Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP1-2.4012.219.2020.1.PC
z 3 września 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 4 czerwca 2020 r. (data wpływu za pośrednictwem ePUAP 4 czerwca 2020 r.) uzupełnionym w dniu 30 czerwca 2020 r. (data wpływu 3 lipca 2020 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia dla nabywanych usług –jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 czerwca 2020 r. za pośrednictwem ePUAP wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia dla nabywanych usług. Wniosek został uzupełniony w dniu 30 czerwca 2020 r. (data wpływu 3 lipca 2020 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca - Gmina, jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina jest w trakcie realizowania zadania pod nazwą: Odnawialne źródła energii w Gminach (…) (dalej jako: „Projekt” lub „Inwestycja”), polegającej na montażu kolektorów słonecznych na budynkach prywatnych oraz montażu instalacji fotowoltaicznych i pompy ciepła w budynku użyteczności publicznej - szkole.

Na realizację Gmina otrzymała dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (…) na lata 2014 - 2020 Oś Priorytetowa IV Gospodarka niskoemisyjna Działanie 4.1 Odnawialne źródła energii (OZE). Dofinansowanie ze środków unijnych wynosiło 76,35% kwoty całkowitych wydatków kwalifikowanych projektu, wkład własny Gminy 23,65% kwoty całkowitych wydatków kwalifikowanych Projektu. Gmina została zobowiązana do pokrycia ze środków własnych wszelkich wydatków niekwalifikowalnych w ramach realizowanego Projektu. Gmina zrealizowała na podstawie umowy o współpracy w partnerstwie z dwoma partnerami - gminą X i Y. Dla Gminy X, będącej partnerem w realizacji tego samego projektu DKIS wydał interpretację z dnia 30 lipca 2019 r., nr 0114-KDIP1-2.4012.412.2019.1.PC, w której wskazał, że gmina będzie zobowiązana do wykazania w deklaracji podatkowej podatku należnego od wykonanej na jej zlecenie przez podmiot realizujący (podmiot trzeci) usług montażu Instalacji na budynkach prywatnych mieszkańców sklasyfikowanej do grupowania PKWiU 43.22.12.0.

Przedmiotem Projektu jest dostawa i montaż urządzeń służących do pozyskania energii cieplnej ze źródeł odnawialnych. W ramach Projektu przewiduje się wykonanie robót budowlanych związanych z instalacją kolektorów słonecznych. Inwestycja była realizowana na działkach osób fizycznych - mieszkańców Gminy (dalej jako: „Mieszkańcy” lub „Odbiorcy”). Kolektory słoneczne będą rozmieszczone na powierzchni dachu albo na gruncie budynków objętych Projektem. Mieszkaniec zobowiązuje się w zawartej z Gminą umowie cywilnoprawnej do udziału w kosztach zakupu i montażu zestawu solarnego (dalej jako: „Zestaw solarny” lub „Instalacja”) stanowiącego określony procent kwoty netto Instalacji oraz pokrycia podatku VAT od przedmiotowego Zestawu solarnego. Z właścicielem nieruchomości podpisano umowę użyczenia stanowiącą, iż przekazuje on Gminie (do bezpłatnego używania) część nieruchomości o powierzchni niezbędnej do instalacji Zestawu solarnego w budynku mieszkalnym/gruncie, z przeznaczeniem na zainstalowanie Zestawu solarnego oraz część wewnętrzną budynku niezbędną do zainstalowania pozostałej części Instalacji nieodzownej do prawidłowego funkcjonowania tego zestawu. Użyczający wyraża zgodę na udostępnienie Gminie w użyczenie lub osobom przez niego wskazanym nieruchomości w celu przeprowadzenia niezbędnych prac adaptacyjnych i/lub budowlanych związanych z montażem Zestawu solarnego. Po pięcioletnim okresie trwałości Projektu Mieszkańcy, u których zainstalowane zostały kolektory słoneczne na budynkach czy gruntach zobowiązują się kupić od Gminy Zestaw solarny za ustaloną cenę. Podmiot realizujący na zlecenie Gminy czynności montażu Zestawów solarnych nie podpisywał żadnych umów bezpośrednio z Mieszkańcami.

