2020.08.19 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4-3.4012.214.2020.4.KM
z 19 sierpnia 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 9 maja 2020 r. (data wpływu 9 maja 2020 r.), uzupełnionym pismami z dnia 30 lipca 2020 r. (data wpływu 30 lipca 2020 r. i 3 sierpnia 2020 r.), będącymi odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z dnia 23 lipca 2020 r. (skutecznie doręczone 23 lipca 2020 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT zwrotnego przeniesienia wierzytelności - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 maja 2020 r. wpłynął do tutejszego Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT zwrotnego przeniesienia wierzytelności. Wniosek został uzupełniony pismami z dnia 30 lipca 2020 r. (data wpływu 30 lipca 2020 r. i 3 sierpnia 2020 r.), będącymi odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z dnia 23 lipca 2020 r. (skutecznie doręczone 23 lipca 2020 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 14 czerwca 2017 roku Bank zawarł umowę cesji wierzytelności, w ramach której zbył wierzytelność kredytową za cenę, z odroczonym terminem płatności, który jeszcze nie zapadł. Nabywca wierzytelności jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością i nie jest funduszem sekurytyzacyjnym. Transakcja była neutralna na gruncie podatku VAT. Zabezpieczenia wierzytelności zostały przeniesione na Nabywcę. Obecnie strony umowy przewidują zawarcie umowy cesji zwrotnej na Bank, na podstawie zgodnego oświadczenia stron, przy zachowaniu ceny cesji zwrotnej na pierwotnym poziomie tj. ceny równej za jaką Nabywca nabył wierzytelność od Banku, co oznacza że należności i zobowiązania stron skompensują się. Bank wraz z wierzytelnością nabędzie wszystkie odnoszące się do niej zabezpieczenia prawne.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że zawarta przez Bank umowa cesji wierzytelności nabytej przez Zbywcę w celu windykacji nie przewiduje postanowienia umożliwiającego dokonanie cesji zwrotnej wierzytelności lub jej części, w okresie kiedy nie nadszedł jeszcze termin zapłaty ceny za wierzytelność, gdyż nie było to przewidywane zarówno przez Bank, jak również przez Zbywcę.

Zwrotne przeniesienie na Bank scedowanej uprzednio wierzytelności ma nastąpić na podstawie umowy zwrotnej cesji wierzytelności, zgodnie z którą Zbywca sceduje zwrotnie na rzecz Banku wierzytelność, a Bank wraz z wierzytelnością nabędzie wszystkie odnoszące się do niej zabezpieczenia prawne, a w szczególności hipoteki zwykłe i kaucyjne oraz roszczenia o zaległe odsetki, kary i zwrot kosztów.

W odpowiedzi na pytanie, czy nabyte przez Wnioskodawcę wierzytelności są wierzytelnościami trudnymi, tj. takimi, w stosunku do których istnieje wątpliwość ściągnięcia długu / że nie zostaną zaspokojone, Wnioskodawca wskazał, że wszystkie wierzytelności na moment zawarcia umowy cesji wierzytelności znajdowały się w kategorii ryzyka kredytowego „stracone”. Obecnie Bank planuje dokonać zwrotnej cesji jednej wierzytelności w kategorii stracone, przy czym Dłużnik aktualnie zawiesił prowadzenie działalności gospodarczej, natomiast dotychczasowe czynności windykacyjne podejmowane na podstawie tytułu wykonawczego wskazują na brak majątku umożliwiającego zaspokojenie choćby znikomej części należności wierzyciela.

Na podstawie planowanej umowy zwrotnej cesji wierzytelności cena sprzedaży ma zostać w dniu zawarcia umowy skompensowana ze zobowiązaniem Zbywcy z tytułu zapłaty ceny sprzedaży wierzytelności wynikającej z zawartej umowy cesji wierzytelności. Bank przejąłby zwrotnie wierzytelność za taką samą cenę za jaką sprzedał. Natomiast na moment cesji wierzytelności przez Bank cena odzwierciedlała rzeczywistą ekonomiczną wartość wierzytelności.

Na podstawie umowy zwrotnej cesji wierzytelności Bank nie będzie mógł żądać zwrotu jakichkolwiek kosztów, wydatków, naprawienia szkody lub innych należności oraz nie będzie miał prawa do innego dodatkowego wynagrodzenia (np. premia, prowizja).

W związku z cesją zwrotną Zbywcy nie przysługuje zwrot kosztów dochodzenia wierzytelności stanowiącej przedmiot cesji zwrotnej, a jego roszczenia wobec Banku wygasną z chwilą zawarcia umowy zwrotnej cesji wierzytelności, z wyjątkiem należności z tytułu zasądzonych w postępowaniach sądowych kosztów zastępstwa prawnego, kosztów zastępstwa procesowego należnych na podstawie działania w imieniu wierzyciela w postępowaniu egzekucyjnym, przysługujących Radcy Prawnemu reprezentującemu Zbywcę.

Wnioskodawca nabędzie wierzytelności we własnym imieniu, na własny rachunek oraz na własne ryzyko.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy zwrotne przeniesienie wierzytelności nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, zwrotne przeniesienie wierzytelności nie może być rozpatrywane odrębnie, ponieważ jest nierozerwalnie związane z kompleksową usługą cesji zwrotnej i nie stanowi samodzielnego świadczenia usług oraz nie będzie się wiązało z jakimkolwiek dodatkowym wynagrodzeniem i dlatego nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT. Ponadto:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2014 roku o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Cesja nie zawiera żadnego wynagrodzenia dla żadnej ze stron.
Art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług zwalnia od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek, a także zarządzania kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. poz. 106, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 oraz w art. 8 ww. ustawy.

I tak, na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…). Przy czym towarami – w myśl art. 2 pkt 6 cyt. ustawy – są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 – stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT – rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.

Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania, czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 cyt. ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Wobec powyższej analizy, dostawa towarów lub świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie, oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Z opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego w złożonym wniosku wynika, że w dniu 14 czerwca 2017 roku Wnioskodawca zawarł umowę cesji wierzytelności, w ramach której zbył wierzytelność kredytową za cenę, z odroczonym terminem płatności, który jeszcze nie zapadł. Nabywca wierzytelności jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością i nie jest funduszem sekurytyzacyjnym. Transakcja była neutralna na gruncie podatku VAT. Zabezpieczenia wierzytelności zostały przeniesione na Nabywcę. Obecnie strony umowy przewidują zawarcie umowy cesji zwrotnej na Bank, na podstawie zgodnego oświadczenia stron, przy zachowaniu ceny cesji zwrotnej na pierwotnym poziomie tj. ceny równej za jaką Nabywca nabył wierzytelność od Banku, co oznacza że należności i zobowiązania stron skompensują się. Bank wraz z wierzytelnością nabędzie wszystkie odnoszące się do niej zabezpieczenia prawne.

Wnioskodawca wskazał, że zawarta przez Bank umowa cesji wierzytelności nabytej przez Zbywcę w celu windykacji nie przewiduje postanowienia umożliwiającego dokonanie cesji zwrotnej wierzytelności lub jej części, w okresie kiedy nie nadszedł jeszcze termin zapłaty ceny za wierzytelność, gdyż nie było to przewidywane zarówno przez Bank, jak również przez Zbywcę.

Wnioskodawca wskazał, że wszystkie wierzytelności na moment zawarcia umowy cesji wierzytelności znajdowały się w kategorii ryzyka kredytowego „stracone”. Obecnie Bank planuje dokonać zwrotnej cesji jednej wierzytelności w kategorii stracone, przy czym Dłużnik aktualnie zawiesił prowadzenie działalności gospodarczej, natomiast dotychczasowe czynności windykacyjne podejmowane na podstawie tytułu wykonawczego wskazują na brak majątku umożliwiającego zaspokojenie choćby znikomej części należności wierzyciela.

Wnioskodawca nabędzie wierzytelności we własnym imieniu, na własny rachunek oraz na własne ryzyko.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą tego, czy w opisanej sytuacji przeniesienie wierzytelności będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W tym miejscu wskazać należy, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145, z późn. zm.), zwanej dalej K.c.

Stosownie do treści art. 509 § 1 K.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki – § 2 ww. artykułu.

Jak stanowi art. 510 § 1 K.c., umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela, podczas gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

Umowa cesji wierzytelności wypełnia znamiona określone w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych, w związku z tym stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usług dochodzi już w momencie samego nabycia wierzytelności, obojętnie czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też innego jej wykorzystania do celów prawno-gospodarczych. Celem nabycia cudzej wierzytelności nie musi być jej odsprzedaż, ale także inne wykorzystanie do celów prawno-gospodarczych przez nabywcę. Sposób wykorzystania nabytej wierzytelności może decydować o charakterze usługi nie zaś o istocie czynności prawnej, jaką jest nabycie cudzej wierzytelności. Zatem usługą na rzecz cedenta jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno-podatkowych.

Zatem zakup wierzytelności stanowi usługę polegającą na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). Oznacza to, że w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności. Jednakże jak wskazano na wstępie ww. usługa podlega opodatkowaniu wówczas, gdy jest świadczona odpłatnie.

Powyższe rozumienie przelewu wierzytelności jako usługi znajduje potwierdzenie w wyrokach polskich sądów administracyjnych. Przykładowo w orzeczeniu z dnia 6 listopada 2009 r., sygn. akt I SA/Po 628/09 WSA w Poznaniu stwierdził: „Biorąc pod uwagę powyższe Sąd podziela pogląd organów podatkowych, że wierzytelność nie jest towarem, a zakup wierzytelności jest usługą. Istotą tej usługi jest zdjęcie z dotychczasowego wierzyciela (zbywcy) ciężaru egzekucji, czy też niewypłacalności dłużnika. Usługa ta wyraża się w tym, że usługodawca uzyskuje zysk generowany „kosztem zbywcy”. Zbywca w tym wypadku otrzymuje za wierzytelność cenę niższą od jej wartości nominalnej. Z drugiej strony zbywca uzyskuje konkretne świadczenie w postaci zdjęcia z niego: ryzyka niewypłacalności dłużnika, konieczności prowadzenia postępowania egzekucyjnego, czy też opóźnień związanych z egzekwowaniem gotówki. Przenosząc powyższe rozważania na grunt analizowanej sprawy należy podkreślić, że stosunek cywilnoprawny pomiędzy zbywcą i nabywcą wierzytelności kończy się po dokonaniu tej czynności prawnej. Po zbyciu wierzytelności, zbywca nie ma wpływu na dalszy byt wierzytelności i nie jest zainteresowany dalszym postępowaniem nabywcy w tym względzie. Nie można więc przyjąć, że usługa trwa od chwili nabycia wierzytelności do czasu jej zbycia albo wyegzekwowania”.

W kwestii nabycia wierzytelności trudnych po cenie niższej od ich wartości nominalnej wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 27 października 2011 r., w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG. W powyższym orzeczeniu TSUE wskazał, że „Artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży”. W pkt 25 ww. orzeczenia, Trybunał wskazał, że „Różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży nie stanowi bowiem wynagrodzenia za tego rodzaju usługę, lecz odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników”.

Podkreślić należy, że ww. wyrok TSUE odwołuje się do wierzytelności „trudnych”,
tj. wymagalnych, o wątpliwej perspektywie spłaty. W odniesieniu do powyższego nie można uznać, że wierzytelności opisane we wniosku stanowią wierzytelności „trudne”, o których mowa w ww. orzeczeniu TSUE w sprawie C-93/10. Przede wszystkim w stosunku do wierzytelności będącej przedmiotem wniosku nie można z całą pewnością stwierdzić, że nie zostanie spłacona w ogóle.

Wnioskodawca twierdzi, że opisana wierzytelność jest tzw. wierzytelnością trudną, bowiem wierzytelność, którą Bank planuje nabyć znajduje się w kategorii ryzyka kredytowego „stracone” a dotychczasowe czynności windykacyjne podejmowane na podstawie tytułu wykonawczego wskazują na brak majątku umożliwiającego zaspokojenie choćby znikomej części należności wierzyciela. Ponadto, jak wskazał Wnioskodawca, dłużnik zawiesił prowadzenie działalności gospodarczej.

Należy zauważyć, że zawieszenie działalności gospodarczej nie oznacza jej zamknięcia. Strona może w dowolnym terminie odwiesić działalność i dalej kontynuować jej prowadzenie. Opcję zawieszenia działalności, a więc przerwy w prowadzeniu interesu, wybierają przede wszystkim przedsiębiorcy, którzy chwilowo nie są w stanie zająć się sprawami firmy i nie mają możliwości wykonywania jakichkolwiek czynności związanych z funkcjonowaniem tego podmiotu, nie zamierzają jednak wyrejestrować swojego przedsiębiorstwa, ponieważ planują wrócić do jego prowadzenia. Zawieszenie działalności może być spowodowane np. kłopotami finansowymi w firmie, gdzie przedsiębiorca utracił płynność finansową, jego obroty spadły, bądź brakuje mu środków na opłaty związane z prowadzoną działalnością. Należy podkreślić, że firma może być zawieszona na czas określony - jest to minimum 1 miesiąc, a maksymalnie – 2 lata. Jedynie, jeżeli przedsiębiorca nie wznowi działalności przed upływem 24 miesięcy od momentu zawieszenia firmy, wpis zostaje automatycznie wykreślony z urzędu. Natomiast zamknięcie firmy oznacza całkowite zaprzestanie jej prowadzenia. Zatem, fakt zawieszenia działalności gospodarczej, nie wskazuje jednoznacznie, że dłużnik nie będzie w stanie uregulować swoich zobowiązań, bowiem jak wskazano powyżej ma możliwość odwieszenia działalności i dalszego jej prowadzenia.

Zatem, na uznanie wierzytelności za trudną nie może wpłynąć okoliczność zawieszenia działalności gospodarczej przez dłużnika, jak również to, że dotychczasowe czynności windykacyjne podejmowane na podstawie tytułu wykonawczego wskazują na brak majątku umożliwiającego zaspokojenie choćby znikomej części należności wierzyciela. Fakt zawieszenia działalności gospodarczej przez dłużnika nie świadczy, że opisaną wierzytelność charakteryzuje wątpliwa perspektywa spłaty czy zwiększone ryzyko niewypłacalności dłużnika. Dłużnik, który nie zlikwidował, a jedynie zawiesił prowadzoną działalność może bowiem w każdym momencie rozpocząć jej kontynuowanie i uregulować swoje zobowiązania.

Ponadto fakt, że Wnioskodawca nie wie czy uda mu się odzyskać wierzytelność nie oznacza automatycznie, że wierzytelność jest zaliczana do kategorii „trudne”.

Z wniosku nie wynika, że wierzytelność tę charakteryzuje wątpliwa perspektywa spłaty czy zwiększone ryzyko niewypłacalności dłużnika. Sam fakt, że czynności windykacyjne podejmowane na podstawie tytułu wykonawczego wskazują na brak majątku umożliwiającego zaspokojenie należności, zawieszenie działalności przez dłużnika a także okoliczność, że aby odzyskać wierzytelność należy ponieść dodatkowe koszty, nie powodują automatycznie, że wierzytelność jest „trudna”. Zasadą przy prowadzeniu działalności gospodarczej jest sytuacja, że najpierw ponosi się określone koszty, a dopiero później otrzymuje się zwrot tych kosztów w postaci uzyskanych przychodów.

Z opisu sytuacji, nie można wnioskować, że nabywane wierzytelności są „trudne”. Również, że Wnioskodawca nabędzie wierzytelność po cenie za jaką pierwotnie ją sprzedał, nie świadczy o tym, że będzie to wierzytelność „trudna”. Wymienione powyżej czynniki nie przesądzają o wątpliwych perspektywach na spłatę czy zwiększonym ryzyku wypłacalności dłużnika. Należy bowiem zauważyć, że nabycie każdej wierzytelności wiąże się z pewnym ryzykiem w zakresie spłaty. Ponadto, Wnioskodawca zapłaci za wierzytelność taką samą cenę, za jaką została ona sprzedana w 2017 r., co również świadczy o tym, że nie ma wątpliwości co do spłaty tego zobowiązania przez dłużnika. Mając świadomość trudności w odzyskaniu długu, Wnioskodawca nie zdecydowałby się na zakup wierzytelności w tej cenie, bowiem wiedziałby, że poniesie z tego tytułu stratę. Trudno więc w tym przypadku mówić o ryzyku spłaty.

Z opisu sprawy wnika, że zawarta przez Bank umowa cesji wierzytelności nabytej przez Zbywcę w celu windykacji nie przewiduje postanowienia umożliwiającego dokonanie cesji zwrotnej wierzytelności lub jej części, co oznacza, że mamy tu do czynienia z dwiema odrębnymi transakcjami. Nie można wiec zgodzić się z Wnioskodawcą, że zwrotne przeniesienie wierzytelności jest nierozerwalnie związane z kompleksową usługą cesji zwrotnej i nie stanowi samodzielnego świadczenia usług.

Co więcej, w opisie sprawy Wnioskodawca wskazał, że na podstawie planowanej umowy zwrotnej cesji wierzytelności cena sprzedaży ma zostać w dniu zawarcia umowy skompensowana ze zobowiązaniem Zbywcy z tytułu zapłaty ceny sprzedaży wierzytelności wynikającej z zawartej umowy cesji wierzytelności. Zauważyć jednak należy, że wygaśnięcie zobowiązania przez potrącenie (kompensata wierzytelności), następuje wówczas, gdy jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelności, jak i zobowiązania względem drugiej strony. Kompensata stanowi zatem formę wzajemnej zapłaty za istniejące pomiędzy stronami zobowiązania, co pozwala na traktowanie jej na równi z zapłatą. W związku z powyższym stwierdzić należy, że w przypadku transakcji potrącenia wzajemnych wierzytelności dochodzi do rozliczenia transakcji, gdzie kompensata stanowi formę zapłaty.

Z uwagi na powyższe wyjaśnienia należy stwierdzić, że w okolicznościach przedstawionych we wniosku czynność nabycia wierzytelności przez Wnioskodawcę należy uznać za świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, podlegające opodatkowaniu tym podatkiem. Mamy tu bowiem do czynienia ze świadczeniem usługi przez nabywcę wierzytelności (Wnioskodawcę) na rzecz zbywcy wierzytelności, polegającą na uwolnieniu sprzedawcy od wykonywania czynności związanych ze ściąganiem długu i ryzyka jego nieściągnięcia. Zbywcy zostaje zaoszczędzone ryzyko i koszty posiadania takich wierzytelności, zostaje on „wyręczony” w czynnościach podejmowanych w celach dochodzenia długu. Zbywca nie będzie już musiał podejmować żadnych działań zmierzających do zaspokojenia swoich należności od dłużnika, takich jak choćby monity.

Wobec powyższego należy uznać, że w odniesieniu do opisanych we wniosku Wierzytelności, Wnioskodawca nie będzie nabywał wierzytelności „trudnych”, o których mowa w ww. wyroku TSUE w sprawie C-93/10 i w związku z tym nabycie przedmiotowej Wierzytelności będzie stanowiło odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, a tym samym będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 tej ustawy.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie jest nieprawidłowe.

Należy zaznaczyć, że niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie sprawy będącej przedmiotem wniosku, w zakresie zadanego przez Wnioskodawcę pytania i stanowiska przedstawionego w odniesieniu do zadanego pytania. Inne kwestie, nieobjęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone.

Niniejsza interpretacja rozstrzyga przedstawione zdarzenie przyszłe wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług, w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin