Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-1.4010.204.2020.1.MK
z 20 sierpnia 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1325), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 15 maja 2020 r. (data wpływu 21 maja 2020 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia, w jakim momencie, dla celów rozliczenia podatku dochodowego od osób prawnych, Spółka zobowiązana jest rozpoznać przychody/koszty związane z zawarciem i realizacją transakcji, których przedmiotem są kontrakty terminowe na WIG20 – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 maja 2020 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia, w jakim momencie, dla celów rozliczenia podatku dochodowego od osób prawnych, Spółka zobowiązana jest rozpoznać przychody/koszty związane z zawarciem i realizacją transakcji, których przedmiotem są kontrakty terminowe na WIG20.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (dalej również: „Spółka”) prowadzi działalność w zakresie handlu nieruchomościami oraz najmu nieruchomości. W roku 2020 rozpoczęła lokowanie nadwyżek kapitału na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie (GPW). Spółka obraca na GPW instrumentami pochodnymi, a konkretnie kontraktami terminowymi opartymi na instrumencie bazowym WIG20 - indeks Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, przez które rozumie się zgodnie z postanowieniami art. 4a pkt 22 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 865 ze zm., dalej: „updop”), instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.

Z ekonomicznego punktu widzenia kontrakt terminowy na WIG20 jest rodzajem umowy, zawartej pomiędzy kupującym, a sprzedającym (realizowanej za pośrednictwem GPW przy współudziale biura maklerskiego), w której sprzedający zobowiązuje się sprzedać wirtualną wartość indeksu WIG20 za ściśle określoną cenę w ściśle określonym terminie, a kupujący, na tych samych warunkach, zobowiązuje się ją kupić. Inaczej ujmując, kontrakt terminowy jest pewną formą zakładu, o to czy indeks WIG20 w przyszłości będzie miał wartość wyższą czy niższą niż w momencie otwierania pozycji na kontrakcie. Ze swej natury kontrakty terminowe na WIG20 mają charakter wirtualny (nierzeczywisty), czyli w momencie rozliczenia danej transakcji na kontrakcie (czy inaczej zakładu między stronami) nie następuje fizyczna dostawa instrumentu bazowego, natomiast realizacja transakcji jest dokonywana poprzez rozliczenie między stronami różnicy cen. Same rozliczenia kontraktów, rozumiane jako różnica między ceną otwarcia i ceną zamknięcia kontraktu, dokonywane są gotówkowo. Kupując kontrakt terminowy Spółka zakłada że indeks WIG20 będzie rósł, natomiast gdy sprzedaje kontrakt jej przewidywania co do zachowania się indeksu WIG20 są odwrotne. Spółka osiąga pozytywny wynik finansowy, jeśli jej przewidywania co do wartości indeksu WIG20 były prawidłowe. Jeśli nie, wynik finansowy jest negatywny. W celu otwarcia pozycji na kontrakcie terminowym, Spółka dokonuje kupna (zajmuje tzw. pozycję długą) albo sprzedaży (zajmuje tzw. pozycję krótką) tego instrumentu. Jeżeli Spółka otworzyła długą pozycję na kontrakcie terminowym aby ją zamknąć musi sprzedać kontrakt terminowy z tym samym parametrem wykonania. Jeżeli natomiast Spółka otworzyła krótką pozycję aby zamknąć inwestycję musi kupić odpowiedni kontrakt terminowy. Aby móc kupować lub sprzedawać kontrakty terminowe na WIG20, Spółka, za pośrednictwem biura maklerskiego, zobowiązana jest wnieść depozyt zabezpieczający jako zabezpieczenie wywiązania się z transakcji względem jej kontrahenta. Minimalną wartość depozytu określa Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych, który rozlicza i gwarantuje wszystkie zawarte na rynku transakcje. Wartość depozytu dla poszczególnych kontraktów określana jest w procentach wartości kontraktu, a kwota wpłacanego depozytu nie ma żadnego wpływu na osiągany przez Spółkę wynik finansowy zawartej transakcji na kontrakt terminowy. Wynik zawartej transakcji (dodatni lub ujemny), rozumiany jako różnica pomiędzy ceną otwarcia a ceną zamknięcia kontraktu terminowego, Spółka rozpoznaje jako przychód z zawartej transakcji na kontrakt terminowy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

W związku z tym, że w ocenie Spółki, przychodem z obrotu instrumentami pochodnymi jest wynik finansowy (dodatni lub ujemny) osiągany na poszczególnych kontraktach terminowych, rozumiany jako różnica pomiędzy ceną otwarcia a ceną zamknięcia kontraktu terminowego, Spółka zwraca się z pytaniem, w jakim momencie, dla celów rozliczenia podatku dochodowego od osób prawnych, zobowiązana jest rozpoznać przychody/koszty związane z zawarciem i realizacją transakcji, których przedmiotem są kontrakty terminowe na WIG20?

Zdaniem Wnioskodawcy, stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538 ze zm.), instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są: opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności, uprawnienie do emisji lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne, z wyłączeniem instrumentów pochodnych, o których mowa w art. 10 rozporządzenia 2017/565.

Wartość instrumentu finansowego jest uzależniona od kształtowania się ceny instrumentu, który instrumenty finansowe zabezpieczają. Cechą konstytutywną pochodnych instrumentów finansowych jest natomiast ich oparcie na tzw. instrumentach bazowych. Wśród instrumentów finansowych można wyróżnić m.in.:

• rzeczywiste, w których następuje faktyczne przeniesienie prawa własności ze sprzedającego na kupującego w drodze fizycznego dostarczenia instrumentu bazowego kupującemu przez sprzedającego, w określonym terminie i miejscu w zamian za ekwiwalent pieniężny oraz
• nierzeczywiste, w których nie następuje fizyczna dostawa instrumentu bazowego, natomiast realizacja transakcji jest dokonywana poprzez rozliczenie między stronami różnicy cen.
  
  

Kontrakty terminowe należą do grupy instrumentów pochodnych. Od akcji i instrumentów dłużnych różnią się przede wszystkim tym, iż głównym celem ich stosowania nie jest transfer kapitału, lecz transfer ryzyka. Instrument pochodny jest to taki instrument finansowy, którego wartość zależy od wartości innego instrumentu finansowego, zwanego instrumentem podstawowym (bazowym). Instrument podstawowy jest to czasem fizycznie istniejący instrument finansowy, taki jak akcja, obligacja, waluta oraz instrumentem podstawowym jest indeks pochodzący z rynku finansowego - przykładem WIG20 - indeks Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie.

Przychody:

W przypadku uzyskiwania przez Spółkę przychodów z realizacji pochodnych instrumentów finansowych, o których była mowa wyżej, nie ma elementu wydania towaru, ani też zbycia prawa majątkowego. Pierwsza ewentualność jest wykluczona dlatego, że mamy do czynienia z transakcjami nierzeczywistymi, a więc bez dostawy towarów Wykluczona jest też ewentualność druga: realizacja nierzeczywistego instrumentu pochodnego polega na realizacji uprawnień wynikających z prawa majątkowego, a nie na zbyciu takiego prawa. Spółka uważa, że realizacja takich instrumentów nie mieści w sobie elementu wykonania usługi.

Zgodnie z postanowieniami art. 12 ust. 3 updop, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, a także za przychody uzyskane z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Zasady dotyczące momentu rozpoznania przychodów określonych w art. 12 ust. 3 updop, uregulowane zostały w art. 12 ust. 3a-3i updop, przy czym od 1 stycznia 2015 r. do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wdrożono przepis, który określa wprost, w którym momencie powstaje przychód z tytułu realizacji pochodnych instrumentów finansowych. Zgodnie bowiem z art. 12 ust. 3f updop, za datę powstania przychodu z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych uważa się moment realizacji tych praw. Zdaniem Wnioskodawcy, wszelkie płatności otrzymywane przez Spółkę od drugiej strony transakcji stają się przychodami Wnioskodawcy w momencie realizacji praw wynikających z danego Pochodnego Instrumentu Finansowego, czyli w dacie rozliczenia ustalonej przez strony. W konsekwencji, dla celów rozliczenia podatku dochodowego od osób prawnych, ewentualne przychody związane z zawarciem i realizacją transakcji, których przedmiotem są Pochodne Instrumenty Finansowe, Spółka zobowiązana jest rozpoznać dopiero w momencie faktycznego rozliczenia (realizacji) Pochodnych Instrumentów Finansowych.

Koszty uzyskania przychodów:

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8b updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych - do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, albo ich odpłatnego zbycia - o ile wydatki te, stosownie do art. 16g ust. 3 i 4, nie powiększają wartości początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych. Z powyższego przepisu wynika, że wszelkie wydatki związane z nabyciem Pochodnych Instrumentów Finansowych, w tym np. zapłacone prowizje, premie opcyjne, jak również inne płatności realizowane przez Spółkę na rzecz drugiej strony transakcji stają się kosztami uzyskania przychodów w momencie realizacji praw wynikających z danego Pochodnego Instrumentu Finansowego, czyli w dacie rozliczenia ustalonej przez strony (poza sytuacją, kiedy wydatki te zwiększają wartość środka trwałego lub wartości niematerialnych i prawnych). Jednocześnie Wnioskodawca pragnie podkreślić, że przepis art. 16 ust. 1 pkt 8b updop, dotyczy wyłącznie wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych. Tym samym nie znajdzie on zastosowania do kosztów poniesionych przez Spółkę w związku z realizacją Pochodnych Instrumentów Finansowych. W takim przypadku, kwestia momentu zaliczenia do kosztów podatkowych powinna być rozpatrywana zgodnie z ogólnymi zasadami dotyczącymi potrącalności kosztów, tj. regułami wyrażonymi w art. 15 ust. 4-4d updop. I na gruncie powyższych przepisów można wyróżnić koszty bezpośrednio związane z uzyskaniem przychodu oraz koszty pośrednio związane z przychodem. W praktyce przyjmuje się, że jeśli uzyskanie przychodu wprost zależy od poniesienia danego kosztu, koszt ten będzie można rozliczyć dopiero w momencie wystąpienia przychodu. Taki związek pomiędzy kosztem warunkującym uzyskanie przychodu a tym przychodem określa się mianem bezpośredniego. W myśl natomiast art. 15 ust. 4d updop, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. Natomiast stosownie do treści przepisu art. 15 ust. 4e updop, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku) albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów. Z powyższego wynika, że koszty pośrednie potrąca się, co do zasady, w roku poniesienia. Jeżeli jednak dotyczą one okresu dłuższego niż 1 rok, rozlicza się je proporcjonalnie (zgodnie z art. 15 ust. 4d zdanie drugie updop).

W ocenie Wnioskodawcy, kosztom poniesionym w związku z realizacją Pochodnych Instrumentów Finansowych nie można przypisać charakteru kosztów bezpośrednich w rozumieniu art. 15 ust. 4 updop. W konsekwencji należy je zakwalifikować jako koszty pośrednie potrącalne w dacie poniesienia, tj. ujęcia w księgach rachunkowych Spółki na koncie kosztowym. Należy stwierdzić, że zgodnie z ww. przepisami Spółka będzie uprawniona do potrącenia kosztów (straty) wynikających przykładowo z przedterminowego zakończenia kontraktu w dacie poniesienia wydatku, zgodnie z art. 15 ust. 4d updop. Przy ustalaniu daty potrącenia kosztów Spółka winna mieć również na względzie art. 15 ust. 4e updop, zgodnie z którym za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku) albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku). Tym samym koszty poniesione przez Spółkę w związku z realizacją Pochodnych Instrumentów Finansowych powinny zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w momencie ich potrącenia.

Podsumowując Spółka uważa, że przychód z tytułu realizacji transakcji na instrumentach finansowych (dodatni wynik z transakcji) powinien być rozpoznany w momencie realizacji praw wynikających z tych pochodnych instrumentów finansowych, zgodnie z art. 12 ust. 3f updop. Spółka będzie uprawniona do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów wynikających z rozliczenia pochodnych instrumentów finansowych (ujemny wynik z transakcji) w dacie poniesienia wydatku, zgodnie z art. 15 ust. 4d updop, tj. w dniu, na który koszt zostanie ujęty w księgach rachunkowych Spółki, stosownie do art. 15 ust. 4d oraz ust. 4e updop.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 i 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych. Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.