2020.12.09 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL1-1.4012.356.2020.2.HW
z 9 grudnia 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 25 sierpnia 2020 r. (data wpływu 27 sierpnia 2020 r.), uzupełnionym pismem z dnia 2 listopada 2020 r. (data wpływu 5 listopada 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

ustalenia, czy dotacja otrzymana przez Wnioskodawcę w roku 2019 i w roku 2020 stanowiła/stanowi podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy – jest prawidłowe;
opodatkowania podatkiem od towarów i usług ww. dotacji – jest nieprawidłowe;
ustalenia czy podstawę opodatkowania stanowi cała wartość dotacji otrzymanej od Ministerstwa (…) w roku 2019 i w roku 2020 (kwota jaką sumarycznie lider otrzymał na swoje konto), czy też wyłącznie ta część dotacji, która bezpośrednio należna jest Wnioskodawcy – jest prawidłowe;
momentu powstania obowiązku podatkowego – jest prawidłowe;
sposobu udokumentowania otrzymanej dotacji – jest prawidłowe;
ustalenia okresu korekty podatku należnego w związku ze zwrotem niewykorzystanej części dotacji – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 sierpnia 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia, czy dotacja otrzymana przez Wnioskodawcę w roku 2019 i w roku 2020 stanowiła/stanowi podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, opodatkowania podatkiem od towarów i usług ww. dotacji, ustalenia czy podstawę opodatkowania stanowi cała wartość dotacji otrzymanej od Ministerstwa (…) w roku 2019 i w roku 2020 (kwota jaką sumarycznie lider otrzymał na swoje konto), czy też wyłącznie ta część dotacji, która bezpośrednio należna jest Wnioskodawcy; momentu powstania obowiązku podatkowego, sposobu udokumentowania otrzymanej dotacji, ustalenia okresu korekty podatku należnego w związku ze zwrotem niewykorzystanej części dotacji. Wniosek został uzupełniony w dniu 5 listopada 2020 r. o przeformułowane pytania, własne stanowisko w sprawie oraz doprecyzowanie opisu sprawy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

X (dalej również: „Wnioskodawca”) jest publiczną uczelnią akademicką, której zasady funkcjonowania określają w szczególności: ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2018 r., poz. 1668, ze zm., dalej zwana dalej: „prawo o szkolnictwie wyższym”), akty wykonawcze wydane na jej podstawie oraz statut Wnioskodawcy. Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W roku 2019 Minister (…) (obecnie Minister (…)), w ramach realizowanego na lata 2019 – 2021 programu zat. „(…)”, ogłosił konkurs „(…)”. Celem inicjatywy (konkursu) jest zwiększenie świadomości małych i średnich przedsiębiorstw w zakresie tzw. „A” i tym samym wsparcie w ich transformacji przy wykorzystaniu najnowocześniejszych rozwiązań technologicznych. „A” to zbiorcze pojęcie oznaczające integrację inteligentnych maszyn, systemów oraz wprowadzanie zmian w procesach produkcyjnych mających na celu zwiększanie wydajności wytwarzania oraz wprowadzenie możliwości elastycznych zmian asortymentu. „A” dotyczy nie tylko technologii, ale też nowych sposobów pracy i roli ludzi w przemyśle.

Do ogłoszonego konkursu przystąpił Wnioskodawca wraz z uczestnikami założonego wspólnie konsorcjum (Wnioskodawca posiada status Lidera konsorcjum). Konsorcjum zostało założone na podstawie umowy z dnia 12 września 2019 r. (zwanej dalej: „Umową Konsorcjum”). Celem konsorcjum było przygotowanie i złożenie aplikacji w ww. konkursie, a następnie, w przypadku przyznania konsorcjum przez Ministra dotacji celowej, realizacja zadania konkursowego. Konsorcjum utworzyła X, uczelnia wyższa (…) oraz trzy spółki kapitałowe (również z siedzibą (…)).

Jak wskazano w aplikacji konkursowej, przedmiotem przywołanego powyżej zadania („…”) jest świadczenie przez konsorcjum usług na rzecz przedsiębiorców, instytucji otoczenia biznesu oraz instytucji publicznych w zakresie modernizacji sposobu wytwarzania już istniejących produktów lub świadczenia już istniejących usług, jak również przygotowania wytwarzania nowych produktów lub świadczenia nowych usług, dzięki wykorzystaniu najnowocześniejszych rozwiązań cyfrowych.

Konsorcjum aplikowało o realizację przedsięwzięcia o nazwie (…) (zwane dalej „Y”). Jak wskazano w aplikacji do konkursu przedsięwzięcie to polega na utworzeniu (…), stanowiącej profesjonalne zaplecze dydaktyczno-technologiczno-badawcze oferujące przedsiębiorstwom, jednostkom badawczym i naukowym wysokiej jakości usługi wspierające transformację cyfrową. Y będzie podejmował działania demonstracyjne, edukacyjno-szkoleniowe, doradcze oraz implementacyjne skupiając się na filarach przemysłu przyszłości, zwłaszcza na: technologiach przyrostowych (druk 3D), automatyce i robotyce, mechatronice, rozszerzonej i wirtualnej rzeczywistości, obszarach IT (cyber bezpieczeństwie, chmurach obliczeniowych, Internecie Rzeczy, algorytmach uczących się, łączności w technologii 5G), a ponadto na mikroelektronice. Wnioskodawca wraz z pozostałymi konsorcjantami mają pomagać w zakresie modernizacji sposobu wytwarzania już istniejących produktów lub świadczenia już istniejących usług. Działania, które mają pomóc w osiągnięciu tego celu to przede wszystkim działalność edukacyjno-szkoleniowa. W ramach realizacji Zadania planowane jest uruchomienie fabryki eksperymentalnej ze szczególnym uwzględnieniem metod wirtualnej rzeczywistości i digitalizacji, centrów kompetencji oraz open-labów. Y będzie realizował także zadania związane z doradztwem, których wynikiem może być opracowanie planu transformacji cyfrowej danego przedsiębiorstwa. W zwiększaniu świadomości przedsiębiorców pomogą działania demonstracyjne oparte na rzeczywistych, praktycznych przypadkach. Czwartym obszarem działalności Y jest obszar implementacyjny w zakresie wdrożeniowym i integrującym, ułatwiający przekazywanie i wymianę doświadczeń, a także budowanie sieci kompetencji oraz tworzenie standardów.

Z założenia oferta Y ma opierać się na rozbudowanym i modułowym programie edukacyjnym, opracowanym na kilku poziomach zaawansowania, w celu skutecznego przekazywania wiedzy z zakresu innowacyjnych technologii, umożliwiających przedsiębiorstwom nadążenie za czwartą rewolucją przemysłową. Wszystkie usługi przygotowane zostaną w oparciu o nowoczesne metody przekazywania wiedzy, wraz z wykorzystaniem licznych przypadków rzeczywistych rozwiązań funkcjonujących w firmach.

Jak wskazano w aplikacji konkursowej, szeroka oferta usług Y promowana będzie z wykorzystaniem różnorodnych narzędzi komunikacji w celu dotarcia do wszystkich segmentów klientów. Relacje z odbiorcami przyszłych usług (docelowo klientami) będą utrzymywane w sposób bezpośredni m.in. poprzez udział w specjalistycznych targach, wydarzeniach branżowych, czy poprzez organizację seminariów oraz warsztatów tematycznych z kluczowych zagadnień innowacyjnych rozwiązań dla przemysłu oraz instytucji otoczenia biznesu. Pośrednio komunikacja odbywać się będzie z wykorzystaniem tradycyjnych nośników informacji (ogłoszenia, newslettery, reklamy), jak również poprzez publikacje popularno-naukowe w czasopismach branżowych i specjalistycznych. Akcje promocyjne realizowane będą również poprzez stronę internetową Wnioskodawcy oraz pozostałych konsorcjantów. W celu przyciągnięcia odbiorców usług (przyszłych klientów) organizowane m.in. będą szkolenia otwarte oraz zapewnienie łatwego dostępu do infrastruktury technologicznej Y. W celu podtrzymania zainteresowania klientów ofertą Y, wachlarz szkoleń będzie rozszerzany i modyfikowany wraz z upływem czasu. Oferta Y skierowana będzie nie tylko do pracowników operacyjnych i kierowników procesów, ale również do wyższych szczebli zarządzania przedsiębiorstwem.

Y będzie dostarczać usługi swoim klientom w sposób tradycyjny - poprzez organizację szkoleń, seminariów i warsztatów na miejscu, ale również z wykorzystaniem narzędzi kształcenia zdalnego tj. webinarów, platformy e-learningowej czy organizacji Living Labs. W ramach usług doradczych organizowane będą wyjazdy do klienta w celu lepszego poznania problemu, wizyty studyjne i wdrożeniowe. Dodatkowo oferowana będzie możliwość poznania nowoczesnych technologii poprzez szkolenia organizowane w fabryce modelowej Y, ale również w ramach systemów produkcyjnych dużych firm z sieci partnerskich Y.

Z założenia, czynności, jakie ma wykonywać każdy z konsorcjantów są od siebie całkowicie niezależne. Członkowie konsorcjum podzielili między sobą działania i każdy ma realizować swoją część (w pełni samodzielnie, niezależnie od pozostałych członków konsorcjum). Przydzielone członkom konsorcjum czynności stanowią pewną samodzielną całość. Każdy z członków konsorcjum ponosi w tym wypadku wyłączną odpowiedzialność wobec osób trzecich za szkody powstałe w związku z realizacją zadania w części, za którą ten członek konsorcjum odpowiada. Realizacja następuje na rzecz małych, średnich i dużych przedsiębiorstw, klastrów oraz izb gospodarczych, społeczności akademickich, grup badawczych, start-up’ów i podobnych podmiotów. Odbiorcami świadczeń każdego z konsorcjantów są jedynie podmioty spoza konsorcjum. Każdy z członków konsorcjum będzie wykonywał swoje czynności na rzecz ww. podmiotów. Pomiędzy członkami konsorcjum a Wnioskodawcą jako liderem (ani między członkami konsorcjum wzajemnie) nie dochodzi natomiast do świadczenia usług.

Jak już wskazano, w aplikacji konkursowej dokonano podziału czynności dokonywanych przez każdego konsorcjanta. We wniosku aplikacyjnym każdy z konsorcjantów (również Wnioskodawca) wskazał ilu małym, średnim i dużym przedsiębiorstwom, klastrom, izbom gospodarczym, społecznościom akademickim, grupom badawczym, start-up’om czy podobnym podmiotom – w ramach otrzymanego dofinansowania – wyświadczy usługi nieodpłatnie. Każdy z konsorcjantów określił także ich kosztorys. Każdy z konsorcjantów podał, jakie koszty szacuje ponieść, aby zrealizować przypisane do niego czynności – o czym w dalszej części złożonego wniosku. Otrzymane w ramach konkursu dofinansowanie (dotacja celowa) ma zapewnić pokrycie tych kosztów. Dzięki nim wykonane zostaną ww. czynności nieodpłatne.

Powyższe stanowi podstawową część działań. Jest to nieodpłatne świadczenie usług dla podmiotów. Warunkiem aplikacji w konkursie było określenie ilości podmiotów, które mogą nieodpłatnie skorzystać z projektu (we wniosku świadczenia te nazywane są targetami), w podziale na poszczególne segmenty klientów i rodzaje świadczonych usług. Bez określenia rodzaju podmiotów oraz ilości czynności, jakie zostaną zrealizowane na ich rzecz nieodpłatnie konsorcjum w ogóle nie mogłoby aplikować w konkursie.

Jednocześnie równolegle ze świadczeniami nieodpłatnymi (bądź też po ich realizacji – jako kolejny etap) będą docelowo (przez każdego z członków konsorcjum) wykonywane świadczenia odpłatne (działania wymagające poświęcenia większych zasobów np. specjalistyczne ekspertyzy, długofalowe wdrożenia, czy szkolenia na poziomie zaawansowanym eksperckim – jak już podano, czynności te zostaną wycenione zgodnie z cenami rynkowymi i stanowić będą źródło przychodów poszczególnych członków konsorcjum).

W aplikacji do konkursu wskazano pełną ofertę usług, które będą dostarczane przez poszczególnych członków konsorcjum na rzecz klientów (zarówno usług podstawowych nieodpłatnych, jak i docelowo odpłatnych). Podstawowa oferta jest darmowa dla wszystkich zainteresowanych (zgodnie z wymaganiami konkursu), natomiast działania wymagające poświęcenia większych zasobów np. specjalistyczne ekspertyzy, długofalowe wdrożenia, czy szkolenia na poziomie zaawansowanym - eksperckim zostaną wycenione zgodnie z cenami rynkowymi i stanowić będą źródło przychodów Y. Dodatkowo, w ramach realizowanych inicjatyw możliwe będzie wspólne ubieganie się o dofinansowanie badań rozwojowych Y.

Wykonywane przez Wnioskodawcę działania mają być związane z czterema obszarami, tj.:

Wytwarzanie przyrostowe,
Automatyka i robotyka,
Algorytmy uczące się,
Wirtualna/rozszerzona rzeczywistość.

Dokładnie targety (czynności nieodpłatne), za które jest odpowiedzialny Wnioskodawca to :

Działania demonstracyjne: (…)
Działania edukacyjno-szkoleniowe: (…)
Działania doradcze: (…)
Działania implementacyjne – wdrożeniowe: (…)

Planowany harmonogram realizacji zadania to 1 października 2019 r. – 15 listopada 2021 r. Przywołane ilości związane z usługami nieodpłatnymi z założenia mają być wykonane w ww. czasie trzech lat.

Aplikacja konsorcjum w konkursie została pozytywnie zaopiniowana i konsorcjum (reprezentowane przez Wnioskodawcę jako lidera) podpisało w roku 2019 pierwszą umowę na realizację zadania „(…)”. Na mocy rzeczonej umowy przyznano Wnioskodawcy (jako liderowi konsorcjum) dotację celową. Dotacja została przyznana na realizację czynności opisanych w aplikacji konkursowej (na wszystkie 3 lata obejmujące okres 1 października 2019 r. – 15 listopada 2021 r.). Dotacja celowa była w roku 2019/jest w roku 2020 oraz będzie w roku 2021 przyznana na podstawie rokrocznie podpisywanych umów z Ministrem.

W roku 2019 została podpisana pierwsza umowa (dalej Umowa dot. roku 2019), na podstawie której Minister udzielił Liderowi (Wnioskodawcy) dotacji celowej, na realizację zadania polegającego na wykonywaniu działań szczegółowo opisanych w aplikacji do konkursu w kwocie nie większej niż 508 016 złotych (dalej Zadania w roku 2019).

Dotacja została przekazana na wyodrębniony dla potrzeb dotacji rachunek bankowy Wnioskodawcy (Lidera). Zgodnie z harmonogramem finansowym na rzecz Wnioskodawcy przypadła kwota 25 000,00 zł. Pozostałe otrzymane środki finansowe zostały przez Wnioskodawcę przekazane na wyodrębnione rachunki bankowe konsorcjantów.

W zawartej Umowie Konsorcjum wskazano, że Wnioskodawca jako Lider jest upoważniony do pośredniczenia w przekazywaniu członkom konsorcjum środków finansowych otrzymanych od Ministra i ich rozliczeniu. Środki winny być przekazane właściwemu członkowi konsorcjum na rachunek przez niego wskazany w terminie 14 dni od ich otrzymania przez Lidera od Ministra (§ 3 ust. 1 pkt 4 Umowy Konsorcjum).

Zgodnie z Umową dot. roku 2019 dotacja przeznaczona została na pokrycie kosztów kwalifikowalnych, związanych z realizacją Zadania w roku 2019, poniesionych od dnia 13 września 2019 r. do dnia 31 grudnia 2019 r.

Jak wskazano w Umowie dot. roku 2019 środki dotacji mogły być przeznaczone wyłącznie na pokrycie wydatków kwalifikowalnych.

Wydatek, stosownie do zapisów Umowy dot. roku 2019, mógł zostać uznany za kwalifikowalny, o ile zostały spełnione łącznie następujące warunki:

został należycie udokumentowany i jest możliwy do zweryfikowania;
został poniesiony w sposób celowy, racjonalny i gospodarny, tzn. w oparciu o zasadę dążenia do uzyskania określonych efektów przy jak najkorzystniejszej cenie;
został poniesiony zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa;
został obliczony zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości i zasadami należytego zarządzania finansami oraz przyjętą u każdego z konsorcjantów polityką rachunkowości.

Zgodnie natomiast z § 6 ust. 9 Umowy dot. roku 2019, do wydatków kwalifikowalnych w ramach realizacji Zadania w roku 2019 zaliczone zostały wydatki na:

nabycie albo wytworzenie środków trwałych, niezbędnych do realizacji Zadania - innych niż grunty i nieruchomości - oraz odpisy amortyzacyjne od nich;
koszty utrzymania środków trwałych wymienionych w pkt 1):
1. koszty ubezpieczeń majątkowych;
2. koszty okresowej konserwacji i przeglądu urządzeń,
nabycie wartości niematerialnych i prawnych w formie patentów, licencji, know-how oraz innych praw własności intelektualnej oraz odpisy amortyzacyjne, jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:
1. będą wykorzystywane do realizacji Zadania;
2. będą podlegać amortyzacji zgodnie z przepisami o rachunkowości;
3. będą nabyte od osób trzecich niepowiązanych w jakikolwiek sposób z konsorcjantami,
koszty marketingu Y;
koszty ogólne związane z realizacją Zadania, w tym:
1. wynagrodzenia wraz z pozapłacowymi kosztami pracy, w tym składkami na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne;
2. koszty wynagrodzeń bezosobowych wraz z pochodnymi;
3. podróże służbowe osób zaangażowanych bezpośrednio w realizację Zadania na podstawie Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej;
4. szkolenia personelu merytorycznego Y,
bezpośrednie koszty przygotowania świadczonej usługi, takie jak przykładowo:
1. koszty przygotowania materiałów multimedialnych;
2. koszty materiałów do demonstracji;
3. koszty dostępu do mocy obliczeniowych;
4. koszty dostępu do baz danych,
koszty utrzymania przestrzeni niezbędnych do wykonania Zadania, w tym:
1. koszty wynajmu przestrzeni;
2. koszty mediów (elektryczność, gaz, ogrzewanie, woda),
koszty administracyjne niezbędne do wykonania Zadania:
1. koszty usług pocztowych, telefonicznych, internetowych, kurierskich;
2. opłaty skarbowe i notarialne,
koszty innych usług zewnętrznych (np. przygotowania kursów multimedialnych, koszty analiz i raportów) niezbędne do wykonania Zadania po uzyskaniu akceptacji Komitetu Sterującego Y.

W Umowie dot. roku 2019 doprecyzowano również, że poziom finansowania wydatków określonych w ust. 9 pkt 5) lit. a) wynosi 70%, w pozostałym zakresie poziom finansowania wynosi 100%.

