Czy w świetle art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług … przysługuje prawo do obniżenia podatku VAT należnego o kwotę podatku naliczonego od towarów i usług zakupionych przez Związek w ramach realizacji projektu pod nazwą „…”?

Zdaniem Wnioskodawcy, nie ma możliwości obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od towarów i usług zakupionych w ramach realizacji projektu pod nazwą „…”.

Związek nie będzie bowiem uzyskiwał w oparciu o infrastrukturę będącą przedmiotem projektu żadnych przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Powstała infrastruktura nie będzie wykorzystywana do działalności o charakterze gospodarczym a więc zakupy związane z realizacją projektu nie są powiązane ze sprzedażą opodatkowaną.

Generalna zasada określająca możliwość odliczenia podatku naliczonego wyrażona jest w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Zgodnie z tym przepisem, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę, podatku naliczonego.

Ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, tj. że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy, który to przepis zawiera listę wyjątków, pozbawiających podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego. Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 106 z późn. zm.; dalej jako: „ustawa” lub „ustawa o VAT”).

W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

1. nabycia towarów i usług,
2. dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
   
   

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług, wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik, w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy – podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej – na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy – należy rozumieć wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak stanowi natomiast art. 15 ust. 6 ustawy – nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 713) gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. W świetle art. 6 ust. 1 tej ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy.

W szczególności zadania własne obejmują m.in. sprawy ochrony środowiska i przyrody.

W celu wykonywania zadań, gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 ww. ustawy).

W myśl art. 64 ust. 1 powołanej ustawy, w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych gminy mogą tworzyć związki międzygminne. Związek międzygminny może być tworzony również w celu wspólnej obsługi, o której mowa w art. 10a. Uchwały o utworzeniu związku podejmują rady zainteresowanych gmin (art. 64 ust. 2 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 64 ust. 3 ww. ustawy, prawa i obowiązki gmin uczestniczących w związku międzygminnym, związane z wykonywaniem zadań przekazanych związkowi, przechodzą na związek z dniem ogłoszenia statutu związku.

Obowiązek utworzenia związku może być nałożony tylko w drodze ustawy, która określa zadania związku i tryb zatwierdzenia jego statutu (ust. 4 cyt. przepisu).

Z kolei na mocy art. 64 ust. 5 ww. ustawy, do związków międzygminnych stosuje się odpowiednio art. 8 ust. 2-5 i art. 39 ust. 4.

Zgodnie z art. 65 ust. 1 i ust. 2 cyt. ustawy, związek wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Związek posiada osobowość prawną.

W myśl art. 73a ust. 1 ww. ustawy, do gospodarki finansowej związku międzygminnego stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce finansowej gmin.

Z opisu sprawy przedstawionego w złożonym wniosku wynika, że Wnioskodawca (…) działa na podstawie art. 64 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

Został powołany celem wspólnego wykonywania przez gminy w nim zrzeszone zadań publicznych w postaci przeprowadzenia budowy sieci kanalizacyjnej i wodociągowej oraz realizacji innych przedsięwzięć proekologicznych.

Wnioskodawca od 1 marca 2006 r. jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa … na lata 2014-2020, Wnioskodawca złożył wniosek o dofinansowanie realizacji projektu pod nazwą „…”.

Project dotyczy modernizacji energetycznej jednorodzinnych budynków mieszkalnych z terenu funkcjonowania …. Głównym celem projektu jest poprawa jakości powietrza poprzez wymianę źródeł ciepła w budynkach jednorodzinnych na terenie działalności … oraz montaż OZE.

Zły stan powietrza atmosferycznego na terenie realizacji projektu w przeważającym stopniu spowodowany jest bowiem zanieczyszczeniami uwalnianymi przez paleniska domowe opalane paliwami stałymi słabej jakości lub odpadami.

Projekt jest współfinansowany ze środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa … na lata 2014-2020, oraz gmin. Procent dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego wynosi 95%. Pozostałe 5%, tj. wkład własny, został zabezpieczony i zapewniony przez każdą z gmin zrzeszonych w …. Zgodnie z Uchwałą … w sprawie ustalenia składki na wkład własny zabezpieczone środki przekazane zostaną przez gminy ….

Uchwałą … przyjęto regulamin określający zasady udzielania osobom fizycznym grantu (dotacji celowej w rozumieniu przepisów ustawy o finansach publicznych), tj. wsparcia finansowego pochodzącego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa … na lata 2014-2020 i gminy w formie refundacji części poniesionych kosztów Inwestycji zgodnej z audytem energetycznym.

W celu podpisania umowy o przyznanie refinansowania inwestycji (grantu) w zakresie modernizacji energetycznej jednorodzinnych budynków mieszkalnych niezbędne jest złożenie przez mieszkańca (grantobiorcę) kosztorysu realizacji prac wraz ze specyfikacją urządzenia planowanego do montażu w ramach projektu (kosztorys powinien być przygotowany i podpisany przez Wykonawcę).

Umowa stanowi podstawę do realizacji inwestycji i gwarantuje zabezpieczenie środków finansowych na udzielenie Grantu.

Grantobiorca zobowiązany jest do samodzielnego wyboru wykonawcy z zachowaniem wymogów technicznych określonych na stronie internetowej … lub Operatora oraz do poniesienia wydatków w sposób celowy, racjonalny i oszczędny, tzn. niezawyżony w stosunku do średnich cen i stawek rynkowych i spełniający wymogi uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów.

Każdy z beneficjentów końcowych (grantobiorców) wybierze i opłaci we własnym zakresie wykonawców prac przyłączeniowych i instalacyjnych. Faktury z tytułu zakupionych w ramach inwestycji towarów i usług wystawiane będą na poszczególnych mieszkańców biorących udział w projekcie. Sfinansowanie całości kosztów przez beneficjenta końcowego jest warunkiem późniejszego otrzymania dofinansowania w formie refundacji poniesionych kosztów.

(…) nie będzie świadczył żadnych usług związanych z dokonywanymi modernizacjami. (…) będzie wyłącznie rozdysponowywać otrzymane środki finansowe między mieszkańcami. Produkty nabyte i wytworzone w ramach niniejszego projektu będą użytkowane przez Grantobiorców (mieszkańców). To mieszkańcy będą właścicielami powstałej inwestycji. Koszty związane z jej utrzymaniem i eksploatacją będą finansowane z budżetów właścicieli budynków. W wyniku realizacji projektu … nie będzie osiągał jakichkolwiek przychodów, ani w trakcie jego realizacji, ani po jego zakończeniu, a jego efekty nie będą wykorzystywane przez … do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

(…) będzie dokonywał jedynie zakupów w ramach ogólnej realizacji Projektu, między innymi w zakresie dotyczącym promocji i zarządzania Projektem, w tym również usług dot. pełnienia funkcji operatora projektu oraz Inspektora nadzoru.

W świetle powyższego Wnioskodawca ma wątpliwości czy przysługuje mu prawo do obniżenia podatku VAT należnego o kwotę podatku naliczonego od towarów i usług zakupionych w ramach realizacji projektu.

Jak wynika z treści wniosku, Wnioskodawca - … działa na podstawie art. 64 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Powołany został celem wspólnego wykonywania przez gminy w nim zrzeszone zadań publicznych w postaci przeprowadzenia budowy sieci kanalizacyjnej i wodociągowej oraz realizacji innych przedsięwzięć proekologicznych. W ranach realizacji powierzonym mu zadań publicznych Wnioskodawca realizuje projekt pn.: „…”. Wnioskodawca wykonując przedmiotowe zadanie nie prowadzi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. W takim ujęciu Wnioskodawca nie może być uznany za podatnika w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż wykonanie przedmiotowego projektu następuje w ramach realizacji zadań własnych gmin.

Ponadto jak już wskazano odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Jak wskazano na wstępie, podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. W omawianej sprawie związek taki nie występuje. Jak wynika z wniosku Wnioskodawca nie będzie świadczył na rzecz mieszkańców (Grantobiorcow) instalujących w ramach projektu ekologiczne źródła ciepła żadnych usług związanych z dokonywanymi modernizacjami. Związek będzie wyłącznie rozdysponowywał otrzymane środki finansowe między mieszkańcami.

To mieszkańcy (Grantobiorcy) mają obowiązek we własnym zakresie:

• samodzielnie wybrać wykonawców z zachowaniem wymogów technicznych określonych na stronie internetowej … lub Operatora,
• złożyć kosztorysy realizacji prac wraz ze specyfikacją urządzenia planowanego do montażu w ramach projektu (kosztorys powinien być przygotowany i podpisany przez Wykonawcę),
• ponieść wydatki w sposób celowy, racjonalny i oszczędny, tzn. niezawyżony w stosunku do średnich cen i stawek rynkowych i spełniający wymogi uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów.
  
  

Produkty nabyte i wytworzone w ramach niniejszego projektu będą użytkowane przez Grantobiorców (mieszkańców). Mieszkańcy będą właścicielami powstałej inwestycji. Koszty związane z jej utrzymaniem i eksploatacją będą finansowane z budżetów właścicieli budynków. W wyniku realizacji projektu Wnioskodawca nie będzie osiągał jakichkolwiek przychodów, ani w trakcie jego realizacji, ani po jego zakończeniu, a jego efekty nie będą wykorzystywane przez Związek do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

(…) będzie dokonywał jedynie zakupów w ramach ogólnej realizacji Projektu, między innymi w zakresie dotyczącym promocji i zarządzania Projektem, w tym również usług dot. pełnienia funkcji operatora projektu oraz Inspektora nadzoru.

W konsekwencji w związku z tym, iż Wnioskodawca realizując wskazany we wniosku projekt nie działa jak podatnik VAT oraz realizowany projekt nie będzie wykorzystywany do wykonywania czynności opodatkowanych, Wnioskodawcy nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wykazanego w fakturach VAT obciążających Wnioskodawcę dotyczących zakupów dokonanych na potrzeby realizacji projektu pn.: „…”.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Zaznacza się, że na podstawie art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. Zatem w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy udzielona odpowiedź straci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.