Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL2-1.4011.705.2020.3.KB
z 4 grudnia 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 28 września 2020 r. (data wpływu 28 września 2020 r.) uzupełnionym pismem z dnia 19 listopada 2020 r. (data wpływu 19 listopada 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków podatkowych w związku z przeprowadzonym działem spadku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 września 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie: obowiązków podatkowych w związku z przeprowadzonym działem spadku oraz skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości, a także podatku od spadków i darowizn oraz podatku od czynności cywilnoprawnych.

W związku z tym, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 oraz 14f § 1-2 ustawy Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 17 listopada 2020 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.705.2020.2.KB, nr 0111-KDIB2-3.4014.314.2020.3.LM oraz nr 0111-KDIB2-3.4015.144.2020.3.LM na podstawie art. 13 § 2a, art. 169 § 1 i § 2 w zw. z art. 14h ww. ustawy wezwano Wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 18 listopada 2020 r., natomiast w dniu 19 listopada 2020 r., do tut. organu wpłynęło pismo stanowiące odpowiedź na wskazane wezwanie.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenia przyszłe.

Dnia (…) 2007 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy, (…). W skład spadku wchodziła nieruchomość gruntowa, dla której Sąd Rejonowy (…) prowadzi księgę wieczystą nr (…). W skład tej nieruchomości wchodzą działki ewidencyjne o numerach: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7.

Działki o numerze 3 i 5 były i są nadal w części zabudowane budynkiem mieszkalnym dwupiętrowym, garażem i budynkiem gospodarczym, a w pozostałej części są niezbudowane i są położone w (…) . Pozostałe działki (1, 2, 5, 6, 7) są niezabudowane.

Właścicielami tej nieruchomości na zasadzie wspólności małżeńskiej był zmarły ojciec Zainteresowanego, (…) oraz matka (…) - jak wynika z zapisów w elektronicznej księdze wieczystej, własność tejże nieruchomości nabyli na podstawie umowy darowizny zawartej dnia (…) 1992 r.

Następnie Sąd Rejonowy w (…) postanowieniem o stwierdzeniu nabycia praw do spadku po (…) wydanym dnia (…) 2011 r. stwierdził, że spadek po zmarłym ojcu na podstawie ustawy z dobrodziejstwem inwentarza nabyli w udziałach 1/3: żona zmarłego (…) oraz ich wspólne dzieci M. i Wnioskodawca. Fakt nabycia spadku został zgłoszony do właściwego Urzędu Skarbowego w (…).

Po przeprowadzonym postępowaniu spadkowym obecnie współwłaścicielami nieruchomości są: Wnioskodawca oraz jego siostra M. w udziałach po 1/6 oraz matka (…) w udziale 4/6. W lipcu ubiegłego roku Zainteresowany wraz ze współwłaścicielkami złożyli do Sądu Rejonowego w (…) wniosek o zgodny dział spadku i nieodpłatne zniesienie współwłasności bez dokonywania jakichkolwiek spłat czy dopłat na rzecz którejkolwiek strony. We wniosku zaproponowali oni następujący podział nieruchomości:

• Działki o nr 3, 4 (w części zabudowane) chcą podzielić geodezyjnie, na część zabudowaną i część niezabudowaną z czego powstaną cztery nowe działki - na dokumentacji opracowanej przez geodetę są oznaczone numerami I, II, III, IV. Część zabudowana (według nowej numeracji działek oznaczona jako działki I, III oraz działki o nr 1, 2 współwłaściciele chcą żeby przypadły siostrze Wnioskodawcy M.
• Pozostałe działki o nr 5, 6, 7 oraz nowopowstałe działki, na dokumentacji opracowanej przez geodetę oznaczone numerami II, IV - wszystkie niezabudowane - współwłaściciele chcą żeby otrzymał Wnioskodawca.
• Matka (…) rzeka się nieodpłatnie swojego udziału na rzecz dzieci. Natomiast na jej rzecz Zainteresowany wraz z siostrą chcą ustanowić nieodpłatną i dożywotnią służebność mieszkania na pierwszym piętrze budynku mieszkalnego wraz z możliwością swobodnego korzystania z całej nieruchomości.
  
  

Dom, garaż i budynek gospodarczy obecnie znajdują się na działkach o nr 3, 4 – Wnioskodawca wraz ze współwłaścicielkami chcą podzielić je na cztery działki (część zabudowaną i niezabudowaną). Część zabudowana, która ma być obciążona służebnością na rzecz mamy, znajdować się będzie na działkach I, III i przypadnie siostrze Zainteresowanego M. Wnioskodawca wraz ze współwłaścicielkami nie chcą, aby na czyjąkolwiek rzecz były dokonywane spłaty czy dopłaty. Postępowanie o dział spadku jest w toku.

Z zaproponowanego podziału wynika, że Wnioskodawca oraz jego siostra otrzymają w wyniku działu spadku nieruchomości ponad swój udział w spadku - ponad 1/6. Natomiast matka otrzyma udział poniżej swojego udziału w spadku (poniżej 4/6).

Następnie, po przeprowadzeniu działu spadku i wyodrębnieniu przypadających Wnioskodawcy działek do odrębnych ksiąg wieczystych zamierza on sprzedać niektóre działki i środki otrzymane ze sprzedaży przeznaczyć na zakup swojego mieszkania. Sprzedaż planuje przeprowadzić on w okresie około roku zakończenia postępowania w sądzie. Zainteresowany nie prowadzi działalności gospodarczej i nie zamierza dokonywać dalszych podziałów tych działek.

Ponadto w uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał, że w mieszkaniu, które planuje on zakupić będzie realizował swoje własne cele mieszkaniowe, będzie ono zakupione na jego nazwisko. Jeśli będzie taka potrzeba to Wnioskodawca weźmie na nie kredyt - jeśli środki ze sprzedaży działek będą niewystarczające.

Wnioskodawca po dokonanym dziale spadku i podziale nieruchomości nr 3 i 4 zamierza sprzedać dwie lub trzy działki. Na pewno będą to dwie, które powstaną z podziału działek nr 3 i 4 tzn. działki nr II i IV. Być może Wnioskodawca sprzeda także działkę nr 5. Natomiast działek nr 6 i 7 obecnie nie planuje on sprzedawać.

Z żadnej ze wskazanych działek Wnioskodawca nie korzysta w żaden sposób, nawet nie mieszka on już w domu, który się znajduje na części działek 3 i 4. Po dokonaniu działu spadku także z tych działek, które przypadną Zainteresowanemu nie zamierza z nich korzystać. Ponadto Wnioskodawca nie wykonuje względem działek żadnych czynności poza dbaniem o ich stan (np. koszenie). Obecnie wszystkie działki nie są wykorzystywane w żaden sposób, stoją odłogiem. Jedynie część zabudowana działek nr 3 i 4 jest wykorzystywana na cele mieszkaniowe przez matkę oraz siostrę Wnioskodawcy z jej mężem i córką.

Zainteresowany zaznaczył, że żadna z działek objętych wnioskiem nie była przedmiotem najmu, dzierżawy ani też nie było na nich prowadzone gospodarstwo rolne przez Wnioskodawcę.

Ponadto na chwilę obecną żadna z działek będących przedmiotem wniosku nie jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Wnioskodawca nie występował i nie zamierza także występować z wnioskiem o opracowanie takiego planu ani też nie ma on wiedzy o tym, aby obecnie w gminie toczyły się prace związane z uchwaleniem takiego planu, który miałby objąć te działki. Jeśli na dzień planowanej sprzedaży zostanie takowy uchwalony to nie z inicjatywy Zainteresowanego.

Wnioskodawca wskazał, że nie poczynił i nie zamierzam czynić jakiekolwiek działań dotyczących zwiększenia wartości działek. Dwie działki, które powstaną z podziału działek nr 3 i 4 i przypadną mu, tzn. działki nr II i IV oraz już istniejąca działka 5 mają co najmniej od 25 lat dostęp do drogi publicznej, energii elektrycznej i do wody.

Zainteresowany nie występował o zmianę przeznaczenia terenu lub wyłączenie gruntów spod produkcji rolnej dla sprzedawanych działek ani też nie występował i nie zamierza występować o wydane decyzji o warunkach zabudowy.

W celu pozyskania nabywców sprzedawanych działek Zainteresowany skorzysta z powszechnie dostępnych sposobów ogłaszania sprzedaży, np. poprzez tablicę zamieszczoną na działkach, ogłoszenie zamieszczone w Internecie, poprzez znajomych czy rodzinę. Wnioskodawca nie prowadzi i nie zmierza prowadzić działalności gospodarczej w celu sprzedaży działek. Sprzeda je jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej.

Wnioskodawca nie posiada innych nieruchomości. W chwili obecnej jest współwłaścicielem jedynie tych nieruchomości wskazanych we wniosku. Ponadto nigdy nie dokonywał żadnej sprzedaży nieruchomości.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania

1. Czy w wyniku tak przeprowadzonego działu spadku którakolwiek ze stron (Wnioskodawca, matka, siostra) będzie zobowiązana do uiszczenia podatku od spadków i darowizn?
2. Czy w wyniku tak przeprowadzonego działu spadku którakolwiek ze stron (Wnioskodawca, matka, siostra) będzie zobowiązana do uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych?
3. Czy w wyniku tak przeprowadzonego działu spadku którakolwiek ze stron (Wnioskodawca, matka, siostra) będzie zobowiązana do uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych?
4. Czy w wyniku tak przeprowadzonego działu spadku którakolwiek ze stron (Wnioskodawca, matka, siostra) będzie zobowiązana do zgłoszenia wyżej opisanych zdarzeń do Urzędu Skarbowego? Jeśli tak to czy na jakimś formularzu - jakim? - czy też może w zaznaniu PIT-39? Jeśli takie zgłoszenie jest wymagane to w jakim terminie i od kiedy liczyć jego bieg - od uprawomocnienia się postanowienia sądu o dziale spadku czy od wyodrębnienia nieruchomości do odrębnych ksiąg wieczystych?
5. Czy Wnioskodawca w związku z planowaną sprzedażą (w okresie około roku od zakończenia postępowania o dział spadku) części otrzymanych w wyniku działu spadku działek gruntowych i przeznaczeniem otrzymanych środków na zakup mieszkania będę zobowiązany do uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych?
6. Czy fakt przeznaczenia środków na cele mieszkaniowe Zainteresowany winien zgłosić do Urzędu Skarbowego?
7. Jeśli na cele mieszkaniowe Wnioskodawca przeznaczy część otrzymanych ze sprzedaży działek środków, a pozostałą część na inne cele, to czy od pozostałej części będę musiał uiścić podatek dochodowy od osób fizycznych?
   
   

Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest rozstrzygnięcie w odniesieniu do podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków podatkowych Wnioskodawcy w związku z przeprowadzonym działem spadku.

Natomiast w odniesieniu do:

• podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości;
• podatku od spadków i darowizn oraz podatku od czynności cywilnoprawnych;
• obowiązków podatkowych związanych z sytuacją prawnopodatkową matki i siostry Wnioskodawcy

– zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy, żadna ze stron nie będzie zobowiązana do uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są wartości świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczona zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn.

W przedmiotowej sprawie świadczenie będzie dokonywane pomiędzy zstępnym, wstępnym i rodzeństwem, tj. osobami zaliczanymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 u.p.s.d. W związku z tym faktem, świadczenie to skorzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 125 u.p.d.o.f.

Nie wywoła ono tym samym skutków w żadnym z podatków.

Z ostrożności należy wskazać, że zdaniem Wnioskodawcy dokonanie działu spadku bez spłat i dopłat, w wyniku którego Zainteresowany i jego siostra uzyskają nieruchomości ponad ich udziały spadkowe, nie spowoduje uzyskania przez nich innego nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 u.p.d.o.f., opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jako przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 u.p.d.o.f. Podkreślić należy, że w zdarzeniu przyszłym, na skutek działu spadku, Wnioskodawca i jego siostra uzyskają nieodpłatnie własność nieruchomości od innego spadkobiercy (mamy), które nie może zostać uznane za inne nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 11 u.p.d.o.f. Przeniesienie udziału we własności rzeczy nie stanowi bowiem usługi ani też "udostępnienia rzeczy", o których mowa w tym przepisie. Jak słusznie wskazał WSA w Warszawie (III SA/Wa 2466/13) zgodnie z art. 11 ust. 2a u.p.d.o.f. przychodem z nieodpłatnych świadczeń może być wyłącznie wartość świadczeń, które podatnik uzyskał w formie nieodpłatnych usług lub umożliwienia mu korzystania ze składników cudzego majątku bez żadnego wynagrodzenia. Podobne stanowisko zajął NSA w Warszawie (II FSK 1575/14), gdzie przypomniał także o ustanowionej w art. 217 Konstytucji RP zasadzie, że ustawa podatkowa ma określać, m.in.: podmiot, przedmiot opodatkowania oraz stawki podatkowe. W literaturze dowodzi się, że konstytucyjna zasada wyłączności ustawowej powinna obejmować także podstawę opodatkowania, która umożliwia kwantyfikację przedmiotu (por. C. Kosikowski, Źródła prawa podatkowego w świetle Konstytucji, Glosa 1999, nr 7, s. 2; W Nykiel, Ulgi i zwolnienia w konstrukcji prawnej podatku, Dom Wydawniczy ABC 2002, s, 38).

Wprawdzie istota podatków dochodowych sprowadza się do obłożenia tą daniną przyrostu mienia podatnika, to jednak o powstaniu obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych decyduje możliwość zaliczenia uzyskanego przysporzenia do jednego ze źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1 - 9 u.p.d.o.f. Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu wyroku z dnia 8 lipca 2014 r. sygn., K 7/13 zauważył m.in., że możliwa jest sytuacja, iż u podmiotu wystąpi realny przyrost majątku, lecz nie będzie on stanowił dochodu podatkowego. W judykaturze zauważa się, że świadczenia w naturze to świadczenia rzeczowe, których przedmiot jest inny niż pieniądz lub wartość pieniężna. Natomiast inne nieodpłatne świadczenia, to świadczenia, których przedmiotem nie są rzeczy, lecz usługi (por. wyrok NSA z dnia 15 kwietnia 2016 r., sygn. akt II FSK II FSK 585/14). Wyrokiem z dnia 21 kwietnia 2016 r. w sprawie II FSK 1575/14 Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że brak jest argumentów co do kwalifikacji uzyskanego przez spadkobiercę świadczenia w wyniku działu spadku, ponad jego udział spadkowy do "innych nieodpłatnych świadczeń", o których mowa w art. 11 ust. 2a u.p.d.o.f. Podzielił przy tym stanowisko prezentowane w piśmiennictwie oraz judykaturze, że wyliczenie nieodpłatnych świadczeń zawarte w art. 11 ust. 2a u.p.d.o.f. ma wyczerpujący charakter, a co za tym idzie, źródłem "innych nieodpłatnych świadczeń" w rozumieniu tej ustawy mogą być wyłącznie bezpłatne usługi bądź bezpłatnie udostępnienie określonych przez ustawodawcę rzeczy lub praw (J. Grabarczyk, Opodatkowanie przychodów z nieodpłatnych świadczeń, ABC, Wolters Kluwer, Warszawa 2009, str. 95, wyrok WSA w Poznaniu z dnia 30 października 2013 r., sygn. akt I SA/Po 388/13, wyrok NSA 15 kwietnia 2016 r., sygn. akt II FSK 585/14).

Powyższe potwierdza sposób zredagowania przepisu, który nie wskazuje, że wykaz przedstawionych w nim świadczeń miał jedynie przykładowy charakter (np. brak charakterystycznego w takich sytuacjach zwrotu "w szczególności"). Wprawdzie w ostatnim punkcie omawianego wyliczenia występuje sformułowanie "w pozostałych przypadkach", lecz w sposób niebudzący żadnych wątpliwości odnosi się ono tylko do usług i udostępnienia rzeczy i praw, których nie wyliczono w punktach 1-3. Ponadto trzeba podkreślić, że ustawodawca nie wykracza poza wskazane rodzaje nieodpłatnych świadczeń również w innych unormowaniach zawartych ww. ustawie. Rację wobec tego przyznać należy Sądowi pierwszej instancji, że nie jest możliwe rozszerzenie katalogu źródła przychodu z innych nieodpłatnych świadczeń o nieodpłatne nabycie rzeczy lub praw.

Wnioskodawca ponadto uważa, że żadna ze stron (Wnioskodawca, mama, siostra) nie będzie zobowiązana do zgłoszenia wyżej opisanych zdarzeń do Urzędu Skarbowego. Nie powstanie obowiązek składania zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (SD-Z2) ani zeznania o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (SD-3). Nie będzie też konieczności zaznaczenia powyższych zdarzeń w zeznaniu rocznym PIT-39.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych zdarzeń przyszłych jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1426, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów (art. 9 ust. 2 ustawy).

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 powyższej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

W związku z tym należy wskazać, że obok pieniędzy i wartości pieniężnych, ustawodawca za przychody uważa również wartość otrzymanych świadczeń w naturze. Świadczenia w naturze to takie świadczenia, w przypadku których przedmiot świadczenia jest inny niż pieniądz lub wartość pieniężna. Będą to w szczególności różnego rodzaju świadczenia rzeczowe, chociaż przedmiotem świadczenia mogą być również prawa.

Powyższe związane jest z przyjętą zasadą kompletności opodatkowania, w myśl której opodatkowaniu powinny podlegać niemal wszelkie przysporzenia majątkowe, a nie tylko te o charakterze pieniężnym. W przypadku świadczeń w naturze przychody powstają dopiero z chwilą ich otrzymania.

Z kolei na podstawie art. 11 ust. 2 cytowanej ustawy, wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem ust. 2c oraz art. 12 ust. 2-2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Zgodnie zaś z art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że w dniu (…) 2007 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy. Między ojcem i matką Zainteresowanego istniała wspólność majątkowa. W wyniku spadkobrania Wnioskodawca z siostrą stali się właścicielami po 1/6 udziału w nieruchomościach o nr: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, natomiast matka posiada udziały w wysokości 4/6. Działki 3 oraz 4 mają zostać podzielone na 4 mniejsze działki o nr I, II, III, IV. Zainteresowany wraz ze współwłaścicielkami złożyli do Sądu Rejonowego w (…) wniosek o zgodny dział spadku i nieodpłatne zniesienie współwłasności bez dokonywania jakichkolwiek spłat czy dopłat na rzecz którejkolwiek strony. W wyniku działu spadku Wnioskodawca ma zostać właścicielem działek niezabudowanych o nr 5, 6, 7 oraz II, IV. W wyniku działu spadku, bez jakichkolwiek spłat i dopłat przez którąkolwiek ze stron, Wnioskodawca otrzyma nieruchomości ponad swój udział w spadku - ponad 1/6.

Zgodnie z art. 924 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740 z późn. zm.) – spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Natomiast postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia. Powyższe wyjaśnienie oznacza, że dniem nabycia spadku przez spadkobiercę jest data śmierci spadkodawcy.

Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy natomiast do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Jeżeli więc spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych (art. 1035 cyt. ustawy).

Zgodnie z zapisem art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego dział spadku może nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Zatem do momentu zniesienia współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Na podstawie art. 1038 § 1 Kodeksu cywilnego sądowy dział spadku powinien obejmować cały spadek. Jednakże z ważnych powodów może być ograniczony do części spadku. § 2 wskazuje, że umowny dział spadku może objąć cały spadek lub być ograniczony do części spadku.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom stosownie do wielkości ich udziałów, przechodzą na nich. Ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Tak więc na skutek działu spadku następuje „konkretyzacja” składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom. Jeżeli zatem wartość nieruchomości nabytych w wyniku działu jest zgodna z udziałem posiadanym przed działem spadku – na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych nie następuje nabycie podlegające opodatkowaniu, ponieważ w ten sposób nie ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą, jak i stan jej majątku osobistego.

Dział spadku, w wyniku którego udział w nieruchomości nie zwiększył się, zmienia wyłącznie charakter własności. Natomiast wszelkie przypadki gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, traktowane być muszą w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością), jak też stan jej majątku osobistego. W sytuacji natomiast, gdy dział spadku ma charakter nieodpłatny, a na skutek jego dokonania dotychczasowy udział danej osoby ulega powiększeniu, mamy do czynienia z przysporzeniem, mającym konkretny wymiar finansowy. To z kolei, w związku z faktem, że nabycie rzeczy lub praw majątkowych na podstawie działu spadku nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, powoduje powstanie obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych, na skutek osiągnięcia przychodu z tzw. innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, skoro w wyniku planowanego działu spadku Wnioskodawca otrzyma składniki majątku o wartości przewyższającej udział w spadku, w wyniku nieodpłatnego nabycia powyższych składników wchodzących w skład masy spadkowej, nastąpi po stronie Wnioskodawcy przysporzenie majątkowe (uzyskane nieodpłatnie, gdyż bez żadnego ekwiwalentu finansowego), które stanowić będzie – w tej części, w której pozostali spadkobiercy zrzekli się na rzecz Wnioskodawcy swojego udziału – przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wartość nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa wyżej należy ustalić według uregulowań art. 11 ust. 2 powołanej ustawy, tj. na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami tego rodzaju.

Należy jednak zwrócić uwagę, że na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczona zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn, z zastrzeżeniem ust. 20.

W myśl art. 21 ust. 20 ww. ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 125 oraz 125a, nie mają zastosowania do świadczeń otrzymywanych na podstawie stosunku pracy, pracy nakładczej lub umów będących podstawą uzyskiwania przychodów zaliczonych do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2.

Z wykładni językowej tego zwolnienia, a zwłaszcza z wykładni zawartego w nim zwrotu „wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczona zgodnie z art. 11 ust. 2-2b” wynika, że do powyższego zwolnienia uprawnione są osoby, które otrzymają świadczenia nieodpłatnie od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2019 r., poz.1813) do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

1. do grupy I - małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2. do grupy II - zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3. do grupy III - innych nabywców.
   
   

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że w wyniku planowanego nieodpłatnego działu spadku Wnioskodawca otrzyma od spadkobierców (osób zaliczonych do wskazanej wyżej grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn) składniki majątku o wartości przewyższającej udział jaki odziedziczył w spadku, i co do zasady osiągnął przychód ze źródła, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten korzysta jednak ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy i w rezultacie Wnioskodawca nie jest zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu rzeczonego nabycia, jak również nie jest zobowiązany do składania zeznania podatkowego.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Ponadto informuje się również, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony, do oceny dokumentów załączonych do wniosku; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego, bądź zdarzenia przyszłego, przedstawionym przez Zainteresowanego i stanowiskiem Zainteresowanego.

Ponadto Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej podkreśla, że powołane przez Zainteresowanego wyroki, nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii. Nie negując tych orzeczeń, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego należy stwierdzić, że zdaniem Organu podatkowego, tezy badanych rozstrzygnięć nie mają zastosowania w przedmiotowym postępowaniu. Wskazane rozstrzygnięcia zapadły bowiem w innych sprawach i nie mają mocy wiążącej w omawianym przypadku.

Interpretacja dotyczy zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.