Realizując przedmiotowe usługi na rzecz Mieszkańców, Gmina posiłkowała się podmiotami trzecimi, które na jej zlecenie wykonywały oraz montowały Instalacje. Podmiot realizujący na rzecz Gminy powyższe świadczenie nie jest podmiotem, u którego sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - dalej jako ustawa o VAT. Podmiot ten jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Zakupiona przez Gminę usługa montażu Instalacji sklasyfikowana jest w dziale 43 roboty budowlane specjalistyczne w grupowaniu 43.22.12.0 - roboty związane z wykonywaniem instalacji cieplnych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych według PKWiU z 2008 roku wprowadzonego rozporządzeniem z dnia 29 października 2008 roku [(Dz.U. nr 207, poz. 1283, ze zm„ zmienionego rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 2009 roku (Dz. U. nr 222, poz. 1753) - dalej jako: „Rozporządzenie PKWiU”]. W opinii Gminy, kompleksowa usługa wykonywana na rzecz Mieszkańca, mieści się w grupowaniu 43.22.12.0 Rozporządzenia PKWiU - roboty związane z wykonywaniem instalacji cieplnych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. Gmina pragnie jednak wskazać, iż nie występowała do Głównego Urzędu Statystycznego o potwierdzenie klasyfikacji wykonywanej przez siebie usługi. Usługi zostały wykonane i faktury je dokumentujące wystawione zostały przez wykonawcę na Gminę przed 1 listopada 2019 roku.

Jednocześnie Wnioskodawca wskazał, że pytanie określone w treści wniosku dotyczy instalacji wykonywanych w budynkach prywatnych mieszkańców.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w zaistniałym stanie faktycznym, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 8 Ustawy o VAT, Gmina jest obowiązana do wykazania w swojej deklaracji podatkowej podatku VAT od usługi wykonanej przez podmiot realizujący na jej zlecenie usługę montażu Instalacji?

Zdaniem Wnioskodawcy, w zaistniałym stanie faktycznym, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 8 Ustawy o VAT, Gmina jest obowiązana do wykazania w swojej deklaracji podatkowej podatku VAT od usługi wykonanej przez podmiot realizujący na jej zlecenie usługę montażu Instalacji.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast według art. 15 ust. 2, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Według art. 17 ust. 1 pkt 8 Ustawy o VAT, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do tej ustawy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1. usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, 2.
2. usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15. zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.
   
   

Jednakże zgodnie z art. 17 ust. 1h omawianej ustawy, w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy, przepis ust. 1 pkt 8 stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

W świetle art. 17 ust. 2 Ustawy o VAT, w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

Załącznik nr 14 do Ustawy o VAT, zawiera zamkniętą listę usług budowlanych identyfikowanych przy pomocy Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU), podlegających mechanizmowi odwrotnego obciążenia w przypadku świadczenia tych usług przez podwykonawców.

Wśród usług tych załącznik wymienia m.in. roboty związane z wykonywaniem instalacji cieplnych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, oznaczone symbolem PKWiU 43.22.12.0. Biorąc pod uwagę powyższe przepisy prawa, należy wskazać, że art. 17 ust. 1 pkt 8 Ustawy o VAT, wprowadza mechanizm polegający na przesunięciu obowiązku rozliczenia podatku VAT na podatnika, na rzecz którego świadczona jest usługa budowlana, wymieniona w załączniku nr 14 do tej ustawy w poz. 2-48, jeżeli usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, natomiast usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

Przy czym, zgodnie z art. 17 ust. 1h ww. ustawy, mechanizm ten ma zastosowanie, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca. Jednocześnie zauważyć należy, że przy każdej z usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do Ustawy o VAT, podano również symbol klasyfikacji statystycznej PKWiU, co wskazuje, że tylko konkretne usługi sklasyfikowane pod danym symbolem, wymagają rozliczania podatku na zasadzie odwrotnego obciążenia.

W świetle powyższego nabywca usług budowlanych wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do Ustawy o VAT, świadczonych przez podwykonawcę, staje się odpowiedzialny za rozliczenia podatku VAT od tych usług. Ograniczenie podmiotowe określone w art. 17 ust. 1h Ustawy o VAT formalnie dotyczy podmiotu świadczącego usługę ale w istocie rzeczy jest to ograniczenie wynikające nie ze stałego, istniejącego w sposób obiektywny, trwały i niezależny od okoliczności zewnętrznych statusu usługodawcy ale z jego roli w konkretnej relacji z konkretnym kontrahentem. Tym samym tak określony status usługodawcy dotyczy tylko tej indywidualnej relacji z określonym kontrahentem.

W tym miejscu wskazać należy, że Ustawa o VAT posługuje się terminem podwykonawca jednak nie zawiera definicji tego pojęcia, w związku z czym dla jego prawidłowego rozumienia wystarczające będzie posłużenie się powszechnym jego znaczeniem wynikającym z wykładni językowej.

Zgodnie z definicją zawartą w internetowym wydaniu Słownika Języka Polskiego PWN (http://sjp.pwn.pl/sjp/podwykonawca;2503008.html) podwykonawca to firma lub osoba wykonująca pracę na zlecenie głównego wykonawcy.

Definicja ta wyraźnie określa podwykonawcę poprzez jego rolę w konkretnej relacji (wykonywanie pracy na zlecenie) z konkretnym podmiotem (głównym wykonawcą). Jeżeli więc przyjąć, że pojęcie głównego wykonawcy określa osobę, która wykonuje swoje świadczenie (jednorodne lub złożone, składające się z szeregu innych świadczeń) na rzecz ostatecznego nabywcy (inwestora), wówczas zasadne będzie uznanie, że wszystkie podmioty świadczące usługę na rzecz tegoż głównego wykonawcy będą występowały w roli jego podwykonawców a zatem jeżeli spełnione zostaną pozostałe warunki określone w art. 17 ust. 1 pkt 8, wówczas w odniesieniu do rozliczeń między tymi podmiotami a głównym wykonawca zastosowanie znajdzie mechanizm odwrotnego obciążenia.

Tym samym elementem pierwotnym dla określenia statusu usługodawcy na potrzeby art. 17 ust 1 pkt 8 i 17 ust. 1h Ustawy o VAT jest ustalenie roli jego kontrahenta będącego usługobiorcą. To ona bowiem determinuje rolę usługodawcy. Jeżeli usługobiorca nabywa usługi od świadczącego po to aby wykorzystać je w ramach swojego świadczenia na rzecz innej osoby wówczas należy przyjąć, że tworzy to sytuację, w której usługodawca jest podwykonawcą swojego kontrahenta. Ten zaś może działać albo w charakterze głównego wykonawcy (bezpośrednio na rzecz ostatecznego nabywcy) albo kolejnego podwykonawcy jeżeli jego z kolei kontrahent także jest tylko wykonawcą a nie inwestorem.

Odnosząc się do realiów niniejszej sprawy, Gmina, wykonując usługę kompleksową na rzecz Mieszkańców, nabyła szereg usług we własnym imieniu, czyli wystąpiła najpierw jako usługobiorca, a następnie jako usługodawca usługi świadczonej na rzecz Odbiorcy. Konieczność późniejszego odsprzedania zakupionych usług spowodowała, że faktyczny wykonawca usługi, dokonujący montażu, stał się wobec Gminy podwykonawcą. W związku z tym transakcje, których przedmiotem jest świadczenie wymienionych w załączniku nr 14 do Ustawy o VAT usług budowlanych (później refakturowanych), realizowane przez wykonawcę na rzecz inwestora podlegały opodatkowaniu według zasad odwrotnego obciążenia - podatek rozliczany jest przez nabywcę, czyli Gminę. Konfrontując powyższe ustalenia z opisanym stanem faktycznym stwierdzić należy, że Gmina występowała w ramach Projektu jako główny wykonawca, ponieważ ostatecznie to Gmina realizowała odpłatne świadczenie usług na rzecz Mieszkańca. Efektem prac, jakich oczekiwał Mieszkaniec w ramach zawartej z Gminą umowy jest zainstalowanie Zestawu solarnego na nieruchomości będącej jego własnością. Z tego względu to Mieszkaniec, a nie Gmina jest podmiotem zlecającym (tj. inwestorem) i oczekującym wykonania na własnej nieruchomości przedmiotowych usług budowlanych. W tym przypadku fakt przeniesienia przez Gminę prawa do własności Instalacji po okresie trwałości projektu nie wpływa na określenie jej pozycji jako inwestora. Przedmiotem czynności wykonywanych przez Gminę nie jest bowiem samo przekazanie prawa własności Zestawu solarnego, lecz świadczenie usługi budowlanej polegającej na jej wykonaniu.

W związku z powyższym Gmina jako główny wykonawca nabywając od podmiotów trzecich usługi budowlane, działających w tym przypadku w charakterze podwykonawców, zobowiązana jest do ich opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 17 ust. 1h Ustawy o VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy zgodne jest z aktualną linią interpretacyjną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, której przykładem jest m.in. interpretacja indywidualna z dnia 31 października 2018 roku, znak: 0112-KDIL1-1.4012.626.2018.2.SJ, interpretacja indywidualna z dnia 20 września 2018 roku, znak: 0112- KDIL1-2.4012.452.2018.2.PG oraz interpretacja indywidualna z dnia 04 sierpnia 2017 roku, znak: 0113- KDIPT1-2.4012.470.2017.2.SM. Podsumowując, Gmina zobowiązana jest do wykazania w swojej deklaracji podatkowej podatku należnego od usługi wykonanej przez podmiot realizujący na jej zlecenie usługę montażu Instalacji u Odbiorcy.

Wskazać końcowo należy, że dla Gminy X, będącej partnerem w realizacji tego samego projektu, w identycznym stanie faktycznym, DKIS wydał interpretację zgodną z powyższym stanowiskiem zajętym przez Gminę - interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 30 lipca 2019 r., nr 0114-KDIP1-2.4012.412.2019.1.PC. DKIS wskazał, że gmina będzie zobowiązana do wykazania w deklaracji podatkowej podatku należnego od wykonanej na jej zlecenie przez podmiot realizujący (podmiot trzeci) usług montażu Instalacji na budynkach prywatnych mieszkańców sklasyfikowanej do grupowania PKWiU 43.22.12.0.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie tut. Organ zauważa, że kwestie dotyczące zaklasyfikowania towaru lub usługi do właściwego grupowania statystycznego nie mieszczą się w ramach określonych w art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem wydając niniejszą interpretację Organ oparł się na opisie sprawy wynikającym z treści wniosku, tj. na klasyfikacji statystycznej podanej przez Wnioskodawcę.

W przypadku zmiany któregokolwiek z elementów opisanego stanu faktycznego (w szczególności w przypadku błędnej klasyfikacji PKWiU czynności wymienionych we wniosku) lub zmiany stanu prawnego, udzielona odpowiedź straci swą aktualność.

Zgodnie z poz. 7.3 Zasad Metodycznych Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług zawartych w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (Dz. U. Nr 207, poz. 1293 z późn. zm.) – zaliczanie danego produktu do odpowiedniego grupowania jest obowiązkiem producenta (względnie usługodawcy). Wynika to z faktu, że właśnie producent (usługodawca) posiada wszystkie informacje niezbędne do właściwego zaliczenia produktu do odpowiedniego grupowania PKWiU, tj. informacje dotyczące rodzaju użytego surowca, technologii wytwarzania, konstrukcji i przeznaczenia wyrobu lub charakteru usługi. Przy czym klasyfikacja dokonana przez producenta (usługodawcę) nie może naruszać zasad budowy i logiki struktury PKWiU.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 5a ustawy – w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 października 2019 r. - towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…). Towarami zaś są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy).

Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

W przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi (art. 8 ust. 2a ustawy).

Wyjaśnić w tym miejscu należy, że pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Należy zauważyć, że nie każda czynność stanowiąca świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Zgodnie z ust. 6 powołanego artykułu, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego nie są podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają z tego tytułu należności, opłaty lub składki. Podmioty te są natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter podmiotowo-przedmiotowy.

W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwoistym charakterze:

• podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz
  

• podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.
  
  
  

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy wskazać, że w świetle art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2020 r. poz. 713), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Posiada osobowość prawną, a zatem zdolność do działania we własnym imieniu. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, do zakresu działania gminy należą wszelkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Stosownie do art. 7 ust. 1 cyt. ustawy, do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty (…).

Realizacja tych zadań następować może także w drodze dostawy towarów i świadczenia usług w rozumieniu art. 7 i art. 8 ustawy (w zakresie dostaw i usług co do zasady odpłatnych). Gmina, w celu wypełnienia nałożonych na nią zadań, organizuje warunki dla innych podmiotów bądź bezpośrednio uczestniczy w obrocie gospodarczym.

Przy tym zgodnie z art. 1 pkt 3 lit. a, b i c ustawy z dnia 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1751), z dniem 1 listopada 2019 r. w art. 17 ustawy o VAT w ust. 1 uchyla się pkt 7 i 8 oraz uchyla się ust. 1c-1h oraz w ust. 2 wyrazy „ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8” zastępuje się wyrazami „ust. 1 pkt 4 i 5”. Jednocześnie w myśl art. 1 pkt 31 ww. ustawy zmieniającej uchyla się załączniki nr 13 i 14 do ustawy. Ponadto w myśl art. 1 pkt 18 lit. b ww. ustawy zmieniającej w art. 106e w ust. 4 uchyla się pkt 1. Zaś w myśl art. 1 pkt 18 lit. a tiret pierwszy ww. ustawy zmieniającej w art. 106e w ust. 1 pkt 18 otrzymuje brzmienie "w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi - wyrazy „odwrotne obciążenie”".

Niemniej jednak, jak stanowi art. 10 ww. ustawy zmieniającej, w przypadku dostaw towarów lub świadczenia usług, wymienionych w załączniku nr 11 lub załączniku nr 14 do ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu dotychczasowym, dokonanych:

1. przed dniem 1 listopada 2019 r., dla których obowiązek podatkowy powstał lub faktura została wystawiona po dniu 31 października 2019 r.,
2. po dniu 31 października 2019 r., dla których faktura została wystawiona przed dniem 1 listopada 2019 r.

– stosuje się przepisy art. 17 ust. 1 pkt 7 i 8, ust. 1c-1h i 2-2b, art. 18c ust. 1 pkt 1, art. 86 ust. 2 pkt 4 lit. a i b, art. 99 ust. 9, art. 101a, art. 102 ust. 3, art. 106e ust. 1 pkt 18 i ust. 4 pkt 1 oraz art. 108 ust. 4 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu dotychczasowym.

Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy – uchylonego z dniem 1 listopada 2019 r. - podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1. usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,
2. usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

Przy tym, w myśl art. 17 ust. 1h ustawy - uchylonego z dniem 1 listopada 2019 r. - w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy przepis ust. 1 pkt 8 stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

Zgodnie z art. 17 ust. 2 ustawy - uchylonym z dniem 1 listopada 2019 r. - w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8 usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

Załącznik nr 14 do ustawy - uchylony z dniem 1 listopada 2019 r. - zawierał (w poz. 2-48) zamkniętą listę usług identyfikowanych przy pomocy Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) podlegających mechanizmowi odwrotnego obciążenia w przypadku świadczenia tych usług przez podwykonawców.

Wskazany przepis art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy wprowadzał mechanizm polegający na przesunięciu obowiązku rozliczenia podatku VAT na podatnika, na rzecz którego świadczona była usługa wymieniona w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli usługodawcą był podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie była zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, natomiast usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Przy czym, w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy, mechanizm odwrotnego obciążenia miał zastosowanie, jeżeli usługodawca świadczył te usługi jako podwykonawca, o którym mowa w art. 17 ust. 1h ustawy.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiowała pojęcia podwykonawcy, zatem dla prawidłowego rozumienia terminu „podwykonawca” wystarczające było posłużenie się powszechnym jego znaczeniem wynikającym z wykładni językowej. Zgodnie z definicją zawartą w internetowym wydaniu Słownika Języka Polskiego PWN - podwykonawca to „firma lub osoba wykonująca pracę na zlecenie głównego wykonawcy” (http://sjp.pwn.pl/sjp/podwykonawca; 2503008).

W przypadku, wystąpienia dalszych „podzleceń” podwykonawca zlecający staje się głównym wykonawcą swojego zakresu prac w stosunku do swojego podwykonawcy i jest on wówczas zobowiązany do rozliczenia „podzleconych” usług budowlanych na zasadzie odwróconego obciążenia.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca (Gmina) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina jest w trakcie realizowania zadania pod nazwą: Odnawialne źródła energii w Gminach (…), polegającej na montażu kolektorów słonecznych na budynkach prywatnych oraz montażu instalacji fotowoltaicznych i pompy ciepła w budynku użyteczności publicznej - szkole. Gmina zrealizowała zadanie na podstawie umowy o współpracy w partnerstwie z dwoma partnerami - gminą X i Y. Przedmiotem Projektu jest dostawa i montaż urządzeń służących do pozyskania energii cieplnej ze źródeł odnawialnych.

W ramach Projektu przewiduje się wykonanie robót budowlanych związanych z instalacją kolektorów słonecznych. Inwestycja była realizowana na działkach osób fizycznych - mieszkańców Gminy. Kolektory słoneczne będą rozmieszczone na powierzchni dachu albo na gruncie budynków objętych Projektem. Mieszkaniec zobowiązuje się w zawartej z Gminą umowie cywilnoprawnej do udziału w kosztach zakupu i montażu zestawu solarnego stanowiącego określony procent kwoty netto Instalacji oraz pokrycia podatku VAT od przedmiotowego Zestawu solarnego. Z właścicielem nieruchomości podpisano umowę użyczenia stanowiącą, iż przekazuje on Gminie (do bezpłatnego używania) część nieruchomości o powierzchni niezbędnej do instalacji Zestawu solarnego w budynku mieszkalnym/gruncie, z przeznaczeniem na zainstalowanie Zestawu solarnego oraz część wewnętrzną budynku niezbędną do zainstalowania pozostałej części Instalacji nieodzownej do prawidłowego funkcjonowania tego zestawu. W opinii Gminy, kompleksowa usługa wykonywana na rzecz Mieszkańca, mieści się w grupowaniu PKWiU 43.22.12.0 - roboty związane z wykonywaniem instalacji cieplnych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych.

Realizując przedmiotowe usługi na rzecz Mieszkańców, Gmina posiłkowała się podmiotami trzecimi, które na jej zlecenie wykonywały oraz montowały Instalacje. Usługi zostały wykonane i faktury je dokumentujące wystawione zostały przez wykonawcę na Gminę przed 1 listopada 2019 roku. Podmiot realizujący na rzecz Gminy powyższe świadczenie jest czynnym podatnikiem podatku, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy. Zakupiona przez Gminę usługa montażu Instalacji sklasyfikowana jest w dziale 43 roboty budowlane specjalistyczne w grupowaniu PKWiU 43.22.12.0 - roboty związane z wykonywaniem instalacji cieplnych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych.

Wątpliwości Gminy dotyczą ustalenia czy jest zobowiązana do wykazania w deklaracji podatkowej podatku należnego od usługi montażu Instalacji na budynkach prywatnych Mieszkańców wykonanej przez podmiot trzeci na zlecenie Gminy tj. czy nabyta usługa podlega mechanizmowi odwrotnego obciążenia.

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy wskazać należy, że w analizowanym przypadku zakupiona przez Gminę usługa montażu Instalacji jest sklasyfikowana do grupowania PKWiU 43.22.12.0 - „Roboty związane z wykonywaniem instalacji cieplnych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych”, zatem jest usługą wymienioną w poz. 25 załącznika nr 14 do ustawy. Również usługa wykonana na rzecz Mieszkańca przez Gminę jest sklasyfikowana do grupowania PKWiU 43.22.12.0 - „Roboty związane z wykonywaniem instalacji cieplnych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych”. Jednocześnie efektem prac, jakich oczekuje Mieszkaniec w ramach zawartej z Gminą umowy, jest zainstalowanie Zestawu solarnego na nieruchomości będącej jego własnością. Z tego względu Mieszkaniec, a nie Gmina, jest podmiotem zlecającym i oczekującym wykonania na własnej nieruchomości przedmiotowych usług polegających na montażu Zestawu solarnego, które Gmina nabywa od podmiotu trzeciego. Oznacza to, że podmiot trzeci realizujący usługę montażu Instalacji jest w tym konkretnym przypadku podwykonawcą, o którym mowa w art. 17 ust. 1h ustawy, a Gmina generalnym wykonawcą robót.

Zatem Gmina jako główny wykonawca nabywając usługi sklasyfikowane do grupowania PKWiU 43.22.12.0, polegające na montażu Zestawu solarnego, na nieruchomościach Mieszkańców od podmiotu trzeciego, działającego w tym przypadku w charakterze podwykonawcy, zobowiązana jest do ich opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 17 ust. 1h ustawy. Tym samym Wnioskodawca ma obowiązek rozliczyć podatek należny z tytułu nabytych od podmiotu trzeciego przedmiotowych usług.

W konsekwencji Gmina jest zobowiązana do wykazania w deklaracji podatkowej podatku należnego od wykonanej na jej zlecenie przez podmiot realizujący (podmiot trzeci) usługi montażu Instalacji na budynkach prywatnych Mieszkańców sklasyfikowanej do grupowania PKWiU 43.22.12.0.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP lub /KIS/wnioski. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.