Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
IPPB4/4511-498/16/20-5/S/MS
z 9 grudnia 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) oraz art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej po ponownym rozpatrzeniu sprawy w związku z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 września 2017 r., sygn. akt III SA/Wa 2835/16 (data wpływu prawomocnego orzeczenia 8 października 2020 r.), stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 19 kwietnia 2016 r. (data wpływu 21 kwietnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie preferencyjnego opodatkowania jako osoba samotnie wychowująca dziecko – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 kwietnia 2016 r. do tutejszego organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie preferencyjnego opodatkowania jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Dotychczasowy przebieg postępowania.

W dniu 13 czerwca 2016 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów wydał dla Wnioskodawcy interpretację Nr IPPB4/4511-498/16-4/JK3, w której uznał stanowisko Wnioskodawcy w zakresie preferencyjnego opodatkowania jako osoba samotnie wychowująca dziecko za nieprawidłowe. W interpretacji tej stwierdzono, że skoro samotnie wychowującą dziecko jest osoba, która w oznaczonym czasie zupełnie sama zajmuje się dzieckiem i faktycznie wychowuje dziecko bez udziału drugiego z rodziców, to sytuacja taka nie zachodzi w okolicznościach przedstawionych przez Wnioskodawcę, który – z uwagi na swój stan cywilny – spełnia jedynie część warunków przewidzianych dla uzyskania statusu osoby samotnie wychowującej.

Interpretacja została doręczona Wnioskodawcy w dniu 16 czerwca 2016 r.

W związku z powyższym rozstrzygnięciem, Wnioskodawca, wniósł pismem z dnia 28 czerwca 2016 r. (data wpływu 30 czerwca 2016 r.) wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. Pismem z dnia 27 lipca 2016 r. Nr IPPB4/4511-1-72/16-2/JK3 stwierdzono brak podstaw do zmiany ww. indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego (data doręczenia 1 sierpnia 2016 r.).

Wnioskodawca złożył na interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego z dnia 13 czerwca 2016 r. Nr IPPB4/4511-498/16-4/JK3 skargę (data wpływu 26 sierpnia 2016 r.) do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 12 września 2017 r. sygn. akt III SA/Wa 2835/16, uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną z dnia 13 czerwca 2016 r., Nr IPPB4/4511-498/16-4/JK3. Od powyższego wyroku w dniu 6 listopada 2017 r. została złożona skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Wyrokiem z dnia 20 lutego 2020 r. Naczelny Sąd Administracyjny sygn. akt II FSK 752/18 oddalił skargę kasacyjną. W związku z powyższym, wyrok z dnia 12 września 2017 r. sygn. akt III SA/Wa 2835/16 stał się prawomocny od dnia 20 lutego 2020 r. Prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wraz z aktami wpłynął do tut. Organu w dniu 8 lipca 2020 r.

W myśl art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, z późn. zm.), ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.

Wskutek powyższego, wniosek Strony w zakresie preferencyjnego opodatkowania jako osoba samotnie wychowująca dziecko wymaga ponownego rozpatrzenia przez tut. organ.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 16 stycznia 2015 r. Wnioskodawca będący ojcem małoletniego dziecka uzyskał rozwód. Sąd w wyroku rozwodowym powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim synem obojgu rodzicom i ustalił miejsce zamieszkania dziecka naprzemiennie przy ojcu i matce. Jednocześnie sąd ustalił zasady styczności rodziców z dzieckiem w ten sposób, że dziecko mieszka tydzień u ojca i tydzień u matki, zmiana następuje w każdą niedzielę. Dodatkowo w okresie wakacji dziecko ma przebywać nieprzerwanie przez dwa tygodnie u każdego z rodziców. Sąd obciążył kosztami utrzymania dziecka obydwoje rodziców, z tym że każde z rodziców ponosi koszty utrzymania dziecka w tym czasie w którym dziecko będzie przebywać pod jego opieką, inne koszty rodzice będą ponosić po połowie.

W praktyce rodzice zajmują się dzieckiem naprzemiennie i przekazują sobie dziecko w każdą niedzielę. Wnioskodawca w tygodniach, które Mu przypadają, zajmuje się dzieckiem samodzielnie bez pomocy innych osób. Bierze On czynny udział w wychowaniu dziecka - rozwój emocjonalny, nauka, odrabianie prac domowych, wspólne zabawy itd. Dziecko ma adres zamieszkania u Wnioskodawcy. Matka dziecka mieszka pod innym adresem. Często też ze względu na charakter pracy matki dziecka (praca do późnych godzin wieczornych), Wnioskodawca zajmuje się też dzieckiem w tygodniach kiedy opieka przysługuje matce (np. 3-4 godziny wieczorami 3-5 dni w tygodniu). Matka dziecka nie będzie rozliczać się wspólnie z dzieckiem za 2015 r.

W stosunku do Wnioskodawcy nie mają zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym ani ustawy o podatku tonażowym. W stosunku do małoletniego dziecka Wnioskodawcy nie mają zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym ani ustawy o podatku tonażowym.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do skorzystania z rozliczenia, o którym mowa w art. 6 ust. 4 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za 2015 r.?

Zdaniem Wnioskodawcy,

W ocenie Wnioskodawcy, za 2015 r. może On skorzystać z rozliczenia, o którym mowa w art. 6 ust. 4 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z tzw. wspólnego rozliczenia z dzieckiem może skorzystać osoba rozwiedziona, która samotnie wychowuje dziecko. Wnioskodawca uważa, że w 2015 r. może być uznany za osobę samotnie wychowującą dziecko w rozumieniu przytoczonych przepisów.

Należy zauważyć, że przez wychowywanie dziecka rozumie się kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 31 maja 2011 r. II FSK 30/10). Oznacza to, że wychowywaniem nie jest samo zapewnianie dziecku utrzymania. Natomiast za osobę samotną należy uznać taką osobę, która nie pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z partnerem życiowym i taki partner nie pomaga jej w wychowaniu dziecka. Co więcej samotne wychowywanie nie musi trwać przez cały rok podatkowy, gdyż przepis stanowi, że wychowywanie to musi mieć miejsce „w roku podatkowym”, a nie „przez cały rok podatkowy” (interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 11 lutego 2010 r. 1TPB2/415-929/09/BK).

Stan, w którym czynności polegające na wychowywaniu dziecka wykonuje wprawdzie oboje rodziców, lecz nie jednocześnie, można więc zakwalifikować jako samotne wychowywanie dziecka. Po pierwsze bowiem w procesie wychowywania dziecka Wnioskodawca nie korzysta ze wsparcia matki, lecz w okresach, w których dziecko przebywa u Wnioskodawcy, wychowuje je On samodzielnie (matka ma bowiem inne miejsce zamieszkania). Po drugie, skoro wystarczające jest samotne wychowywanie dziecka choćby przez jeden dzień w roku, to z całą pewnością z samotnym wychowywaniem mamy do czynienia w sytuacji, kiedy zgodnie ze stanem faktycznym i wyrokiem rozwodowym, dziecko przebywa u Wnioskodawcy nieprzerwanie przez tydzień, a w wakacje przez 2 tygodnie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że niniejszą interpretację oparto na przepisach prawa podatkowego obowiązujących w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym, bowiem niniejsza interpretacja stanowi ponowne rozstrzygnięcie tej samej sprawy w wyniku orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 12 września 2017 r., sygn. akt III SA/Wa 2835/16.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1. małoletnie,
   
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006r. o podatku tonażowym.

Zgodnie z art. 6 ust. 9 powołanej ustawy zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Ponadto art. 6 ust. 10 ww. ustawy stanowi, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1.

Zdaniem Sądu literalna wykładnia analizowanego przepisu art. 6 ust. 4 ww. ustawy, nie pozwala na ograniczenie statusu osoby samotnie wychowującej dzieci wyłącznie do jednego z rodziców, bowiem przepis wskazuje tylko, że rodzic chcący skorzystać z ulgi, musi „w roku podatkowym samotnie wychowywać dzieci”. Ustawodawca, nowelizując ustawę od 1 stycznia 2011 r. (Dz. U z 2010 r. Nr 226, poz. 1478) uchylił ust. 5 art. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czym nie tylko zrezygnował z legalnej definicji pojęcia „osoby samotnie wychowującej dzieci”, ale też nadając nowe brzmienie art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określającemu kryteria uznania „osobę samotnie wychowującą dzieci” zrezygnował z wcześniejszego zapisu (zawartego w uchylonym nowelą ust. 5 art. 6), że za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się „jednego z rodziców.” Tym samym należy przyjąć, że zamierzony zabieg ustawodawcy doprowadził do takiego stanu prawnego, w którym status osoby „samotnie wychowującej dzieci” od 1 stycznia 2011 r. może mieć każde z rodziców spełniających pozostałe kryteria określone w art. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W przepisie tym ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego od samotnego wychowywania dziecka w roku podatkowym. Samotne wychowywanie nie musi przy tym mieć miejsca przez cały rok podatkowy. Taka treść z przepisu tego nie wynika. Wystarczające jest zatem, aby stan taki w roku podatkowym zaistniał. Ze stanu faktycznego sprawy wynika zaś, że Wnioskodawca w wyniku rozwodu z matką dziecka, uzyskał na podstawie porozumienia z nią możliwość wykonywania władzy rodzicielskiej - której wszak go nie pozbawiono, ani mu jej nie ograniczono - w taki sposób, aby dziecko spędzało z nim umowną połowę czasu w roku. Wnioskodawca w tym czasie czynnie uczestniczy w opiece nad dzieckiem i jego wychowaniu, a także organizuje dziecku przestrzeń życiową, która umożliwia mu wspólne z ojcem zamieszkiwanie i codzienne funkcjonowanie. Nie ulega wątpliwości, że w tak trudnych dla dziecka okolicznościach, towarzyszących rozwodowi rodziców, consensus w postaci harmonogramu uzgodnionego przez oboje rodziców, zmierza do maksymalnej w danych warunkach ochrony dobra dziecka.

Zdaniem Sądu nie można pominąć wykładni celowościowej i systemowej przy interpretacji przepisu dotyczącego ulgi podatkowej ustanowionej przez art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Celem wprowadzenia ulgi było umożliwienie preferencyjnego rozliczenia podatkowego dla tych osób, które w roku podatkowym doświadczyły samotnej, samodzielnej pieczy nad dzieckiem i jego wychowywania. Cel ten wpisuje się w idee polityki prorodzinnej Państwa, która na gruncie prawa podatkowego realizowana jest na wiele sposobów (m.in. odliczenia od podatku dochodowego od osób fizycznych, zwolnienia podatkowe w podatku od spadków i darowizn). Zgodnie z art. 71 ust. 1 Konstytucji RP Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych. Co prawda wychowywanie dzieci w rodzinach niepełnych nie jest stanem pożądanym, jednak w zmieniających się realiach społecznych, należy uwzględnić szczególną ochronę i pomoc Państwa wobec takich rodzin, np. poprzez umożliwienie rodzicom samotnie wychowującym dzieci skorzystanie z ulgi podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był w tym czasie wyeliminowany z opieki i wychowania dzieci, taki bowiem warunek przeczyłby polityce prorodzinnej Państwa zmierzającej do systemowego wsparcia rodziców w wychowaniu dzieci, zwłaszcza w samotnym wychowaniu dzieci. Samotne wychowywanie dzieci przez cały rok podatkowy mogłoby być zrealizowane jedynie w odniesieniu do wdów, wdowców i osób rozwiedzionych, którym przyznano wyłączną władzę rodzicielską, tymczasem art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, na równi przyznaje ulgę wszystkim rodzicom i opiekunom prawnym wychowującym dzieci samotnie, niezależnie od przyczyny pozostawania cywilnie w stanie wolnym.

Niewątpliwie należy zgodzić się z poglądem wyrażanym wielokrotnie w orzecznictwie, że nie każda osoba stanu wolnego mająca dzieci (lub inna określona w komentowanym przepisie) jest osobą samotnie wychowującą dziecko, jednak w realiach niniejszej sprawy mamy do czynienia z sytuacją, gdy Wnioskodawca nie tylko jest stanu wolnego i ma małoletnie dziecko, ale w istocie w roku podatkowym samotnie je wychowuje na zasadach określonych w harmonogramie opieki naprzemiennej ustalonym z matką dziecka.

Skoro samotnie wychowującą dziecko jest osoba, która w oznaczonym czasie sama zajmuje się dzieckiem i faktycznie wychowuje dziecko bez udziału drugiego z rodziców, to w sytuacji, gdy w stanie faktycznym opisanym we wniosku oboje rodzice sprawują opiekę nad dziećmi oddzielnie, w innym miejscu, każde w „swojej połowie” czasu w danym roku podatkowym – a więc „nie wspólnie”, to prawo do skorzystania z preferencyjnego opodatkowania wynikającego z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych może mieć Wnioskodawca.

Powyższe konstatacje wyrażone przez Sąd w niniejszym wyroku oparte są na ocenie prawnej wyrażonej w analogicznej stanie faktycznym przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 5 kwietnia 2017 r. sygn. akt II 573/15 FSK.

Mając zatem na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wyrażone w wyroku z dnia 12 września 2017 r. sygn. III SA/Wa 2835/16 stwierdzić należy, że skoro samotnie wychowującą dziecko jest osoba, która w oznaczonym czasie sama zajmuje się dzieckiem i faktycznie wychowuje dziecko bez udziału drugiego z rodziców, to Wnioskodawca ma prawo do skorzystania z preferencyjnego opodatkowania wynikającego z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym, stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzeń w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
   
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4 2, 00-013 Warszawa, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.