2021.01.19 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej - 0113-KDIPT1-2.4012.499.2020.3.JSZ

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT1-2.4012.499.2020.3.JSZ
z 19 stycznia 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 2 lipca 2020 r. (data wpływu 13 lipca 2020 r.) uzupełnionym pismem dnia 22 października 2020 r. (data wpływu 22 października 2020 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości wystawienia korekty faktury dokumentującej wydanie przedmiotu leasingu oraz dokonania obniżenia podstawy opodatkowania w przypadku wygaśnięcia bądź przedterminowego rozwiązania umowy leasingu finansowego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 lipca 2020 r. wpłynął do tutejszego Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości wystawienia korekty faktury dokumentującej wydanie przedmiotu leasingu oraz dokonania obniżenia podstawy opodatkowania w przypadku wygaśnięcia bądź przedterminowego rozwiązania umowy leasingu finansowego.

Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 22 października 2020 r. poprzez doprecyzowanie opisu sprawy, postawionego pytania oraz własnego stanowiska.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny/zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest spółką akcyjną, polskim rezydentem podatkowym, który w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy usługi m.in. w zakresie leasingu oraz udzielania pożyczek. Przedmiotem działalności Spółki jest w szczególności leasing finansowy (PKD 64.91.Z). Spółka, jako leasingodawca (finansujący), zawiera z klientami jako leasingobiorcami (dalej: „Korzystający”) umowy leasingu, w rozumieniu art. 17a pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 865 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”), na podstawie których oddaje im, na uzgodniony czas, do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne podlegające amortyzacji, będące własnością Spółki. Umowy tzw. leasingu finansowego są zawierane na czas oznaczony i spełniają warunki określone w art. 17f ustawy o CIT, co oznacza, że odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej przedmiotu leasingu w podstawowym okresie trwania umowy leasingu dokonuje Korzystający, zaś z pierwszym dniem po zakończeniu umowy leasingu finansowego w przypadku wypełnienia przez Korzystającego wszystkich zobowiązań wynikających z tej umowy, Spółka odpłatnie przenosi na Korzystającego własność przedmiotu leasingu.

Z punktu widzenia podatku VAT, Spółka wydając przedmiot leasingu Korzystającemu dokonuje, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 9 ustawy o VAT, dostawy towarów, która potwierdzona jest wystawieniem przez Spółkę faktury na pełną wartość przedmiotu leasingu wraz z podatkiem należnym VAT według właściwej stawki podatku VAT. Zważywszy na przepisy art. 17f ustawy o CIT opłaty okresowe (raty leasingowe) dokumentowane są notą księgową.

Niekiedy jednak, umowy leasingu finansowego wygasają lub zostają rozwiązane – z winy Korzystającego – przed upływem terminu, na jaki zostały zawarte. Do takich okoliczności należy między innymi stwierdzenie szkody całkowitej, utrata przedmiotu leasingu (np. w wyniku kradzieży), bądź windykacja i sprzedaż przedmiotu leasingu osobie trzeciej na skutek zaprzestania płatności rat leasingowych przez Korzystających.

Zgodnie z umową leasingu, w przypadku wygaśnięcia umowy na skutek wystąpienia szkody całkowitej, po otrzymaniu odszkodowania ubezpieczeniowego od ubezpieczyciela Spółka dokonuje ostatecznego rozliczenia należności wynikających z umowy leasingu. Jeżeli otrzymana przez Spółkę od ubezpieczyciela kwota odszkodowania ubezpieczeniowego, powiększona o cenę sprzedaży netto pozostałości powypadkowych (o ile występują i zostaną sprzedane do czasu dokonania rozliczenia) i pomniejszona o kwotę netto poniesionych przez Spółkę dodatkowych kosztów związanych z likwidacją szkody, jest niższa niż tzw. kwota zdyskontowana, wówczas Korzystający jest zobowiązany do zapłaty na rzecz Spółki różnicy pomiędzy wartością odszkodowania ubezpieczeniowego a kwotą zdyskontowaną.

W przypadku, gdy ubezpieczyciel odmawia przyznania odszkodowania ubezpieczeniowego lub nie wypłaca tego odszkodowania w terminie 30 dni od dnia wysłania Korzystającemu przez Spółkę pisemnego potwierdzenia wygaśnięcia umowy leasingu, to niezależnie od przyczyn takiego stanowiska ubezpieczyciela, Wnioskodawca jest uprawniony do żądania od Korzystającego kwoty zdyskontowanej powiększonej o poniesione przez Spółkę koszty związane z przedmiotem leasingu, w tym koszty związane z likwidacją szkody. Kwota zdyskontowana, zgodnie z umową leasingu, oznacza powstającą w przypadku wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy leasingu należność finansującego, stanowiącą sumę zdyskontowanych okresowych opłat leasingowych netto, których termin płatności nie nastąpił do dnia wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy leasingu.

Ponadto, zgodnie z umową leasingu, Spółka może wypowiedzieć ze skutkiem natychmiastowym umowę leasingu z winy Korzystającego, jeżeli:

Korzystający pozostaje w zwłoce w zapłacie wstępnej opłaty leasingowej lub co najmniej jednej okresowej opłaty leasingowej lub innych należności na łączną kwotę co najmniej jednej okresowej opłaty leasingowej i pomimo wyznaczenia dodatkowego terminu zapłaty tych należności wraz z odsetkami nie uiścił ich;

Korzystający naruszy postanowienia umowy leasingu dotyczące przedmiotu leasingu, w zakresie określonym w art. 709¹¹ lub ort. 709¹² ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1145., dalej: „Kodeks Cywilny”) i pomimo wyznaczenia dodatkowego terminu do zaniechania tych naruszeń lub usunięcia zmian nie uczynił tego.

W przypadku wypowiedzenia umowy leasingu z uwagi m.in. na zaleganie przez Korzystającego z opłatami leasingowymi, Korzystający jest zobowiązany niezwłocznie, nie później niż w terminie wyznaczonym przez Spółkę, zwrócić kompletny przedmiot leasingu na swój koszt i ryzyko w miejsce wskazane przez Spółkę na terenie Polski wraz ze wszystkimi dokumentami związanymi z przedmiotem leasingu, wolny od wad fizycznych oraz oznaczeń Korzystającego. Niezależnie od tego Spółka jest także uprawniona do odbioru przedmiotu leasingu na koszt Korzystającego z miejsca znajdowania się przedmiotu leasingu bez potrzeby uzyskiwania odrębnej zgody Korzystającego.

W przypadku, gdy po wypowiedzeniu umowy leasingu uzyskana przez Spółkę cena sprzedaży netto przedmiotu leasingu albo wartość netto przedmiotu leasingu ustalona przy oddaniu przedmiotu leasingu osobie trzeciej do używania lub wartość rynkowa netto przyjęta w przypadku przejęcia na potrzeby własne, po potrąceniu kwoty netto kosztów poniesionych przez Spółkę w związku z odebraniem przedmiotu leasingu, jego wyceną, transportem, naprawą, usunięciem oznaczeń Korzystającego, ubezpieczeniem, w tym w okresie po wypowiedzeniu umowy leasingu, przechowaniem, konserwacją, sprzedażą lub przygotowaniem przedmiotu leasingu do niej, jest niższa od kwoty zdyskontowanej, wówczas Korzystający jest zobowiązany zapłacić Spółce różnicę, niezależnie od wszelkich innych wymagalnych wierzytelności głównych i ubocznych Spółki wobec Korzystającego.

Prawo do żądania przez Spółkę określonych kwot z tytułu przedterminowego wypowiedzenia umowy z winy Korzystającego bądź jej wygaśnięcia, ma na celu zabezpieczenie interesów Spółki i zrekompensowanie jej straty z tytułu wcześniejszego zakończenia umowy leasingu, pełni zatem – na gruncie prawa cywilnego – funkcję odszkodowania za szkodę wyrządzoną finansującemu wskutek naruszenia przez korzystającego umowy leasingu z przyczyn, za które on odpowiada (np. wyrok Sąd Najwyższy z 15 lutego 2008 r., sygn. akt I CSK 354/07, potwierdza, że tego rodzaju opłata stanowi „odszkodowanie o wysokości umownie określonej przez wskazanie kryteriów do jego obliczenia”).

W piśmie z dnia 22 października 2020 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawca wskazał, że w związku z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą, zdarza się, że umowy leasingu finansowego wygasają lub zostają rozwiązane – z winy Korzystającego – przed upływem terminu, na jaki zostały zawarte. Przyczyną takiej sytuacji może być między innymi utrata przedmiotu leasingu (np. w wyniku kradzieży). W momencie zaistnienia takiej sytuacji, umowa leasingu wygasa z ostatnim dniem miesiąca kalendarzowego, w którym Spółka otrzymała od Korzystającego pisemne powiadomienie (pod rygorem nieważności) o zaginięciu bądź utracie przedmiotu leasingu (w każdym z tych przypadków potwierdzone zgłoszeniem tego faktu ubezpieczycielowi i Policji) lub Wnioskodawca dowiedział się w inny sposób, w szczególności od organów ścigania o zaginięciu bądź utracie przedmiotu leasingu. Po wygaśnięciu umowy, Spółka wysyła Korzystającemu pisemne potwierdzenie jej wygaśnięcia.

Rozliczenie umowy leasingu w powyższym przypadku odbywa się analogicznie jak w przypadku wygaśnięcia umowy na skutek wystąpienia szkody całkowitej, tj. po otrzymaniu odszkodowania ubezpieczeniowego od ubezpieczyciela Spółka dokonuje ostatecznego rozliczenia należności wynikających z umowy leasingu. Jeżeli otrzymana przez Spółkę od ubezpieczyciela kwota odszkodowania ubezpieczeniowego jest niższa niż tzw. kwota zdyskontowana, wówczas Korzystający jest zobowiązany do zapłaty na rzecz Spółki różnicy pomiędzy kwotą zdyskontowaną a wartością odszkodowania ubezpieczeniowego otrzymanego przez Spółkę od ubezpieczyciela.

Kwota zdyskontowana, zgodnie z umową leasingu, oznacza powstającą w przypadku wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy leasingu należność finansującego, stanowiącą sumę zdyskontowanych okresowych opłat leasingowych netto, których termin płatności nie nastąpił do dnia wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy leasingu.

Ponadto Wnioskodawca wskazał:

W odpowiedzi na pytanie: „Jakie konkretnie elementy składały się na cenę określoną w fakturze pierwotnej (np. raty, odsetki, inne - jakie?)?” – Na cenę określoną na fakturze pierwotnej składają się następujące elementy:
- wstępna opłata leasingowa (w całości rata kapitałowa) - pierwsza część wynagrodzenia Wnioskodawcy za używanie przedmiotu leasingu przez Korzystającego, ustalana przez strony przy zawarciu umowy leasingu.
- suma okresowych opłat leasingowych (część kapitałowa) - suma płatnych w okresach rozrachunkowych części wynagrodzenia Wnioskodawcy za oddanie przedmiotu leasingu do używania i pobierania pożytków (kwota odpowiadająca różnicy pomiędzy wartością początkową przedmiotu leasingu a wstępną opłatą leasingową);
- suma okresowych opłat leasingowych (część odsetkowa) - suma płatnych w okresach rozrachunkowych części wynagrodzenia Wnioskodawcy za oddanie przedmiotu leasingu do używania i pobierania pożytków (wartość odsetek należnych za cały okres umowy leasingu).
W odpowiedzi na pytanie: „W jaki sposób w przypadku wygaśnięcia lub rozwiązania umowy leasingu rozliczne są ww. kwoty składające się na cenę wynikające z pierwotnej faktury?” – Co do zasady, w przypadku wygaśnięcia lub rozwiązania umowy leasingu w każdym z 3 wariantów (stwierdzenie szkody całkowitej, utrata przedmiotu leasingu, windykacja i sprzedaż przedmiotu leasingu na skutek zaprzestania płatności rat leasingowych przez Korzystającego), Wnioskodawca jest uprawniony do żądania od Korzystającego kwoty zdyskontowanej. Kwota zdyskontowana, zgodnie z umową leasingu, oznacza powstającą w przypadku wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy leasingu należność finansującego, stanowiąca sumę zdyskontowanych okresowych opłat leasingowych netto, których termin płatności nie nastąpił do dnia wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy leasingu. Należy zauważyć, że wartość części odsetkowej opłat leasingowych wykazanych na fakturze pierwotnej jest kalkulowana przy założeniu finansowania przedmiotu leasingu przez pierwotnie założony okres trwania umowy leasingu. W momencie wcześniejszego wygaśnięcia/rozwiązania umowy leasingu z winy Korzystającego, okres trwania umowy leasingu, a tym samym okres finansowania, ulega skróceniu względem pierwotnie zakładanego, zatem kwota odsetek powinna zostać ustalona (zdyskontowana), stosownie do faktycznego okresu trwania umowy leasingu. Rezultatem dyskontowania jest odpowiednie pomniejszenie części odsetkowej, natomiast część kapitałowa opłat leasingowych pozostaje niezmieniona. Mając na uwadze powyższe oraz zapisy umowy leasingu, podstawą do kalkulacji zdyskontowanych opłat leasingowych jest nominalna wartość okresowych opłat leasingowych skalkulowana przy zastosowaniu właściwej stopy dyskonta oraz marży.
W odpowiedzi na pytanie „Zapłaty jakich konkretnie części kwoty z faktury pierwotnej Wnioskodawca nadal żąda mimo rozwiązania/wygaśnięcia umowy?” – Jak wskazano w odpowiedzi na pyt. 2, Wnioskodawca, w każdym z 3 wariantów, mimo wypowiedzenia/wygaśnięcia umowy nadal żąda od Korzystającego kwoty zdyskontowanej, stanowiącej sumę zdyskontowanych okresowych opłat leasingowych netto, których termin płatności nie nastąpił do dnia wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy leasingu. Dyskontowaniu podlega zatem suma okresowych opłat leasingowych, które zostały wskazane na fakturze pierwotnej, ale których termin płatności nie nastąpił do dnia wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy leasingu. Należy natomiast zauważyć, że w zależności od okoliczności towarzyszących wypowiedzeniu/wygaśnięciu umowy leasingu (np. wypłata odszkodowania ubezpieczeniowego, odebranie przedmiotu leasingu przez Spółkę), ostateczna kwota, której Spółka może żądać od Korzystającego może być inna niż opisana wyżej kwota zdyskontowana. Możliwe warianty rozliczenia z Korzystającym zostały przedstawione w odpowiedzi na kolejne pytania.
W odpowiedzi na pytanie „W jaki sposób rozliczone zostaną poszczególne zafakturowane raty, odsetki i inne kwoty składające się na pierwotnie określoną cenę towaru?” – W przypadku rozwiązania umowy leasingu, suma okresowych opłat leasingowych, których termin płatności upłynął przed momentem wypowiedzenia lub wygaśnięcia umowy zostaną rozliczone na zasadach ogólnych wynikających z umowy leasingu tj. Spółka będzie w dalszym ciągu uprawniona do żądania tych kwot od Korzystającego. Natomiast w przypadku rozwiązania umowy leasingu (w każdym z 3 wskazanych przypadków) suma okresowych opłat leasingowych (w części kapitałowej i odsetkowej) których termin płatności nie nastąpił do dnia wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy leasingu staje się, co do zasady, natychmiast wymagalna. Biorąc natomiast pod uwagę fakt, że raty te stają się natychmiast wymagalne, Spółka jest zobowiązana uwzględnić fakt, że dochodzi do zaprzestania finansowania Korzystającego. W związku z powyższym, Spółka nie żąda od Korzystającego sumy pełnych okresowych opłat leasingowych, których termin płatności przypada na okres po dniu wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy leasingu, lecz w pierwszej kolejności wartość tych opłat ulega odpowiedniemu zdyskontowaniu o wartość pieniądza w czasie, tak aby uwzględnić fakt skrócenia okresu finansowania. Dodatkowo, jak wskazano wyżej, w zależności od okoliczności towarzyszących wypowiedzeniu/wygaśnięciu umowy leasingu (np. wypłata odszkodowania ubezpieczeniowego, odebranie przedmiotu leasingu przez Spółkę), ostateczna kwota, której Spółka może żądać od Korzystającego może być inna niż opisana wyżej kwota zdyskontowana. Możliwe warianty rozliczenia z Korzystającym zostały przedstawione w odpowiedzi na kolejne pytania.
W odpowiedzi na pytanie „Które z ww. należności stają się na moment wygaśnięcia lub rozwiązania umowy wymagalne, np. czy raty, których terminy płatności/wymagalności przypadły po rozwiązaniu/wygaśnięciu umowy, stają się natychmiast wymagalne i stanowią dla Wnioskodawcy w dalszym ciągu kwotę należną, gdyż oczekuje on ich zapłaty, a które przestają być wymagalne (np. odsetki)?” – W momencie wygaśnięcia lub rozwiązania umowy leasingu wszystkie raty (w części kapitałowej i odsetkowej) wynikające z umowy leasingu, których termin płatności nie nastąpił do dnia wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy leasingu stają się, co do zasady, natychmiast wymagalne i stanowią dla Wnioskodawcy w dalszym ciągu kwotę należną, gdyż oczekuje on ich zapłaty. Jednakże należy zaznaczyć, że Spółka nie może żądać ich pełnej wartości, a jedynie tzw. kwoty zdyskontowanej, o której mowa w odpowiedzi na pyt. 2. Dodatkowo, w zależności od tego czy uda się odzyskać przedmiot leasingu lub uzyskać odszkodowanie od ubezpieczyciela, kwota jakiej Spółka żąda od Korzystającego może ulec odpowiedniemu obniżeniu (np. o kwotę, którą udało się uzyskać z tytułu sprzedaży przedmiotu leasingu czy o kwotę otrzymanego odszkodowania).
W odpowiedzi na pytanie „Czy Wnioskodawca żąda od leasingobiorcy ewentualnych innych kwot, niż te wynikające z pierwotnej faktury (np. tych związanych z poniesionymi przez Wnioskodawcę kosztami np. wymienionymi we wniosku szkody, transportu, naprawy)? Jeżeli tak, to proszę wskazać konkretnie jakich kwot żąda Wnioskodawca.” – W przypadku wygaśnięcia lub rozwiązania umowy leasingu Wnioskodawca może obciążyć leasingobiorcę następującymi kosztami dodatkowymi:
- w przypadku wygaśnięcia umowy na skutek stwierdzenia szkody całkowitej - Spółka jest uprawniona do żądania od Korzystającego kosztów związanych z likwidacją szkody oraz kosztów związanych z przedmiotem leasingu lub jego pozostałościami w tym powstałych po wygaśnięciu umowy leasingu a dotyczących m.in. ubezpieczenia, przechowywania, złomowania czy utylizacji przedmiotu leasingu lub jego pozostałości;
- w przypadku wypowiedzenia umowy na skutek zaprzestania płatności rat leasingowych - Spółka może żądać od Korzystającego kosztów poniesionych przez Spółkę w związku z odebraniem przedmiotu leasingu, jego wyceną, transportem, naprawą, usunięciem oznaczeń Korzystającego, ubezpieczeniem w tym w okresie po wypowiedzeniu umowy leasingu, przechowaniem i konserwacją. Powyższa możliwość wynika z faktu, że to Korzystający zobowiązany jest po wypowiedzeniu umowy m.in. zwrócić kompletny przedmiot leasingu w miejsce wskazane przez Spółkę. Gdy tego nie robi Spółka może odebrać przedmiot leasingu na koszt Korzystającego. Natomiast w przypadku wygaśnięcia umowy na skutek utraty przedmiotu leasingu, Wnioskodawca nie obciąża Korzystającego kosztami dodatkowymi. .
W odpowiedzi na pytanie „Czy w każdym z 3 przypadków opisanych we wniosku tj. stwierdzenia szkody całkowitej, utraty przedmiotu leasingu, windykacji i sprzedaży przedmiotu leasingu na skutek zaprzestania płatności rat leasingowych przez Korzystającego rozliczenie w związku z rozwiązaniem/wygaśnięciem umowy wygląda tak samo? Czy też np. w sytuacji gdy następuje zwrot samochodu, to Wnioskodawca już nie żąda spłaty pozostałych rat, których termin płatności przypadałby po rozwiązaniu/wygaśnięciu umowy?” – Rozliczenie umowy leasingu w przypadku wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy wygląda następująco:
- w przypadku stwierdzenia szkody całkowitej – po otrzymaniu odszkodowania ubezpieczeniowego od ubezpieczyciela, Spółka jest zobowiązana do dokonania stosownego ostatecznego rozliczenia należności wynikających z umowy leasingu. Jeżeli otrzymana przez Wnioskodawcę od ubezpieczyciela kwota odszkodowania ubezpieczeniowego, powiększona o cenę sprzedaży netto pozostałości powypadkowych (o ile występują i zostaną sprzedane do czasu dokonania rozliczenia) i pomniejszona o kwotę netto poniesionych przez Spółkę dodatkowych kosztów związanych z likwidacją szkody oraz o kwotę innych kosztów związanych z przedmiotem leasingu (lub jego pozostałościami w tym powstałych po wygaśnięciu umowy leasingu, a dotyczących m.in. ubezpieczenia, przechowywania, złomowania czy utylizacji przedmiotu leasingu lub jego pozostałości) jest wyższa niż kwota zdyskontowana, wówczas Spółka jest zobowiązana zapłacić Korzystającemu nadwyżkę, z tym zastrzeżeniem, że w pierwszej kolejności Spółka może potrącić kwotę tej nadwyżki z wszelkimi wymagalnymi wierzytelnościami głównymi i ubocznymi, jakie posiada wobec Korzystającego z jakiegokolwiek tytułu prawnego. W przeciwnym przypadku Korzystający jest zobowiązany do zapłaty różnicy na rzecz Spółki, niezależnie od wszelkich wymagalnych wierzytelności Spółki wobec Korzystającego. Gdy ubezpieczyciel odmawia przyznania odszkodowania ubezpieczeniowego lub nie wypłaca tego odszkodowania w terminie 30 dni od dnia wysłania Korzystającemu przez Spółkę pisemnego potwierdzenia wygaśnięcia umowy leasingu, to niezależnie od przyczyn takiego stanowiska ubezpieczyciela, Spółka jest uprawniona do żądania od Korzystającego kwoty zdyskontowanej, kwoty netto poniesionych przez Wnioskodawcę dodatkowych kosztów związanych z likwidacją szkody oraz innych kosztów związanych z przedmiotem leasingu lub jego pozostałościami;
- w przypadku utraty przedmiotu leasingu – rozliczenie wygląda analogicznie jak w przypadku otrzymania odszkodowania od ubezpieczyciela przy stwierdzeniu szkody całkowitej. Natomiast w niniejszym przypadku nie dochodzi do rozliczenia pozostałości powypadkowych oraz nie występują koszty dodatkowe jak może to mieć miejsce w przypadku szkody całkowitej;
- w przypadku wypowiedzenia umowy leasingu na skutek zaprzestania płatności rat leasingowych przez Korzystającego – gdy po wypowiedzeniu umowy leasingu uzyskana przez Spółkę cena sprzedaży netto przedmiotu leasingu albo wartość netto przedmiotu leasingu ustalona przy oddaniu przedmiotu leasingu osobie trzeciej do używania lub wartość rynkowa netto przyjęta w przypadku przejęcia przedmiotu leasingu na potrzeby własne jest niższa od kwoty zdyskontowanej, wówczas Korzystający jest zobowiązany zapłacić Spółce tę różnicę.
W odpowiedzi na pytanie „W odniesieniu do wypowiedzenia umowy np. w związku z zaleganiem przez leasingobiorcę z płatnościami Wnioskodawca wskazał, że korzystający jest zobowiązany zapłacić Spółce różnicę, niezależnie o wszelkich innych wymagalnych wierzytelności głównych i ubocznych Spółki wobec Korzystającego. Zatem należy dokładnie wyjaśnić co dokładnie Wnioskodawca rozumie przez wszelkie inne wymagalne wierzytelności główne i uboczne?” – Korzystającego ze Spółką wiązać mogą różne stosunki prawne, w szczególności między Spółką a Korzystającym może być zawartych kilka umów leasingu. Mając na uwadze powyższe, przez wszelkie inne wymagalne wierzytelności główne i uboczne, Spółka rozumie należności wynikające bądź to z wypowiedzianej umowy leasingu (np. opłaty leasingowe, które stały się należne przed wypowiedzeniem umowy leasingu, a nie zostały zapłacone nadal mogą być dochodzone przez Spółkę, niezależnie od kwoty rozliczenia), ale też należności mogące wynikać z innych tytułów prawnych, w tym z innych umów leasingu.
W odpowiedzi na pytanie „Co to są zdyskontowane okresowe opłaty leasingowe netto? Co składa się na te kwoty, a co się nie składa?” – Podstawą do kalkulacji zdyskontowanych opłat leasingowych jest nominalna wartość okresowych opłat leasingowych (tj. suma opłat leasingowych w części kapitałowej i odsetkowej, wykazana w fakturze pierwotnej), w części która nie stała się wymagalna do dnia rozwiązania umowy leasingu. Kalkulacja dyskonta dokonywana jest przy zastosowaniu właściwej stopy dyskonta oraz marży. Dyskontowaniu podlegają zatem wszystkie okresowe opłaty leasingowe (część kapitałowa i część odsetkowa), które zostały wskazane na fakturze pierwotnej, ale których termin płatności nie nastąpił do dnia wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy leasingu.

Celem zobrazowania sytuacji, opisanych we wniosku, poniżej Spółka przedstawia przykładowe, proste wyliczenia kwotowe do każdego z 3 przypadków, objętych zakresem pytania, aby wynikało z tego jakich kwot Wnioskodawca żąda do zapłaty w związku z rozwiązaniem/wygaśnięciem umowy.

Na podstawę opodatkowania w leasingu finansowym składają się wstępna opłata leasingowa oraz suma okresowych opłat leasingowych. Zakładając, że:

wstępna opłata leasingowa (w całości rata kapitałowa, „WOL”) wynosi 20j.,

suma okresowych opłat leasingowych (część kapitałowa) wynosi 100j.,

suma okresowych opłat leasingowych (część odsetkowa) wynosi 10j.

podstawa opodatkowania

Dla celów poglądowych, w każdym z 3 przypadków Wnioskodawca zakłada, że umowa leasingu została zawarta na okres 10 miesięcy (tj. przewiduje zapłatę 10 miesięcznych rat po 11j.). Zostaje natomiast wypowiedziana/wygasa po upływie 6 miesięcy od czasu jej rozpoczęcia (zapłaconych zostało 6 rat po 11j.).

Jak wskazano w odpowiedzi na pyt. 3, Wnioskodawca mimo wypowiedzenia/wygaśnięcia umowy nadal żąda od Korzystającego kwoty zdyskontowanej („KWZD”).

Po upływie 6 miesięcy trwania umowy, dyskontowaniu (dla wszystkich 3 wariantów) podlega nominalna wartość okresowych opłat leasingowych (część kapitałowa i część odsetkowa), które zostały wskazane na fakturze pierwotnej, ale których termin płatności nie nastąpił do dnia wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy leasingu. Wartość kwoty zdyskontowanej kalkuluje się przy zastosowaniu właściwej stopy dyskonta oraz marży.

Zakładając, że wartość każdej z pozostałych 4 rat, których termin płatności nie nastąpił do dnia wygaśnięcia lub rozwiązania umowy leasingu wynosi 11j., Korzystającemu pozostało w sumie do spłaty 44j. W związku z wygaśnięciem lub wypowiedzeniem umowy leasingu należnością Spółki staje się natomiast kwota zdyskontowana a zatem suma zdyskontowanych okresowych opłat leasingowych.

Wartość okresowych opłat leasingowych podlega dyskontowaniu przy zastosowaniu właściwej stopy dyskonta oraz marży. Zakładając, że zdyskontowana wartość okresowych opłat leasingowych wyniesie 10,5j. (zamiast 11j.), wartość kwoty zdyskontowanej wyniesie 42j.

W zależności natomiast od okoliczności towarzyszących wypowiedzeniu/wygaśnięciu umowy leasingu (np. wypłata odszkodowania ubezpieczeniowego, odebranie przedmiotu leasingu przez Spółkę), ostateczna kwota, której Spółka może żądać od Korzystającego może być inna niż opisana wyżej kwota zdyskontowana.

Celem zobrazowania rozliczeń pomiędzy Wnioskodawcą a Korzystającym zakłada się, że kwota zdyskontowana dla poniższych schematów wynosi 42j.

Poniżej Wnioskodawca przedstawia rozliczenie ostatecznej kwoty, której Spółka może żądać od Korzystającego w przypadku wygaśnięcia lub rozwiązania umowy:

na skutek stwierdzenia szkody całkowitej: W niniejszej sytuacji, Spółka w związku ze stwierdzeniem szkody całkowitej może otrzymać odszkodowanie ubezpieczeniowe od ubezpieczyciela „ODSZ” (30j.). Rozliczenie ostatecznej kwoty, której Wnioskodawca może żądać od Korzystającego, kalkulowane jest zgodnie z poniższym schematem:

42 (KWZD) - 30 (ODSZ) = 12

Kwota, której Wnioskodawca może żądać od Korzystającego: 12j.

na skutek utraty przedmiotu leasingu: W niniejszej sytuacji Wnioskodawca zakłada, że Korzystający utracił przedmiot leasingu (np. na skutek kradzieży). Spółka nie otrzyma z tego tytułu żadnych dodatkowych kwot jak np. ubezpieczenie czy kwota wynikająca ze sprzedaży odzyskanego przedmiotu leasingu. Mając to na uwadze, Spółka będzie uprawniona do żądania całej kwoty zdyskontowanej od Korzystającego.

KWZD = 42

Kwota, której Wnioskodawca może żądać od Korzystającego: 42j.

na skutek windykacji i sprzedaży przedmiotu leasingu w przypadku zaprzestania płatności rat leasingowych przez Korzystającego: W niniejszej sytuacji Wnioskodawca zakłada, że Spółka w związku z odzyskaniem i sprzedażą przedmiotu leasingu otrzyma wynagrodzenie z tytułu takiej transakcji - „SPRZ” (20). Dodatkowo, Spółka poniosła koszty związane z windykacją w kwocie 5j. Mając to na uwadze, rozliczenie ostatecznej kwoty, której Wnioskodawca może żądać od Korzystającego, kalkulowane jest zgodnie z poniższym schematem:

42 (KWZD) - 20 (SPRZ) + 5 = 27

Kwota, której Wnioskodawca może żądać od Korzystającego: 27j.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie doprecyzowane w uzupełnieniu wniosku).

Czy w przypadku wygaśnięcia, bądź przedterminowego rozwiązania umowy leasingu finansowego, spełniającej warunki określone w art. 17f ustawy o CIT, która stanowi dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, na skutek wystąpienia szkody całkowitej, utraty przedmiotu leasingu lub gdy umowa wygasa bądź jest rozwiązana z winy Korzystającego, Spółka powinna wystawić korektę faktury dokumentującej wydanie przedmiotu leasingu i dokonać obniżenia podstawy opodatkowania takiej dostawy do wysokości kwot rzeczywiście należnych Spółce po uwzględnieniu następstw ww. okoliczności, czyli podstawa opodatkowania powinna obejmować sumę opłat leasingowych należnych do dnia poprzedzającego rozwiązanie umowy leasingu, powiększoną o kwotę zdyskontowaną oraz pomniejszoną o kwotę otrzymanego odszkodowania (w przypadku szkody całkowitej lub kradzieży) lub o wartość zwróconego przedmiotu leasingu (w przypadku sprzedaży lub ponownego leasingu odebranego korzystającemu przedmiotu leasingu lub pozostałości po przedmiocie leasingu)?

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku wygaśnięcia, bądź przedterminowego rozwiązania umowy leasingu finansowego, w szczególności na skutek wystąpienia szkody całkowitej, utraty przedmiotu leasingu lub gdy umowa wygasa bądź jest rozwiązana z winy Korzystającego, powstanie konieczność wystawienia korekty faktury dokumentującej wydanie przedmiotu leasingu i obniżenia podstawy opodatkowania takiej dostawy do wysokości kwot rzeczywiście należnych Spółce po uwzględnieniu następstw ww. okoliczności, czyli podstawa opodatkowania powinna obejmować wartość należnych do dnia rozwiązania umowy rat leasingowych wynikających z umowy leasingu (wymaganych na podstawie dokumentów wystawionych przez Spółkę do dnia przedterminowego rozwiązania lub wypowiedzenia umowy leasingu).

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT wydanie towarów na podstawie umowy leasingu, zgodnie z którą odpisów amortyzacyjnych dokonuje Korzystający, stanowi dostawę towarów. W związku z tym przy zawarciu umowy leasingu finansowego, z chwilą wydania przedmiotu leasingu Korzystającemu, Spółka wystawia fakturę dokumentującą przedmiotową dostawę, opiewającą na całą wartość przedmiotu leasingu, a w konsekwencji cały podatek VAT zostaje rozliczony przy zawarciu umowy i wydaniu przedmiotu leasingu na mocy art. 19a ust. 1 ustawy o VAT.

Jednocześnie art. 29a ust. 1 ustawy o VAT przewiduje, iż podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. W sytuacji zatem, gdy po wydaniu przedmiotu leasingu korzystającemu, czyli po powstaniu obowiązku podatkowego i określeniu na ten moment podstawy opodatkowania zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, zaistnieją okoliczności, w następstwie których – zgodnie z umową leasingu – dana umowa wygasa, bądź ulega rozwiązaniu z winy Korzystającego i w konsekwencji przedmiot leasingu podlega zwrotowi, obniżona zostanie podstawa opodatkowania, gdyż kwota należna z tytułu sprzedaży zostanie pomniejszona o wartość rat leasingowych, które byłyby spłacane po rozwiązaniu umowy (rat obejmujących część odsetkową i część kapitałową obejmującą spłatę wartości początkowej przedmiotu leasingu).

Zgodnie bowiem z art. 29a ust. 10 pkt 1 i 2 ustawy o VAT, podstawę opodatkowania obniża się m.in. o kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen oraz o wartość zwróconych towarów i opakowań. W związku z powyższym, mając na uwadze treść przepisu art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, określona na moment dostawy przedmiotu leasingu podstawa opodatkowania powinna zostać obniżona m.in. o wartość odsetek od rat, które stały się natychmiast wymagalne z chwilą rozwiązania umowy leasingu wskutek jej wypowiedzenia. W takiej sytuacji, przedmiotowa obniżka powinna zostać udokumentowana fakturą korygującą, o której mowa w art. 106j ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Dodatkowo, w myśl art. 29a ust. 10 pkt 2 ustawy o VAT, podstawę opodatkowania zmniejsza się, co do zasady, o wartość zwróconych towarów i opakowań. Przepis art. 29a ust. 10 ustawy o VAT implementuje art. 90 Dyrektywy 2006/112/WE, który wskazuje okoliczności powodujące obniżenie podstawy opodatkowania, jakie nastąpiły po dokonaniu dostawy (transakcji), wyrażając zasadę, że podstawa opodatkowania nie może przewyższać kwoty należnego podatnikowi wynagrodzenia, co gwarantuje także realizację zasady neutralności podatku od towarów i usług dla podatników. Zmiana stosunków umownych, w następstwie której dochodzi do obniżenia wynagrodzenia podatnika w stosunku do pierwotnie ustalonego lub do zwrotu sprzedanych towarów (opakowań), musi skutkować obniżeniem podstawy opodatkowania ustalonej w momencie zrealizowania transakcji. Jeżeli więc na skutek rozwiązania umowy leasingu z winy korzystającego, zgodnie z zawartą umową i przepisami Kodeksu Cywilnego, leasingodawcy ostatecznie będzie się należała zapłata w kwocie mniejszej niż pierwotnie umówiona, okoliczność ta winna znaleźć odzwierciedlenie w ustalonej dla tej transakcji podstawie opodatkowania. W związku z tym, przedwczesne rozwiązanie umowy leasingu finansowego i zwrot przedmiotu leasingu skutkować będzie, w ocenie Spółki, koniecznością korekty faktury VAT dokumentującej transakcję dostawy towaru na podstawie umowy leasingu finansowego, gdyż kwota należna z tytułu sprzedaży zostanie obniżona. Zmianie ulegnie podstawa opodatkowania VAT i Spółka będzie zobligowana do wystawienia korekty faktury.

Mając na uwadze powyższe, w takiej sytuacji podstawę opodatkowania należy obniżyć nie tylko o stosowną wartość odsetek od rat, które stały się natychmiast wymagalne z chwilą rozwiązania umowy leasingu wskutek jej wypowiedzenia na podstawie art. 29a ust. 10 pkt 1 w zw. z art. 106j ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, lecz także wartość zwróconego Spółce przedmiotu leasingu (wartość odpowiadająca niespłaconej wartości początkowej przedmiotu leasingu na moment wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy leasingu z przyczyn wskazanych we wniosku) zgodnie z art. 29a ust. 10 pkt 2 w zw. z art. 106j ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT.

W kwestii możliwości skorygowania podstawy opodatkowania w przypadku leasingu finansowego wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 2 lipca 2015 r. w sprawie C-209/14 NLB Leasing d.o.o. przeciwko Republika Slovenija. Trybunał stwierdził mianowicie, że art. 90 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, który dotyczy przypadków anulowania, wypowiedzenia, rozwiązania, całkowitego lub częściowego niewywiązania się z płatności lub obniżenia ceny po dokonaniu transakcji, zobowiązuje państwa członkowskie do obniżenia podstawy opodatkowania i w związku z tym również kwoty podatku VAT należnego od podatnika za każdym razem, gdy po dokonaniu transakcji podatnik nie otrzymał części lub całości wynagrodzenia.

Podobnie wypowiedział się NSA w wyroku z dnia 28 września 2017 r. (sygn. akt I FSK 2053/15) wskazując, że „w razie rozwiązania umowy leasingu finansowego na skutek okoliczności, za które korzystający ponosi odpowiedzialność, w konsekwencji czego korzystający jest zobowiązany do natychmiastowego zapłacenia finansującemu wszystkich przewidzianych w umowie, a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i rozwiązania umowy leasingu, finansującemu – na podstawie art. 106j ust. 1 pkt 2 oraz art. 106j ust. 1 pkt 3 u.p.t.u. – przysługuje prawo do korekty faktury dokumentującej tę umowę, jeżeli prowadzi to do obniżenia podstawy opodatkowania z tytułu obniżenia ceny lub z tytułu zwrotu towaru (...) Ponadto obniżona w takim przypadku podstawa opodatkowania, w rozumieniu art. 29a ust. 1 u.p.t.u., obejmuje świadczenie rzeczywiście należne finansującemu, po uwzględnieniu następstw ww. okoliczności, czyli zasadniczo (bez uwzględnienia świadczeń z tytułu ubezpieczenia, zaliczanych do podstawy opodatkowania) sumę rat leasingowych należnych na dzień rozwiązania umowy oraz rat leasingowych wymagalnych na ten dzień, których termin płatności przypada po tymże dniu, pomniejszonych o stosowną część odsetkową oraz wartość ewentualnie zwróconego finansującemu przedmiotu leasingu”.

Analogicznie w wyroku z dnia 30 stycznia 2018 r. (sygn. akt I FSK 1330/15) NSA stwierdził, że w sytuacji, gdy po wydaniu przedmiotu leasingu korzystającemu, czyli po powstaniu obowiązku podatkowego i określeniu na ten moment podstawy opodatkowania zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, zaistnieją okoliczności, w następstwie których – zgodnie z umową leasingu – zapłata otrzymana przez leasingodawcę od leasingobiorcy ulegnie obniżeniu, należy skorygować pierwotnie określoną podstawę opodatkowania tej dostawy. Brak jest podstaw, aby na gruncie przepisów ustawy o VAT ograniczyć możliwość skorygowania podstawy opodatkowania do sytuacji, gdy korzystający zwraca leasingodawcy przedmiot leasingu. Ponadto przepis art. 29a ust. 10 pkt 1 w związku z art. 106j ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT umożliwia skorygowanie podstawy opodatkowania o kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen. Sytuację, gdy na skutek przedterminowego rozwiązania umowy leasingu leasingodawca może otrzymać mniejszą kwotę wynagrodzenia niż wynikająca z pierwotnie wystawionej faktury, należy traktować jako obniżenie ceny.

Ze względu na powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż wygaśnięcie umowy leasingu finansowego w czasie jej trwania, bądź przedterminowe jej rozwiązanie z winy Korzystającego, spowoduje konieczność wystawienia korekty faktury dokumentującej transakcję dostawy w ramach leasingu finansowego.

Ponadto w uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca doprecyzował, że w opinii Spółki, w przypadku wygaśnięcia, bądź przedterminowego rozwiązania umowy leasingu finansowego, na skutek wystąpienia szkody całkowitej, utraty przedmiotu leasingu lub gdy umowa wygasa bądź jest rozwiązana z winy Korzystającego, powstanie konieczność wystawienia korekty faktury dokumentującej wydanie przedmiotu leasingu i obniżenia podstawy opodatkowania takiej dostawy do wysokości kwot rzeczywiście należnych Spółce po uwzględnieniu następstw ww. okoliczności, czyli podstawa opodatkowania powinna obejmować sumę opłat leasingowych należnych do dnia poprzedzającego rozwiązanie umowy leasingu, powiększoną o kwotę zdyskontowaną oraz pomniejszoną o kwotę otrzymanego odszkodowania (w przypadku szkody całkowitej lub kradzieży) lub o wartość zwróconego przedmiotu leasingu (w przypadku sprzedaży lub ponownego leasingu odebranego korzystającemu przedmiotu leasingu lub pozostałości po przedmiocie leasingu).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów – w myśl art. 7 ust. 1 ustawy – rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Według art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Należy zauważyć, że dostawa towarów rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jakby była właścicielem tego dobra.

Zgodnie z art. 7 ust. 9 ustawy, przez umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1 pkt 2, rozumie się umowy w wyniku których, zgodnie z przepisami o podatku dochodowym, odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający oraz umowy leasingu w rozumieniu tych przepisów, których przedmiotami są grunty.

Stosownie do powołanego przepisu, umowa leasingu finansowego jest dla potrzeb podatku od towarów i usług traktowana jako odpłatna dostawa towarów.

W myśl art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Katalog elementów dodatkowych wchodzących w skład podstawy opodatkowania określony został w art. 29a ust. 6 ustawy. Stosownie do tego przepisu, podstawa opodatkowania obejmuje:

podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Na podstawie art. 29a ust. 7 ustawy, podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;
udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;
otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Z art. 29a ust. 10 ustawy wynika, że podstawę opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 13, obniża się o:

kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;
wartość zwróconych towarów i opakowań, z zastrzeżeniem ust. 11 i 12;
zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;
wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.

Z treści art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Na podstawie art. 106j ust. 1 ustawy, w przypadku gdy po wystawieniu faktury:

udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1,
udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1,
dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,
dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,
podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury

- podatnik wystawia fakturę korygującą.

Jak wynika z art. 106j ust. 2 ustawy, faktura korygująca powinna zawierać:

wyrazy „FAKTURA KORYGUJĄCA” albo wyraz „KOREKTA”;
numer kolejny oraz datę jej wystawienia;
dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca:
1. określone w art. 106e ust. 1 pkt 1-6,
2. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi objętych korektą;
przyczynę korekty;
jeżeli korekta wpływa na zmianę podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego – odpowiednio kwotę korekty podstawy opodatkowania lub kwotę korekty podatku należnego z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku i sprzedaży zwolnionej;
w przypadkach innych niż wskazane w pkt 5 – prawidłową treść korygowanych pozycji.

Ze wskazanych przepisów wynika, że jeżeli po wystawieniu faktury wystąpią zdarzenia mające wpływ na treść wystawionej faktury lub okaże się, że wystawiona faktura zawiera błędy, podatnik, wystawia w takim przypadku fakturę korygującą. Fakturę korygującą wystawia się m.in. w razie stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce lub kwocie podatku bądź w jakiejkolwiek innej pozycji faktury.

Zatem korygowanie treści pierwotnie wystawionej faktury powinno nastąpić przez wystawienie przez sprzedawcę faktury korygującej. Faktura korygująca wystawiana jest w celu podania właściwych, prawidłowych i zgodnych z rzeczywistością kwot i innych danych, decydujących o rzetelności wystawionego dokumentu. Tym samym, istotą faktur korygujących jest korekta faktur pierwotnych, tak aby dokumentowały rzeczywisty przebieg zdarzeń gospodarczych. Faktury korygujące wystawia się w celu udokumentowania ostatecznej wielkości sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że w przypadku wygaśnięcia, bądź przedterminowego rozwiązania umowy leasingu finansowego, na skutek wystąpienia szkody całkowitej, utraty przedmiotu leasingu lub gdy umowa wygasa bądź jest rozwiązana z winy Korzystającego, Spółka powinna wystawić korektę faktury dokumentującej wydanie przedmiotu leasingu i dokonać obniżenia podstawy opodatkowania takiej dostawy do wysokości kwot rzeczywiście należnych Spółce po uwzględnieniu następstw ww. okoliczności. Przy czym podstawa opodatkowania powinna obejmować sumę opłat leasingowych należnych do dnia poprzedzającego rozwiązanie umowy leasingu, powiększoną o kwotę zdyskontowaną.

Przy czym z okoliczności sprawy wynika, że w przypadku szkody całkowitej oraz utraty przedmiotu leasingu Wnioskodawca może otrzymać odszkodowanie ubezpieczeniowe od ubezpieczyciela. Jednakże należy stwierdzić, że kwota otrzymanego przez Wnioskodawcę odszkodowania od ubezpieczyciela nie może wpłynąć na podstawę opodatkowania z tytułu zawartej umowy leasingu. W tym przypadku korekta podstawy opodatkowania wiąże się z dokonaniem po sprzedaży obniżki ceny towaru (art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy) w wyniku dyskontowania – pomniejszenia części odsetkowej opłat leasingowych. Zatem kwota uzyskanego po dostawie towaru odszkodowania ubezpieczeniowego, chociaż realnie pomniejsza wartość jaką korzystający ma zapłacić Wnioskodawcy nie może pomniejszać podstawy opodatkowania dokonanej dostawy towarów. Podstawy opodatkowania nie będzie pomniejszać również cena sprzedaży netto pozostałości powypadkowych po przedmiocie leasingu, które powiększają kwotę odszkodowania ubezpieczeniowego. Sprzedaż pozostałości powypadkowych wiąże się bowiem z likwidacją szkody po dostawie towaru (przedmiotu leasingu) i pozostaje bez wpływu na podstawę opodatkowania dokonanej dostawy.

Ponadto w przedmiotowej sprawie na obniżenie podstawy opodatkowania nie mogą również wpłynąć kwoty uzyskane z tytułu sprzedaży lub ponownego leasingu odebranego korzystającemu przedmiotu leasingu lub pozostałości po przedmiocie leasingu. Są to bowiem okoliczności niezwiązane z zawartą umową leasingu i powstałe po wygaśnięciu bądź przedterminowym rozwiązaniu konkretnej umowy leasingu finansowego. Tym samym kwoty te nie stanowią kwoty należnej z tytułu dokonania dostaw pomiędzy Wnioskodawcą a korzystającym.

Należy zwrócić uwagę, że w istocie zwrot towaru stanowi podstawę do dokonania korekty o wartość zwróconego towaru, jednakże z opisu w przedmiotowej sprawie nie wynika aby ten zwrot towaru wiązał się z obniżeniem kwoty należnej z tytułu tej dostawy określonej w pierwotnej fakturze.

Natomiast jak wskazano wyżej kwoty uzyskane z tytułu sprzedaży lub ponownego leasingu odebranego korzystającemu przedmiotu leasingu lub pozostałości po przedmiocie leasingu są niezwiązane z zawartą umową leasingu i powstałe już po wygaśnięciu bądź przedterminowym rozwiązaniu konkretnej umowy leasingu finansowego, a zatem kwoty te nie stanowią kwoty należnej z tytułu dokonania dostawy pomiędzy Wnioskodawcą a korzystającym.

Jednocześnie w opisie sprawy Wnioskodawca wskazał, że w przypadku wygaśnięcia lub rozwiązania umowy leasingu może obciążyć leasingobiorcę następującymi kosztami dodatkowymi:

w przypadku wygaśnięcia umowy na skutek stwierdzenia szkody całkowitej – Spółka jest uprawniona do żądania od Korzystającego kosztów związanych z likwidacją szkody oraz kosztów związanych z przedmiotem leasingu lub jego pozostałościami w tym powstałych po wygaśnięciu umowy leasingu a dotyczących m.in. ubezpieczenia, przechowywania, złomowania czy utylizacji przedmiotu leasingu lub jego pozostałości;

w przypadku wypowiedzenia umowy na skutek zaprzestania płatności rat leasingowych - Spółka może żądać od Korzystającego kosztów poniesionych przez Spółkę w związku z odebraniem przedmiotu leasingu, jego wyceną, transportem, naprawą, usunięciem oznaczeń Korzystającego, ubezpieczeniem w tym w okresie po wypowiedzeniu umowy leasingu, przechowaniem i konserwacją. Powyższa możliwość wynika z faktu, że to Korzystający zobowiązany jest po wypowiedzeniu umowy m.in. zwrócić kompletny przedmiot leasingu w miejsce wskazane przez Spółkę. Gdy tego nie robi Spółka może odebrać przedmiot leasingu na koszt Korzystającego.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że ww. koszty dodatkowe, jako powstałe po wygaśnięciu lub wypowiedzeniu umowy, nie powinny być uwzględnione do ostatecznego wyliczenia podstawy opodatkowania z tytułu zawartej umowy leasingu, bowiem nie stanowią odpłatności z tytułu dokonanej dostawy.

Ponadto w przypadku wygaśnięcia lub rozwiązania umowy leasingu finansowego na skutek windykacji Spółka ponosi koszty związane z windykacją.

Odnosząc się do powyższego należy stwierdzić, że opłaty związane z windykacją mają wyłącznie charakter rekompensaty za niewykonanie lub nienależyte zobowiązania. Mają one charakter sankcyjny (karny) i wynikają z niewywiązania się przez leasingobiorcę z umowy. Tym samym ww. opłaty nie powinny być uwzględniane w podstawie opodatkowania z tytułu zawartej umowy leasingu finansowego.

W konsekwencji, w przypadku wygaśnięcia, bądź przedterminowego rozwiązania umowy leasingu finansowego, na skutek wystąpienia szkody całkowitej, utraty przedmiotu leasingu lub gdy umowa wygasa bądź jest rozwiązana z winy Korzystającego, podstawa opodatkowania powinna obejmować wyłącznie sumę opłat leasingowych należnych do dnia poprzedzającego rozwiązanie umowy leasingu, powiększoną o kwotę zdyskontowaną. Tym samym Wnioskodawca w związku z ww. okolicznościami powinien wystawić korektę faktury dokumentującej wydanie przedmiotu leasingu i dokonać obniżenia podstawy opodatkowania z tytułu dokonanej dostawy.

Zatem oceniając stanowisko Wnioskodawcy należało uznać je za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Jednocześnie podkreślić należy, iż tut. Organ wydając interpretację przepisów prawa podatkowego na podstawie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej nie prowadzi postępowania podatkowego w rozumieniu tej ustawy. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia pisemnej informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę. Tut. Organ informuje, iż nie jest właściwy do przeprowadzenia postępowania dowodowego, które w przedmiotowej sprawie umożliwiłoby weryfikację opisu sprawy.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Należy podkreślić również, iż na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii nie mogą wpłynąć powołane przez Wnioskodawcę we własnym stanowisku orzeczenia, bowiem stanowią one rozstrzygnięcie w konkretnej sprawie, osadzonej w określonym stanie faktycznym. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.) w swoim rozdziale III określa zamknięty katalog źródeł prawa powszechnie obowiązującego. Nie przewiduje on takiej mocy dla orzecznictwa sądowego, w tym orzecznictwa sądów administracyjnych (w Polsce nie obowiązuje system precedensów sądowych). W związku z powyższym, nie negując orzecznictwa, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy zauważyć, że moc obowiązująca wyroku zamyka się w obrębie sprawy, w której została wydana.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem Organu, który ją wydał (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin