2020.11.18 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL1-1.4012.402.2020.2.HW
z 18 listopada 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 15 września 2020 r. (data wpływu 18 września 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku, uznania transakcji za import usług, określenia podstawy opodatkowania, miejsca świadczenia usług, prawa do odliczenia podatku naliczonego oraz opodatkowania zwrotnego przeniesienia wierzytelności w ramach transakcji sekurytyzacji (pytania oznaczone we wniosku nr 1-6) – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 września 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku, uznania transakcji za import usług, określenia podstawy opodatkowania, miejsca świadczenia usług, prawa do odliczenia podatku naliczonego oraz opodatkowania zwrotnego przeniesienia wierzytelności w ramach transakcji sekurytyzacji (pytania oznaczone we wniosku nr 1-6).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

X Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „Spółka”) jest spółką prowadzącą działalność finansową, w szczególności, w zakresie zawierania umów leasingowych oraz umów najmu długoterminowego. W zakresie swojej działalności, Spółka udziela także swoim klientom finansowania w postaci pożyczek. Celem uzyskania finansowania potrzebnego do prowadzonej działalności, Spółka zamierza przeprowadzić transakcję sekurytyzacyjną (dalej: „Sekurytyzacja”) w odniesieniu do następujących wierzytelności:

wierzytelności wynikających z umów leasingu (dalej: „Umowy Leasingu”) zawartych przez Spółkę (jako finansującego, leasingodawcę) z korzystającymi będącymi polskimi podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą (dalej: „Leasingobiorcy”), stanowiących roszczenia w stosunku do Leasingobiorców przede wszystkim o zapłatę rat leasingowych oraz ewentualnie innych należności ubocznych wynikających z zawartych Umów Leasingu, w tym wierzytelności o zapłatę wartości rezydualnej przedmiotów leasingu (tj. wynikającej ze sprzedaży przedmiotu leasingu po wygaśnięciu lub rozwiązaniu Umowy Leasingu - dalej: „Wierzytelności Leasingowe”);
wierzytelności wynikających z umów najmu długoterminowego (dalej: „Umowy Najmu”) zawartych przez Spółkę (jako wynajmującego i finansującego) z najemcami (dalej: „Najemcy”), stanowiących roszczenia względem Najemców przede wszystkim o zapłatę czynszu najmu oraz ewentualnie innych należności ubocznych wynikających z zawartych Umów Najmu (dalej: „Wierzytelności z Umów Najmu”; Wierzytelności Leasingowe i Wierzytelności z Umów Najmu określane będą dalej łącznie jako: „Wierzytelności z Umów Najmu i Leasingu”);
wierzytelności wynikających z umów pożyczek (dalej: „Umowy Pożyczek”) zawartych przez Spółkę (jako pożyczkodawcę) z pożyczkobiorcami będącymi polskimi przedsiębiorcami (dalej: „Pożyczkobiorcy”), na podstawie których Spółka udzieliła Pożyczkobiorcom finansowania na zakup przedmiotów określonych w Umowach Pożyczek (dalej: „Wierzytelności Pożyczkowe”).

(dalej łącznie: „Wierzytelności” zaś Leasingobiorcy, Najemcy i Pożyczkobiorcy będą łącznie określani jako „Dłużnicy”).

Wierzytelności Leasingowe mogą wynikać zarówno z umów leasingu operacyjnego, jak i finansowego. Przedmiotem Umów Leasingu, Umów Najmu oraz Umów Pożyczek zawartych z Dłużnikami (tj. przedmiotami wynajętymi, leasingowanymi lub finansowanymi) są w szczególności środki transportu, sprzęt komputerowy i telekomunikacyjny, inne rodzaje maszyn i urządzeń, jak również oprogramowanie. Zgodnie z Umowami Leasingu, Umowami Najmu oraz Umowami Pożyczek, z których wynikać będą Wierzytelności, część odsetkowa rat może być wyliczana według stałej lub zmiennej stopy procentowej. W skład Wierzytelności nie będzie wchodził podatek od towarów i usług (dalej: „VAT”) naliczany przez Spółkę na ratach leasingowych i innych należnościach z tytułu Umów Leasingu, Umów Najmu i Umów Pożyczek. Wierzytelności, które będą objęte Sekurytyzacją będą wierzytelnościami niewymagalnymi. Nie będą to wierzytelności stanowiące tzw. złe długi, a wręcz przeciwnie, na dzień stanowiący tzw. datę graniczną (cut-off date), tj. określoną przez strony datę poprzedzającą dzień sprzedaży Wierzytelności do Y (o której mowa poniżej), nie będą istniały przesłanki do uznania tych Wierzytelności za zagrożone nieściągalnością.

Wszystkie sekurytyzowane Wierzytelności będą wynikać z umów zawartych przez Spółkę z polskimi podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą.

Planowana Sekurytyzacja zostanie przeprowadzona poprzez odpłatny przelew Wierzytelności przez Spółkę do spółki Y z siedzibą w Luksemburgu (adres: (…), numer w rejestrze spółek: (…) dalej: „Y”). Y jest spółką specjalnego przeznaczenia, utworzoną zgodnie z prawem Wielkiego Księstwa Luksemburga i będącą rezydentem podatkowym tego państwa. Y nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani też stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Y nie jest także zarejestrowana dla celów podatku od towarów i usług w Polsce. Y podlega, jako nieregulowany podmiot sekurytyzacyjny, luksemburskiemu prawu sekurytyzacyjnemu. Y nie jest powiązana kapitałowo lub organizacyjnie ze Spółką, a przedmiotem działalności Y jest wyłącznie nabywanie wierzytelności oraz uzyskiwanie finansowania (w szczególności, poprzez emisję papierów wartościowych, o której mowa poniżej), a także wykonywanie czynności z tym związanych.

Planowana Sekurytyzacja nie będzie obejmować wyłącznie zbycia Wierzytelności przez Spółkę do Y, ale do jej przeprowadzenia konieczne będą także inne kluczowe operacje. Na planowaną przez Spółkę Sekurytyzację składać się będą następujące podstawowe elementy transakcyjne:

Przeniesienie Wierzytelności ze Spółki do Y nastąpi w wykonaniu ramowej umowy sprzedaży wierzytelności, zawartej pomiędzy Spółką i Y. Przelew Wierzytelności w ramach Sekurytyzacji będzie dokonywany w sposób rewolwingowy. Oznacza to, że, zgodnie z założeniami Sekurytyzacji, Spółka będzie sprzedawała periodycznie do Y poszczególne transze Wierzytelności w czasie trwania ustalonego przez strony okresu rewolwingowego, przy założeniu, że Wierzytelności ujęte w danej transzy będą spełniać wcześniej ustalone warunki kwalifikujące je do Sekurytyzacji (przede wszystkim, przedmiotowe Wierzytelności muszą być wierzytelnościami tzw. performującymi, czyli niestanowiącymi złych długów). Pierwsza transza Wierzytelności zostanie przelana, zgodnie z założeniami, w dniu wykonania umowy sprzedaży Wierzytelności między Spółką i Y, a kolejne transze będą przelewane w późniejszych okresach. Wierzytelności zostaną przeniesione wraz z roszczeniami ubocznymi (zarówno o charakterze pieniężnym jak i niepieniężnym). Wraz z Wierzytelnościami Spółka nabędzie także prawo do zaspokojenia swoich roszczeń z zabezpieczeń ustanowionych celem zagwarantowania prawidłowego wykonania przez Dłużników ich zobowiązań dotyczących przenoszonych Wierzytelności.
Y zapłaci na rzecz Spółki cenę za nabyte Wierzytelności. Cena zakupu będzie odpowiadać aktualnej wartości Wierzytelności, określonej na tzw. datę graniczną (tj. datę ustaloną przez strony i poprzedzającą dzień sprzedaży Wierzytelności, na którą to datę określony zostanie pakiet Wierzytelności przenoszonych do Y), pomniejszonej o dyskonto ustalone według mającej zastosowanie stawki dyskonta określonej w warunkach Sekurytyzacji. Przedmiotowe dyskonto, będące różnicą pomiędzy wartością Wierzytelności a ceną zapłaconą za Wierzytelności, stanowić będzie wynagrodzenie należne Y za udział w Sekurytyzacji.
Przedmiotowa transakcja dla celów rachunkowych będzie rozpoznana odmiennie od ujęcia prawnego i podatkowego, a mianowicie z perspektywy rachunkowej transakcja ta nie zostanie rozpoznana jako sprzedaż wierzytelności, lecz jako pożyczka udzielona Spółce przez Y. W konsekwencji, otrzymane od Y środki pieniężne zostaną ujęte jako zobowiązanie wobec Y (podobnie jak pożyczka). W księgach Spółki pozostaną wykazane należności od Dłużników, a jednocześnie pojawi się gotówka oraz zobowiązanie wobec Y w wysokości zdyskontowanej wartości otrzymanej z tytułu sprzedaży Wierzytelności, tzn. wartość pożyczki wykazanej przez Spółkę w jej księgach odpowiadać będzie wartości ceny sprzedaży zapłaconej przez Y za Wierzytelności. Dodatkowo, Spółka będzie ujmowała w księgach rachunkowych „na bieżąco” zgodnie z zasadą memoriału koszty odpowiadające kwotom ponoszonym przez Y na obsługę bieżącej działalności (głównie z tytułu wynagrodzenia zewnętrznych podmiotów świadczących usługi na rzecz Y takie jak obsługa administracyjna, księgowa, itp., oraz koszty opłat serwisowych ponoszonych przez Y na rzecz Z oraz Spółki). Koszty Y związane z jej bieżącą działalnością będą w całości ujmowane przez Spółkę w jej księgach rachunkowych, jako koszty pozyskanego finansowania. W konsekwencji odmiennej kwalifikacji Sekurytyzacji dla celów księgowych niż to wynika z ujęcia prawnego i podatkowego, kwota opisanego wyżej dyskonta nie zostanie ujęta jako koszt rachunkowy w księgach rachunkowych Spółki.
Wierzytelności Pożyczkowe sprzedane do Y nie będą obejmować odsetek naliczonych do dnia sprzedaży wierzytelności (tj. odsetek należnych Spółce przed dniem sprzedaży Wierzytelności). Y będzie uprawniona do otrzymania odsetek od udzielonych pożyczek należnych od dnia nabycia Wierzytelności Pożyczkowych od Spółki. Wierzytelności Pożyczkowe przenoszone do Y będą obejmować kwotę główną pożyczek począwszy od daty granicznej (cut-off date). W konsekwencji, kwoty główne spłaconych pożyczek otrzymane przez Spółkę począwszy od daty granicznej będą przekazywane do Y.
Celem nabycia Wierzytelności od Spółki, Y wyemituje obligacje lub inne instrumenty dłużne, których zabezpieczeniem (źródłem spłaty) będą Wierzytelności nabyte od Spółki. Y może również zgromadzić potrzebne środki finansowe poprzez zaciągnięcie kredytów lub pożyczek. Y będzie płacić odsetki od zaciągniętego finansowania.
Jak wyżej wskazano, uzyskane przez Y finansowanie zostanie wykorzystane do zapłaty ceny za Wierzytelności. Płatność części ceny może zostać odroczona i zapłacona przez Y do Spółki po spłacie przez Y jej innych zobowiązań. W konsekwencji, planowana Sekurytyzacja stanowić będzie efektywną metodę finansowania Spółki, w której Spółka uzyska potrzebne środki finansowe przed datą wymagalności rat leasingowych, czynszów najmu i rat udzielonych pożyczek składających się na Wierzytelności będące przedmiotem Sekurytyzacji.
Z uwagi na fakt, iż przepisy unijne dotyczące transakcji sekurytyzacyjnych wymagają, aby inicjator sekurytyzacji (tu Spółka) zachował określony poziom ryzyka w odniesieniu do spłaty obligacji emitowanych przez podmiot emisyjny (tu Y), planowana Sekurytyzacja również przewidywać będzie odpowiednią konstrukcję zapewniającą spełnienie powyższych wymogów. Nastąpi to poprzez udzielenie pożyczki przez Spółkę na rzecz Y, która zostanie podporządkowana głównemu finansowaniu udzielonemu Y przez zewnętrznego inwestora lub inwestorów. Pożyczka podporządkowana będzie znacznie niższa od całościowego finansowania uzyskanego przez Y od zewnętrznego inwestora (lub inwestorów) celem sfinansowania nabycia Wierzytelności. Y będzie płaciła odsetki na rzecz Spółki z tytułu zaciągniętej pożyczki. Nie jest również wykluczone, że strony wprowadzą inne formy zachowania przez Spółkę wymaganego poziomu ryzyka, o którym mowa powyżej.
W ramach planowanej Sekurytyzacji zawarta zostanie umowa dotycząca serwisowania oraz koordynacji obsługi. Na podstawie tej umowy, po zbyciu Wierzytelności do Y, Z (adres: (…), numer w rejestrze spółek: (…)) – spółka powiązana ze Spółką – będzie pełniła funkcję tzw. master-serwisera (głównego serwisera) w zakresie administrowania przedmiotowymi Wierzytelnościami. Z nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Z jest zarejestrowana dla celów polskiego podatku VAT. Na Z będą spoczywały, w szczególności, całościowe obowiązki sprawozdawcze, zarządzanie portfelem, selekcja aktywów, itd. Spółka będzie pełnić rolę sub-serwisera w odniesieniu do Wierzytelności sprzedanych do Y oraz koordynatora obsługi w odniesieniu do przedmiotów wyleasingowanych/wynajętych i będących przedmiotem finansowania. Wynagrodzenie za usługi świadczone przez Spółkę będzie płacone przez Z. Wynagrodzenie na rzecz Z będzie płacone przez Y. Z uwagi na powyższe, z formalnego punktu widzenia odbiorcą usług świadczonych przez Spółkę (jako sub-serwisera i koordynatora obsługi) będzie Z. Na podstawie umowy dotyczącej serwisowania i koordynacji obsługi Spółka będzie zobowiązana do świadczenia usługi administrowania Wierzytelnościami, w tym, w szczególności, monitorowania należności od Dłużników, przyjmowania od Dłużników płatności z tytułu Wierzytelności, wzywania do zapłaty w przypadku opóźnienia w zapłacie, wdrażania działań zmierzających do wyegzekwowania należności w przypadku opóźnień w płatnościach, ewidencjonowania Wierzytelności i płatności dokonanych przez Dłużników, itd. Ściąganie Wierzytelności, co do zasady, będzie się odbywało w ten sposób, że Spółka będzie uzyskiwała spłaty Wierzytelności od Dłużników. Następnie, Spółka będzie przekazywała spłacone przez Dłużników kwoty Wierzytelności na rachunek bankowy Y. Usługi koordynacji obsługi będą dotyczyć konserwacji oraz naprawy wynajmowanych/wyleasingowanych i finansowanych przedmiotów, wymiany zużytych części oraz zapewnienia wymaganych prawem testów bezpieczeństwa.
Podobnie jak w innych transakcjach sekurytyzacyjnych, w planowanej Sekurytyzacji zostanie powołany podmiot pełniący rolę serwisera zastępczego (back-up servicer) w sytuacji, gdyby Z jako master serwiser i Spółka jako sub-serwiser nie mogły pełnić swoich funkcji w tym zakresie (na przykład, na skutek ich ewentualnej upadłości lub też gdyby z innych powodów Spółka lub Z nie wykonywały ciążących na nich obowiązków w stosunku do Y). Celem powołania takiego zastępczego podmiotu dla administrowania Wierzytelnościami jest zapewnienie ciągłości w ściąganiu Wierzytelności od Dłużników i przekazywaniu tych należności do Y. Jest to element kluczowy z uwagi na fakt, iż sekurytyzowane Wierzytelności stanowić będą zabezpieczenie finansowania uzyskanego przez Y na zakup Wierzytelności. W konsekwencji też, kwoty ściągniętych Wierzytelności muszą zostać przeznaczone na zwrot finansowania zaciągniętego przez Y.
Obligacje emitowane przez Y mogą być notowane na luksemburskiej lub innej giełdzie papierów wartościowych, co umożliwi swobodny obrót tymi papierami wartościowymi.
Przelew Wierzytelności do Y nie będzie połączony z przeniesieniem na Y własności wyleasingowanych/wynajętych przedmiotów objętych Umowami Leasingu oraz Umowami Najmu. W konsekwencji, pomimo przeniesienia Wierzytelności na Y, to Spółka w dalszym ciągu pozostawać będzie stroną Umów Leasingu i Umów Najmu. Analogicznie, w odniesieniu do Umów Pożyczek, to Spółka pozostanie pożyczkodawcą, pomimo że prawo do otrzymywania spłat kwoty głównej pożyczek oraz należnych odsetek zostanie przeniesione na Y. Spółka wystawiać też będzie faktury na Leasingobiorców i Najemców na poszczególne raty leasingowe i płatności czynszu najmu, wchodzące w skład Wierzytelności przelanych na Y. Dla ochrony Y przed ewentualnym ryzykiem upadłości Spółki, w ramach opisanej transakcji sekurytyzacyjnej może być ustanowione odpowiednie zabezpieczenie na rzecz Y przykładowo w formie warunkowego przewłaszczenia przedmiotów leasingu lub najmu na rzecz Y lub zastawu rejestrowego. Zabezpieczenie takie nie będzie wpływać na zmianę stron Umowy Leasingu lub Umowy Najmu, w których finansującym (leasingodawcą) i wynajmującym w dalszym ciągu pozostanie Spółka.
Biorąc pod uwagę skomplikowanie planowanej transakcji sekurytyzacyjnej oraz bardzo wiele elementów, które będą się na nią składały, oprócz Spółki (jako inicjatora sekurytyzacji i sub-serwisera), Z (jako master-serwisera) oraz Y (jako podmiotu emisyjnego), w transakcję tę będą zaangażowane również inne podmioty, w szczególności podmioty aranżujące transakcję, jak również zewnętrzne podmioty doradcze i administrujące Y (która będzie podmiotem niezależnym od Spółki).
Transakcja Sekurytyzacji może przewidywać obowiązek lub prawo Spółki do odkupu Wierzytelności od Y. Zobowiązanie Spółki do odkupienia Wierzytelności może mieć miejsce, w szczególności, w przypadku wystąpienia naruszenia ustalonych warunków Sekurytyzacji, np. w przypadku, gdy dana Wierzytelność nie spełnia wymogów niezbędnych do objęcia jej Sekurytyzacją (tzw. eligibility criteria). Spółka może mieć także prawo do odkupienia od Y Wierzytelności, które przestaną być terminowo spłacane przez Dłużników.
Możliwe jest także, iż po zakończeniu okresu rewolwingowego, Spółka będzie miała prawo do wykonania opcji call względem Wierzytelności na warunkach określonych pomiędzy stronami. W takim przypadku Spółka odkupi od Y niespłaconą część Wierzytelności, pod warunkiem, że cena uzyskana przez Y z odkupu będzie wystarczająca do spłaty finansowania pozyskanego od zewnętrznych inwestorów na nabycie Wierzytelności, jak też innych zobowiązań Y.
W ramach transakcji możliwe jest dokonywanie rozliczeń między stronami w drodze potrącenia wzajemnych należności.
Przepływy pieniężne z Y zostaną ustalone w taki sposób, aby, co do zasady, wszelkie nadwyżki finansowe Y były przekazywane do Spółki. Może to nastąpić poprzez zapłatę na rzecz Spółki odroczonego wynagrodzenia za Wierzytelności (stanowiącego część ceny zakupu), lub też zapłatę pod innym tytułem prawnym.

Jak wynika z powyższego szczegółowego opisu planowanej transakcji Sekurytyzacji, będzie to skomplikowana operacja finansowa zawierająca wiele istotnych elementów, które są nieodzowne dla skutecznego jej przeprowadzenia. Nie będzie to zatem transakcja obejmująca wyłącznie sprzedaż i przelew Wierzytelności do Y.

Wręcz przeciwnie, równie istotnymi elementami w Sekurytyzacji będzie także uzyskanie odpowiedniego finansowania przez Y poprzez emisję obligacji, zagwarantowanie skutecznej obsługi i administrowania sekurytyzowanych Wierzytelności pozwalające na terminowe ściąganie ich kwot od Dłużników i w konsekwencji realizację zobowiązań finansowych Y wobec podmiotów finansujących. Celem planowanej Sekurytyzacji nie będzie zbycie przez Spółkę Wierzytelności poprzez ich sprzedaż do Y celem windykacji, lecz przeprowadzenie szczególnej transakcji finansowej pozwalającej na uzyskanie przez Spółkę środków finansowych przed wymagalnością Wierzytelności, w drodze finansowania zapewnionego przez Y w oparciu o zabezpieczenie w postaci Wierzytelności. Właśnie z tych względów, sekurytyzowane Wierzytelności muszą być wierzytelnościami „zdrowymi”, nienoszącymi cech nieściągalności. Wierzytelności te muszą pozwolić Y na emisję w oparciu o nie „zdrowych” papierów wartościowych w formie obligacji, które zostaną nabyte przez inwestorów.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy przelewy Wierzytelności przez Spółkę do Y w ramach transakcji Sekurytyzacji będą wykonane w ramach usługi świadczonej przez Y na rzecz Spółki podlegającej zwolnieniu z podatku VAT?
Czy Spółka będzie podatnikiem w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez Y w zakresie nabywania Wierzytelności i w konsekwencji, czy Spółka będzie zobowiązana do rozpoznania tej transakcji, jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce?
Czy dla Spółki podstawą opodatkowania usług świadczonych przez Y w ramach Sekurytyzacji będzie jedynie kwota dyskonta uzyskiwana przez Y przy nabyciu Wierzytelności od Spółki, i w konsekwencji, czy ewentualna zmiana, po dniu sprzedaży, zmiennej stopy procentowej powodująca zmianę łącznej kwoty Wierzytelności i tym samym kwoty dyskonta albo podwyższenie ceny sprzedaży powodujące obniżenie dyskonta nie będą miały wpływu na podstawę opodatkowania usługi świadczonej przez Y?
Czy usługi świadczone przez Spółkę w odniesieniu do administrowania Wierzytelnościami zbytymi do Y oraz w zakresie koordynacji obsługi nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce i w konsekwencji, czy Spółka, jako usługodawca, nie będzie zobowiązana do rozliczenia w Polsce podatku należnego VAT z tytułu ich świadczenia?
Czy Spółka będzie miała prawo do obniżenia kwoty podatku należnego VAT o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług dotyczących świadczenia przez Spółkę usług administrowania sprzedanymi Wierzytelnościami oraz usług koordynacji obsługi?
Czy zwrotne przeniesienie Wierzytelności do Spółki na mocy określonego w umowie prawa lub obowiązku odkupu będzie objęte zakresem art. 8 Ustawy VAT i będzie stanowić jeden z elementów usługi wskazanej w pytaniu nr 1?

Zdaniem Wnioskodawcy:

W zakresie pytania 1

Zdaniem Spółki, przelewy Wierzytelności przez Spółkę do Y w ramach transakcji Sekurytyzacji będą wykonane w ramach usługi świadczonej przez Y na rzecz Spółki podlegającej zwolnieniu z podatku VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT, opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 Ustawy VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Bogate orzecznictwo (zarówno Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, jak i sądów polskich), a także dorobek doktryny w zakresie podatku VAT pozwoliły na wypracowanie określonych warunków, których zaistnienie musi być zweryfikowane dla uznania, iż określona transakcja stanowi usługę dla celów tej daniny. Zgodnie z jednolitym stanowiskiem w tym zakresie, co do zasady, warunkami koniecznymi do uznania transakcji za usługę dla celów VAT są:

działanie w charakterze podatnika w ramach danej transakcji, czyli konieczność uznania danej czynności za wykonaną w ramach działalności gospodarczej,
odpłatność, czyli istnienie bezpośredniego związku między świadczeniem a płatnością,
istnienie konsumenta danej usługi, czyli podmiotu odnoszącego korzyść w wyniku jej wyświadczenia,
istnienie stosunku prawnego będącego podstawą realizacji danej usługi.

Analiza planowanej transakcji sekurytyzacyjnej, w której Spółka będzie przenosić do Y Wierzytelności prowadzi do wniosku, iż wszystkie wyżej wymienione elementy konieczne do uznania tej transakcji za usługę świadczoną przez Y na rzecz Spółki, będą w tym przypadku spełnione. Zgodnie z przedstawionym szczegółowym opisem Sekurytyzacji, celem Spółki, jako inicjatora sekurytyzacji, jest uzyskanie finansowania przed wymagalnością Wierzytelności (czyli rat leasingowych wynikających z zawartych Umów Leasingu, czynszu wynikającego z Umów Najmu oraz rat wynikających z Umów Pożyczek). Sekurytyzacja planowana przez Spółkę jest zatem instrumentem pozwalającym na wcześniejsze otrzymanie środków finansowych przez Spółkę. W tym też celu zorganizowane zostanie całe przedsięwzięcie obejmujące, między innymi, zaangażowanie spółki celowej – Y, której rolą będzie nabycie Wierzytelności od Spółki, emisja obligacji celem sfinansowania zakupu Wierzytelności, a następnie obsługa zaciągniętego finansowania środkami pochodzącymi ze spłaty Wierzytelności przez Dłużników. Procedura ta pozwoli na zrefinansowanie Wierzytelności i uwolnienie środków finansowych zaangażowanych przez Spółkę w nabycie przedmiotów leasingu i najmu oraz udzielenie pożyczek. Biorąc pod uwagę te cele, należy stwierdzić, iż z perspektywy podatku VAT, Y wykona na rzecz Spółki usługę polegającą na zapewnieniu finansowania potrzebnego Spółce. Z uwagi na fakt, iż to Y, poprzez nabycie Wierzytelności i emisję obligacji, zorganizuje finansowanie i przekaże je Spółce tytułem ceny za Wierzytelności, podmiotem świadczącym przedmiotową usługę będzie Y. Spółka, uzyskując przedmiotowe środki finansowe, będzie natomiast konsumentem tej usługi.

W planowanej transakcji sekurytyzacyjnej wystąpi również element odpłatności, gdyż Y uzyska od Spółki określone wynagrodzenie za przystąpienie i zaangażowanie w transakcję sekurytyzacyjną. Wynagrodzenie to przyjmie formę dyskonta wskazanego w opisie zdarzenia przyszłego. Podstawą prawną do wzajemnych rozliczeń będą odpowiednie umowy i dokumenty transakcyjne regulujące wzajemne obowiązki stron.

Podstawą usługi sekurytyzacyjnej jest przelew (cesja) wierzytelności. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w art. 509 i następnych Kodeksu cywilnego. Zgodnie z treścią art. 509 § 1 tego aktu prawnego, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Zgodnie z § 2 cytowanego artykułu, wraz z wierzytelnością na kupującego przechodzą wszelkie związane z nią prawa. Przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności następuje na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja ma, tak jak w opisanej Sekurytyzacji, charakter odpłatny).

Opisana transakcja Sekurytyzacji nie polega jednak jedynie na cesji Wierzytelności, a jak wskazywano powyżej, składać się ona będzie z wielu czynności, obejmujących nie tylko samo nabycie Wierzytelności, ale i organizację finansowania tej transakcji.

Istnieje wiele definicji „sekurytyzacji”, uzależnionych od przyjętego modelu. Można jednakże przyjąć, że sekurytyzacja wierzytelności to proces, podczas którego z aktywów danego podmiotu (tu: Spółki) zostaje wydzielona określona pula wierzytelności, a następnie przekazana spółce specjalnego przeznaczenia (tu: Y), która to spółka następnie refinansuje zakupioną pulę wierzytelności przez emisję papierów wartościowych (obligacji). Najważniejszym celem procesu sekurytyzacji jest więc pozyskanie kapitału na prowadzenie dalszej działalności oraz rozwój inicjatora sekurytyzacji (będącego podmiotem zbywającym wierzytelności, takim jak Spółka w opisanej transakcji).

Zatem w okolicznościach niniejszej sprawy nie będzie miała miejsca wyłącznie cesja Wierzytelności, ponieważ nabycie Wierzytelności przez Y będzie stanowiło element świadczonej przez nią szerszej usługi pośrednictwa finansowego. Y w celu realizacji zawartej ze Spółką umowy nabycia Wierzytelności będzie zobowiązana do wykonania szeregu ściśle ze sobą powiązanych czynności, które złożą się na jedną kompleksową usługę świadczoną przez Y mającą za cel zapewnienie Spółce wymaganego finansowania – tj. na usługę sekurytyzacji.

Reasumując powyższą analizę, należy stwierdzić, iż przelewy Wierzytelności przez Spółkę do Y będą dokonane w ramach usługi świadczonej przez Y na rzecz Spółki, gdyż w jej rezultacie Spółka uzyska od Y finansowanie potrzebne do prowadzonej działalności gospodarczej. Dlatego też, Y będzie świadczyć w tym zakresie usługę, zgodnie z art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 Ustawy VAT.

W ocenie Spółki, usługa świadczona na jej rzecz przez Y stanowić będzie usługę zwolnioną z VAT. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38) Ustawy VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Z kolei art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy VAT przewiduje zwolnienie z podatku VAT dla usług w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usług pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Biorąc zatem pod uwagę, iż planowana transakcja sekurytyzacyjna ma na celu zapewnienie Spółce finansowania przez Y poprzez nabycie Wierzytelności przez Y i emisję obligacji na ich podstawie, transakcja ta, jako specyficzna operacja finansowa, będzie zwolniona z podatku VAT w oparciu o powyższe przepisy. Celem planowanej przez Spółkę Sekurytyzacji jest uzyskanie finansowania, zatem cel przedmiotowej usługi świadczonej przez Y będzie analogiczny do transakcji udzielenia pożyczki lub kredytu, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy VAT. Należy przy tym wskazać, iż zastosowanie wspomnianego artykułu nie może być ograniczane jedynie do finansowania w formie pożyczki lub kredytu, lecz zwolnienie w nim przewidziane powinno mieć zastosowanie także do innych form finansowania. Przepis ten stanowi implementację art. 135 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej („Dyrektywa VAT”). Zgodnie z tą regulacją, państwa członkowskie zwalniają z podatku VAT „udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę”. Aczkolwiek pojęcie udzielenia kredytu nie zostało zdefiniowane w Dyrektywie VAT, orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości („ETS”) wskazuje na szerokie zastosowanie zwolnienia przewidzianego w tej regulacji. Konkluzję tę potwierdza, między innymi, orzeczenie ETS w sprawie C-281/91 pomiędzy Muys’en De Winter’s Bouw-en Aannemingsbedrijf BV a Staatssecretaris van Financien (Holandia), w którym ETS nie podzielił poglądu, iż zwolnienie zawarte w komentowanym artykule odnosi się jedynie do kredytów udzielanych przez banki i instytucje finansowe. ETS, definiując termin "udzielenie kredytu", wskazał również, iż: „udzielenie kredytu i pośrednictwo kredytowe jest w zasadzie pojęciem wystarczająco szerokim, aby uwzględniać kredyt udzielony przez dostawcę towarów w formie odroczenia płatności”.

Rozciągnięcie przez ETS pojęcia „udzielenie kredytu” nawet na odroczenie płatności ceny w umowie sprzedaży (tzw. kredyt kupiecki) potwierdza, iż zakres przedmiotowy tego pojęcia powinien być definiowany szeroko. W zakres ten wchodzą zatem różne formy finansowania, w tym również takie, które dokonywane jest na podstawie umowy o sekurytyzację.

Zwolnienie planowanej transakcji sekurytyzacyjnej z podatku VAT znajduje uzasadnienie również w art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy VAT z uwagi na fakt, iż jest to usługa w zakresie długów. Przeniesienie Wierzytelności do Y będzie stanowiło element kompleksowej transakcji finansowej, której sensem i celem ekonomicznym jest zapewnienie Spółce finansowania i poprawa jej płynności finansowej. W efekcie Sekurytyzacji upłynnione zostaną Wierzytelności w stosunku do Dłużników, poprzez ich wprowadzenie do obrotu rynkowego w zmienionej formie, tj. w postaci papierów wartościowych o wyższym stopniu płynności, jakimi będą obligacje wyemitowane przez Y. Obligacje te będą natomiast zabezpieczone Wierzytelnościami przynoszącymi Y stały i przewidywalny dopływ finansowania pozwalający na obsługę wyemitowanych obligacji oraz innego finansowania zaciągniętego dla celów transakcji.

Podkreślić należy, iż do przedmiotowej transakcji nie znajdzie zastosowania art. 43 ust. 15 Ustawy VAT, który wyłącza ze zwolnienia, o którym mowa, między innymi, czynności ściągania długów oraz factoringu. Z uwagi na charakter i cel transakcji sekurytyzacyjnej, która będzie przeprowadzona przez Spółkę z udziałem Y, brak byłoby uzasadnienia dla uznania tej transakcji za czynność ściągania długów lub też factoring. Cel i specyfika omawianej transakcji sekurytyzacyjnej z jednej strony i cele czynności ściągania długów lub factoringu z drugiej strony są zasadniczo różne. O ile głównym powodem przeprowadzenia sekurytyzacji jest uzyskanie finansowania poprzez zamianę niepłynnych aktywów (Wierzytelności) na aktywa płynne (obligacje), o tyle celem czynności ściągania długów jest wyłącznie windykacja wierzytelności. W umowie sekurytyzacyjnej obejmującej przelew Wierzytelności ze Spółki do Y brak będzie postanowień przewidujących obowiązek Y do windykacji Wierzytelności na rzecz Spółki. Co więcej, to Spółka, na podstawie odrębnej umowy zawartej z Y o obsługę sekurytyzowanych Wierzytelności, pełnić będzie funkcję tzw. sub-serwisera zajmującego się ściąganiem Wierzytelności od Dłużników i przekazywaniem ściągniętych należności do Y.

Planowana Sekurytyzacja będzie się również w zasadniczy sposób różniła od czynności factoringu. Usługi tego rodzaju składają się z wielu różnych działań podejmowanych przez faktora, obejmujących, między innymi, windykację należności, monitorowanie spłat przez dłużników, dochodzenie należności, udzielenie kredytu faktorantowi, itd. Tymczasem, głównym celem Sekurytyzacji, któremu podporządkowane będą wszystkie jej elementy składowe, jest zapewnienie Spółce finansowania poprzez zamianę aktywów w postaci Wierzytelności na papiery wartościowe emitowane przez Y, będącą podmiotem emisyjnym.

Powyższe stanowisko Y o zwolnieniu usługi sekurytyzacji z podatku VAT potwierdza orzecznictwo sądowe oraz liczne interpretacje podatkowe. Tytułem przykładu należy wskazać następujące interpretacje podatkowe i wyroki:

(Wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie: z dnia 6 sierpnia 2012 r. (sygn. akt III SA/Wa 3009/11) oraz z dnia 29 sierpnia 2012 r. (sygn. akt III SA/Wa 3030/11);
Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 18 lipca 2013 r. (nr ILPP4/443-185/13-4/EWW), w której jednoznacznie stwierdzono:
„Odnosząc powyższe do zagadnienia przelewu przez Zainteresowanego wierzytelności z tytułu udzielonych kredytów lub pożyczek, które stanowić będą zabezpieczenie dokonanej przez Y emisji obligacji, w opinii tut. Organu, nie można uznać za usługę ściągania długów i factoringu. Ekonomicznym celem opisanej transakcji jest bowiem nabycie wierzytelności, które stanowić będą podstawę dokonanej emisji papierów wartościowych (obligacji), a więc pozyskanie środków na rynku kapitałowym. W istotny sposób odróżnia to taką transakcję cesji wierzytelności od nabycia wierzytelności zrealizowanej w celu odzyskania reprezentowanych przez nie wartości pieniężnych.
Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy stwierdzić należy, iż usługi świadczone przez Y na rzecz Spółki nie będą stanowić czynności wymienionych w art. 43 ust. 15 ustawy, jako czynności wyłączonych ze zwolnienia od podatku.
W związku z powyższym stwierdzić należy, że import usług świadczonych przez Y na rzecz Wnioskodawcy w ramach umowy sekurytyzacji stanowić będzie usługi finansowe w zakresie długów, zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy”.
(Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 24 stycznia 2014 r. (nr ILPP4/443-500/13-2/BA);
(Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 28 stycznia 2015 r. (nr IPPP3/443-1099/14-2/JF);
Interpretacje Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 8 kwietnia 2015 r. (nr IPPP3/4512-170/15-2/MC oraz nr IPPP3/4512-169/15-2/MC), dotyczące analogicznej transakcji sekurytyzacyjnej przeprowadzonej z udziałem spółki celowej z siedzibą w Luksemburgu;
(Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 28 kwietnia 2017 r. (nr 1462-IPPP1.4512.110.2017.1.MPE):
„W analizowanej sprawie charakter czynności wykonywanych przez Y na rzecz Spółki wskazuje, że Y poprzez nabycie wierzytelności udziela Spółce finansowania i poprawia jej płynność finansową. W efekcie przeprowadzonej sekurytyzacji upłynnione zostaną wierzytelności w stosunku do leasingobiorców poprzez ich wprowadzenie do obrotu w zmienionej formie – w postaci papierów wartościowych. Zatem celem transakcji zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a Spółką nie będzie czynność zbycia wierzytelności (uwolnienie się od konieczności odzyskania środków pieniężnych od dłużników), lecz uzyskanie przez Spółkę finansowania.
W konsekwencji, usługę świadczoną przez Y polegającą na nabyciu wierzytelności i zapewnieniu Spółce finansowania potraktować należy jako usługę w zakresie długów, która korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy VAT. Do powyższej usługi nie mają zastosowania wyłączenia wskazane w art. 43 ust. 15 ustawy VAT”;
Interpretacje Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 listopada 2017 r. (nr 0114-KDIP1-2.4012.500.2017.1.SM) oraz z 23 listopada 2017 r. (nr 0112-KDIL1-3.4012.418.2017.2.KM) dotyczące analogicznej transakcji sekurytyzacyjnej przeprowadzanej z udziałem spółki celowej z siedzibą w Luksemburgu;
Interpretacje Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 31 maja 2017 r. (nr 0114-KDIP1-2.4012.93.2017.1.IG), z dnia 1 czerwca 2017 r. (nr 0114-KDIP4.4012.114.2017.1.KR), z dnia 2 sierpnia 2019 r. (nr 0113-KDIPT1-2.4012.322.2019.1.KT), z dnia 2 listopada 2019 r. (nr 0114-KDIP4.4012.580.2018.2.EK) oraz z dnia 17 lutego 2020 r. (nr 0113-KDIPT1-2.4012.806.2019.2.IR).

Mając na uwadze przedstawione powyżej szerokie uzasadnienie, wsparte licznymi przykładami interpretacji podatkowych oraz orzeczeń sądów, zasadne jest stanowisko Spółki, zgodnie z którym usługa, która będzie świadczona na jej rzecz przez Y w ramach planowanej transakcji Sekurytyzacji korzystać będzie ze zwolnienia od podatku VAT.

W zakresie pytania 2

W zakresie drugiego pytania postawionego we wniosku Spółka stoi na stanowisku, iż Spółka będzie podatnikiem w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez Y w zakresie nabywania Wierzytelności i to Spółka będzie zobowiązana do rozpoznania tej transakcji, jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce.

Dla ustalenia podmiotu zobowiązanego do rozpoznania dla celów VAT usługi sekurytyzacji świadczonej przez Y na rzecz Spółki konieczne jest określenie miejsca świadczenia tej usługi. Stosownie do art. 28b ust. 1 Ustawy VAT, co do zasady, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Za „podatnika” w rozumieniu powyższego przepisu uznaje się (zgodnie z art. 28a Ustawy VAT), między innymi, podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6.

Mając na uwadze, iż Spółka jest „podatnikiem” w rozumieniu powyższej definicji i jednocześnie jest usługobiorcą usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez Y polegającej na nabywaniu Wierzytelności od Spółki, miejscem świadczenia przedmiotowej usługi będzie Polska, jako kraj, w którym Spółka ma siedzibę działalności gospodarczej.

Jak stanowi art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy VAT, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
usługobiorcą, w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b (co ma w tym przypadku miejsce), jest podatnik, o którym mowa w art. 15 Ustawy VAT lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Wyżej wskazane warunki dla uznania Spółki, jako podatnika z tytułu usług świadczonych przez Y będą spełnione w omawianej transakcji. Spółka będzie usługobiorcą przedmiotowych usług, a Y nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 2 pkt 9 Ustawy VAT, pod pojęciem „import usług” rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy VAT.

Zgodnie z art. 17 ust. 2 Ustawy VAT, w przypadku wymienionym w wyżej powołanym art. 17 ust. 1 pkt 4 usługodawca nie rozlicza podatku należnego.

Mając na uwadze powyższe, usługi sekurytyzacji Wierzytelności nabywane przez Spółkę od Y stanowić będą import usług w rozumieniu art. 2 pkt 9 Ustawy VAT, których miejscem świadczenia jest Polska, a Spółka, jako usługobiorca tych usług, będzie zobowiązana do ich rozliczenia dla celów VAT, jako usług zwolnionych z tego podatku (zgodnie ze stanowiskiem wskazanym w zakresie pytania nr 1).

Powyższe stanowisko znajduje pełne potwierdzenie m.in. w wyżej powołanych interpretacjach Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 18 lipca 2013 r. (nr ILPP4/443-185/13-4/EWW) oraz z dnia 24 stycznia 2014 r. (nr ILPP4/443-500/13-2/BA), jak również w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 4 lutego 2015 r. (nr IPPP3/443-1098/14-2/IG) oraz w interpretacjach Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 31 maja 2017 r. (nr 0114-KDIP1-2.4012.93.2017.1.IG), 1 czerwca 2017 r. (nr 0114-KDIP4.4012.114.2017.1.KR), 28 kwietnia 2017 r. (nr 1462-IPPP1.4512.110.2017.1.MPE), 25 października 2018 r. (nr 0114-KDIP4.4012.580.2018.2.EK), 5 sierpnia 2019 r. (nr 0114-KDIP1-2.4012.354.2019.3.IG) oraz 18 lutego 2020 r. (nr 0114-KDIP1-2.4012.744.2019.2.JŻ).

W zakresie pytania 3

Spółka stoi na stanowisku, iż dla Spółki podstawą opodatkowania usług świadczonych przez Y w ramach Sekurytyzacji będzie jedynie kwota dyskonta uzyskiwana przez Y przy nabyciu Wierzytelności od Spółki. W konsekwencji, ewentualna zmiana, już po dniu sprzedaży Wierzytelności, zmiennej stopy procentowej (w przypadku tych Wierzytelności, w których część odsetkowa kalkulowana jest przy zastosowaniu zmiennej stopy procentowej) powodująca zmianę łącznej kwoty Wierzytelności i tym samym kwoty dyskonta albo podwyższenie ceny sprzedaży powodujące obniżenie dyskonta nie będą miały wpływu na podstawę opodatkowania usługi świadczonej przez Y.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 Ustawy VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a - 30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, cena zakupu Wierzytelności będzie odpowiadać aktualnej wartości Wierzytelności, określonej na tzw. datę graniczną (tj. datę ustaloną przez strony i poprzedzającą dzień sprzedaży Wierzytelności, na którą to datę określony zostanie pakiet Wierzytelności przenoszonych do Y), pomniejszonej o dyskonto ustalone według mającej zastosowanie stawki dyskonta określonej w warunkach Sekurytyzacji. Przedmiotowe dyskonto, będące różnicą pomiędzy wartością Wierzytelności a ceną zapłaconą za Wierzytelności, stanowić będzie wynagrodzenie należne Y za udział w Sekurytyzacji. Podstawą opodatkowania będzie zatem kwota dyskonta uzyskana przez Y przy każdej kolejnej sprzedaży Wierzytelności w ramach opisanego w opisie zdarzenia przyszłego mechanizmu rewolwingowego.

Z uwagi na powyższe, ewentualna zmiana, po dniu sprzedaży Wierzytelności, zmiennej stopy procentowej powodująca zmianę kwoty Wierzytelności, w odniesieniu to Wierzytelności skalkulowanych przy zastosowaniu zmiennych stóp procentowych, nie będzie wpływać na podstawę opodatkowania usługi świadczonej przez Y. Analogicznie, również ewentualne podwyższenie ceny sprzedaży Wierzytelności nie będzie miało wpływu na podstawę opodatkowania usługi świadczonej przez Y.

W przypadku transakcji mających za przedmiot wierzytelności pewne i niewymagalne nie znajduje zastosowania wyrok TSUE z dnia 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-Nord Ost v. GFKL Financial Services AG, ani też wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 marca 2012 r. (sygn. akt I FPS 5/11). Oba te orzeczenia dotyczyły bowiem sprzedaży wierzytelności trudnych, których termin wymagalności upłynął, a prawdopodobieństwo ich odzyskania w całości było niewielkie, oraz gdzie ustalona cena nabycia wierzytelności była niższa od ich wartości nominalnej, przy czym różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedlała rzeczywistą ekonomiczną wartość tych wierzytelności w momencie sprzedaży.

W planowanej Sekurytyzacji, Wierzytelności będące przedmiotem sprzedaży będą niewymagalne i nie będzie w stosunku do nich zachodzić podejrzenie ich nieściągalności. Dlatego też, ze względu na powyższe istotne różnice, orzeczenia TSUE i NSA wskazane powyżej nie będą miały zastosowania w przypadku Sekurytyzacji opisanej w niniejszym wniosku. Wierzytelności objęte Sekurytyzacją nie będą miały bowiem charakteru złych długów (lub takich wierzytelności, co do których zachodzi ryzyko ich nieściągalności).

Ze względu na fakt, iż część odsetkowa rat wynikających z Umów Leasingu, Umów Najmu oraz Umów Pożyczki może być ustalana (w zależności od danej umowy) według stałej lub zmiennej stopy procentowej, może zajść sytuacja, iż po dokonaniu sprzedaży Wierzytelności, zmienna stopa procentowa stosowana w danej umowie ulegnie zmianie. Prawdopodobne również jest, iż zmiany stopy procentowej będą następować wielokrotnie w okresie trwania określonej umowy, z której Wierzytelności zostaną przeniesione do Y. W opinii Spółki, zmiany stopy procentowej mające miejsce już po sprzedaży Wierzytelności nie będą wpływać na podstawę opodatkowania w VAT usługi świadczonej przez Y, która to podstawa zostanie ustalona w oparciu o wartość dyskonta określoną w momencie sprzedaży Wierzytelności. Wynika to z faktu, iż w momencie sprzedaży Wierzytelności, czyli na dzień wyświadczenia usługi przez Y, kwota ustalonego wówczas dyskonta stanowić będzie całość świadczenia należnego od Spółki na rzecz Y w zamian za partycypację w transakcji Sekurytyzacji.

Z tych samych przyczyn, wpływu na podstawę opodatkowania nie powinny mieć ewentualne zmiany ceny sprzedaży po zawarciu transakcji. Podobnie jak w przypadku zmian dyskonta wywołanych zmianą stopy procentowej, także zmiany dyskonta wywołane ewentualnym podwyższeniem ceny Wierzytelności nie będą wpływać na podstawę opodatkowania usługi świadczonej przez Y dla celów VAT – podstawę opodatkowania w podatku VAT należy bowiem określić na moment wykonania usługi.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone w licznych interpretacjach Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Tytułem przykładu powołać można interpretacje z dnia 17 marca 2017 r. (3063-ILPP1-3.4512.52.2017.1.KB), z dnia 10 listopada 2017 r. (0111-KDIB3-1.4012.545.2017.1.WN), z dnia 9 listopada 2017 r. (0111-KDIB3-1.4012.457.2017.1.WN), z dnia 2 listopada 2018 r. (0112-KDIL1-3.4012.578.2018.1.KS), z dnia 2 sierpnia 2019 r. (0113-KDIPT1-2.4012.322.2019.1.KT), z dnia 17 lutego 2020 r. (nr 0113-KDIPT1-2.4012.806.2019.2.IR) oraz z dnia 23 listopada 2017 r. (nr 0112-KDIL1-3.4012.418.2017.2.KM), która dotyczyła analogicznej transakcji sekurytyzacyjnej.

W zakresie pytania 4

Zdaniem Spółki, usługi świadczone przez Spółkę w odniesieniu do administrowania Wierzytelnościami zbytymi do Y oraz w zakresie koordynacji obsługi nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce. W konsekwencji Spółka, jako usługodawca, nie będzie zobowiązana do rozliczenia w Polsce podatku należnego VAT z tytułu ich świadczenia.

Jak wskazano powyżej (w odniesieniu do pytania nr 2), zgodnie z art. 28b ust. 1 Ustawy VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku ich świadczenia na rzecz podatnika jest, co do zasady, miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Pod pojęciem "podatnika" w rozumieniu tego przepisu rozumie się (zgodnie z art. 28a):

podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej.

Zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego, po sprzedaży Wierzytelności przez Spółkę na rzecz Y, Spółka będzie świadczyła (jako sub-serwiser) usługi administrowania sprzedanymi Wierzytelnościami. Spółka będzie również pełnić funkcje koordynatora obsługi w odniesieniu do przedmiotów wyleasingowanych/wynajętych i będących przedmiotem finansowania. Wynagrodzenie za usługi świadczone przez Spółkę będzie płacone przez Z. Na podstawie umowy dotyczącej serwisowania i koordynacji obsługi Spółka będzie zobowiązana do świadczenia usługi administrowania Wierzytelnościami, w tym, w szczególności, monitorowania należności od Dłużników, przyjmowania od Dłużników płatności z tytułu Wierzytelności, wzywania do zapłaty w przypadku opóźnienia w zapłacie, wdrażania działań zmierzających do wyegzekwowania należności w przypadku opóźnień w płatnościach, ewidencjonowania Wierzytelności i płatności dokonanych przez Dłużników, itd. Usługi koordynacji obsługi będą dotyczyć konserwacji oraz naprawy wynajmowanych/wyleasingowanych i finansowanych przedmiotów, wymiany zużytych części oraz zapewnienia wymaganych prawem testów bezpieczeństwa.

Jak wynika z powyższego, odbiorcą usług świadczonych przez Spółkę będzie Z zarejestrowana w Niemczech i pełniąca funkcję master-serwisera. Jednocześnie, Z nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Spółka ta jest w Polsce zarejestrowana dla celów podatku VAT.

Biorąc pod uwagę powyższe, miejscem świadczenia opisanych wyżej usług przez Spółkę na rzecz Z będzie państwo siedziby usługobiorcy – Z, czyli Niemcy. W konsekwencji, przedmiotowe usługi nie będą opodatkowane polskim podatkiem VAT, a Spółka nie będzie zobowiązana do rozliczenia w Polsce podatku VAT należnego z tytułu świadczenia tych usług.

Wyżej przedstawione stanowisko znajduje pełne potwierdzenie, między innymi, w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 16 marca 2011 r. (nr IPPP3/443-1279/10-2/IB), w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 15 lipca 2013 r. (nr ITPP2/443-427/13/AW), w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 28 stycznia 2015 r. (nr IPPP3/443-1099/14-2/JF), w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 17 marca 2017 r. (nr 3063-ILPP1-3.4512.52.2017.1.KB) z dnia 17 lutego 2020 r. (nr 0113-KDIPT1-2.4012.806.2019.2.IR) oraz w interpretacji z dnia 23 listopada 2017 r. (nr 0112-KDIL1-3.4012.418.2017.2.KM), która dotyczyła analogicznej transakcji sekurytyzacyjnej.

W zakresie pytania 5

Zdaniem Spółki, Spółka będzie miała prawo do obniżenia kwoty podatku należnego VAT o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług dotyczących świadczenia przez Spółkę usług administrowania sprzedanymi Wierzytelnościami oraz usług koordynacji obsługi.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Jak stanowi art. 86 ust. 8 pkt 1 Ustawy o VAT, podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

Z powyższego przepisu wynika, iż podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w przypadku, gdy wykonując analogiczne czynności (tj. świadcząc usługi administrowania wierzytelnościami, w omawianym przypadku) w kraju miałby prawo do odliczenia tego podatku.

W skład usług administrowania Wierzytelnościami, które będą świadczone przez Spółkę wchodzić będzie, w szczególności, monitorowanie należności od Dłużników, przyjmowanie od Dłużników płatności z tytułu Wierzytelności, wzywanie do zapłaty w przypadku opóźnienia w zapłacie, wdrażanie działań zmierzających do wyegzekwowania należności w przypadku opóźnień w płatnościach, ewidencjonowanie Wierzytelności i płatności dokonanych przez Dłużników, itd. Usługi koordynacji obsługi będą dotyczyć konserwacji oraz naprawy wynajmowanych/wyleasingowanych i finansowanych przedmiotów, wymiany zużytych części oraz zapewnienia wymaganych prawem testów bezpieczeństwa.

Zdaniem Spółki, w sytuacji, gdyby miejscem świadczenia przedmiotowych usług administrowania Wierzytelnościami było terytorium Polski, usługi te podlegałyby w Polsce opodatkowaniu według stawki podstawowej VAT jako usługi ściągania długów, które są wyłączone ze zwolnienia zgodnie z art. 43 ust. 15 pkt 1 Ustawy VAT. Także usługi dotyczące koordynacji obsługi byłyby opodatkowane standardową stawką podatku VAT.

Powyższe konkluzje potwierdza, między innymi, interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 8 lipca 2011 r. (nr IPPP2/443-441/11-3/MM) czy też interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 17 marca 2017 r. (nr 3063-ILPP1-3.4512.52.2017.1.KB).

Stanowisko Spółki, iż usługi administrowania Wierzytelnościami podlegałyby opodatkowaniu podstawową stawką VAT, gdyby miejscem ich świadczenia była Polska, znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie i interpretacjach podatkowych wydanych na gruncie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b) Ustawy o VAT. Przepis ten stanowi, iż zwolnione z VAT są usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych. Interpretacja tego przepisu prowadzi do wniosku, iż administrowanie wierzytelnościami zbytymi do funduszu sekurytyzacyjnego nie stanowi zarządzania portfelem inwestycyjnym takiego funduszu i, w konsekwencji, nie korzysta z przedmiotowego zwolnienia. Stanowisko takie znalazło potwierdzenie przykładowo w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 21 stycznia 2016 r. (sygn. akt I FSK 1915/14). Analogiczne stanowisko, również dotyczące obsługi wierzytelności sprzedanych do funduszu sekurytyzacyjnego, zostało przedstawione w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 22 sierpnia 2012 r. (nr IPPP1/443-435/12-2/AS). W opinii Spółki, pomimo tego, że Y nie jest funduszem sekurytyzacyjnym, pogląd wyrażony w powyższym orzeczeniu i interpretacji może być na zasadach analogii stosowany również w odniesieniu do usług administrowania Wierzytelnościami, które będą świadczone przez Spółkę.

Reasumując, w przypadku, gdyby miejscem świadczenia omawianych usług administrowania Wierzytelnościami oraz koordynacji obsługi było terytorium kraju podlegałyby one opodatkowaniu VAT, a Spółce przysługiwałoby na zasadach ogólnych prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług. Mając na uwadze powyższe, Spółka będzie miała prawo do obniżenia kwoty podatku należnego VAT o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług dotyczących świadczenia przez Spółkę na rzecz Y usług administrowania sprzedanymi Wierzytelnościami oraz usług koordynacji obsługi.

Pogląd prezentowany przez Spółkę został także w pełni zaakceptowany przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 17 marca 2017 r. (nr 3063-ILPP1-3.4512.52.2017.1.KB). Interpretacja ta dotyczyła usług administrowania wierzytelnościami leasingowymi. Podobne stanowisko prezentowane jest także w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 27 marca 2014 r. (nr IPPP3/443-26/14-2/SM), z 16 marca 2011 r. (nr IPPP3/443-1279/10-2/IB) oraz z 20 grudnia 2011 r. (nr IPPP3/443-1272/11-2/LK), z dnia 10 listopada 2017 r. (nr 0111-KDIB3-1.4012.545.2017.1.WN), z dnia 9 listopada 2017 r. (nr 0111-KDIB3-1.4012.457.2017.1.WN), z dnia 2 listopada 2018 r. (nr 0112-KDIL1-3.4012.578.2018.1.KS) oraz z dnia 17 lutego 2020 r. (nr 0113-KDIPT1-2.4012.806.2019.2.IR).

W zakresie pytania 6

Zdaniem Spółki, w ramach Sekurytyzacji, Y będzie świadczyła na rzecz Spółki usługi w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT, w ramach których następować będzie, w szczególności, nabywanie przez Y Wierzytelności od Spółki, a także, w odniesieniu do niektórych Wierzytelności, zwrotne przeniesienie tych Wierzytelności przez Y na Spółkę na podstawie określonego w umowie prawa lub obowiązku odkupu. W konsekwencji, zwrotne przeniesienie Wierzytelności poprzez ich odkup, jako stanowiące jeden z elementów kompleksowej usługi Sekurytyzacji, będzie objęte zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Ze względu na fakt, iż zwrotne przeniesienie Wierzytelności do Spółki, na podstawie określonego w umowie prawa lub obowiązku odkupu, będzie stanowić element usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (kompleksowej usługi Sekurytyzacji), powyższa czynność zostanie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 4 Ustawy PCC.

Jak wskazywano powyżej (w uzasadnieniu do pytania 1), Sekurytyzacja jest rodzajem transakcji, na który składa się wiele poszczególnych usług i które łącznie prowadzą do sukcesu całego przedsięwzięcia. Jak wskazywano powyżej, w ramach Sekurytyzacji następuje m.in. przelew wierzytelności, zapewnienie finansowania przez Y poprzez emisję obligacji, usługa administrowania wierzytelnościami. Jak wskazywano w opisie zdarzenia przyszłego, w umowie zawartej między Y a Spółką mogą zostać zawarte postanowienia odnośnie prawa lub obowiązku odkupu niektórych Wierzytelności. W ocenie Spółki, ewentualny odkup Wierzytelności stanowi element usługi Sekurytyzacji i nie może być traktowany jako umowa nabycia Wierzytelności, która jest oderwana od usługi Sekurytyzacji. Konsekwentnie, odkup Wierzytelności przez Spółkę nie będzie stanowił świadczenia usługi przez tę Spółkę na rzecz Y, a będzie elementem usługi Sekurytyzacji.

Ewentualny odkup Wierzytelności w tym zakresie należy więc rozpatrywać na gruncie podatku od towarów i usług nie jako odrębną transakcję, lecz jedynie jako „wycofanie się” stron, w pewnym zakresie, z wcześniej dokonanej transakcji, wskutek ziszczenia się warunków, których strony na moment zawierania umowy sprzedaży Wierzytelności nie mogły przewidzieć. Wyodrębnienie odkupu jako odrębnej usługi miałoby bowiem charakter sztuczny gdyż odkup jest ściśle i nierozerwalnie związany z Transakcją. Dowodem na ten nierozerwalny związek jest fakt, że odkup jest możliwy jedynie między stronami transakcji - Spółka jest zainteresowana (w określonych przypadkach) jedynie powrotem jej „własnych” Wierzytelności, i nie zamierzałaby nabywać wierzytelności innych niż własne (pochodne umów zawartych przez Spółkę) od innych podmiotów niż Y. W konsekwencji więc, zwrotne przeniesienie Wierzytelności, będzie stanowiło element usługi Sekurytyzacji, która podlega ustawie o podatku od towarów i usług.

Powyższe stanowisko Spółki znajduje pełne potwierdzenie, m.in. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 4 maja 2016 r. (nr ILPP1/4512-1-195/16-2/AWa) oraz w licznych interpretacjach Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej m.in. z 24 marca 2017 r. (nr 3063-ILPP1-3.4512.53.2017.1.JN) oraz z 17 lutego 2020 r. (nr 0113-KDIPT1-2.4012.806.2019.2.IR, które dotyczyły analogicznych transakcji sekurytyzacji wierzytelności.

Mając na uwadze powyższe, stanowisko Spółki należy uznać za prawidłowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w części dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku, uznania transakcji za import usług, określenia podstawy opodatkowania, miejsca świadczenia usług, prawa do odliczenia podatku naliczonego oraz opodatkowania zwrotnego przeniesienia wierzytelności w ramach transakcji sekurytyzacji (pytania oznaczone we wniosku nr 1-6) jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
eksport towarów;
import towarów na terytorium kraju;
wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W myśl art. 2 pkt 1 ustawy, przez terytorium kraju rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

Przez towary – na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy – rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Według art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym, przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Jednocześnie, skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług, określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem, dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1710), zwanej dalej Kodeksem cywilnym.

Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego – wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl art. 509 § 2 Kodeksu cywilnego – wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Jak stanowi art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego – umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność.

W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

Natomiast pojęcie sekurytyzacji zawarte zostało w przepisach ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi Dz. U. z 2020 r., poz. 95) oraz w przepisach ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2020 r., poz. 1896).

Zgodnie z art. 2 pkt 30-32 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi – ilekroć w ustawie jest mowa o:

puli wierzytelności – rozumie się przez to przynoszącą regularny dopływ kapitału grupę jednolitych rodzajowo wierzytelności, posiadanych i wyodrębnionych przez inicjatora sekurytyzacji, z których każda z wierzytelności stanowiących łącznie co najmniej 75% grupy przynosi regularny dopływ kapitału oraz każda wierzytelność spełnia kryteria określone w statucie funduszu (pkt 30);
inicjatora sekurytyzacji – rozumie się przez to jednostkę samorządu terytorialnego, związek jednostek samorządu terytorialnego lub podmiot prowadzący działalność gospodarczą, zbywające funduszowi sekurytyzacyjnemu pulę wierzytelności albo zobowiązujące się do przekazywania funduszowi sekurytyzacyjnemu wszystkich świadczeń otrzymanych przez nie z określonej puli wierzytelności (pkt 31);
sekurytyzowanych wierzytelnościach – rozumie się przez to wierzytelności stanowiące przedmiot lokat funduszu sekurytyzacyjnego oraz wierzytelności wyodrębnione przez inicjatora sekurytyzacji albo inny podmiot, który zawarł z funduszem umowę zobowiązującą go do przekazywania funduszowi świadczeń uzyskanych w związku z tymi wierzytelnościami (pkt 32).

Szczegółowe zasady dotyczące funkcjonowania funduszów sekurytyzacyjnych zawiera Rozdział III ustawy o funduszach inwestycyjnych (…).

W literaturze istnieje wiele definicji „sekurytyzacji”, uzależnionych od przyjętego modelu. Można jednakże przyjąć, że sekurytyzacja wierzytelności to proces, podczas którego z bilansu banku zostaje wydzielona określona pula wierzytelności, a następnie przekazana spółce specjalnego przeznaczenia (Special Purpose Vehicle, Y), która następnie refinansuje zakupioną pulę wierzytelności przez emisję papierów wartościowych. Najważniejszym celem procesu sekurytyzacji jest pozyskanie kapitałów na prowadzenie dalszej działalności oraz rozwój. Wówczas najczęściej stosowana jest sekurytyzacja wierzytelności przyszłych, a więc takich, które jeszcze nie powstały, natomiast istnieją przesłanki ich prawnego i ekonomicznego ukonstytuowania się w przyszłości.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest spółką prowadzącą działalność finansową, w szczególności, w zakresie zawierania umów leasingowych oraz umów najmu długoterminowego. W zakresie swojej działalności, Spółka udziela także swoim klientom finansowania w postaci pożyczek. Celem uzyskania finansowania potrzebnego do prowadzonej działalności, Spółka zamierza przeprowadzić transakcję sekurytyzacyjną w odniesieniu do następujących wierzytelności:

wierzytelności wynikających z umów leasingu (dalej: „Umowy Leasingu”) zawartych przez Spółkę (jako finansującego, leasingodawcę) z korzystającymi będącymi polskimi podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą (dalej: „Leasingobiorcy”), stanowiących roszczenia w stosunku do Leasingobiorców przede wszystkim o zapłatę rat leasingowych oraz ewentualnie innych należności ubocznych wynikających z zawartych Umów Leasingu, w tym wierzytelności o zapłatę wartości rezydualnej przedmiotów leasingu (tj. wynikającej ze sprzedaży przedmiotu leasingu po wygaśnięciu lub rozwiązaniu Umowy Leasingu - dalej: „Wierzytelności Leasingowe”);
wierzytelności wynikających z umów najmu długoterminowego (dalej: „Umowy Najmu”) zawartych przez Spółkę (jako wynajmującego i finansującego) z najemcami (dalej: „Najemcy”), stanowiących roszczenia względem Najemców przede wszystkim o zapłatę czynszu najmu oraz ewentualnie innych należności ubocznych wynikających z zawartych Umów Najmu (dalej: „Wierzytelności z Umów Najmu”; Wierzytelności Leasingowe i Wierzytelności z Umów Najmu określane będą dalej łącznie jako: „Wierzytelności z Umów Najmu i Leasingu”);
wierzytelności wynikających z umów pożyczek (dalej: „Umowy Pożyczek”) zawartych przez Spółkę (jako pożyczkodawcę) z pożyczkobiorcami będącymi polskimi przedsiębiorcami (dalej: „Pożyczkobiorcy”), na podstawie których Spółka udzieliła Pożyczkobiorcom finansowania na zakup przedmiotów określonych w Umowach Pożyczek (dalej: „Wierzytelności Pożyczkowe”).

(dalej łącznie: „Wierzytelności” zaś Leasingobiorcy, Najemcy i Pożyczkobiorcy będą łącznie określani jako „Dłużnicy”).

Wszystkie sekurytyzowane Wierzytelności będą wynikać z umów zawartych przez Spółkę z polskimi podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą.

Planowana Sekurytyzacja zostanie przeprowadzona poprzez odpłatny przelew Wierzytelności przez Spółkę do Y. Y jest spółką specjalnego przeznaczenia, utworzoną zgodnie z prawem Wielkiego Księstwa Luksemburga i będącą rezydentem podatkowym tego państwa. Y nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani też stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Y nie jest także zarejestrowana dla celów podatku od towarów i usług w Polsce. Y podlega, jako nieregulowany podmiot sekurytyzacyjny, luksemburskiemu prawu sekurytyzacyjnemu. Y nie jest powiązana kapitałowo lub organizacyjnie ze Spółką, a przedmiotem działalności Y jest wyłącznie nabywanie wierzytelności oraz uzyskiwanie finansowania (w szczególności, poprzez emisję papierów wartościowych, o której mowa poniżej), a także wykonywanie czynności z tym związanych.

Przeniesienie Wierzytelności ze Spółki do Y nastąpi w wykonaniu ramowej umowy sprzedaży wierzytelności, zawartej pomiędzy Spółką i Y. Przelew Wierzytelności w ramach Sekurytyzacji będzie dokonywany w sposób rewolwingowy. Oznacza to, że, zgodnie z założeniami Sekurytyzacji, Spółka będzie sprzedawała periodycznie do Y poszczególne transze Wierzytelności w czasie trwania ustalonego przez strony okresu rewolwingowego, przy założeniu, że Wierzytelności ujęte w danej transzy będą spełniać wcześniej ustalone warunki kwalifikujące je do Sekurytyzacji (przede wszystkim, przedmiotowe Wierzytelności muszą być wierzytelnościami tzw. performującymi, czyli niestanowiącymi złych długów). Pierwsza transza Wierzytelności zostanie przelana, zgodnie z założeniami, w dniu wykonania umowy sprzedaży Wierzytelności między Spółką i Y, a kolejne transze będą przelewane w późniejszych okresach. Wierzytelności zostaną przeniesione wraz z roszczeniami ubocznymi (zarówno o charakterze pieniężnym jak i niepieniężnym). Wraz z Wierzytelnościami Spółka nabędzie także prawo do zaspokojenia swoich roszczeń z zabezpieczeń ustanowionych celem zagwarantowania prawidłowego wykonania przez Dłużników ich zobowiązań dotyczących przenoszonych Wierzytelności.
Y zapłaci na rzecz Spółki cenę za nabyte Wierzytelności. Cena zakupu będzie odpowiadać aktualnej wartości Wierzytelności, określonej na tzw. datę graniczną (tj. datę ustaloną przez strony i poprzedzającą dzień sprzedaży Wierzytelności, na którą to datę określony zostanie pakiet Wierzytelności przenoszonych do Y), pomniejszonej o dyskonto ustalone według mającej zastosowanie stawki dyskonta określonej w warunkach Sekurytyzacji. Przedmiotowe dyskonto, będące różnicą pomiędzy wartością Wierzytelności a ceną zapłaconą za Wierzytelności, stanowić będzie wynagrodzenie należne Y za udział w Sekurytyzacji.
Przedmiotowa transakcja dla celów rachunkowych będzie rozpoznana odmiennie od ujęcia prawnego i podatkowego, a mianowicie z perspektywy rachunkowej transakcja ta nie zostanie rozpoznana jako sprzedaż wierzytelności, lecz jako pożyczka udzielona Spółce przez Y. W konsekwencji, otrzymane od Y środki pieniężne zostaną ujęte jako zobowiązanie wobec Y (podobnie jak pożyczka). W księgach Spółki pozostaną wykazane należności od Dłużników, a jednocześnie pojawi się gotówka oraz zobowiązanie wobec Y w wysokości zdyskontowanej wartości otrzymanej z tytułu sprzedaży Wierzytelności, tzn. wartość pożyczki wykazanej przez Spółkę w jej księgach odpowiadać będzie wartości ceny sprzedaży zapłaconej przez Y za Wierzytelności. Dodatkowo, Spółka będzie ujmowała w księgach rachunkowych „na bieżąco” zgodnie z zasadą memoriału koszty odpowiadające kwotom ponoszonym przez Y na obsługę bieżącej działalności (głównie z tytułu wynagrodzenia zewnętrznych podmiotów świadczących usługi na rzecz Y takie jak obsługa administracyjna, księgowa, itp., oraz koszty opłat serwisowych ponoszonych przez Y na rzecz Z oraz Spółki). Koszty Y związane z jej bieżącą działalnością będą w całości ujmowane przez Spółkę w jej księgach rachunkowych, jako koszty pozyskanego finansowania. W konsekwencji odmiennej kwalifikacji Sekurytyzacji dla celów księgowych niż to wynika z ujęcia prawnego i podatkowego, kwota opisanego wyżej dyskonta nie zostanie ujęta jako koszt rachunkowy w księgach rachunkowych Spółki.
Wierzytelności Pożyczkowe sprzedane do Y nie będą obejmować odsetek naliczonych do dnia sprzedaży wierzytelności (tj. odsetek należnych Spółce przed dniem sprzedaży Wierzytelności). Y będzie uprawniona do otrzymania odsetek od udzielonych pożyczek należnych od dnia nabycia Wierzytelności Pożyczkowych od Spółki. Wierzytelności Pożyczkowe przenoszone do Y będą obejmować kwotę główną pożyczek począwszy od daty granicznej (cut-off date). W konsekwencji, kwoty główne spłaconych pożyczek otrzymane przez Spółkę począwszy od daty granicznej będą przekazywane do Y.
Celem nabycia Wierzytelności od Spółki, Y wyemituje obligacje lub inne instrumenty dłużne, których zabezpieczeniem (źródłem spłaty) będą Wierzytelności nabyte od Spółki. Y może również zgromadzić potrzebne środki finansowe poprzez zaciągnięcie kredytów lub pożyczek. Y będzie płacić odsetki od zaciągniętego finansowania.
Jak wyżej wskazano, uzyskane przez Y finansowanie zostanie wykorzystane do zapłaty ceny za Wierzytelności. Płatność części ceny może zostać odroczona i zapłacona przez Y do Spółki po spłacie przez Y jej innych zobowiązań. W konsekwencji, planowana Sekurytyzacja stanowić będzie efektywną metodę finansowania Spółki, w której Spółka uzyska potrzebne środki finansowe przed datą wymagalności rat leasingowych, czynszów najmu i rat udzielonych pożyczek składających się na Wierzytelności będące przedmiotem Sekurytyzacji.
Z uwagi na fakt, iż przepisy unijne dotyczące transakcji sekurytyzacyjnych wymagają, aby inicjator sekurytyzacji (tu Spółka) zachował określony poziom ryzyka w odniesieniu do spłaty obligacji emitowanych przez podmiot emisyjny (tu Y), planowana Sekurytyzacja również przewidywać będzie odpowiednią konstrukcję zapewniającą spełnienie powyższych wymogów. Nastąpi to poprzez udzielenie pożyczki przez Spółkę na rzecz Y, która zostanie podporządkowana głównemu finansowaniu udzielonemu Y przez zewnętrznego inwestora lub inwestorów. Pożyczka podporządkowana będzie znacznie niższa od całościowego finansowania uzyskanego przez Y od zewnętrznego inwestora (lub inwestorów) celem sfinansowania nabycia Wierzytelności. Y będzie płaciła odsetki na rzecz Spółki z tytułu zaciągniętej pożyczki. Nie jest również wykluczone, że strony wprowadzą inne formy zachowania przez Spółkę wymaganego poziomu ryzyka, o którym mowa powyżej.
W ramach planowanej Sekurytyzacji zawarta zostanie umowa dotycząca serwisowania oraz koordynacji obsługi. Na podstawie tej umowy, po zbyciu Wierzytelności do Y, Z – spółka powiązana ze Spółką – będzie pełniła funkcję tzw. master-serwisera (głównego serwisera) w zakresie administrowania przedmiotowymi Wierzytelnościami. Z nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Z jest zarejestrowana dla celów polskiego podatku VAT. Na Z będą spoczywały, w szczególności, całościowe obowiązki sprawozdawcze, zarządzanie portfelem, selekcja aktywów, itd. Spółka będzie pełnić rolę sub-serwisera w odniesieniu do Wierzytelności sprzedanych do Y oraz koordynatora obsługi w odniesieniu do przedmiotów wyleasingowanych/wynajętych i będących przedmiotem finansowania. Wynagrodzenie za usługi świadczone przez Spółkę będzie płacone przez Z. Wynagrodzenie na rzeczZ będzie płacone przez Y. Z uwagi na powyższe, z formalnego punktu widzenia odbiorcą usług świadczonych przez Spółkę (jako sub-serwisera i koordynatora obsługi) będzie Z. Na podstawie umowy dotyczącej serwisowania i koordynacji obsługi Spółka będzie zobowiązana do świadczenia usługi administrowania Wierzytelnościami, w tym, w szczególności, monitorowania należności od Dłużników, przyjmowania od Dłużników płatności z tytułu Wierzytelności, wzywania do zapłaty w przypadku opóźnienia w zapłacie, wdrażania działań zmierzających do wyegzekwowania należności w przypadku opóźnień w płatnościach, ewidencjonowania Wierzytelności i płatności dokonanych przez Dłużników, itd. Ściąganie Wierzytelności, co do zasady, będzie się odbywało w ten sposób, że Spółka będzie uzyskiwała spłaty Wierzytelności od Dłużników. Następnie, Spółka będzie przekazywała spłacone przez Dłużników kwoty Wierzytelności na rachunek bankowy Y. Usługi koordynacji obsługi będą dotyczyć konserwacji oraz naprawy wynajmowanych/wyleasingowanych i finansowanych przedmiotów, wymiany zużytych części oraz zapewnienia wymaganych prawem testów bezpieczeństwa.
Podobnie jak w innych transakcjach sekurytyzacyjnych, w planowanej Sekurytyzacji zostanie powołany podmiot pełniący rolę serwisera zastępczego (back-up servicer) w sytuacji, gdyby Z jako master serwiser i Spółka jako sub-serwiser nie mogły pełnić swoich funkcji w tym zakresie (na przykład, na skutek ich ewentualnej upadłości lub też gdyby z innych powodów Spółka lub Z nie wykonywały ciążących na nich obowiązków w stosunku do Y). Celem powołania takiego zastępczego podmiotu dla administrowania Wierzytelnościami jest zapewnienie ciągłości w ściąganiu Wierzytelności od Dłużników i przekazywaniu tych należności do Y. Jest to element kluczowy z uwagi na fakt, iż sekurytyzowane Wierzytelności stanowić będą zabezpieczenie finansowania uzyskanego przez Y na zakup Wierzytelności. W konsekwencji też, kwoty ściągniętych Wierzytelności muszą zostać przeznaczone na zwrot finansowania zaciągniętego przez Y.
Obligacje emitowane przez Y mogą być notowane na luksemburskiej lub innej giełdzie papierów wartościowych, co umożliwi swobodny obrót tymi papierami wartościowymi.
Przelew Wierzytelności do Y nie będzie połączony z przeniesieniem na Y własności wyleasingowanych/wynajętych przedmiotów objętych Umowami Leasingu oraz Umowami Najmu. W konsekwencji, pomimo przeniesienia Wierzytelności na Y, to Spółka w dalszym ciągu pozostawać będzie stroną Umów Leasingu i Umów Najmu. Analogicznie, w odniesieniu do Umów Pożyczek, to Spółka pozostanie pożyczkodawcą, pomimo że prawo do otrzymywania spłat kwoty głównej pożyczek oraz należnych odsetek zostanie przeniesione na Y. Spółka wystawiać też będzie faktury na Leasingobiorców i Najemców na poszczególne raty leasingowe i płatności czynszu najmu, wchodzące w skład Wierzytelności przelanych na Y. Dla ochrony Y przed ewentualnym ryzykiem upadłości Spółki, w ramach opisanej transakcji sekurytyzacyjnej może być ustanowione odpowiednie zabezpieczenie na rzecz Y przykładowo w formie warunkowego przewłaszczenia przedmiotów leasingu lub najmu na rzecz Y lub zastawu rejestrowego. Zabezpieczenie takie nie będzie wpływać na zmianę stron Umowy Leasingu lub Umowy Najmu, w których finansującym (leasingodawcą) i wynajmującym w dalszym ciągu pozostanie Spółka.
Biorąc pod uwagę skomplikowanie planowanej transakcji sekurytyzacyjnej oraz bardzo wiele elementów, które będą się na nią składały, oprócz Spółki (jako inicjatora sekurytyzacji i sub-serwisera), Z (jako master-serwisera) oraz Y (jako podmiotu emisyjnego), w transakcję tę będą zaangażowane również inne podmioty, w szczególności podmioty aranżujące transakcję, jak również zewnętrzne podmioty doradcze i administrujące Y (która będzie podmiotem niezależnym od Spółki).
Transakcja Sekurytyzacji może przewidywać obowiązek lub prawo Spółki do odkupu Wierzytelności od Y. Zobowiązanie Spółki do odkupienia Wierzytelności może mieć miejsce, w szczególności, w przypadku wystąpienia naruszenia ustalonych warunków Sekurytyzacji, np. w przypadku, gdy dana Wierzytelność nie spełnia wymogów niezbędnych do objęcia jej Sekurytyzacją (tzw. eligibility criteria). Spółka może mieć także prawo do odkupienia od Y Wierzytelności, które przestaną być terminowo spłacane przez Dłużników.
Możliwe jest także, iż po zakończeniu okresu rewolwingowego, Spółka będzie miała prawo do wykonania opcji call względem Wierzytelności na warunkach określonych pomiędzy stronami. W takim przypadku Spółka odkupi od Y niespłaconą część Wierzytelności, pod warunkiem, że cena uzyskana przez Y z odkupu będzie wystarczająca do spłaty finansowania pozyskanego od zewnętrznych inwestorów na nabycie Wierzytelności, jak też innych zobowiązań Y.
W ramach transakcji możliwe jest dokonywanie rozliczeń między stronami w drodze potrącenia wzajemnych należności.
Przepływy pieniężne z Y zostaną ustalone w taki sposób, aby, co do zasady, wszelkie nadwyżki finansowe Y były przekazywane do Spółki. Może to nastąpić poprzez zapłatę na rzecz Spółki odroczonego wynagrodzenia za Wierzytelności (stanowiącego część ceny zakupu), lub też zapłatę pod innym tytułem prawnym.

Równie istotnymi elementami w Sekurytyzacji będzie także uzyskanie odpowiedniego finansowania przez Y poprzez emisję obligacji, zagwarantowanie skutecznej obsługi i administrowania sekurytyzowanych Wierzytelności pozwalające na terminowe ściąganie ich kwot od Dłużników i w konsekwencji realizację zobowiązań finansowych Y wobec podmiotów finansujących. Celem planowanej Sekurytyzacji nie będzie zbycie przez Spółkę Wierzytelności poprzez ich sprzedaż do Y celem windykacji, lecz przeprowadzenie szczególnej transakcji finansowej pozwalającej na uzyskanie przez Spółkę środków finansowych przed wymagalnością Wierzytelności, w drodze finansowania zapewnionego przez Y w oparciu o zabezpieczenie w postaci Wierzytelności. Właśnie z tych względów, sekurytyzowane Wierzytelności muszą być wierzytelnościami „zdrowymi”, nienoszącymi cech nieściągalności. Wierzytelności te muszą pozwolić Y na emisję w oparciu o nie „zdrowych” papierów wartościowych w formie obligacji, które zostaną nabyte przez inwestorów.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą m.in. ustalenia, czy przelewy Wierzytelności przez Spółkę do Y w ramach transakcji Sekurytyzacji będą wykonane w ramach usługi świadczonej przez Y na rzecz Spółki podlegającej zwolnieniu od podatku VAT oraz czy Spółka będzie podatnikiem w odniesieniu do usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez Y w zakresie nabywania Wierzytelności i w konsekwencji, czy Spółka będzie zobowiązana do rozpoznania tej transakcji, jako importu usług dla celów podatku VAT w Polsce (pytania oznaczone nr 1 i nr 2).

W związku z powyższym, należy wskazać, iż w niniejszej sprawie w przypadku czynności wykonywanych przez Y na rzecz Wnioskodawcy nie będzie miała miejsca transakcja obejmująca wyłącznie sprzedaż i przelew wierzytelności. Nabycie wierzytelności przez Y będzie stanowiło element szerszej usługi finansowej, której celem jest uzyskanie przez Wnioskodawcę finansowania przed wymagalnością Wierzytelności, czyli przed Wymagalnością rat leasingowych oraz ewentualnie innych należności wynikających z zawartych Umów Leasingu, czynszu najmu oraz ewentualnie innych należności ubocznych wynikających z zawartych Umów najmu, jak również wierzytelności wynikających z umów pożyczek. W celu przeprowadzenia planowanej Sekurytyzacji – będącej instrumentem pozwalającym na wcześniejsze otrzymanie środków finansowych przez Wnioskodawcę, Y będzie zobowiązana do wykonania szeregu ściśle ze sobą powiązanych czynności (m.in. nabycia wierzytelności, emisji obligacji lub innych instrumentów dłużnych), które złożą się na świadczoną usługę sekurytyzacji. Zatem, biorąc pod uwagę przepisy ustawy o podatku od towarów i usług w okolicznościach niniejszej sprawy uznać należy, że Y wyświadczy na rzecz Wnioskodawcy usługę, polegającą na zapewnieniu mu środków finansowych. Za powyższą usługę Y uzyska stosowne wynagrodzenie ustalone przez strony.

Wobec tego Y wykona czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ustawy.

W tym miejscu zauważyć należy, że z przepisu art. 5 ust. 1 ustawy, regulującego zakres przedmiotowy opodatkowania podatkiem od towarów i usług wynika, iż dla opodatkowania danej transakcji rozstrzygające znaczenie ma ustalenie miejsca dostawy (świadczenia).

Wskazać należy, że miejsce świadczenia to nic innego jak miejsce opodatkowania danej czynności. Zatem, jego określenie ma istotne znaczenie dla prawidłowego ustalenia państwa, w którym powstanie obowiązek podatkowy z tytułu danej czynności.

W związku z powyższym należy przeanalizować kwestię dotyczącą miejsca świadczenia ww. usług.

Stosownie do art. 28a ustawy, na potrzeby stosowania rozdziału 3 działu V ustawy, dotyczącego określania miejsca świadczenia usług:

ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:
1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Wskazany powyżej art. 28a ustawy, wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Jak stanowi ust. 2 art. 28b ustawy w przypadku, gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

Natomiast w przypadku, gdy podatnik będący usługobiorcą nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu (art. 28b ust. 3 ustawy).

Z powyższych przepisów wynika, że miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy jest miejsce, w którym podatnik ten posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej. Jeżeli jednak usługi te są świadczone na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika znajdującego się w miejscu innym niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Powołaną powyżej zasadę ogólną należy stosować, gdy usługa jest świadczona na rzecz podatnika, a przepisy wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy nie przewidują innych zasad ustalenia miejsca świadczenia usług.

Do powołanej w art. 28b ust. 1 ustawy zasady ogólnej, ustawodawca przewidział szereg zastrzeżeń, wskazując szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia usług. Jednakże w przedmiotowej sprawie nie mają one zastosowania.

Z okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca jest Spółką prowadzącą działalność finansową, w szczególności, w zakresie zawierania umów leasingowych oraz umów najmu długoterminowego oraz udzielania pożyczek, i jest zarejestrowanym w Polsce podatnikiem podatku od towarów usług.

Wobec powyższego, mając na uwadze, że Wnioskodawca jest usługobiorcą usługi sekurytyzacyjnej świadczonej przez Y polegającej na nabywaniu Wierzytelności od Wnioskodawcy, miejscem świadczenia przedmiotowej usługi będzie Polska, jako kraj, w którym Wnioskodawca ma siedzibę działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy – przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania, których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy – podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
usługobiorcą jest:
- w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b – podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
- w przypadku transferu bonów jednego przeznaczenia, w przypadku których miejscem dostawy towarów, których te bony dotyczą, jest terytorium kraju – podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15,
- w pozostałych przypadkach – podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Stosownie do art. 17 ust. 2 ustawy – w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4 i 5, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

Mając na uwadze powyższe, skoro, jak wynika z wniosku, Wnioskodawca będzie usługobiorcą przedmiotowych usług, a Y nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, usługi sekurytyzacji Wierzytelności nabywane przez Wnioskodawcę od Y stanowić będą import usług w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy, których miejscem świadczenia jest Polska, a Wnioskodawca, jako usługobiorca tych usług, będzie zobowiązany do ich rozliczenia dla celów VAT.

Z kolei odnosząc się do kwestii zwolnienia od podatku VAT ww. usług należy wskazać, że zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy – stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże, stosownie do art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy – w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6% stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w treści wskazanej ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Stosownie do art. 43 ust. 1 ustawy, zwalnia się od podatku:

usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę – pkt 38;
usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę – pkt 39;
usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług – pkt 40;
usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 2286, z późn. zm.), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie – pkt 41.

Ponadto, jak stanowi art. 43 ust. 15 ustawy – zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

czynności ściągania długów, w tym factoringu;
usług doradztwa;
usług w zakresie leasingu.

W analizowanym przypadku charakter czynności wykonywanych przez Y na rzecz Wnioskodawcy wskazuje, że Y przez nabycie wierzytelności udziela Wnioskodawcy finansowania ze środków pochodzących z instrumentów dłużnych. Celem Y nie jest faktyczne nabycie przedmiotowych wierzytelności i w konsekwencji próba ich odzyskania od dłużników. Wnioskodawca będzie zajmował się obsługą administracyjną oraz koordynacją obsługi zbytych na rzecz Y wierzytelności.

Przez zbycie wierzytelności na rzecz Y, Wnioskodawca zapewni sobie finansowanie niezbędne do funkcjonowania na rynku finansowym, przez poprawę płynności finansowej. Celem transakcji zawartej pomiędzy Y a Wnioskodawcą nie będzie zbycie przez Wnioskodawcę wierzytelności poprzez ich sprzedaż do Y celem windykacji, lecz wdrożenie szczególnego instrumentu pozwalającego na uzyskanie przez niego środków finansowych przed wymagalnością wierzytelności, w drodze finansowania zapewnionego przez Y w oparciu o zabezpieczenie w postaci wierzytelności. Zatem istotą przedmiotowej transakcji będzie uzyskanie przez Wnioskodawcę finansowania potrzebnego do prowadzonej działalności.

W konsekwencji, usługę świadczoną przez Y polegającą na nabyciu wierzytelności i zapewnieniu Wnioskodawcy finansowania potraktować należy jako usługę w zakresie długów, która korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Do powyższej usługi nie mają zastosowania wyłączenia wskazane w art. 43 ust. 15 ustawy. Wskazany artykuł wyłącza możliwość zastosowania zwolnienia od VAT w zakresie „czynności ściągania długów, w tym factoringu”. Oznacza to, że opodatkowanie VAT przewidziano jedynie dla zdarzeń, z którymi wiąże się podejmowanie czynności mających na celu ściągnięcie długu, co nie ma miejsca w ramach ww. czynności.

Podsumowując, przelewy Wierzytelności przez Wnioskodawcę do Y w ramach transakcji Sekurytyzacji będą wykonane w ramach usługi świadczonej przez Y na rzecz Wnioskodawcy zwolnionej od podatku VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Zatem, nabycie przez Wnioskodawcę usług od Y będzie stanowić import usług w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy i Spółka będzie podatnikiem w odniesieniu do ww. usługi. W konsekwencji Spółka będzie zobowiązana do rozpoznania tej transakcji dla celów podatku VAT w Polsce, jako import usług zwolnionych od tego podatku, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 i 2 wniosku jest prawidłowe. Przy czym wskazać należy, iż w przypadku opisanych we wniosku usług zasadność zwolnienia od podatku VAT stanowi wskazana wyżej, podstawa prawna.

Ponadto wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy dla Spółki podstawą opodatkowania usług świadczonych przez Y w ramach Sekurytyzacji będzie jedynie kwota dyskonta uzyskiwana przez Y przy nabyciu Wierzytelności od Spółki i w konsekwencji, czy ewentualna zmiana, po dniu sprzedaży, zmiennej stopy procentowej powodująca zmianę łącznej kwoty Wierzytelności i tym samym kwoty dyskonta albo podwyższenie ceny sprzedaży powodujące obniżenie dyskonta nie będą miały wpływu na podstawę opodatkowania usługi świadczonej przez Y (pytanie oznaczone we wniosku nr 3).

W odniesieniu do ustalenia podstawy opodatkowania usług świadczonych przez Y w ramach Sekurytyzacji należy wskazać, że zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy – podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W myśl art. 29a ust. 6 ustawy, podstawa opodatkowania obejmuje:

podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Jak wynika z opisu sprawy, Y zapłaci na rzecz Spółki cenę za nabyte Wierzytelności. Cena zakupu będzie odpowiadać aktualnej wartości Wierzytelności, określonej na tzw. datę graniczną (tj. datę ustaloną przez strony i poprzedzającą dzień sprzedaży Wierzytelności, na którą to datę określony zostanie pakiet Wierzytelności przenoszonych do Y), pomniejszonej o dyskonto ustalone według mającej zastosowanie stawki dyskonta określonej w warunkach Sekurytyzacji. Przedmiotowe dyskonto, będące różnicą pomiędzy wartością Wierzytelności a ceną zapłaconą za Wierzytelności, stanowić będzie wynagrodzenie należne Y za udział w Sekurytyzacji. Przepływy pieniężne z Y zostaną ustalone w taki sposób, aby, co do zasady, wszelkie nadwyżki finansowe Y były przekazywane do Spółki. Może to nastąpić poprzez zapłatę na rzecz Spółki odroczonego wynagrodzenia za Wierzytelności (stanowiącego część ceny zakupu), lub też zapłatę pod innym tytułem prawnym.

W związku z powyższym, podstawą opodatkowania świadczonych przez Y usług na rzecz Wnioskodawcy obejmujących Wierzytelności będzie kwota dyskonta uzyskana przez Y ustalona na dzień sprzedaży tych wierzytelności.

Odnosząc się do kwestii, czy ewentualna dopłata do ceny (podwyższenie ceny) za Wierzytelności, która może być w przyszłości uiszczona przez Y nie będzie miała wpływu na podstawę opodatkowania usługi świadczonej przez Y należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że dopłata tego rodzaju, która może mieć miejsce już po sprzedaży Wierzytelności nie będzie wpływać na podstawę opodatkowania usługi świadczonej przez Y określoną powyżej, ponieważ na dzień sprzedaży przedmiotowych Wierzytelności, czyli na dzień wyświadczenia usługi przez Y, kwota ustalonego w tym dniu dyskonta stanowić będzie całość świadczenia należnego od Wnioskodawcy na rzecz Y w zamian za partycypację w transakcji Sekurytyzacji.

Odnośnie natomiast ustalenia, czy ewentualna zmiana po dniu sprzedaży, zmiennej stopy procentowej powodująca zmianę łącznej kwoty Wierzytelności i tym samym kwoty dyskonta albo podwyższenie ceny sprzedaży powodujące obniżenie dyskonta nie będą miały wpływu na podstawę opodatkowania usługi świadczonej przez Y, należy wskazać, że zmiany stopy procentowej mające miejsce już po sprzedaży Wierzytelności nie będą wpływać na podstawę opodatkowania usługi świadczonej przez Y, która to podstawa zostanie ustalona w oparciu o wartość dyskonta (uwzględniającego również wartość części odsetkowej rat) określoną na dzień dokonania sprzedaży Wierzytelności. Zatem na dzień sprzedaży tych Wierzytelności, czyli na dzień wyświadczenia usługi przez Y, kwota ustalonego w tym dniu dyskonta stanowić będzie całość świadczenia należnego od Wnioskodawcy na rzecz Y w zamian za partycypację w transakcji Sekurytyzacji.

Odpowiadając zatem na pytanie nr 3 Wnioskodawcy należy stwierdzić, że podstawą opodatkowania usług świadczonych na jego rzecz przez Y w ramach Sekurytyzacji będzie jedynie kwota dyskonta ustalana na dzień sprzedaży Wierzytelności i w konsekwencji, ewentualna zmiana, po dniu sprzedaży, zmiennej stopy procentowej powodująca zmianę łącznej kwoty Wierzytelności i tym samym kwoty dyskonta albo podwyższenie ceny sprzedaży powodujące obniżenie dyskonta, nie będą miały wpływu na podstawę opodatkowania usługi świadczonej przez Y.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 3 wniosku jest prawidłowe.

Ponadto wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy usługi świadczone przez Spółkę w odniesieniu do administrowania Wierzytelnościami zbytymi do Y oraz w zakresie koordynacji obsługi nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce i w konsekwencji, czy Spółka, jako usługodawca, nie będzie zobowiązana do rozliczenia w Polsce podatku należnego VAT z tytułu ich świadczenia (pytanie oznaczone we wniosku nr 4).

Jak wynika z okoliczności sprawy po zbyciu Wierzytelności do Y, Wnioskodawca będzie świadczył na rzecz Z – master-serwisera usługi w zakresie administrowania przedmiotowymi Wierzytelnościami oraz w zakresie koordynacji obsługi. Usługobiorcą usługi świadczonej przez Wnioskodawcę będzie zatem Z, czyli podmiot prowadzący działalność gospodarczą w Niemczech, nieposiadający w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej oraz zarejestrowany dla celów polskiego podatku VAT.

Biorąc pod uwagę powyższe, miejscem świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz Z usług administrowania Wierzytelnościami oraz koordynacji obsługi będzie – zgodnie z art. 28b ustawy – państwo siedziby usługobiorcy Z, czyli Niemcy.

Zatem usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Z w odniesieniu do administrowania Wierzytelnościami zbytymi do Y oraz w zakresie koordynacji obsługi nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 4 wniosku jest prawidłowe.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również ustalenia, czy Spółka będzie miała prawo do obniżenia kwoty podatku należnego VAT o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług dotyczących świadczenia przez Spółkę usług administrowania sprzedanymi Wierzytelnościami oraz usług koordynacji obsługi.

W odniesieniu do prawa do odliczenia podatku naliczonego wskazać należy, że w myśl art. 86 ust. 1 ustawy – w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Jednocześnie, w myśl przepisu art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy, podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

Przepis art. 86 ust. 8 ustawy zrównuje w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego sytuację podatników wykonujących czynności opodatkowane poza terytorium kraju z sytuacją podatników, którzy korzystają z tego prawa na zasadach ogólnych, dokonując transakcji opodatkowanych na terytorium kraju. Celem tego przepisu jest uwolnienie od ekonomicznego ciężaru podatku każdego podatnika, bez względu na miejsce opodatkowania czynności wykonywanych w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

Prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, na podstawie wyżej cytowanego przepisu art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy przysługuje zatem, gdy zostaną spełnione łącznie następujące warunki:

odliczenia dokonuje podatnik;
towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych poza terytorium kraju;
wykonanie tych czynności na terytorium kraju byłoby opodatkowane.

Aby odliczyć kwoty związane z czynnościami, których miejsce świadczenia znajduje się poza granicami kraju, konieczne jest, aby kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju. Aby zatem podatnik mógł obniżyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z dokonanych nabyć, nabycia te muszą być związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych, przy czym związek ten winien mieć charakter bezpośredni.

Warunkiem do odliczenia podatku naliczonego od towarów i usług związanych z czynnościami dokonywanymi poza terytorium kraju, jest to, aby – hipotetycznie – w przypadku wykonywania tych samych czynności w kraju, podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady zatem, czynności świadczone poza terytorium kraju powinny mieć charakter sprzedaży opodatkowanej.

Przepisy wymagają ponadto, aby podatnik miał dokumenty, z których wynikać będzie związek odliczonego podatku z czynnościami wykonywanymi poza terytorium kraju. Powinny to być przede wszystkim dokumenty potwierdzające dokonanie określonych czynności poza terytorium kraju, które będą jednocześnie opisywać te czynności.

Jak wynika z okoliczności sprawy, usługi administrowania sprzedanymi Wierzytelnościami świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Z będą obejmowały, w szczególności, w tym monitorowania należności od Dłużników, przyjmowania od Dłużników płatności z tytułu Wierzytelności, wzywania do zapłaty w przypadku opóźnienia w zapłacie, wdrażania działań zmierzających do wyegzekwowania należności w przypadku opóźnień w płatnościach, ewidencjonowania Wierzytelności i płatności dokonanych przez Dłużników, itd. Natomiast usługi koordynacji obsługi będą dotyczyć konserwacji oraz naprawy wynajmowanych/wyleasingowanych i finansowanych przedmiotów, wymiany zużytych części oraz zapewnienia wymaganych prawem testów bezpieczeństwa.

W związku z powyższym, analizując przedstawione we wniosku okolicznościami sprawy, należy wskazać, że ww. usługi administrowania świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz oraz usługi koordynacji obsługi, gdyby były wykonywane na terytorium kraju stanowiłyby czynności podlegające opodatkowaniu niekorzystające ze zwolnienia.

Udzielając zatem odpowiedzi w kwestii prawa do odliczenia podatku VAT, stwierdzić należy, że w sytuacji, gdy nabyte przez Wnioskodawcę towary i usługi będą dotyczyły świadczenia usług poza terytorium kraju i Zainteresowany będzie posiadał dokumenty, z których wynika związek podatku naliczonego z tymi czynnościami, to Spółce będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu ww. nabycia, ponieważ – jak wyżej wskazano – świadczone przez Wnioskodawcę usługi administrowania oraz koordynacji obsługi, gdyby były wykonywane na terytorium kraju, stanowiłyby czynności podlegające opodatkowaniu niekorzystające ze zwolnienia.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 5 wniosku jest prawidłowe.

Ponadto przedmiotem zapytania Wnioskodawcy jest kwestia, czy zwrotne przeniesienie Wierzytelności do Spółki na mocy określonego w umowie prawa lub obowiązku odkupu będzie objęte zakresem art. 8 ustawy i będzie stanowić jeden z elementów usługi wskazanej w pytaniu nr 1 (pytanie oznaczone we wniosku nr 6).

Odnosząc się do powyższego w pierwszej kolejności zaznaczyć należy, że usługę świadczoną przez Y polegającą na nabyciu Wierzytelności i zapewnieniu Spółce finansowania – jak wcześniej wskazano – potraktować należy jako usługę korzystającą ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Jednocześnie wskazać należy, że odkup Wierzytelności od Y nie będzie stanowił odrębnego świadczenia, lecz będzie wyłącznie jednym z elementów kompleksowej usługi świadczonej przez Y, której celem będzie zapewnienie Spółce finansowania. Odkup Wierzytelności przez Spółkę będzie jedynie czynnością pomocniczą, mającą na celu częściowe niwelowanie skutków pierwotnych cesji Wierzytelności dokonanych na rzecz Y, gdyż na moment cesji wszystkie Wierzytelności muszą spełniać ścisłe określone kryteria wskazane w Umowie o sprzedaży Wierzytelności.

Możliwość zwrotnego przeniesienia niektórych Wierzytelności przez podmiot świadczący usługę sekurytyzacji na inicjatora sekurytyzacji wynika z zapisów ww. Umowy. W ramach analizowanego zdarzenia przyszłego Y i Spółka mogą zatem zdecydować o zwrotnym przeniesieniu niektórych Wierzytelności przez Y na Spółkę. Zwrotne przeniesienie niektórych Wierzytelności będzie jednak stanowiło integralną część kompleksowej usługi sekurytyzacji.

W konsekwencji, ewentualne zwrotne przeniesienie Wierzytelności przez Y na Spółkę należy rozpatrywać na gruncie przepisów ustawy nie jako odrębne świadczenie, lecz element kompleksowej usługi sekurytyzacji. Zwrotne przeniesienie Wierzytelności może mieć miejsce wyłącznie w przypadku zawarcia ww. Umowy i świadczenia przez Y usługi sekurytyzacji na rzecz Spółki.

Podsumowując, zwrotne przeniesienie Wierzytelności do Spółki na mocy określonego w umowie prawa odkupu nie będzie stanowiło odrębnej czynności objętej zakresem art. 8 ust. 1 ustawy, lecz będzie element kompleksowej usługi sekurytyzacji podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 6 wniosku należało uznać za prawidłowe.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (oraz z opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Nadmienia się, że w niniejszej interpretacji udzielono odpowiedzi w zakresie zadanych pytań i przedstawionego stanowiska. Inne kwestie nieobjęte pytaniami nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone.

Końcowo tut. Organ informuje, że niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku, uznania transakcji za import usług, określenia podstawy opodatkowania, miejsca świadczenia usług, prawa do odliczenia podatku naliczonego oraz opodatkowania zwrotnego przeniesienia wierzytelności w ramach transakcji sekurytyzacji (pytania oznaczone we wniosku nr 1-6). Natomiast w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin