Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-3.4015.91.2020.2.BFP
z 30 lipca 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2019 r., poz. 900, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 29 czerwca 2020 r. (data wpływu – 30 czerwca 2020 r.), uzupełnionym 21 lipca 2020 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania darowizny od matki – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 czerwca 2020 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania darowizny od matki.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 14 lipca 2020 r., znak: 0111-KDIB2-3.4015.91.2020.1.BFP wezwano Wnioskodawczynię do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 21 lipca 2020 r.

We wniosku (oraz jego uzupełnieniu) przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 27 grudnia 2019 r. matka Wnioskodawczyni dokonała wpłaty darowizny na konto bankowe należące do Wnioskodawczyni, w jej obecności. Pani przyjmująca wpłaty wpisała standardowe dane wynikające z zasobów bazy banku. Matka Wnioskodawczyni jest Ukrainką i nie posiada konta bankowego. Nie chciała z ostrożności przekazać pieniędzy przekazem pocztowym. Starsze osoby nie dowierzają „nowinkom”. Przemawia za tym fakt, że na Ukrainie banki bankrutują i ludzie tracą wszystkie oszczędności. Dlatego też chcąc przekazać Wnioskodawczyni darowiznę matka uznała, że najbezpieczniej jest przynieść pieniądze do banku i wpłacić je na konto. Pieniądze z darowizny mają pomóc Wnioskodawczyni w utrzymaniu na studiach starszego syna (studiuje w Londynie), a także na leczenie młodszego syna (Zespół Downa i mnóstwo chorób współistniejących, w tym niedowidzenie). Wnioskodawczyni od 20 lat posiada obywatelstwo polskie i mieszka ponad 25 lat w X.

W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że wpłaty na rachunek bankowy faktycznie dokonała matka Wnioskodawczyni w jej obecności i ze względu na to, że nie mówi w języku polskim przy pomocy Wnioskodawczyni. Jako dowód, z którego wynika, że to matka Wnioskodawczyni wpłaciła środki pieniężne Wnioskodawczyni posiada oświadczenie matki. Z tytułu otrzymanej darowizny, w ustawowym terminie, Wnioskodawczyni dokonała zgłoszenia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Wnioskodawczyni posiada umowę darowizny, oświadczenie matki oraz druk zgłoszenia SD-Z2 z dnia 22 maja 2020 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy tak przekazana darowizna może korzystać ze zwolnienia od podatku?

Zdaniem Wnioskodawczyni, zostały spełnione warunki do zwolnienia, o których mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Pieniądze zostały przekazane za pośrednictwem rachunku bankowego, czyli w oficjalny sposób. Ponieważ matka Wnioskodawczyni nie posiada rachunku, nie mogła dokonać wpłaty z konta bankowego. Do przelewu jest dołączona umowa darowizny, potwierdzająca transakcję oraz dodatkowe oświadczenie, że pieniądze są darowizną. Z projektu ustawy dającej zwolnienie dla osób z grupy „0” wynika, że konieczność oficjalnego przekazania pieniędzy podyktowana jest zapobieganiu „nieprawdziwym” transakcjom. W ocenie Wnioskodawczyni wszystko było zrobione legalnie, jednakże błąd operatora systemu bankowego (wpisanie, że to Wnioskodawczyni dokonała wpłaty) powoduje wątpliwości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2019 r., poz. 1813), podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia „darowizna”, dlatego w tym zakresie odwołać należy się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2019 r., poz. 1145, ze zm.).

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdyż druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Darowizna jest więc czynnością, której celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego), a zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Natomiast z treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Z kolei, zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe (art. 14 ust. 2 ww. ustawy).

W myśl art. 14 ust. 3 pkt 1 cytowanej ustawy, do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Stosownie do treści art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia
   – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
   
   

Wskazane powyżej zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 ww. ustawy).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

Należy również wskazać, iż zgodnie z art. 4a ust. 4 ww. ustawy, obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
   
   

Jak wynika z wyżej powołanych przepisów prawa, nabycie w drodze darowizny rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej powyżej kwoty 9.637 zł, dokonane przez osoby wymienione w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jest zwolnione z podatku od spadków i darowizn, jeżeli zostaną spełnione warunki wymienione w art. 4a ust. 1 pkt 1 i pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa powyżej, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 tejże ustawy).

Z przedstawionego we wniosku oraz jego uzupełnieniu opisu stanu faktycznego wynika, że matka Wnioskodawczyni dokonała wpłaty darowizny na konto bankowe należące do Wnioskodawczyni, w jej obecności. Pani przyjmująca wpłaty wpisała standardowe dane wynikające z zasobów bazy banku. Jako dowód, z którego wynika, że to matka Wnioskodawczyni wpłaciła środki pieniężne, Wnioskodawczyni posiada oświadczenie matki. Z tytułu otrzymanej darowizny, w ustawowym terminie, Wnioskodawczyni dokonała zgłoszenia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Wnioskodawczyni posiada umowę darowizny, oświadczenie matki oraz druk zgłoszenia SD-Z2 z dnia 22 maja 2020 r.

W celu ustalenia, czy w opisanej we wniosku sytuacji spełnione są warunki do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania należy przeanalizować przesłanki wskazane w przepisach prawa.

Z treści przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że w przypadku gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest spełnienie trzech warunków:

• otrzymanie darowizny przez jedną z osób wymienionych w tym przepisie;
• złożenie zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych (poza sytuacją przewidzianą w zacytowanym art. 4a ust. 4 ustawy);
• udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
  
  

Wobec powyższego, w przypadku darowizny środków pieniężnych warunkiem niezbędnym do skorzystania z omawianego zwolnienia – jak już wyżej wskazano – jest m.in. fakt udokumentowania przez obdarowanego ich otrzymania dowodem przekazania na swój rachunek bankowy albo rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym. Tym samym użyte w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn wyrażenie „udokumentowanie” – w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny są środki pieniężne – ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy” należy rozumieć w ten sposób, że dowód ten dokumentuje dokonanie wpłaty lub przelewu środków pieniężnych, będących przedmiotem czynności prawnej darowizny (art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego), przez darczyńcę na konto obdarowanego.

Zatem z dowodu przekazania na rachunek płatniczy obdarowanego powinno jednoznacznie wynikać kto dokonał wpłaty (np. matka) na rzecz obdarowanego (np. dziecka), aby taka darowizna mogła korzystać ze zwolnienia.

Skoro w analizowanej sprawie – jak wynika z treści wniosku oraz jego uzupełnienia – Wnioskodawczyni nie posiada dokumentu, o którym mowa powyżej, tj. dokumentu wpłaty, z którego jednoznacznie wynika, że to matka wpłaciła na jej konto bankowe środki pieniężne, a posiada jedynie oświadczenie matki o dokonaniu takiej czynności, stwierdzić należy, iż nie został spełniony warunek określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. nie udokumentowano otrzymania środków pieniężnych w prawidłowy sposób, a więc dowodem wpłaty przez darującego.

Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie są również motywy, jakimi kierowały się strony darowizny decydując się na przekazanie darowizny w opisanej formie. Ustawodawca jednoznacznie wskazał jakie warunki muszą zostać spełnione, aby zwolnienie mogło zostać zastosowane.

Podkreślenia wymaga, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania. W konsekwencji, opisana we wniosku darowizna środków pieniężnych na rzecz Wnioskodawczyni od jej matki podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej. A zatem w takiej sytuacji nie znajdzie zastosowania zwolnienie na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn i tym samym Wnioskodawczyni nie może skorzystać z tego zwolnienia.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność. Organ zaznacza także, że nie jest uprawniony w toku wydawania interpretacji indywidualnej, do prowadzenia postępowania dowodowego (wyjaśniającego), może jedynie poprosić o doprecyzowania opisu stanu faktycznego by móc właściwie zinterpretować przepisy, które mają zastosowanie w sprawie.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2019 r., poz. 2325, ze zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.