Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4-1.4012.268.2020.1.RMA
z 31 sierpnia 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku złożonym w dniu 4 czerwca 2020 r. (data wpływu 9 czerwca 2020 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem otrzymanej kwoty należności - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 czerwca 2020 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem otrzymanej kwoty należności.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe:

S.A. z siedzibą w (…) (zwana dalej „Spółką” lub „Wnioskodawcą”) jest Spółką, której jedynym akcjonariuszem jest Skarb Państwa. Spółka pełni nadzór właścicielski nad Grupą, która powstała w wyniku restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego (…). Głównym celem tych przemian było (…).

Spółka jest jednym z największych posiadaczy nieruchomości w Polsce. W zasobach Spółki znajduje się w szczególności około 96 tys. ha gruntów oraz około 52 tys. budynków i budowli (dalej jako „Nieruchomości”). Nieruchomości, których posiadaczem jest Wnioskodawca, w zależności od konkretnego przypadku, stanowią jego własność albo prawo użytkowania wieczystego lub też Spółka jest w ich posiadaniu w związku z niezakończonym procesem uwłaszczenia nieruchomości. Majątek Spółki stanowią zarówno obiekty pełniące funkcje związane z (…), jak i nieruchomości stricte komercyjne, które w niektórych przypadkach mogą być przez Wnioskodawcę wynajmowane lub dzierżawione osobom trzecim (dalej jako „Umowy”). Umowy te zakładają możliwość obciążenia najemcy/dzierżawcy (dalej jako „Kontrahenci” lub pojedynczo „Kontrahent”) karą umowną, w sytuacji w której dojdzie do przedwczesnego rozwiązania Umowy przez Spółkę z winy leżącej po stronie Kontrahenta bez zachowania okresu wypowiedzenia (dalej jako „Kara Umowna”). Wypowiedzenie Umowy oraz naliczenie Kary Umownej jest czynnością jednostronnie podejmowaną przez Spółkę, niezależną od zdania i woli Kontrahenta. Umowy określają prawo Wnioskodawcy do rozwiązania Umowy ze skutkiem natychmiastowym, wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania Kontrahenta wynikającego z Umowy, w szczególności w następujących przypadkach:

1. opóźnienia Kontrahenta z zapłatą całości lub części czynszu za dwa okresy płatności;
   
2. przekraczającego 30 dni opóźnienia w zapłacie innych świadczeń pieniężnych nie wymienionych w pkt 1, wymagalnych na podstawie wystawionych przez Wynajmującego faktur VAT lub innych dokumentów księgowych, w szczególności dotyczących opłat za media i usługi, rozliczanych za pośrednictwem Wnioskodawcy;
   
3. w razie niedoręczenia Wnioskodawcy dokumentu gwarancji bankowej lub nie wpłaceniu kaucji w terminie i w formie (w szczególności, co do kwoty) wskazanych w Umowie lub też w razie nieodnowienia gwarancji lub kaucji, a także braku ich uzupełnienia w wymaganym terminie;
   
4. złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości Kontrahenta, bądź w razie złożenia przez Kontrahenta oświadczenia o wszczęciu postępowania restrukturyzacyjnego;
   
5. otwarcia likwidacji Kontrahenta;
   
6. nieuzyskania przez Kontrahenta wymaganych koncesji, licencji lub innego zezwolenia związanych z realizacją Umowy;
   
7. niezawarcia lub nieodnowienia przez najemcę/dzierżawcę polis ubezpieczeniowych wymaganych na podstawie niniejszej Umowy;
   
8. nieprzedłożenia Wnioskodawcy przez Kontrahenta pełnej dokumentacji, do której przedłożenia Umowa go zobowiązuje;
   
9. nieprzestrzegania przez Kontrahenta postanowień dotyczących warunków zagospodarowania terenu oddanego na podstawie Umowy lub prowadzenia na tym terenie prac bez wymaganej zgody Wnioskodawcy albo nieutrzymywania przez Kontrahenta tego terenu w należytym stanie technicznym i estetycznym odpowiadającym standardom Wnioskodawcy;
   
10. używania terenu oddanego na podstawie Umowy sprzecznie z przeznaczeniem wynikającym z Umowy albo trwałego zaprzestania przez Kontrahenta prowadzenia działalności na tym terenie lub jego części;
    
11. oddania terenu stanowiącego przedmiot Umowy osobie trzeciej do używania w jakiejkolwiek formie także nieodpłatnie, w tym jego podnajmu bez uprzedniej pisemnej zgody Wnioskodawcy, a także naruszenia zakazu przeniesienia praw i obowiązków wynikających z Umowy na osoby trzecie;
    
12. stwierdzenia samowoli budowlanej dokonanej na terenie oddanym na podstawie Umowy przez Kontrahenta;
    
13. oddania Przedmiotu Najmu w całości bądź w części osobie trzeciej w podnajem, do bezpłatnego używania lub na jakiejkolwiek innej podstawie prawnej, bez zgody Wynajmującego;
    
14. braku udostępnienia przedmiotu Umowy Wynajmującemu w celu dokonania kontroli stanu i sposobu używania Przedmiotu Najmu;
    
15. nieprzestrzegania przepisów przeciwpożarowych, prawa budowlanego, sanitarnych i ochrony środowiska oraz do utrzymania porządku i czystości na przedmiocie Umowy i powierzchniach bezpośrednio przyległych do niego;
    
16. podjęcia i przeprowadzenia na terenie będącym przedmiotem Umowy jakichkolwiek prac adaptacyjnych, modernizacyjnych, remontowych, w zakresie obciążającym Wynajmującego lub zwiększających użyteczność przedmiotu Umowy bez uzyskania - każdorazowo - pisemnej zgody Wynajmującego;
    
17. podjęcia prac remontowo-budowlanych i inwestycyjnych bez zachowania obowiązujących przepisów prawa, w tym prawa budowlanego, bezpieczeństwa higieny pracy i przepisów przeciwpożarowych;
    
18. samowolnego opuszczenia Nieruchomości bez zgody Spółki;
    
19. nienależytego wykonywania innych obowiązków Kontrahenta wynikających z Umowy.
    
    
    

W przypadku rozwiązania Umowy przez Wnioskodawcę bez zachowania okresu wypowiedzenia, z przyczyn leżących po stronie Kontrahenta, Kontrahent z uwagi na skrócenie ustalonego okresu najmu, jest zobowiązany zapłacić Wnioskodawcy karę umowną, której wysokość ustalona jest jako równowartość krotności miesięcznych czynszów brutto.

Rozwiązanie Umowy skutkujące koniecznością zapłaty Kary Umownej następuje wskutek jednostronnego oświadczenia woli Spółki i nie wiąże się z zawarciem odrębnego porozumienia/ugody z Kontrahentem w tym zakresie.

Wypłata Kary Umownej nie wyłącza możliwości dochodzenia przez Wnioskodawcę odszkodowania na zasadach ogólnych, w kwocie przewyższającej kwotę Kary Umownej.

Spółka jest czynnym podatnikiem od towarów i usług. Spółka podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Kara Umowna otrzymana przez Wnioskodawcę od Kontrahenta w związku z jednostronnym wypowiedzeniem Umowy z winy Kontrahenta podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Kara Umowna otrzymana przez Wnioskodawcę od Kontrahenta w związku z jednostronnym wypowiedzeniem Umowy jest świadczeniem odszkodowawczym, w związku z czym pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Uzasadnienie Wnioskodawcy:

1. Ogólne zarysowanie problemu opodatkowania świadczenia usług oraz opodatkowania świadczeń kompensacyjnych na gruncie ustawy o VAT
   
   

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez odpłatną dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Przy czym, w świetle art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, pod pojęciem „towaru” rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Jednocześnie, na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, w tym również m. in. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Wnioskodawca pragnie jednak podkreślić, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, gdyż jak wyjaśnił Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 15 maja 2015 r. sygn. IBPP1/4512-124/15/LSz, opodatkowaniu podlegają tylko takie transakcje, w ramach których występuje możliwy do zidentyfikowania konsument towarów lub usług. W związku z powyższym zaniechanie działania lub tolerowanie czynności lub sytuacji podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywane jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi.

Z treści powołanego art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT jednoznacznie wynika, że zasadą jest, iż dostawa towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE), gdzie jako przykład można wskazać następujące judykaty:

1. w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, TSUE uznał, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT;
2. w wyroku z dnia 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 R. J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, TSUE podkreślił, że usługi świadczone są za wynagrodzeniem, wyłącznie jeżeli istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, na mocy którego występuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez świadczącego usługę stanowi wartość przekazywaną w istocie w zamian za usługę wyświadczoną jej odbiorcy.
   
   

W świetle dyrektyw interpretacyjnych TSUE pod pojęciem odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług należy rozumieć prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru / odbiorcy usługi zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). A zatem, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego konkretne korzyści o charakterze majątkowym. Celem rozstrzygnięcia, czy otrzymane przez Wnioskodawcę środki pieniężne podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT należy zatem ustalić: (i) czy istnieje świadczenie wzajemne (ekwiwalentne) wykonane przez Wnioskodawcę na rzecz najemcy, (ii) czy istnieje konsument osiągający konkretne korzyści o charakterze majątkowym z tytułu ww. świadczenia i (iii) czy świadczenie to pozostaje w bezpośrednim związku z otrzymanymi środkami pieniężnymi.

W ocenie Wnioskodawcy, określony mocą art. 5 ust. 1 pkt 1 zakres ustawy o VAT nie obejmuje świadczeń rekompensacyjnych (kar umownych ani odszkodowań), gdyż nie stanowią one ani dostawy towarów, ani świadczenia usług czy też odpłatności za te czynności, lecz służą jedynie wyrównaniu poniesionej szkody i/lub utraconych korzyści.

2. Stanowisko Wnioskodawcy dotyczące zadanego pytania
   
   

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, Wnioskodawca ma prawo do wcześniejszego wypowiedzenia Umowy jedynie w ściśle określonych wypadkach - gdy dany Kontrahent nie wykonuje nałożonych na niego obowiązków wynikających z Umowy. Prawo Wnioskodawcy do przedwczesnego rozwiązania Umowy z winy leżącej po stronie Kontrahenta jest niezależne od woli Kontrahentów oraz stanowi wyraz zabezpieczenia interesów S.A., przed działaniami Kontrahentów mogącymi godzić w ten interes. Tym samym wcześniejsze wypowiedzenie Umowy jest typem zdarzenia, które należy kwalifikować jako zdarzenie wyjątkowe oraz które nie jest zwykle oczekiwane w toku działalności gospodarczej stron Umowy. Środki pieniężne wypłacane na rzecz Wnioskodawcy stanowią płatności o charakterze odszkodowawczym. Ich podstawowym celem jest bowiem pokrycie szkody poniesionej przez Wnioskodawcę w związku z przedterminowym zakończeniem Umowy. Sam termin „odszkodowanie” nie został zdefiniowany w przepisach prawa podatkowego, dlatego też w niezbędnym zakresie należy posiłkować się przepisami gałęzi prawa cywilnego. I tak, w myśl art. 471 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (j.t. Dz. U. z 2019 r., poz. 1145 ze zm., dalej jako „Kodeks cywilny”), dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jednocześnie, zgodnie z art. 361 § 1 Kodeksu cywilnego, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (§ 2 ww. artykułu).

Na gruncie prawa cywilnego o odszkodowaniu można mówić wówczas, gdy spełniono łącznie następujące przesłanki:

1. zaistniało zdarzenie, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody,
2. powstała szkoda polegająca na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika,
3. istnieje adekwatny związek przyczynowy pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą.
   
   

Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie (ekwiwalent za otrzymany towar / usługę), lecz rekompensata za poniesioną szkodę. Samo otrzymanie odszkodowania nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podmiotu, który je otrzymał. Zapłata nie jest też związana ze zobowiązaniem się przez otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji, gdyż stosunek cywilnoprawny pomiędzy stronami umowy nie istnieje w chwili obowiązku zapłaty odszkodowania. Ustalanie statusu wypłacanej kwoty, jako podlegającej bądź nie podlegającej opodatkowaniu VAT, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem. Zatem jeżeli płatność o charakterze odszkodowawczym nie ma bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia, wówczas jej otrzymanie nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W ocenie Wnioskodawcy, Kara Umowna ma na celu pokrycie szkody powstałej w wyniku jednostronnego wypowiedzenia Umowy z przyczyn leżących po stronie Kontrahenta (naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania wynikającego z Umowy), a tym samym nie może być uznawana za wynagrodzenie za dostawę towarów czy świadczenie usług, gdyż ma ona charakter stricte odszkodowawczy, tj. ma na celu pokrycie straty Wnioskodawcy w związku z niedochowaniem przez Kontrahenta warunków Umowy. Innymi słowy w komentowanym stanie faktycznym brak jest jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego (ekwiwalentnego), które ma zostać wykonane przez Wnioskodawcę na rzecz Kontrahenta, a którego bezpośrednim następstwem byłaby wypłata środków pieniężnych stanowiących Karę Umowną. Sam akt wypowiedzenia Umowy przez Wnioskodawcę również nie powinien być interpretowany jako świadczenie usług lub dostawa towarów na rzecz Kontrahenta. Celem gospodarczym i ekonomicznym Wnioskodawcy jest wynajmowanie Nieruchomości przez określony czas, co ma gwarantować mu ciągłość przychodów. Wnioskodawca tym samym przez ustanowienie Kary Umownej związanej z dokonaniem wypowiedzenia z winy leżącej po stronie Kontrahenta dokonuje zabezpieczenia wykonania Umowy, którego groźba spełnienia ma gwarantować przestrzeganie jej warunków przez Kontrahenta. Kara umowna ustanawiana jest wyłącznie dla zabezpieczenia należytego wykonania zobowiązania Kontrahenta. Kontrahent nie może bez zgody Wnioskodawcy zwolnić się z wykonywania zobowiązania wynikającego z Umowy przez zapłatę kary umownej (art. 483 Kodeksu cywilnego).

Do przedmiotowo istotnych elementów zastrzeżenia kary umownej zalicza się określenie zobowiązania, którego niewykonanie lub nienależyte wykonanie rodzi obowiązek zapłaty kary. Karę umowną strony mogą bowiem zastrzec na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania w ogólności (zobowiązania obligującego dłużnika do świadczenia polegającego na daniu, czynieniu, zaniechaniu lub znoszeniu) lub powiązać karę z poszczególnymi przejawami niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (np. zwłoką dłużnika, spełnieniem świadczenia niewłaściwej jakości - wyrok SN z dnia 17 grudnia 2008 r., I CSK 240/08).

W przypadku kary umownej Spółka nie musi nawet wykazywać, że Kontrahent ponosi odpowiedzialność za niewykonanie bądź nienależyte wykonanie zobowiązania, stanowiące podstawę zapłaty kary umownej. Kara umowna stanowi odszkodowanie umowne i przysługuje na zasadzie winy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 1968 r., II CR 419/67). Konstrukcja kary umownej oparta jest na art. 471 Kodeksu cywilnego regulującego kwestię odpowiedzialności dłużnika za niewykonanie bądź nienależyte wykonanie zobowiązania zgodnie z którym dłużnik ponosi odpowiedzialność za zawinione przez siebie niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania. Rozwiązanie Umowy wskutek niewykonania przez Kontrahenta zobowiązań wynikających z Umowy skutkuje powstaniem roszczenia o zapłatę kary umownej, zastrzeżonej na wypadek odstąpienia od umowy, ponieważ roszczenie o zapłatę tej kary powstaje właśnie w wyniku odstąpienia od Umowy.

Zgodnie z wyrokiem Sadu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 3 lipca 2008 r. (V ACa 199/08) w umowie można zastrzec nawet kilka kar umownych, pod warunkiem, że każda z nich związana jest z innym przejawem niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania i o ile kary te wzajemnie się nie wykluczają.

W przedmiotowym stanie faktycznym jedynie przez brak wypełniania zobowiązań przez Kontrahenta Wnioskodawca jest zmuszony do jej jednostronnego wypowiedzenia, a tym samym wymagalne staje się roszczenie o zapłatę kary umownej. Nie jest zatem spełniona przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą środków pieniężnych przez Kontrahenta, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu VAT. Wnioskodawca nie wykonuje żadnego świadczenia na rzecz kontrahenta (nawet zgody czy tolerowania określonego stanu rzeczy, gdyż nie wyraża faktycznej czy domniemanej zgody na przedwczesne rozwiązanie Umowy), nie istnieje beneficjent świadczenia, zaś wypłacane środki pieniężne nie stanowią ekwiwalentu za otrzymane korzyści, ale mają na celu jedynie naprawienie poniesionej przez Wnioskodawcę szkody.

W wyniku przedwczesnego rozwiązania Umowy Wnioskodawca jest zmuszony do ponoszenia kosztów związanych z poszukiwaniem nowego Kontrahenta oraz utratę zaplanowanych dochodów.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na brak bezpośredniego związku otrzymanego świadczenia pieniężnego z jakąkolwiek czynnością mającą charakter świadczenia, nie mieści się ono w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT i jako kara umowna o charakterze odszkodowawczym nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Stanowisko Wnioskodawcy zostało potwierdzone w niedawno wydanym orzeczeniu Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 lutego 2020 r. sygn. III SA/Wa 1689/19, w którym Sąd ten podzielił stanowisko skarżącej w zakresie opodatkowania kary umownej - zdaniem Sądu spółka, pobierając karę, nie wykonuje świadczenia wzajemnego na rzecz klienta. W związku z tym kara ta nie podlega opodatkowaniu VAT.

Prezentowane przez Wnioskodawcę stanowisko znajduje potwierdzenie w następujących interpretacjach indywidualnych:

1. interpretacja z dnia 17 maja 2016 r. sygn. IPPP1/4512-304/16-3/RK, w której organ podatkowy uznał stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe w zakresie braku istnienia beneficjenta świadczenia (w przypadku tożsamym z przypadkiem opisanym w stanie faktycznym niniejszego wniosku), zaś wypłacane środki pieniężne nie stanowią ekwiwalentu za otrzymane korzyści, ale mają na celu jedynie pokrycie poniesionych przez wnioskodawcę szkód. W konsekwencji, zdaniem wnioskodawcy, z uwagi na brak bezpośredniego związku otrzymanego świadczenia pieniężnego z jakąkolwiek czynnością mającą charakter świadczenia, nie mieści się ono w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem;
2. interpretacja indywidualna z dnia 22 grudnia 2016 r. sygn. 2461-IBPP2.4512.735.2016.2.EJu, gdzie organ wskazał, że: „W takim bowiem przypadku dochodzi do rozwiązania umowy na skutek decyzji jednej ze stron, w tym przypadku Wnioskodawcy, która stwierdza naruszenie przez klienta warunków umowy. W efekcie podjęcia takiej decyzji, Wnioskodawca pobiera od klienta dodatkową opłatę, która nie jest wynagrodzeniem za żadną usługę Wnioskodawcy, lecz ma charakter odszkodowawczy, która ma zrekompensować utracone przez Spółkę korzyści, jakie Spółka uzyskałaby wskutek dalszego obowiązywania umowy najmu, a których nie uzyska ze względu na konieczność wcześniejszego jej rozwiązania z uwagi na naruszenie umowy przez klienta. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie - co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika, więc nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT”;
3. interpretacja indywidualna z dnia 10 marca 2016 r. sygn. IPPP1/4512-1283/15-2/BS, gdzie organ w pełni zgodził się ze stanowiskiem podatnika, zgodnie z którym przedterminowe rozwiązanie umowy za obopólną zgodą stron należy odróżnić od przedterminowego rozwiązania umowy przez Wnioskodawcę z winy klienta. W takim bowiem przypadku do rozwiązania umowy dochodzi na skutek decyzji jednej strony umowy (tu: Spółki), która stwierdza naruszenie przez klienta warunków umowy zagrażające jej dalszemu obowiązywaniu. W efekcie podjęcia takiej decyzji, Wnioskodawca pobiera od klienta dodatkową opłatę, która nie jest wynagrodzeniem za żadną usługę Wnioskodawcy, lecz ma charakter odszkodowania, które ma zrekompensować utracone przez Spółkę korzyści, jakie Spółka uzyskałaby wskutek dalszego obowiązywania umowy, a których nie uzyska ze względu na konieczność wcześniejszego jej rozwiązania z uwagi na naruszenie umowy przez klienta (...). W rezultacie, w ocenie Wnioskodawcy omawiana opłata nie stanowi wynagrodzenia za czynności opodatkowane VAT, o których mowa w katalogu zawartym w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT i w konsekwencji, nie powinna być dokumentowana fakturą VAT;
4. interpretacja indywidualna z dnia 15 maja 2015 r. sygn. IBPP1/4512-124/15/LSZ, w której organ uznał, że roszczenia Wnioskodawcy związane z wcześniejszym odstąpieniem przez najemcę od umowy najmu bez uzasadnionych przyczyn (co wynika z orzeczenia sądowego) posiadają charakter odszkodowawczy - mają na celu zabezpieczenie interesów Wnioskodawcy i zrekompensowanie jego straty z tytułu utraty korzyści przez Wnioskodawcę od najemcy, w związku z tym pozostają one poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym odszkodowanie za przedterminowe zerwanie umowy najmu nie stanowi wynagrodzenia za wykonywanie czynności opodatkowanych VAT i tym samym, nie podlega opodatkowaniu VAT, należało uznać za prawidłowe;
5. interpretacja indywidualna z dnia 3 października 2014 r. sygn. IPPP1/443-1083/14-3/AW, gdzie organ podatkowy również zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy, iż w ściśle określonych sytuacjach wnioskodawca jest zmuszony do rozwiązania umowy leasingu z powodów niezależnych od Spółki, lecz wynikających z nieprzestrzegania umowy leasingu/najmu przez klienta. Niemniej jednak, w celu otrzymania rekompensaty za utracone korzyści, Spółka pobiera opłatę o charakterze odszkodowawczym, która ma na celu pokrycie straty Spółki w związku z niedochowaniem przez klienta warunków umowy. Zdaniem Wnioskodawcy, w takiej sytuacji leasingobiorca/najemca nie otrzymuje jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego z tytułu zapłaty na rzecz Spółki wspomnianej kwoty, ponieważ ponosi ekonomiczne skutki swojego działania niezgodnego z umową. W szczególności, nie jest spełniona przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności przez korzystającego/najemcę a otrzymanego świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu. Dlatego też – w ocenie Spółki - omawiana opłata nie stanowi wynagrodzenia za czynności opodatkowane VAT, o których mowa w katalogu zawartym w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT i w konsekwencji, nie powinna podlegać opodatkowaniu dla celów VAT;
6. interpretacja indywidualna z dnia 14 marca 2013 r. sygn. IPPP1/443-1260/12-2/AS, gdzie organ stwierdził, że: „OWUL zawiera określoną listę przypadków, w których może dojść do wypowiedzenia umowy leasingu zgodnie z powyższymi zasadami, tj. na przykład gdy korzystający dopuszcza się zwłoki z zapłatą opłat leasingowych, używa przedmiot leasingu niezgodnie z jego przeznaczeniem lub też gdy jego kondycja finansowa ulega pogorszeniu w stopniu zagrażającym terminowej realizacji płatności z umowy leasingu. W konsekwencji należy stwierdzić, że kwoty uzyskiwane przez Spółkę od leasingobiorców w związku z przedterminowym wypowiedzeniem umów leasingu w wyniku zdarzeń, za które Wnioskodawca nie ponosi odpowiedzialności – w wysokości sumy wszystkich przewidzianych w umowie leasingu, a niewymagalnych do dnia jej rozwiązania pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług i nie powinny być dokumentowane przez Spółkę fakturą VAT. Opisana czynność może być zatem udokumentowana dokumentem przewidzianym w przepisach ustawy o rachunkowości np. notą księgową”;
7. interpretacja indywidualna z dnia 29 marca 2012 r. sygn. ITPP1/443-1685a/11/MN, gdzie organ przyznał, że roszczenia Spółki związane z przedwczesnym rozwiązaniem umowy leasingu operacyjnego/ finansowego, najmu lub dzierżawy posiadają charakter odszkodowawczy - ma na celu zabezpieczenie interesów Spółki i zrekompensowanie jej straty z tytułu utraty korzyści, pozostają one poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług i konsekwentnie nie powinny być dokumentowane przez Spółkę fakturą VAT.
   
   

Jednocześnie Wnioskodawca pragnie zauważyć, że ocena prawna przedstawiona powyżej byłaby zasadniczo odmienna w przypadku podpisania pomiędzy Wnioskodawcą, a Kontrahentem porozumienia/aneksu do Umowy, które zakładałyby rozwiązanie Umowy – w przedmiotowym zakresie Wnioskodawca pragnie wskazać na następującą interpretację indywidualną oraz orzeczenie:

1. interpretacja indywidualna z dnia 17 maja 2018 r. sygn. 0114-KDIP4.4012.187.2018.1.BS, gdzie organ wskazał, że: „Zatem wypłacone wynagrodzenie stanowi formę zapłaty za określone działanie Spółki - tj. wyrażenie zgody na odstąpienie od zawartej umowy. W analizowanym przypadku istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem. Zgodę na zaniechanie określonej czynności (odstąpienie od umowy), za którą Wnioskodawca otrzymuje określoną kwotę pieniężną, należy traktować jako określone świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ spełniona jest przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”;
2. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 czerwca 2017 r. sygn. I FSK 1868/15 gdzie Sąd uznał, iż: „Brak jest jednak podstaw, aby za takie odszkodowanie uznać, jak chciałby tego Skarżący, kwotę otrzymaną od najemcy z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy najmu. W zdarzeniu przyszłym opisanym przez Skarżącego we wniosku o wydanie interpretacji dochodzi bowiem do rozwiązania umowy najmu w drodze porozumienia stron, które to porozumienie samo w sobie także jest umową. W zamian za określoną w porozumieniu kwotę, jaką ma wypłacić najemca, Skarżący zgodził się rozwiązać umowę najmu zawartą z tym najemcą na czas określony, zanim upłynął okres, na jaki umowa została zawarta. Skoro zaś umowa najmu nie przewidywała możliwości wcześniejszego jej zakończenia, zawarcie porozumienia w tym przedmiocie powodowało, że każda ze stron uzyskiwała określoną korzyść, co sprowadzało się właśnie do tego, że za stosownym wynagrodzeniem Skarżący zgodził się na rozwiązanie umowy najmu, choć możliwość taka nie wynikała z jej postanowień”.
   
   

Istotne jest to, że ww. interpretacja i orzeczenie dotyczą sytuacji, gdy strony dokonały dwustronnego porozumienia o wcześniejszym rozwiązaniu umowy i ustaliły w związku z tym należne wynagrodzenie. Tymczasem, w analizowanej sytuacji, Kara Umowna nie jest wynagrodzeniem należnym za wyrażenie zgody na wcześniejsze rozwiązanie Umowy, gdyż Kontrahent w niektórych przypadkach może wręcz nie chcieć by do tego rozwiązania doszło. W tym wypadku Wnioskodawca nie osiąga korzyści w postaci wynagrodzenia za wyrażenie określonej zgody, lecz otrzymuje rekompensatę za szkody wyrządzone mu przez Kontrahenta. Kontrahent natomiast nie osiąga korzyści w postaci zwolnienia z obowiązku ponoszenia opłat, gdyż w niektórych przypadkach zależy mu na dalszym korzystaniu z wynajmowanego przedmiotu, albo co również może się zdarzyć Kara Umowna przewyższa kilkukrotnie czynsz, który byłby należny w związku z utrzymaniem w mocy Umowy, aż do końca czasu jej obowiązywania.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, Kara Umowna naliczana przez Spółkę, towarzysząca jednostronnemu wypowiedzeniu Umowy z przyczyn leżących po stronie Kontrahenta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (…) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Przez towary należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy).

Natomiast przez świadczenie usług – stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy – rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Z przywołanych regulacji wynika, że usługą jest każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach działalności, które nie jest dostawą towarów, w tym m.in. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Zatem na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). W przypadku uznania danego świadczenia za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, winien istnieć bezpośredni konsument, beneficjent świadczenia, odnoszący wymierną korzyść.

Z treści powołanego art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

Przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest zatem określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonywania tego świadczenia miało być wypłacone.

Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
  

• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
  
  
  

Należy przy tym podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało – jako usługa – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dana usługa podlega zatem opodatkowaniu wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

W tym miejscu wskazać należy, że kwestia odpłatności była przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I tak, przykładowo w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, TSUE uznał, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto, gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT.

Z treści wniosku wynika, że Spółka jest posiadaczem nieruchomości w Polsce. Majątek Spółki stanowią zarówno obiekty pełniące funkcje związane z (…), jak i nieruchomości stricte komercyjne, które w niektórych przypadkach mogą być przez Wnioskodawcę wynajmowane lub dzierżawione osobom trzecim. Umowy te zakładają możliwość obciążenia najemcy/dzierżawcy karą umowną, w sytuacji w której dojdzie do przedwczesnego rozwiązania Umowy przez Spółkę z winy leżącej po stronie Kontrahenta bez zachowania okresu wypowiedzenia. Wypowiedzenie Umowy oraz naliczenie Kary Umownej jest czynnością jednostronnie podejmowaną przez Spółkę, niezależną od zdania i woli Kontrahenta. Umowy określają prawo Wnioskodawcy do rozwiązania Umowy ze skutkiem natychmiastowym, wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania Kontrahenta wynikającego z Umowy w różnorodnych przypadkach, np. opóźnienia Kontrahenta z zapłatą całości lub części czynszu; złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości czy otwarcia likwidacji Kontrahenta; oddania terenu stanowiącego przedmiot Umowy osobie trzeciej do używania, w tym jego podnajmu bez uprzedniej pisemnej zgody Wnioskodawcy; podjęcia i przeprowadzenia jakichkolwiek prac adaptacyjnych, modernizacyjnych, remontowych bez uzyskania pisemnej zgody Wynajmującego, itd.

Wysokość kary umownej ustalona jest jako równowartość krotności miesięcznych czynszów brutto. Rozwiązanie Umowy nie wiąże się z zawarciem odrębnego porozumienia/ugody z Kontrahentem w tym zakresie. Wypłata Kary Umownej nie wyłącza możliwości dochodzenia przez Wnioskodawcę odszkodowania na zasadach ogólnych, w kwocie przewyższającej kwotę Kary Umownej.

Wątpliwości Spółki dotyczą ustalenia, czy otrzymana od Kontrahenta Kara Umowna podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy zauważyć, że jeżeli zaniechanie pewnych czynności za „odszkodowaniem” przynosi wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi – co do której istnieje zgoda stron – takie działanie na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług powinno być uznane za usługę. Dana czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością, a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można stwierdzić, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Przepisy prawa podatkowego nie zawierają definicji pojęcia „odszkodowanie”. Zatem w niezbędnym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego. Odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem, a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy.

Z postanowień art. 361 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r., poz. 1145, z późn. zm.), dalej „k.c.” wynika, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 k.c.).

Na podstawie ww. przepisu odszkodowanie uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy.

Zgodnie z treścią art. 471 k.c., dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto pomiędzy zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy. Szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnienia adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.

Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie, co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana ze zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Zagadnienie dotyczące kar umownych regulują natomiast przepisy Działu II Kodeksu cywilnego – „Skutki niewykonania zobowiązań”.

Zgodnie z art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego, można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

Przepis art. 483 Kodeksu cywilnego jest bezwzględnie obowiązującym przepisem prawa, tzn. kary umowne mogą być wyłącznie sankcją za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązań niepieniężnych.

Z cytowanego wyżej art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że kara umowna jest dodatkowym zastrzeżeniem umownym, wprowadzanym do umowy w ramach swobody kontraktowania, mającym na celu wzmocnienie skuteczności więzi powstałej między stronami w wyniku zawartej przez nie umowy i służy realnemu wykonaniu zobowiązań (wyrok SN z dnia 8 sierpnia 2008 r., V CSK 85/08). Przewidziany umową obowiązek zapłaty kary umownej ma w stosunku do zasadniczego obowiązku dłużnika wynikającego z tej umowy charakter uboczny (akcesoryjny).

Zastrzeżenie kary umownej można zatem traktować jako formę uproszczoną redakcji warunków umowy, która pozwala na przyjęcie przez strony, że wypadki niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, stanowią jednocześnie podstawę do domagania się zapłaty kary umownej.

Kara umowna ma charakter czynności jednostronnej i nie wiąże się z otrzymaniem jakiegokolwiek świadczenia. Zapłata tej kary nie jest też związana ze zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

Z uwagi na powyższe stwierdzić należy, że jeżeli płatności o charakterze odszkodowawczym nie będą miały bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego, wówczas kwota otrzymanych odszkodowań i kar umownych nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.

Ustalanie statusu wypłacanej kary umownej/odszkodowania, jako podlegającej bądź nie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem.

W przedmiotowej sprawie wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania Kontrahenta wynikającego z Umowy w określonych przypadkach Wnioskodawca ma prawo do rozwiązania tej Umowy ze skutkiem natychmiastowym. Umowa ta zakłada w takiej sytuacji możliwość obciążenia najemcy/dzierżawcy Karą Umowną, której wysokość ustalona jest jako równowartość krotności miesięcznych czynszów brutto.

Spółka nie jest zobowiązana do podejmowania jakichkolwiek czynności w odniesieniu do przedmiotu Umowy, tj. nieruchomości. Zapłata na rzecz Wnioskodawcy Kary Umownej nie wiąże się z uzyskaniem przez Kontrahenta ze strony Spółki świadczenia wzajemnego. Wypłata Kary nie wyłącza również możliwości dochodzenia przez Wnioskodawcę odszkodowania na zasadach ogólnych, w kwocie przewyższającej wysokość tej Kary.

Kara Umowna wypłacana w wymienionych we wniosku sytuacjach ma więc charakter typowo odszkodowawczy i nie stanowi ekwiwalentu za jakiekolwiek czynności. Tym samym nie będzie spełniona przesłanka istnienia związku pomiędzy zapłatą przez Kontrahenta określonej kwoty pieniężnej a otrzymaniem świadczenia wzajemnego.

Z uwagi zatem na niewystąpienie żadnej z czynności, wymienionej w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, Kara Umowna otrzymana przez Wnioskodawcę od Kontrahenta w związku z jednostronnym wypowiedzeniem Umowy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego – stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…) za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.