2021.01.22 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2.4011.757.2020.1.ŁS
z 22 stycznia 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 22 października 2020 r. (data wpływu 23 października 2020 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanej spłaty w związku z działem spadku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 października 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanej spłaty w związku z działem spadku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 17 lipca 2019 r. Wnioskodawca nabył w całości spadek po zmarłej siostrze, B. T-S. (dalej jako: siostra). Prawo Wnioskodawcy do tego spadku zostało potwierdzone aktem poświadczenia dziedziczenia sporządzonym przez notariusza w dniu 29 sierpnia 2019 r. W skład spadku po siostrze Wnioskodawcy wchodził m.in. udział wynoszący 1/2 części we współwłasności nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny oraz udział wynoszący 1/498 części we współwłasności nieruchomości stanowiącej lokal niemieszkalny - garaż. Dodatkowo w dziale IV Księgi wieczystej prowadzonej dla przedmiotowej nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny figurował wpis hipoteki umownej zabezpieczającej wierzytelność banku z tytułu umowy kredytu hipotecznego. Siostra Wnioskodawcy przedmiotowe udziały we współwłasności nieruchomości stanowiących lokal mieszkalny oraz lokal niemieszkalny - garaż nabyła dnia 12 grudnia 2018 r. w ramach spadku po swoim zmarłym synu, T. S. (dalej jako: siostrzeniec). Z kolei siostrzeniec Wnioskodawcy nabył przedmiotowe nieruchomości na podstawie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i umowy sprzedaży sporządzonej przez notariusza w dniu 12 marca 2014 r.

Spadek po T. S. siostra Wnioskodawcy nabyła po połowie wraz z ojcem T. S. – K. W. S. (dalej jako: szwagier). W dacie nabycia spadku po T. S., jego rodzice – B. T.-S. (tj. siostra Wnioskodawcy) oraz K.W. S. (szwagier Wnioskodawcy) byli rozwiedzeni.

Po śmierci siostry, w ramach nabycia spadku, przedmiotowe udziały we współwłasności nieruchomości stanowiących lokal mieszkalny oraz lokal niemieszkalny - garaż objął Wnioskodawca, natomiast druga połowa spadku po siostrzeńcu (tj. udział wynoszący 1/2 część we współwłasności nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny oraz udział wynoszący 1/498 część we współwłasności nieruchomości stanowiącej lokal niemieszkalny - garaż) w dalszym ciągu przysługiwała ojcu siostrzeńca, a jednocześnie byłemu mężowi siostry Wnioskodawcy – K. W. S.

Kolejność nabywania przedmiotowych udziałów we współwłasności nieruchomości stanowiących lokal mieszkalny oraz lokal niemieszkalny - garaż była więc następująca:

w dniu 12 marca 2014 r. - nabycie przez T. S., syna siostry Wnioskodawcy na podstawie ustanowienia odrębnej własności lokalu i umowy sprzedaży;
w dniu 12 grudnia 2018 r. - nabycie w spadku po T. S. przez siostrę Wnioskodawcy – B. T.-S. i jej byłego męża – K. W. S.;
w dniu 17 lipca 2019 r. - nabycie w drodze spadku przez Wnioskodawcę udziału przysługującego B. T.-S.

Wnioskodawca i jego szwagier określili wartość rynkową nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny na kwotę 227 000 zł, zaś wartość rynkową udziału wynoszącego 1/249 części we współwłasności nieruchomości stanowiącej lokal niemieszkalny - garaż na kwotę 15 000 zł (łączna wartość wyniosła 242 000 zł).

Wnioskodawca i szwagier Wnioskodawcy w ramach zawieranej umowy o dział spadku oświadczyli jednocześnie, że z tytułu dokonywanego działu spadku ustalają spłatę należną od szwagra na rzecz Wnioskodawcy w kwocie 80 000 zł. Dodatkowo szwagier zobowiązał się do przejęcia całego zobowiązania przypadającego na Wnioskodawcę, wynikającego z umowy kredytu hipotecznego udzielonego T. S. umową z dnia 18 października 2013 r. (wierzytelność z tytułu umowy kredytu zabezpieczona hipoteką wpisaną w dziale IV Księgi wieczystej prowadzonej dla przedmiotowej nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny) oraz zwolnił Wnioskodawcę od obowiązku spłaty tego kredytu. Wartość tego zobowiązania w części przypadającej na Wnioskodawcę (tj. 1/2 łącznej wartości zobowiązania) została ustalona na podstawie zaświadczenia wydanego przez bank, który udzielił kredytu T. S. i na dzień zawarcia umowy o dział spadku wynosiła 41 000 zł.

Wartość udziałów obojga współwłaścicieli odpowiadała wartości rynkowej przedmiotowych nieruchomości, a wysokość spłaty nie przekraczała przysługującego Wnioskodawcy udziału spadkowego. Kwota wyliczona do spłaty odpowiadała bowiem łącznej wartości udziału nabytego w ramach spadku przez Wnioskodawcę, wynoszącego 1/2 część we współwłasności nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny oraz 1/498 część we współwłasności nieruchomości stanowiącej lokal niemieszkalny - garaż (tj. 242 000 zł: 2 = 121 000 zł), pomniejszonej o wartość zobowiązania wynikającego z umowy kredytu hipotecznego udzielonego T. S. przypadającego na Wnioskodawcę, które w ramach działu spadku od Wnioskodawcy przejął K. W. S. (tj. 121 000 zł - 41 000 zł = 80 000 zł).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy opisany w stanie faktycznym dział spadku dokonany po zmarłym siostrzeńcu Wnioskodawcy, w ramach którego szwagier Wnioskodawcy nabył własność przedmiotowej nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny oraz cały udział wynoszący 1/249 części we współwłasności nieruchomości stanowiącej lokal niemieszkalny oraz dokonał odpowiedniej spłaty na rzecz Wnioskodawcy - stanowi dla Wnioskodawcy odpłatne zbycie udziału, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i tym samym czy po stronie Wnioskodawcy powstał przychód z odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości?

Zdaniem Wnioskodawcy, w okolicznościach stanu faktycznego dział spadku po zmarłym siostrzeńcu, w ramach którego szwagier Wnioskodawcy nabył własność przedmiotowej nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny oraz cały udział wynoszący 1/249 części we współwłasności nieruchomości stanowiącej lokal niemieszkalny - garaż i dokonał spłaty na rzecz Wnioskodawcy, nie spowoduje powstania u Wnioskodawcy przychodu z odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 updof.

W celu uzasadnienia stanowiska Wnioskodawcy, w pierwszej kolejności należy odwołać się do przepisów prawa cywilnego dotyczących nabycia praw spadkowych.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

W myśl art. 926 K.c. powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu.

Z kolei art. 925 K.c. stanowi, że spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, co następuje z chwilą śmierci spadkodawcy (art. 924 K.c.). Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 K.c., prawomocne postanowienie Sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Zgodnie z art. 1037 § 1 K.c. - dział spadku może nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku, poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Nie zmienia to faktu, iż dział spadku jest zawsze konsekwencją wcześniejszego nabycia spadku.

Zgodnie z art. 1035 K.c. jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są właścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Współwłasność jest instytucją prawa cywilnego polegającą na tym, że własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom (art. 195 K.c.).

W myśl art. 196 § 1 K.c. współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

Stosownie natomiast do art. 210 K.c., każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

Celem postępowania o zniesienie współwłasności w rozumieniu kodeksu cywilnego jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności.

Z kolei zgodnie z art. 211 i 212 K.c. zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Dla określenia skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego niezbędnym jest ustalenie, czy w niniejszej sprawie zastosowanie znajdzie instytucja działu spadku, czy zniesienia współwłasności.

Dział spadku i zniesienie współwłasności są instytucjami podobnymi do siebie. W zasadzie zarówno dział spadku jak i zniesienie współwłasności przebiegają niemal według identycznych podstawowych reguł. Pomiędzy nimi występują jednak też pewne różnice. Przede wszystkim jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 5 czerwca 1991 r., sygn. akt III CRN 125/91 „wspólność masy majątkowej w postaci spadku nabytego przez kilku spadkobierców nie stanowi współwłasności, która może być zniesiona w myśl przepisów art. 210 i nast. K.c., oraz art. 617 i nast. K.p.c., lecz konieczne jest zastosowanie przepisów art. 1035 i nast., art. 1070 i nast. K.c. oraz art. 680 i nast. K.p.c." Z kolei w postanowieniu z dnia 30 września 2009 r., sygn. akt V CSK 63/09 sąd ten dookreślił, iż spadkobiercom nie przysługuje swoboda wyboru pomiędzy działem spadku i innym zdarzeniem zmierzającym do zniesienia współuprawnienia prawa majątkowego wchodzącego w skład spadku, a tym samym nie ma swobody wyboru pomiędzy działem spadku a zniesieniem współwłasności. Oznacza to, że jeżeli wspólność nieruchomości wynika z dziedziczenia zawsze stosownym wnioskiem/umową będzie wniosek/umowa o dział spadku, a jeżeli wspólność wynika z innego tytułu niż dziedziczenie (np. wspólnego nabycia nieruchomości) odpowiedni będzie wniosek/umowa o zniesienie współwłasności.

W analizowanym stanie faktycznym doszło do sytuacji, w której co prawda bezpośrednim spadkobiercą siostrzeńca Wnioskodawcy była siostra Wnioskodawcy, jednak jej śmierć przed działem spadku po siostrzeńcu spowodowała, że Wnioskodawca wstąpił w jej prawa i obowiązki wynikające z przepisów o dziale spadku. W konsekwencji do powstania współwłasności podlegającej działowi nieruchomości doszło na skutek spadkobrania i jej zniesienie nastąpiło według przepisów o dziale spadku.

Jak stanowi art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a updof jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2, nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntowany został pogląd, że zniesienie współwłasności nieruchomości (dział spadku), w wyniku którego współwłaściciel (spadkobierca) w zamian za udział we współwłasności nieruchomości otrzymuje spłatę, będącą jego równowartością, nie uzyskuje przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a updof nawet wówczas, gdyby inne przesłanki opodatkowania dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości zostały spełnione (por. wyrok NSA z 28 lipca 2017 r., sygn. akt II FSK 1432/16, wyrok WSA w Poznaniu z 27 lutego 2019 r., sygn. akt I SA/Po 984/18).

Powyższe rozważania i tezy orzeczeń wskazują zatem, że aby można było mówić o powstaniu przychodu w sytuacji wskazanej w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a updof należałoby wykazać, iż zdarzenie polegające na odpłatnym zbyciu nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości spowodowało w majątku podatnika przyrost majątku. W wypadku zatem, w którym spadkobierca w wyniku zniesienia współwłasności nieruchomości otrzymuje od nabywcy udziału w spadku (udziału w nieruchomości wchodzącej do spadku) spłatę stanowiącą równowartość udziału tego spadkobiercy w spadku, nie powstaje przyrost majątku rozumiany jako zwiększenie aktywów lub zmniejszenie pasywów w tym majątku. Dochodzi tutaj tylko do zmiany ekonomicznej w majątku nieprzekładającej się na sytuację prawnopodatkową. Tego rodzaju odpłatne zbycie jest dla spadkobiercy neutralne podatkowo w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a updof.

Zatem zniesienie współwłasności nieruchomości, w wyniku którego współwłaściciel (spadkobierca) w zamian za udział we współwłasności nieruchomości otrzymuje spłatę, będącą jego równowartością, nie uzyskuje przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a updof, nawet wówczas, gdyby inne przesłanki opodatkowania dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości zostały spełnione.

Tego rodzaju interpretacja jest zgodna z zasadą wynikającą z przepisów ustaw podatkowych, zgodnie z którą podatek dochodowy jest ciężarem publicznoprawnym odnoszącym się pośrednio do przyrostu majątku, a zatem przychodem - jako źródłem dochodu - jest tylko ta wartość, która wchodząc do majątku podatnika może powiększać jego aktywa lub zmniejszać pasywa.

Zgodnie z opisanym w niniejszym wniosku stanem faktycznym, wartość uzyskanej przez Wnioskodawcę spłaty, powstałej na skutek działu spadku, nie przekroczyła wartości przysługującego mu udziału spadkowego. Wnioskodawca nie uzyskał żadnego przychodu, bowiem jedynie spieniężył udział w przedmiotowych nieruchomościach nabytych w spadku, uzyskując ich równowartość, pomniejszoną o wartość zobowiązania wynikającego z umowy kredytu hipotecznego przypadającego na Wnioskodawcę, które w ramach działu spadku od Wnioskodawcy przejął jego szwagier. Nie wystąpiło zatem u Wnioskodawcy przysporzenie majątkowe względem dziedziczonej ułamkowej masy spadkowej. Zdaniem Wnioskodawcy nie będzie w tej sytuacji podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej przez Wnioskodawcę w wyniku sprzedaży udziałów.

Skoro w wyniku działu spadku nie doszło do przyrostu mienia spadkobiercy w stosunku do wartości nabytego uprzednio udziału spadkowego, czynność taka nie może być utożsamiana z nabyciem nieruchomości (udziału w nieruchomości ponad udział w spadku) w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a updof. (por. wyrok NSA z dnia 26 marca 2015 r., II FSK 8/13, Lex nr 1675577; wyrok z dnia 29 stycznia 2015 r., II FSK 3246/12 (POP 2015, nr 2. s. 157-160); z dnia 14 stycznia 2016 r., II FSK 2998/13 (Lex nr 2033549); z dnia 3 kwietnia 2014 r., II FSK 984/12 (Lex nr 1467040), czy wyrok WSA w Krakowie z dnia 4 marca 2015 r., I SA/Kr 1568/14 (Lex nr 1668866).

Jeżeli w drodze działu spadku następuje przyznanie nieruchomości jednemu ze spadkobierców z obowiązkiem spłaty pozostałych, przed upływem 5 lat od dnia otwarcia spadku, a tym samym nabycia nieruchomości, to nie ma zastosowania art. 10 ust. 1 pkt 8 updof. Wobec czego w niniejszej sprawie przepis ten również nie powinien mieć zastosowania.

Reasumując, otrzymanie przez Wnioskodawcę w wyniku działu spadku kwoty nieprzekraczającej udziału w spadku nie spowoduje powstania przychodu do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1426 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
prawa wieczystego użytkowania gruntów,

‒ jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym miejscu należy wskazać, że ustawą z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2159) do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dodano art. 10 ust. 5 i art. 10 ust. 7.

Na podstawie art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Natomiast w myśl art. 10 ust. 7 powołanej ustawy, nie stanowi nabycia albo odpłatnego zbycia, o których mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 17 lipca 2019 r. Wnioskodawca nabył w całości spadek po zmarłej siostrze, B. T-S. (dalej jako: siostra). Prawo Wnioskodawcy do tego spadku zostało potwierdzone aktem poświadczenia dziedziczenia sporządzonym przez notariusza w dniu 29 sierpnia 2019 r. W skład spadku po siostrze Wnioskodawcy wchodził m.in. udział wynoszący 1/2 części we współwłasności nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny oraz udział wynoszący 1/498 części we współwłasności nieruchomości stanowiącej lokal niemieszkalny - garaż. Dodatkowo w dziale IV Księgi wieczystej prowadzonej dla przedmiotowej nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny figurował wpis hipoteki umownej zabezpieczającej wierzytelność banku z tytułu umowy kredytu hipotecznego. Siostra Wnioskodawcy przedmiotowe udziały we współwłasności nieruchomości stanowiących lokal mieszkalny oraz lokal niemieszkalny - garaż nabyła dnia 12 grudnia 2018 r. w ramach spadku po swoim zmarłym synu, T. S. (dalej jako: siostrzeniec). Z kolei siostrzeniec Wnioskodawcy nabył przedmiotowe nieruchomości na podstawie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i umowy sprzedaży sporządzonej przez notariusza w dniu 12 marca 2014 r.

Kolejność nabywania przedmiotowych udziałów we współwłasności nieruchomości stanowiących lokal mieszkalny oraz lokal niemieszkalny - garaż była więc następująca:

w dniu 12 marca 2014 r. - nabycie przez T. S., syna siostry Wnioskodawcy na podstawie ustanowienia odrębnej własności lokalu i umowy sprzedaży;
w dniu 12 grudnia 2018 r. - nabycie w spadku po T. S. przez siostrę Wnioskodawcy – B. T.-S. i jej byłego męża – K. W. S.;
w dniu 17 lipca 2019 r. - nabycie w drodze spadku przez Wnioskodawcę udziału przysługującego B. T.-S.

Wnioskodawca oraz szwagier postanowili dokonać umownego działu spadku po T. S., zgodnie z którym niepodzielny składnik majątkowy w postaci ww. nieruchomości przypadł szwagrowi Wnioskodawcy ze spłatą udziału spadkowego na rzecz Wnioskodawcy. I tak dnia 28 maja 2020 r. przed notariuszem została zawarta umowa o dział spadku po T. S., w wyniku której szwagier Wnioskodawcy nabył własność przedmiotowej nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny oraz cały udział wynoszący 1/249 części we współwłasności nieruchomości stanowiącej lokal niemieszkalny - garaż. Wnioskodawca i jego szwagier określili wartość rynkową nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny na kwotę 227 000 zł, zaś wartość rynkową udziału wynoszącego 1/249 części we współwłasności nieruchomości stanowiącej lokal niemieszkalny - garaż na kwotę 15 000 zł (łączna wartość wyniosła 242 000 zł). Wnioskodawca i szwagier Wnioskodawcy w ramach zawieranej umowy o dział spadku oświadczyli jednocześnie, że z tytułu dokonywanego działu spadku ustalają spłatę należną od szwagra na rzecz Wnioskodawcy w kwocie 80 000 zł. Dodatkowo szwagier zobowiązał się do przejęcia całego zobowiązania przypadającego na Wnioskodawcę, wynikającego z umowy kredytu hipotecznego udzielonego T. S. umową z dnia 18 października 2013 r. (wierzytelność z tytułu umowy kredytu zabezpieczona hipoteką wpisaną w dziale IV Księgi wieczystej prowadzonej dla przedmiotowej nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny) oraz zwolnił Wnioskodawcę od obowiązku spłaty tego kredytu. Wartość tego zobowiązania w części przypadającej na Wnioskodawcę (tj. 1/2 łącznej wartości zobowiązania) została ustalona na podstawie zaświadczenia wydanego przez bank, który udzielił kredytu T. S. i na dzień zawarcia umowy o dział spadku wynosiła 41 000 zł. Wartość udziałów obojga współwłaścicieli odpowiadała wartości rynkowej przedmiotowych nieruchomości, a wysokość spłaty nie przekraczała przysługującego Wnioskodawcy udziału spadkowego. Kwota wyliczona do spłaty odpowiadała bowiem łącznej wartości udziału nabytego w ramach spadku przez Wnioskodawcę, wynoszącego 1/2 część we współwłasności nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny oraz 1/498 część we współwłasności nieruchomości stanowiącej lokal niemieszkalny - garaż (tj. 242 000 zł: 2 = 121 000 zł), pomniejszonej o wartość zobowiązania wynikającego z umowy kredytu hipotecznego udzielonego T. S. przypadającego na Wnioskodawcę, które w ramach działu spadku od Wnioskodawcy przejął K. W. S. (tj. 121 000 zł - 41 000 zł = 80 000 zł).

W celu ustalenia, czy w przedmiotowej sprawie otrzymana przez Wnioskodawcę spłata w wyniku przeprowadzonego działu spadku podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, należy odnieść się do regulacji zawartych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U z 2020 r., poz. 1740, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 922 § 1 ustawy Kodeks cywilny prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

Stosownie do art. 926 § 1 ww. Kodeksu powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu.

Z kolei art. 925 ustawy Kodeks cywilny stanowi, że spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, co następuje z chwilą śmierci spadkodawcy (art. 924 ww. Kodeksu).

Natomiast zgodnie z art. 1025 § 1 ww. Kodeksu, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Stosownie do art. 1035 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu. Artykuł 1037 § 1 ww. Kodeksu stanowi, że dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.

W myśl art. 210 ustawy Kodeks cywilny, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Natomiast zgodnie z jego art. 211 i 212 ww. Kodeksu, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Okoliczność, że dział spadku, którego przedmiotem był lokal mieszkalny oraz udział we współwłasności nieruchomości stanowiącej lokal niemieszkalny - garaż, nastąpiła ze spłatą, powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny z konsekwencjami wynikającymi z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego. Jeżeli, stosownie do treści art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, spłata nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca w wyniku przeprowadzonego działu spadku otrzymał spłatę, która nie przekroczyła wartości rynkowej przysługującego Mu udziału spadkowego.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że otrzymanie przez Wnioskodawcę spłaty w ramach działu spadku od szwagra, nieprzekraczającej wartości udziału w spadku przedmiotem którego był lokal mieszkalny oraz udział we współwłasności nieruchomości stanowiącej lokal niemieszkalny – garaż, nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym kwota spłaty, którą Wnioskodawca otrzymał w wyniku działu spadku, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wobec tego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Tutejszy organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin