Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL2-2.4011.494.2020.2.KP
z 15 października 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 29 czerwca 2020 r. (data wpływu 30 czerwca 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umów cesji wierzytelności – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 czerwca 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek – uzupełniony pismem z 1 września 2020 r. (data wpływu 1 września 2020 r.) – o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umów cesji wierzytelności.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca – Działalność Wnioskodawcy prowadzona wg PKD 77.11.Z. Przedmiotem działalności jest zabezpieczanie pojazdów zastępczych w ramach polis OC sprawców kolizji/wypadków drogowych.

Wypłaty odszkodowań za pojazdy zastępcze od Towarzystw Ubezpieczeniowych jest źródłem utrzymania firmy. Większość roszczeń od Towarzystw Ubezpieczeniowych jest dochodzona na drodze sądowej – średni czas dochodzenia roszczenia to ok. 3 lat.

Wszelkie „cząstkowe” wypłaty przez Towarzystwa Ubezpieczeniowe są odszkodowaniem w ramach cesji wierzytelności Klienta korzystającego w ramach Programu Pojazd Zastępczy.

Program Pojazd Zastępczy to usługa polegająca na najmie pojazdu oraz uzyskaniu odszkodowania od Towarzystw Ubezpieczeniowych sprawcy kolizji/wypadku drogowego. Pojazd jest wynajmowany osobie poszkodowanej. Poszkodowany podpisuje w ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę, podmiot gospodarczych, umowy najmu pojazdów wraz z umową cesji wierzytelności stanowiącą integralną część zawartych umów, w ramach których korzysta z pojazdu zastępczego przez cały okres naprawy swojego uszkodzonego pojazdu lub w wyniku szkody całkowitej swojego pojazdu do daty wypłaty odszkodowania za utracony pojazd.

Umowa z cesją wierzytelności, oświadczenie najemcy dotyczącym konieczności korzystania z pojazdu zastępczego, protokołem naprawy (harmonogram przebiegu naprawy pojazdu uzupełniany przez warsztat) wraz z fakturą PRO-FORMA są przesyłane do Towarzystwa Ubezpieczeniowego.

Usługa zakończona jest w momencie wypłaty odszkodowania przez Towarzystwo Ubezpieczeniowe sprawcy za korzystanie przez poszkodowanego z Pojazdu Zastępczego. Wówczas jest wystawiana faktura VAT powodująca przychód w podatkowej księdze przychodów i rozchodów Wnioskodawcy.

W przypadku spraw rozstrzyganych na drodze sądowej momentem zaliczania do przychodu jest fakt wystawienia faktury VAT, który następuje w chwili:

• wg realizacji nakazu sądowego – po wpływie środków pieniężnych na konto Wnioskodawcy od Towarzystw Ubezpieczeniowych z uwzględnieniem kwoty głównej oraz wcześniejszych wpłat;
• wg ugody sądowej lub pozasądowej zawartych z Towarzystwami Ubezpieczeniowymi – po wpływie środków pieniężnych na konto Wnioskodawcy od Towarzystw Ubezpieczeniowych z uwzględnieniem kwoty głównej oraz wcześniejszych wpłat;
• wg realizacji wyroku sądowego – po wpływie środków pieniężnych na konto Wnioskodawcy od Towarzystw Ubezpieczeniowych z uwzględnieniem kwoty głównej oraz wcześniejszych wpłat.
  
  

W przypadku spraw na etapie przedsądowym moment wystawienia faktury VAT, która jest ujmowana jako przychód w podatkowej księdze przychodów i rozchodów Wnioskodawcy następuje w chwili:

• uznania przez Towarzystwo Ubezpieczeniowe „kwoty bezspornej”, ale niewyczerpującej roszczenia poszkodowanego – na żądanie Towarzystwa Ubezpieczeniowego – faktura zaliczkowa VAT. Po uznaniu reklamacji przez Towarzystwo Ubezpieczeniowe dokonywana jest dopłata odszkodowania – za każdą wpłatą wystawiana jest faktura zaliczkowa VAT. Propozycja ugodowego zakończenia – w zakresie konkretnej sprawy bądź ugody zbiorowej wielu spraw. Po podpisaniu ugody i po wpływie środków pieniężnych na konto Wnioskodawcy od Towarzystw Ubezpieczeniowych z uwzględnieniem kwoty głównej oraz wcześniejszych wpłat – wystawiana jest faktura VAT do jednej sprawy lub grupy spraw;
• wypłaty pełnej kwoty odszkodowania – wystawiana jest faktura VAT, która jest ujmowana jako przychód w podatkowej księdze przychodów i rozchodów Wnioskodawcy.
  
  

W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku Wnioskodawca wskazał, co następuje:

(…) (wskazany pierwotnie we wniosku) prowadzą odrębne działalności gospodarcze.

Wniosek z dnia 30.06.2020 stanowi wniosek Wnioskodawczyni.

Przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy, oprócz wskazanego wynajmu samochodów osobowych sklasyfikowanego wg PKD 77.11.Z., jest również obrót wierzytelnościami – na podstawie umowy cesji wierzytelności klient przekazuje prawo do dochodzenia odszkodowania od Ubezpieczyciela Sprawcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym stanie faktycznym „cząstkowe” kwoty wypłacane przez Towarzystwa Ubezpieczeniowe stanowią podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym w zakresie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Wnioskodawcy?

Zdaniem Wnioskodawcy w odniesieniu do pytania: zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – zwolnienia przedmiotowe – „odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe”. Z racji tego, że Towarzystwa Ubezpieczeniowe wypłacają tylko odszkodowania, w ramach których m.in. Poszkodowany ma prawo do korzystania z pojazdu zastępczego Wnioskodawca uznaje, że wypłacane kwoty „cząstkowe” są odszkodowaniem i zawierają się w zwolnieniach przedmiotowych ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dopiero po zakończeniu sprawy/spraw poprzez wypłatę całkowitą odszkodowania, zawarcie ugody lub poprzez zawarcie ugód przedsądowych lub po zapadnięciu wyroku sądowego zostaje wystawiona faktura dla Towarzystwa Ubezpieczeniowego zawierającą w cenie wynajmu marżę handlową – koszt działalności podmiotu gospodarczego Wnioskodawcy, która jest ujmowana jako przychód w podatkowej księdze przychodów i rozchodów Wnioskodawcy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1426 z późn. zm.): za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Należy zauważyć, że według Słownika Języka Polskiego PWN – pojęcie „należny” oznacza „przysługujący, należący się komuś lub czemuś”. A zatem sformułowanie „przychód należny” oznacza przychód, który się należy i to bez względu na to, czy został on otrzymany lub pozostawiony do dyspozycji podatnika.

Przychody należne to wszelkiego rodzaju przychody, co do których przysługuje podatnikowi uprawnienie do ich dochodzenia, czyli takie, które wynikają z konkretnego stosunku prawnego. „Należność” wynika z treści stosunku prawnego, a odnosi się zarówno do możliwości dochodzenia konkretnego świadczenia oraz do powinności jego spełnienia. Oznacza to, że powstanie przychodów należnych związane jest z powstaniem wierzytelności. Ponieważ wierzytelność to termin wywodzący się z prawa cywilnego, to przychodami należnymi są przychody wymagalne w rozumieniu prawa cywilnego, tj. możliwe do prawnie skutecznego ich dochodzenia.

Stosownie natomiast do treści art. 14 ust. 1c ww. ustawy: za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 1, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 1e, 1h-1j i 1n-1p, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1. wystawienia faktury albo
2. uregulowania należności.
   
   

Przytoczony powyżej przepis należy traktować jako generalną zasadę określającą moment powstania przychodów dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych, wyjątek od tak skonstruowanej zasady wprowadza art. 14 ust. 1e, 1h oraz 1i powołanej ustawy.

Oznacza to, że przychód – co do zasady – powstaje w momencie wydania towarów, wyrobów, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi i bez znaczenia pozostaje fakt zapłaty należności przez odbiorcę świadczenia.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, której przedmiotem jest zabezpieczenie pojazdów zastępczych w ramach polis OC sprawców kolizji/wypadków drogowych oraz obrót wierzytelnościami. Poszkodowany podpisuje z Wnioskodawcą umowę najmu pojazdu wraz z umową cesji wierzytelności, która sanowi integralną część zawartych umów, w ramach których poszkodowany korzysta z pojazdu zastępczego. Umowa z cesją wierzytelności, oświadczenie najemcy dotyczącym konieczności korzystania z pojazdu zastępczego, protokołem naprawy (harmonogram przebiegu naprawy pojazdu uzupełniany przez warsztat) są przesyłane do Towarzystwa Ubezpieczeniowego. Następnie Towarzystwo Ubezpieczeniowe dokonuje na rzecz Wnioskodawcy płatności, w tym płatności cząstkowe. Jednocześnie wiele spraw dotyczących roszczeń Wnioskodawcy do uzyskania tych płatności od Towarzystw Ubezpieczeniowych następuje drogą sądową.

Z opisu stanu faktycznego jednoznacznie wynika więc, że stroną w ramach podpisanej umowy Pojazd zastępczy jest klient, któremu Wnioskodawca wydaje do dyspozycji samochód zastępczy na czas naprawy powypadkowej. Zatem to z umowy z klientem powinna wynikać cena, za jaką usługa zostanie wykonana, a także termin i sposób zapłaty. Zgodnie z zasadami prawa cywilnego, w sytuacji wykonania usługi wykonawca może dochodzić wykonania świadczenia wzajemnego od osoby, która wykonanie usługi zleciła. Świadczenie to jest więc wymagalne.

Przytoczone we wniosku okoliczności wskazują zatem, że klient reguluje swoje zobowiązanie z tytułu wykonania przez Wnioskodawcę usługi o określonej wartości, dokonując przelewu wierzytelności, na co Wnioskodawca wyraża zgodę, mając świadomość, że niejednokrotnie mogą powstać trudności przy egzekwowaniu tej wierzytelności.

Należy zaznaczyć, że przy ustalaniu momentu powstania przychodu należy uwzględnić treść łączącego podatnika i jego kontrahenta stosunku prawnego. Dany przychód powstaje tylko raz i musi być określony co do wysokości.

W niniejszej sprawie dla ustalenia daty powstania przychodu należy wziąć pod uwagę treść stosunku prawnego łączącego Wnioskodawcę z klientem – osobą korzystającą z usługi najmu samochodu zastępczego.

Zatem w sytuacji gdy Wnioskodawca wykonał usługę na rzecz swojego klienta na podstawie łączącego go z tą osobą stosunku prawnego, to zgodnie z przepisem art. 14 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychód z tego tytułu powstał w dniu wykonania usługi, chyba że przed tym dniem została wystawiona faktura lub uregulowana należność.

Natomiast dochodzenie od Towarzystw Ubezpieczeniowych zapłaty za wykonanie usługi, jak również samo jej uregulowanie jest wobec zapisów art. 14 ust. 1c ww. ustawy kwestią nie mającą wpływu na powstanie przychodu należnego, kwoty te są jedynie wpłatą na poczet wykonanej wcześniej usługi.

Zatem Wnioskodawca powinien zaliczyć do przychodów należnych z prowadzonej działalności gospodarczej przychód wynikający z podpisanej umowy Pojazd zastępczy, w momencie wykonania usług na rzecz klienta. Jednocześnie przychód ten będzie stanowił podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym zastosowanie zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w niniejszej sprawie jest niezasadne.

Reasumując – w przedstawionym stanie faktycznym „cząstkowe” kwoty wypłacane Wnioskodawcy przez Towarzystwa Ubezpieczeniowe nie stanowią podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Podstawę tego opodatkowania stanowią przychody należne z tytułu wykonania usługi najmu samochodu zastępczego na rzecz klienta.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.