Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4-3.4012.482.2020.3.DM
z 9 grudnia 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 31 sierpnia 2020 r. (data wpływu 3 września 2020 r.), uzupełnionym pismem z dnia 27 października 2020 r. (data wpływu 28 października 2020 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z dnia 19 października 2020 r. (skutecznie doręczone 23 października 2020 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania wywłaszczenia gruntu – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 września 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania wywłaszczenia gruntu. Złożony wniosek został uzupełniony pismem z dnia 27 października 2020 r. (data wpływu 28 października 2020 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z dnia 19 października 2020 r. (skutecznie doręczone 23 października 2020 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni prosi o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej ewentualnego obowiązku zapłaty podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku dostawy wywłaszczonej działki rolnej nr (…).

Wnioskodawczyni jest żoną rolnika i razem z mężem ma wspólność majątkową, prowadzą razem gospodarstwo rolne w skład którego wchodzi wyżej wymieniona działka rolna.

Wojewoda (…) na wniosek Generalnej Dyrekcji Dróg (…) wydał decyzję wywłaszczeniową o numerze (…) z dnia 12 sierpnia 2019 r. na wyżej wymienioną działkę rolną z rygorem natychmiastowej wykonalności i na ten wniosek wydał plan zagospodarowania terenu oraz zezwolił na realizację drogi (…) i wydał decyzje o warunkach zabudowy. Działkę (…) Wnioskodawczyni razem z mężem otrzymała w ramach umowy o dożywocie od stryja i stryjenki męża.

1. W grudniu 2011 r. mąż Wnioskodawczyni zarejestrował się jako czynny podatnik podatku VAT i od tego dnia wykorzystywał ww. działkę do działalności rolniczej opodatkowanej podatkiem od towarów i usług.
   
2. Wnioskodawczyni nie jest rolnikiem ryczałtowym, ani czynnym podatnikiem podatku VAT, gdyż nie spełnia wymogów ustawy.
   
3. Do momentu wywłaszczenia wszystkie zbiory rolne z działki Wnioskodawczyni razem z mężem wykorzystywała w całości w swoim gospodarstwie.
   
4. Wnioskodawczyni nie prowadzi działalności gospodarczej i nie zajmuje się obrotem nieruchomościami i nie dokonywała sprzedaży innych działek rolnych.
   
5. Działka nie była przedmiotem najmu ani dzierżawy.
   
6. Działka nie miała być odsprzedawana, ani wykorzystywana w inny sposób niż rolniczy, nie dokonywano na niej żadnych zmian, nie przygotowywano jej do wywłaszczenia.
   
7. Działka nr (…) była klasy bonitacyjnej – PsIV, PsV, RIVa, RIVb, RV.
   
8. Na moment wywłaszczenia (sprzedaży) przedmiotowa działka nie była objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego w Urzędzie Gminy(…), a Wnioskodawczyni o taki plan nie występowała.
   
9. Wnioskodawczyni nie dokonywała jakichkolwiek czynności (nakładów) w celu przygotowania ww. działki do odsprzedaży (wywłaszczenia) a także w celu zwiększenia jej wartości.
   
10. Doszło już do wywłaszczenia, sprawy odszkodowawcze są w toku, Wnioskodawczyni odszkodowania jeszcze nie otrzymała.
    
11. Wartość nieruchomości określono bez uwzględnienia kosztów transakcji kupna-sprzedaży oraz związanych z tą transakcją podatków i opłat w tym podatku VAT, określona kwota jest kwotą netto.
    
12. Przedmiotowa działka nie była zabudowana, nie była również działką budowlaną, a Wnioskodawczyni nie wykonywała żadnych czynności aby to zmienić.
    
    
    

W uzupełnieniu Wnioskodawczyni wskazała, że do momentu wydania decyzji wywłaszczeniowej działka nr (…) była działką rolną, nie wydano na nią żadnej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, Wnioskodawczyni nie występowała o zmianę przeznaczenia tej działki oraz o żadną decyzję i warunki zabudowy na tę działkę.

Później doszło do wydania decyzji wywłaszczeniowej z dnia 12 sierpnia 2019 r. na działkę nr (…) z rygorem natychmiastowej wykonalności, która to zmieniła przeznaczenie nieruchomości, zezwoliła na realizację inwestycji drogowej.

W dniu 12 sierpnia 2019 r. działka (…) stała się na mocy prawa własnością Skarbu Państwa.

Zmiana przeznaczenia nieruchomości, oraz plan zagospodarowania terenu nie nastąpiłby, gdyby niedoszło do wywłaszczenia. Wywłaszczenie było po to, aby działka stała się własnością Skarbu Państwa, a Wojewoda (…) mógł jako przedstawiciel nią zarządzać.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w momencie otrzymania odszkodowania za wywłaszczona działkę rolną, niezabudowaną i niebudowlaną, która nie ma miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Wnioskodawczyni będzie miała obowiązek dostawy podatku VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Wnioskodawczyni nie przygotowywała działki rolnej (…) do wywłaszczenia (sprzedaży).

Wywłaszczenie nastąpiło wbrew woli Wnioskodawczyni, pomijając Jej interes, bo nadal prowadzi gospodarstwo rolne, a ziemia jest Jej niezbędna do działalności rolniczej. Wnioskodawczyni nigdy nie miała zamiaru sprzedawać tej działki. Wnioskodawczyni nie sprzedawała innych działek rolnych.

Od dnia 12 sierpnia 2019 r. wydania decyzji z rygorem natychmiastowej wykonalności Wnioskodawczyni nie wykorzystywała tej działki rolniczo.

Działkę podzielono, poprzecinano, a znaczną jej część zabrano, nie licząc się ze zdaniem Wnioskodawczyni. Pozostawione we władaniu Wnioskodawczyni części straciły na wartości.

Do momentu wywłaszczenia w Urzędzie Gminy w (…) nie było miejscowego planu zagospodarowania, a Wnioskodawczyni o taki plan nie występowała. Dopiero na wniosek Generalnej Inspekcji (..), Wojewoda (…) wydał plan zagospodarowania terenu, decyzję o warunkach zabudowy i zezwolił na realizację inwestycji drogowej z rygorem natychmiastowej wykonalności. Wnioskodawczyni o taki plan nie występowała. Cały proces odbył się nie uwzględniając Wnioskodawczyni jako strony w tym przedsięwzięciu.

Operat szacunkowy nie zawiera podatku VAT, jest kwotą netto dlatego Wnioskodawczyni uważa, że dostawa podatku mogłaby Ją obowiązywać w sytuacji, gdyby (...) zapłacił kwotę powiększoną o podatek VAT.

Działka rolna nie jest działką budowlaną ani zabudowaną, a Wnioskodawczyni nie dokonywała żadnych czynności aby to zmienić lub zwiększyć wartość tej działki. Zmiana przeznaczenia ww. działki rolnej nastąpiła w tym samym momencie, w którym działka ta stała się na mocy decyzji wywłaszczeniowej własnością Skarbu Państwa.

Wnioskodawczyni chce się odnieść również do art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, który zwalnia od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

W myśl art. 2 pkt 33 ustawy, przez teren budowlany rozumie się grunt przeznaczony pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.

Wnioskodawczyni uważa, że brak planu zagospodarowania w urzędzie gminy, fakt, że działka rolna nie była budowlana ani zabudowana, otrzymane odszkodowanie powinno być zwolnione od dostawy podatku od towaru i usług VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej podatkiem, podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Przez towary, stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Należy podkreślić, że co do zasady dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika wprost z powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Z przywołanego przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że czynność polegająca na przeniesieniu z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów (np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie stanowi dostawę towarów. W tej sytuacji bez znaczenia jest fakt, że dostawa nie jest de facto następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa. Odszkodowanie w tym przypadku pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną. W konsekwencji należy stwierdzić, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów (w tym nieruchomości) w zamian za odszkodowanie – na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy przy tym zaznaczyć, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania. Wynagrodzenie musi mieć zatem konkretny wymiar, a więc być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu. Dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości.

Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z dnia 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielnie kilku osobom. Na tym polega współwłasność w świetle art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740). Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się - jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji - przepisy odnoszące się do własności.

Zgodnie z art. 196 ww. ustawy, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej.

Na podstawie art. 197 Kodeksu cywilnego, domniemywa się, że udziały współwłaścicieli są równe. Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198).

W myśl art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż pięć lat. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze pięć lat; przedłużenie można ponowić.

Z regulacji art. 211 tej ustawy wynika, że każdy ze współwłaścicieli może żądać, aby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy, albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Natomiast ustrój majątkowy małżeński, definiowany jako sytuacja prawna małżonka wobec majątku drugiego małżonka, regulują przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359).

Stosownie do art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy (zwanej dalej K.R.O), z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 K.R.O., w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 K.R.O., oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Natomiast w myśl art. 36 § 3 K.R.O., przedmiotami majątkowymi służącymi małżonkowi do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności zarobkowej małżonek ten zarządza samodzielnie. W razie przemijającej przeszkody drugi małżonek może dokonywać niezbędnych bieżących czynności.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 K.R.O., zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in. do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Z uwagi na powyższe regulacje prawne, w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju zbycie/nabycie nieruchomości, wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 K.R.O. oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Zgodnie z art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r., o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2020 r. poz. 1990), wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

Stosownie do ust. 3 i 4 ww. artykułu, wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane, jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy. Organem właściwym w sprawach wywłaszczenia jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej.

W myśl art. 128 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

Z powołanych przepisów wynika zatem, że istotą wywłaszczenia jest pozbawienie lub ograniczenie m.in. prawa do nieruchomości. Dokonuje się tego za odszkodowaniem wypłaconym na rzecz osoby (podmiotu) wywłaszczanej, co poprzedza wydanie aktu prawnego w randze decyzji. Nieruchomość objęta taką procedurą, staje się z mocy prawa, własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje organ administracji publicznej, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Z tak określonych zapisów ustawowych wynika, że podmiotem podejmującym cały katalog czynności prawnych jest organ administracji. Nie wymaga się tu współdziałania, czy jakiejkolwiek innej inicjatywy ze strony podmiotu wywłaszczanego.

Podkreślenia wymaga, że nie każda czynność stanowiąca dostawę, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem, aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Właściwym jest zatem wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

W tym miejscu należy przywołać orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10 , w którym TSUE wskazał, że: „(…) czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej (zob. wyrok z dnia 20 czerwca 1996 r. w sprawie C 155/94 Wellcome Trust, Rec. s. I 3013, pkt 32) (…). Jak orzekł Trybunał, zakres transakcji sprzedaży nie może stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Trybunał stwierdził, że dużych transakcji sprzedaży można dokonywać również jako czynności osobistych (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie Wellcome Trust, pkt 37). Podobnie okoliczność, iż przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej sama z siebie nie jest decydująca. Nie ma takiego charakteru również długość okresu, w jakim te transakcje następowały, ani wysokość osiągniętych z nich przychodów. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego. Inaczej jest natomiast w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi dyrektywy VAT. Takie aktywne działania mogą polegać na przykład na uzbrojeniu terenu albo na działaniach marketingowych. Działania takie nie należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym, w związku z czym w takiej sytuacji dostawy terenu budowlanego nie można uznać za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności”.

Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Należy stwierdzić, że uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawczyni jest żoną rolnika i razem z mężem ma wspólność majątkową, prowadzą razem gospodarstwo rolne w skład którego wchodzi działka rolna nr (…). Działkę (…) Wnioskodawczyni razem z mężem otrzymała w ramach umowy o dożywocie od stryja i stryjenki męża.

Wojewoda (….)na wniosek Generalnej Dyrekcji (…)w 2019 r. wydał decyzję wywłaszczeniową na wyżej wymienioną działkę rolną z rygorem natychmiastowej wykonalności i na ten wniosek wydał plan zagospodarowania terenu oraz zezwolił na realizacje drogi (…) i wydał decyzje o warunkach zabudowy.

W grudniu 2011 r. mąż Wnioskodawczyni zarejestrował się jako czynny podatnik podatku VAT i od tego dnia wykorzystywał ww. działkę do działalności rolniczej opodatkowanej podatkiem od towarów i usług. Wnioskodawczyni nie jest rolnikiem ryczałtowym, ani czynnym podatnikiem podatku VAT, gdyż nie spełnia wymogów ustawy.

Do momentu wywłaszczenia wszystkie zbiory rolne z działki Wnioskodawczyni razem z mężem wykorzystywała w całości w swoim gospodarstwie. Wnioskodawczyni nie prowadzi działalności gospodarczej i nie zajmuje się obrotem nieruchomościami i nie dokonywała sprzedaży innych działek rolnych. Działka nie była przedmiotem najmu ani dzierżawy. Działka nie miała być odsprzedawana, ani wykorzystywana w inny sposób niż rolniczy, nie dokonywano na niej żadnych zmian, nie przygotowywano jej do wywłaszczenia. Działka nr (…) była klasy bonitacyjnej – PsIV, PsV, RIVa, RIVb, RV. Na moment wywłaszczenia (sprzedaży) przedmiotowa działka nie była objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego w Urzędzie Gminy w(…), a Wnioskodawczyni o taki plan nie występowała. Wnioskodawczyni nie dokonywała jakichkolwiek czynności (nakładów) w celu przygotowania ww. działki do odsprzedaży (wywłaszczenia) a także w celu zwiększenia jej wartości. Przedmiotowa działka nie była zabudowana, nie była również działką budowlaną, a Wnioskodawczyni nie wykonywała żadnych czynności aby to zmienić.

Wnioskodawczyni wskazała, że do momentu wydania decyzji wywłaszczeniowej działka nr (…) była działką rolną, nie wydano na nią żadnej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, Wnioskodawczyni nie występowała o zmianę przeznaczenia tej działki oraz o żadną decyzję i warunki zabudowy na tę działkę.

Wątpliwości Wnioskodawczyni dotyczą kwestii, czy w związku z otrzymanym odszkodowaniem za wywłaszczoną działkę niezabudowaną, która nie ma planu zagospodarowania terenu będzie miała obowiązek opodatkowania dostawy podatkiem VAT.

Rozstrzygając powyższe należy wskazać, że dostawa towarów (np. gruntów) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT istotne jest, aby prowadził on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Należy zatem ustalić czy w odniesieniu do dostawy przedmiotowej działki Wnioskodawczyni będzie spełniała przesłanki do uznania jej za podatnika podatku VAT.

W analizowanej sprawie Wnioskodawczyni prowadzi razem z mężem gospodarstwo rolne. Wnioskodawczyni nie jest rolnikiem ryczałtowym ani czynnym podatnikiem podatku VAT. Wnioskodawczyni razem z mężem zbiory rolne z działki wykorzystywała w całości w swoim gospodarstwie. Zainteresowana nie dokonywała żadnych czynności w celu zwiększenia wartości działki. Działka nie była przedmiotem umowy najmu czy też dzierżawy, tym samym Wnioskodawczyni nie czerpała z niej jakichkolwiek pożytków. Wnioskodawczyni nigdy wcześniej nie dokonywała sprzedaży innych działek rolnych. Wnioskodawczyni nie występowała również o zmianę przeznaczenia nieruchomości, oraz o decyzję oraz warunki zabudowy działki. Tak więc, biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że nie wystąpił taki ciąg zdarzeń, który wskazywałby na aktywność Wnioskodawczyni w zakresie obrotu nieruchomościami.

Odnosząc się zatem do wywłaszczenia działki nr (…) stwierdzić należy, że czynności podjęte przez Wnioskodawczynię nie wykraczają poza zakres zarządu majątkiem prywatnym Wnioskodawczyni i nie stanowią działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami. Wnioskodawczyni nie dokonywała czynności typowych dla profesjonalnego obrotu nieruchomościami, wykonywanych przez handlowców. Brak przesłanek zawodowego – stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności przesądza o tym, że zbycie działki przez Wnioskodawczynię nie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

Mając zatem na uwadze przedstawiony opis sprawy i obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa należy stwierdzić, że dostawa przez Wnioskodawczynię działki niezabudowanej nr (…), w zamian za odszkodowanie, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z uznaniem, że zbycie opisanej działki nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, organ odstąpił od kwestii rozstrzygnięcia zastosowania zwolnienia od podatku do tej transakcji.

Zatem stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w(….), za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.