawa) przez Komornika opisanej nieruchomości nie będzie opodatkowana podatkiem VAT.

Za taką odpowiedzią na zadane pytanie przemawia przede wszystkim informacja uzyskana od Naczelnika Urzędu Skarbowego (…) z dnia 13 lutego 2020 r., zgodnie z którą „nieruchomość nie była wykorzystywana przez dłużnika w toku prowadzonej działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu VAT bądź zwolnionej od podatku”. Z informacji tej wynika przede wszystkim to, że dłużnikowi nie przysługiwało nigdy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego zgodnie z art. 86 ustawy o VAT. Takie prawo przysługuje bowiem tylko w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Informacja ta rzutuje bezpośrednio na obowiązek zastosowania zwolnienia o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

1. w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
2. dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
   
   

Zwolnienie to jest obligatoryjne i nie można z niego zrezygnować (por. wyrok WSA w Lublinie z 5 lipca 2017 r., I SA/Lu 349/17). Należy więc stwierdzić, że z dostępnych danych, nawet gdyby uznać, że dłużnik jest podatnikiem VAT w związku z dostawą tej nieruchomości, to transakcja ta podlegałaby obligatoryjnemu zwolnieniu od podatku VAT.

W niniejszym stanie faktycznym można jednak rozważyć inną przyczynę, która pozwala na udzielenie tej samej odpowiedzi na zadane pytanie, a mianowicie, czy dłużnik w ogóle jest podatnikiem VAT w związku z planowaną dostawą nieruchomości. Zdaniem Wnioskodawcy nie jest nim, a więc i sprzedaż (odpłatna dostawa) przez Komornika opisanej nieruchomości nie będzie opodatkowana podatkiem VAT.

Należy bowiem stwierdzić, że brak jest przesłanek do uznania, że dostawa nieruchomości (gdyby dokonywał jej sam dłużnik) byłaby dokonywana w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, a co za tym idzie, że byłby on podatnikiem podatku od towarów i usług z tego tytułu. Wszystko wskazuje na fakt, że dostawa taka byłaby sprzedażą majątku osobistego podatnika, bez związku z jego działalnością gospodarczą. Brak jest bowiem informacji pozytywnych na temat tego czym zajmował się dłużnik w ramach działalności, nie można więc zakładać, że działalność ta była faktycznie związania z nieruchomościami.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikiem jest m.in. osoba fizyczna prowadząca samodzielnie działalność gospodarczą, z kolei zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, „działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody”. Działalność gospodarcza oznacza działalność o charakterze zarobkowym, ciągłym i zorganizowanym, dyspozycja przepisu z ustawy o VAT wskazuje, że wszelka taka działalność producentów, handlowców lub usługodawców jest działalnością opodatkowaną. W zaistniałym stanie faktycznym dłużnik rzeczywiście widnieje w CEIDG, nie ma jednak żadnych informacji o jego faktycznych działaniach o charakterze gospodarczym.

Ponadto już od roku 2018 nie figuruje on w rejestrze VAT z powodu braku kontaktu z nim lub jego pełnomocnikiem, a stan ten utrzymuje się po dziś dzień. W tej sytuacji nie można uznać, by podatnik działał w tej sytuacji (sprzedaży nieruchomości przez komornika w toku czynności egzekucyjnych) w charakterze osoby prowadzącej działalność gospodarczą.

Oprócz tego, jak wskazane zostało w interpretacji indywidualnej z dnia 18 grudnia 2018 r. o sygnaturze 0112-KDIL4.4012.656.2018.1.EB, do opodatkowania danej czynności podatkiem VAT muszą zostać spełnione łącznie dwie przesłanki: „po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Dostawa towarów (np. gruntów) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT co do zasady mają dla określenia jego praw i obowiązków zastosowanie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.”

Jak zostało wskazane powyżej, dłużnik w opisywanej sytuacji nie działa w charakterze osoby wykonującej działalność gospodarczą. Świadczy o tym to, że:

1. w maju 2017 r. stwierdził, że w przypadku sprzedaży przymusowej nieruchomości jego sytuacja majątkowa ulegnie pogorszeniu ponieważ „Skarżącego nie będzie stać na wynajęcie innej nieruchomości aby zaspokoić swoje i rodziny potrzeby mieszkaniowe”, z czego wynika, że oświadcza on, że w przedmiotowej nieruchomości mieszka z rodziną, a więc należy ona do jej majątku osobistego,
2. sprzedaż będzie dokonywana wbrew woli dłużnika, trudno więc przyjmować, że jakiekolwiek przesłanki, tj. obiektywne lub subiektywne, wskazują na wykonanie tej czynności w ramach działalności gospodarczej. W tym miejscu należy wskazać na stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego w wyroku z dnia 8 maja 2019 r. sygn. akt I FSK 987/17, zgodnie z którym: „dla oceny, czy konkretny podmiot sprzedający działki funkcjonuje w charakterze podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 i 2 u.p.t.u., nie mają znaczenia same intencje, jakimi kieruje się ów podmiot nabywając i następnie sprzedając nieruchomość, ani jakie potrzeby są w ten sposób zaspokajane. Kluczowe znaczenie mają przede wszystkim obiektywne, a nie subiektywne przesłanki pozwalające odróżnić działania noszące cechy zawodowe, od tych, które mieszczą się w granicach zwykłego dysponowania majątkiem prywatnym”.
3. brak jest przesłanek pozwalających na uznanie, że dłużnik miał zamiar zachowywać się „jak handlowiec”, tj. w sposób, o którym mowa w wyroku WSA w Poznaniu z dnia 22 stycznia 2014 r. sygn. I SA/Po 573/13: „ważne, by w momencie sprzedaży gruntów podatnik podjął w istocie aktywne i planowe działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez handlowców”. Wobec braku takich czynności, nie można uznać go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w zakresie obrotu nieruchomościami.
   
   

Oprócz tego należy wskazać, że w opisywanych okolicznościach, dostawa budynku mogłaby być zwolniona z podatku VAT z uwagi na datę pierwotnego zasiedlenia nieruchomości. Jak zostało przedstawione w stanie faktycznym, dłużnik w dniu 1 maja 2017 r. zadeklarował, że zamieszkuje on wraz z rodziną budynek postawiony na nieruchomości. Ponieważ budynek jest dwulokalowy, to deklaracja ta dotyczy co najmniej jednego z lokali. Oznacza to, że ukończony budynek został już pierwotnie zasiedlony najpóźniej tego dnia (1.05.2017 r.), a więc na dłużej niż dwa lata od dnia sporządzenia niniejszego wniosku. W związku z tym, dostawa towaru (nieruchomości zabudowanej) na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT będzie zwolniona z tego podatku. Nie budzi wątpliwości, że rozpoczęcie zamieszkiwania w wybudowanym budynku stanowi jego pierwotne zasiedlenie.

Ponadto należy odnieść się do przepisu art. 43 ust. 21 ustawy o VAT, zgodnie z którym „Jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych, o których mowa w art. 18, nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 9-10a, przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień od podatku nie są spełnione.”

Zdaniem Wnioskodawcy przepis ten ma zastosowanie jedynie w przypadku dłużników, co do których jest pewne, że są oni podatnikami VAT oraz że czynność dokonywana przez komornika byłaby opodatkowana podatkiem VAT, gdyby zastosowania nie miały żadne zwolnienia, jednak istnieje stan niepewności co do możliwości zastosowania zwolnień wskazanych w tym przepisie. W omawianym stanie faktycznym, zdaniem Wnioskodawcy, nie ma jednak przesłanek ku temu, by uznać dłużnika za podatnika podatku VAT w zakresie dostawy nieruchomości, a co za tym idzie nie można, tylko na podstawie przepisu art. 43 ust. 21 ustawy o VAT, objąć tej transakcji podatkiem.

Podsumowując stanowisko Wnioskodawcy, w opisanym stanie faktycznym nie występują przesłanki do opodatkowania sprzedaży nieruchomości w ramach czynności egzekucyjnych podatkiem VAT, ponieważ do dłużnika, którego własność stanowi ta nieruchomość nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku od towarów i usług z racji tego, że czynność dokonywana jest bez związku z działalnością gospodarczą, nieruchomość stanowi majątek prywatny wykorzystywany w celach osobistych przez dłużnika i sprzedaż ta ma charakter jednorazowy. Nawet jednak, gdyby sprzedaż ta była wykonywana jest w ramach działalność gospodarczej, to i tak byłaby ona zwolniona z podatku VAT z uwagi na brzmienie zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10a lit. a) ustawy o VAT, ponieważ pewne jest, że nieruchomość ta nie była wykorzystywana przez dłużnika w toku prowadzonej działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu VAT bądź zwolnionej od podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. 2020 r., poz. 106 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT” – organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2019 r. poz. 1438, z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.), zgodnie z którym płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Przez towary – na mocy art. 2 pkt 6 ustawy – rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W świetle przedstawionych powyżej przepisów nieruchomość, zarówno gruntowa jak i zabudowana, spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jej sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Nie każda jednak czynność, stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - według art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Ze wskazanych regulacji wynika, że w świetle definicji zawartej w art. 15 ustawy, dla uznania określonych zachowań danego podmiotu za działalność gospodarczą, istotne znaczenie ma ich zorganizowany charakter. Przy czym, taka działalność wystąpi również w przypadku wykorzystywania towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem dostawa towarów będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą zbycie majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Zatem jeśli osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Dla uznania danego majątku za prywatny istotny jest sposób jego wykorzystania i charakter działań podejmowanych w odniesieniu do niego w całym okresie posiadania przez dany podmiot. W tym miejscu należy podkreślić, że wprawdzie pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy o VAT, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92, które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Ze wskazanego powyżej orzeczenia C-291/92 wynika, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania nieruchomości (lub jej części) wyłącznie do celów osobistych.

Tym samym określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o VAT, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Zatem, jak wskazano wyżej, dostawa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działania podmiotu dokonującego tej dostawy wskażą znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, które mogą składać się z kilku następujących po sobie transakcji. Czynności takie jak np. poniesienie wydatków inwestycyjnych w celu i z zamiarem rozpoczęcia przyszłej działalności gospodarczej należy również uznać za działalność gospodarczą.

Dlatego też, aby uznać, że dany podmiot działa w charakterze podatnika podatku VAT należy ustalić, czy działa on jako producent, handlowiec lub usługodawca.

Ponadto z treści orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawach C-180/10 i C-181/10 wynika, że za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje środki podobne do wykorzystywanych przez handlowca, producenta tj. wykazuje aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Trybunał orzekł również, że liczba i zakres transakcji sprzedaży nie ma charakteru decydującego i nie może stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Trybunał stwierdził, że dużych transakcji sprzedaży można dokonywać również jako czynności osobistych.

W przypadku, gdy brak jest przesłanek świadczących o aktywności sprzedawcy w przedmiocie zbycia nieruchomości, która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem – zbycie nieruchomości nie stanowi działalności handlowej podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, lecz mieści się w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Mając na względzie powyższe stwierdzić należy, że uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy. Ocenie podlegać muszą przede wszystkim działania, jakie podejmuje zbywca w celu dokonania sprzedaży.

Jak wynika z opisu sprawy Wnioskodawca będący Komornikiem Sądowym zamierza sprzedać nieruchomość stanowiącą własność dłużnika. Zajęta nieruchomość zabudowana jest domem mieszkalnym. Dłużnik nabył nieruchomość 1 marca 2010 r. jako nieruchomość niezabudowaną, a transakcja nie podlegała opodatkowaniu VAT. W dniu 10 maja 2017 r. nieruchomość była już zabudowana, a budynek był już wówczas w stanie co najmniej surowym zamkniętym. Dłużnik do dnia 29 czerwca 2018 r. był zarejestrowany jako czynny podatnik VAT, a następnie został wykreślony z urzędu na podstawie art. 96 ust. 9 pkt 2 ustawy. Jako przeważająca działalność gospodarcza prowadzona przez dłużnika w CEIDG została wskazana działalność w zakresie architektury (71.11 .Z), zaś pozostały zakres to m.in.:

• Realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków (41.10.Z),
  

• Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych (41.20.Z),
  

• Pośrednictwo w obrocie nieruchomościami (68.31 .Z),
  

• Rozbiórka i burzenie obiektów budowlanych (43.11 .Z),
  

• Przygotowanie terenu pod budowę (43.12.Z).
  
  
  

Z posiadanych przez Wnioskodawcę informacji wynika, że nieruchomość nie była wykorzystywana przez dłużnika w toku prowadzonej działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu VAT bądź zwolnionej od podatku. Dłużnik w przedmiotowej nieruchomości mieszka z rodziną.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży przez Wnioskodawcę w ramach czynności egzekucyjnych nieruchomości stanowiącej własność dłużnika.

Aby ustalić, czy Wnioskodawca, jako komornik sądowy, będzie zobowiązany do opodatkowania sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, należy dokonać analizy, czy dłużnik w okolicznościach opisanych we wniosku jest podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

Zatem – odwołując się zarówno do treści przepisów ustawy, jak i stanowiska judykatury – w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.

Analiza okoliczności przedstawionych we wniosku oraz obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa prowadzi do wniosku, że w rozpatrywanej sprawie nie można uznać dłużnika za podatnika podatku od towarów i usług, w związku ze sprzedażą przez Wnioskodawcę nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym, gdyż brak jest przesłanek wskazujących na to, że dłużnik w odniesieniu do sprzedaży ww. nieruchomości, stanowiącej jego majątek prywatny, działa w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ustawy.

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy należy stwierdzić, że z zawartego we wniosku opisu sprawy nie wynika taka aktywność dłużnika, która wykracza poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Budynek mieszkalny był użytkowany do celów mieszkaniowych. Ponadto z posiadanych przez Wnioskodawcę informacji wynika, że nieruchomość nie była wykorzystywana przez dłużnika na cele działalności gospodarczej opodatkowanej lub zwolnionej z VAT. Zatem stwierdzić należy, iż zbycie przez dłużnika przedmiotowej nieruchomości nie będzie dokonane w ramach działalności gospodarczej, lecz w ramach rozporządzania własnym majątkiem. Należy je uznać za działanie w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania.

W świetle powyższego dłużnikowi w związku ze sprzedażą nieruchomości zabudowanej, wykorzystywanej na cele prywatne, nie można przypisać aktywności porównywalnej do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie obrotem nieruchomościami.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa, przedstawiony opis sprawy oraz orzecznictwo należy stwierdzić, że opisana transakcja sprzedaży nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a dłużnika nie można uznać za podatnika podatku od towarów i usług w myśl art. 15 ust. 1 ustawy. W przedmiotowej sprawie bowiem całokształt okoliczności i ich zakres, wskazuje, że jest to działanie należące do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Zatem Wnioskodawca z tytułu planowanej transakcji, w trybie postępowania egzekucyjnego, zgodnie z art. 18 ustawy, nie będzie płatnikiem podatku od towarów i usług, a więc nie będzie zobowiązany do obliczenia i odprowadzenia podatku VAT.

W związku z tym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego i stanu faktycznego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym, w zakresie zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.