2020.11.20 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej - 0111-KDIB3-3.4012.556.2020.3.MAZ

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB3-3.4012.556.2020.3.MAZ
z 20 listopada 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a i art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2020 r., poz. 1325, ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 14 września 2020 r. (data wpływu – 18 września 2020 r.), uzupełnionym pismem z 10 listopada 2020 r. (data wpływu – 10 listopada 2020 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie uznania, że opisany zespół składników materialnych i niematerialnych w postaci Działu surowców budowlanych, mający zostać wydzielony ze Spółki i przeniesiony do Spółki Nowo Zawiązanej, stanowi – w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług – zorganizowaną część przedsiębiorstwa, a w konsekwencji transakcja jego przeniesienia do innego podmiotu będzie wyłączona od opodatkowania podatkiem od towarów i usług (pytanie nr 1) – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 września 2020 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie uznania, że opisany zespół składników materialnych i niematerialnych w postaci Działu surowców budowlanych, mający zostać wydzielony ze Spółki i przeniesiony do Spółki Nowo Zawiązanej, stanowi – w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług – zorganizowaną część przedsiębiorstwa, a w konsekwencji transakcja jego przeniesienia do innego podmiotu będzie wyłączona od opodatkowania podatkiem od towarów i usług (pytanie nr 1). Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 10 listopada 2020 r. (data wpływu – 10 listopada 2020 r.), stanowiącym odpowiedź na wezwanie Organu z 8 listopada 2020 r., znak: 0111-KDIB3-3.4012. 556.2020.2.MAZ.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

X spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą … numer NIP: … (dalej jako: „Wnioskodawca” lub „Spółka”), jest czynnym podatnikiem zarejestrowanym dla celów VAT w Polsce. Spółka powstała w … r. i jest członkiem międzynarodowej grupy spółek XX, prowadzących działalność we wszystkich segmentach budownictwa.

Działalność Wnioskodawcy prowadzona jest obecnie w dwóch podstawowych obszarach, przy wykorzystaniu dedykowanych zasobów ludzkich i technicznych.

Pierwszym z obszarów działalności Wnioskodawcy jest organizacja i realizacja projektów w ramach zawartych przez Wnioskodawcę umów o roboty budowlane i innych umów związanych ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych, obiektów sportowych i edukacyjnych, ośrodków badawczych oraz projektów związanych z modernizacją i budową dróg, mostów oraz tras kolejowych (dalej jako: „Dział budownictwa i usług budowlanych”). Na zespół składników majątkowych Działu budownictwa i usług budowlanych składają się zarówno aktywa trwałe, obrotowe, jak również pracownicy zatrudnieni na stanowiskach przypisanych do tego Działu.

Drugim z obszarów działalności Wnioskodawcy jest pozyskiwanie, produkcja oraz dystrybucja surowców budowlanych, w szczególności kruszywa (dalej jako: „Dział surowców budowlanych”). Działalność ta prowadzona jest na podstawie koncesji na wydobywanie kruszyw ze złóż położonych na terenie województwa … i przy pomocy nowoczesnego zakładu produkcji kruszyw, w kopalni, gdzie zastosowano unikatowy model systemu przeróbczo-zakładowego, hermetycznie zamkniętego i w pełni zautomatyzowanego, spełniającego najwyższe standardy jakościowe i środowiskowe. Produkowane przez Spółkę kruszywa mają zastosowanie do produkcji materiałów budowlanych oraz budowy dróg i linii kolejowych.

Dział surowców budowlanych funkcjonował w przeszłości jako samodzielne przedsiębiorstwo w ramach spółki działającej pod firmą XY spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu. Z dniem 2 stycznia 2014 roku, na podstawie art. 492 § 1 pkt 1 KSH, w zw. z art. 515 § 1 KSH, doszło do połączenia Wnioskodawcy z XY sp. z o.o. poprzez przejęcie całego majątku spółki XY sp. z o.o. przez Wnioskodawcę.

Wnioskodawca prowadzi ewidencję księgową umożliwiająca identyfikację i przyporządkowanie przychodów i kosztów związanych z poszczególnymi działami i w związku z tym jest w stanie przypisać do nich odpowiednie składniki majątkowe, należności i zobowiązania oraz ustalić wynik czy rentowność działów.

Biorąc pod uwagę bieżące uwarunkowania rynkowe oraz fakt funkcjonowania w ramach Wnioskodawcy dwóch działów zajmujących się prowadzeniem odrębnej działalności (Działu budownictwa i usług budowlanych oraz Działu surowców budowlanych), Wnioskodawca planuje podział Spółki w trybie określonym w art. 529 § 1 pkt 4 KSH, poprzez przeniesienie na spółkę nowo zawiązaną (dalej jako: „Spółka Nowo Zawiązana”) części majątku spółki dzielonej. Ze względu na tryb przeprowadzenia podziału, jedynemu wspólnikowi Wnioskodawcy przypadną wszystkie udziały w kapitale zakładowym Spółki Nowo Zawiązanej.

W związku z powyższym plan podziału Spółki, który wraz z opisem składników majątku (aktywów i pasywów), w tym zobowiązań, koncesji, umów i porozumień, a także pracowników przypadających Spółce Nowo Zawiązanej, został bezpłatnie udostępniony do publicznej wiadomości na stronie internetowej Spółki, na warunkach i w trybie określonym w art. 535 § 3 KSH.

Zgodnie z planem podziału, w ramach podziału Spółce Nowo Zawiązanej przypadnie majątek Wnioskodawcy (Dział surowców budowlanych), na który składać się będą:

koncesje na wydobycie (przenoszone na zasadach zgodnych z postanowieniami ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze);
środki zgromadzone w ramach funduszu likwidacji zakładu górniczego, utworzonego zgodnie z regulacją art. 128 Prawa geologicznego i górniczego;
nieruchomości wykorzystywane w ramach działalności Działu surowców budowlanych, w szczególności prawa własności oraz prawa wieczystego użytkowania dziełek wykorzystywanych do pozyskania surowców budowlanych;
aktywa związane z działalnością Działu surowców budowlanych oraz środki trwałe, takie jak kruszarka, linia krusząco-sortująca, kosz zsypowy, kruszarka mobilna, wagi samochodowe, przenośniki taśmowe, system odpylania, koparka, ładowarki i wozidła;
pasywa – na Spółkę Nowo Zawiązaną przejdą m.in. zobowiązania wobec wierzyciela – spółki XYZ.

W planie podziału przyjęto także zasadę, że składniki niewyszczególnione pozostaną w majątku Wnioskodawcy, chyba że są i będą one wykorzystywane w ramach działalności Działu surowców budowlanych lub są z nią funkcjonalnie związane. W takim przypadku z dniem wydzielenia staną się własnością Spółki Nowo Zawiązanej.

W wyniku podziału, na Spółkę Nowo Zawiązaną zostaną także przeniesione prawa i obowiązki, w tym zobowiązania, wynikające z umów funkcjonujących w działalności Działu surowców budowlanych, w tym przede wszystkim umów dzierżawy działek do celów używania i pobierania pożytków, umów najmu lokalu oraz umów na wykonanie projektu MPZP dot. terenów kopalni.

Na Spółkę Nowo Zawiązaną przejdą także umowy z osobami współpracującymi z Wnioskodawcą w zakresie działalności prowadzonej przy pomocy Działu surowców budowlanych oraz umowy z pracownikami (pracownicy Wnioskodawcy, staną się na podstawie art. 231 Kodeksu pracy pracownikami Spółki Nowo Zawiązanej).

Planowane jest także by Dział budownictwa i usług budowlanych pozostał w całości w ramach Spółki. W Spółce pozostać mają umowy związane z działalnością Działu budownictwa i usług budowlanych, składniki materialne i niematerialne oraz zobowiązania związane z funkcjonowaniem Działu budownictwa i usług budowlanych, jak również zespół pracowników Spółki zapewniający dotychczas bieżącą oraz stałą obsługę Działu budownictwa i usług budowlanych. W Spółce pozostanie w szczególności baza sprzętowo-transportowa, w tym nieruchomości, prawa własności działek, biuro kontenerowe, hala warsztatowa i wytwórnia … zlokalizowana w …, baza sprzętowo-transportowa wraz z biurem kontenerowym zlokalizowana w … . W Spółce pozostaną także pasywa w postaci zobowiązań wobec wierzycieli oraz aktywa, w tym środki na rachunkach bankowych oraz środki trwałe w postaci maszyn do robót budowlanych, ciągniki siodłowe, samochody dostawcze i samochody osobowe niezbędne do prowadzenia działalności w zakresie robót budowlanych.

Po wydzieleniu, zarówno Wnioskodawca, jak i Spółka Nowo Zawiązana, będą mogły prowadzić działalność na zasadach na jakich była ona dotychczas prowadzona przez – odpowiednio – Dział surowców budowlanych i Dział budownictwa i usług budowlanych.

W uzupełnieniu wniosku z 10 listopada 2020 r. Spółka wyjaśniła, że Wnioskodawca przedstawił we wniosku pełny stan faktyczny i nie są mu znane inne okoliczności mające znaczenie prawne w przedmiotowej sprawie. Zgodnie z wezwaniem, Wnioskodawca poniżej doprecyzowuje informacje, które mogłyby wydawać się niejasne.

Zakres wyodrębnienia poszczególnych działów w ramach struktury Spółki – w odniesieniu do majątku, personelu czy funkcji – został szczegółowo opisany w stanie faktycznym wniosku.

Jak wskazano w treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, Spółka prowadzi działalność gospodarczą na dwóch obszarach: 1) w zakresie pozyskiwania, produkcji i dystrybucji surowców budowlanych oraz 2) w zakresie szeroko pojmowanego budownictwa. Działalność każdego z tych obszarów prowadzona jest przy wykorzystaniu odrębnych środków materialnych (specjalistyczny sprzęt, nieruchomości), odrębnych zespołów wykwalifikowanych pracowników oraz odpowiednich zezwoleń, koncesji i decyzji administracyjnych. Również wśród bazy klientów można wyszczególnić podmioty, z którymi Spółka realizuje kontrakty związane z każdym z ww. obszarów z osobna.

Dodatkowo, mając na uwadze usprawnienie funkcjonowania działalności Spółki, w tym sprawność organizacji pracy i realizacji zobowiązań związanych z ww. zakresami działalności, a także fakt wykorzystywania do wykonania ciążących na Spółce zobowiązań różnych zespół majątkowych i zasobów ludzkich, zarząd Spółki podjął decyzję o konieczności formalnego uporządkowania organizacji wewnętrznej Spółki.

Na mocy uchwały zarządu w sprawie zarządzenia, porządkującego wewnętrzną organizację Spółki i wprowadzającą komórki organizacyjne w ramach Spółki, doszło do utworzenia w strukturze organizacyjnej Spółki:

Działu budownictwa i usług budowlanych – odpowiedzialnego za świadczenie usług z zakresu budownictwa, w tym organizację i realizację projektów z branży budowlanej, w ramach zawartych przez Spółkę umów o roboty budowlane i innych umów związanych z usługami tego typu,
Działu surowców budowlanych – odpowiedzialnego za prowadzenie działalności gospodarczej Spółki, skupionej na pozyskiwaniu, produkcji oraz dystrybucji surowców budowlanych, w szczególności kruszywa.

Zakres wyodrębnienia poszczególnych działów w ramach struktury Spółki na moment poprzedzający Wydzielenie – w odniesieniu do majątku, personelu czy funkcji, jak również umów, zobowiązań i należności – został opisany w stanie faktycznym wniosku. W tym zakresie należy zauważyć, że każdy z działów posiada swoją nazwę, przypisany majątek, dedykowany personel i w praktyce jest stroną określonych umów związanych z należnościami i zobowiązaniami, a jego istnienie w ramach struktury zostało sformalizowane uchwałą zarządu. W tym właśnie stanie faktycznym Spółka zainteresowana jest ustaleniem, czy przenoszony zespół składników majątkowych i niemajątkowych zostanie uznany za „zorganizowaną część przedsiębiorstwa”? Nie przesądzi o tym wyłącznie zaistnienie „odrębności”, zwłaszcza takich, które nie zostały zdefiniowane na gruncie prawa daninowego.

Wnioskodawca zwraca uwagę, że we wniosku przedstawił argumenty potwierdzające, iż w jego ocenie zespół składników materialnych i niematerialnych, które nazywa „Działem budownictwa i usług budowlanych” oraz „Działem surowców budowlanych” może zostać uznany za wyodrębniony organizacyjnie w strukturze przedsiębiorstwa, niemniej, w związku z treścią wezwania, ponownie przedstawia własne argumenty potwierdzające to stanowisko.

W ocenie Wnioskodawcy, wyodrębnienie takie można zaobserwować na płaszczyznach majątkowych, personalnych i zarządczych. Każdemu działowi przypisany jest majątek niezbędny do prowadzenia działalności. W każdym z działów są dedykowane do niego zasoby ludzkie i techniczne. Przypisani każdemu z działów pracownicy/współpracownicy w pełni pokrywają potrzeby kadrowe wynikające z realizowanych zadań. Każdym z działów kieruje kierownik działu.

Z dniem podziału pracownicy Wnioskodawcy, których praca związana jest z Działem surowców budowlanych, zostaną automatycznie, tj. w trybie art. 231 Kodeksu pracy (w ramach przejścia części zakładu pracy), przeniesieni do Spółki Nowo Zawiązanej. Po podziale pracownicy ci będą wykonywać tę samą pracę dla Spółki Nowo Zawiązanej. Po podziale pracownicy, których praca związana jest z Działem budownictwa i usług budowlanych, będą natomiast kontynuować pracę w Spółce. W związku z tym pracownicy będą realizować te same obowiązki zarówno przed, jak i po podziale.

Działalność każdego działu podlega osobnej ocenie zarządu Wnioskodawcy, pod kątem sprawności i rzetelności wykonania powierzonych zadań oraz wywiązywania się przez każdy z działów, z zawartych w związku z wykonywaniem tych zadań umów.

Wnioskodawca zwraca uwagę, że we wniosku przedstawił argumenty potwierdzające, iż w jego ocenie zespół składników materialnych i niematerialnych, które nazywa „Działem budownictwa i usług budowlanych” oraz „Działem surowców budowlanych” może zostać uznany za wyodrębniony funkcjonalnie w strukturze przedsiębiorstwa, niemniej, w związku z treścią wezwania, ponownie przedstawia własne argumenty potwierdzające swoje stanowisko.

W ocenie Wnioskodawcy wyodrębnienie takie można zaobserwować poprzez analizę funkcji podejmowanych przez poszczególne działy. Dział surowców budowlanych oraz Dział budownictwa i usług budowlanych posiada dedykowane do każdego z tych działów aktywa trwałe, obrotowe, zasoby ludzkie, a także składniki niemajątkowe w postaci zobowiązań z zawartych umów, które pozwalają na prowadzenie przypisanej działalności. Każdy z działów dysponuje zezwoleniami, koncesjami i innymi decyzjami administracyjnymi, koniecznymi do wykonywania powierzonych mu zadań. Na Spółkę Nowo Zawiązaną przejdzie majątek niezbędny do prowadzenia działalności gospodarczej w postaci koncesji na wydobycie, środków zgromadzonych w ramach funduszu likwidacji zakładu górniczego, nieruchomości, aktywów i pasywów. Z kolei w Spółce pozostaną składniki materialne i niematerialne oraz zobowiązania związane z funkcjonowaniem Działu budownictwa i usług budowlanych, w szczególności baza sprzętowo-transportowa, w tym nieruchomości, prawa własności działek, biuro kontenerowe, hala warsztatowa i wytwórnia zlokalizowana w …, baza sprzętowo-transportowa, wraz z biurem kontenerowym, zlokalizowana w … . W Spółce pozostaną także pasywa w postaci zobowiązań wobec wierzycieli oraz aktywa, w tym środki na rachunkach bankowych oraz środki trwałe w postaci maszyn do robót budowlanych, ciągniki siodłowe, samochody dostawcze i samochody osobowe niezbędne do prowadzenia działalności w zakresie robót budowlanych.

W kontekście powyższego Wnioskodawca stoi na stanowisku, że zespół składników materialnych i niematerialnych związanych z Działem surowców budowlanych, który zostanie wydzielony do Spółki Nowo Zawiązanej oraz zespół składników materialnych i niematerialnych związanych z Działem budownictwa i usług, który pozostanie w Spółce, będą w stanie samodzielnie realizować powierzone im zadania jako niezależne przedsiębiorstwa.

Wnioskodawca zwraca uwagę, że we wniosku przedstawił argumenty potwierdzające, iż w jego ocenie zespół składników materialnych i niematerialnych, które nazywa „Działem budownictwa i usług budowlanych” oraz „Działem surowców budowlanych” może zostać uznany za wyodrębniony finansowo w strukturze przedsiębiorstwa, niemniej, w związku z treścią wezwania, ponownie przedstawia własne argumenty potwierdzające swoje stanowisko

W ocenie Wnioskodawcy wyodrębnienie takie można zaobserwować poprzez ocenę rachunkowych i finansowych aspektów funkcjonowania działów. Stosowany w Spółce system finansowo-księgowy pozwala na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do Działu surowców budowlanych oraz Działu budownictwa i usług budowlanych. Dla każdego z działów Spółka ustala wynik finansowy oraz rentowność. Zarząd Spółki dokonuje okresowych kontroli i oceny sytuacji finansowej każdego z działów, w szczególności w zakresie realizowania przez poszczególne działy przypisanego im planu finansowego. Ocena dotyczy między innymi stopnia realizacji planowanych przychodów i wydatków ponoszonych przez każdy z działów z osobna.

Wnioskodawca zwraca uwagę, że we wniosku przedstawił argumenty potwierdzające, iż zespół składników materialnych i niematerialnych, które nazywa „Działem budownictwa i usług budowlanych” oraz „Działem surowców budowlanych” są zdolne do niezależnego działania przed i po dacie Wydzielenia, niemniej w związku z treścią wezwania ponownie przedstawia własne argumenty potwierdzające swoje stanowisko.

Zdaniem Wnioskodawcy, skoro po wydzieleniu, zarówno Wnioskodawca, jak i Spółka nowo Powstała [winno być: „Spółka Nowo Zawiązana” – przypis Organu], będą w stanie kontynuować prowadzenie działalności gospodarczej bez potrzeby dokonywania inwestycji; świadczy to niewątpliwie o tym, że oba zespoły składników materialnych i niematerialnych były i są zdolne do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielne podmioty gospodarcze i nie będą wymagały udziału pozostałych struktur działalności Wnioskodawcy.

Jak zostało przedstawione we wniosku, w ramach podziału Spółki, do Spółki Nowo Zawiązanej zostanie wydzielony cały zespół składników materialnych i niematerialnych związanych z Działem surowców budowlanych, w tym w szczególności należące do Spółki koncesje, nieruchomości, środki trwałe, zespół pracowników, a także prawa i obowiązki, w tym zobowiązania, wynikające z umów funkcjonujących w działalności Działu surowców budowlanych. Po podziale Spółka Nowo Zawiązana – w oparciu o zespół składników przejęty od Spółki – będzie kontynuować prowadzenie Działalności w zakresie pozyskiwania, produkcji oraz dystrybucji surowców budowlanych, w szczególności kruszywa. Do kontynuowania tej działalności nie będzie konieczne angażowanie przez Spółkę Nowo Zawiązaną składników majątkowych innych niż przejęte od Spółki.

Intencją Spółki jest, aby działalność budowlana oraz działalność wydobywcza, bez względu na dokonany podział przez wydzielenie Działu surowców budowlanych do Spółki Nowo Zawiązanej, były kontynuowane w takim samym zakresie i bez żadnych przerw, tyle że już w odrębnych pod względem prawnym podmiotach.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (pytanie nr 1):

Czy przedstawiony w stanie faktycznym zespół składników materialnych i niematerialnych w postaci Działu surowców budowlanych, który Wnioskodawca zamierza wydzielić i przenieść do Spółki Nowo Zawiązanej w ramach podziału przez wydzielenie, można uznać za „zorganizowaną część przedsiębiorstwa”, w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy VAT, wobec czego transakcja ta podlegać będzie wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na mocy art. 6 pkt 1 ustawy VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do pytania oznaczonego we wniosku numerem 1, przedstawiony w stanie faktycznym zespół składników materialnych i niematerialnych w postaci Działu surowców budowlanych, który Wnioskodawca zamierza wydzielić i przenieść do Spółki Nowo Zawiązanej w ramach podziału przez wydzielenie, można uznać za „zorganizowaną część przedsiębiorstwa”, w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy VAT, wobec czego transakcja ta podlegać będzie wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na mocy art. 6 pkt 1 ustawy VAT.

Działalność wydzielana posiada wszelkie atrybuty, jakie powinna posiadać zorganizowana część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. art. 55¹ Kodeksu Cywilnego, art. 4a pkt 4 ustawy CIT oraz art. 2 pkt 27e ustawy VAT, a tym samym może stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące samodzielnie swój cel gospodarczy.

Zgodnie z art. 55¹ k.c., przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
koncesje, licencje i zezwolenia;
patenty i inne prawa własności przemysłowej;
majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
tajemnice przedsiębiorstwa;
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Z kolei w myśl art. 4a pkt 4 ustawy CIT, ilekroć w ustawie jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa oznacza to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Stosownie natomiast do art. 2 pkt 27e ustawy VAT, ilekroć w ustawie jest mowa o zorganizo-wanej części przedsiębiorstwa – rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Należy w tym miejscu zauważyć, że wszystkie przedstawione powyżej definicje są tożsame. Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu z istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.

Odnosząc się do kryterium organizacyjnego wyodrębnienia zespołu składników majątkowych, przy analizie takiego wyodrębnienia należy brać pod uwagę zarówno postanowienia dokumentów korporacyjnych, jak i konkretne stany faktyczne. Jak podkreśla się w doktrynie prawniczej, wyodrębnienie zorganizowanej części przedsiębiorstwa może nastąpić na podstawie statutu, regulaminu, zarządzenia lub innego aktu o podobnym charakterze, ale może również wynikać z innych okoliczności i mieć charakter faktyczny. Taką argumentację podzielają również sądy administracyjne. Wskazać tutaj można przykładowo wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 21 listopada 2012 r., sygn. I SA/Gd 971/12, w którym sąd stwierdził, że: „Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa występuje w strukturze organizacyjnej podatnika. Ocena ta musi być dokonywana według podstawowego kryterium, tj. ustalenia jaką rolę składniki majątkowe i związane z nimi prawa materialne odgrywały w funkcjonowaniu dotychczasowego przedsiębiorstwa (na ile stanowiły wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość)”.

W przypadku Wnioskodawcy, Dział surowców budowlanych, jest funkcjonalnie wyodrębnioną jednostką organizacyjną Spółki. Wyodrębnienie organizacyjne realizuje się przez alokowanie określonych zasobów ludzkich oraz majątkowych do zadań wykonywanych przez Dział Surowców Budowlanych. Działalność ta posiada wyodrębnione i przypisane do niej składniki materialne, w tym nieruchomości, zakład przeróbczy, halę warsztatową, sieć wodociągową, studnię, linię energetyczną, drogę dojazdową oraz pozostałe urządzenia i wyposażenie przeznaczone wyłącznie do działalności skupionej na pozyskiwaniu, produkcji oraz dystrybucji surowców, w szczególności kruszywa. Działalność ta posiada także własny personel, który wykonuje swoje obowiązki w ramach określonej struktury oraz według ustalonych zasad zwierzchnictwa pomiędzy pracownikami. Wyrazem tego jest podległość pracowników wobec kierownika kopalni.

Tym samym w przedstawionym stanie faktycznym sposób zorganizowania działalności Wnioskodawcy przemawia za pełną odrębnością organizacyjną Działu surowców budowlanych od drugiego obszaru działalności Spółki, tj. Działu budownictwa i usług budowlanych. Nie ulega również wątpliwości, że działalność tych jednostek jest również wyodrębniona pod względem finansowym. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Dział surowców budowlanych oraz Dział budownictwa i usług budowlanych jako funkcjonalnie wyodrębnione jednostki organizacyjne Spółki posiadają odrębny budżet przeznaczony do realizacji odpowiednio przypisanych im zadań. Ewidencja zdarzeń gospodarczych w Spółce prowadzona jest w sposób umożliwiający dokonywanie przez władze Spółki okresowej kontroli i oceny sytuacji finansowej poszczególnych Działów, w szczególności w zakresie realizowania przez nie przypisanych im planów finansowych. Ocena taka obejmuje między innymi stopień realizacji planowanych przychodów i wydatków ponoszonych przez Dział surowców budowlanych i odpowiednio Dział budownictwa i usług budowlanych.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Ponadto zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość oraz obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Dział surowców budowlanych, jako funkcjonalnie wyodrębniona jednostka organizacyjna Spółki, wyposażony jest w know-how oraz zezwolenia i koncesje na wydobywanie surowców budowlanych, konieczne do wykonywania swoich zadań oraz w środki materialne i niematerialne niezbędne do ich realizacji, pozostawione do dyspozycji pracowników i współpracowników wchodzących w jej skład.

Opis stanu faktycznego jednoznacznie potwierdza zatem, że w przedmiotowej sprawie zachodzi wyodrębnienie funkcjonalne, co przejawia się odmiennością profilu działalności Spółki w obszarze realizacji projektów z branży budowlanej oraz obszarze związanym z pozyskiwaniem i produkcją surowców, w szczególności kruszywa. Działalność Działu surowców budowlanych wymaga odmiennej specjalistycznej wiedzy, prowadzona jest przy użyciu odrębnych materialnych i niematerialnych składników majątkowych i wiąże się ze szczególnymi ryzykami prawnymi i gospodarczymi, które można przypisać jej lokalizacji.

Ostatnim warunkiem uznania zespołu składników materialnych i niematerialnych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa jest zdolność stanowienia przez niego niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze.

W ocenie Wnioskodawcy, aby część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe (materialne i niematerialne) wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, Dział surowców budowlanych zostanie przeniesiony na Spółkę Nowo Zawiązaną, która funkcjonować będzie jako samodzielne przedsiębiorstwo. Znajdzie to w szczególności wyraz w tym, że Spółka Nowo Zawiązana będzie, przy pomocy nabytego zespołu składników majątkowych, przejętych zasobów ludzkich i zawartych umów oraz koncesji, w dalszym ciągu wykonywać działalność w zakresie pozyskiwania, produkcji oraz dystrybucji surowców budowlanych w takim samym zakresie, jak czynił to do tej pory Wnioskodawca. Zespół składników majątkowych podlegających wydzieleniu do Spółki Nowo Zawiązanej zawierać będzie także zobowiązania.

Składniki materialne i niematerialne, które zostaną wydzielone ze Spółki w momencie ich przenoszenia do Spółki Nowo Zawiązanej, jak również składniki materialne i niematerialne, pozostające w Spółce po planowanym podziale, będą stanowiły zespół składników materialnych i niematerialnych zdolnych do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielny podmiot gospodarczy, który nie będzie wymagał udziału pozostałych struktur działalności Wnioskodawcy. Spółka Nowo Zawiązana będzie kontynuowała działalność w zakresie pozyskiwania produkcji i dystrybucji surowców budowlanych, w szczególności kruszywa, przy pomocy wszystkich wymienionych we wniosku składników materialnych i niematerialnych będących przedmiotem wydzielenia do Spółki Nowo Zawiązanej. Spółka Nowo Zawiązana będzie miała faktyczną możliwość kontynuowania działalności w oparciu o wszystkie składniki będące przedmiotem wydzielenia. Nie będzie koniecznym, dla kontynuowania działalności gospodarczej, angażowanie innych składników majątku lub podejmowanie dodatkowych działań.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedstawionego stanu faktycznego należy uznać, że wydzielony w ramach Spółki zespół składników materialnych i niematerialnych, wyodrębniony organizacyjnie, finansowo i funkcjonalne, waz z zobowiązaniami, w postaci Działu surowców budowlanych, które Spółka planuje wydzielić i przenieść do Spółki Nowo Zawiązanej w ramach podziału przez wydzielenie, stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy VAT.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 7 ust. 1 ustawy VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

W myśl art. 6 pkt 1 ustawy VAT, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Przepis ten stanowi implementację art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zgodnie z którym w przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego.

Przepisy regulujące prawną instytucję podziału spółek zwarte są w treści art. 528-550 KSH. Stosownie do treści art. 529 § 1 KSH podział może być dokonany przez:

przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na inne spółki za udziały lub akcje spółki przejmującej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez przejęcie),
zawiązanie nowych spółek, na które przechodzi cały majątek spółki dzielonej za udziały lub akcje nowych spółek (podział przez zawiązanie nowych spółek),
przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na istniejącą i na nowo zawiązaną spółkę lub spółki (podział przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki),
przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie).

Zatem należy stwierdzić, że przewidziany w art. 529 § 1 pkt 4 KSH podział, dokonany przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie), powoduje przeniesienie prawa własności wydzielonej części majątku. Wobec tego podział spółki przez wydzielenie jest transakcją zbycia w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy VAT, o ile przedmiotem dostawy jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa.

W opisanym we wniosku stanie faktycznym zostaną spełnione wszystkie wskazane wyżej przesłanki do uznania Działu Surowców Budowlanych za część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy VAT. Opisany we wniosku Dział Surowców Budowlanych jest wyodrębnionym w istniejącym przedsiębiorstwie zespołem składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań), przeznaczonym do realizacji określonych zadań gospodarczych, tj. do prowadzenia odrębnej i samodzielnej działalności gospodarczej w zakresie pozyskiwania, produkcji oraz dystrybucji surowców budowlanych. Zatem w przedstawionym zdarzeniu przyszłym znajdzie zastosowanie przepis art. 6 pkt 1 ustawy VAT i opisana przez Wnioskodawcę czynność, polegająca na wydzieleniu części przedsiębiorstwa obejmującego składniki materialne i niematerialne przyporządkowane do Działu surowców budowlanych, będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy, w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego, w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2020 r., poz. 106, ze zm.; dalej jako: „ustawa” lub „ustawa o VAT”), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na mocy art. 6 ustawy, z zakresu opodatkowania wyłączono pewne określone czynności. Do czynności tych, wymienionych w pkt 1 powołanego przepisu, należą transakcje zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawa towarów”, w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aportu) itp.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują terminu „przedsiębiorstwo”. Zatem dla celów określenia zakresu pojęcia „przedsiębiorstwo” należy odwołać się do regulacji zawartej w art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2019 r., poz. 1145, ze zm.; dalej jako: „Kodeks cywilny”), który to przepis stanowi, że przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
koncesje, licencje i zezwolenia;
patenty i inne prawa własności przemysłowej;
majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
tajemnice przedsiębiorstwa;
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Przy czym, zgodnie z art. 55² Kodeksu cywilnego, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Należy wszakże zauważyć, że powyższa definicja opisuje przedsiębiorstwo w ujęciu przedmiotowym, jako zespół niematerialnych i materialnych składników stanowiący przedmiot prawa w szerokim znaczeniu. Użyte w art. 55¹ Kodeksu cywilnego określenie „w szczególności” wskazuje jedynie na przykładowe wyliczenie składników przedsiębiorstwa. Oznacza to, że z jednej strony w jego skład mogą wchodzić inne elementy, niewymienione w tym artykule, a z drugiej, brak któregoś z tych elementów nie pozbawia zespołu rzeczy i praw przymiotu przedsiębiorstwa. O tym, jakie konkretne składniki muszą być przeniesione na nabywcę, aby można było uznać, że nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa, decydują okoliczności faktyczne, których nie można określić apriorycznie.

Natomiast przepis art. 2 pkt 27e ustawy o VAT stanowi, że pod pojęciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca, zarejestrowany jako czynny podatnik VAT, prowadzi działalność gospodarczą w dwóch obszarach, w ramach Działu budownictwa i usług budowlanych oraz Działu surowców budowlanych. Wnioskodawca planuje podział Spółki, w wyniku którego pracownicy, składniki niematerialne oraz majątek przypisany do Działu surowców budowlanych zostaną przeniesione do Spółki Nowo Zawiązanej, zgodnie z planem podziału. W Spółce pozostanie Dział budownictwa i usług budowlanych wraz z przypisanymi do niego pracownikami, składnikami niematerialnymi i materialnymi. Wydzielenie obu działów, realizujących przypisane im zadania w oparciu o przydzielone zasoby, zostało dokonane na podstawie uchwały zarządu Spółki. Wnioskodawca wskazał, że działy zostały wyodrębnione na płaszczyźnie organizacyjnej, funkcjonalnej i finansowej. Każdemu działowi przypisany jest majątek niezbędny do prowadzenia działalności oraz zasoby ludzkie (aktywa trwałe, obrotowe, a także składniki niemajątkowe w postaci zobowiązań z zawartych umów, które pozwalają na prowadzenie przypisanej działalności), a każdym z działów kieruje kierownik działu. Działalność każdego działu podlega osobnej ocenie zarządu Wnioskodawcy, pod kątem sprawności i rzetelności wykonania powierzonych zadań oraz wywiązywania z zawartych umów. Każdy z działów dysponuje zezwoleniami, koncesjami i innymi decyzjami administracyjnymi, koniecznymi do wykonywania powierzonych mu zadań. Jak wskazał Wnioskodawca w opisie stanu faktycznego, zespół składników materialnych i niematerialnych związanych z Działem surowców budowlanych, który zostanie wydzielony do Spółki Nowo Zawiązanej oraz zespół składników materialnych i niematerialnych związanych z Działem budownictwa i usług, który pozostanie w Spółce, będą w stanie samodzielnie realizować powierzone im zadania jako niezależne przedsiębiorstwa. Wnioskodawca podał, że wyodrębnienie finansowe można zaobserwować poprzez ocenę rachunkowych i finansowych aspektów funkcjonowania działów. Stosowany w Spółce system finansowo-księgowy pozwala na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do Działu surowców budowlanych oraz Działu budownictwa i usług budowlanych. Dla każdego z działów Spółka ustala wynik finansowy oraz rentowność. Zarząd Spółki dokonuje okresowych kontroli i oceny sytuacji finansowej każdego z działów, w szczególności w zakresie realizowania przez poszczególne działy przypisanego im planu finansowego. Ocena dotyczy między innymi stopnia realizacji planowanych przychodów i wydatków ponoszonych przez każdy z działów z osobna. Wnioskodawca zwrócił uwagę, że zarówno Spółka, jak i Spółka Nowo Zawiązana, będą w stanie kontynuować prowadzenie działalności gospodarczej bez potrzeby dokonywania inwestycji – oba zespoły składników materialnych i niematerialnych były i są zdolne do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielne podmioty gospodarcze i nie będą wymagały udziału pozostałych struktur działalności Wnioskodawcy. Po podziale Spółka Nowo Zawiązana – w oparciu o zespół składników przejęty od Spółki – będzie kontynuować prowadzenie Działalności w zakresie pozyskiwania, produkcji oraz dystrybucji surowców budowlanych, w szczególności kruszywa. Do kontynuowania tej działalności nie będzie konieczne angażowanie przez Spółkę Nowo Zawiązaną składników majątkowych innych niż przejęte od Spółki.

Wątpliwość Wnioskodawcy dotyczy kwestii, czy opisany zespół składników materialnych i niematerialnych w postaci Działu surowców budowlanych, mający zostać wydzielony ze Spółki i przeniesiony do Spółki Nowo Zawiązanej, stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, a w konsekwencji transakcja jego przeniesienia do innego podmiotu będzie wyłączona od opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

W związku z powyższym, w rozumieniu przepisów podatkowych, aby określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia z zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;
zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;
zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa, zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

O tym, czy nastąpiło zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Podkreślić w tym miejscu należy, że nie wszystkie jednak elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części są na tyle istotne, aby bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części podlegają wyłączeniu z transakcji zbycia. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanym przedsiębiorstwie lub jego zorganizowanej części, zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

Aby zatem ocenić czy w danej, konkretnej sytuacji mamy do czynienia ze zbyciem przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części należy dokładnie przeanalizować zarówno to jakie składniki majątku będą przedmiotem zbycia, ale także czy istniejące między nimi funkcjonalne zależności pozwolą na kontynuowanie działalności zbywanego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Przy dokonaniu tej analizy pomocne, a czasami nawet niezbędne mogą okazać się orzeczenia TSUE.

W zakresie braku obowiązku opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. w sprawie Zita-Modes C-497/01 „(...) pojęcie zbycia, czy to za wynagrodzeniem, czy też bez lub w charakterze aportu wniesionego do spółki, całości aktywów lub jej części, należy interpretować tak, iż obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz, w zależności od konkretnego przypadku, składnikami materialnymi, które łącznie, stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej, natomiast nie obejmuje ono zwykłego zbycia aktywów, takiego jak sprzedaż zapasów produktów”. Z orzeczenia tego wynika ponadto, że – w świetle tej normy Dyrektywy 2006/112/WE Rady – nabywca całości lub części majątku podatnika powinien mieć zamiar prowadzenia działalności nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie działać tylko w celu niezwłocznego zlikwidowania danej działalności oraz sprzedaży ewentualnych zapasów.

Podobnie Trybunał wypowiedział się w wyroku z dnia 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 Finanzamt Lüdenscheid przeciwko Christel Schriever, wskazując, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje zaś samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. Kwestię, czy całość ta musi obejmować określone dobra, zarówno ruchome, jak i nieruchome, należy rozpatrywać z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności gospodarczej.

Jak już powyżej wyjaśniono, zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jak o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników. Przy tym punktem odniesienia jest tutaj rola jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa w momencie przekazania określonych składników majątkowych (na ile stanowią w nim, w tym momencie, wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Odnosząc przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego do przywołanych przepisów prawa oraz orzecznictwa TSUE, wskazać należy, że przedmiotem aportu będzie zorganizowana część przedsiębiorstwa, tj. wyodrębniony w ramach istniejącej struktury przedsiębiorstwa Wnioskodawcy – na podstawie uchwały zarządu – Dział surowców budowlanych, którego przedmiotem działalności jest pozyskiwanie, produkcja oraz dystrybucja surowców budowlanych, w szczególności kruszywa. Analiza przedstawionego przez Wnioskodawcę opisu stanu faktycznego, w kontekście zadanego pytania, prowadzi do wniosku, że zespół składników materialnych i niematerialnych składający się na Dział surowców budowlanych, w momencie jego wniesienia do Spółki Nowo Zawiązanej, będzie stanowił organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie odrębną całość, posiadającą potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot. Wnioskodawca przy tym wskazał, że został sporządzony i udostępniony w internecie plan podziału Spółki. W konsekwencji powyższego Spółka Nowo Zawiązana będzie mogła prowadzić działalność z wykorzystaniem wniesionego do niej aportu w postaci Działu surowców budowlanych – bez angażowania dodatkowych zasobów ludzkich oraz materialnych – w dotychczasowym zakresie, obowiązującym przed podziałem Spółki (tj. będzie pozyskiwała, produkowała i dystrybuowała surowce budowlane, w szczególności kruszywa).

Mając zatem na uwadze powyższe stwierdzić należy, że Dział surowców budowlanych, do którego przypisany został wydzielony zespół składników materialnych i niematerialnych związanych z jego funkcjonowaniem, w szczególności należące do Spółki koncesje, nieruchomości, środki trwałe, prawa i obowiązki, w tym zobowiązania wynikające z funkcjonujących umów, a także zespół pracowników, na moment aportu do Spółki Nowo Zawiązanej będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa. W takich okolicznościach czynność wniesienia Działu surowców budowlanych do Spółki Nowo Zawiązanej nie będzie podlegała opodatkowaniu na gruncie przepisów ustawy, korzystając z wyłączenia od opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy w zakresie podatku od towarów i usług należało uznać za prawidłowe.

Jednocześnie Organ pragnie wskazać, że w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, tj. wątpliwości Wnioskodawcy wyrażonych w pytaniu nr 2, wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Ponadto Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko spraw będących przedmiotem wniosku (zadanego pytania) Wnioskodawcy. Zauważyć bowiem należy, że to wyłącznie Wnioskodawca, w treści składanego wniosku, kształtuje jego zakres przedmiotowy. Zatem kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku, nie mogą być rozpatrzone – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy lub zmiany stanu prawnego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych - art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej.

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2193, ze zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2019 r., poz. 2325, ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54§ 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin