2021.01.18 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej - 0114-KDIP1-1.4012.637.2020.2.AKA

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP1-1.4012.637.2020.2.AKA
z 18 stycznia 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 9 października 2020 r. (data wpływu 23 października 2020 r.) uzupełnionym pismami z dnia 22 grudnia 2020 r. oraz z dnia 23 grudnia 2020 r. na wezwanie z dnia 10 grudnia 2020 r. nr 0114-KDIP1-1.4012.637.2020.1.AKA (data doręczenia 16 grudnia 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania transakcji sprzedaży w drodze licytacji działek gruntu nr 1/1, 1/2, 1/3, 1/4 i 1/5 – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 października 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania transakcji sprzedaży w drodze licytacji działek gruntu nr 1/1, 1/2, 1/3, 1/4 i 1/5.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Białymstoku (zwany dalej: „komornikiem” lub „Wnioskodawcą”), działający jako organ egzekucyjny, prowadzi postępowanie egzekucyjne przeciwko Dłużnikowi będącemu osobą fizyczną (zwaną dalej: „Dłużnikiem”). W związku z prowadzoną egzekucją nieruchomości będącej własnością Dłużnika oraz jego żony (wspólność ustawowa majątkowa małżeńska) na licytację publiczną zostanie wystawiona nieruchomość gruntowa oddana w użytkowanie wieczyste składająca się z działek oznaczonych numerami geodezyjnymi:

1/1 o pow. 0,7299 ha,

1/2 o pow. 0,1007 ha,

1/3 o pow. 0,1495 ha,

1/4 o pow. 1,1911 ha,

1/5 o pow. 0,0116 ha.

Dla nieruchomości prowadzona jest przez Sąd Rejonowy w (…), Wydział Ksiąg Wieczystych, jedna księga wieczysta o numerze (…).

Działki nr 1/1, 1/5, i 1/3 są niezabudowane. Działka 1/1 pokryta jest olchą wieku ok. 50 lat. Na działce 1/5 rosną pojedyncze osiki i brzozy. Działka nr 1/3 jest zakrzaczona. Obszar wymienionych nieruchomości objęty jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Działki 1/1, 1/5 oznaczone są w miejscowym planie zagospodarowania jako działki przeznaczone na cele zabudowy przemysłowej i usługowej wraz urządzeniami towarzyszącymi oraz niezbędną infrastrukturą techniczną (2.3 P, U).

Działka 1/3 położona jest w obszarze oznaczonym symbolem 2.4. U, MN - tereny przeznaczone pod zabudowę usługową i mieszkaniową wraz z obiektami i urządzeniami towarzyszącymi, zielenią urządzoną oraz niezbędną infrastrukturą techniczną.

Dłużnik, ani jego żona na chwilę obecną nie są czynnymi zarejestrowanymi podatnikami VAT. Według wiedzy posiadanej przez Wnioskodawcę Dłużnik wiele lat temu prowadził jednak działalność gospodarczą. Ponadto z oświadczeń i informacji uzyskanych od Dłużnika wynika, że:

Powyższe działki zostały nabyte w 1995 roku na podstawie umowy sprzedaży przez Dłużnika i jego żonę.
Dłużnik nie jest w stanie określić, ze stuprocentową pewnością w jaki sposób kupił nieruchomość. Dłużnik stwierdził, że z wielkim prawdopodobieństwem kupił ją na siebie i swoją żonę. Ze względu na utratę całego majątku i wielokrotne przeprowadzki Dłużnik stwierdził, że nie jest w stanie odnaleźć dokumentów dotyczących nabycia nieruchomości.
Dłużnik oświadczył, że w 2014 r. i w latach wcześniejszych nie był podatnikiem VAT. Z pewnością jednak według wiedzy Wnioskodawcy prowadził wcześniej przed tą datą działalność gospodarczą.

Dłużnik w ramach odpowiedzi na zadane przez Wnioskodawcę pytania dodatkowo wyjaśnił, że:

Jak pamięta, nabycie działek nie było opodatkowane podatkiem VAT.
Działki nie były przez niego wykorzystywane.
Nie ponosił żadnych nakładów na remonty budynku, który znajduje się na działce nr 1/3.

Wnioskodawca nie jest w stanie uzyskać od Dłużnika i jego żony szerszych informacji i dokumentów potwierdzających składane przez Dłużnika oświadczenia. Według informacji od Dłużnika ze względu na upływ czasu i sytuację życiową nie jest on w stanie odnaleźć tak odległych dokumentów. Według wiedzy Wnioskodawcy wiarygodne jest oświadczenie Dłużnika, że od co najmniej 2014 r. nie był on czynnym zarejestrowanym podatnikiem VAT i nie wykorzystywał co najmniej od tej daty wspomnianych nieruchomości. Wnioskodawca nie posiada wiedzy na temat wcześniejszego okresu.

W przypadku, gdy opisane wyżej dostawy nieruchomości podlegałyby VAT Wnioskodawca jako komornik jest płatnikiem VAT z tego tytułu.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał:

Na pytanie, „czy nabycie przez Dłużników działek gruntu nr 1/1, 1/2, 1/3, 1/4 i 1/5 będących przedmiotem wniosku nastąpiło w wyniku czynności opodatkowanych, zwolnionych czy niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i czy transakcja ta była udokumentowana fakturą z wykazaną kwotą podatku?” Wnioskodawca (Komornik) nie jest w stanie, pomimo podjętych działań, uzyskać takich informacji. Z informacji uzyskanych od Dłużnika wynika, że Dłużnik wraz z żoną nie są w stanie określić ze stuprocentową pewnością w jaki sposób ww. działki zostały nabyte. Dłużnik oświadczył, że z wielkim prawdopodobieństwem kupił je na siebie i swoją żonę, jednak ze względu na utratę całego majątku i wielokrotne przeprowadzki nie jest w stanie odnaleźć dokumentów dotyczących nabycia nieruchomości.
Na pytanie, „czy z tytułu nabycia ww. działek Dłużnikom przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego?”, Wnioskodawca (Komornik) wskazał, że nie jest w stanie, pomimo podjętych działań, uzyskać takich informacji. Z informacji uzyskanych od Dłużnika wynika, że Dłużnik wraz z żoną nie są w stanie określić ze stuprocentową pewnością w jaki sposób nabyli ww. działki, w związku z czym niemożliwe jest również potwierdzenie bądź zaprzeczenie ponad wszelką wątpliwość czy z tytułu nabycia ww. działek Dłużnikowi i jego żonie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego.
Na pytanie, „w jaki sposób, do jakich celów i kiedy Dłużnicy wykorzystywali ww. działki jako całość lub poszczególne działki, budynek posadowiony na działce nr 1/4, tj. czy w prowadzonej działalności gospodarczej, a jeżeli tak, to czy wykorzystywali je do czynności opodatkowanych, w tym wyłącznie zwolnionych z podatku VAT, czy też poszczególne działki, budynek posadowiony na działce nr 1/4 były wykorzystywane na potrzeby własne Dłużnika?”, Wnioskodawca wskazał, że z informacji uzyskanych od dłużnika wynika, że dłużnik wraz z żoną nie wykorzystywali w żaden sposób ww. działek. Wnioskodawca, ze względu na brak możliwości pozyskania dokumentów od dłużnika nie jest w stanie potwierdzić prawdziwości tego oświadczenia.
Na pytanie, „czy poszczególne działki lub budynek posadowiony na działce nr 1/4, bądź ich części były/są przedmiotem umowy najmu, dzierżawy, a jeżeli tak to w jakim okresie?”, Wnioskodawca (Komornik) nie jest w stanie, pomimo podjętych działań, uzyskać takich informacji. Wnioskodawca może jedynie stwierdzić, że na ten moment ani działki ani budynek nie są przedmiotem umów o takim charakterze.
Na pytanie, że „jeżeli Wnioskodawca nie posiada ww. informacji, które są niezbędne do oceny, czy w przedmiotowej sprawie sprzedaż w postępowaniu egzekucyjnym działek gruntu nr 1/1, 1/2, 1/3, 1/4 i 1/5 będzie/nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT z art. 43 ust. 1 pkt 2, 9-10a ustawy - należy jednoznacznie wskazać, czy ten brak informacji jest wynikiem podjętych przez Wnioskodawcę udokumentowanych działań potwierdzających brak możliwości uzyskania tych niezbędnych informacji”, Wnioskodawca wskazał, że brak wszystkich niezbędnych informacji jest wynikiem podjętych przez Wnioskodawcę udokumentowanych działań potwierdzających brak możliwości ich uzyskania. Dłużnik pomimo wielokrotnie podjętych przez Wnioskodawcę prób uzyskania szerszych informacji odpowiada w sposób bardzo ogólny lub ze wskazaniem, że dokładnie nie pamięta. Pomimo podjętych prób nie ma możliwości uzyskania od Dłużnika dokumentów potwierdzających poszczególne okoliczności.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o VAT sprzedaż wymienionych nieruchomości w trybie licytacji publicznej w postępowaniu egzekucyjnym podlega opodatkowaniu VAT, a Dłużnika i jego żonę należy uznać za podatników VAT z tytułu tych transakcji?
W przypadku uznania, że Dłużnik i jego żona są podatnikami - czy do dostawy działki nr 1/1, 1/3, 1/5 w trybie licytacji publicznej w postępowaniu egzekucyjnym zastosowanie znajdzie stawka 23% w świetle art. 41 ust. 1 w związku z art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT?
W przypadku uznania, że Dłużnik i jego żona są podatnikami - czy do dostawy działki nr 1/2 i 1/4 w trybie licytacji publicznej w postępowaniu egzekucyjnym zastosowanie znajdzie stawka 23% w świetle art. 41 ust. 1 w związku z art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Ad 1

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o VAT sprzedaż wymienionych nieruchomości w trybie licytacji publicznej w postępowaniu egzekucyjnym nie podlega opodatkowaniu VAT, a Dłużnika i jego żonę nie należy uznać za podatników VAT z tytułu tych transakcji.

Za podatnika VAT, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, uznaje się osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza jak nakazuje rozumieć ustawa o VAT obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak słusznie wskazał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 3 września 2020 r. „(...) opodatkowanie danej czynności podatkiem od towarów i usług uwarunkowane jest łącznym spełnieniem dwóch przesłanek. Po pierwsze więc, konkretna czynność winna być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, po wtóre - musi być dokonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług” (nr 0111-KDIB3-3.4012.283.2020.2.MS). Warunkującą przesłanką opodatkowania podatkiem VAT danej czynności jest fakt, iż czynność ta jest dokonywana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku VAT. Dłużnik oraz jego żona od co najmniej 2014 r., tj. od 6 lat nie są czynnymi podatnikami podatku VAT i od co najmniej 6 lat nie wykorzystywali opisanych w stanie faktycznym nieruchomości w związku z działalnością gospodarczą. W ocenie Wnioskodawcy te okoliczności są wystarczające do uznania, że Dłużnika i jego żony nie należy traktować jako podatników VAT w odniesieniu do planowanej transakcji, ponieważ czynność ta nie będzie stanowiła działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. W konsekwencji sprzedaż licytacyjna ww. nieruchomości będzie stanowiła czynność zwykłego zarządu majątkiem osobistym Dłużnika i jego żony, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie będą miały zastosowania.

Mając powyższe na uwadze, w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o VAT sprzedaż wymienionych nieruchomości w trybie licytacji publicznej w postępowaniu egzekucyjnym nie podlega opodatkowaniu VAT, a Dłużnika i jego żonę nie należy uznać za podatników VAT z tytułu tych transakcji.

Ad 2

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku uznania, że Dłużnik i jego żona są podatnikami, do dostawy działki nr 1/1, 1/3, 1/5 w trybie licytacji publicznej w postępowaniu egzekucyjnym zastosowanie znajdzie stawka 23% w świetle art. 41 ust. 1 w związku z art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Działki nr 1/1, 1/5 oznaczone są w miejscowym planie zagospodarowania jako działki przeznaczone na cele zabudowy przemysłowej i usługowej wraz z urządzeniami towarzyszącymi oraz niezbędną infrastrukturą techniczną (2.3 P, U), z kolei działka 1/3 położona jest w obszarze oznaczonym symbolem 2.4. U, MN - tereny przeznaczone pod zabudowę usługową i mieszkaniową wraz z obiektami i urządzeniami towarzyszącymi, zielenią urządzoną oraz niezbędną infrastrukturą techniczną. Przy dostawie wskazanych działek nie znajdzie zastosowanie zwolnienie podatkowe wskazane w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT zarezerwowane dla dostawy terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. Wszystkie działki, z uwagi na miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, są terenami budowlanymi co wyklucza możliwość zastosowania powyższego zwolnienia.

Mając powyższe na względzie, do dostawy działki nr 1/1, 1/3, 1/5 w trybie licytacji publicznej w postępowaniu egzekucyjnym zastosowanie znajdzie stawka 23% w świetle art. 41 ust. 1 w związku z art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Ad 3

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku uznania, że Dłużnik i jego żona są podatnikiem, do dostawy działki nr 1/2 i 1/4 w trybie licytacji publicznej w postępowaniu egzekucyjnym zastosowanie znajdzie stawka 23% w świetle art. 41 ust. 1 w związku z art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez towary z kolei rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT). W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Jak stanowi art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednocześnie należy zaznaczyć, że w oparciu o art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Działka o numerze 1/4 zabudowana jest budynkiem mieszkalnym wielorodzinnym w stanie surowym otwartym, bez stropodachu. Prace budowalne rozpoczęto w latach 1988-1990. Do dnia dzisiejszego budynek nie został jednak oddany do użytku. Działka nr 1/2 nie jest zabudowana, jak jednak wskazano w opisie stanu faktycznego stanowi ona jedną funkcjonalną całość z działką zabudowaną 1/4. Zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego działki nr 1/2 i 1/4 oznaczone są w miejscowym planie zagospodarowania jako działki przeznaczone na cele zabudowy przemysłowej i usługowej wraz z urządzeniami towarzyszącymi oraz niezbędną infrastrukturą techniczną (2.3 P, U).

Zwolnienia podatkowe z art. 43 ust. 10 i 10a ustawy o VAT mogące znaleźć zastosowanie w niniejszej sprawie odnoszą się do dostawy budynków, budowli lub ich części. Ustawa o VAT nie definiuje jednak tych pojęć. Zatem w celu dokonania interpretacji przedmiotowej kwestii, należy odwołać się do ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. 2020 poz. 1333 ze zm.) dalej „prawo budowlane”, które szczegółowo normuje ich znaczenie.

Na mocy art. 3 pkt 2 prawa budowlanego, przez budynek należy rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach. Budynek znajdujący się na działce nr 1/4 jest w stanie surowym otwartym, bez stropodachu, a zatem nie wypełnia definicji budynku w rozumieniu prawa budowlanego. Zwolnienie z przywołanych przepisów ustawy o VAT nie znajdzie zatem zastosowania. W tym miejscu wskazać należy, że jak zauważył Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 12 lipca 2012 r. w sprawie G-326/11 J.J. Komen en Zonen Beheer Heerhugowaard BV: „Komisja Europejska ze swej strony uważa, że kwestia dostawy nowego budynku może pojawić się tylko w wypadku ukończenia przebudowy lub przynajmniej dostatecznego zaawansowania robót, aby powstał budynek istotnie odmienny, który może zostać zasiedlony” (pkt 31). Nieruchomość zabudowana z niedokończoną inwestycją budowlaną, jak już wspomniano, w myśl przepisów prawa budowlanego, nie wypełnia definicji budynku, budowli lub ich części, w związku z czym teren ten - na potrzeby prawnopodatkowe - należy uznać za niezabudowany teren budowlany. Nie znajdzie zatem zastosowanie również zwolnienie podatkowe wskazane w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT przeznaczone dla dostawy terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Przedstawione stanowisko Wnioskodawcy potwierdza m.in. interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 18 lipca 2018 r. nr 0111-KDIB3-1.4012.408.2018.2.KO oraz interpretacja tego samego organu z dnia 23 listopada 2017 r. nr 0112-KDIL4.4012.451.2017.2.AR.

Tym samym, w przypadku uznania, że Dłużnik i jego żona są podatnikami do dostawy działki nr 1/2 i 1/4 w trybie licytacji publicznej w postępowaniu egzekucyjnym zastosowanie znajdzie stawka 23% w świetle art. 41 ust. 1 w związku z art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106, z późn. zm.) – zwanej dalej „ustawą” – organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2019 r. poz. 1438, z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.), zgodnie z którym płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą mającą miejsce w ramach egzekucji.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Stosownie do treści art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Przez towary – według art. 2 pkt 6 ustawy – rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług również zbycie udziału w towarze (np. współwłasność nieruchomości), stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z dnia 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11. Jednocześnie należy wskazać, że kwestia współwłasności została uregulowana w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740, z późn. zm.).

W myśl art. 195 ustawy Kodeks cywilny, własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności. Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną (art. 196 kodeksu cywilnego). W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej. Współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198 kodeksu cywilnego). Współwłaściciele są zatem odrębnymi podmiotami prawa.

W świetle przedstawionych powyżej przepisów, nieruchomość, zarówno gruntowa, jak i zabudowana, spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jej sprzedaż, stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, która to czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Nie każda jednak czynność, stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – według ust. 2 powołanego artykułu – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Odnosząc regulacje zawarte w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy do art. 18 ustawy, wskazać należy, że w przypadku, gdy dłużnik – właściciel danej nieruchomości – jest podatnikiem podatku od towarów i usług, wówczas komornik jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy nieruchomości.

Ze wskazanych regulacji wynika, że w świetle definicji zawartej w art. 15 ustawy, dla uznania określonych zachowań danego podmiotu za działalność gospodarczą, istotne znaczenie ma ich zorganizowany charakter. Przy czym, taka działalność wystąpi również w przypadku wykorzystywania towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem dostawa towarów będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą zbycie majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Zatem jeśli osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Dla uznania danego majątku za prywatny istotny jest sposób jego wykorzystania i charakter działań podejmowanych w odniesieniu do niego w całym okresie posiadania przez dany podmiot. W tym miejscu należy podkreślić, że wprawdzie pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy o VAT, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92, które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Ze wskazanego powyżej orzeczenia C-291/92 wynika, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania nieruchomości (lub jej części) wyłącznie do celów osobistych.

Tym samym określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o VAT, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Zatem, jak wskazano wyżej, dostawa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działania podmiotu dokonującego tej dostawy wskażą znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, które mogą składać się z kilku następujących po sobie transakcji. Czynności takie jak np. poniesienie wydatków inwestycyjnych w celu i z zamiarem rozpoczęcia przyszłej działalności gospodarczej należy również uznać za działalność gospodarczą.

Stwierdzić należy, że uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy. Ocenie podlegać muszą przede wszystkim działania, jakie podejmuje zbywca w celu dokonania sprzedaży.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca, działający jako organ egzekucyjny, prowadzi postępowanie egzekucyjne przeciwko Dłużnikowi będącemu osobą fizyczną. W związku z prowadzoną egzekucją nieruchomości będącej własnością Dłużnika oraz jego żony (wspólność ustawowa majątkowa małżeńska) na licytację publiczną zostanie wystawiona nieruchomość gruntowa oddana w użytkowanie wieczyste składająca się z działek oznaczonych numerami geodezyjnymi: 1/1, 1/2, 1/3, 1/4 oraz 1/5.

Działki o numerach 1/2, 1/4 tworzą zorganizowaną całość gospodarczą. Działka o numerze 1/4 zabudowana jest budynkiem mieszkalnym wielorodzinnym w stanie surowym otwartym, bez stropodachu. Prace budowalne rozpoczęto w latach 1988-1990. Do dnia dzisiejszego budynek nie został oddany do użytku. W operacie szacunkowym sporządzonym na zlecenie komornika, przyjęto konieczność rozbiórki budynku. Działka nr 1/2 nie jest zabudowana, jak jednak wspomniano stanowi ona jedną funkcjonalną całość z działką zabudowaną 1/4. Zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego działki 1/2 i 1/4 oznaczone są w miejscowym planie zagospodarowania jako działki przeznaczone na cele zabudowy przemysłowej i usługowej wraz urządzeniami towarzyszącymi oraz niezbędną infrastrukturą techniczną (2.3 P, U). Działki nr 1/1, 1/5 i 1/3 są niezabudowane. Działka 1/1 pokryta jest olchą wieku ok. 50 lat. Na działce 1/5 rosną pojedyncze osiki i brzozy. Działka nr 1/3 jest zakrzaczona. Obszar wymienionych nieruchomości objęty jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Działki 1/1, 1/5 oznaczone są w miejscowym planie zagospodarowania jako działki przeznaczone na cele zabudowy przemysłowej i usługowej wraz urządzeniami towarzyszącymi oraz niezbędną infrastrukturą techniczną (2.3 P, U). Działka 1/3 położona jest w obszarze oznaczonym symbolem 2.4. U, MN - tereny przeznaczone pod zabudowę usługową i mieszkaniową wraz z obiektami i urządzeniami towarzyszącymi, zielenią urządzoną oraz niezbędną infrastrukturą techniczną.

Dłużnik, ani jego żona na chwilę obecną nie są czynnymi zarejestrowanymi podatnikami VAT. Według wiedzy posiadanej przez Wnioskodawcę dłużnik wiele lat temu prowadził jednak działalność gospodarczą. Dłużnik oświadczył, że w 2014 r. i w latach wcześniejszych nie był podatnikiem VAT. Z pewnością jednak według wiedzy Wnioskodawcy prowadził wcześniej przed tą datą działalność gospodarczą Ponadto z oświadczeń i informacji uzyskanych od dłużnika wynika, że powyższe działki zostały nabyte w 1995 roku na podstawie umowy sprzedaży przez dłużnika i jego żonę. Dłużnik nie jest w stanie określić, ze stuprocentową pewnością w jaki sposób kupił nieruchomość. Dłużnik stwierdził, że z wielkim prawdopodobieństwem kupił ją na siebie i swoją żonę. Ze względu na utratę całego majątku i wielokrotne przeprowadzki dłużnik stwierdził, że nie jest w stanie odnaleźć dokumentów dotyczących nabycia nieruchomości. Dłużnik wyjaśnił, że jak pamięta, nabycie działek nie było opodatkowane podatkiem VAT, działki nie były przez niego wykorzystywane oraz nie ponosił żadnych nakładów na remonty budynku, który znajduje się na działce nr 1/4. Wnioskodawca, ze względu na brak możliwości pozyskania dokumentów od Dłużnika nie jest w stanie potwierdzić prawdziwości oświadczenia, że działki nie były wykorzystywane przez Dłużnika i jego żonę. Dłużnik wraz z żoną nie są w stanie określić ze stuprocentową pewnością w jaki sposób nabyli ww. działki, w związku z czym niemożliwe jest również potwierdzenie bądź zaprzeczenie ponad wszelką wątpliwość czy z tytułu nabycia ww. działek Dłużnikowi i jego żonie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego.

Wnioskodawca nie jest w stanie, pomimo podjętych działań, uzyskać informacji, czy poszczególne działki lub budynek posadowiony na działce nr 1/4, bądź ich części były przedmiotem umowy najmu, dzierżawy. Wnioskodawca może jedynie stwierdzić, że na ten moment ani działki ani budynek nie są przedmiotem umów o takim charakterze.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą wskazania, czy zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy sprzedaż działek gruntu nr 1/1, 1/2, 1/3, 1/4 i 1/5 w trybie licytacji publicznej w postępowaniu publicznym będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Aby ustalić, czy Wnioskodawca, jako komornik sądowy, będzie zobowiązany do opodatkowania sprzedaży przedmiotowych działek gruntu nr 1/1, 1/2, 1/3, 1/4 i 1/5, należy dokonać analizy, czy Dłużnik i jego żona w okolicznościach opisanych we wniosku będą podatnikami w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

W niniejszej sprawie, brak jest przesłanek świadczących o takiej aktywności dłużnika i jego żony w przedmiocie zbycia opisanych nieruchomości, która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (brak przesłanek zawodowego – stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności).

W związku z powyższym w przedmiotowej sprawie, nie wystąpił ciąg zdarzeń, które przesądzają, że sprzedaż wskazanych we wniosku nieruchomości wypełnia przesłanki działalności gospodarczej. Przyjmując, że działki będącego przedmiotem sprzedaży nie były wykorzystywane przez Dłużnika i jego żonę, oraz fakt, że Dłużnik i jego żona nie są obecnie zarejestrowanymi podatkami VAT, świadczy że nie podjęli oni takich aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców. Dłużnik i jego żona, sprzedając przedmiotowe nieruchomości, będą korzystać z przysługującego Im prawa do rozporządzania własnym majątkiem, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

Biorąc pod uwagę przedstawiony opis zdarzenia przyszłego oraz przepisy ustawy o podatku od towarów i usług należy stwierdzić, że sprzedaż przez Komornika w drodze licytacji działek gruntu nr 1/1, 1/2, 1/3, 1/4 i 1/5, o których mowa we wniosku, należących do Dłużnika i jego żony – nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem w opisanej sytuacji Dłużnik i jego żona nie wystąpią w charakterze podatników podatku od towarów i usług, a czynność ta nie będzie stanowiła działalności gospodarczej w rozumieniu ww. ustawy. Wobec tego sprzedaż licytacyjna działek gruntu nr 1/1, 1/2, 1/3, 1/4 i 1/5 będzie sprzedażą majątku osobistego Dłużnika i jego żony, do której unormowania z zakresu podatku od towarów i usług nie znajdą zastosowania.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy uznano za prawidłowe.

W związku z powyższym, że stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 uznano za prawidłowe odstąpiono od odpowiedzi na pytania nr 2 i 3, które zostały zadane warunkowo i Wnioskodawca oczekiwał na nie odpowiedzi jedynie w przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego).

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin