Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL2-1.4011.659.2020.2.DJ
z 20 października 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 19 sierpnia 2020 r. (data wpływu 7 września 2020 r.), uzupełnionym pismem z dnia 13 października 2020 r. (data wpływu 15 października 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia nieruchomości w drodze umowy dożywocia – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 września 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia nieruchomości w drodze umowy dożywocia.

Z uwagi na fakt, że ww. wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 4 ustawy Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 9 października 2020 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.659.2020.1.DJ na podstawie art. 13 § 2a, art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ww. ustawy wezwano Wnioskodawczynię do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia podania bez rozpatrzenia.

Jednocześnie poinformowano Zainteresowaną, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d § 1 Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a uzupełnieniem wniosku przez Wnioskodawczynię nie wlicza się do terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej.

Wezwanie wysłano w dniu 9 października 2020 r., natomiast w dniu 15 października 2020 r. (data nadania 14 października 2020 r.) do tut. organu wpłynęło pismo stanowiące uzupełnienie wniosku.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni wraz mężem nabyła w 2004 r. mieszkanie na zasadach wspólności ustawowej małżeńskiej. Nabycie nastąpiło na podstawie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu w domu wielomieszkaniowym oraz sprzedaży lokalu. W 2015 r. małżonek Wnioskodawczyni zmarł. Na mocy postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku z dnia (…) 2019 r. Wnioskodawczyni oraz dzieci spadkodawcy z poprzedniego związku, nabyli udziały w majątku spadkodawcy po 1/3.

W związku z powyższym Wnioskodawczyni jest obecnie współwłaścicielką (w 4/6) mieszkania stanowiącego odrębną własność lokalu. Wnioskodawczyni ma zamiar nabyć od pozostałych współwłaścicieli na mocy umowy kupna-sprzedaży udziałów, pozostałą część (2/6) nieruchomości. Wnioskodawczyni stanie się wówczas właścicielką całości nieruchomości.

Po uzyskaniu własności całości nieruchomości Wnioskodawczyni stosownie do treści art. 908 Kodeksu Cywilnego ma zamiar sporządzić u notariusza umowę dożywocia, mocą której przekazałaby własność przedmiotowego mieszkania na rzecz siostrzeńca zmarłego męża. Zbycie nieruchomości na podstawie umowy dożywocia nastąpi przed upływem 5 lat od nabycia brakujących 2/6 udziału w nieruchomości. Zamiar przekazania nieruchomości w zamian za dożywocie spowodowany jest podeszłym wiekiem Wnioskodawczyni oraz jej złym stanem zdrowia, który utrudnia jej samodzielne funkcjonowanie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawczyni jako osoba przenosząca własność nieruchomości w drodze umowy dożywocia na rzecz siostrzeńca zmarłego męża, jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od przychodu uzyskanego z tytułu tej umowy?

Zdaniem Wnioskodawczyni, z tytułu przeniesienia własności nieruchomości w drodze umowy na inną osobę w zamian za dożywocie, nie powstaje obowiązek podatkowy w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, z uwagi na fakt, iż nie można ustalić wysokości przychodu, który jest podstawą obliczania wysokości podatku.

Umowa dożywocia zgodnie z art. 908 § 1 Ustawy - Kodeks Cywilny ( Dz. U. z 2020 r., poz. 875, z późn. zm.) przewiduje, że w zamian za przeniesienie przez dożywotnika własności nieruchomości na nabywcę, ten zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (przyjąć jak domownika, dostarczać wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła, opału, zapewnić pomoc w chorobie, a w razie śmierci zorganizować na własny koszt pogrzeb).

Przyjmuje się, że umowa dożywocia ma charakter umowy wzajemnej o charakterze odpłatnym.

Art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w swojej treści zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu, w pkt 8 lit. a) ww. przepisu wymienia się odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Stosownie do art. 19 ust. 1 ww. ustawy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości oraz innych praw, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeśli zaś cena, bez uzasadnionej przyczyny odbiega od wartości rynkowej w sposób znaczący wówczas przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej. Ustęp 3 ww. artykułu w swojej treści wskazuje z kolei, w jaki sposób określa się wartość rynkową. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji pojęcia „odpłatnego zbycia”, użytego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a), a jedynie w art. 19 określa, co jest przychodem z takiego zbycia jako źródła przychodu. Z treści art. 19 ustawy wynika, że cena jako miernik przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości wyraża wartość zbywanej rzeczy lub prawa. Zatem odpłatnym zbyciem w znaczeniu przyjętym w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest tylko taka czynność prawna, która daje zbywcy przychód już w momencie zbycia i to przychód dający się wycenić w sposób określony w ustawie.

Art. 19 ustawy wiąże więc pojęcie przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości z ceną, a więc świadczeniem pieniężnym. W przypadku zbycia nieruchomości w drodze umowy dożywocia, nie można mówić o przychodzie w postaci kwoty pieniężnej. W umowie nie występuje bowiem cena, a dożywotnik nie otrzymuje jednorazowego świadczenia odpowiadającego wartości zbytej nieruchomości. Prawo cywilne nie określa maksymalnego rozmiaru świadczeń przypadających dożywotnikowi. Umowa dożywocia kreuje zobowiązanie o charakterze trwałym, obejmującym m.in. obowiązek świadczeń periodycznych. Czasu trwania oraz rodzaju i rozmiaru świadczeń nie da się z góry określić, gdyż zależy to od elementu losowego, jakim jest długość życia dożywotnika. Wykonywanie ww. świadczeń rozłożone jest na nieokreślony czas. W dniu zawarcia umowy nie jest znany ani okres, ani całkowita wartość wykonanych na rzecz dożywotnika świadczeń.

Konkludując, obecnie obowiązująca ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie daje uprawnień do uznania wartości nieruchomości za przychód uzyskiwany przez dożywotnika ze zbycia nieruchomości na podstawie umowy dożywocia. W przypadku zbycia nieruchomości na podstawie umowy o dożywocie nie jest możliwe określenie przychodu na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. A jeśli nie można określić przychodu, to i nie ma możliwości ustalenia zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1426, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

‒ jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Wobec tego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Zatem, w przypadku sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu przychodu ma moment i sposób jej nabycia.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni wraz mężem nabyła w 2004 r. mieszkanie na zasadach wspólności ustawowej małżeńskiej. W 2015 r. małżonek Wnioskodawczyni zmarł. Na mocy postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku z dnia (…) 2019 r. Wnioskodawczyni oraz dzieci spadkodawcy z poprzedniego związku, nabyli udziały w majątku spadkodawcy po 1/3. W związku z powyższym Wnioskodawczyni jest obecnie współwłaścicielką (w 4/6) mieszkania. Wnioskodawczyni ma zamiar nabyć od pozostałych współwłaścicieli na mocy umowy kupna-sprzedaży udziałów, pozostałą część (2/6) nieruchomości. Po uzyskaniu własności całości nieruchomości Wnioskodawczyni ma zamiar sporządzić u notariusza umowę dożywocia, mocą której przekazałaby własność przedmiotowego mieszkania na rzecz siostrzeńca zmarłego męża. Zbycie nieruchomości na podstawie umowy dożywocia nastąpi przed upływem 5 lat od nabycia brakujących 2/6 udziałów w nieruchomości. Zamiar przekazania nieruchomości w zamian za dożywocie spowodowany jest podeszłym wiekiem Wnioskodawczyni oraz jej złym stanem zdrowia, który utrudnia jej samodzielne funkcjonowanie.

Wobec powyższego, wątpliwość Zainteresowanej budzi kwestia, czy w związku z planowanym przeniesieniem własności nieruchomości w drodze umowy dożywocia na rzecz siostrzeńca zmarłego męża, będzie zobowiązana z tego tytułu do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Na mocy art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2159) do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dodano w artykule 10 między innymi ustępy 5 i 6.

Powyższe przepisy, stosownie do art. 16 ww. ustawy zmieniającej, mają zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2019 roku.

Zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Natomiast stosownie do art. 10 ust. 6 ww. ustawy, w przypadku odpłatnego zbycia po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, nabytych do majątku wspólnego małżonków lub wybudowanych w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej nieruchomości lub nabytych do majątku wspólnego małżonków praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie do majątku wspólnego małżonków lub ich wybudowanie w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej.

Zgodnie z art. 924 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740), spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Stosownie do art. 926 § 1 Kodeksu cywilnego, powołanie do spadku, czyli przekazanie w spadku majątku, wynika z ustawy albo z testamentu, jednakże dniem nabycia spadku przez spadkobiercę jest data śmierci spadkodawcy. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W tym miejscu wskazać należy, że stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r., poz. 1359).

Przepis art. 31 § 1 Kodeksu stanowi, że z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa), która obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Przedmiotami majątkowymi w rozumieniu tego przepisu są wszelkie prawa majątkowe zarówno bezwzględne (prawo własności rzeczy oraz inne prawa rzeczowe), jak i względne (np. przysługujące małżonkom wierzytelności). Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Z ww. przepisu wynika, że wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego. Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków objętych wspólnością ustawową, definitywne nabycie w czasie jej trwania nieruchomości oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale. Konsekwentnie, w przypadku sprzedaży tego prawa, każdy z małżonków zbywałby je w całości, a nie w określonym udziale.

Co do zasady wspólność majątkowa trwa tak długo jak małżeństwo. Jednym z powodów jej wygaśnięcia jest ustanie małżeństwa, w tym przez śmierć jednego z małżonków.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego, a zwłaszcza fakt, że będące przedmiotem przeniesienia własności nieruchomości w drodze umowy dożywocia na rzecz siostrzeńca zmarłego męża w odniesieniu do 4/6 udziałów w nieruchomości (tj. nabytych przez Wnioskodawczynię do wspólności majątkowej małżeńskiej oraz otrzymanych w drodze spadkobrania po mężu) zostało nabyte przez Wnioskodawczynię i Jej małżonka do majątku wspólnego, a odpłatne zbycie w formie umowy dożywocia nastąpi po ustaniu wspólności małżeńskiej (bowiem jednym z powodów jej wygaśnięcia jest ustanie małżeństwa, w tym przez śmierć jednego z małżonków), w rozpatrywanej sprawie w odniesieniu do ww. 4/6 udziałów w mieszkaniu zastosowanie znajdzie cytowany powyżej art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym pięcioletni okres, o którym mowa w przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c w odniesieniu do 4/6 udziałów w nieruchomości (nabytych przez Wnioskodawczynię do wspólności majątkowej małżeńskiej oraz otrzymanych w drodze spadkobrania po mężu), stosownie do art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy liczyć od końca 2004 roku, tj. od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie ww. udziałów w mieszkaniu do majątku wspólnego małżonków. Z tej przyczyny planowane w przyszłości przez Wnioskodawczynię przeniesienie własności nieruchomości w drodze umowy dożywocia na rzecz siostrzeńca zmarłego męża w odniesieniu do przedmiotowych 4/6 udziałów w nieruchomości nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na upływ pięcioletniego terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, Wnioskodawczyni nie będzie miała obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w wyniku przeniesienia własności nieruchomości w drodze umowy dożywocia w odniesieniu do przedmiotowych 4/6 udziałów w nieruchomości.

Przechodząc natomiast do skutków podatkowych planowanego zbycia nieruchomości na podstawie umowy dożywocia w odniesieniu do pozostałej części nieruchomości, tj. 2/6 udziałów w tym mieszkaniu, które Wnioskodawczyni ma zamiar kupić od pozostałych współwłaścicieli mieszkania (od dzieci zmarłego męża Wnioskodawczyni), a które to zbycie przez Wnioskodawczynię ma nastąpić przed upływem 5 lat od nabycia ww. 2/6 udziałów w tejże nieruchomości, należy wskazać co następuje.

Stosownie do treści art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Zgodnie z art. 30e ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

W myśl przepisu art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Stosownie do treści art. 19 ust. 3 ww. ustawy wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

Jeżeli wartość wyrażona w cenie określonej w umowie odpłatnego zbycia znacznie odbiega od wartości rynkowej nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, organ podatkowy wezwie strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy określi wartość z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych. Jeżeli wartość ustalona w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej w cenie, koszty opinii biegłego lub biegłych ponosi zbywający (art. 19 ust. 4 ww. ustawy).

Wskazać należy, że dożywocie jest instytucją prawa uregulowaną przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 908 § 1 Kodeksu cywilnego, w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Z przywołanego przepisu wynika, że umowa o dożywocie ma charakter umowy zobowiązującej, odpłatnej i wzajemnej. Przedmiotem świadczenia ze strony zbywcy (dożywotnika) jest przeniesienie własności nieruchomości. Ustawa nie ogranicza przy tym możliwości przeniesienia własności nieruchomości w zamian za ustanowienie praw dożywocia tylko do nieruchomości (gruntowej lub lokalowej). W celu wykonania umowy dopuszczalne jest też przeniesienie udziału we współwłasności oraz prawa użytkowania wieczystego.

Charakterystyczną cechą dożywocia jest ekwiwalentność świadczeń stron tej umowy, przy czym w doktrynie uznaje się, że jest to ekwiwalentność rozumiana w sensie subiektywnym, a nie obiektywnym, co oznacza, że świadczenia stron względem siebie nie muszą mieć tego samego wymiaru ekonomicznego, ustalanego według kryteriów obiektywnych. Podkreślenia wymaga, że tego rodzaju umowy zaliczane są do odpłatnych czynności prawnych, które charakteryzują się tym, że każda ze stron uzyskuje jakąś korzyść majątkową (niekoniecznie w postaci pieniężnej).

Uwzględniając powyższe, umowa o dożywocie polegająca na tym, że w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie ma charakter umowy wzajemnej, a w konsekwencji jest czynnością prawną o charakterze odpłatnym, tj. w jej wyniku dochodzi do odpłatnego zbycia nieruchomości.

Niemiej jednak, na gruncie przepisów podatkowych, mając na uwadze uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 listopada 2014 r. sygn. akt II FPS 4/14, stwierdzić należy, że pomimo, iż przeniesienie własności nieruchomości na podstawie umowy dożywocia stanowi jej odpłatne zbycie, to nie jest możliwe określenie przychodu ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przy tego rodzaju umowie nie można bowiem zastosować zasad określonych w przepisach art. 19 ust. 1 i 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, według których przy ustalaniu przychodu bierze się wartość nieruchomości wyrażoną w cenie określonej w umowie (lub wartość rynkową), gdyż ta w przypadku dożywocia nie występuje.

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz obowiązujące uregulowania prawne stwierdzić należy, że planowane przez Wnioskodawczynię zbycie na podstawie umowy dożywocia w odniesieniu do 2/6 udziałów w nieruchomości (uzyskanych w drodze planowanego zakupu od dzieci zmarłego męża Wnioskodawczyni) przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpi ich nabycie, nie będzie skutkowało obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego. Nie będzie bowiem możliwe określenie przychodu ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, na zasadach wynikających z art. 19 ust. 1 i 3 tej ustawy. Skoro więc w umowie nie jest możliwie określenie podstawy opodatkowania, oznacza to, że po stronie Wnioskodawczyni nie powstanie obowiązek podatkowy w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu zbycia w drodze umowy dożywocia ww. przedmiotowych udziałów w nieruchomości, a także nie powstanie obowiązek zapłaty podatku z tego tytułu.

Reasumując - w rozpatrywanej sprawie – należy zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawczyni, że z tytułu planowanego przeniesienia własności nieruchomości w drodze umowy dożywocia na rzecz siostrzeńca zmarłego męża, po stronie Wnioskodawczyni nie powstanie obowiązek podatkowy w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, a zatem Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z rzeczonej transakcji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.