Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB1-2.4010.438.2020.1.MS
z 27 listopada 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1325 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 5 października 2020 r., który wpłynął do Organu 7 października 2020 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy uzyskiwane przez Wnioskodawcę przychody z odsetek od sekurytyzowanych wierzytelności od podmiotów transparentnych podatkowo, w których Wnioskodawca nie posiada praw udziałowych, z tytułu pożyczek/kredytów oraz innych zobowiązań tych podmiotów wobec Wnioskodawcy, nie podlegają wyłączeniu ze zwolnienia od opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. b ustawy o CIT - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 października 2020 r. wpłynął do Organu wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy uzyskiwane przez Wnioskodawcę przychody z odsetek od sekurytyzowanych wierzytelności od podmiotów transparentnych podatkowo, w których Wnioskodawca nie posiada praw udziałowych, z tytułu pożyczek/kredytów oraz innych zobowiązań tych podmiotów wobec Wnioskodawcy, nie podlegają wyłączeniu ze zwolnienia od opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. b ustawy o CIT.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca został utworzony przez TFI S.A. (dalej: „TFI”), które zgodnie z ustawą z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 95 ze zm., dalej: „UFI”) prowadzi działalność gospodarczą w zakresie tworzenia funduszy inwestycyjnych i zarządzania nimi. W dniu 1 marca 2012 r. Fundusz został wpisany do Rejestru Funduszy Inwestycyjnych prowadzonego przez Sąd (…).

Wnioskodawca jest Niestandaryzowanym Sekurytyzacyjnym Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym utworzonym jako fundusz z wydzielonymi subfunduszami:

• Subfundusz 1 oraz
• Subfundusz 2

-zgodnie z art. 187 ust. 1 UFI. Wyłącznym przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze niepublicznego proponowania nabycia certyfikatów inwestycyjnych w określone wierzytelności, papiery wartościowe inkorporujące wierzytelności pieniężne, czy też prawa do świadczeń z tytułu określonych wierzytelności.

Fundusz nabywa portfele wierzytelności zarówno w Polsce jak i za granicą. N dochodzi należnych wierzytelności głównie od osób fizycznych, a także spółek prawa handlowego - osobowych, transparentnych podatkowo, jak również kapitałowych - nietransparentnych podatkowo, na drodze polubownej lub prawnej. Na sekurytyzowane wierzytelności Wnioskodawcy składają się w szczególności części główne i części odsetkowe, które pierwotnie stanowiły każdorazowo należność inicjatora sekurytyzacji (pierwotnego wierzyciela). Na podstawie umów przelewu wierzytelności N wchodzi w prawa dotychczasowych wierzycieli, stając się tym samym uprawnionym do żądania spełnienia świadczeń wobec dłużników.

Przedmiotem sekurytyzowanych wierzytelności mogą zatem być:

1. Wierzytelności z tytułu kredytów/pożyczek udzielonych przez podmioty, których działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym;
2. Wierzytelności z tytułu pożyczek udzielonych przez podmioty inne niż te, których działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym;
3. Wierzytelności z innych tytułów niż wskazane w pkt 1 i pkt 2 (m.in. wierzytelności handlowe).
   
   

Fundusz osiągając przychody w związku z lokowaniem aktywów, które wynikają z zasad określonych w UFI, dokonywał dotychczas samowymiaru podatku dochodowego od osób prawnych, a zatem w zakresie przychodów odsetkowych z tytułu sekurytyzowanych wierzytelności, których przedmiotem były wierzytelności inne niż wierzytelności bankowe, kalkulowano comiesięczne zaliczki na podatek dochodowy. Przychody te podlegały jednocześnie rozliczeniu w ramach zeznania składanego przez Fundusz.

W ramach kontynuacji działalności Wnioskodawca w dalszym ciągu osiągał będzie przychody odsetkowe od spółek osobowych, w których nie posiada on udziałów, z tytułu sekurytyzowanych wierzytelności, w tym z wierzytelności innych niż wierzytelności bankowe.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w zakresie opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, uzyskiwane przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej działalności przychody z odsetek od wierzytelności wobec podmiotów transparentnych podatkowo, w których Wnioskodawca nie posiada praw udziałowych, z tytułu pożyczek/kredytów oraz innych zobowiązań tych podmiotów wobec Wnioskodawcy, nie podlegają wyłączeniu ze zwolnienia od opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. b ustawy o CIT, a tym samym przedmiotowe przychody odsetkowe stanowią przychody zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym, otrzymywane w ramach prowadzonej działalności przychody odsetkowe od podmiotów transparentnych podatkowo, w których Wnioskodawca nie posiada praw udziałowych, wynikające z nabytych wierzytelności, nie podlegają wyłączeniu ze zwolnienia od opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. b ustawy o CIT, a tym samym przedmiotowe przychody odsetkowe stanowią przychody zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych.

1. Uregulowania dot. działalności funduszy sekurytyzacyjnych w UFI.

Zgodnie z art. 183 UFI, fundusz inwestycyjny zamknięty może być utworzony jako fundusz sekurytyzacyjny dokonujący emisji certyfikatów inwestycyjnych w celu zgromadzenia środków na nabycie wierzytelności, w tym wierzytelności finansowanych ze środków publicznych w rozumieniu odrębnych przepisów, lub praw do świadczeń z tytułu określonych wierzytelności.

Jak stanowi art. 187 ust. 1 UFI, niestandaryzowany fundusz sekurytyzacyjny może być utworzony jako fundusz z wydzielonymi subfunduszami, co jak wskazano w opisie stanu faktycznego (winno być: stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego), ma miejsce w przypadku Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 21 w zw. z art. 187 ust. 3 i 4 UFI, dochodami funduszu inwestycyjnego są przychody z lokat netto funduszu inwestycyjnego lub zrealizowany zysk (strata) ze zbycia lokat, przy czym niestandaryzowany fundusz sekurytyzacyjny jest obowiązany lokować nie mniej niż 75% wartości aktywów funduszu, a w przypadku niestandaryzowanego funduszu sekurytyzacyjnego z wydzielonymi subfunduszami nie mniej niż 75% wartości aktywów każdego subfunduszu, w:

1. określone wierzytelności;
2. papiery wartościowe inkorporujące wierzytelności pieniężne, jednakże lokaty w te papiery nie mogą stanowić więcej niż 25% wartości aktywów netto funduszu, a w przypadku niestandaryzowanego funduszu sekurytyzacyjnego z wydzielonymi subfunduszami nie więcej niż 25% wartości aktywów netto każdego subfunduszu;
3. prawa do świadczeń z tytułu określonych wierzytelności.
   
   

W myśl art. 2 pkt 32 UFI, przez sekurytyzowane wierzytelności rozumie się wierzytelności stanowiące przedmiot lokat funduszu sekurytyzacyjnego oraz wierzytelności wyodrębnione przez inicjatora sekurytyzacji albo inny podmiot, który zawarł z funduszem umowę zobowiązującą go do przekazywania funduszowi świadczeń uzyskanych w związku z tymi wierzytelnościami.

Inicjatorem sekurytyzacji, zgodnie z art. 2 pkt 31 UFI, jest m.in. podmiot prowadzący działalność gospodarczą, zbywający funduszowi sekurytyzacyjnemu pulę wierzytelności albo zobowiązujące się do przekazywania funduszowi sekurytyzacyjnemu wszystkich świadczeń otrzymanych przez nie z określonej puli wierzytelności.

Zgodnie z art. 188 ust. 1 UFI, fundusz sekurytyzacyjny może lokować aktywa wyłącznie w:

1. dłużne papiery wartościowe;
2. jednostki uczestnictwa funduszy rynku pieniężnego;
3. depozyty w bankach krajowych lub instytucjach kredytowych;
4. instrumenty rynku pieniężnego;
5. instrumenty pochodne.

2. Opodatkowanie dochodów funduszy inwestycyjnych.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 57 ustawy o CIT, zasadniczo zwalnia się od podatku dochody (przychody) funduszy inwestycyjnych zamkniętych lub specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych stosujących zasady i ograniczenia inwestycyjne określone dla funduszy inwestycyjnych zamkniętych, utworzonych na podstawie ustawy o funduszach inwestycyjnych.

Jednakże, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. a-g, zwolnieniu nie podlegają:

1. dochody (przychody) z udziału w spółkach niemających osobowości prawnej lub jednostkach organizacyjnych niemających osobowości prawnej, mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej lub w innym państwie, jeżeli zgodnie z przepisami ustawy lub prawa podatkowego państwa, w którym te spółki lub jednostki organizacyjne mają siedzibę lub zarząd, podmioty te nie są traktowane jak osoby prawne i nie podlegają w tym państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania,
2. dochody (przychody) z odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych podmiotom, o których mowa w lit. a, oraz odsetek od innych zobowiązań tych podmiotów wobec funduszu, z wyjątkiem odsetek od wierzytelności z tytułu pożyczek (kredytów) nabytych przez fundusz od podmiotów, których działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionych do udzielania pożyczek (kredytów) na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania, jeżeli pożyczki (kredyty) te zostały udzielone przez te podmioty,
3. dochody (przychody) z odsetek od udziału kapitałowego w podmiotach, o których mowa w lit. a,
4. darowizny bądź innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń dokonywanych przez podmioty, o których mowa w lit. a,
5. dochody (przychody) z tytułu odsetek (dyskonta) od papierów wartościowych emitowanych przez podmioty, o których mowa w lit. a,
6. dochody (przychody) z tytułu zbycia papierów wartościowych wyemitowanych przez podmioty, o których mowa w lit. a, lub udziałów w tych podmiotach,
7. dochody z nieruchomości, o których mowa w art. 24b ust. 1, w tym uzyskanych przez podmioty, o których mowa w lit. a.
   
   

Zgodnie z powyższym, zasadniczo dochody (przychody) Funduszu, utworzonego na podstawie UFI, podlegają zwolnieniu przedmiotowemu z CIT, z zastrzeżeniem m.in. istotnych dla wniosku, dochodów (przychodów) z odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych podmiotom transparentnym podatkowo, oraz odsetek od innych zobowiązań tych podmiotów wobec funduszu (wyżej wskazana lit. b art. 17 ust. 1 pkt 57 ustawy o CIT).

W ocenie Wnioskodawcy powyższe wyłączenie ze zwolnienia przedmiotowego nie obejmuje odsetek od wierzytelności z tytułu pożyczek (kredytów) nabywanych przez Fundusz od podmiotów, których działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionych do udzielania pożyczek (kredytów) na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania, jeżeli pożyczki (kredyty) te zostały udzielone przez te podmioty, czyli m.in. przez banki.

Fundusz zaznacza, że rezultatem transakcji sekurytyzacji jest zasadniczo wejście w prawa i obowiązki wierzyciela pierwotnego przez N. Niezależnie od faktu, iż dłużnikiem N może stać się, w wyniku przelewu wierzytelności sekurytyzowanych, podmiot transparentny podatkowo, nie występuje sytuacja, w której N działałby w celu osiągnięcia korzyści podatkowych związanych z lokowaniem własnych środków w podmiot transparentny. N nabywa pakiety wierzytelności, gdzie dobór wierzytelności wchodzących w skład danego pakietu wynika przede wszystkim z oceny ryzyka dotyczącego ich egzekucji. Brak dążenia do osiągnięcia korzyści podatkowych jest w tym przypadku istotną okolicznością - stanowisko to zostanie szczegółowo rozwinięte w dalszej części wniosku (pkt 3 wykładnia art. 17 ust. 1 pkt 57 ustawy o CIT).

Zwolnienie przedmiotowe dochodów (przychodów) N stanowi odpowiednio zasadę, w zakresie której ustawodawca przewidział określone wyjątki wskazane w zamkniętym katalogu wyłączeń, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. a-g ustawy o CIT. Wyjątki te należy, zdaniem Wnioskodawcy, rozumieć w ten sposób, że nie znajdują one zastosowania w przypadku przychodów otrzymywanych w ramach statutowej działalności gospodarczej N, zgodnej z UFI i nie będącej formą optymalizacji podatkowej. Wyłączenie ze zwolnienia, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. b ustawy o CIT nie powinno więc dotyczyć w szczególności przychodów z wierzytelności objętych sekurytyzacją.

Wobec powyższego przychody osiągane w związku z lokowaniem aktywów, dokonanym zgodnie z zasadami wyrażonymi w UFI, a tym samym dochody objęte określonymi, ustawowymi ograniczeniami, co do zasady, korzystają ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 57 ustawy o CIT.

3. Wykładnia art. 17 ust. 1 pkt 57 ustawy o CIT.

W ocenie Wnioskodawcy, wykładnia językowa art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. b ustawy o CIT nie prowadzi do jednoznacznych wyników. Kwestią budzącą wątpliwości Wnioskodawcy jest zawarte w art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. b ustawy o CIT odwołanie do lit. a tego przepisu. Dokonane odwołanie, w zestawieniu z treścią art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. a ustawy o CIT może, zdaniem Wnioskodawcy, rodzić wątpliwości interpretacyjne co do tego, czy dochody (przychody) odsetkowe wyłączone ze zwolnienia od opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. b ustawy o CIT dotyczą dochodów (przychodów):

1. z tytułu odsetek od każdej spółki transparentnej podatkowo,
2. czy wyłącznie odsetek od spółek transparentnych podatkowo, w których Wnioskodawca posiada udziały.
   
   

W ocenie Wnioskodawcy prawidłowe jest podejście wskazane w pkt 2 powyżej, co wynika z odesłania do art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. a w treści art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. b ustawy CIT oraz co jest logicznym rezultatem prawidłowego zastosowania wykładni celowościowej uwzględniającej ratio legis wprowadzenia art. 17 ust. 1 pkt 57 ustawy CIT.

Dla zobrazowania ratio legis przedmiotowego przepisu Wnioskodawca wskazuje na uzasadnienie do projektu ustawy (uzasadnienie z dnia 31 października 2016 r. do projektu ustawy o zmianie ustaw o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – Druk nr 969):

Przyjęty model opodatkowania dochodów z inwestycji poprzez fundusze inwestycyjne wywołuje negatywne skutki, przede wszystkim w obszarze działania krajowych FIZ. Fundusze tego typu stanowią jeden z podstawowych elementów budowania struktur planowania podatkowego z wykorzystaniem podmiotów zagranicznych (głównie transparentnych podatkowo), poprzez umiejscawianie FIZ w łańcuchu podmiotów prowadzących działalność gospodarczą i transferowanie dochodów z tej działalności, w zdecydowanej części, do FIZ. Pomimo zmiany - ustawą z dnia 8 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku tonażowym - opodatkowującej z dniem 1 stycznia 2014 r. spółki komandytowo-akcyjne, zjawisko wykorzystywanej przez FIZ-y optymalizacji podatkowej nie zostało w pełni wyeliminowane. Miejsce spółek komandytowo-akcyjnych zajęły bowiem podmioty funkcjonujące w innych krajach UE, których systemy prawne przewiduję struktury prawne analogiczne do SKA, tj. spółki nieposiadające osobowości prawnej, transparentne podatkowo, dysponujące jednocześnie prawem emitowania papierów wartościowych (np. luksemburska spółka typu SCSp - Societe en Commandite Speciale).

Zdaniem Wnioskodawcy, wyżej przywołany fragment uzasadnienia wyraźnie wskazuje na cel ustawodawcy, którym miało służyć wprowadzenie katalogu wyłączeń z art. 17 ust. 1 pkt 57 ustawy CIT. Celem tym było przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania z wykorzystaniem struktur obejmujących fundusze inwestycyjne i podporządkowane im spółki transparentne.

Struktura taka nie występuje jednak w ramach przedstawianego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego. N nie jest bowiem elementem struktury ukierunkowanej na optymalizację podatkową, ale przeciwnie - dokonuje transakcji na rynku wierzytelności, które wpisują się w działalność gospodarczą właściwą dla funduszy sekurytyzacyjnych i dopuszczoną zarówno w przepisach UFI jak i ustawy Prawo bankowe.

Mając na uwadze wyżej wskazane elementy ratio legis art. 17 ust. 1 pkt 57 ustawy o CIT otrzymywane w ramach działalności N przychody odsetkowe związane z nabyciem na rynku wierzytelności, m.in. od banków lub instytucji pożyczkowych, wierzytelności wobec podmiotów transparentnych podatkowo, nie podlegają wyłączeniu ze zwolnienia, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 57 ustawy o CIT.

4. Stanowisko sądownictwa administracyjnego.

Wnioskodawca zwraca uwagę na prawomocne orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 maja 2019 r., o sygn. II FSK 423/19, uchylające interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21 września 2017 r., nr 0114-KDIP2-1.4010.177.2017.l.AJ,

w której stanowisko przyjęte przez NSA odpowiada stanowisku prezentowanemu we wniosku przez Fundusz.

W przywołanym wyroku wskazano m.in., że:

• Konstruując owe wyłączenia (Wnioskodawca: o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. a-g ustawy o CIT) (zmienione i rozszerzone w kolejnych latach), ustawodawca bez wątpienia miał na celu zapobieżenie wykorzystywania zamkniętych funduszy inwestycyjnych w procederze stosowania agresywnej optymalizacji podatkowej z wykorzystaniem spółek osobowych.
• (...) interpretując zakres wyłączenia ze zwolnienia podatkowego, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. b w zw. z art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. a u.p.d.o.p., należy rozważyć, czy do nieuzasadnionej optymalizacji podatkowej może potencjalnie dochodzić w przypadku realizowania przez zamknięty funduszy inwestycyjny dochodów (przychodów) z odsetek od pożyczek udzielonych spółkom osobowym oraz z odsetek od innych zobowiązań tych podmiotów wobec inwestycyjnego funduszu zamkniętego, w zależności od tego czy fundusz posiada w takiej spółce udziały, czy też nie. W ten sposób może być osiągnięty cel, który założył ustawodawca.
  
  

Z zacytowanego fragmentu wyroku NSA wynika wprost, że organy podatkowe są zobowiązane do:

1. uwzględniania, w procesie wykładni art. 17 ust. 1 pkt 57 ustawy CIT, celu wprowadzenia przedmiotowego przepisu oraz,
2. oceny, czy stan faktyczny obejmuje elementy dające się określić jako unikanie opodatkowania lub optymalizacja podatkowa.
   
   

Z wywodów NSA wynika również, że zasadność odwołania do względów wykładni celowościowej wynikała z braku jednoznacznych rezultatów zastosowania wykładni językowej przy określeniu zakresu zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. b ustawy o CIT. Za szczególnie wątpliwe NSA uznał określenie relacji pomiędzy art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. b ustawy o CIT a lit. a z powołanego ustępu. Niemniej NSA wskazał, że:

[...] całą postać odczytywanej w tej sprawie normy prawnej wyrażają dwa przepisy, z których art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. b u.p.d.o.p. można określić jako przepis centralny, zaś art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. a u.p.d.o.p. zawiera uzupełnienie przesłanek (w tym przypadku negatywnych) do zastosowania zwolnienia podatkowego.

W ocenie Wnioskodawcy powołany fragment wywodu NSA wskazuje również, że art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. b ustawy o CIT powinien być interpretowany jako podstawa do wyłączenia ze zwolnienia przychodów odsetkowych otrzymywanych od spółek transparentnych, w których sam fundusz inwestycyjny posiada prawa udziałowe. Konkluzja ta została dodatkowo wsparta, w dalszej części wywodu NSA, poprzez odwołanie się do wyżej wskazanych względów wykładni celowościowej.

Wyżej wskazane wywody NSA są potwierdzeniem stanowiska N, iż jeżeli dany fundusz otrzymuje przychody odsetkowe od spółek transparentnych podatkowo, a nie jest jednocześnie elementem struktury ukierunkowanej na optymalizację podatkową i nie posiada praw udziałowych w tych spółkach transparentnych, tak jak ma to miejsce w odniesieniu do Funduszu, to tego rodzaju przychody podlegają zwolnieniu z CIT na podstawie art. 17 ust. l pkt 57 ustawy o CIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1-2 oraz art. 1a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1406 z późn. zm., dalej: „ustawa o CIT”) podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych są:

• osoby prawne i spółki kapitałowe w organizacji,
• jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, z wyjątkiem przedsiębiorstw w spadku i spółek niemających osobowości prawnej,
• podatkowe grupy kapitałowe.
  
  

Zgodnie z art. 1 ust. 3 ustawy o CIT przepisy ustawy mają również zastosowanie do:

1. spółek komandytowo-akcyjnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. spółek niemających osobowości prawnej mających siedzibę lub zarząd w innym państwie, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego tego innego państwa są traktowane jak osoby prawne i podlegają w tym państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania.
   
   

Wynika stąd, że podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych jest:

• każda osoba prawna bez wyjątku,
• spółka komandytowo-akcyjna mająca siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, za wyjątkiem spółek niemających osobowości prawnej innych niż te, które są traktowane w państwie rezydencji jak osoby prawne i które są objęte nieograniczonym obowiązkiem podatkowym w tym państwie.
  
  

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 57 ustawy o CIT, wolne są od podatku są dochody (przychody) funduszy inwestycyjnych zamkniętych lub specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych stosujących zasady i ograniczenia inwestycyjne określone dla funduszy inwestycyjnych zamkniętych, utworzonych na podstawie ustawy o funduszach inwestycyjnych, z wyłączeniem:

1. dochodów (przychodów) z udziału w spółkach niemających osobowości prawnej lub jednostkach organizacyjnych niemających osobowości prawnej, mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej lub w innym państwie, jeżeli zgodnie z przepisami ustawy lub prawa podatkowego państwa, w którym te spółki lub jednostki organizacyjne mają siedzibę lub zarząd, podmioty te nie są traktowane jak osoby prawne i nie podlegają w tym państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania,
2. dochodów (przychodów) z odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych podmiotom, o których mowa w lit. a, oraz odsetek od innych zobowiązań tych podmiotów wobec funduszu, z wyjątkiem odsetek od wierzytelności z tytułu pożyczek (kredytów) nabytych przez fundusz od podmiotów, których działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionych do udzielania pożyczek (kredytów) na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania, jeżeli pożyczki (kredyty) te zostały udzielone przez te podmioty,
3. dochodów (przychodów) z odsetek od udziału kapitałowego w podmiotach, o których mowa w lit. a,
4. darowizn bądź innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń dokonywanych przez podmioty, o których mowa w lit. a,
5. dochodów (przychodów) z tytułu odsetek (dyskonta) od papierów wartościowych emitowanych przez podmioty, o których mowa w lit. a,
6. dochodów (przychodów) z tytułu zbycia papierów wartościowych wyemitowanych przez podmioty, o których mowa w lit. a, lub udziałów w tych podmiotach,
7. dochodów z nieruchomości, o których mowa w art. 24b ust. 1, w tym uzyskanych przez podmioty, o których mowa w lit. a.
   
   

Powyższa regulacja wskazuje, że zawarte w niej zwolnienie z podatku dochodowego od osób prawnych składa się z dwóch podstawowych elementów. Pierwszy z tych elementów określić można mianem przesłanki pozytywnej, zakładającej zwolnienie z podatku dochodu uzyskanego przez fundusze inwestycyjne zamknięte lub specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte stosujące zasady i ograniczenia inwestycyjne określone dla funduszy inwestycyjnych zamkniętych. Drugi z tych elementów stanowi przesłankę negatywną, zgodnie z którą uzyskany przez ww. fundusze dochód korzysta ze zwolnienia, o ile nie został ujęty w zamkniętym katalogu dochodów wyłączonych ze zwolnienia.

W tym miejscu należy podkreślić, że dokonując wykładni prawa przyjmuje się pierwszeństwo wykładni językowej przed innymi sposobami wykładni. Optymalną jest sytuacja, gdy zarówno wykładnia literalna, jak i inne rodzaje wykładni dają ten sam rezultat. Dokonując zatem (w pierwszej kolejności) wykładni językowej omawianego przepisu należy zwrócić uwagę, że Ustawodawca w pierwszej części art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. b ustawy o CIT odwołuje się do brzmienia lit. a tego przepisu. Należy podkreślić, że odwołanie to dotyczy nie całego brzmienia tego przepisu ale tylko podmiotów o jakich mowa w art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. a ww. ustawy („(…) udzielonych podmiotom o których mowa w lit. a”), a więc spółek niemających osobowości prawnej.

Literalna wykładnia art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. b ustawy o CIT nie pozostawia zatem wątpliwości, że ze zwolnienia przedmiotowego wyłączone są przychody Wnioskodawcy uzyskane z tytułu spłaty części odsetkowej sekurytyzowanych wierzytelności przez spółki osobowe transparentne podatkowo, jeżeli pożyczki te nie były udzielone przez podmioty uprawnione do udzielania pożyczek (kredytów) na podstawie odrębnych ustaw, których działalność podlega nadzorowi państwowego nadzoru nad rynkiem finansowym.

Taką interpretację wskazanej normy prawnej potwierdza także wykładnia celowościowa.

Z uzasadnienia ustawy z dnia 29 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 1926), wynika, że Ustawodawca kierował się m.in. chęcią ograniczenia agresywnej optymalizacji podatkowej z wykorzystaniem spółek osobowych emitujących papiery wartościowe oraz funduszy inwestycyjnych zamkniętych.

Ponadto w tym miejscu warto również przytoczyć fragment uzasadnienia do ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Druk sejmowy Nr 2860), z którego wynika, że „Regulacja zawarta obecnie w art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. b ma na celu wyłączenie ze zwolnienia przedmiotowego dochodów (przychodów) funduszu z tytułu m.in. odsetek od pożyczek udzielonych spółkom niemającym osobowości prawnej, które zgodnie z przepisami państwa ich siedziby nie są traktowane jak osoby prawne i nie podlegają w tym państwie opodatkowaniu.

Proponowana w projekcie zmiana tego przepisu ogranicza zakres wyjątków od zwolnienia przedmiotowego (a tym samym poszerza to zwolnienie) na odsetki od pożyczek udzielonych przez - podlegające nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowych – banki, w tym banki spółdzielcze lub SKOKi. Udzielanie pożyczek przez te podmioty, co do zasady nie zmierza do optymalizacji, której art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. b ustawy o CIT ma zapobiegać. Na mocy proponowanego art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. b ustawy o CIT, wyeliminowane zostaną także wątpliwości co do niewykluczenia z uprawnień podatkowych transakcji, do których odnoszą się regulacje art. 12 ust. 4 pkt 15 lit. c oraz w art. 15 ust. 1h pkt 2–4 ustawy o CIT w przypadku umów sekurytyzacji i umów o subpartycypację zawartych przez banki z funduszem sekurytyzacyjnym albo z towarzystwem funduszy inwestycyjnych tworzącym fundusz sekrytyzacyjny. Wykluczenie ze zwolnienia określonego w art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. b nie obejmuje bowiem wierzytelności banków z tytułu kredytów (pożyczek), niezależnie od tego, jaki jest status prawny kredytobiorcy (pożyczkobiorcy), np. status spółki osobowej.” (…)

„Zmiana polega na poszerzeniu zakresu obecnego zwolnienia na odsetki od pożyczek udzielonych przez – podlegające nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowych – banki, w tym banki spółdzielcze lub SKOK-i.

Za zasadne należy uznać wydzielenie z wyłączenia ze zwolnienia, określonego w art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. b ustawy o CIT odsetek od pożyczek udzielonych przez podlegające nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowych banki w tym banki spółdzielcze lub SKOKi. Można przyjąć, że udzielanie pożyczek przez te podmioty nie rodzi ryzyka optymalizacji, któremu miał przeciwdziałać ten przepis.”

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że zarówno wykładnia literalna analizowanego przepisu (art. 17 ust. 1 pkt 57 ustawy o CIT) jak i wykładnia celowościowa dają jednolity rezultat, zgodnie z którym przedmiotem wyłączenia ze zwolnienia z opodatkowania są dochody Wnioskodawcy osiągnięte m.in. z odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółkom niemającym osobowości prawnej (z wyjątkiem sytuacji, gdy wierzytelności z tytułu pożyczek /kredytów zostały nabyte od podmiotów uprawnionych na podstawie odrębnych ustaw, do udzielania pożyczek, które podlegają nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym). O zastosowaniu wobec Wnioskodawcy wyłączenia o jakim mowa nie decyduje to, czy posiada on w spółce osobowej udziały czy nie, ale to od kogo zostały nabyte wierzytelności z tytułu pożyczki/kredytu.

O interpretacji analizowanego przepisu wbrew jego oczywistemu brzmieniu nie może przesądzić ewentualny brak możliwości wykorzystania Wnioskodawcy w procesie agresywnej optymalizacji podatkowej, specyfika działalności funduszy sekurytyzacyjnych, czy też niedopuszczalność udziału w spółkach osobowych transparentnych podatkowo.

To zróżnicowanie opodatkowania dochodów odsetkowych w zależności od okoliczności, czy dłużnik jest podmiotem określonym w art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. a ustawy o CIT, czy też nie – jest zamierzonym zabiegiem Ustawodawcy, co wynika wprost z treści art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. b ustawy o CIT.

Wbrew twierdzeniom Wnioskodawcy, wyłączenia określone w art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. a-f ustawy o CIT mają charakter bezwzględnie obowiązujący i w sposób oczywisty mają zastosowanie do przychodów które „pochodzą z działalności statutowej N”.

Przy interpretacji art. 17 ust. 1 pkt 57 ustawy o CIT należy natomiast wziąć pod uwagę powszechnie uznawany w doktrynie prawa podatkowego postulat zakazu wykładni rozszerzającej przy stosowaniu wszelkiego typu ulg i zwolnień. Gdyby Ustawodawca chciał rozszerzyć zwolnienie przedmiotowe (ewentualnie ograniczyć wyłączenia z tego zwolnienia) mógłby zmodyfikować art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. b ustawy o CIT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym jego przychody (dochody) z odsetek od sekurytyzowanych wierzytelności, otrzymywanych w ramach prowadzonej działalności od podmiotów transparentnych podatkowo, w których Wnioskodawca nie posiada praw udziałowych, nie podlegają wyłączeniu ze zwolnienia od opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. b ustawy o CIT, a tym samym przedmiotowe przychody odsetkowe stanowią przychody zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych - należy uznać za nieprawidłowe (z uwagi na oczywiste wyłączenie ze zwolnienia przedmiotowego wynikające wprost z art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. b w zw. z lit a ustawy o CIT).

Odnosząc się do powołanego przez Wnioskodawcę wyroku sądowego należy stwierdzić, że – w ocenie Organu – wykładnia dokonana w niniejszej interpretacji jest zgodna z tezami tego orzeczenia. Dodatkowo należy zauważyć, że zarówno wyroki sądów jak i interpretacje indywidualne dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, w określonym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym. Natomiast organy podatkowe, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, bowiem powołane interpretacje nie stanowią materialnego prawa podatkowego i nie mają mocy powszechnie obowiązującej. Każdą sprawę tut. organ jest zobowiązany rozpatrywać indywidualnie. Jednocześnie wskazać należy, że odmienne rozstrzygnięcia organów podatkowych dokonane nawet w analogicznych lub podobnych zagadnieniach nie mogą stanowić podstawy do żądania analogicznego rozstrzygnięcia sprawy podatnika, jeśli stoi temu na przeszkodzie treść przepisów prawa.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.