Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDWPT.4011.158.2020.4.MG
z 12 listopada 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku złożonym za pomocą platformy ePUAP w dniu 18 sierpnia 2020 r. (identyfikator poświadczenia ePUAP - …), uzupełnionym pismem złożonym za pomocą platformy ePUAP w dniu 24 września 2020 r. (identyfikator poświadczenia ePUAP –….) oraz w dniu 2 listopada 2020 r. (identyfikator poświadczenia ePUAP –….), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia się w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 sierpnia 2020 r. wpłynął do tutejszego Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa m.in. w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325 z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 22 września 2020 r., nr 0113-KDWPT.4011.158.2020.1.MG na podstawie art. 169 § 1 w. związku z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku wspólnego w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 23 września 2020 r. (data doręczenia 24 września 2020 r.). Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek pismem złożonym za pomocą platformy ePUAP w dniu 24 września 2020 r.

Następnie pismem z dnia 28 października 2020 r., Nr 0113-KDWPT.4011.158.2020.3.MG, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, ponownie wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku, w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłano w dniu 28 października 2020 r. (data doręczenia 29 października 2020 r.). Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek pismem złożonym za pomocą platformy ePUAP w dniu 2 listopada 2020 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni w dniu … stycznia 2020 r. zawarła związek małżeński. Przez cały miesiąc styczeń 2020 r. była panną. Z Jej obecnym mężem ma syna urodzonego … sierpnia 2019 r. Ojciec dziecka w miesiącu styczniu 2020 r. (nie będąc mężem Wnioskodawczyni) przebywał poza granicami kraju. Przepisy PIT nie precyzują czy związek małżeński nietrwający pełny rok kalendarzowy dyskwalifikuje z rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca. Ojciec dziecka przebywał poza granicami kraju i faktycznie nie sprawował opieki nad dzieckiem.

Wnioskodawczyni wskazała, że możliwość rozliczenia zeznania podatkowego PIT wspólnie z samotnie wychowywanym dzieckiem, to popularna preferencja podatkowa w podatku dochodowym PIT. Powstają jednak w niektórych sytuacjach faktycznych wątpliwości, kto może skorzystać z tej preferencji. Na podstawie art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT), od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1 tej ustawy (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy), będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci: 1) małoletnie, - podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie. Warunkiem obliczenia podatku, na zasadach określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o PIT, jest zatem posiadanie określonego stanu cywilnego oraz samotne wychowywanie dziecka. Te dwa warunki muszą być spełnione łącznie, co potwierdza orzecznictwo sądów administracyjnych, w którym - w odniesieniu do stanu prawnego obowiązującego do końca 2010 r. - „wykształcił się jednolity pogląd, że aby uznać rodzica lub opiekuna prawnego za osobę samotnie wychowującą dziecko nie wystarczy, by była stanu wolnego (lub w stosunku do której orzeczono separację, albo osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności), ale musi również faktycznie samotnie wychowywać dziecko”. Ustawa o PIT nie definiuje dla potrzeb jej wykładni i stosowania samotnego wychowywania, ani nie odsyła w tym zakresie do odrębnych regulacji. Dla ustalenia znaczenia „samotnie” oraz „wychowywać” należy zatem odwołać się w pierwszej kolejności do językowych reguł interpretacyjnych, przez samotne wychowywanie, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o PIT, należy rozumieć wychowywanie w pojedynkę, tj. bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym dziecka. Takie znaczenie jest zgodne z wykładnią literalną, potocznym rozumieniem tego pojęcia oraz z orzecznictwem sądów administracyjnych, zgodnie z którym „samotnie” oznacza bez udziału innej osoby (wyroki NSA z dnia 20 października 2006 r., sygn. akt II FSK 1266/05, z dnia 24 listopada 2006 r., sygn. akt II FSK 1474/05, z dnia 20 października 2006 r., sygn. akt II FSK 1267/05, z dnia 30 listopada 2006 r., sygn. akt II FSK 1452/05, II FSK 644/06, II FSK 1549/05, II FSK 1534/05, II FSK 1548/05, z dnia 06 maja 2008 r., sygn. akt II FSK 617/07 i II FSK 371/07, z dnia 30 czerwca 2009 r., sygn. akt II FSK 279/08, z dnia 27 stycznia 2011 r., sygn. akt II FSK 2474/10).

W uzupełnieniu wniosku złożonego w dniu 24 września 2020 r. Wnioskodawczyni podała, że przedmiotem sprawy i zaistniałym faktem jest bycie osobą samotnie wychowującą dziecko w czasie kiedy ojciec dziecka przebywał poza granicami kraju, a nie w miesiącu styczniu 2020 r., kiedy nie był mężem Wnioskodawczyni. Ojciec dziecka przebywając poza granicami kraju miał miejsce zamieszkania inne niż Wnioskodawczyni. Miejsce zameldowania też ma inne niż Wnioskodawczyni. Ojciec dziecka wyjeżdżał poza granice kraju w celach zarobkowych, tj. szukanie pracy, gdyż w roku podatkowym 2020 jest osobą bezrobotną, zgłoszoną od stycznia 2020 r. do nadal w urzędzie pracy posiadającą status osoby bezrobotnej. Ojciec dziecka przebywając poza granicami kraju nie prowadził z Wnioskodawczynią wspólnego gospodarstwa domowego. Wnioskodawczyni wskazała, że nie wie co oznacza troszczenie się, tj. zapewnienie materialnych podstaw rozwoju, gdy ojciec dziecka fizycznie nie uczestniczy w wychowaniu dziecka, bo fizycznie go nie ma przy dziecku. Ojciec dziecka jest osobą bezrobotną, więc Wnioskodawczyni nie wie na podstawie czego ma dokonać oceny zakupów dla dziecka podczas nieobecności ojca. Przebywając poza granicami kraju ojciec dziecka nie uczestniczył przy jego wychowywaniu.

Następnie, w uzupełnieniu wniosku z dnia 2 listopada 2020 r. Wnioskodawczyni podała, że przedmiotem interpretacji podatkowej jest ustalenie czy zawarcie związku małżeńskiego w trakcie roku podatkowego dyskwalifikuje Wnioskodawczyni do rozliczenia się jako matka samotnie wychowująca dziecko, a nie czy była osobą samotnie wychowującą. Wnioskodawczyni wskazała, że ojciec dziecka przebywając w miesiącu styczniu 2020 r. poza granicami kraju utrzymywał kontakt telefoniczny z Wnioskodawczynią i interesował się dzieckiem. Ojciec dziecka nie uczestniczył w podejmowaniu decyzji dotyczących wspólnego dziecka np. związanych ze zdrowiem dziecka, szczepieniami itd. Ojciec dziecka nie łożył w styczniu 2020 r. na utrzymanie dziecka tzn.: nie przekazywał pieniędzy, nie kupował ubrań, jedzenia, zabawek, nie finansował innych niezbędnych wydatków np. prywatne wizyty lekarskie, szczepienia, leki gdyż jak wspominała Wnioskodawczyni we wcześniejszym wniosku uzupełniającym, ojciec dziecka był i jest osobą bezrobotną, zarejestrowaną w urzędzie pracy. Wnioskodawczyni z ojcem dziecka posiada wspólne konto bankowe.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania (pytania przedstawione w pkt 2 zostały sformułowane w uzupełnieniach wniosku):

1. Czy w związku z powyższym, Wnioskodawczyni jako panna w miesiącu styczniu 2020 r., sprawująca faktycznie samotną opiekę nad synem może za 2020 r rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko, pomimo że w chwili obecnej jest mężatką (od … stycznia 2020 r.)?
2. Jakie przepisy precyzją, że osoba nie może być samotnie wychowującą, bo z ojcem dziecka ma wspólne konto, prowadzi wspólne gospodarstwo domowe czy ojciec dziecka troszczy się tj. zapewnia materialne podstawy rozwoju? Czy posiadanie wspólnego konta definiuje tworzenie wspólnego budżetu z którego się korzysta. Co oznacza „korzystał”? Czy „posiadanie” wspólnego konta oznacza „korzystanie” (szczególnie, gdy jedno z rodziców w tym przypadku ojciec dziecka jest bezrobotny). Przepisy nie precyzują, czy posiadanie wspólnego konta, tworzenie wspólnego budżetu czy też korzystanie ze wspólnego budżetu dyskwalifikuje Wnioskodawczynię jako matkę samotnie wychowującą. Jakie przepisy definiują wspólne korzystanie z budżetu? Czy wystarczy sam fakt posiadania wspólnego konta? Jak będąc poza granicami kraju można troszczyć się o dziecko, tj. zapewniać mu materialne podstawy rozwoju i co to znaczy? Co oznacza i na czym polega troszczenie się o dziecko, tj. zapewnienie materialnych podstaw rozwoju, jakie przepisy to definiują i jak można zapewnić podstawy rozwoju na odległość, nie będąc przy dziecku? Czy liczą się zakupy dla dziecka i jakie, podczas nieobecności ojca przy dziecku? Jakie przepisy to precyzują? Jak można dokonać oceny prowadzenia z ojcem dziecka wspólnego gospodarstwa domowego gdy kogoś fizycznie nie ma? Jakie przepisy określają, że matka nie jest samotnie wychowującą dziecko bo posiada wspólne konto z ojcem dziecka, który jest bezrobotny? Jakie przepisy definiują matkę samotnie wychowującą?
   
   

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 1. W zakresie pytań sformułowanych w pkt 2 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawczyni przedstawionym we wniosku oraz jego uzupełnieniach, rozliczenie jako osoba samotnie wychowująca nie wymaga by wychowywać samotnie dziecko przez cały rok podatkowy. Jeżeli ojciec dziecka przebywał poza granicami kraju to nie sprawował opieki nad dzieckiem. Nie ma precyzyjnych przepisów stwierdzających jednoznacznie ile związek małżeński ma trwać w roku podatkowym aby dyskwalifikować samotne wychowanie, liczy się stan faktyczny i sprawowanie opieki a nie zmiana statusu. W miesiącu styczniu 2020 r. Wnioskodawczyni spełniała warunek z art. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych będąc panną i sprawując samotnie opiekę.

W ocenie Wnioskodawczyni, w roku podatkowym 2020 spełniła Ona warunek bycia panną, która samotnie wychowywała dziecko podczas fizycznej nieobecności ojca dziecka w miesiącu styczniu 2020 r.(co najmniej jeden dzień w roku podatkowym). Ojciec dziecka przybywając poza granicami kraju nie uczestniczył w wychowywaniu dziecka. Interpretacja indywidualna dotyczy sytuacji, gdy ojciec dziecka jest poza granicami kraju i fizycznie nie sprawuje opieki a nie sytuacji miesiąca stycznia 2020 r., gdy Wnioskodawczyni nie była w małżeństwie.

Zdaniem Wnioskodawczyni, wykazanie zainteresowania o losy dziecka przez telefon nie świadczy o udziale w wychowaniu. Jak wynika z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, prawo do skorzystania z wyżej wymienionej ulgi przysługuje rodzicom lub opiekunom prawnym samotnie wychowującym dziecko w danym roku podatkowym. Nie ma znaczenia fakt, czy samotnym rodzicem jest się przez cały rok podatkowy, czy tylko przez jego część. Dlatego osobie samotnie wychowującej dziecko, która wstąpi w związek małżeński, przysługuje prawo do ww. świadczenia w tym samym roku podatkowym. Aby otrzymać ulgę z tytułu samotnego wychowywania dziecka, należy zgłosić taki wniosek podczas wypełniania rocznego zeznania podatkowego na formularzu PIT-36 lub PIT-37 w zależności od źródeł osiąganych dochodów. Powyższy przywilej wynika z niedoprecyzowania przepisów przez ustawodawcę. W przytoczonym wyżej art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienione zostało tylko pojęcie „wychowywania w roku podatkowym”, nie zaś „wychowywania przez cały okres trwania roku podatkowego”. W związku z tym, zawarcie związku małżeńskiego np. w lipcu 2011 r. nie wyklucza możliwości preferencyjnego rozliczenia się za cały 2011 r. Potwierdzają to organy podatkowe w wydawanych interpretacjach. Znakomitym przykładem na potwierdzenie takiego stanowiska jest interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 10 kwietnia 2008 r. o sygn. ITPB2/M15-82/08/MK. Oto jej fragment: „Mając na uwadze zapis art. 6 ust 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie ustawodawca posługuje się zwrotem „osoby samotnie wychowującej w roku podatkowym”, a nie „wychowującej przez cały rok podatkowy”, co oznacza, że nie ma wymogu samotnego wychowywania przez cały rok podatkowy należy stwierdzić, że w 2007 r. nie utraciła Pani - pomimo zawarcia związku małżeńskiego - statusu osoby samotnie wychowującej dziecko.” Chociaż od momentu wydania powyższej interpretacji upłynęły ponad 3 lata, treść art. 6 ust. 4 nie została doprecyzowana na tyle, by pozbawić osobę wstępującą w związek małżeński uprawnienia do preferencyjnego rozliczania się w całym roku podatkowym. Dla rozliczenia podatku, jako stan samotnego wychowywania dziecka nie musi trwać przez cały rok. Ustawodawca mówi tutaj bowiem o samotnym wychowywaniu w roku podatkowym. W związku z tym, istnienie takiego stanu nawet przez jeden dzień w roku uprawnia danego podatnika do preferencyjnego rozliczenia. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 3 września 2013 r. nr IPTPB2/415-427/13-3/AK wyjaśnił, że ustawodawca posługuje się zwrotem „osoby samotnie wychowującej w roku podatkowym”, a nie „osoby samotnie wychowującej przez cały rok podatkowy”. Oznacza to, że wystarczającym jest, aby taki stan zaistniał w ciągu roku podatkowego, a nie trwał przez cały rok. Również zawarcie związku małżeńskiego w trakcie roku nie powoduje utraty prawa do takiego rozliczenia się z podatku dochodowego za cały rok. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji podatkowej z dnia 10 kwietnia 2008 r., nr ITPB2/415-82/08/MK wskazał, że nie ma wymogu samotnego wychowywania przez cały rok podatkowy, należy stwierdzić, że w związku z tym Wnioskodawczyni nie traci - pomimo zawarcia związku małżeńskiego - statusu osoby samotnie wychowującej dziecko za część roku, w którym wstąpiła w związek małżeński, a w związku z tym może rozliczyć się wspólnie z dzieckiem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1426, z późn. zm.) od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1. małoletnie,
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub uzyskały przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Stosownie do treści art. 6 ust. 8 ww. ustawy sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych (art. 6 ust. 9 ww. ustawy).

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

• posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,
  

• wychowywania samotnie w roku podatkowym dziecka (dzieci),
  

• nieuzyskiwania przez rodzica i dziecko (dzieci) dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
  
  

Należy jednak wskazać, że przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w tym przepisie jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.

Warunek „samotnego wychowywania dzieci” wynika wprost z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ustawodawca nie dookreślił jednak, jak należy definiować pojęcie „samotnego wychowywania.

Zgodnie z internetowym Słownikiem Języka Polskiego PWN, „samotny” to: (1) „żyjący sam, bez rodziny, przyjaciół”, (2) „znajdujący się w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sam”, (3) „spędzany, odbywany w pojedynkę, bez towarzystwa”, (4) „znajdujący się na odludziu”. Z kolei, „wychować — wychowywać” to: (1) „zapewnić dziecku opiekę i doprowadzić je do samodzielności”, (2) „przygotować kogoś do pracy w jakiejś dziedzinie”.

W świetle powyższego przez samotne wychowywanie, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od fizycznych, należy rozumieć wychowywanie w pojedynkę, tj. bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym dziecka.

Zatem, z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny.

Przepis art. 6 ust. 4 ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby. Natomiast, zaangażowanie w proces wychowawczy dziecka każdego z rodziców oznacza, że w roku podatkowym dziecko wychowywane jest wspólnie przez oboje rodziców, a nie samotnie przez któregokolwiek z nich.

Przyjęcie odmiennej wykładni stałoby w sprzeczności z uzasadnieniem wprowadzenia tej ulgi, z którego jednoznacznie wynika, że ustawodawca kierował ją tylko do osób, które samotnie troszczą się o codzienne zaspokojenie potrzeb dzieci, posiadając ściśle określony status cywilny.

Prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.

Dodatkowo zauważyć należy, że celem art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od fizycznych jest wspieranie rodzin niepełnych, w których rodzic lub opiekun dziecka sprawuje nad nim ciągłą opiekę, samotnie. W ten sposób ustawodawca zrównał opodatkowanie dochodów małżonków z opodatkowaniem dochodów rodziców, którzy posiadając dzieci wychowują je w pojedynkę.

Pogląd ten potwierdza również wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 kwietnia 2011 r., sygn. akt SK 62/08, w którym Trybunał zauważył, że wprowadzając omawianą preferencję, ustawodawca nie kierował jej do każdego rodzica, który ma władzę rodzicielską i jednocześnie jest stanu wolnego, ale tylko do tych osób spełniających powyższe kryteria, które samotnie i osobiście troszczą się o zaspokajanie codziennych potrzeb dziecka (wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 9 października 2014 r., sygn. akt. I SA/Wr 1917/14).

Również taki pogląd wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 11 października 2010 r., sygn. akt II FPS 3/10: „(…) aby skorzystać z ulgi, o której mowa w art. 6 ust. 4 ww. ustawy, podatnik musi mieć nie tylko określony stan cywilny, ale też wychowywać samotnie dziecko”. Powyższe potwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 4 sierpnia 2011 r., sygn. akt III SA/WA 2487/10, w którym stwierdził: „Przepis art. 6 ust. 4 ww. ustawy określa krąg osób, które ze względu na swój stan cywilny mogą być uznane za samotnie wychowujące dzieci, jednakże przepis ten nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w tym przepisie jest osobą samotnie wychowującą dziecko w rozumieniu przepisu ustawy”. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 7 lipca 2015 r. sygn. akt I SA/Gd 711/15 wskazał, „że pod pojęciem osoby, która samotnie wychowuje dziecko należy rozumieć osobę, która nie pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą, którą można by określić jako jej partnera życiowego. Podobny pogląd wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 20 października 2006 r., II FSK 1266/05, stwierdzając, że „osoba samotnie wychowująca dzieci, to osoba z którą nie zamieszkuje i nie gospodaruje inna osoba zobowiązana do opieki i utrzymania dzieci”.

Zatem z preferencyjnego opodatkowania nie może zatem skorzystać rodzic będący stanu wolnego, ale prowadzący wspólne gospodarstwo domowe z drugim rodzicem tego dziecka.

Przy czym wskazać należy, że przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni w dniu 30 stycznia 2020 r. zawarła związek małżeński. Przez cały miesiąc styczeń 2020 r. była panną. Z Jej obecnym mężem ma syna urodzonego 6 sierpnia 2019 r. Ojciec dziecka w miesiącu styczniu 2020 r. (nie będąc mężem Wnioskodawczyni) przebywał poza granicami kraju. Ojciec dziecka wyjechał poza granice kraju w celach zarobkowych. Ojciec dziecka przebywając w miesiącu styczniu 2020 r. poza granicami kraju utrzymywał kontakt telefoniczny z Wnioskodawczynią i interesował się dzieckiem. Ojciec dziecka nie uczestniczył w podejmowaniu decyzji dotyczących wspólnego dziecka np. związanych ze zdrowiem dziecka, szczepieniami itd. Ojciec nie łożył w styczniu 2020 r. na utrzymanie dziecka, gdyż był i jest osobą bezrobotną zarejestrowaną w urzędzie pracy. Wnioskodawczyni z ojcem dziecka posiada wspólne konto bankowe.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, w odniesieniu do okresu, w którym Wnioskodawczyni pozostawała panną należy wskazać, że przez cały okres, tj. styczeń 2020 r. pozostawała w nieformalnym związku z ojcem swojego dziecka czego efektem było zawarcie związku małżeńskiego 30 stycznia 2020 r. Wobec tego, trudno uznać, że Wnioskodawczyni wychowywała syna bez udziału drugiego rodzica jednocześnie pozostając z nim w bliskiej relacji. Fakt, że ojciec był fizycznie nieobecny przy dziecku z uwagi na wyjazd za granicę w poszukiwaniu pracy, nie musi oznaczać, że matka wychowuje je samotnie. Wspólne wychowywanie dziecka może się przejawiać w tym, że jedno z rodziców opiekuje się dzieckiem na co dzień, natomiast drugie stara się zapewnić byt materialny rodziny, co w praktyce może powodować okresy dłuższej bądź krótszej fizycznej nieobecności przy dziecku.

W wyroku WSA w Rzeszowie z dnia 27 lutego 2020 r., sygn. II SA/Rz 1216/19, Sąd stwierdził, że „O ile należy zgodzić się z twierdzeniem, że wspólnego wychowywania dziecka przez obydwoje z rodziców nie można sprowadzać tylko do finansowej partycypacji w kosztach jego utrzymania przez jedno z nich, to także nie oznacza to jednak bezwzględnej konieczności wspólnego zamieszkiwania czy prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego. Wyjazd więc jednego z rodziców za granicę w celach zarobkowych – nawet na dłuższy okres czasu – nie powoduje więc automatycznie uznania rodzica sprawującego pieczę nad dzieckiem za osobę samotnie wychowującą dziecko”.

Tutejszy Organ jeszcze raz podkreśla, że przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do stanu cywilno-prawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. O samotnym wychowywaniu można mówić w sytuacji, gdy oboje rodziców nie ma ze sobą kontaktu albo te kontakty są sporadyczne, wtedy kiedy ojciec nie interesuje się dzieckiem i nie pomaga matce czy też nie współuczestniczy w procesie wychowawczym.

Mając na uwadze przedstawiony opis stanu faktycznego oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że w świetle art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie można uznać Wnioskodawczyni za osobę samotnie wychowującą dziecko w 2020 r. Zatem nie przysługuje Jej prawo do skorzystania z preferencyjnego sposobu rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko w rozliczeniu za 2020 r.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Ponadto, wskazać należy, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. Pełna weryfikacja prawidłowości stanowiska Wnioskodawczyni może być dokonana jedynie w toku ewentualnego postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego organu kontroli celno-skarbowej, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej, do której zastosowanie mają przepisy określone w art. 14h ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) ustawy Ordynacja podatkowa.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa). Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r.,poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego ….., za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemiologicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.