Stosownie do postanowień § 4 Umowy dot. roku 2019, Wnioskodawca jako lider oraz pozostali konsorcjanci zobowiązani zostali do prowadzenia wyodrębnionej ewidencji księgowej środków otrzymanych w ramach Dotacji oraz wydatków związanych z realizacją Zadania w sposób umożliwiający ocenę jego wykonania pod względem finansowym i merytorycznym. Rozliczenie dotacji polegało na przedstawieniu dowodów poniesionych kosztów kwalifikowalnych na realizację Zadania w 2019r., a także ewentualnym zwrocie dotacji (w całości lub w części) oraz następowało poprzez akceptację przez Ministra rocznego sprawozdania.

Na podstawie 5 § ust. 4 Umowy dot. roku 2019, Wnioskodawca jako Lider zobowiązał się do współpracy z Ministrem w zakresie:

zapewnienia bieżących kontaktów i dobrej komunikacji;
zapewnienia realizacji Zadania zgodnie ze złożoną Aplikacją oraz niniejszą Umową oraz uwzględniania wyników ewaluacji;
raportowania postępów w realizacji Zadania w określonym zakresie i formie;
faktycznego umożliwienia uczestnictwa w wydarzeniach organizowanych przez Lidera.

Wnioskodawca zobowiązany jest do składania kwartalnych i rocznych sprawozdań (na podstawie danych i informacji przekazanych przez pozostałych Członków konsorcjum, a które to informacje i dane dotyczą realizowanych przez nich zadań).

W oparciu o zapisy Umowy dot. roku 2019, na podstawie złożonego sprawozdania, Minister dokonał oceny prawidłowości realizacji Zadania w roku 2019 oraz prawidłowości wydatkowania dotacji.

Zgodnie z § 7 ust. 6 Umowy dot. roku 2019, Minister może zatwierdzić sprawozdanie z wyłączeniem wydatków nieudokumentowanych prawidłowo, pomimo wezwania do złożenia brakujących lub poprawionych dokumentów. Minister, po zweryfikowaniu sprawozdania, przekazuje elektronicznie Liderowi informację o wyniku weryfikacji.

Złożony przez Wnioskodawcę raport za rok 2019 został zaakceptowany przez Ministra.

Ponadto, Minister za pośrednictwem Komitetu Sterującego Y nadzoruje realizację Zadania, a w szczególności monitoruje osiąganie wskaźników Zadania w terminach i wielkościach określonych w Aplikacji (§ 8 ust. 1 Umowy dot. roku 2019).

Dodatkowo zgodnie z § 10 ust. 1 Umowy dot. roku 2019, Minister ma prawo, w każdym czasie, dokonać kontroli realizacji przez Lidera oraz każdego z konsorcjantów, zadań określonych w umowie oraz prawidłowości wykorzystania Dotacji. Lider oraz każdy z konsorcjantów umożliwi Ministrowi, w każdym czasie, przeprowadzenie przedmiotowej kontroli zarówno w siedzibie Lidera i każdego z konsorcjantów, jak i w miejscu realizacji Zadania.

Konsorcjanci są zobowiązani do realizacji zaleceń pokontrolnych w terminach wskazanych w informacji pokontrolnej ( § 10 ust. 6 Umowy dot. roku 2019).

W przypadku zastrzeżeń, co do prawidłowości poniesienia wydatków kwalifikowalnych lub sposobu realizacji Umowy, Minister pisemnie informuje o tym fakcie Lidera (§ 10 ust. 9 Umowy dot. roku 2019).

Zgodnie z postanowieniami § 12 Umowy dot. roku 2019, w przypadku rozwiązania Umowy w określonych w przypadkach dotacja podlega zwrotowi, za wyjątkiem kwot wydatkowanych zgodnie z Umową.

Dotacja może podlegać zwrotowi m.in. w sytuacji gdy:

Lider nie przedłożył sprawozdań w terminie;
Lider nie poprawił sprawozdań w wyznaczonym terminie;
Lider nie złożył na żądanie Ministra informacji i wyjaśnień na temat realizacji Zadania;
dalsza realizacja Zadania przez Lidera jest niemożliwa lub niecelowa;
Lider nie dokonał zmian w sposobie realizacji Zadania wynikających z ewaluacji zaakceptowanej przez Komitet;
Lider lub Konsorcjanci wykorzystali Dotację w całości lub części niezgodnie z przeznaczeniem.

Wnioskodawca jako Lider zobowiązany został do zwrotu niewykorzystanej przez niego oraz pozostałych członków konsorcjum dotacji lub jej części na rachunek Ministerstwa w terminie do 15 stycznia 2020 r. Wnioskodawca w dniu 15 stycznia 2020 r. dokonał zwrotu niewykorzystanej części dotacji w kwocie 8 465,81 zł (w tym kwota 8 259,32 zł dotyczyła niewykorzystanej przez Wnioskodawcę jego części dotacji).

W roku 2019 żaden podmiot nie skorzystał z oferty przygotowanej przez Wnioskodawcę.

W związku z otrzymanym przez Ministerstwo stanowiskiem Departamentu Podatku od Towarów i Usług w Ministerstwie Finansów z 12 marca 2020 r., w którym wskazano, że otrzymana dotacja będzie wpływała bezpośrednio na cenę usługi w rozumieniu art. 29a ustawy o VAT, a co za tym idzie dotacja ta będzie podlegała opodatkowaniu na zasadach ogólnych, planowane było podpisanie aneksu do Umowy dot. roku 2019, w którym miały zostać doprecyzowane przedmiotowe kwestie, jednakże ostatecznie Ministerstwo odstąpiło od podpisania tego aneksu.

Obecnie (tj. w roku 2020) została podpisana Umowa dotycząca realizacji zadania w roku 2020 (dalej Umowa dot. roku 2020).

W ramach Umowy dot. roku 2020 Minister udzielił Wnioskodawcy jako Liderowi dotacji celowej na realizację zadania polegającego na wykonywaniu szczegółowo opisanych w aplikacji do konkursu działań (dalej Zadania w roku 2020).

Dotacja zgodnie z Umową dot. roku 2020 została przekazana na rachunek bankowy Lidera. Zgodnie z zapisami Umowy Lider jest zobowiązany przekazać otrzymane środki finansowe na wyodrębnione subkonta konsorcjantów w zakresie, w jakim to wynika z treści harmonogramu finansowego.

Środki zgodnie z postanowieniami Umowy Konsorcjum winny być przekazane właściwemu członkowi konsorcjum na rachunek przez niego wskazany w terminie 14 dni od ich otrzymania przez Lidera od Ministra (§ 3 ust. 1 pkt 4 Umowy Konsorcjum). Środki dotacji mogą być przeznaczone wyłącznie na pokrycie wydatków kwalifikowalnych (§ 1 ust. 2 Umowy dot. roku 2020).

Zgodnie z postanowieniami § 6 ust. 4 Umowy dot. roku 2020, wydatek może zostać uznany za kwalifikowalny, o ile zostaną spełnione łącznie następujące warunki:

został należycie udokumentowany i jest możliwy do zweryfikowania;
został poniesiony w sposób celowy, racjonalny i gospodarny, tzn. w oparciu o zasadę dążenia do uzyskania określonych efektów przy jak najkorzystniejszej cenie;
został poniesiony zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa;
został obliczony zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości i zasadami należytego zarządzania finansami oraz przyjętą u każdego z konsorcjantów polityką rachunkowości.

Dowodem poniesienia wydatku jest wystawiona faktura lub inny dokument księgowy o równoważnej wartości dowodowej wraz z dowodem zapłaty. Wszystkie oryginały dokumentów księgowych dotyczące ponoszonych kosztów bezpośrednich muszą być prawidłowo opisane tak, aby widoczny był ich związek z realizowanym Zadaniem w roku 2020. W opisie dokumentu należy uwzględnić informacje takie jak: nr Umowy na realizację Zadania; kwotę kwalifikowalną; kategorię wydatku (§ 6 ust. 5 umowy).

Stosownie do zapisów § 6 ust. 9 do wydatków kwalifikowalnych w ramach realizacji Zadania w roku 2020 zalicza się wydatki na:

nabycie albo wytworzenie środków trwałych, niezbędnych do realizacji Zadania – innych niż grunty i nieruchomości – oraz odpisy amortyzacyjne od nich;
koszty utrzymania środków trwałych wymienionych w pkt 1):
1. koszty ubezpieczeń majątkowych;
2. koszty okresowej konserwacji i przeglądu urządzeń,
nabycie wartości niematerialnych i prawnych w formie patentów, licencji, know-how oraz innych praw własności intelektualnej oraz odpisy amortyzacyjne, jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:
1. będą wykorzystywane do realizacji Zadania;
2. będą podlegać amortyzacji zgodnie z przepisami o rachunkowości;
3. będą nabyte od osób trzecich niepowiązanych w jakikolwiek sposób z konsorcjantami,
koszty marketingu Y;
koszty ogólne związane z realizacją Zadania, w tym m.in.:
1. wynagrodzenia wraz z pozapłacowymi kosztami pracy, w tym składkami na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne;
2. koszty wynagrodzeń bezosobowych wraz z pochodnymi;
3. podróże służbowe osób zaangażowanych bezpośrednio w realizację Zadania traktowane tak jak podróże służbowe według Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej;
4. szkolenia personelu merytorycznego Y,
bezpośrednie koszty przygotowania świadczonej usługi, m. in.:
1. koszty przygotowania materiałów multimedialnych;
2. koszty materiałów do demonstracji;
3. koszty dostępu do mocy obliczeniowych;
4. koszty dostępu do baz danych,
koszty utrzymania przestrzeni niezbędnych do wykonania Zadania, w tym:
1. koszty wynajmu przestrzeni;
2. koszty mediów (elektryczność, gaz, ogrzewanie, woda),
koszty administracyjne niezbędne do wykonania Zadania:
1. koszty usług pocztowych, telefonicznych, internetowych, kurierskich;
2. opłaty skarbowe i notarialne,
koszty innych usług zewnętrznych, (np. koszty analiz i raportów) niezbędne do wykonania Zadania, niewymienionych w pozostałych kategoriach ponoszone po uzyskaniu akceptacji Komitetu Sterującego Y.

Poziom finasowania wydatków określonych w pkt 5 lit. a wynosi 70%, w pozostałym zakresie poziom finansowania wynosi 100%.

Ponadto w § 6 ust. 9 pkt 10 Umowy dot. roku 2020 wskazano, że podatek VAT należny odprowadzony przez Lidera lub Konsorcjantów, w związku z otrzymaniem dotacji uwzględnionej w podstawie opodatkowania zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT stanowi wydatek kwalifikowany.

W § 4 Umowy dot. roku 2020 dotyczącym zasad „Ewidencjonowania Dotacji” postanowiono, że Wnioskodawca (lider) oraz konsorcjanci zobowiązani są do prowadzenia wyodrębnionej ewidencji księgowej środków otrzymanych w ramach dotacji oraz wydatków związanych z realizacją Zadania w sposób umożliwiający ocenę jego wykonania pod względem finansowym i merytorycznym. Rozliczenie dotacji polega na przedstawieniu dowodów poniesionych kosztów kwalifikowalnych na realizację Zadania, a także ewentualnym zwrocie dotacji (w całości lub w części) oraz następuje poprzez akceptację przez Ministra rocznego sprawozdania.

Zgodnie z § 5 ust. 4 Umowy dot. roku 2020, Wnioskodawca jako Lider zobowiązuje się do współpracy z Ministrem w zakresie:

zapewnienia bieżących kontaktów i dobrej komunikacji;
zapewnienia realizacji Zadania zgodnie ze złożoną Aplikacją oraz niniejszą Umową oraz uwzględniania wyników ewaluacji;
raportowania postępów w realizacji Zadania w określonym zakresie i formie;
faktycznego umożliwienia uczestnictwa w wydarzeniach organizowanych przez Lidera.

Wnioskodawca zobowiązany jest do składania kwartalnych i rocznych sprawozdań (§ 7 ust. 1 Umowy dot. roku 2020). W tym celu Członkowie konsorcjum są zobowiązani do terminowego przekazywania Wnioskodawcy danych i informacji dotyczących realizowanych przez siebie zadań, niezbędnych do terminowego wywiązywania się z obowiązków sprawozdawczych wobec Ministra.

Minister dokonuje oceny prawidłowości realizacji Zadania w roku 2020 oraz prawidłowości wydatkowania dotacji na podstawie kwartalnego sprawozdania merytorycznego z realizacji kluczowych działań i osiągnięcia kamieni milowych i sprawozdania finansowego, składanego w formie elektronicznej na wskazany adres do korespondencji w terminie do końca miesiąca następującego po zakończeniu danego okresu sprawozdawczego (§ 7 ust. 4 Umowy dot. roku 2020).

Minister może zatwierdzić sprawozdanie z wyłączeniem wydatków nieudokumentowanych prawidłowo, pomimo wezwania do złożenia brakujących lub poprawionych dokumentów. Minister, po zweryfikowaniu sprawozdania, przekazuje elektronicznie Liderowi informację o wyniku weryfikacji (§ 7 ust. 8 Umowy dot. roku 2020).

Najpóźniej w terminie do 15 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania rocznego Minister podejmie działania zmierzające do podpisania umowy na realizację Zadania na kolejny rok kalendarzowy (§ 7 ust. 10 Umowy dot. roku 2020).

Minister za pośrednictwem Komitetu Sterującego Y nadzoruje realizację Zadania, a w szczególności monitoruje osiąganie wskaźników Zadania w terminach i wielkościach określonych w Aplikacji (§ 8 ust. 1 Umowy dot. roku 2020).

Minister ma prawo, w każdym czasie, dokonać kontroli realizacji przez Lidera oraz każdego z konsorcjantów, zadań określonych w umowie oraz prawidłowości wykorzystania Dotacji. Lider oraz każdy z konsorcjantów umożliwi Ministrowi, w każdym czasie, przeprowadzenie przedmiotowej kontroli zarówno w siedzibie Lidera i każdego z konsorcjantów, jak i w miejscu realizacji Zadania (§ 10 ust. 1 Umowy dot. roku 2020).

Konsorcjanci są zobowiązani do realizacji zaleceń pokontrolnych w terminach wskazanych w informacji pokontrolnej (§ 10 ust. 8 Umowy dot. roku 2020).

W przypadku zastrzeżeń, co do prawidłowości poniesienia wydatków kwalifikowalnych lub sposobu realizacji Umowy, Minister pisemnie informuje o tym fakcie Lidera.

W § 12 Umowy dot. roku 2020 wskazane zostały przypadki, w których dotacja podlega zwrotowi. W przypadku rozwiązania Umowy w określonych w przypadkach dotacja podlega zwrotowi, za wyjątkiem kwot wydatkowanych zgodnie z Umową.

Dotacja może podlegać zwrotowi m.in. w sytuacji gdy:

Lider nie przedłożył sprawozdań w terminie;
Lider nie poprawił sprawozdań w wyznaczonym terminie;
Lider nie złożył na żądanie Ministra informacji i wyjaśnień na temat realizacji Zadania;
dalsza realizacja Zadania przez Lidera jest niemożliwa lub niecelowa;
Lider nie dokonał zmian w sposobie realizacji Zadania wynikających z ewaluacji zaakceptowanej przez Komitet;
Lider lub Konsorcjanci wykorzystali Dotację w całości lub części niezgodnie z przeznaczeniem.

Wnioskodawca jako Lider zobowiązany jest do zwrotu niewykorzystanej Dotacji lub jej części na rachunek Ministerstwa w terminie do 15 stycznia 2021 r. Od kwoty Dotacji zwróconej po dniu 15 stycznia 2021 r. nalicza się odsetki w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, począwszy od dnia 16 stycznia 2021 r. do dnia zwrotu.

Przez cały okres realizacji przedsięwzięcia Wnioskodawca nie może wykorzystać otrzymanej dotacji celowej niezgodnie z przeznaczeniem.

Wnioskodawca nie realizowałby zadania polegającego na wykonywaniu szczegółowo opisanych w aplikacji do konkursu działań, gdyby nie przyznano dotacji celowej od Ministra.

Jak już wskazano, mimo, że umowy związane z udzieleniem dotacji celowej podpisywane są w każdym roku kalendarzowym (oddzielnie w roku 2019, w roku 2020 oraz roku 2021) dotyczą one realizacji przedsięwzięcia jako całości. Dotyczą kwot szacowanych do wydatkowania w konkretnym roku kalendarzowym.

Ponadto w piśmie z dnia 2 listopada 2020 r. – stanowiącym uzupełnienie wniosku – Zainteresowany wskazał, co następuje.

Otrzymana dotacja celowa w ramach zadania pn. „(…)” stanowi/będzie stanowić wynagrodzenie za usługi objęte ww. zadaniem. Finalnie, dzięki otrzymanemu dofinansowaniu zostaną zrealizowane działania demonstracyjne, działania edukacyjno-szkoleniowe, działania doradcze oraz działania implementacyjne na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw, na rzecz klastrów oraz izb gospodarczych, społeczności akademickich, grup badawczych, start-up’ów i podobnych podmiotów.
Otrzymane dofinansowanie będzie przeznaczone jedynie na pokrycie kosztów związanych z realizacją zadania pn. „(…)”, zgodne z budżetem projektu. Z otrzymanej w ramach projektu dotacji nie zostaną sfinansowane żadne ogólne koszty działalności Wnioskodawcy. Podkreślić należy, że przez cały okres realizacji przedsięwzięcia Wnioskodawca nie może wykorzystać otrzymanej dotacji celowej niezgodnie z przeznaczeniem.
W strukturze kosztów znalazły się takie kategorie kosztów jak koszty personelu, zakupów infrastruktury badawczej, administracyjne. Dodatkowo w ramach kosztów znajdują się usługi zewnętrzne, koszty podróży, koszty marketingu i promocji projektu.
Liczba pracowników potrzebnych do wykonywania założonej liczby usług jest obliczana na podstawie obciążenia pracą niezbędnego do wykonywania zadań. W ramach kategorii kosztów ogólnych zostały uwzględnione wszystkie koszty personelu tj. pracownicy naukowi, eksperci, szkoleniowcy, pracownicy techniczni, administracja Y. Zaplanowane zostały koszty usług zewnętrznych oraz koszty promocji idei Przemysłu Przyszłość wśród potencjalnych klientów.
W celu realizacji postawionych celów Y konieczne będzie poniesienie kosztów związanych z przygotowaniem demonstratorów technologii i kompleksowym Showroom (fizyczne laboratorium eksperymentalno-technologiczne), stąd też wydatki na tę kategorię kosztów stanowią znaczącą część planowanego budżetu. Podsumowując otrzymane dofinansowanie w ramach ww. zadania będzie przeznaczone na świadczenie usług dotyczących działań demonstracyjnych, edukacyjno-szkoleniowych, doradczych, implementacyjno-wdrożeniowych, w tym zatem również na koszty związane z przygotowaniem i realizacją tych usług. Struktura kosztów nie została natomiast bezpośrednio przypisana do poszczególnych rodzajów usług realizowanych przez Wnioskodawcę.
W strukturze kosztów została również wyodrębniona kategoria kosztów ogólnych, ale nie można tej kategorii traktować jako związanej z funkcjonowaniem x jako całości, gdyż dotyczą one wyłącznie projektu „(…)”.
W umowie dot. roku 2019 oraz w umowie dot. roku 2020 nie ma żadnych postanowień regulujących wprost sytuację, czy dotacja w proporcjonalnej części ulegnie/ulegałaby zmniejszeniu lub zwiększeniu, gdyby liczba podmiotów, która skorzystałaby z oferty (nieodpłatnie lub odpłatnie) byłaby odpowiednio mniejsza lub większa (niż wskazana we wniosku konkursowym o dofinansowanie).
Natomiast warunkiem aplikacji w konkursie było określenie ilości podmiotów, które mogą nieodpłatnie korzystać z projektu, w podziale na poszczególne segmenty klientów i rodzaje świadczonych usług. Bez określenia ilości podmiotów oraz ilości czynności, jakie zostaną zrealizowane na ich rzecz nieodpłatnie, konsorcjum, którego liderem jest Wnioskodawca nie mogłoby w ogóle aplikować w konkursie.
Wnioskodawca nie realizowałby zadania polegającego na wykonywaniu szczegółowo opisanych w aplikacji do konkursu działań, gdyby nie przyznana dotacja celowa.
W umowie dot. roku 2019 (§ 12 ust. 2 umowy) oraz w umowie dot. roku 2020 (§ 12 ust. 2 umowy) zostało wskazane, że Wnioskodawca jako Lider zobowiązany został do zwrotu niewykorzystanej przez niego oraz pozostałych członków konsorcjum dotacji lub jej części na rachunek Ministerstwa w terminie do 15 stycznia 2020 r./15 stycznia 2021 r.
Przy czym, wskazany odpowiednio w § 12 ust. 2 Umowy 2019 r. oraz w § 12 ust. 2 Umowy 2020 r. obowiązek zwrotu dotyczy kwot niewykorzystanych. W sytuacji, gdy w konkretnym roku nie zostanie wydatkowana cała wartość dotacji (rozumiana jako zapłata za nabyte przez Wnioskodawcę towary/usługi wykorzystywane do realizacji Projektu, czy też zapłata wynagrodzeń osób zaangażowanych w Projekt etc.) kwotę niewydatkowaną należy zwrócić.
Taka sytuacja miała miejsce w roku 2019. Kwota dotacji przypadającej na Wnioskodawcę wynosiła 25 000 zł. Z uwagi na niewydatkowanie całości tej kwoty (rozumiane jako brak nabyć towarów/usług etc.) w styczniu 2020 r. Wnioskodawca zwrócił 8 259,32 zł.
W roku 2019 żaden podmiot nie skorzystał z oferty przygotowanej przez Wnioskodawcę, jednak nie było to bezpośrednią podstawą do dokonania zwrotu niewykorzystanej części dotacji. W roku 2020 (do dnia udzielenia odpowiedzi na wezwanie) żaden z podmiotów nie skorzystał z oferty przygotowanej przez Wnioskodawcę, jednak jak wskazano już powyżej nie będzie to bezpośrednią podstawą do dokonania zwrotu niewykorzystanej części dotacji.
Podsumowując wysokość otrzymanego dofinansowania w roku 2019 i roku 2020 nie jest i nie będzie uzależniona od liczby podmiotów, które będą uczestniczyły w konkretnych działaniach demonstracyjnych, edukacyjno-szkoleniowych, doradczych, implementacyjno-wdrożeniowych.
Wprawdzie w § 11 ust. 3 pkt 5 Umowy 2019 r. § 11 ust. 3 pkt 5 Umowy roku 2020 jest zapis, że Minister może rozwiązać umowę ze skutkiem natychmiastowym gdy brak jest postępów w realizacji Zadania w stosunku do terminów w Aplikacji, co sprawia, że można mieć uzasadnione przypuszczenia, że Zadanie nie zostanie zrealizowane w całości. Jednakże przywołany zapis nie dotyczy uzależnienia zwrotu od ilości (fizycznie) wykonanych czynności. Cały Projekt trwa trzy lata (do Projektu są podpisywane umowy coroczne). Jak już wskazano, w umowach o dofinansowanie (zarówno Umowa roku 2019 jak i Umowa roku 2020) nie ujęto postanowień regulujących wprost sytuację, czy dotacja w proporcjonalnej części ulegnie/ulegałaby zmniejszeniu lub zwiększeniu, gdyby liczba podmiotów, która skorzystałaby z oferty (nieodpłatnie lub odpłatnie) byłaby odpowiednio mniejsza lub większa (niż wskazana we wniosku konkursowym o dofinansowanie).
Część świadczonych przez Wnioskodawcę usług można/będzie można zakwalifikować do usług, o których mowa w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT – usługi świadczone przez uczelnie w zakresie kształcenia.
Będą to:
1. Działania edukacyjno-szkoleniowe:
  1. Technologie przyrostowe – metal i tworzywa;
  2. Szkolenie – Projektowanie CAD dla AM;
  3. Szkolenie – zrobotyzowane systemy produkcyjne w przemyśle przyszłości;
  4. Szkolenie – implementacja systemów ekspertowych w rozwiązaniach zrobotyzowanych.
Świadczone przez Wnioskodawcę w ramach przedsięwzięcia Y działania demonstracyjne, edukacyjno-szkoleniowe, doradcze, implementacyjno-wdrożeniowe, nie będą usługami korzystającymi ze zwolnienia określonego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy o VAT.
Wnioskodawca w ramach przedsięwzięcia Y nie prowadzi i nie będzie prowadzić usług, które korzystają ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy o VAT. Wnioskodawca nie prowadzi i nie będzie zatem prowadzić usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach.
Świadczone przez Wnioskodawcę w ramach przedsięwzięcia Y działania demonstracyjne, edukacyjno-szkoleniowe, doradcze, implementacyjno-wdrożeniowe, nie będą usługami korzystającymi ze zwolnienia określonego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy o VAT.
W aplikacji konkursowej dokonano podziału czynności dokonywanych przez każdego konsorcjanta. We wniosku aplikacyjnym każdy z konsorcjantów (również Wnioskodawca) wskazał ilu małym, średnim i dużym przedsiębiorstwom, klastrom, izbom gospodarczym, społecznościom akademickim, grupom badawczym, start-up’om czy podobnym podmiotom – w ramach otrzymanego dofinansowania – wyświadczy usługi nieodpłatnie. Każdy z konsorcjantów określił także ich kosztorys. Każdy z konsorcjantów podał, jakie koszty szacuje ponieść, aby zrealizować przypisane do niego czynności. Otrzymane w ramach konkursu dofinansowanie (dotacja celowa) ma zapewnić pokrycie tych kosztów. Dzięki nim wykonane zostaną czynności nieodpłatne.
Powyższe stanowi podstawową część działań. Jest to nieodpłatne świadczenie usług dla podmiotów Dolnego Śląska. Warunkiem aplikacji w konkursie było określenie ilości podmiotów, które mogą nieodpłatnie skorzystać z projektu (we wniosku świadczenia te nazywane są targetami), w podziale na poszczególne segmenty klientów i rodzaje świadczonych usług. Bez określenia rodzaju podmiotów oraz ilości czynności, jakie zostaną zrealizowane na ich rzecz nieodpłatnie konsorcjum w ogóle nie mogłoby aplikować w konkursie.
Świadczone przez Wnioskodawcę usługi będą finansowane z dotacji przekazanej przez Ministerstwo (na podstawie Umowy rok 2019 i Umowy rok 2020). Dotacja ta jako, że jest przekazana przez administrację rządową pochodzi w całości ze środków publicznych. Podmioty objęte świadczeniami z części podstawowej nie będą uiszczały na rzecz Wnioskodawcy żadnego dodatkowego wynagrodzenia.
Jednocześnie równolegle ze świadczeniami nieodpłatnymi (bądź też po ich realizacji – jako kolejny etap) będą docelowe wykonywane świadczenia odpłatne (działania wymagające poświęcenia większych zasobów np. specjalistyczne ekspertyzy, długofalowe wdrożenia, czy szkolenia na poziomie zaawansowanym eksperckim – jak już podano, czynności te zostaną wycenione zgodnie z cenami rynkowymi i stanowić będą źródło przychodów poszczególnych członków konsorcjum).
W aplikacji do konkursu wskazano pełną ofertę usług, które będą dostarczane przez poszczególnych członków konsorcjum na rzecz klientów (zarówno usług podstawowych nieodpłatnych jak i docelowo odpłatnych). Podstawowa oferta jest darmowa dla wszystkich zainteresowanych, natomiast działania wymagające poświęcenia większych zasobów np. specjalistyczne ekspertyzy, długofalowe wdrożenia, czy szkolenia na poziomie zaawansowanym - eksperckim zostaną wycenione zgodnie z cenami rynkowymi i stanowić będą źródło przychodów Y. Tutaj nabywcy świadczeń pokryją całość kosztów ze swoich zasobów finansowych.
Wnioskodawca posiada podpisane z Ministerstwem Umowy (obecnie na rok 2019 i rok 2020) oraz dyspozycje przelewów bankowych, z których wynika, że dotację przelało Ministerstwo.
W konsekwencji, Wnioskodawca posiada dokumentację potwierdzającą, że źródłem finansowania realizowanych świadczeń są środki publiczne.
Usługa elektroniczna, o której mowa w art. 2 pkt 26 ustawy o VAT, to usługa świadczona drogą elektroniczną poprzez sieć telekomunikacyjną z wykorzystaniem technologii informacyjnej, której świadczenie jest zautomatyzowane i która wymaga niewielkiego udziału człowieka.
Mając na uwadze powyższą definicję, świadczone przez Wnioskodawcę usługi kształcenia zdalnego nie będą stanowiły usług elektronicznych w rozumieniu art. 2 pkt 26 ustawy o VAT.
Podkreślić należy, że szkolenia w formie e-learningowej będą wymagały obecności prowadzącego/trenera, z którym uczestnicy będą łączyć się on-line. Prowadzący/trener będzie obecny cały czas i nie ma możliwości przeprowadzić szkolenia bez jego udziału.
Usługa elektroniczna, o której mowa w art. 2 pkt 26 ustawy o VAT, to usługa świadczona drogą elektroniczną poprzez sieć telekomunikacyjną z wykorzystaniem technologii informacyjnej, której świadczenie jest zautomatyzowane i która wymaga niewielkiego udziału człowieka.
Świadczone przez Wnioskodawcę usługi kształcenia zdalnego nie będą w pełni zautomatyzowane. Wymagają pełnej obecności prowadzącego/trenera, z którym uczestnicy będą łączyć się on-line. Prowadzący/trener będzie obecny cały czas i nie ma możliwości przeprowadzić szkolenia bez jego udziału.
Usługa elektroniczna, o której mowa w art. 2 pkt 26 ustawy o VAT, to usługa świadczona drogą elektroniczną poprzez sieć telekomunikacyjną z wykorzystaniem technologii informacyjnej, której świadczenie jest zautomatyzowane i która wymaga niewielkiego udziału człowieka.
Świadczone usługi kształcenia zdalnego nie mogą być wykonane bez wykorzystania technologii informacyjnej. Jednakże, aby uznać, że wykonywane świadczenie to usługa elektroniczna, należy spełnić trzy przesłanki łącznie:
1. zautomatyzowanie,
2. niewielki udział człowieka w ich wykonaniu,
3. niemożliwe wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej.
Dopiero łączne spełnienie tych warunków pozwala na zaklasyfikowanie usługi jako usługi elektronicznej. W analizowanym przypadku nie mamy spełnionej przesłanki automatyzacji i niewielkiego udziału człowieka w wykonaniu szkolenia. Świadczone przez Wnioskodawcę usługi kształcenia zdalnego wymagają pełnej obecności prowadzącego/trenera, z którym uczestnicy będą łączyć się on-line.
Przedsięwzięcie Y jest dedykowane dla polskich podmiotów. Usługobiorcami mogą być zarejestrowani czynni podatnicy VAT np. przedsiębiorstwa. Natomiast może zdarzyć się, że z usług tych skorzystają także podatnicy zwolnieni z podatku VAT podmiotowo lub osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Adresatami usług mogą być małe, średnie i duże przedsiębiorstwa, klastry, izby gospodarcze, społeczności akademickie, grupy badawcze, start-up’y i podobne podmioty. Każdy z nich może mieć inny status z punktu widzenia podatku VAT.
Na dzień wysłania odpowiedzi na wezwanie nie zostały przez Wnioskodawcę wyświadczone jeszcze żadne usługi. Planowane jest rozpoczęcie świadczenia usług jeszcze w tym roku kalendarzowym, ale obecnie Wnioskodawca nie posiada wiedzy, jakie podmioty zdecydują się skorzystać z usług oferowanych przez Wnioskodawcę. Jak już wskazano, adresatami usług mogą być małe, średnie i duże przedsiębiorstwa, klastry, izby gospodarcze, społeczności akademickie, grupy badawcze, start-up’y i podobne podmioty.
Wnioskodawca wskazuje, że określona w aplikacji do konkursu liczba podmiotów, które mogą nieodpłatnie korzystać z projektu, jest przypisana do okresu trzyletniego (2019-2021), w którym jest realizowane przedsięwzięcie Y. Nie ma zatem wskazanej liczby podmiotów, które skorzystają z oferty Y w danym konkretnym roku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy otrzymana przez Wnioskodawcę w roku 2019 dotacja celowa na pokrycie wydatków kwalifikowanych związanych z realizacją czynności wykonywanych w roku 2019 (Zadania realizowanego w roku 2019) stanowiła podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT i tym samym należało ją opodatkować podatkiem od towarów i usług?
W przypadku uznania, że otrzymana przez Wnioskodawcę w roku 2019 dotacja celowa na pokrycie wydatków celowych kwalifikowanych Zadania realizowanego w roku 2019 stanowiła podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, wówczas:
1. czy podstawę opodatkowania po stronie Wnioskodawcy jako lidera Projektu (tj. kwotę, jaką Wnioskodawca powinien opodatkować na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy o VAT) stanowi cała wartość dotacji otrzymanej od Ministerstwa w roku 2019 r. (kwota jaką sumarycznie lider otrzymał na swoje konto – tj. 508 016 zł), czy też wyłącznie ta część dotacji, która bezpośrednio należna jest Wnioskodawcy i dotyczy jedynie wykonywanych przez niego samodzielnie usług w ramach realizowanego Zadania (tj. 25 000 zł), gdyż pozostała kwota została przez Wnioskodawcę przekazana konsorcjantom na realizację ich samodzielnych czynności (w wysokości 483 016 zł)?
2. kiedy powstał obowiązek podatkowy z tytułu otrzymania tej dotacji po stronie Wnioskodawcy?
3. czy na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, istniał obowiązek udokumentowania przez Wnioskodawcę faktu otrzymania dotacji fakturą?
4. jeżeli nie istniał obowiązek udokumentowania faktu otrzymania dotacji fakturą, czy Wnioskodawca otrzymaną dotację może udokumentować dokumentem wewnętrznym, który pozwoli wykazać to zdarzenie gospodarcze w ewidencji prowadzonej na potrzeby rozliczeń podatku od towarów i usług?
5. czy w przypadku obowiązku zwrotu niewykorzystanej części dotacji, Wnioskodawca ma prawo do korekty podatku należnego in minus za okres rozliczeniowy, w którym zwrócił niewykorzystaną część dotacji?
(pytanie ostatecznie sformułowane w piśmie z dnia 2 listopada 2020 r.)
Czy otrzymana przez Wnioskodawcę w roku 2020 dotacja celowa na pokrycie wydatków kwalifikowanych związanych z realizacją czynności wykonywanych w roku 2020 (Zadania realizowanego w roku 2020) stanowiła podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT i tym samym należało ją opodatkować podatkiem od towarów i usług?
W przypadku uznania, że otrzymana przez Wnioskodawcę w roku 2020 dotacja celowa na pokrycie wydatków celowych kwalifikowanych Zadania realizowanego w roku 2020 stanowiła podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, wówczas:
1. czy podstawę opodatkowania po stronie Wnioskodawcy jako lidera Projektu (tj. kwotę, jaką Wnioskodawca powinien opodatkować na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy o VAT) stanowi cała wartość dotacji otrzymanej od Ministerstwa … w roku 2020 (kwota jaką sumarycznie lider otrzymał na swoje konto – tj. 3 867 538.82 zł), czy też wyłącznie ta część dotacji, która bezpośrednio należna jest Wnioskodawcy i dotyczy jedynie wykonywanych przez niego samodzielnie usług w ramach realizowanego Zadania (tj. 1 387 500 zł), gdyż pozostała kwota została przez Wnioskodawcę przekazana konsorcjantom na realizację ich samodzielnych czynności (w wysokości 2 480 038,82 zł)?
2. kiedy powstał po stronie Wnioskodawcy obowiązek podatkowy z tytułu otrzymania tej dotacji?
3. czy na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, istniał obowiązek udokumentowania przez Wnioskodawcę faktu otrzymania dotacji fakturą?
4. jeżeli nie istniał obowiązek udokumentowania faktu otrzymania dotacji fakturą, czy Wnioskodawca otrzymaną dotację może udokumentować dokumentem wewnętrznym, który pozwoli wykazać to zdarzenie gospodarcze w ewidencji prowadzonej na potrzeby rozliczeń podatku od towarów i usług?
5. czy w przypadku obowiązku zwrotu niewykorzystanej części dotacji, Wnioskodawca ma prawo do korekty podatku należnego in minus za okres rozliczeniowy, w którym zwrócił niewykorzystaną część dotacji?
(pytanie ostatecznie sformułowane w piśmie z dnia 2 listopada 2020 r.)

Zdaniem Wnioskodawcy (stanowisko uzupełnione pismem z dnia 2 listopada 2020 r.):

Ad. 1

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (zwanej dalej ustawą o VAT), podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Z powyższego przepisu wynika m.in., że podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.

Z powołanego powyżej art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że nie ma znaczenia od kogo dostawca towaru lub świadczący usługę otrzymuje zapłatę – czy od nabywcy czy od osoby trzeciej, ważne natomiast jest, aby było to wynagrodzenie za dane konkretne świadczenie lub za daną konkretną dostawę.

Jednocześnie przepis ten podaje, że podstawę opodatkowania podatkiem VAT zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Zatem, podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Dokładnie z ceną tych świadczeń. Dzięki otrzymanemu dofinansowaniu nabywca towaru lub usługi bądź płaci niższą cenę świadczenia bądź też nie płaci jej w ogóle.

Opisana w stanie faktycznym sprawy dotacja celowa przyznana przez Ministra nie jest udzielana do ogólnych kosztów funkcjonowania Wnioskodawcy (czy też członków konsorcjum), lecz jest przeznaczona na pokrycie kosztów kwalifikowanych, związanych z realizacją czynności opisanych jako realizacja Zadania określonego w złożonej aplikacji do konkursu. Dotacja jest przeznaczona na pokrycie kosztów świadczonych na rzecz przedsiębiorstw, klastrów, izb gospodarczych, start up’ów, społeczności akademickich, grup badawczych usług szkoleniowych, doradczych, wdrożeniowych opisanych w stanie faktycznym sprawy (m.in. na nabycie lub wytworzenie niezbędnych do realizacji Zadania środków trwałych, nabycie wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych do realizacji Zadania, koszty wynajmu powierzchni, koszty mediów, na pokrycie kosztów ogólnych takich jak wynagrodzenia, koszty podróży służbowych, czy też bezpośrednie koszty świadczonej usługi).

Podstawowa oferta (opisane w stanie faktycznym sprawy świadczenia) będzie darmowa dla wszystkich zainteresowanych (zgodnie z wymaganiami konkursu). Dzięki dofinansowaniu podmioty, które skorzystają ze świadczeń wykonywanych przez konsorcjum nie uiszczą z tego tytułu ceny (skorzystają ze świadczenia bezpłatnie). Natomiast działania wymagające poświęcenia większych zasobów np. specjalistyczne ekspertyzy, długofalowe wdrożenia, czy szkolenia na poziomie zaawansowanym – eksperckim zostaną wycenione zgodnie z cenami rynkowymi i stanowić będą źródło przychodów poszczególnych członków biorących udział w przedsięwzięciu Y (w tym również Wnioskodawcy).

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymaną dotację należy uznać za kwotę mającą bezpośredni wpływ na cenę usług świadczonych w ramach Zadania. Dzięki dotacji zainteresowane podmioty mogą korzystać z podstawowej oferty nieodpłatnie, co w normalnych warunkach rynkowych nie byłoby możliwe. W przedmiotowej sprawie dotacja stanowi wynagrodzenie za świadczenie określonych usług na rzecz podmiotów, które finalnie skorzystają ze świadczenia.

Prawidłowość stanowiska Wnioskodawcy potwierdza fakt, iż specjalistyczna oferta będzie świadczona odpłatnie zgodnie z cenami rynkowymi.

W konsekwencji stwierdzić należy, że przedmiotowa dotacja stanowiąca pokrycie ceny świadczonych usług (gdzie finalnie ostateczny beneficjent świadczenia nie uiści za usługę żadnego wynagrodzenia) jest dotacją bezpośrednio wpływającą na ich wartość jako wynagrodzenie od pomiotu trzeciego za świadczone usługi i stanowi podstawę opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, a tym samym podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Otrzymana wartość dotacji stanowi kwotę brutto, tj. kwotę zawierającą podatek należny. W konsekwencji Wnioskodawca powinien wyliczyć wartość podatku VAT metodą „w stu”.

Nie ma tutaj znaczenia, że Wnioskodawca nie wykonał na rzecz wskazanych w stanie faktycznym podmiotów w roku 2019 żadnej usługi (ani odpłatnie ani nieodpłatnie). Z uwagi na fakt, że umowa została podpisana pod koniec 2019 r. rozpoczęto dopiero wydatki inwestycyjne. Projekt opisany we wniosku trwa trzy lata. Tak też został sporządzony harmonogram kosztorysowy. Natomiast umowy przyznające dotację celową są podpisywane corocznie. Sama kwota łącznej dotacji celowej oczywiście jest znana od momentu wygrania konkursu i decyzji o realizacji Projektu.

Ad. 2a

Zgodnie z postanowieniami Umowy dot. roku 2019 zawartej z Ministrem, a także zgodnie z Umową Konsorcjum całość dotacji celowej została przekazana na rachunek bankowy Wnioskodawcy, który w ciągu 14 dni był zobowiązany do przekazania środków finansowych pozostałym członkom konsorcjum, w części przypadającej każdemu z członków.

W zakresie pozostałej części dotacji (należnej pozostałym członkom konsorcjum) Wnioskodawca nie ma obowiązku (ani prawa) opodatkować faktu jej otrzymania podatkiem VAT. Wnioskodawca jest jedynie podmiotem pośredniczącym w przekazywaniu środków pieniężnych pozostałym konsorcjantom. Jak wynika ze stanu faktycznego sprawy, czynności, jakie ma wykonywać każdy z konsorcjantów są od siebie całkowicie niezależne. Członkowie konsorcjum podzieli między sobą działania i każdy ma realizować swoją część (w pełni samodzielnie, niezależnie od pozostałych członków konsorcjum). Przydzielone członkom konsorcjum czynności stanowią pewną samodzielną całość. Każdy z członków konsorcjum ponosi w tym wypadku wyłączną odpowiedzialność wobec osób trzecich za szkody powstałe w związku z realizacją zadania w części, za którą ten członek konsorcjum odpowiada. Realizacja następuje na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw, na rzecz klastrów oraz izb gospodarczych, społeczności akademickich, grup badawczych, start-up’ów i podobnych podmiotów. Odbiorcami świadczeń każdego z konsorcjantów są jedynie podmioty spoza konsorcjum. Pomiędzy członkami konsorcjum a Wnioskodawcą jako liderem (oraz między członkami konsorcjum wzajemnie) nie dochodzi natomiast do świadczenia usług.

Zatem przekazywana przez Wnioskodawcę pozostałym członkom konsorcjum dotacja (w tej części) nie stanowi wynagrodzenia za świadczone przez członków konsorcjum na rzecz Wnioskodawcy usługi. Tym samym, nie stanowi dla Wnioskodawcy przychodu oraz kwoty zwiększającej podstawę opodatkowania.

Zgodnie z postanowieniami Umowy dot. roku 2019 zawartej z Ministrem, a także zgodnie z Umową Konsorcjum całość dotacji celowej została przekazana na rachunek bankowy Wnioskodawcy (jako lidera konsorcjum, który działa w imieniu własnym ale także w imieniu i na rzecz pozostałych członków konsorcjum – czyli de facto „za” członków konsorcjum), który w ciągu 14 dni był zobowiązany do przekazania środków finansowych pozostałym członkom konsorcjum, w części przypadającej każdemu z członków.

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymana na rachunek bankowy Wnioskodawcy dotacja celowa stanowi podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług tylko w tej części, która zgodnie z harmonogramem finansowym jest przypisana Wnioskodawcy. Podstawę opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, stanowi – po stronie Wnioskodawcy – wyłącznie ta część dotacji, która bezpośrednio należna jest Wnioskodawcy i dotyczy jedynie wykonywanych przez niego samodzielnie usług w ramach realizowanego Zadania. Pozostała kwota została przez Wnioskodawcę przekazana konsorcjantom na realizację ich samodzielnych czynności. Jak wskazano w stanie faktycznym wniosku, Wnioskodawca jako lider konsorcjum działa w imieniu własnym, ale także w imieniu i na rzecz pozostałych członków konsorcjum – czyli de facto „za” członków konsorcjum.

W zakresie pozostałej części dotacji (należnej pozostałym członkom konsorcjum) Wnioskodawca nie ma obowiązku (ani prawa) opodatkować faktu jej otrzymania podatkiem VAT. Wnioskodawca jest jedynie podmiotem pośredniczącym w przekazywaniu środków pieniężnych pozostałym konsorcjantom. Jak wynika ze stanu faktycznego sprawy, czynności, jakie ma wykonywać każdy z konsorcjantów są od siebie całkowicie niezależne. Członkowie konsorcjum podzielili między sobą działania i każdy ma realizować swoją część (w pełni samodzielnie, niezależnie od pozostałych członków konsorcjum). Przydzielone członkom konsorcjum czynności stanowią pewną samodzielną całość. Każdy z członków konsorcjum ponosi w tym wypadku wyłączną odpowiedzialność wobec osób trzecich za szkody powstałe w związku z realizacją zadania w części, za którą ten członek konsorcjum odpowiada. Realizacja następuje na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw, na rzecz klastrów oraz izb gospodarczych, społeczności akademickich, grup badawczych, start-upów i podobnych podmiotów. Odbiorcami świadczeń każdego z konsorcjantów są jedynie podmioty spoza konsorcjum. Pomiędzy członkami konsorcjum a Wnioskodawcą jako liderem (oraz między członkami konsorcjum wzajemnie) nie dochodzi natomiast do świadczenia usług.

Zatem przekazywana przez Wnioskodawcę pozostałym członkom konsorcjum dotacja (w części przypadającej tym członkom) nie stanowi wynagrodzenia za świadczone przez członków konsorcjum na rzecz Wnioskodawcy usługi.

Tym samym, nie stanowi dla Wnioskodawcy przychodu oraz kwoty zwiększającej podstawę opodatkowania podatkiem VAT.

Podsumowując, Wnioskodawca na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, powinien opodatkować wyłącznie tę część dotacji, która bezpośrednio należna jest Wnioskodawcy i dotyczy jedynie wykonywanych przez niego samodzielnie usług w ramach realizowanego Zadania (tj. 25 000 zł). Pozostała kwota została przez Wnioskodawcę przekazana konsorcjantom na realizację ich samodzielnych czynności (w wysokości 483 016 zł) i nie stanowi kwoty należnej ani dotacji/dofinansowania, o których mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.

Ad. 2b

Zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 2 ustawy o VAT, w przypadku otrzymania dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w art. 29a ust. 1, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą ich otrzymania (w całości lub części).

W konsekwencji, względem dotacji celowej otrzymanej przez Wnioskodawcę w roku 2019 (w części przypadającej na czynności realizowane przez Wnioskodawcę) obowiązek podatkowy powstał z chwilą jej otrzymania – w części konkretnie otrzymanej.

Ad. 2c

W myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Stosownie do art. 106e ust. 1 pkt 3 oraz 5 ustawy o VAT, faktura powinna zawierać: imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy (pkt 3), numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi (pkt 5).

W analizowanej sytuacji nie można uznać, że Wnioskodawca świadczy usługi na rzecz Skarbu Państwa reprezentowanego przez Ministra. Oferta przedsięwzięcia Y jest bowiem skierowana do przedsiębiorców, instytucji otoczenia biznesu oraz instytucji publicznych (wymienionych w stanie faktycznym sprawy). Skarb Państwa jedynie finansuje przedsięwzięcie. Nie jest odbiorcą poszczególnych świadczeń ani ich beneficjentem.

Jednocześnie, w momencie otrzymania dotacji celowej nie ma możliwości wskazania, jakie konkretnie podmioty będą zainteresowane przygotowaną ofertą. Na moment powstania obowiązku podatkowego w podatku VAT nie można wskazać podmiotu korzystającego (w przyszłości) z nieodpłatnej usługi. W roku 2019 żaden podmiot nie skorzystał z oferty przygotowanej przez Wnioskodawcę. Z uwagi na fakt, że umowa została podpisana pod koniec roku 2019 rozpoczęto dopiero wydatki inwestycyjne. Projekt opisany we wniosku trwa trzy lata. Natomiast umowy przyznające dotację celową są podpisywane corocznie (kwota łączna dotacji celowej przyznanej Wnioskodawcy i pozostałym członkom konsorcjum jest znana od momentu wygrania konkursu i decyzji o realizacji Projektu.).

Wobec powyższego, do dokumentowania otrzymanej dotacji celowej od Ministra nie znajdą zastosowania przepisy art. 106b ustawy. Z tych względów Wnioskodawca nie jest zobowiązany do wystawiania faktur, gdzie jako nabywca zostałoby wskazane Ministerstwo, czy też inny podmiot.

Podobne stanowisko wyraził Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji nr 3063-ILPP1-1.4512.137.2016.1.OA, w którym wskazał, że otrzymywane w przedstawionym stanie faktycznym dopłaty nie powinny być udokumentowane fakturami VAT.

Ad. 2d

Wnioskodawca w momencie otrzymania dotacji celowej, po jej wpływie na rachunek bankowy (w części przypadającej na czynności realizowane przez Wnioskodawcę) ma prawo wystawić fakturę wewnętrzną na kwotę otrzymanej dotacji – uwzględniającą wartość netto, stawkę podatku VAT oraz kwotę brutto. Wnioskodawca wskazuje, że co prawda z dniem 1 stycznia 2014 r. uchylono art. 106 ust. 7 ustawy o VAT, nakazujący podatnikom dokumentowanie określonych w nim czynności za pomocą faktur wewnętrznych, jednak odejście od tego obowiązku nie wprowadziło jednocześnie zakazu wystawiania tego typu dokumentu. Uchylenie art. 106 ust. 7 ustawy o VAT oznacza możliwość prowadzenia przez podatnika dowolnej dokumentacji, która takie czynności będzie odzwierciedlać. Podatnicy nadal mogą wystawiać faktury wewnętrzne, jeśli taka będzie ich wola.

Brak jest zatem przeszkód, aby otrzymanie dotacji celowej (która podlega opodatkowaniu na mocy art. 29a ust. 1 ustawy o VAT) zostało przez Wnioskodawcę udokumentowane i rozliczone w ewidencji podatku od towarów i usług na podstawie dowodu księgowego, który będzie zawierał wszystkie dane, które w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2013 r. zawierała faktura wewnętrzna.

Podsumowując, Wnioskodawca może dla zaewidencjonowania w ewidencji księgowej (w tym w ewidencji podatku od towarów i usług) faktu otrzymania dotacji celowej wystawić fakturę wewnętrzną.

Ad. 2e

Stosownie do treści art. 29a ust. 10 pkt 4 ustawy o VAT podstawę opodatkowania obniża się o wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.

Tym samym, w sytuacji zwrotu niewykorzystanej części dotacji, Wnioskodawca ma prawo udokumentować zwrot fakturą wewnętrzną (in minus) i skorygować podatek VAT należny o zwróconą część dotacji (w części przypadającej na czynności realizowane przez Wnioskodawcę) za okres (tj. miesiąc), w którym zwrócono dotację.

W grudniu roku 2019 Wnioskodawca otrzymał na swoją rzecz dotację w kwocie 25 000,00 zł, od której powinien zostać odprowadzony podatek należny. Wobec zwrotu w dniu 15 stycznia 2020 r. części niewykorzystanej dotacji w kwocie 8 259,32 zł Wnioskodawca powinien skorygować w deklaracji składanej za miesiąc, w którym dokonano zwrotu podatek należny na minus od zwróconej części dotacji.

Ad. 3

Stanowisko Wnioskodawcy jest tożsame ze stanowiskiem przedstawionym w punkcie Ad. 1, z zaznaczeniem, że dotyczy dotacji za rok 2020.

Ad. 4a

Stanowisko Wnioskodawcy jest tożsame ze stanowiskiem przedstawionym w punkcie Ad. 2a, z zaznaczeniem, że dotyczy dotacji, która została otrzymana za rok 2020.

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, Wnioskodawca powinien opodatkować wyłącznie tę część dotacji, która bezpośrednio należna jest Wnioskodawcy i dotyczy jedynie wykonywanych przez niego samodzielnie usług w ramach realizowanego Zadania (tj. 1 387 500 zł). Pozostała kwota została przez Wnioskodawcę przekazana konsorcjantom na realizację ich samodzielnych czynności (w wysokości 2 480 038,82 zł) i nie stanowi kwoty należnej ani dotacji/dofinansowania, o których mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.

Ad. 4b

Stanowisko Wnioskodawcy jest tożsame ze stanowiskiem przedstawionym w punkcie Ad. 2b, z zaznaczeniem, że dotyczy dotacji, która ma została otrzymana za rok 2020.

Ad. 4c

Stanowisko Wnioskodawcy jest tożsame ze stanowiskiem przedstawionym w punkcie Ad. 2c, z zaznaczeniem, że dotyczy dotacji, która ma została otrzymana za rok 2020.

Ad. 4d

Stanowisko Wnioskodawcy jest tożsame ze stanowiskiem przedstawionym w punkcie Ad. 2d, z zaznaczeniem, że dotyczy dotacji, za rok 2020.

Ad. 4e

Stosownie do treści art. 29a ust. 10 pkt 4 ustawy o VAT, podstawę opodatkowania obniża się o wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1. Tym samym, w sytuacji zwrotu niewykorzystanej części dotacji, Wnioskodawca ma prawo udokumentować zwrot fakturą wewnętrzną (in minus) i skorygować podatek VAT należny o zwróconą część dotacji (w części przypadającej na czynności realizowane przez Wnioskodawcę) za okres (tj. miesiąc), w którym zwrócono dotację.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w zakresie:

ustalenia, czy dotacja otrzymana przez Wnioskodawcę w roku 2019 i w roku 2020 stanowiła/stanowi podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy – jest prawidłowe;
opodatkowania podatkiem od towarów i usług ww. dotacji – jest nieprawidłowe;
ustalenia czy podstawę opodatkowania stanowi cała wartość dotacji otrzymanej od Ministerstwa w roku 2019 i w roku 2020 (kwota jaką sumarycznie lider otrzymał na swoje konto), czy też wyłącznie ta część dotacji, która bezpośrednio należna jest Wnioskodawcy – jest prawidłowe;
momentu powstania obowiązku podatkowego – jest prawidłowe;
sposobu udokumentowania otrzymanej dotacji – jest prawidłowe;
ustalenia okresu korekty podatku należnego w związku ze zwrotem niewykorzystanej części dotacji – jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do „grona” usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy.

Taka konstrukcja definicji świadczenia usług jest wyrazem zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji dokonywanych w ramach profesjonalnego obrotu gospodarczego.

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy jej wykonaniem a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną czynność w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Zatem pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Ponadto stwierdzić należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest publiczną uczelnią akademicką, której zasady funkcjonowania określają w szczególności: ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, akty wykonawcze wydane na jej podstawie oraz statut Wnioskodawcy. Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W roku 2019 Minister (…) (obecnie Minister (…)), w ramach realizowanego na lata 2019-2021 programu zat. „A”, ogłosił konkurs „(…)”. Celem inicjatywy (konkursu) jest zwiększenie świadomości małych i średnich przedsiębiorstw w zakresie tzw. „A” i tym samym wsparcie w ich transformacji przy wykorzystaniu najnowocześniejszych rozwiązań technologicznych.

Do ogłoszonego konkursu przystąpił Wnioskodawca wraz z uczestnikami założonego wspólnie konsorcjum (Wnioskodawca posiada status Lidera konsorcjum). Konsorcjum zostało założone na podstawie umowy z dnia 12 września 2019 r. (zwanej dalej: „Umową Konsorcjum”). Celem konsorcjum było przygotowanie i złożenie aplikacji w ww. konkursie, a następnie, w przypadku przyznania konsorcjum przez Ministra dotacji celowej, realizacja zadania konkursowego. Konsorcjum utworzył Wnioskodawca, uczelnia wyższa oraz trzy spółki kapitałowe (również z siedzibą (…)).

Jak wskazano w aplikacji konkursowej, przedmiotem przywołanego powyżej zadania jest świadczenie przez konsorcjum usług na rzecz przedsiębiorców, instytucji otoczenia biznesu oraz instytucji publicznych w zakresie modernizacji sposobu wytwarzania już istniejących produktów lub świadczenia już istniejących usług, jak również przygotowania wytwarzania nowych produktów lub świadczenia nowych usług, dzięki wykorzystaniu najnowocześniejszych rozwiązań cyfrowych.

Konsorcjum aplikowało o realizację przedsięwzięcia o nazwie (…) (Y). Jak wskazano w aplikacji do konkursu przedsięwzięcie to polega na utworzeniu (…), stanowiącej profesjonalne zaplecze dydaktyczno-technologiczno-badawcze oferujące przedsiębiorstwom, jednostkom badawczym i naukowym wysokiej jakości usługi wspierające transformację cyfrową. Y będzie podejmował działania demonstracyjne, edukacyjno-szkoleniowe, doradcze oraz implementacyjne skupiając się na filarach przemysłu przyszłości, zwłaszcza na: technologiach przyrostowych (druk 3D), automatyce i robotyce, mechatronice, rozszerzonej i wirtualnej rzeczywistości, obszarach IT (cyber bezpieczeństwie, chmurach obliczeniowych, Internecie Rzeczy, algorytmach uczących się, łączności w technologii 5G), a ponadto na mikroelektronice. Wnioskodawca wraz z pozostałymi konsorcjantami mają pomagać w zakresie modernizacji sposobu wytwarzania już istniejących produktów lub świadczenia już istniejących usług. Działania, które mają pomóc w osiągnięciu tego celu, to przede wszystkim działalność edukacyjno-szkoleniowa. W ramach realizacji Zadania planowane jest uruchomienie fabryki eksperymentalnej ze szczególnym uwzględnieniem metod wirtualnej rzeczywistości i digitalizacji, centrów kompetencji oraz open-labów. Y będzie realizował także zadania związane z doradztwem, których wynikiem może być opracowanie planu transformacji cyfrowej danego przedsiębiorstwa. W zwiększaniu świadomości przedsiębiorców pomogą działania demonstracyjne oparte na rzeczywistych, praktycznych przypadkach. Czwartym obszarem działalności Y jest obszar implementacyjny w zakresie wdrożeniowym i integrującym, ułatwiający przekazywanie i wymianę doświadczeń, a także budowanie sieci kompetencji oraz tworzenie standardów.

Y będzie dostarczać usługi swoim klientom w sposób tradycyjny – poprzez organizację szkoleń, seminariów i warsztatów na miejscu, ale również z wykorzystaniem narzędzi kształcenia zdalnego tj. webinarów, platformy e-learningowej czy organizacji Living Labs.

W ramach usług doradczych organizowane będą wyjazdy do klienta w celu lepszego poznania problemu, wizyty studyjne i wdrożeniowe. Dodatkowo oferowana będzie możliwość poznania nowoczesnych technologii poprzez szkolenia organizowane w fabryce modelowej Y, ale również w ramach systemów produkcyjnych dużych firm z sieci partnerskich Y.

Z założenia, czynności, jakie ma wykonywać każdy z konsorcjantów, są od siebie całkowicie niezależne. Członkowie konsorcjum podzieli między sobą działania i każdy ma realizować swoją część (w pełni samodzielnie, niezależnie od pozostałych członków konsorcjum). Przydzielone członkom konsorcjum czynności stanowią pewną samodzielną całość. Każdy z członków konsorcjum ponosi w tym wypadku wyłączną odpowiedzialność wobec osób trzecich za szkody powstałe w związku z realizacją zadania w części, za którą ten członek konsorcjum odpowiada. Realizacja następuje na rzecz małych, średnich i dużych przedsiębiorstw, klastrów oraz izb gospodarczych, społeczności akademickich, grup badawczych, start-up’ów i podobnych podmiotów. Odbiorcami świadczeń każdego z konsorcjantów są jedynie podmioty spoza konsorcjum. Każdy z członków konsorcjum będzie wykonywał swoje czynności na rzecz ww. podmiotów. Pomiędzy członkami konsorcjum a Wnioskodawcą jako liderem (ani między członkami konsorcjum wzajemnie) nie dochodzi natomiast do świadczenia usług.

Jak już wskazano, w aplikacji konkursowej dokonano podziału czynności dokonywanych przez każdego konsorcjanta. We wniosku aplikacyjnym każdy z konsorcjantów (również Wnioskodawca) wskazał ilu małym, średnim i dużym przedsiębiorstwom, klastrom, izbom gospodarczym, społecznościom akademickim, grupom badawczym, start-up’om czy podobnym podmiotom – w ramach otrzymanego dofinansowania – wyświadczy usługi nieodpłatnie. Każdy z konsorcjantów określił także ich kosztorys. Każdy z konsorcjantów podał, jakie koszty szacuje ponieść, aby zrealizować przypisane do niego czynności. Otrzymane w ramach konkursu dofinansowanie (dotacja celowa) ma zapewnić pokrycie tych kosztów. Dzięki nim wykonane zostaną ww. czynności nieodpłatne.

W aplikacji do konkursu wskazano pełną ofertę usług, które będą dostarczane przez poszczególnych członków konsorcjum na rzecz klientów (zarówno usług podstawowych nieodpłatnych, jak i docelowo odpłatnych). Podstawowa oferta jest darmowa dla wszystkich zainteresowanych (zgodnie z wymaganiami konkursu), natomiast działania wymagające poświęcenia większych zasobów np. specjalistyczne ekspertyzy, długofalowe wdrożenia, czy szkolenia na poziomie zaawansowanym – eksperckim zostaną wycenione zgodnie z cenami rynkowymi i stanowić będą źródło przychodów Y. Dodatkowo, w ramach realizowanych inicjatyw możliwe będzie wspólne ubieganie się o dofinansowanie badań rozwojowych Y.

Wykonywane przez Wnioskodawcę działania mają być związane z czterema obszarami, tj.: Wytwarzanie przyrostowe; Automatyka i robotyka; Algorytmy uczące się; Wirtualna/rozszerzona rzeczywistość.

Dokładnie targety (czynności nieodpłatne), za które jest odpowiedzialny Wnioskodawca to:

Działania demonstracyjne: (…);
Działania edukacyjno-szkoleniowe: (…);
Działania doradcze: (…);
Działania implementacyjne (…).

W roku 2019 została podpisana pierwsza umowa, na podstawie której Minister udzielił Liderowi (Wnioskodawcy) dotacji celowej, na realizację zadania polegającego na wykonywaniu działań szczegółowo opisanych w aplikacji do konkursu w kwocie nie większej niż 508 016 złotych (dalej Zadania w roku 2019).

Jak wskazano w Umowie dot. roku 2019 środki dotacji mogły być przeznaczone wyłącznie na pokrycie wydatków kwalifikowalnych.

Zgodnie natomiast z § 6 ust. 9 Umowy dot. roku 2019 do wydatków kwalifikowalnych w ramach realizacji Zadania w 2019 r. zaliczone zostały wydatki na:

nabycie albo wytworzenie środków trwałych, niezbędnych do realizacji Zadania innych niż grunty i nieruchomości - oraz odpisy amortyzacyjne od nich;
koszty utrzymania środków trwałych wymienionych w pkt 1): koszty ubezpieczeń majątkowych; koszty okresowej konserwacji i przeglądu urządzeń;
nabycie wartości niematerialnych i prawnych w formie patentów, licencji, know-how oraz innych praw własności intelektualnej oraz odpisy amortyzacyjne, jeżeli spełniają łącznie następujące warunki: będą wykorzystywane do realizacji Zadania; będą podlegać amortyzacji zgodnie z przepisami o rachunkowości; będą nabyte od osób trzecich niepowiązanych w jakikolwiek sposób z konsorcjantami;
koszty marketingu Y;
koszty ogólne związane z realizacją Zadania, w tym: wynagrodzenia wraz z pozapłacowymi kosztami pracy, w tym składkami na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne; koszty wynagrodzeń bezosobowych wraz z pochodnymi; podróże służbowe osób zaangażowanych bezpośrednio w realizację Zadania na podstawie Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej; szkolenia personelu merytorycznego Y;
bezpośrednie koszty przygotowania świadczonej usługi, takie jak przykładowo: koszty przygotowania materiałów multimedialnych; koszty materiałów do demonstracji; koszty dostępu do mocy obliczeniowych; koszty dostępu do baz danych;
koszty utrzymania przestrzeni niezbędnych do wykonania Zadania, w tym: koszty wynajmu przestrzeni; koszty mediów (elektryczność, gaz, ogrzewanie, woda),
koszty administracyjne niezbędne do wykonania Zadania: koszty usług pocztowych, telefonicznych, internetowych, kurierskich; opłaty skarbowe i notarialne;
koszty innych usług zewnętrznych (np. przygotowania kursów multimedialnych, koszty analiz i raportów) niezbędne do wykonania Zadania po uzyskaniu akceptacji Komitetu Sterującego Y.

W Umowie dot. roku 2019 doprecyzowano również, że poziom finansowania wydatków określonych w ust. 9 pkt 5) lit. a) wynosi 70%, w pozostałym zakresie poziom finansowania wynosi 100%.

Stosownie do postanowień § 4 Umowy dot. roku 2019 Wnioskodawca jako lider oraz pozostali konsorcjanci zobowiązani zostali do prowadzenia wyodrębnionej ewidencji księgowej środków otrzymanych w ramach Dotacji oraz wydatków związanych z realizacją Zadania w sposób umożliwiający ocenę jego wykonania pod względem finansowym i merytorycznym. Rozliczenie dotacji polegało na przedstawieniu dowodów poniesionych kosztów kwalifikowalnych na realizację Zadania w roku 2019, a także ewentualnym zwrocie dotacji (w całości lub w części) oraz następowało poprzez akceptację przez Ministra rocznego sprawozdania.

Na podstawie § 5 ust. 4 Umowy dot. roku 2019 Wnioskodawca jako Lider zobowiązał się do współpracy z Ministrem w zakresie: zapewnienia bieżących kontaktów i dobrej komunikacji; zapewnienia realizacji Zadania zgodnie ze złożoną Aplikacją oraz niniejszą Umową oraz uwzględniania wyników ewaluacji; raportowania postępów w realizacji Zadania w określonym zakresie i formie; faktycznego umożliwienia uczestnictwa w wydarzeniach organizowanych przez Lidera.

W oparciu o zapisy Umowy dot. roku 2019, na podstawie złożonego sprawozdania, Minister dokonał oceny prawidłowości realizacji Zadania w roku 2019 oraz prawidłowości wydatkowania dotacji.

Złożony przez Wnioskodawcę raport za rok 2019 został zaakceptowany przez Ministra.

Zgodnie z postanowieniami § 12 Umowy dot. roku 2019 w przypadku rozwiązania Umowy w określonych w przypadkach dotacja podlega zwrotowi, za wyjątkiem kwot wydatkowanych zgodnie z Umową.

Dotacja może podlegać zwrotowi m.in. w sytuacji gdy: Lider nie przedłożył sprawozdań w terminie; Lider nie poprawił sprawozdań w wyznaczonym terminie; Lider nie złożył na żądanie Ministra informacji i wyjaśnień na temat realizacji Zadania; dalsza realizacja Zadania przez Lidera jest niemożliwa lub niecelowa; Lider nie dokonał zmian w sposobie realizacji Zadania wynikających z ewaluacji zaakceptowanej przez Komitet; Lider lub Konsorcjanci wykorzystali Dotację w całości lub części niezgodnie z przeznaczeniem.

W roku 2019 żaden podmiot nie skorzystał z oferty przygotowanej przez Wnioskodawcę.

Obecnie (tj. w roku 2020) została podpisana Umowa dotycząca realizacji zadania w roku 2020.

Stosownie do zapisów § 6 ust. 9, do wydatków kwalifikowalnych w ramach realizacji Zadania w roku 2020 zalicza się wydatki na:

nabycie albo wytworzenie środków trwałych, niezbędnych do realizacji Zadania – innych niż grunty i nieruchomości – oraz odpisy amortyzacyjne od nich;
koszty utrzymania środków trwałych wymienionych w pkt 1): koszty ubezpieczeń majątkowych; koszty okresowej konserwacji i przeglądu urządzeń;
nabycie wartości niematerialnych i prawnych w formie patentów, licencji, know-how oraz innych praw własności intelektualnej oraz odpisy amortyzacyjne, jeżeli spełniają łącznie następujące warunki: będą wykorzystywane do realizacji Zadania; będą podlegać amortyzacji zgodnie z przepisami o rachunkowości; będą nabyte od osób trzecich niepowiązanych w jakikolwiek sposób z konsorcjantami;
koszty marketingu Y;
koszty ogólne związane z realizacją Zadania, w tym m.in.: wynagrodzenia wraz z pozapłacowymi kosztami pracy, w tym składkami na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne; koszty wynagrodzeń bezosobowych wraz z pochodnymi; podróże służbowe osób zaangażowanych bezpośrednio w realizację Zadania traktowane tak jak podróże służbowe według Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej; szkolenia personelu merytorycznego Y;
bezpośrednie koszty przygotowania świadczonej usługi, m. in.: koszty przygotowania materiałów multimedialnych; koszty materiałów do demonstracji; koszty dostępu do mocy obliczeniowych; koszty dostępu do baz danych;
koszty utrzymania przestrzeni niezbędnych do wykonania Zadania, w tym: koszty wynajmu przestrzeni; koszty mediów (elektryczność, gaz, ogrzewanie, woda);
koszty administracyjne niezbędne do wykonania Zadania: koszty usług pocztowych, telefonicznych, internetowych, kurierskich; opłaty skarbowe i notarialne;
koszty innych usług zewnętrznych, (np. koszty analiz i raportów) niezbędne do wykonania Zadania, niewymienionych w pozostałych kategoriach ponoszone po uzyskaniu akceptacji Komitetu Sterującego Y.

Poziom finasowania wydatków określonych w pkt 5 lit. a wynosi 70%, w pozostałym zakresie poziom finansowania wynosi 100%.

Przez cały okres realizacji przedsięwzięcia Wnioskodawca nie może wykorzystać otrzymanej dotacji celowej niezgodnie z przeznaczeniem.

Wnioskodawca nie realizowałby zadania polegającego na wykonywaniu szczegółowo opisanych w aplikacji do konkursu działań, gdyby nie przyznano dotacji celowej od Ministra.

Umowy związane z udzieleniem dotacji celowej podpisywane są w każdym roku kalendarzowym (oddzielnie w roku 2019, w roku 2020 oraz roku 2021) dotyczą one realizacji przedsięwzięcia jako całości. Dotyczą kwot szacowanych do wydatkowania w konkretnym roku kalendarzowym.

Otrzymana dotacja celowa w ramach zadania pn. „(…)” stanowi/będzie stanowić wynagrodzenie za usługi objęte ww. zadaniem. Finalnie, dzięki otrzymanemu dofinansowaniu zostaną zrealizowane działania demonstracyjne, działania edukacyjno-szkoleniowe, działania doradcze oraz działania implementacyjne na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw, na rzecz klastrów oraz izb gospodarczych, społeczności akademickich, grup badawczych, start-up’ów i podobnych podmiotów.

Otrzymane dofinansowanie będzie przeznaczone jedynie na pokrycie kosztów związanych z realizacją zadania pn. „(…)”, zgodne z budżetem projektu.

Z otrzymanej w ramach projektu dotacji nie zostaną sfinansowane żadne ogólne koszty działalności Wnioskodawcy. Podkreślić należy, że przez cały okres realizacji przedsięwzięcia Wnioskodawca nie może wykorzystać otrzymanej dotacji celowej niezgodnie z przeznaczeniem.

W strukturze kosztów znalazły się takie kategorie kosztów, jak koszty personelu, zakupów infrastruktury badawczej, administracyjne. Dodatkowo w ramach kosztów znajdują się usługi zewnętrzne, koszty podróży, koszty marketingu i promocji projektu.

Liczba pracowników potrzebnych do wykonywania założonej liczby usług jest obliczana na podstawie obciążenia pracą niezbędnego do wykonywania zadań. W ramach kategorii kosztów ogólnych zostały uwzględnione wszystkie koszty personelu tj. pracownicy naukowi, eksperci, szkoleniowcy, pracownicy techniczni, administracja Y. Zaplanowane zostały koszty usług zewnętrznych oraz koszty promocji idei Przemysłu Przyszłość wśród potencjalnych klientów.

W celu realizacji postawionych celów Y konieczne będzie poniesienie kosztów związanych z przygotowaniem demonstratorów technologii i kompleksowym Showroom (fizyczne laboratorium eksperymentalno-technologiczne), stąd też wydatki na tę kategorię kosztów stanowią znaczącą część planowanego budżetu. Podsumowując otrzymane dofinansowanie w ramach ww. zadania będzie przeznaczone na świadczenie usług dotyczących działań demonstracyjnych, edukacyjno-szkoleniowych, doradczych, implementacyjno-wdrożeniowych, w tym zatem również na koszty związane z przygotowaniem i realizacją tych usług. Struktura kosztów nie została natomiast bezpośrednio przypisana do poszczególnych rodzajów usług realizowanych przez Wnioskodawcę.

W strukturze kosztów została również wyodrębniona kategoria kosztów ogólnych, ale nie można tej kategorii traktować jako związanej z funkcjonowaniem x jako całości, gdyż dotyczą one wyłącznie projektu „(…)”.

W umowie dot. roku 2019 oraz w umowie dot. roku 2020 nie ma żadnych postanowień regulujących wprost sytuację, czy dotacja w proporcjonalnej części ulegnie/ulegałaby zmniejszeniu lub zwiększeniu, gdyby liczba podmiotów, która skorzystałaby z oferty (nieodpłatnie lub odpłatnie) byłaby odpowiednio mniejsza lub większa (niż wskazana we wniosku konkursowym o dofinansowanie).

Natomiast warunkiem aplikacji w konkursie było określenie ilości podmiotów, które mogą nieodpłatnie korzystać z projektu, w podziale na poszczególne segmenty klientów i rodzaje świadczonych usług. Bez określenia ilości podmiotów oraz ilości czynności, jakie zostaną zrealizowane na ich rzecz nieodpłatnie, konsorcjum, którego liderem jest Wnioskodawca nie mogłoby w ogóle aplikować w konkursie.

Wnioskodawca nie realizowałby zadania polegającego na wykonywaniu szczegółowo opisanych w aplikacji do konkursu działań, gdyby nie przyznana dotacja celowa.

W umowie dot. roku 2019 (§ 12 ust. 2 umowy) oraz w umowie dot. roku 2020 (§ 12 ust. 2 umowy) zostało wskazane, że Wnioskodawca jako Lider zobowiązany został do zwrotu niewykorzystanej przez niego oraz pozostałych członków konsorcjum dotacji lub jej części na rachunek Ministerstwa w terminie do 15 stycznia 2020 r./15 stycznia 2021 r.

Przy czym, wskazany odpowiednio w par. 12 ust. 2 Umowy 2019 r. oraz w par. 12 ust. 2 Umowy 2020 r. obowiązek zwrotu dotyczy kwot niewykorzystanych. W sytuacji, gdy w konkretnym roku nie zostanie wydatkowana cała wartość dotacji (rozumiana jako zapłata za nabyte przez Wnioskodawcę towary/usługi wykorzystywane do realizacji Projektu, czy też zapłata wynagrodzeń osób zaangażowanych w Projekt etc.) kwotę niewydatkowaną należy zwrócić.

Taka sytuacja miała miejsce w roku 2019. Kwota dotacji przypadającej na Wnioskodawcę wynosiła 25 000 zł. Z uwagi na niewydatkowanie całości tej kwoty (rozumiane jako brak nabyć towarów/usług etc.) w styczniu 2020 r. Wnioskodawca zwrócił 8 259,32 zł.

W roku 2019 żaden podmiot nie skorzystał z oferty przygotowanej przez Wnioskodawcę, jednak nie było to bezpośrednią podstawą do dokonania zwrotu niewykorzystanej części dotacji. W roku 2020 żaden z podmiotów nie skorzystał z oferty przygotowanej przez Wnioskodawcę, jednak jak wskazano już powyżej nie będzie to bezpośrednią podstawą do dokonania zwrotu niewykorzystanej części dotacji.

Podsumowując wysokość otrzymanego dofinansowania w roku 2019 i roku 2020 nie jest i nie będzie uzależniona od liczby podmiotów, które będą uczestniczyły w konkretnych działaniach demonstracyjnych, edukacyjno-szkoleniowych, doradczych, implementacyjno-wdrożeniowych.

Wprawdzie w § 11 ust. 3 pkt 5 Umowy 2019 r. § 11 ust. 3 pkt 5 Umowy roku 2020 jest zapis, że Minister może rozwiązać umowę ze skutkiem natychmiastowym gdy brak jest postępów w realizacji Zadania w stosunku do terminów w Aplikacji, co sprawia, że można mieć uzasadnione przypuszczenia, że Zadanie nie zostanie zrealizowane w całości. Jednakże przywołany zapis nie dotyczy uzależnienia zwrotu od ilości (fizycznie) wykonanych czynności. Cały Projekt trwa trzy lata (do Projektu są podpisywane umowy coroczne). Jak już wskazano, w umowach o dofinansowanie (zarówno Umowa roku 2019 jak i Umowa roku 2020) nie ujęto postanowień regulujących wprost sytuację, czy dotacja w proporcjonalnej części ulegnie/ulegałaby zmniejszeniu lub zwiększeniu, gdyby liczba podmiotów, która skorzystałaby z oferty (nieodpłatnie lub odpłatnie) byłaby odpowiednio mniejsza lub większa (niż wskazana we wniosku konkursowym o dofinansowanie).

Część świadczonych przez Wnioskodawcę usług można/będzie można zakwalifikować do usług, o których mowa w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT – usługi świadczone przez uczelnie w zakresie kształcenia.

Będą to:

Działania edukacyjno-szkoleniowe:
1. Technologie przyrostowe – metal i tworzywa;
2. Szkolenie – Projektowanie CAD dla AM;
3. Szkolenie – zrobotyzowane systemy produkcyjne w przemyśle przyszłości;
4. Szkolenie – implementacja systemów ekspertowych w rozwiązaniach zrobotyzowanych.

Świadczone przez Wnioskodawcę w ramach przedsięwzięcia Y działania demonstracyjne, edukacyjno-szkoleniowe, doradcze, implementacyjno-wdrożeniowe, nie będą usługami korzystającymi ze zwolnienia określonego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy o VAT.

Wnioskodawca w ramach przedsięwzięcia Y nie prowadzi i nie będzie prowadzić usług, które korzystają ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy o VAT. Wnioskodawca nie prowadzi i nie będzie zatem prowadzić usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach.

W aplikacji konkursowej dokonano podziału czynności dokonywanych przez każdego konsorcjanta. We wniosku aplikacyjnym każdy z konsorcjantów (również Wnioskodawca) wskazał ilu małym, średnim i dużym przedsiębiorstwom, klastrom, izbom gospodarczym, społecznościom akademickim, grupom badawczym, start-up’om czy podobnym podmiotom – w ramach otrzymanego dofinansowania – wyświadczy usługi nieodpłatnie. Każdy z konsorcjantów określił także ich kosztorys. Każdy z konsorcjantów podał jakie koszty szacuje ponieść, aby zrealizować przypisane do niego czynności. Otrzymane w ramach konkursu dofinansowanie (dotacja celowa) ma zapewnić pokrycie tych kosztów. Dzięki nim wykonane zostaną czynności nieodpłatne.

Powyższe stanowi podstawową część działań. Jest to nieodpłatne świadczenie usług dla podmiotów (…). Warunkiem aplikacji w konkursie było określenie ilości podmiotów, które mogą nieodpłatnie skorzystać z projektu (we wniosku świadczenia te nazywane są targetami), w podziale na poszczególne segmenty klientów i rodzaje świadczonych usług. Bez określenia rodzaju podmiotów oraz ilości czynności, jakie zostaną zrealizowane na ich rzecz nieodpłatnie konsorcjum w ogóle nie mogłoby aplikować w konkursie.

Świadczone przez Wnioskodawcę usługi będą finansowane z dotacji przekazanej przez Ministerstwo (na podstawie Umowy rok 2019 i Umowy rok 2020). Dotacja ta jako, że jest przekazana przez administrację rządowy pochodzi w całości ze środków publicznych. Podmioty objęte świadczeniami z części podstawowej nie będą uiszczały na rzecz Wnioskodawcy żadnego dodatkowego wynagrodzenia.

Jednocześnie równolegle ze świadczeniami nieodpłatnymi (bądź też po ich realizacji – jako kolejny etap) będą docelowe wykonywane świadczenia odpłatne (działania wymagające poświęcenia większych zasobów np. specjalistyczne ekspertyzy, długofalowe wdrożenia, czy szkolenia na poziomie zaawansowanym eksperckim – jak już podano, czynności te zostaną wycenione zgodnie z cenami rynkowymi i stanowić będą źródło przychodów poszczególnych członków konsorcjum).

W aplikacji do konkursu wskazano pełną ofertę usług, które będą dostarczane przez poszczególnych członków konsorcjum na rzecz klientów (zarówno usług podstawowych nieodpłatnych jak i docelowo odpłatnych). Podstawowa oferta jest darmowa dla wszystkich zainteresowanych, natomiast działania wymagające poświęcenia większych zasobów np. specjalistyczne ekspertyzy, długofalowe wdrożenia, czy szkolenia na poziomie zaawansowanym – eksperckim zostaną wycenione zgodnie z cenami rynkowymi i stanowić będą źródło przychodów Y. Tutaj nabywcy świadczeń pokryją całość kosztów ze swoich zasobów finansowych.

Wnioskodawca posiada podpisane z Ministerstwem Umowy (obecnie na rok 2019 i rok 2020) oraz dyspozycje przelewów bankowych, z których wynika, że dotację przelało Ministerstwo.

W konsekwencji, Wnioskodawca posiada dokumentację potwierdzającą, że źródłem finansowania realizowanych świadczeń są środki publiczne.

Usługa elektroniczna, o której mowa w art. 2 pkt 26 ustawy, to usługa świadczona drogą elektroniczną poprzez sieć telekomunikacyjną z wykorzystaniem technologii informacyjnej, której świadczenie jest zautomatyzowane i która wymaga niewielkiego udziału człowieka.

Mając na uwadze powyższą definicję, świadczone przez Wnioskodawcę usługi kształcenia zdalnego nie będą stanowiły usług elektronicznych w rozumieniu art. 2 pkt 26 ustawy o VAT.

Podkreślić należy, że szkolenia w formie e-learningowej będą wymagały obecności prowadzącego/trenera, z którym uczestnicy będą łączyć się on-line. Prowadzący/trener będzie obecny cały czas i nie ma możliwości przeprowadzić szkolenia bez jego udziału.

Usługa elektroniczna, o której mowa w art. 2 pkt 26 ustawy o VAT to usługa świadczona drogą elektroniczną poprzez sieć telekomunikacyjną z wykorzystaniem technologii informacyjnej, której świadczenie jest zautomatyzowane i która wymaga niewielkiego udziału człowieka.

Świadczone przez Wnioskodawcę usługi kształcenia zdalnego nie będą w pełni zautomatyzowane. Wymagają pełnej obecności prowadzącego/trenera, z którym uczestnicy będą łączyć się on-line. Prowadzący/trener będzie obecny cały czas i nie ma możliwości przeprowadzić szkolenia bez jego udziału.

Usługa elektroniczna, o której mowa w art. 2 pkt 26 ustawy o VAT, to usługa świadczona drogą elektroniczną poprzez sieć telekomunikacyjną z wykorzystaniem technologii informacyjnej, której świadczenie jest zautomatyzowane i która wymaga niewielkiego udziału człowieka.

Świadczone usługi kształcenia zdalnego nie mogą być wykonane bez wykorzystania technologii informacyjnej. Jednakże, aby uznać, że wykonywane świadczenie to usługa elektroniczna, należy spełnić trzy przesłanki łącznie: zautomatyzowanie, niewielki udział człowieka w ich wykonaniu, niemożliwe wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej.

Dopiero łączne spełnienie tych warunków pozwala na zaklasyfikowanie usługi jako usługi elektronicznej. W analizowanym przypadku nie mamy spełnionej przesłanki automatyzacji i niewielkiego udziału człowieka w wykonaniu szkolenia. Świadczone przez Wnioskodawcę usługi kształcenia zdalnego wymagają pełnej obecności prowadzącego/trenera, z którym uczestnicy będą łączyć się on-line.

Przedsięwzięcie Y jest dedykowane dla polskich podmiotów. Usługobiorcami mogą być zarejestrowani, czynni podatnicy VAT np. przedsiębiorstwa. Natomiast może zdarzyć się, że z usług tych skorzystają także podatnicy zwolnieni z podatku VAT podmiotowo lub osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Adresatami usług mogą być małe, średnie i duże przedsiębiorstwa, klastry, izby gospodarcze, społeczności akademickie, grupy badawcze, start-up’y i podobne podmioty. Każdy z nich może mieć inny status z punktu widzenia podatku VAT.

Na dzień wysłania niniejszej odpowiedzi na wezwanie nie zostały przez Wnioskodawcę wyświadczone jeszcze żadne usługi. Planowane jest rozpoczęcie świadczenia usług jeszcze w tym roku kalendarzowym, ale obecnie Wnioskodawca nie posiada wiedzy, jakie podmioty zdecydują się skorzystać z usług oferowanych przez Wnioskodawcę. Jak już wskazano, adresatami usług mogą być małe, średnie i duże przedsiębiorstwa, klastry, izby gospodarcze, społeczności akademickie, grupy badawcze, start-up’y i podobne podmioty.

Wnioskodawca wskazuje, że określona w aplikacji do konkursu liczba podmiotów, które mogą nieodpłatnie korzystać z projektu, jest przypisana do okresu trzyletniego (2019-2021), w którym jest realizowane przedsięwzięcie Y. Nie ma zatem wskazanej liczby podmiotów, które skorzystają z oferty Y w danym konkretnym roku.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy otrzymana przez Wnioskodawcę w roku 2019 i w roku 2020 dotacja celowa na pokrycie wydatków kwalifikowanych związanych z realizacją czynności wykonywanych w roku 2019 i w roku 2020 (zadania realizowanego w roku 2019 oraz zadania realizowanego w roku 2020) stanowiła podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, i tym samym należało ją opodatkować podatkiem od towarów i usług (pytania oznaczone we wniosku nr 1 i nr 3).

Wskazać należy, że w myśl art. 29a ust. 1 ustawy – w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2020 r. – podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy – w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 lipca 2020 r. – podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Katalog elementów dodatkowych wchodzących w skład podstawy opodatkowania określony został w art. 29a ust. 6 ustawy. Stosownie do tego przepisu, podstawa opodatkowania obejmuje:

podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Na podstawie art. 29a ust. 7 ustawy, podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;
udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;
otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Z powyższych przepisów wynika, że co do zasady podstawa opodatkowania obejmuje wszystko co stanowi wartość otrzymanego świadczenia, które dostawca lub świadczący usługę otrzymuje lub powinien otrzymać od kupującego. Przepis art. 29a ust. 6 i ust. 7 ustawy wymienia elementy, które powinny być wliczane bądź nie powinny być wliczane do podstawy opodatkowania.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług wlicza się tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które mają bezpośredni wpływ na kwotę należną (cenę) z tytułu dostawy towaru lub świadczenia usługi.

Dla określenia, czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) są czy też nie są opodatkowane istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje nie dające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.

Włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Do podstawy opodatkowania zaliczane są tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które są bezpośrednio przeznaczone na dofinansowanie konkretnego towaru czy też konkretnego rodzaju usługi. Nie jest więc podstawą opodatkowania ogólna dotacja (subwencja, inna dopłata o podobnym charakterze) uzyskana przez podatnika, niezwiązana z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. W przypadku natomiast, gdy podatnik otrzyma dofinansowanie, które będzie związane z dostawą lub świadczeniem usług, jako pokrycie części ceny konkretnego świadczenia lub rekompensatę z tytułu wykonania określonego świadczenia po cenach obniżonych, płatność taka będzie zaliczana do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zatem, podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne – na pokrycie kosztów działalności nie zwiększa podstawy opodatkowania, a tym samym nie podlega opodatkowaniu.

Przepis art. 29a ust. 1 ustawy stanowi odzwierciedlenie art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej: Dyrektywą 2006/112/WE Rady, z treści którego wynika, że w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Związane jest to z tym, że podstawa opodatkowania stanowi wartość faktycznie uzyskaną przez sprzedawcę z tytułu danej opodatkowanej czynności. Należy jednocześnie wskazać, że nie ma tu znaczenia status podmiotu wypłacającego dofinansowanie ani pochodzenie środków, z których to dofinansowanie jest wypłacane.

Z treści powołanych przepisów wynika, że w sytuacji, gdy podatnik, w związku z konkretną dostawą towarów lub świadczeniem usług, otrzymuje dofinansowanie (dotację, subwencję), stanowiące dopłatę do ceny towaru lub usługi, tego rodzaju dofinansowanie stanowi obok ceny, uzupełniający element podstawy opodatkowania z tytułu danej dostawy lub świadczenia. Kryterium uznania dofinansowania za stanowiące podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dofinansowanie dokonywane jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dofinansowanie niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.

Nie ma przy tym znaczenia, od kogo dostawca towaru lub świadczący usługę otrzymuje zapłatę – czy od nabywcy czy od osoby trzeciej, ważne jest, aby było to wynagrodzenie za daną konkretną usługę lub za daną konkretną dostawę.

Należy zauważyć, że otrzymanie dofinansowania (dotacji, dopłaty) nie stanowi samo w sobie żadnej czynności, ani też zdarzenia opodatkowanego. Dotacje (dopłaty) podlegają bowiem opodatkowaniu jako składnik ceny czynności, z którą są związane. Dotacje, które stanowią dopłatę do ceny sprzedawanych towarów, czy świadczonych usług, są ściśle związane z daną usługą, czy towarem i podlegają opodatkowaniu.

Jak wskazano powyżej, włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to celowa dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Do podstawy opodatkowania zaliczane są tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które są bezpośrednio przeznaczone na dofinansowanie ceny konkretnego towaru czy też konkretnego rodzaju usługi. Nie jest więc obrotem ogólna dotacja (subwencja, inna dopłata o podobnym charakterze) uzyskana przez podatnika, niezwiązana z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. W przypadku natomiast, gdy podatnik otrzyma dofinansowanie, które będzie związane z dostawą lub świadczeniem usług, jako pokrycie części ceny konkretnego świadczenia lub rekompensatę z tytułu wykonania określonego świadczenia po cenach obniżonych, płatność taka będzie zaliczana do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Dla określenia, czy dane dotacje mają czy też nie bezpośredni wpływ na cenę świadczonych usług, a co za tym idzie – czy podlegają opodatkowaniu, istotne są zatem szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Tym samym podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne – na pokrycie kosztów działalności – nie podlega opodatkowaniu.

Koniecznym zatem dla wykładni art. 29a ust. 1 ustawy jest wyjaśnienie pojęcia „subwencja bezpośrednio związana z ceną”.

W tym celu istotne znaczenie ma orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w szczególności wyroki w sprawach C-184/00 (Office des produits wallons ASBL v. Belgian State) oraz C-353/00 (Keeping Newcastle Warm Limited v. Commisioners od Customs and Excise, w skrócie KNW).

W wyroku C-184/00 Trybunał stwierdził, że pojęcie subwencji (dotacji) bezpośrednio związanych z ceną należy interpretować jako obejmujące wyłącznie subwencję, które stanowią całość lub część wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, a które są wypłacane przez podmiot trzeci w stosunku do sprzedawcy lub świadczącego. Trybunał argumentował, że w celu ustalenia, czy dotacja stanowi wynagrodzenie, cena towarów i usług musi, co do zasady, być ustalana nie później, niż w momencie zdarzenia podlegającego opodatkowaniu. Zobowiązanie do zapłaty dotacji dokonane przez osobę, która jej udziela, rodzi korelat, jakim jest prawo beneficjenta do jej otrzymania, ponieważ dokonał on dostawy podlegającej opodatkowaniu. Ten związek pomiędzy dotacją a ceną musi być jednoznacznie widoczny na podstawie indywidualnej analizy okoliczności stanowiących podstawę wypłaty tego wynagrodzenia. Z drugiej strony nie jest konieczne, aby cena towarów lub usług bądź część tej ceny została ustalona. Wystarczy, by możliwe było jej ustalenie. Cena jaką płaci nabywca musi być ustalana w taki sposób, że zmniejsza się ona w proporcji do dotacji przyznanej sprzedawcy towarów lub świadczącemu usługi, co zatem stanowi element ustalenia ceny, jakiej żąda ten ostatni. Trybunał w sprawie będącej przedmiotem rozpoznania wskazał sądowi odsyłającemu szereg wskazówek, stwierdzając, że sąd krajowy musi zbadać obiektywnie, czy fakt, że dotacja jest wypłacana sprzedawcy lub świadczącemu usługę pozwala mu sprzedawać towary lub świadczyć usługi po cenie niższej, niż musiałby on żądać w braku takiej dotacji. Nie jest konieczne, by dotacja odpowiadała bezpośrednio zmniejszeniu ceny dostarczanych towarów, wystarczy by relacja pomiędzy zmniejszeniem ceny a dotacją, która może być wyrażona ryczałtowo, była istotna.

W wyroku C-353/00 Trybunał wyraził pogląd, że niezależnie od tego, czy dofinansowanie spełnia warunek bezpośredniego związku z ceną, czy też nie spełnia takiego warunku, zwiększać będzie podstawę opodatkowania, jeśli osoba trzecia (także organ władzy publicznej) wpłaca pewną kwotę pieniędzy na poczet usług świadczonych na rzecz osoby fizycznej. Orzeczenie to dotyczyło dopłat wypłacanych firmie zajmującej się usługami związanymi z doradztwem w dziedzinie energetyki.

Związek dotacji z ceną nie został szczegółowo przeanalizowany w tym wyroku. Szersze uwagi na ten temat znalazły się natomiast w opinii rzecznika generalnego oraz pisemnym stanowisku rządu Wielkiej Brytanii, które zaaprobował Trybunał. Jak wskazuje rzecznik, dotacje mogą mieć różną formę i charakter. Zwykle przez dotacje (subwencje) rozumie się sumy wypłacane danemu podmiotowi z funduszy publicznych w interesie ogólnym. W praktyce dotacje mogą mieć postać dopłat ogólnych do działalności przedsiębiorstwa (i wówczas nie podlegają opodatkowaniu) albo też stanowić subsydia do konkretnych dostaw lub usług, umożliwiając nabycie ich ostatecznemu odbiorcy po niższej cenie (lub w ogóle bez odpłatności z jego strony). W tym ostatnim przypadku podlegają podatkowi VAT.

Jeżeli otrzymywana dotacja jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z ceną danego świadczenia (tj. świadczenie dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę), taka dotacja podlega VAT. Jeżeli natomiast związek tego rodzaju nie występuje i równocześnie dotacja nie jest elementem wynagrodzenia związanego z danymi dostawami towarów lub usług, wówczas można – i należy – potraktować ją jako płatność niepodlegającą podatkowi VAT.

Należy zwrócić uwagę, że dla określenia, czy dana dotacja jest, czy nie jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług, istotne są szczegółowe warunki jej przyznawania, określające cel, na który ta dotacja jest przeznaczona.

Jak już wskazano, kryterium uznania dotacji za zwiększającą obrót stanowi stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje nie dające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią obrotu w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy, czyli nie zwiększają podstawy opodatkowania tym podatkiem.

Tym samym, podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne – na pokrycie kosztów działalności – nie zwiększa podstawy opodatkowania, a tym samym nie podlega opodatkowaniu.

Jak wskazano powyżej kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest stwierdzenie, że dotacja przekazywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W rozpatrywanej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której wystąpią skonkretyzowane świadczenia w zamian za określone wynagrodzenie. Analiza przedstawionego opisu sprawy, treści cytowanych przepisów prawa podatkowego oraz orzecznictwa TSUE prowadzi bowiem do stwierdzenia, że przekazywane Wnioskodawcy środki finansowe na realizację przedmiotowego zadania zarówno w roku 2019, jak i w roku 2020 stanowią dotację, która ma bezpośredni wpływ na cenę świadczonych przez Wnioskodawcę usług. Otrzymana dotacja celowa w ramach zadania pn. „…” – jak wskazano w opisie sprawy – stanowi/będzie stanowić wynagrodzenie za usługi objęte ww. zadaniem. Finalnie, dzięki otrzymanemu dofinansowaniu zostaną zrealizowane działania demonstracyjne, działania edukacyjno-szkoleniowe, działania doradcze oraz działania implementacyjne na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw, na rzecz klastrów oraz izb gospodarczych, społeczności akademickich, grup badawczych, start-up’ów i podobnych podmiotów.

Ponadto w tym miejscu należy podkreślić, że to, na co Wnioskodawca przeznacza przedmiotową dotację, tj. na pokrycie kosztów realizowanego zadania jest sprawą drugorzędną, bowiem zwykle tak jest, że środki uzyskane przez podmiot świadczący usługi są przeznaczone na pokrycie kosztów związanych z wykonaniem danej usługi. Istotne w przedmiotowej sprawie jest to, że wykonanie usług jest zależne od otrzymania dotacji, co przeczy tezie, że nie stanowi ona dopłaty do świadczonych usług.

W związku z powyższym otrzymywana dotacja w istocie w sposób zindywidualizowany i policzalny związana jest z wartością danego świadczenia, a więc jego ceną, ustaloną w tym przypadku, na poziomie poniesionych kosztów, bowiem możliwe jest zidentyfikowanie ekonomicznej i bezpośredniej zależności pomiędzy dotacją, a ostateczną wartością (ceną) wykonanej usługi.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy stwierdzić zatem należy, że przedmiotowa dotacja stanowiąca pokrycie ceny świadczonych usług, jest dotacją bezpośrednio wpływającą na ich wartość jako wynagrodzenie od podmiotu trzeciego za świadczone usługi i stanowi podstawę opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy, a tym samym podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Podstawą opodatkowania otrzymanej dotacji będzie jej wartość pomniejszona – zgodnie z art. 29a ust. 6 ustawy – o kwotę podatku. Zatem w kwocie dotacji powinna zostać zawarta kwota podatku.

W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Natomiast zgodnie z art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6%, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy, zwalnia się od podatku usługi świadczone przez:

jednostki objęte systemem oświaty w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, w zakresie kształcenia i wychowania,
uczelnie, jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz jednostki badawczo-rozwojowe, w zakresie kształcenia na poziomie wyższym

– oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane.

Zgodnie z art. 43 ust.1 pkt 29 ustawy, zwalnia się od podatku usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w pkt 26:

prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach, lub
świadczone przez podmioty, które uzyskały akredytację w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe – wyłącznie w zakresie usług objętych akredytacją, lub
finansowane w całości ze środków publicznych

– oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.

Według regulacji art. 43 ust. 17 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a lub
ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18a, 23, 26, 28, 29 i 33 lit. a, mają zastosowanie do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe (art. 43 ust. 17a ustawy).

Ponadto, zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (Dz. U. z 2020 r., poz. 1983), zwanym dalej rozporządzeniem, zwalnia się od podatku usługi w zakresie kształcenia, inne niż wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy, świadczone przez uczelnie, jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz instytuty badawcze oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.

Zgodnie z treścią § 3 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia, zwalnia się od podatku usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, finansowane w co najmniej 70% ze środków publicznych oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.

Stosownie do § 3 ust. 8 rozporządzenia, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 13, 14, 18 i 19, stosuje się do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe.

Na mocy § 3 ust. 9 rozporządzenia, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 13, 14, 18 i 19, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 13, 14, 18 i 19, lub
ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

W rozporządzeniu wykonawczym Rady (WE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r., które weszło w życie w lipcu 2011 r., ustanowiono środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. L Nr 77 str. 1, z późn. zm.), wiążą wszystkie państwa członkowskie i jest stosowane bezpośrednio. Oznacza to, że przepisy tego rozporządzenia z dniem 1 lipca 2011 r. stają się częścią porządku prawnego, obowiązującego na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, bez konieczności ich implementacji w drodze ustawy. Przepis art. 44 ww. rozporządzenia nr 282/2011 wyjaśnia co należy rozumieć przez usługi kształcenia zawodowego i przekwalifikowania. W myśl tego przepisu usługi w zakresie kształcenia zawodowego i przekwalifikowania świadczone na warunkach określonych w art. 132 ust. 1 lit. i) Dyrektywy 2006/112/WE obejmują nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, jak również nauczanie mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Czas trwania kursu w zakresie kształcenia zawodowego bądź przekwalifikowania, nie ma w tym przypadku znaczenia.

Zauważyć należy, że definicja usług kształcenia zawodowego i przekwalifikowania zawarta w ww. rozporządzeniu (282/2011) kładzie nacisk na „bezpośredni” związek nauczania z daną branżą lub zawodem, co narzuca stosowanie specyficznego programu nauczania dla skonkretyzowanego odbiorcy.

Powyższe uregulowania stanowią odzwierciedlenie prawa unijnego, gdyż w świetle art. 132 ust. 1 lit. i) Dyrektywy 2006/112/WE Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej z dnia 28 listopada 2006 r. (Dz. Urz. UE L 347, str. 1, z poźn. zm.), zwolnione jest kształcenie dzieci lub młodzieży, kształcenie powszechne lub wyższe, kształcenie zawodowe lub przekwalifikowanie, łącznie ze świadczeniem usług i dostawą towarów ściśle z taką działalnością związanych, prowadzone przez odpowiednie podmioty prawa publicznego lub inne instytucje działające w tej dziedzinie, których cele uznane są za podobne przez dane państwo członkowskie.

Cytowany przepis umiejscowiony został w tytule IX, rozdziale 2 tego aktu, zatytułowanym „Zwolnienia dotyczące określonych czynności wykonywanych w interesie publicznym”, co oznacza, że usługi kształcenia na gruncie Dyrektywy VAT podlegają zwolnieniu od podatku wyłącznie, gdy są wykonywane w interesie publicznym, tzn. wypełniają obowiązki, jakie ciążą na danym państwie wobec jego obywateli.

Wskazać należy, co wielokrotnie podkreślał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, że zakres zwolnień przewidzianych w Dyrektywie nie może być interpretowany w sposób rozszerzający. Czynności zwolnione zgodnie z Dyrektywą stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a ich ujednolicona interpretacja ma służyć unikaniu rozbieżności w stosowaniu systemu podatku od wartości dodanej w poszczególnych państwach członkowskich. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem „pojęcia używane do opisania zwolnień wymienionych w art. 13 Szóstej Dyrektywy powinny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ stanowią one odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda dostawa towarów i każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika” (wyrok TSUE z dnia 19 listopada 2009 r. C-461/08 w sprawie Don Bosco Onroerend Goed BV).

Jednocześnie należy nadmienić, że w dniu 1 lipca 2011 r. weszły w życie przepisy rozporządzenia Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiające środki wykonawcze do Dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 77/1, z późn. zm.). Rozporządzenie to wiąże wszystkie państwa członkowskie i jest stosowane bezpośrednio. Oznacza to, iż jego przepisy z dniem 1 lipca 2011 r. stały się częścią porządku prawnego, obowiązującego na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, bez konieczności ich implementacji w drodze ustawy. Rozporządzenie Rady nr 282/2011 przyjęte zostało w celu jednolitego stosowania przez wszystkie państwa członkowskie systemu podatku od wartości dodanej, opartego na postanowieniach ww. Dyrektywy 2006/112/WE Rady. W myśl postanowień art. 44 tego rozporządzenia, usługi w zakresie kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania świadczone na warunkach określonych w art. 132 ust. 1 lit. i) obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady, obejmują nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, tak samo jak nauczanie mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Czas trwania kursu w zakresie kształcenia zawodowego bądź przekwalifikowania nie ma znaczenia do tego celu.

Na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 869, z późn. zm.), środkami publicznymi są:

dochody publiczne;
środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA);
2a) środki, o których mowa w art. 3b ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2018 r. poz. 1307 i 1669);
środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi, inne niż wymienione w pkt 2;
przychody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek sektora finansów publicznych pochodzące:
1. ze sprzedaży papierów wartościowych,
2. z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek samorządu terytorialnego,
3. ze spłat pożyczek i kredytów udzielonych ze środków publicznych,
4. z otrzymanych pożyczek i kredytów,
5. z innych operacji finansowych;
przychody jednostek sektora finansów publicznych pochodzące z prowadzonej przez nie działalności oraz pochodzące z innych źródeł.

Do przychodów budżetu państwa, o których mowa w ust. 1 pkt 4 lit. e, zalicza się także środki przekazane z rachunków depozytowych Ministra Finansów, o których mowa w art. 83a, na inne rachunki Ministra Finansów (art. 5 ust. 1a ww. ustawy).

W myśl art. 9 ww. ustawy, sektor finansów publicznych tworzą:

organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa oraz sądy i trybunały;
jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki;
2a) związki metropolitalne;
jednostki budżetowe;
samorządowe zakłady budżetowe;
agencje wykonawcze;
instytucje gospodarki budżetowej;
państwowe fundusze celowe;
Zakład Ubezpieczeń Społecznych i zarządzane przez niego fundusze oraz Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i fundusze zarządzane przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego;
Narodowy Fundusz Zdrowia;
samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;
uczelnie publiczne;
Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne;
państwowe i samorządowe instytucje kultury;
inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, instytutów badawczych, instytutów działających w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz, banków oraz spółek prawa handlowego.

Z art. 4 ust. 1 ww. ustawy o finansach publicznych wynika, że przepisy ustawy stosuje się do:

jednostek sektora finansów publicznych;
innych podmiotów w zakresie, w jakim wykorzystują środki publiczne lub dysponują tymi środkami.

Należy podkreślić, że ustawa o finansach publicznych wymienia wprost co należy uznać za środki publiczne. Przepisy zaliczają do środków publicznych dochody publiczne, środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz wskazane przychody budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz przychody jednostek sektora finansów publicznych pochodzące z różnych źródeł. Środkami publicznymi są również środki pochodzące z funduszy strukturalnych.

Z uregulowań zawartych w wyżej cytowanym art. 43 ust. 1 pkt 26 lit. a ustawy wynika, że zwolnienie od podatku od towarów i usług obejmuje usługi w zakresie kształcenia i wychowania świadczone przez jednostki objęte systemem oświaty w rozumieniu przepisów Prawo oświatowe oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane. Zatem, aby możliwe było skorzystanie ze zwolnienia, przewidzianego w powołanym przepisie ustawy, dany podmiot musi być jednostką objętą systemem oświaty w rozumieniu przepisów Prawo oświatowe oraz musi świadczyć usługi w zakresie kształcenia. Natomiast jeśli chodzi o kwestię wychowania, należy wskazać, że jest ona przypisana podmiotom, do których uczęszczanie jest obowiązkowe i regulowane przepisami. Zatem, to szkoły obowiązkowe mają za zadanie realizować program wychowywania. Nie jest przy tym konieczne, by usługa w zakresie kształcenia była jednocześnie usługą w zakresie wychowania. Na podstawie przedmiotowego przepisu zwolnieniem od podatku mogą być objęte zarówno usługi w zakresie kształcenia, jak i usługi w zakresie wychowania.

Ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 lit. b ustawy, mogą natomiast korzystać uczelnie, jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz jednostki badawczo-rozwojowe, o ile świadczone przez te podmioty usługi są usługami kształcenia na poziomie wyższym.

Regulacja art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy, stanowi implementację prawa unijnego, gdyż w świetle art. 132 ust. 1 lit. i) Dyrektywy 2006/112/WE Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej z dnia 28 listopada 2006 r. (Dz. Urz. UE. L. Nr 347, str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, zwolnione jest kształcenie dzieci lub młodzieży, kształcenie powszechne lub wyższe, kształcenie zawodowe lub przekwalifikowanie, łącznie ze świadczeniem usług i dostawą towarów ściśle z taką działalnością związanych, prowadzone przez odpowiednie podmioty prawa publicznego lub inne instytucje działające w tej dziedzinie, których cele uznane są za podobne przez dane państwo członkowskie.

Cytowany przepis umiejscowiony został w rozdziale 2 tego aktu, zatytułowanym „Zwolnienia dotyczące określonych czynności wykonywanych w interesie publicznym”, co oznacza, że usługi szkoleniowe na gruncie Dyrektywy 2006/112/WE Rady podlegają zwolnieniu od podatku wyłącznie, gdy są wykonywane w interesie publicznym, tzn. wypełniają obowiązki, jakie ciążą na danym państwie wobec jego obywateli. W żadnym przepisie Dyrektywy 2006/112/WE Rady nie została jednak wskazana definicja „interesu publicznego”, nie zostały również określone podmioty, które mogą działać „w interesie publicznym”. Oznacza to, że zarówno komercyjne przedsiębiorstwa, jak i niekomercyjne organizacje mogą prowadzić działalność z zakresu „interesu publicznego”.

W tym kontekście wskazać należy – co wielokrotnie podkreślał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej – że zakres zwolnień przewidzianych w Dyrektywie nie może być interpretowany w sposób rozszerzający. Czynności zwolnione zgodnie z Dyrektywą stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a ich ujednolicona interpretacja ma służyć unikaniu rozbieżności w stosowaniu systemu podatku od wartości dodanej w poszczególnych państwach członkowskich. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem „pojęcia używane do opisania zwolnień wymienionych w art. 13 szóstej dyrektywy powinny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ stanowią one odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda dostawa towarów i każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika” (wyrok TSUE z dnia 19 listopada 2009 r. C-461/08 w sprawie Don Bosco Onroerend Goed BV).

Analizując powołane wyżej regulacje należy zauważyć, że warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 lit. b ustawy koniecznym jest spełnienie przesłanki o charakterze przedmiotowym dotyczącej rodzaju świadczonych usług, tj. kształcenia na poziomie wyższym, ale także przesłanki podmiotowej odnoszącej się do usługodawcy, który musi być uczelnią, jednostką naukową Polskiej Akademii Nauk albo jednostką badawczo-rozwojową. Niespełnienie chociażby jednej z ww. przesłanek powoduje, że zwolnienie nie ma zastosowania.

Natomiast w przypadku zwolnienia od podatku na podstawie z art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a-c ustawy koniecznym jest spełnienie przesłanki dotyczącej rodzaju świadczonych usług, tj. kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, innego niż wymienione w pkt 26 przy jednoczesnym spełnieniu jednej z przesłanek wymienionych w poz. a-c tego przepisu.

Jednocześnie z powołanych przepisów art. 43 ust. 17 i art. 43 ust. 17a ustawy wynika, że zwolnienia określone w art. 43 ust. 1 pkt 26 i art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a-c ustawy mają zastosowanie do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe, jeżeli: są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, a ich głównym celem nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Zainteresowany wskazał, w opisie sprawy, że część świadczonych przez Wnioskodawcę usług można/będzie można zakwalifikować do usług, o których mowa w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy, tj. usług świadczonych przez Uczelnię w zakresie kształcenia. Będą to: działania edukacyjno-szkoleniowe; technologie przyrostowe – metal i tworzywa; szkolenie – projektowanie CAD dla AM; szkolenie – zrobotyzowane systemy produkcyjne w przemyśle przyszłości; szkolenie – implementacja systemów ekspertowych w rozwiązaniach zrobotyzowanych. Natomiast świadczone przez Wnioskodawcę w ramach przedsięwzięcia Y działania demonstracyjne, edukacyjno-szkoleniowe, doradcze, implementacyjno-wdrożeniowe, nie będą usługami korzystającymi ze zwolnienia określonego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy. Ponadto Wnioskodawca wskazał, że w ramach przedsięwzięcia Y nie prowadzi i nie będzie prowadzić usług, które korzystają ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy, gdyż Wnioskodawca nie prowadzi i nie będzie zatem prowadzić usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach. Świadczone przez Wnioskodawcę w ramach przedsięwzięcia Y działania demonstracyjne, edukacyjno-szkoleniowe, doradcze, implementacyjno-wdrożeniowe – jak wynika z treści wniosku – nie będą usługami korzystającymi ze zwolnienia określonego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy.

Mając na uwadze powyższe regulacje prawne oraz przedstawiony opis sprawy stwierdzić należy, że część świadczonych przez Wnioskodawcę usług, które stanowią/będą stanowić usługi, o których mowa w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 26 lit. b ustawy, tj. usługi świadczone przez Uczelnię w zakresie kształcenia (działania edukacyjno-szkoleniowe; technologie przyrostowe – metal i tworzywa; szkolenie – projektowanie CAD dla AM; szkolenie – zrobotyzowane systemy produkcyjne w przemyśle przyszłości; szkolenie – implementacja systemów ekspertowych w rozwiązaniach zrobotyzowanych) korzystają/będą korzystały ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 lit. b) ustawy. Natomiast pozostałe usługi świadczone przez Wnioskodawcę wskazane w opisie sprawy, o ile nie stanowią usług wskazanych w § 13 ust. 1 pkt 13 i pkt 14 rozporządzenia nie będą korzystały ze zwolnienia od podatku od towarów i usług i są opodatkowane/będą opodatkowane w sposób właściwy dla danych usług.

W konsekwencji należy stwierdzić, że otrzymana przez Wnioskodawcę w roku 2019 dotacja celowa na pokrycie wydatków kwalifikowanych związanych z realizacją czynności wykonywanych w roku 2019 (Zadania realizowanego w roku 2019), jak i w roku 2020 (Zadanie realizowanego w roku 2020) stanowi podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, z uwzględnieniem art. 29a ust. 6 ustawy, i podlega opodatkowana podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie należało uznać za prawidłowe.

Ponadto wskazać należy, część świadczonych przez Wnioskodawcę usług, które stanowią/będą stanowić usługi, o których mowa w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 26 lit. b ustawy, tj. usługi świadczone przez Uczelnię w zakresie kształcenia (działania edukacyjno-szkoleniowe; technologie przyrostowe – metal i tworzywa; szkolenie – projektowanie CAD dla AM; szkolenie – zrobotyzowane systemy produkcyjne w przemyśle przyszłości; szkolenie – implementacja systemów ekspertowych w rozwiązaniach zrobotyzowanych) korzystają/będą korzystały ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 lit. b) ustawy, a pozostałe usługi świadczone przez Wnioskodawcę wskazane w opisie sprawy, o ile nie stanowią usług wskazanych w § 13 ust. 1 pkt 13 i pkt 14 rozporządzenia nie korzystają/nie będą korzystały ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, i są opodatkowane/będą opodatkowane w sposób właściwy dla danych usług.

Zatem, otrzymaną przez Wnioskodawcę w roku 2019 i w roku 2020 dotację celową na pokrycie wydatków związanych z realizacją czynności wykonywanych w roku 2019 i w roku 2020, stanowiącą podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy, w części w jakiej stanowiła/stanowi wynagrodzenie za świadczone usługi, które nie korzystają ze zwolnienia od podatku, należało/należy opodatkować podatkiem od towarów i usług. Z kolei w części, w jakiej dotacja ta stanowiła/stanowi wynagrodzenie za świadczone usługi, które korzystają/będą korzystały ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy (działania edukacyjno-szkoleniowe; technologie przyrostowe – metal i tworzywa; szkolenie – projektowanie CAD dla AM; szkolenie – zrobotyzowane systemy produkcyjne w przemyśle przyszłości; szkolenie – implementacja systemów ekspertowych w rozwiązaniach zrobotyzowanych) dotacji tej nie należało/nie należy opodatkować podatkiem od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym otrzymana wartość dotacji stanowi kwotę brutto, tj. kwotę zawierającą podatek należny całościowo należało uznać za nieprawidłowe.

Ponadto wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy podstawę opodatkowania po stronie Wnioskodawcy jako lidera Projektu (tj. kwotę, jaką Wnioskodawca powinien opodatkować na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy) stanowi cała wartość dotacji otrzymanej od Ministerstwa w roku 2019 (kwota jaką sumarycznie lider otrzymał na swoje konto – tj. 508 016 zł), czy też wyłącznie ta część dotacji, która bezpośrednio należna jest Wnioskodawcy i dotyczy jedynie wykonywanych przez niego samodzielnie usług w ramach realizowanego Zadania (tj. 25 000 zł), gdyż pozostała kwota została przez Wnioskodawcę przekazana konsorcjantom na realizację ich samodzielnych czynności (w wysokości 483 016 zł).

W przedmiotowej sprawie w pierwszej kolejności należy wskazać, że konsorcjum jest organizacją zrzeszającą kilka podmiotów gospodarczych na określony czas, w konkretnym celu. Jakkolwiek ani w prawie cywilnym ani w prawie podatkowym nie występuje legalna definicja konsorcjum, przyjmuje się, że zawarcie umowy konsorcjum możliwe jest na podstawie art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740), w ramach tzw. swobody umów.

Strony zawierające umowę konsorcjum mogą ją ukształtować w sposób dowolny, byleby jej treść lub cel nie sprzeciwiały się ustawie, zasadom współżycia społecznego oraz właściwości takiego stosunku. Konsorcjum nie jest jednak podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są, co do zasady, niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (czyli w działaniach niezwiązanych z konsorcjum), a w działaniach związanych z konsorcjum realizują wspólne przedsięwzięcie objęte porozumieniem. Zawierając umowę konsorcyjną podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz (może to być także osoba trzecia). Co do zasady, konsorcja nie mają też wspólnego majątku (chociaż mogą mieć wspólne konto rozliczeniowe), a wszelkie formy płatności regulowane są przez firmę lub osobę reprezentującą konsorcjum.

Przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami VAT. Powyższe oznacza, że działając w ramach konsorcjum powinni oni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły wynikające z ustawy o podatku od towarów i usług oraz aktów wykonawczych do niej, w tym także w zakresie wystawiania faktur dokumentujących wykonywane przez nich czynności.

Zagadnienia dotyczące uznania za działalność gospodarczą czynności wykonywanych w ramach konsorcjum były przedmiotem rozważań sądów administracyjnych. Przykładowo w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 sierpnia 2015 r., sygn. akt I FSK 1373/14, stwierdzono, że rozliczenie kompleksowe całej inwestycji w zakresie podatku od towarów i usług odbywa się na linii pomiędzy konsorcjum (reprezentowanym przez lidera) a zamawiającym. I to właśnie w tym stosunku prawnym dochodzi do świadczenia usług i dostaw towarów objętych podatkiem od towarów i usług. Sąd podkreślił, że dychotomiczny podział na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług na świadczenie usług i dostawę towarów nie oznacza, że wypełnia on wszelkie przejawy bogatej aktywności podmiotów gospodarczych, a każdy przepływ środków finansowych, odbywający się w ramach relacji pomiędzy podatnikami VAT, musi być przyporządkowany świadczeniu usług lub dostawie towarów. Rozliczenia pieniężne między uczestnikami wspólnego przedsięwzięcia, jeśli nie towarzyszy im wzajemne świadczenie usługi, nie mogą być same przez się potraktowane jako czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Warto przywołać także wyrok TSUE z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-77/01, w którym Trybunał stwierdził, że „czynności wykonywane przez członków konsorcjum, na podstawie postanowień umowy tworzącej to konsorcjum oraz odpowiadające części przypisanej każdemu z nich w tej umowie, nie stanowią dostawy towarów lub świadczenia usług za wynagrodzeniem w rozumieniu art. 2 pkt 1 VI Dyrektywy VAT, ani też w konsekwencji czynności opodatkowanej na podstawie tej dyrektywy”.

Dodać należy, że polski ustawodawca nie skorzystał z możliwości wynikającej z art. 11 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym, po konsultacji z komitetem doradczym ds. podatku od wartości dodanej (zwanym dalej „Komitetem ds. VAT”), każde państwo członkowskie może uznać za jednego podatnika osoby mające siedzibę na terytorium tego samego państwa członkowskiego, które będąc niezależnymi pod względem prawnym, są ściśle powiązane pod względem finansowym, ekonomicznym i organizacyjnym.

Konsorcjum – w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego – nie może być więc uznane za podatnika podatku od towarów i usług. Oznacza to, że relacji zachodzących pomiędzy stronami umowy konsorcjum (podatnikami podatku od towarów i usług), dla potrzeb podatku od towarów i usług, nie należy oceniać na zasadach wewnętrznych rozliczeń konsorcjum.

Powyższego nie zmienia okoliczność, że w przypadku umów konsorcjum dopuszczalne jest zawarcie ustaleń, że rozliczenia gospodarcze i księgowe, w tym dotyczące podpisywania umów i wystawiania faktur za prace wykonane przez uczestników konsorcjum na rzecz podmiotów zamawiających te prace na podstawie zawartego z nimi kontraktu – będzie dokonywał wytypowany przez uczestników konsorcjum podmiot wiodący.

Zatem przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami podatku od towarów i usług. Powyższe oznacza, że działając w ramach konsorcjum, powinni oni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły wynikające z ustawy o podatku od towarów i usług oraz aktów wykonawczych do niej, w tym także w zakresie wystawiania faktur dokumentujących wykonywane przez nich czynności.

Ponadto, należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega tylko to świadczenie (dostawa towaru i/lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie jest dostawą towaru/usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem w odniesieniu do każdej płatności pieniężnej rozpatrywać należy, czy nie stanowi ona otrzymanego wynagrodzenia za jakieś świadczenia wykonane przez dany podmiot. Jeśli można zidentyfikować takie świadczenie, to wówczas otrzymaną płatność należałoby potraktować jako wynagrodzenie za dostawę towaru/usługę. W przypadku więc, gdy podmiot płacący uzyskuje korzyść z pewnego rodzaju sytuacji, zobowiązanie takie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna dostawa towarów lub świadczenie usługi. W konsekwencji powinno być ono opodatkowane podatkiem VAT.

W analizowanym przypadku Wnioskodawca jako lider konsorcjum przekazuje kwoty otrzymanych środków na rzecz pozostałych uczestników konsorcjum jako podział dofinansowania otrzymanego od Ministra. Z założenia, czynności, jakie ma wykonywać każdy z konsorcjantów są od siebie całkowicie niezależne. Członkowie konsorcjum podzielili między sobą działania i każdy ma realizować swoją część (w pełni samodzielnie, niezależnie od pozostałych członków konsorcjum). Przydzielone członkom konsorcjum czynności stanowią pewną samodzielną całość. Każdy z członków konsorcjum ponosi w tym wypadku wyłączną odpowiedzialność wobec osób trzecich za szkody powstałe w związku z realizacją zadania w części, za którą ten członek konsorcjum odpowiada. Odbiorcami świadczeń każdego z konsorcjantów są jedynie podmioty spoza konsorcjum. Każdy z członków konsorcjum będzie wykonywał swoje czynności na rzecz ww. podmiotów. Pomiędzy członkami konsorcjum a Wnioskodawcą jako liderem (ani między członkami konsorcjum wzajemnie) nie dochodzi natomiast do świadczenia usług.

Odnosząc się do powyższego w pierwszej kolejności należy wskazać, iż w świetle art. 7 oraz art. 8 ustawy, przekazanie środków pieniężnych nie stanowi czynności, która dla celów ustawy mogłaby zostać zakwalifikowana jako dostawa towarów bądź świadczenie usług, tj. jako czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wynika to z faktu, że środki pieniężne nie spełniają definicji towaru, tym samym ich przekazanie nie może stanowić dostawy towarów, jak również nie można uznać, że samo przekazanie środków pieniężnych stanowi świadczenie usług.

Zatem czynność przekazania przez Wnioskodawcę kwot na rzecz pozostałych uczestników konsorcjum jako podział dofinansowania otrzymanego od Ministra nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem w takim przypadku nie mamy do czynienia z dostawą towarów, o której mowa w art. 7 ustawy, ani ze świadczeniem usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

Tym samym, podstawę opodatkowania po stronie Wnioskodawcy jako lidera Projektu (tj. kwotę, jaką Wnioskodawca powinien uwzględnić w podstawie opodatkowania na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy) stanowi wyłącznie ta część dotacji, która bezpośrednio należna jest Wnioskodawcy i dotyczy jedynie wykonywanych przez niego samodzielnie usług w ramach realizowanego Zadania (tj. 25 000 zł), gdyż pozostała kwota została przez Wnioskodawcę przekazana konsorcjantom na realizację ich samodzielnych czynności (w wysokości 483 016 zł).

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2a) i 4a) oceniono jako prawidłowe.

Ponadto wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, kiedy powstał obowiązek podatkowy po stronie Wnioskodawcy z tytułu otrzymania dotacji od Ministerstwa (pytania oznaczone we wniosku nr 2b) i 4b).

W odniesieniu do kwestii ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego wskazać należy, że obowiązek podatkowy – w myśl art. 19a ust. 1 ustawy – powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 2 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w art. 29a ust. 1.

W myśl art. 19a ust. 6 ustawy, w przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 1 i 2, obowiązek podatkowy powstaje w odniesieniu do otrzymanej kwoty.

Na podstawie art. 19a ust. 8 ustawy, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4.

Jak wykazano wyżej otrzymane przez Wnioskodawcę dofinansowanie na realizację Zadania, stanowi podstawę opodatkowania w myśl art. 29a ust. 1 z uwzględnieniem art. 29a ust. 6 ustawy, i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy.

Zatem obowiązek podatkowy z tytułu świadczonych usług w ramach wskazanego w opisie sprawy Zadania – w części dotyczącej wartości usługi podlegającej dofinansowaniu (z tytułu dotacji) – powstanie zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 2 ustawy – z chwilą otrzymania części lub całości tej dotacji.

Z uwagi na powyższe obowiązek podatkowy po stronie Wnioskodawcy powstał z chwilą otrzymania części dotacji (w odniesieniu do tej otrzymanej części) stosownie do art. 19a ust. 5 pkt 2 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2b) i 4b) jest prawidłowe.

Kolejną kwestią, która należy rozstrzygnąć jest ustalenie, czy na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, istniał/istnieje obowiązek udokumentowania przez Wnioskodawcę faktu otrzymania dotacji fakturą oraz jeżeli nie istniał/nie istnieje obowiązek udokumentowania faktu otrzymania dotacji fakturą, czy Wnioskodawca otrzymaną dotację może udokumentować dokumentem wewnętrznym, który pozwoli wykazać to zdarzenie gospodarcze w ewidencji prowadzonej na potrzeby rozliczeń podatku od towarów i usług.

Według regulacji art. 106b ust. 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

W myśl art. 106b ust. 2 ustawy, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Stosownie do art. 106b ust. 3 ustawy, na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, z wyjątkiem czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4, oraz otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem tych czynności, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów – jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1,
sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118

‒ jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Wskazany wyżej przepis art. 106b ustawy zawiera zamknięty katalog transakcji, które winny być dokumentowane fakturą, wśród nich wymienione są dostawa towarów i świadczenie usług, a także wskazuje, że obowiązek dokumentowania fakturą dotyczy podatnika.

Zgodnie z art. 106f ust. 1 ustawy, faktura, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, powinna zawierać:

dane, o których mowa w art. 106e ust. 1 pkt 1-6;
otrzymaną kwotę zapłaty;
kwotę podatku wyliczoną według wzoru:

KP = ZB x SP/100 + SP
gdzie:
KP- oznacza kwotę podatku,
ZB- oznacza kwotę otrzymanej całości lub części zapłaty,
SP- oznacza stawkę podatku;
dane dotyczące zamówienia lub umowy, a w szczególności: nazwę (rodzaj) towaru lub usługi, cenę jednostkową netto, ilość zamówionych towarów, wartość zamówionych towarów lub usług bez kwoty podatku, stawki podatku, kwoty podatku oraz wartość zamówienia lub umowy z uwzględnieniem kwoty podatku.

Jak wynika z powołanego wyżej art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

W analizowanej sprawie na moment otrzymania dotacji nie dojdzie do żadnego świadczenia usług ani dostawy towarów na rzecz Ministra.

Odnosząc się zatem do kwestii prawidłowego dokumentowania otrzymanej dotacji należy wskazać, że z uwagi na to, że od dnia 1 stycznia 2014 r. uchylono art. 106 ust. 7 ustawy, umożliwiający podatnikom dokumentowanie określonych nim czynności za pomocą faktur wewnętrznych, w przypadku otrzymanych dotacji, taką podstawą może być odpowiedni dowód, który te czynności będzie odzwierciedlać. Odejście od obowiązku dokumentowania wskazanych w uchylonym przepisie art. 106 ust. 7 ustawy czynności fakturami wewnętrznymi, oznacza możliwość prowadzenia przez podatnika dowolnej dokumentacji, która takie czynności będzie odzwierciedlać, tj. udokumentowanie dotacji na dofinansowanie zadania dowolnym dowodem księgowym.

Zatem w momencie otrzymania dotacji Wnioskodawca nie jest/nie będzie zobowiązany podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, do udokumentowania faktu otrzymania dotacji fakturą. Skoro nie istniał/nie istnieje obowiązek udokumentowania faktu otrzymania dotacji fakturą, Wnioskodawca może/będzie mógł udokumentować ją dowolnym dokumentem księgowym, który pozwoli wykazać to zdarzenie gospodarcze w ewidencji prowadzonej na potrzeby rozliczeń podatku od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2c) i d) oraz nr 4c i d) jest prawidłowe.

Ponadto wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy w przypadku obowiązku zwrotu niewykorzystanej części dotacji, Wnioskodawca ma prawo do korekty podatku należnego in minus za okres rozliczeniowy, w którym zwrócił niewykorzystaną część dotacji.

Stosownie do powołanego art. 29a ust. 10 ustawy, podstawę opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 13, obniża się o:

kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;
wartość zwróconych towarów i opakowań, z zastrzeżeniem ust. 11 i 12;
zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;
wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.

W myśl art. 29a ust. 13 ustawy, w przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się pod warunkiem posiadania przez podatnika, uzyskanego przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługobiorca otrzymał fakturę korygującą, potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługobiorcę faktury korygującej po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia faktury korygującej za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano.

Przepis ust. 13 stosuje się odpowiednio w przypadku stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze i wystawienia faktury korygującej do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna – art. 29a ust. 14 ustawy.

Przy czym na mocy art. 29a ust. 15 pkt 4 ustawy, warunku posiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę nie stosuje się w przypadku, gdy podatnik nie uzyskał potwierdzenia mimo udokumentowanej próby doręczenia faktury korygującej i z posiadanej dokumentacji wynika, że nabywca towaru lub usługobiorca wie, że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej.

Jak stanowi art. 29a ust. 16 ustawy w przypadku, o którym mowa w ust. 15 pkt 4, obniżenie podstawy opodatkowania następuje nie wcześniej niż w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym zostały łącznie spełnione przesłanki określone w ust. 15 pkt 4.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów, w analizowanej sprawie nie znajdzie zastosowania art. 29a ust. 13 ustawy.

W związku z powyższym w sytuacji zwrotu niewykorzystanej części dotacji, Wnioskodawca ma prawo do korekty podatku należnego in minus za okres rozliczeniowy, w którym zwrócił niewykorzystaną część dotacji.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2d) i 4d) należało uznać za prawidłowe.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (oraz z opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Nadmienia się, że w niniejszej interpretacji udzielono odpowiedzi w zakresie zadanych pytań (nr 1-4) i przedstawionego stanowiska. Inne kwestie nieobjęte pytaniami nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone.

Interpretacja dotyczy:

zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia,
zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin