Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4-2.4012.574.2020.1.AS
z 29 stycznia 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 15 listopada 2020 r. (data wpływu 15 listopada 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• braku opodatkowania środków otrzymywanych za pośrednictwem B – jest prawidłowe,
  

• prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupów towarów i usług nabywanych w celu tworzenia i emisji programu radiowego oraz związanych z funkcjonowaniem Spółki – jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 15 listopada 2020 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania środków otrzymywanych za pośrednictwem B oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupów towarów i usług nabywanych w celu tworzenia i emisji programu radiowego oraz związanych z funkcjonowaniem Spółki.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka (dalej zamiennie „Wnioskodawca” lub „Spółka”) będzie prowadziła działalność polegającą na prowadzeniu stacji radiowej dostępnej jedynie za pośrednictwem Internetu. Spółka będzie zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.

W pierwszym etapie funkcjonowania (niniejszy wniosek dotyczy tego etapu) działalność Spółki będzie finansowana z dwóch źródeł. Pierwszym źródłem finansowania będą różnego rodzaju audycje partnerskie, patronaty medialne oraz podobne usługi świadczone przez Spółkę na zasadach współpracy z kontrahentem (dalej „Działalność sponsorowana”). Działalność sponsorowana obejmować ma także stałą współpracę z niewielką liczbą firm, które staną się swego rodzaju mecenasami całego przedsięwzięcia (dalej „Mecenasi”). W konsekwencji ich promocja będzie się pojawiać przy okazji emisji różnych audycji. Poza tym, z innymi usługobiorcami (dalej „Sponsorzy”) zawierane będą umowy dotyczące współpracy przy promocji konkretnych projektów, towarów czy usług, często związanych z kulturą (płyt, książek, koncertów, festiwali, wystaw itp.). Założeniem Spółki jest natomiast, że nie będzie emitować typowych reklam.

Drugim źródłem finansowania będą dobrowolne wpłaty od osób zainteresowanych prowadzeniem stacji radiowej przez Spółkę. W stacji radiowej swoje audycje będą bowiem prowadzić dziennikarze z wieloletnią praktyką i ugruntowaną opinią. Środki na funkcjonowanie radia są zbierane za pośrednictwem najbardziej znanego w Polsce i posiadającego odpowiednią wiarygodność serwisu B. Serwis ten współpracuje między innymi z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „(...)”. Za pośrednictwem B. środki zbierane są od kilku tygodni - ma to na celu jak najszybsze rozpoczęcie działalności.

Na początku regulaminu B. (dalej „Regulamin”), stanowiącym swego rodzaju preambułę, wskazano, że: „B. to miejsce łączące ludzi z pasją i talentem, z ludźmi chcącymi ten talent finansowo (i nie tylko) wspierać. B. daje możliwość nawiązania stałej współpracy pomiędzy Patronem oraz Autorem, która pozwala na promowanie oraz wspieranie rozwoju kultury”. Jednym z warunków współpracy z B. jest ustalenie kwot (progów), które mogą wpłacać poszczególne osoby, które zdecydują się udzielać wsparcia (dalej „Patroni”). W opublikowanym przez B. poradniku wyjaśniono, że: „Progi są jednym z najważniejszych elementów w Profilu Autora - dzięki nim Patroni widzą, jaką kwotą mogą wesprzeć Twoją pracę i co otrzymają w zamian! Jak dobrze je skonstruować? Zacznijmy od treści progu - musi on zawierać trzy podstawowe elementy:

1. Podziękowanie
   
   To bardzo ważne, by z góry podziękować Patronom za chęć pomocy, wspierania Twojej pasji. W końcu - dotując Cię konkretną, comiesięczną kwotą, Patron świadomie rezygnuje z innych przyjemności... Nie wystarczy tu zdawkowe „dzięki”, warto wysilić się i napisać choćby jedno zdanie: „Wielkie dzięki za wsparcie! Jesteś bohaterem na moim profilu - Twoje 10 zł jest dla mnie prawdziwym komplementem! :D”
   
2. Nagroda
   
   Każdy próg musi zawierać symboliczną nagrodę, którą odwdzięczysz się Patronowi za jego hojność. Co to może być? Zdjęcia i filmy, pokazujące Twoją pracę „od kuchni”, dedykowane materiały, tworzone specjalnie dla Patronów („co miesiąc Patroni będą mieli dostęp do wyjątkowego rysunku/filmu /innego materiału!”), tutoriale... Nagrodą może być też wpisanie na listę Patronów, dostępną na stronie czy (…) - tak, żeby hojność Patronów mogli zobaczyć wszyscy! Świetnie działa też oddanie decyzji w ręce patronów - w progu 10 zł, autorka bloga … zaoferowała Patronom możliwość zasugerowania tematu wpisu - to był strzał w dziesiątkę, próg subskrybowało ponad 40 patronów! Najlepiej, zanim jeszcze siądziesz do tworzenia progów - przeczytaj, jak poradzili sobie z tym zadaniem inni Autorzy! Z pewnością znajdziesz u nich sporo inspiracji :) To oczywiście zaledwie ułamek możliwości - bo w tworzeniu nagród ogranicza Cię jedynie wyobraźnia! (i względy prawne.) Pamiętaj tylko, żeby nie proponować nagród, których nie będziesz w stanie dostarczyć.
   
3. Limit
   
   Przy każdym progu musisz ustawić limit Patronów, którzy mogą go subskrybować. Jeśli chciałbyś, żeby próg był nielimitowany (czyli może go wykupić dowolna liczba Patronów) w polu „limit” wpisz „0” (zero). Po co więc korzystać z limitu? Wiąże się to z poprzednim punktem - jeśli w progu np. 100 zł oferujesz wykonanie dedykowanego rysunku - musisz zadać sobie pytanie, ILE takich prac w miesiącu jesteś w stanie wykonać. 5? 7? A może 10? Warto się dobrze zastanowić nad progami, których wypełnienie wymaga od Ciebie większej ilości pracy - i stosownie ograniczyć liczbę Patronów. Limit może być też wykorzystany jako narzędzie kreowania ekskluzywności - dany próg będzie mogła wykupić jedynie niewielka liczba Patronów, co może zwiększyć jego atrakcyjność. Np. „Próg 200 zł może wykupić tylko 3 Patronów - czeka na nich wór nagród (wymień je!) i tytuł Oficjalnego, Wielkiego i Naczelnego Patrona Całej Mojej Twórczości :D” Kwoty - pieniądze to nie wszystko... Oczywiście każdy próg musi też zawierać konkretne kwoty, którymi Patroni będą mogli wspierać Twoją pracę. Jak dużo powinno być progów i jakimi wartościami dobrze jest operować? Zgodnie z naszymi doświadczeniami, standardowy rozkład progów, który przynosi dobre efekty to: 5 zł, 10 zł, 20 (lub 30) zł, 50 zł, 100 zł. ALE! To rozkład, który sprawdza się w przypadku posiadania solidnej społeczności (powyżej 10.000 subskrybentów na (...). W wypadku młodszych lub mniejszych społeczności, warto zacząć od 3 zł, przechodząc przez 7, 14 i 21 zł. Taki rozkład pozwoli znacznie zwiększyć szansę na przyciągnięcie Patronów - statystyczne szanse na sfinalizowanie subskrypcji są zdecydowanie większe, gdy w podsumowaniu … widzi się kwotę 21 zł (7 zł x 3 miesiące) a nie 30 zł (10 zł x 3 miesiące). Zasadniczo, nie warto ustawiać progów wyższych niż 100 zł - pamiętaj, że na B kwota wsparcia ma być regularna i comiesięczna. Jedynie Autorzy z dużymi społecznościami mogą eksperymentować z wysokimi kwotami, choć nawet w ich przypadku takich wpłat jest relatywnie niewiele. Pamiętaj też, że kwota musi być adekwatna do nagród, zawartych w progu! Pamiętaj, żeby najniższa kwota wynosiła co najmniej 5 zł - inaczej sporą część wpłaty konsumować będzie prowizja. (prowizja … wynosi ok. 2,5% + 80gr od każdej transakcji - przy progu wynoszącym 1 zł niewiele zostanie dla Ciebie! Prowizja … wynosi ok. 1,5% od każdej wpłaty)”.
   
   

Stosując się do zacytowanego poradnika Spółka zaproponowała kilka progów w ramach podziękowania oferując m.in.:

• dodanie do zamkniętej grupy na (…), w której: podejmowane będą decyzje dotyczące radia i zawartości anteny; będzie pokazywane radio od kuchni, będą pokazywane przygotowania do rozpoczęcia działalności , np. zdjęcia i filmy (10 zł);
  

• autorskie playlisty na jednym z serwisów streemingowych oferujących dostęp do muzyki (20 zł);
  

• podcasty na B. Audio (20 zł),
  

• rekomendacje muzyczno-kulturalne od dziennikarzy (35 zł),
  

• zadedykowanie komuś piosenki raz na kwartał (100 zł)
  

• imienny certyfikat w formacie PDF (50 zł) - spotkania w studiu radiowym, możliwość uzyskania pamiątkowego nagrania (w przypadku zaoferowania 1000 zł).
  
  

W praktyce ustalone przez Spółkę progi można podzielić na dwie grupy. Pierwsza grupa to wpłaty od 10 zł do 1000 zł (tych pierwszych jest oczywiście wielokrotnie więcej). Te progi adresowane są osób, które po prostu chcą wesprzeć działalność spółki ze względu na sympatię i zaufanie, jakim darzą dziennikarzy prowadzących audycje. W zamian mogą oczekiwać na wskazane symboliczne podziękowanie. Spółka wprowadza także wyższe progi wsparcia. W tym przypadku indywidualnie ustala z Patronem sposób podziękowania. Jeśli będzie się on wiązał z jakąkolwiek promocją wpłacającego, np. zaprezentowaniem jego nazwy czy logo, to takie wpłaty Spółka będzie uznawać za usługę, opodatkowywać VAT oraz dokumentować fakturą. Niniejszy wniosek nie obejmuje tego typu wpłat. Natomiast jeśli znajdzie się Patron będący osobą fizyczną, który zaoferuje kwotę z przedstawionych progów i poprosi w zamian o nietypową, aczkolwiek symboliczną biorąc pod uwagę wpłacaną kwotę (oraz w żaden sposób niezwiązaną z reklamą lub promocją), formę podziękowania (np. poprosi o emisje ściśle określonego dnia o określonej godzinie ulubionej piosenki rodziców ze specjalną dedykacją wygłoszoną przez dziennikarza, którego szczególnie cenią), to wpłata będzie traktowana jako wsparcie z B, którą obejmuje niniejszy wniosek.

Bardziej szczegółowe regulacje dotyczące zasad funkcjonowania B zawarte są w Regulaminie. Wskazano w nim m.in., że:

„ § 2 Postanowienia ogólne

1. Serwis jest platformą komunikacji umożliwiającą kojarzenie Użytkowników poszukujących wsparcia finansowego dla prowadzonej przez siebie Działalności (Autorów) oraz Użytkowników chcących takiego wsparcia udzielić (Patronów, Mecenasów). Serwis nie uczestniczy w relacjach pomiędzy Użytkownikami w ramach zawartej pomiędzy nimi umowy oraz nie odpowiada za wzajemne zobowiązania Użytkowników, w szczególności za jakość, terminowość oraz zgodność z prawem dostarczanych przez Użytkowników Materiałów, w tym Progów. (...)
   
   

§ 8 Publikowanie Materiałów na Koncie Autora

1. Publikacja Materiałów może nastąpić poprzez dodanie do Konta Autora określonych plików, hiperłączy oraz odsyłaczy do stron internetowych Autora lub innych przejawów Działalności Autora.
   
2. Autor każdorazowo publikując Materiały, w szczególności projekty zamierzonych celów związanych z jego Działalnością, propozycje, pomysły lub działania oraz propozycje zawartości Progów składa oświadczenie dotyczące zakresu praw autorskich przysługujących mu do publikowanych Materiałów w tym zawartości Progów. Odmowa złożenia oświadczenia o którym mowa w zdaniu powyżej skutkuje brakiem możliwości opublikowania Materiałów w tym zawartości Progów w Serwisie.
   
3. Autor jest uprawniony do zmiany, aktualizowania, edytowania, przerabiania bądź uzupełniania Materiałów zamieszczonych przez niego w Serwisie, z uwzględnieniem zobowiązań wynikających z zawartej umowy z Patronem.
   
4. Dostępność niektórych Materiałów Autora może zostać ograniczona wyłącznie dla Patronów, którzy zobowiążą się do przekazywania na rzecz Autora Wsparcia w określonej wysokości (w zależności od wybranego Progu). Zasady dostępu do poszczególnych Materiałów zostaną określone przez Autora oraz udostępnione na Koncie Autora odrębnie dla każdego Progu, o którym mowa w § 9 ust. 2 Regulaminu.
   
5. Autor może w każdej chwili:
   1. ograniczyć możliwość zapisywania się nowych Patronów poprzez ustawienie maksymalnego limitu Patronów na poszczególnych Progach;
      
   2. anulować Próg, co oznacza rezygnację z wszystkich związanych z nim subskrypcji.
      Pomimo anulowania Progu Autor jest zobowiązany do dostarczenia zawartości uprzednio wybranego przez Patrona/Mecenasa Progu. Próg będzie widoczny (bez możliwości jego wyboru) na Koncie Autora do czasu wygaśnięcia ostatniej subskrypcji;
      
   3. zamienić Konto Autora na Konto (konto typu „wizytówka”), w którym Autor jedynie informuje o swojej działalności, bez możliwości otrzymywania Wsparcia;
      
   4. czasowo zawiesić Konto Autora;
      
   5. całkowicie zlikwidować Konto Autora.
6. W przypadku zamiaru zawieszenia lub likwidacji Konta Autora, Autor jest zobowiązany poinformować o tym Operatora, przynajmniej na miesiąc przed planowanym zawieszeniem/likwidacją, przesyłając na adres e-mail …. pisemną informację o przyczynach zawieszenia/likwidacji, dniu planowanego zawieszenia/likwidacji Konta Autora.
   
7. Od dnia zawieszenia lub likwidacji Konta Autora do dnia wznowienia jego funkcjonowania, Autor zrzeka się prawa do otrzymywania Wsparcia. Pomimo zawieszenia Konta, Autor może udostępniać zawartość Progu Patronowi na dotychczasowych zasadach. Pomimo anulowania Progu Autor w okresie odpowiadającym wielkości otrzymanego Wsparcia jest zobowiązany do dostarczenia zawartości Progu swoim Patronom.
   
8. Autor przynajmniej na miesiąc przed zamiarem wznowienia funkcjonowania Konta Autora, powiadamia o tym Operatora, przesyłając pisemną informację na adres e-mail ….
   
9. Materiały opublikowane przez Autora w Serwisie w tym zawartość Progów nie mogą naruszać praw innych Użytkowników lub Osób Trzecich, wynikających z Ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tj. Dz.U. 2006 Nr 90, poz. 631 z późn. zm.) lub z Ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. prawo własności przemysłowej (tj. Dz.U. z 2013 r. poz. 1410 z późn. zm.).
   
10. Operator, Patron, Mecenas oraz Operator Płatności nie odpowiadają za naruszenie przez Autora praw własności intelektualnej, o których mowa w ust. 9 powyżej, w tym za roszenia innych Użytkowników lub Osób Trzecich, którym takie prawa przysługują.
    
11. Operator zastrzega sobie możliwość bezpłatnego wykorzystania w charakterze reklamowym lub marketingowym Materiałów opublikowanych przez Autora w Serwisie, o ile Materiały te zgodnie z zasadami udostępnienia Progu określonymi przez Autora nie zostały udostępnione Patronowi na wyłączność, na co Użytkownik wyraża zgodę.
    
12. Operator zastrzega możliwość zawieszenia w każdym czasie funkcjonowania Konta Autora, w razie naruszenia lub uzasadnionego podejrzenia naruszania przez niego postanowień Regulaminu lub przepisów prawa. W przypadku, o którym mowa w zdaniu powyżej odpowiednie zastosowanie znajduje ust. 7. W przypadku zawieszenia Konta, Autorowi przysługuje złożenie reklamacji, zgodnie z postanowieniami § 15 Regulaminu.
    
    

§ 9 Wsparcie dokonywane przez Patrona oraz Progi

1. Użytkownik w ramach Serwisu może wybrać jednego lub większą liczbę Autorów oraz zdecydować o chęci Wspierania ich Działalności poprzez cykliczne, comiesięczne przekazywanie środków pieniężnych, na zasadach określonych w niniejszym Regulaminie. W zamian za dokonane Wsparcie Użytkownik otrzymuje od Autora określone świadczenia w formie Progu.
   
2. Autor na swoim Koncie wskazuje zawartość poszczególnych Progów, widoczną dla wszystkich Użytkowników oraz Osób Trzecich. Autor we własnym zakresie wskazuje ilość oraz rodzaj Progów, jakie zostaną udostępnione na jego Koncie. Zawartość danego Progu, zasady jego udostępniania, korzystania oraz okres, na jaki Próg zostanie udostępniony Patronowi zostaną indywidualnie określone przez Autora, przy czym wartość Progu nie może być niższa od 1 zł.
   
3. Autor zobowiązany jest udostępnić Patronowi wybrany przez niego Próg na zasadach określonych przez Autora w danym Progu, w zamian za przekazywane mu przez tego Patrona Wsparcie w zadeklarowanej wysokości.
   
4. Dostęp do Progu jest uzależniony od zobowiązania Patrona do przekazywania Autorowi Wsparcia w wysokości określonej dla danego Progu oraz jego wykonywania. Operator oraz Operator Płatności nie ponoszą odpowiedzialności za przekazanie przez Patrona Wsparcia Autorowi. Odpowiedzialność z tego tytułu ponosi wyłącznie Patron.
   
5. Wsparcie przekazywane przez Patrona na rzecz Autora ma charakter powtarzalny. Patron, wybierając określony Próg zobowiązuje się do cyklicznego, comiesięcznego Wspierania Autora w wysokości określonej w tym Progu, z zastrzeżeniem ust. 9 poniżej.
   
6. Poprzez kliknięcie Użytkownika w wybrany Próg, umieszczony przez Autora na jego Koncie, dochodzi do zawarcia pomiędzy Użytkownikiem oraz Autorem umowy w formie elektronicznej, na podstawie której Użytkownik zobowiązuje się przekazywać cyklicznie (co miesiąc) Wsparcie w wysokości określonej w wybranym Progu, natomiast Autor zobowiązuje się niezwłocznie udostępnić Użytkownikowi Próg na zasadach w nim określonych. Wsparcie otrzymane przez Autora w ramach Serwisu nie może zostać przeznaczone na finansowanie, działalności przestępczej oraz jakiejkolwiek innej działalności niezgodnej z przepisami prawa.
   
7. Z zastrzeżeniem ust. 8 poniżej umowa pomiędzy Autorem i Patronem zawierana jest na czas nieokreślony (umowa na czas nieokreślony).
   
8. Patron może zdecydować o Wsparciu Autora przez czas określony. W takim przypadku umowa pomiędzy Patronem i Autorem zostaje zawarta na okres wskazany przez Patrona, nie krótszy jednak niż 3 następujące po sobie miesiące (umowa na czas określony). Umowa na czas określony ulega rozwiązaniu po upływie okresu na który została zawarta, z zastrzeżeniem, że Patron może przed rozwiązaniem przedłużyć jej obowiązywanie o kolejne minimum 3 następujące po sobie miesiące.
   
9. Patron, który zawarł umowę, o której mowa w ust. 8 (umowa na czas określony) zgadza się na pobranie jednorazowo środków w wysokości wynikającej z wybranego okresu wsparcia i nie może wypowiedzieć umowy przed upływem okresu na jaki została zawarta.
   
10. Z chwilą przekazania przez Użytkownika Wsparcia w wymaganej wysokości (dokonania płatności), w sposób określony w § 11 Regulaminu, Użytkownik uzyskuje tytuł Patrona oraz prawo dostępu do wybranego przez siebie Progu. W profilu Patrona dostępna jest lista Autorów, którym Patron udziela Wsparcia.
    
11. Wyłącznie Autor jest odpowiedzialny za udostępnienie zawartości Progu Patronowi. Operator oraz Operator Płatności nie ponoszą odpowiedzialności za zawartość Progu oraz jego udostępnienie Patronowi.
    
12. Wszelkie informacje, zawarte na Profilu Autora, w tym zawartość Progu, pochodzą od Autora lub zostały zamieszczone na jego zlecenie i odpowiedzialność. (...)
    
    

§ 13 Odpowiedzialność

1. Operator jest odpowiedzialny wyłącznie za świadczenie Usług oraz Usług Dodatkowych, w szczególności udostępnianie w ramach Serwisu przestrzeni dla Użytkowników do prezentowania Materiałów, udostępniania Progów oraz umożliwienie przekazywania środków pieniężnych w ramach Wsparcia, pomiędzy Patronem i Autorem oraz Mecenasem i Autorem.
   
2. Operator Płatności jest podmiotem odpowiedzialnym wyłącznie za prawidłową realizację płatności, wynikających z umów zawieranych pomiędzy Patronem i Autorem (obsługa płatności).
   
3. Stronami umowy, o której mowa w § 9 ust. 6 Regulaminu oraz § 10 ust. 3 Regulaminu są, w zależności od przypadku, wyłącznie Patron i Autor lub Mecenas i Autor. Strony zawartej umowy są odpowiedzialne względem siebie za wykonanie zobowiązań oraz spełnienie roszczeń z niej wynikających, w szczególności za przekazanie Wsparcia, przekazanie Progów oraz zdolność do realizacji zaciągniętych zobowiązań lub prawidłowego wykorzystania otrzymanego Wsparcia. Operator oraz Operator Płatności nie nadzorują prawidłowego wykonania i terminowości zobowiązań wynikających z umowy oraz nie ponoszą z tego tytułu odpowiedzialności.
   
4. Operator oraz Operator Płatności na podstawie świadczonych na rzecz Patrona oraz Autora Usług oraz Usług Płatniczych jedynie umożliwiają zawarcie umowy pomiędzy Patronem i Autorem lub Mecenasem i Autorem oraz jej realizację, udostępniając na podstawie zawartej Umowy funkcjonalności Serwisu oraz Usługi Płatnicze.
   
5. Niewykonanie lub nienależyte wykonanie przez Autora umowy, o której mowa w § 9 ust. 6 Regulaminu, w szczególności nieudostępnienie Patronowi przez Autora Progu lub udostępnienie towarów lub usług niezgodnych z wybranym przez Patrona Progiem lub zawierających wady fizyczne lub prawne (nienależycie udostępniony Próg), stanowi naruszenie postanowień Regulaminu i skutkuje zastosowaniem przez Operatora środków przewidzianych w § 14 ust. 2 Regulaminu. Ponadto, w takim przypadku Autor zobowiązany będzie do (i) zwrotu na rzecz Patrona (za pośrednictwem Operatora) kwoty odpowiadającej pełnej wartości nieudostępnionego lub nienależycie udostępnionego Patronowi Progu oraz (ii) do zapłaty na rzecz Operatora kwoty odpowiadającej dwukrotnej wartości nieudostępnionego lub nienależycie udostępnionego Patronowi Progu (kara umowna).
   
6. Autor wyraża zgodę, że zwrot i zapłata kwot o których mowa w ust. 5 powyżej nastąpi poprzez pobranie przez Operatora ww. kwot ze Wsparcia zgromadzonego przez Autora. Na dokonane przez Operatora pobranie, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym, Autorowi przysługuje reklamacja, zgodnie z § 15 Regulaminu.
   
7. Operator, Operator Płatności, Mecenas oraz Patron nie ponoszą odpowiedzialności za rozliczenia podatkowe Autora z tytułu otrzymanych środków pieniężnych, w tym także odpowiedzialności określonych postanowieniami zawartymi w ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tj. Dz.U. z 2015 r. poz. 86 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).
   
8. Autor zobowiązany jest do samodzielnego obliczania oraz uiszczenia wszelkich wymaganych przepisami prawa należności publicznoprawnych, związanych z otrzymanym za pośrednictwem Serwisu Wsparciem od Patrona lub Mecenasa oraz świadczeniem Usług oraz Usług Dodatkowych przez Operatora.
   
9. Operator oraz Operator Płatności nie ponoszą odpowiedzialności wobec Użytkownika, Mecenasa oraz Osób Trzecich za jakiekolwiek treści, decyzje i działania lub zaniechania Użytkownika, w tym m.in. Dane Osobowe podane w formularzu rejestracyjnym, Materiały, zawartość Progów oraz przesyłane przez Użytkownika wiadomości.
   
10. Operator oraz Operator Płatności nie ponoszą odpowiedzialności za treści Użytkowników mogące naruszać prawa innych Użytkowników, Mecenasa lub Osób Trzecich wynikające z Ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych j. Dz.U. 2006 Nr 90, poz. 631 z późn. zm.) lub z Ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. prawo własności przemysłowej (tj. Dz.U. z 2013 r. poz. 1410 z późn. zm.).
    
11. Operator ponosi odpowiedzialność za nieprawidłowości przy realizacji płatności wyłącznie, jeżeli ponosi za nie winę. Jeżeli nieprawidłowości, o których mowa w zdaniu powyżej powstały na skutek działalności Operatora Płatności, jest on (Operator Płatności) odpowiedzialny za naprawienie wynikłej z tego tytułu szkody.
    
12. Operator, ze względów bezpieczeństwa lub konieczności przeprowadzenia prac technicznych, aktualizacji lub modernizacji Serwisu ma prawo czasowo zawiesić dostęp do Serwisu, na okres konieczny do usunięcia zaistniałych zagrożeń lub awarii. W związku z powyższym Operator nie gwarantuje stałej dostępności Serwisu, w tym dostępności Użytkownika do jego Konta w Serwisie, w szczególności możliwości przekazania Wsparcia lub uzyskania dostępu do Progu.
    
13. Operator, o ile będzie to możliwe zobowiązuje się z odpowiednim wyprzedzeniem poinformować Użytkownika oraz Mecenasa o planowanych przerwach bądź zakłóceniach w działaniu Serwisu, o których mowa w ust. 12 powyżej, a które mogą spowodować przerwy w pracy Serwisu.
    
14. Operator udostępnia w Serwisie łącza do stron internetowych Użytkowników oraz Osób Trzecich. Korzystając z takich łączy opuszcza się strony Serwisu. Operator nie ponosi jakiejkolwiek odpowiedzialności za treść stron internetowych Użytkowników lub Osób Trzecich, dostępne tam oprogramowanie, materiały oraz nie odpowiada za skutki ich użycia. Korzystając ze stron internetowych osób trzecich połączonych z Serwisem, czyni się to na własną odpowiedzialność. 15. Operatorem kanału płatności "(…)" jest (…) S.A., spółka akcyjna prawa ..., o kapitale … euro, której siedziba znajduje się pod adresem …, wpisana do … rejestru handlowego i spółek pod numerem …. Korzystanie z kanału płatności "…" wymaga akceptacji Ogólnych Warunków Korzystania z usługi ... oraz Korzystania z Elektronicznych Pieniędzy dostępne pod adresem (…)
    
    

§ 14 Blokada konta

1. W przypadku naruszenia przez Użytkownika przepisów prawa lub postanowień Regulaminu, Operator może: a. wysłać ostrzeżenie do Użytkownika z żądaniem zaniechania czynności, które naruszają przepisy prawa lub postanowienia Regulaminu, b. ograniczyć wszystkie bądź wybrane funkcjonalności Konta, c. zablokować czasowo Konto, d. usunąć Konto z Serwisu, e. usunąć bezpowrotnie Konto z Serwisu, w przypadku rażącego naruszenia przepisów prawa lub postanowień Regulaminu.
2. W przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania przez Autora umowy, o której mowa w § 9 ust. 6 Regulaminu, w szczególności poprzez nieudostępnienie Patronowi Progu lub udostępnienie towarów lub usług niezgodnych z wybranym przez Patrona Progiem lub zawierających wady prawne (nienależycie udostępniony Próg), Operator na prośbę Patrona wyśle do Autora żądanie zaniechania czynności, które naruszają przepisy prawa lub postanowienia Regulaminu oraz, wedle własnego uznania: a. ograniczy wszystkie bądź wybrane funkcjonalności Konta Autora, b. ograniczy dostęp Autora do otrzymanego Wsparcia oraz wstrzyma realizację dyspozycji Autora przekazania środków pieniężnych na jego rachunek bankowy, c. zablokuje Konto Autora, d. usunie Konto Autora z Serwisu, e. usunie bezpowrotnie Konto Autora z Serwisu.
3. O fakcie ostrzeżenia, ograniczenia funkcjonalności Konta, zablokowania lub usunięcia Konta, Operator powiadamia Użytkownika wysyłając wiadomość na adres poczty elektronicznej e-mail podany w formularzu.
4. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 i ust. 2 Użytkownikowi przysługuje prawo złożenia reklamacji w trybie określonym w § 15 Regulaminu.
5. Usunięcie Konta, o którym mowa w ust. 1 lit d i e oraz ust. 2 lit. d i e jest równoznaczne z rozwiązaniem Umowy o świadczenie Usług na rzecz Użytkownika w trybie § 18 ust. 11 Regulaminu.
6. Usunięcie Konta z Serwisu, ograniczenie wszystkich bądź wybranych funkcjonalności Konta lub zablokowanie czasowe Konta nie zwalania Użytkownika z odpowiedzialności z tytułu zawartej Umowy oraz umów zawartych z innymi Użytkownikami lub Mecenasem.
   
   

§ 15 Reklamacje

1. Użytkownik oraz Mecenas jest uprawniony do składania reklamacji dotyczących Usług, Usług Dodatkowych oraz Usług Płatniczych, świadczonych przez Operatora oraz Operatora Płatności.
   
2. Reklamacja dotycząca Usług Płatniczych jest przekazywana do Operatora Płatności za pośrednictwem Serwisu. Operator za pośrednictwem Serwisu przekazuje Użytkownikowi lub Mecenasowi odpowiedź Operatora Płatności na złożoną reklamację.
   
3. Reklamacja powinna zostać doręczona do Operatora na adres poczty elektronicznej ….
   
4. Reklamacja powinna zawierać:
   1. adres poczty elektronicznej, na który ma zostać przesłana odpowiedź,
      
   2. oznaczenie Użytkownika/Mecenasa składającego reklamacje,
      
   3. wskazanie reklamowanej Usługi, Usługi Dodatkowej lub Usługi Płatniczej,
      
   4. wskazanie i uzasadnienie zarzutów będących podstawą reklamacji.
5. Jeżeli podane w reklamacji dane lub informacje wymagają uzupełnienia, Operator przed rozpatrzeniem reklamacji, zwróci się do Użytkownika/Mecenasa o jej uzupełnienie we wskazanym zakresie.
   
6. Reklamacja niezawierająca danych, o których mowa w ust. 4 nie będzie rozpatrywana przez Operatora.
   
7. Operator pośredniczy oraz wspiera Użytkownika zgłaszającego reklamację dotyczącą nieprawidłowości wynikających z realizacji umowy zawartej pomiędzy Użytkownikami. W tym celu Operator może żądać od Użytkownika, wobec którego została zgłoszona reklamacja wyjaśnień oraz w przypadku zasadności reklamacji wyznaczyć termin do wykonania zobowiązania zgodnie z zawartą pomiędzy Użytkownikami umową, pod rygorem zastosowania § 14 ust. 1 lub ust. 2 Regulaminu.
   
8. Reklamacje będą rozpatrywane w kolejności ich wpływu do Operatora.
   
9. Operator rozpatrzy reklamację w terminie 14 dni roboczych od dnia jej otrzymania.
   
10. W przypadku, gdy rozpatrzenie reklamacji wymaga podjęcia dodatkowych czynności bądź uzyskania dodatkowych informacji, Operator może przedłużyć termin rozpatrzenia reklamacji, o czym poinformuje Użytkownika/Mecenasa wraz z podaniem terminu rozpatrzenia reklamacji.
    
11. Niezwłocznie po rozpatrzeniu reklamacji, Operator udzieli Użytkownikowi/Mecenasowi odpowiedzi, wysyłając wiadomość e-mail na adres podany w formularzu.”
    
    

Obecnie trudno jest dokładnie przewidzieć, w jakim stopniu działalność radia będzie finansowana z wynagrodzenia z Działalności sponsorowanej, a w jakim z B. Wydaje się, że w pierwszym etapie funkcjonowania Spółki znacznie przeważać będzie finansowanie z B. Później powinno się to stopniowo zmieniać. W celu tworzenia programu i jego emisji za pośrednictwem Internetu Spółka będzie nabywać towary i usługi od podatników VAT czynnych. Zakupy będą również związane z ogólnym funkcjonowaniem Spółki, np. koszty związane z obsługą księgową. Zakupy będą finansowane zarówno ze środków z Działalności sponsorowanej, jak i z B.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy objęte niniejszym wnioskiem środki otrzymywane za pośrednictwem B podlega opodatkowaniu VAT?
   
2. Czy Spółce przysługuje pełne prawo do odliczenia VAT od zakupów towarów i usług nabywanych w celu tworzenia i emisji programu radiowego oraz związanych z funkcjonowaniem Spółki?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

1. Objęte niniejszym wnioskiem, otrzymywane za pośrednictwem B środki nie podlegają opodatkowaniu VAT
2. Spółce przysługuje pełne prawo do odliczenia VAT od zakupów towarów i usług nabywanych w celu tworzenia i emisji programu radiowego oraz związanych z funkcjonowaniem Spółki.
   
   

Uzasadnienie stanowiska Spółki

Ad. 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jednolity Dz.U. z 2020 r. poz. 106 ze zm. - dalej „Ustawa o VAT”): „Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają (...) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju”.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT: „Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...)”

Zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT: „Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności”.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT: „Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych”.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 Ustawy o VAT: „Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika”.

W ocenie Wnioskodawcy będący przedmiotem oceny model działania Spółki polega na świadczeniu usług dla podmiotów, z którymi Spółka zawiera umowy dotyczące Działalności sponsorowanej.

Usługi te polegają:

• na promocji konkretnych działań usługobiorcy (dalej „Sponsora”) w określony w umowie ze Sponsorem sposób, oraz
  

• długofalowej współpracy z podmiotami, które zdecydowały się objąć program radiowy mecenatem - takie podmioty (Mecenasi) będą w odpowiedni sposób promowane przy okazji różnych audycji.
  
  

Do świadczenia opisanych usług niezbędne będzie prowadzenie ogólnodostępnego za pośrednictwem Internetu programu radiowego prowadzonego przez Spółkę (dodatkowo mogą być przez Spółkę wykorzystywane media społecznościowe). Będzie się to również wiązało z koniecznością dotarcia do odpowiedniej liczby słuchaczy. Z biznesowego punktu widzenia prowadzony program radiowy będzie zatem narzędziem umożliwiającym Spółce uzyskiwanie przychodów z Działalności sponsorowanej. Takiej oceny nie zmienia postrzeganie działalności Spółki:

1. przez osoby prowadzące poszczególne audycje, dla których najważniejsze jest zadowolenie słuchaczy (które ma przełożenie na wymiar biznesowy: wyższe wskaźniki słuchalności przekładają się na możliwość zawierania przez Spółkę korzystniejszych umów ze Sponsorami),
2. przez słuchaczy - dla których najistotniejsza jest treść i sposób prowadzenia audycji, a także prowadzenie Działalności sponsorowanej w atrakcyjnej dla słuchaczy formie (w przeciwieństwie do tradycyjnych reklam).
   
   

Spółka uważa zatem, że w prezentowanym modelu biznesowym świadczy usługi jedynie dla Sponsorów i Mecenasów. Natomiast dobrowolne wpłaty otrzymywane za pośrednictwem B stanowią nieodpłatną pomoc przekazywaną w celu wsparcia funkcjonowania Spółki w zakresie ogółu jej działalności. Od tych wpłat w żaden sposób nie zależy bowiem możliwość odbioru programu radiowego (który będzie dostępny na tych samych zasadach dla wszystkich osób bez względu na to, czy są Patronami). Radia będzie mógł słuchać każdy, kto ma dostęp do Internetu.

Sytuacja Spółki jest analogiczna jak przypadek rozpatrywany przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 3 marca 1994 r. w sprawie Tolsma (C-16/93). Dotyczył on opodatkowania działalności R.J. Tolsmy, który grał na katarynce w miejscach publicznych na ulicach jednego z niderlandzkich miast. Grając muzykę, ustawiał przed sobą puszkę, do której przechodnie mogli wrzucać datki. Czasami pukał również do drzwi domostw lub wchodził do sklepów prosząc o datki, ale nie mając podstaw do żądania jakiegokolwiek wynagrodzenia. Trybunał odpowiadał na pytanie: Czy usługa polegająca na graniu muzyki w miejscu publicznym, za które wynagrodzenie nie zostało określone, a mimo to jest otrzymywane, musi być uważana za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 2 Szóstej dyrektywy w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych? W uzasadnieniu wyroku Trybunał wskazał, że pomiędzy stronami nie ma żadnej umowy, ponieważ przechodnie dobrowolnie przekazują datki, których kwotę ustalają według własnego uznania. Ponadto, nie ma niezbędnego związku pomiędzy graniem muzyki i zapłatą, będącą tego pochodną. Przechodnie nie żądają, by muzyka była dla nich grana. Co więcej - płacą oni kwoty, które nie zależą od wykonywanej usługi muzycznej, lecz od subiektywnych odczuć takich jak sympatia dla grającego. W rzeczywistości niektórzy ludzie bez wahania wrzucają pieniądze, czasem pokaźne sumy, do puszki muzyka, podczas gdy inni słuchają przez jakiś czas granej przez niego muzyki nie dając żadnego datku. Fakt, że muzyk gra w miejscu publicznym w celu zbierania pieniędzy i faktycznie otrzymuje pewne sumy w trakcie wykonywania swoich czynności nie ma znaczenia dla ustalenia, czy działalność będąca przedmiotem postępowania stanowi dostawę usług za wynagrodzeniem w rozumieniu Szóstej dyrektywy. Na taką wykładnię nie ma wpływu fakt, iż muzyk prosi o pieniądze i może oczekiwać otrzymania pieniędzy za granie muzyki na ulicy. Zapłata którą otrzymuje jest całkowicie dobrowolna.

Podsumowując Trybunał stwierdził, że definicja odpłatnego świadczenia usług nie obejmuje działalności polegającej na graniu muzyki w miejscu publicznym, za które nie przewiduje się żadnego wynagrodzenia, nawet jeśli muzyk prosi o pieniądze i otrzymuje sumy w formie datków, których kwota nie jest jednak ani obliczona, ani też nie da się obliczyć. Brak jest bowiem bezpośredniego związku pomiędzy wykonywanym świadczeniem, a otrzymywanymi datkami. Nie miały one charakteru wynagrodzenia, zapłaty za usługę, a zatem usługa nie może być uznaną za wykonywaną odpłatnie, tym samym datki te są wyłączone z zakresu opodatkowania.

Spółka prowadzi dokładnie taką samą działalność jak R.J. Tolsma: gra publicznie muzykę i prowadzi różne audycje, zwykle o tematyce kulturalnej. Każdy kto chce może słuchać. Spółka wystawia puszkę (B) i prosi o wsparcie. I podobnie jak osoby występujące w miejscach publicznych otrzymuje, w zależności od słuchacza, bardzo różne kwoty. Jest też wiele osób, które słuchają i nie wrzucają nic do puszki. Podsumowując, wyrok w sprawie R.J. Tolsma wprost dotyczy Spółki, tylko katarynkę zastąpił Internet, a puszkę B. Należy podkreślić, że środki z B nie są zbierane na konkretny, sprecyzowany cel - Spółka może nimi dowolnie dysponować (z zastrzeżeniem konieczności respektowania Regulaminu B) oraz przeznaczenia ich na tworzenie i emisję programu radiowego. W praktyce oznacza to, że środki zostaną przeznaczone na powstanie (np. wynajęcie siedziby, zakup sprzętu), rozwój i funkcjonowanie Spółki (np. wynagrodzenie dziennikarzy), która będzie prowadzić ogólnodostępny program radiowy. Oznacza to, że Spółka nie świadczy odpłatnie usług na rzecz osób słuchających radia. W konsekwencji dokonywane przez nich wpłaty nie podlegają VAT.

W ocenie Wnioskodawcy w niniejszej sprawie istotne znaczenie ma również sposób wykładni art. 29a ust. 1 Ustawy o VAT. Wnioskodawca uważa bowiem, że nawet gdyby uznać otrzymywane za pośrednictwem B wpłaty za dopłaty o podobnym charakterze do dotacji lub subwencji (choć zagadnienie to jest dyskusyjne), to z pewnością nie mają one bezpośredniego wpływu na cenę usług świadczonych przez Spółkę (które to usługi świadczone są na rzecz Sponsorów i Mecenasów w ramach działalności komercyjnej). To dlatego, że dopłaty nie są związane z żadnymi konkretnymi usługami, tylko z ogólnym funkcjonowaniem Spółki. Z tego względu środki z B nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Co istotne, art. 29a ust. 1 Ustawy o VAT stanowi implementację art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U.UE.L.2006.347.1 - dalej „Dyrektywa VAT”). Zgodnie art. 73 Dyrektywy VAT: „W odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia”. Warunek, że tylko dopłaty bezpośrednio związane z ceną podlegają opodatkowaniu VAT wynika zatem z prawa UE i był on przedmiotem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej już wiele lat temu. Wskazano na to m.in. w opracowaniu „VAT. Komentarz. Wyd. 15, Warszawa 2019” (T. Michalik, C.H.BECK, 2019 wyd. 15): „Warto podkreślić, iż także art. 11 część A ust. 1 lit. a VI dyrektywy przewidywał, że w przypadku odpłatnych dostaw towarów i świadczenia usług zasadą generalną jest, iż podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi wynagrodzenie za dostarczone towary i wykonane usługi, otrzymane przez dostawcę (świadczącego) od nabywcy, klienta lub osoby trzeciej, w tym subsydia bezpośrednio związane z ceną takich dostaw towarów (świadczenia usług) - konieczność istnienia owego bezpośredniego związku z ceną dostaw towarów (świadczonych usług) jako warunku ujęcia subsydiów w podstawie opodatkowania podkreślał także w swoich orzeczeniach TSUE (np. wyr. z 22.11.2001 r. w sprawie C-184/00 Office des produits wallons ASBL v. państwo belgijskie, Zb.Orz. 2001, s. I-9115; wyr. z 13.6.2002 r. w sprawie C-353/00 Keeping Newcastle Warm Limited v. Commissioners of Customs and Excise, Zb.Orz. 2002, s. I-5419)”.

W tym miejscu należy odnieść się do sposobu podziękowań Spółki za wsparcie od Patronów, który wynika z Regulaminu B oraz ukształtowanej przez kilka lat praktyki funkcjonowania tego serwisu. Otóż przyjęło się, że w zależności od deklarowanej kwoty osoba/podmiot uzyskujący wsparcie przekazuje symboliczny upominek. Zwykle są to świadczenia, które nie mają wymiernej wartości pieniężnej tylko wartość emocjonalną, np. przesyłany w formie pliku pdf dyplom do samodzielnego wydrukowania przez osobę, która go dostała albo możliwość zadedykowania dla kogoś z rodziny lub znajomych piosenki w radiu. Nie sposób również uznać, że wartość materialną ma przesłanie specjalnej playlisty przygotowanej przez dziennikarza. Taka playlista nie ma wartości rynkowej, ponieważ jest to lista utworów, które on w danym okresie poleca. W konsekwencji dla osoby ceniącej danego dziennikarza ma ona dużą wartość emocjonalną (w konsekwencji stanowi symboliczne podziękowanie o dużej, ale tylko subiektywnie patrząc, wartości). Wartości materialnej nie przedstawia również dostęp do zdjęć z procesu powstawania radia. Jest to natomiast ważne dla osób, które utożsamiają się z radiem, są jego fanami itd. Nawet jeśli podarunek ma jakąś wartość materialną (np. płyta z dedykacją znanego i lubianego przez danego Patrona dziennikarza radiowego), to jest ona niewspółmiernie niska biorąc pod uwagę dokonywane przez daną osobę wpłaty. Istotą podziękowania jest sama dedykacja, a nie jej nośnik (który Patron mógłby kupić za niewielką część wpłacanej kwoty).

Podsumowując, Patroni dokonują dobrowolnych wpłat przeznaczonych na wsparcie funkcjonowania Spółki. Spółka przekazuje im natomiast podziękowania w sposób przyjęty na serwisie B. Co istotne, orzecznictwo potwierdza, że wsparcie do funkcjonowania podmiotu nie podlega opodatkowaniu VAT, ponieważ nie ma bezpośredniego wpływu na cenę. W tym zakresie warto przywołać orzecznictwo dotyczące dotacji i subwencji. W wyroku z 17 września 2020 r. (I SA/Gl 625/20) WSA w Gliwicach wskazał, że: „Pozostawienie poza zakresem podatku od wartości dodanej dotacji jako dopłaty do konkretnej dostawy lub usługi oznaczałoby, że zachowanie realizowane z zewnętrznym wsparciem finansowym w nieuzasadniony sposób byłoby uprzywilejowywane podatkowo w stosunku do działań w całości finansowanych przez ich adresata, nie korzystających z takiej finansowej pomocy. Odmiennie jest jednak w przypadku dotacji „ogólnych” - dla osoby wykonującej działalność gospodarczą. W tym przypadku strumień pieniądza nie jest bowiem powiązany z konkretną usługą, ale płynie do określonego podmiotu, uzupełniając jego zasoby finansowe. Tym samym, nie dochodzi do urzeczywistnienia zakresu przedmiotowego podatkowego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług, gdyż otrzymujący dotację niczego nie świadczy jednostce życia społecznego, która ją przekazuje, a także - w zamian za nią - żadnej innej osobie. W konsekwencji, otrzymana dotacja nie może być uznana za składnik podstawy opodatkowania w podatku od towarów i usług”.

Zacytowana argumentacja WSA w Gliwicach dokładnie odpowiada sytuacji przedstawionej w niniejszym wniosku. Spółka otrzyma bowiem z B strumień dofinansowania, który nie jest powiązany z konkretną usługą, ale płynie do Spółki uzupełniając, w szczególności w pierwszym etapie funkcjonowania, jej zasoby finansowe. Z tego tytułu Spółka niczego nie świadczy ani Patronom, ani żadnej innej osobie czy podmiotowi. Oznacza to, że otrzymana przez Spółkę dotacja nie może być uznana za składnik podstawy opodatkowania w podatku od towarów i usług.

W wyroku z 2 lipca 2020 r. (I FSK 1600/19) Naczelny Sąd Administracyjny (dalej „NSA”) wskazał, że: „Zasadny jest zarzut naruszenia art. 29a ust. 1 ustawy o PTU. Zgodnie z tym przepisem podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem nie mającym znaczenia w tej sprawie, jest wszystko co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośrednio wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Wskazany wyżej przepis stanowi implementację art. 11 (A) Dyrektywy Rady z 77/388/EWG z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz.U. L 145 z 13.06.1977r.), obecnie art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego podatku od wartości dodanej (Dz.U. UE seria L z 2006 r. Nr 341/1). Należy zauważyć, że przepisy ustawy o PTU - w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 maja 2005 r. - pomijały bowiem warunek, aby pomiędzy dotacjami (dopłatami, subwencjami) a czynnościami opodatkowanymi istniał związek o charakterze bezpośrednim. We wskazanych wyżej przepisach dyrektyw wyraźnie określono związek pomiędzy czynnościami opodatkowanymi a dotacjami jako bezpośredni. Także z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej TSUE), w tym także z powoływanego zarówno przez organ jak i Gminę wyroku w sprawie C-184/00 [...] wynika, że określenie związku pomiędzy dotacją a świadczeniem usług czy dostawą towaru jako "bezpośredniego" ma istotne znaczenie dla opodatkowania. W uzasadnieniu tego wyroku stwierdzono, że sam tylko fakt, iż dotacja (czy inny sposób dofinansowania) wpływa na ostateczną cenę świadczenia (co niemal zawsze ma miejsce), nie może być decydujący dla uznania, że dotacja ta powinna zwiększać podstawę opodatkowania. Konieczne jest stwierdzenie, że dotacja ta jest dokonywana w celu sfinansowania konkretnej czynności opodatkowanej (dostawy towarów lub świadczenia usług). Dla oceny, czy dotacja jest elementem istotnym wpływającym na włączenie jej do podstawy opodatkowania, kluczowe jest stwierdzenie, czy dotacje są przekazywane w celu sfinansowania dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług. Tylko bowiem w takiej sytuacji można uznać, że stanowią one element wynagrodzenia. Dotacje nie dające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT nie stanowią obrotu w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o PTU, czyli nie zwiększają obrotu. Jak z powyższego wynika, kryterium uznania dotacji za zwiększającą obrót stanowi stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Opodatkowaniu podlegają bowiem jedynie przedmiotowe dotacje do ceny sprzedaży (u dostawcy towaru lub usługi). Nie podlegają natomiast opodatkowaniu przedmiotowe dotacje do ceny zakupu (u nabywcy towaru lub usługi). Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika w szczególności, że projekt realizowanych przez skarżącą polega na stworzeniu kompleksowego programu wsparcia przedsiębiorstw typu startup od momentu rejestracji (w formie spółki kapitałowej) do czasu stworzenia minimalnej wersji produktu. Zakłada się, że w programie weźmie udział 200 podmiotów (wskaźnik produktu) typu startup, z których minimum 120 (wskaźnik rezultatu) osiągnie gotowość do wejścia na rynek. Każdy podmiot typu startup zakwalifikowany do udziału w projekcie będzie uczestniczył w indywidualnym programie inkubacji przygotowanym przez managera inkubacji zgodnie z potrzebami i specyfiką danego pomysłu biznesowego. Podczas programu inkubacji podmioty typu startup będą mogły skorzystać z opisanych usług podstawowych oraz specjalistycznych. W ramach projektu realizowane są usługi, z których uczestnicy projektu (przedsiębiorstwa startupy) w okresie realizacji korzystają bezpłatnie. Umowa o dofinansowanie przewiduje dotację na finansowanie 100% kosztów kwalifikowanych usług. Dotacja wypłacana jest w formie zaliczki w wysokości określonej w harmonogramie płatności i przeznaczona jest na pokrycie ściśle określonych wydatków ponoszonych przez organizatora projektu. (...) Z powyższego wynika, że otrzymana przez skarżącą dotacja dotyczy bezpośrednio realizowanego przez skarżącą projektu i ma charakter zakupowy. Przyznana skarżącej dotacja przeznaczona jest zatem na wydatki niezbędne do wykonania całego realizowanego przez skarżąca projektu. Wbrew twierdzeniom Sądu pierwszej instancji dla ujęcia kwoty dotacji w wartości podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o PTU nie jest wystarczające to, że dotacja przeznaczona jest na konkretne zadania wykonywane w ramach projektu polegającego, jak sam to określił wnioskodawca, na wsparcie przedsiębiorstw typu start-up, które są ostatecznymi beneficjentami, usługobiorcami, którzy nie muszą płacić za świadczone im przez Agencję usługi, gdyż ich cena zostaje pokryta przez osobę trzecią, w tym wypadku instytucję pośredniczącą (PARP). Wprawdzie poprzez sfinansowanie kosztów tych usług, stanowiących koszty kwalifikowane, ich odbiorcy - przedsiębiorcy, nie uiszczali kwoty należnej - ceny świadczenia, to jednak otrzymana dotacja nie miała bezpośredniego wpływu na cenę. (...) Nie ma więc uzasadnienia stanowisko Sądu pierwszej instancji, by dotacja ta zwiększała obrót w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o PTU. To, że uczestnik projektu nie ponosi kosztów świadczonych w ramach projektu usług, wbrew temu co przyjął Sąd pierwszej instancji, nie ma większego wpływu na ocenę, czy dotacja stanowi obrót w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o PTU czy też nie. Istotne jest bowiem to, czy ma ona bezpośredni wpływ na cenę danej usługi. Otrzymana przez skarżącą dotacja nie spełnia więc przesłanki określonej w art. 29a ust. 1 ustawy o PTU, tj. nie wpływa bezpośrednio na cenę usługi świadczonej przez skarżącą. Konkludując, należy stwierdzić, że otrzymanego przez skarżącą dofinasowania, które jest przeznaczone na pokrycie wydatków (kosztów) związanych z realizacją projektu, a w jego ramach na wykonanie określonych usług, za które uczestnik projektu nie musi już ponosić żadnych kosztów, nie można uznać za mające bezpośredni wpływ na cenę usług świadczonych w ramach tego projektu”.

Jest to jedno z najnowszych orzeczeń NSA dotyczące analizowanego problemu. Jest ono istotne także ze względu na to, że dotyczy wsparcia otrzymywanego przez start-up-y w celu umożliwienia im rozpoczęcia funkcjonowania na rynku. Należy bowiem zauważyć, że Spółka również jest start-up-em (czyli podmiotem zaczynającym działalność w ramach nowatorskiego modelu funkcjonowania opartego na Działalności sponsorowanej, zamiast emisji typowych reklam). Ze względu na przedmiot działalności Spółka nie może jednak liczyć na wsparcie instytucjonalne. Z tego powodu Spółka zdecydowała się na próbę uzyskania finansowania za pośrednictwem B (które z punktu widzenia Ustawy o VAT powinno być traktowane tak samo jak ogólna subwencja dla start-up-u).

W wyroku z 4 marca 2020 r. (I SA/Kr 1387/19) Wojewódzki Sąd Administracyjny (dalej „WSA”) w Krakowie wskazał, że: „W tym miejscu należy podkreślić, iż elementem zasadniczym wpływającym na objęcie uzyskanej przez podatnika dotacji definicją podstawy opodatkowania jest stwierdzenie, czy dotacja udzielana jest w celu sfinansowania dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług. Tak więc, aby dofinansowanie w postaci np. dotacji czy też subwencji kształtowało podstawę opodatkowania musi mieć bezpośredni (a nie wyłącznie pośredni wpływ) na cenę oferowanych produktów lub świadczonych usług. Musi ono w sposób zindywidualizowany i policzalny wpływać na cenę danego świadczenia (tzn. świadczenie dzięki dofinansowaniu ma cenę niższą o konkretną kwotę). Zasadnie więc argumentowała we wniosku strona skarżąca, że w przypadku pośredniego związku, otrzymanie dofinansowania nie rzutuje na podstawę opodatkowania. Spór w niniejszej sprawie koncentruje się natomiast wokół pytania, czy organ interpretacyjny w świetle przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego prawidłowo zakwalifikował dofinansowanie do realizowanych przez stronę skarżącą projektów jako mające bezpośredni wpływ na cenę świadczonych usług, a zatem rzutujące również na podstawę opodatkowania. Przepis art. 29a ustawy o VAT stanowi odzwierciedlenie art. 73 dyrektywy 2006/112, z którego wynika, że w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia. W świetle orzecznictwa TSUE (por. wyrok w sprawie C-144/02), do podstawy opodatkowania podatkiem VAT zalicza się, w przypadkach które określa art. 73 dyrektywy 2006/112, m.in. przyznane podatnikom subwencje bezpośrednio związane z ceną dostawy lub świadczenia. Przepis ten zmierza do obciążenia podatkiem VAT całej wartości towarów lub usług, a przez to do uniknięcia zmniejszenia przychodu z podatku na skutek przyznania subwencji. TSUE wskazywał wielokrotnie, że aby subwencja była uznana za bezpośrednio związaną z ceną danej transakcji, powinna ona być przyznawana konkretnie podmiotowi subwencjonowanemu po to, by dostarczał on określony towar lub wykonywał określoną usługę. Jedynie w tym przypadku subwencja może być uznana za świadczenie wzajemne względem dostawy towaru lub świadczonej usługi, a w związku z tym podlegać opodatkowaniu (np. pkt 28 ww. wyroku C-144/02). Dla uznania dotacji za zwiększającą podstawę opodatkowania koniecznym jest stwierdzenie, że jest ona dokonywana w celu sfinansowania konkretnej czynności opodatkowanej, odpowiada całości lub części wynagrodzenia z tytułu tej czynności, czyli jest związana z konkretną oznaczoną dostawą lub usługą (por. wyroki TSUE w sprawie C-184/00 i C-353/00). Regulacja art. 29a ust. 1 ustawy o VAT daje podstawę do stwierdzenia, że otrzymana dotacja nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jeżeli brak jest elementu bezpośredniego związku dotacji z ceną konkretnej, świadczonej usługi (możliwość alokacji dotacji w cenie usługi) (...)”

Wyrok ten potwierdza, że jeśli nie ma bezpośredniego związku uzyskanej dopłaty z ceną konkretnej, świadczonej usługi (a tak jest w przypadku środków pochodzących z B), to dopłata ta nie podlega VAT.

W wyroku z 11 czerwca 2019 r. (I SA/Rz 304/19) WSA w Rzeszowie wskazał, że: „Ustawodawca w treści przytoczonej wyżej regulacji statuuje zasadę, że do podstawy opodatkowania, w przypadku sprzedaży towaru lub usługi, zaliczyć należy wszelkiego rodzaju dopłaty, niezależnie od tego jak zostały one nazwane i od kogo pochodzą. W tym wypadku zastrzega jednakże, że muszą one mieć bezpośredni wpływ na cenę konkretnego, dostarczanego towaru lub usługi.

Tak więc, o ile sam przepis jest w tym wypadku jasny i czytelny, to jednak nie precyzuje kryteriów, pozwalających w sposób jednoznaczny ustalić znaczenie terminu bezpośredniego wpływu na cenę. Definicji tej nie zawierają także odpowiednie regulacje unijne, w szczególności art. 73 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE. L. z 2006 r. Nr 347, str. 1 z późn. zm.), który również odnosi się do cechy w postaci bezpośredniości związku z ceną, bez sprecyzowania istotnych elementów tej zależności, dlatego też w tym zakresie odwołać się należy do orzecznictwa, w szczególności orzecznictwa TSUE i wypracowanego na jego gruncie sposobu wykładni tego pojęcia. W wyroku z dnia 22 listopada 2001 r., wydanym w sprawie C-184/00, Trybunał Sprawiedliwości (obecnie TSUE) wskazał, że bezpośredni wpływ dotacji/dopłaty na cenę to taki, który jest jednoznacznie widoczny. Jego zaistnienie następuje zaś w sytuacji, w której cena jest ustalana w taki sposób, że zmniejsza się w proporcji do dotacji. Dodaje przy tym, że proporcja ta nie jest jednak bezwzględnie konieczna, gdyż dotacja może mieć formę ryczałtową, jednakże różnica w cenie musi być istotna. W tym zakresie dotacja musi stanowić element ustalenia ceny. Wiąże się to z tym, że musi być ona udzielana w celu sfinansowania konkretnej czynności”.

Wyrok ten wskazuje, że tylko dopłata udzielona w celu sfinansowania konkretnej czynności podlega opodatkowaniu VAT w podmiocie, który ją otrzymał. Co istotne, takie stanowisko reprezentują również organy podatkowe. W interpretacji indywidualnej z 27 sierpnia 2020 r. (0113-KDIPT1-1.4012.396.2020.4.AK) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dalej „Dyrektor KIS”) wskazał, że: „Należy uznać, że opodatkowanie dotacji stanowi wyjątek od zasad ogólnych wspólnego systemu VAT. Nie wszystkie dotacje stanowią element podstawy opodatkowania VAT. Jedynie takie, które są dotacjami związanymi bezpośrednio z ceną dostawy towarów czy ceną świadczenia usług. Wyjątek ten należy interpretować w sposób ścisły. Wykładnia ścisła prowadzi do wniosku, że tylko dotacje bezpośrednio wpływające na cenę transakcji podlegają opodatkowaniu. Inne dotacje nie wchodzą tym samym do podstawy opodatkowania, a w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu VAT. Istotne zatem, dla wykładni art. 29a ust. 1 ustawy jest wyjaśnienie pojęcia „dotacja mająca bezpośredni wpływ na cenę”. W tym celu istotne znaczenie ma orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w szczególności wyroki w sprawach: C-184/00 z dnia 22 listopada 2001 r. Office des produits wallons ASBL przeciwko państwu belgijskiemu oraz C-353/00 z dnia 13 czerwca 2002 r. Keeping Newcastle Warm Limited przeciwko Commissioners of Customs and Excise. I tak, w wyroku w sprawie C-184/00 TSUE stwierdził, że sam fakt, że dofinansowanie wpływa na ostateczną cenę świadczenia, nie ma znaczenia dla uznania, czy powinno ono zwiększać podstawę opodatkowania VAT. W praktyce bowiem prawie zawsze dofinansowanie działalności podatnika wpływa w jakiś w sposób na poziom stosowanych przez niego cen. Elementem istotnym, wpływającym na ewentualne włączenie dofinansowania do podstawy opodatkowania, jest natomiast stwierdzenie, czy dotacje są przekazywane w celu dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług. Ponadto Trybunał stwierdził, że sformułowanie - dotacje bezpośrednio związane z ceną - należy interpretować w taki sposób, aby dotyczyło ono jedynie dotacji odpowiadających całości lub części wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług, które wypłacane są sprzedawcy lub dostawcy przez stronę trzecią. Z kolei w wyroku w sprawie C-353/00 Trybunał wyraził pogląd, że niezależnie od tego, czy dofinansowanie spełnia warunek bezpośredniego związku z ceną, czy też nie spełnia takiego warunku, zwiększać będzie podstawę opodatkowania, jeśli osoba trzecia (także organ władzy publicznej) wpłaca pewną kwotę pieniędzy na poczet usług świadczonych na rzecz osoby fizycznej. Orzeczenie to dotyczyło dopłat wypłacanych firmie zajmującej się usługami związanymi z doradztwem w dziedzinie energetyki. Związek dotacji z ceną nie został szczegółowo przeanalizowany w tym wyroku. Szersze uwagi na ten temat znalazły się natomiast w opinii rzecznika generalnego oraz pisemnym stanowisku rządu Wielkiej Brytanii, które zaaprobował Trybunał. Jak wskazuje rzecznik, dotacje mogą mieć różną formę i charakter. Zwykle przez dotacje (subwencje) rozumie się sumy wypłacane danemu podmiotowi z funduszy publicznych w interesie ogólnym. W praktyce dotacje mogą mieć postać dopłat ogólnych do działalności przedsiębiorstwa (i wówczas nie podlegają opodatkowaniu) albo też stanowić subsydia do konkretnych dostaw lub usług, umożliwiając nabycie ich ostatecznemu odbiorcy po niższej cenie (lub w ogóle bez odpłatności z jego strony). W tym ostatnim przypadku podlegają podatkowi VAT. Tego rodzaju dotacje występowały w przypadku KNW. Istniał bezpośredni związek pomiędzy usługami podatnika a otrzymywanymi dotacjami (dotacje były korelatem usług i wypłacano je tylko w razie ich świadczenia; również kwotowo zależały od liczby usług). Wpływ na cenę również był oczywisty: ostateczny odbiorca nie musiał płacić za usługę właśnie z powodu pokrycia jej dotacją. Mimo, że dotacje oczywiście wpływały na działalność przedsiębiorstwa i w sensie ekonomicznym pokrywały część kosztów jego funkcjonowania, przede wszystkim były one związane z ceną. Dlatego też nie można było ich traktować jako pozostających poza podatkiem VAT. Jeżeli otrzymana dotacja jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z ceną danego świadczenia (tj. świadczenie dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę lub świadczeniobiorca otrzymuje je za darmo), taka dotacja podlega VAT. Jeżeli natomiast związek tego rodzaju nie występuje i równocześnie dotacja nie jest elementem wynagrodzenia związanego z danymi dostawami towarów lub usług, wówczas można - i należy - potraktować ją jako płatność niepodlegającą podatkowi VAT”. Opisana interpretacja dotyczy subwencji z tzw. Tarczy Finansowej wypłacanych z Polskiego Funduszu Rozwoju. Warto jednak zauważyć, że subwencja ta przeznaczona była na finansowanie bieżącej działalności gospodarczej, tj. na zapłatę odsetek od kredytów, wynagrodzeń pracowników, koszty utrzymania wynajmowanych nieruchomości.

Należy zatem zauważyć, że na cele bieżące (poza tym także na środki trwałe) Spółka będzie wykorzystywać środki z B. Z punktu widzenia VAT interpretacja z 27 sierpnia 2020 r. (0113-KDIPT1-1.4012.396.2020.4.AK) dotyczy zatem takiej samej sytuacji, jak przedstawiona we wniosku. W analizowanym przypadku aktualna pozostaje zatem wyrażona w tej interpretacji teza: „Mając na uwadze powyższe w kontekście przywołanych przepisów prawa podatkowego należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie w związku z otrzymaną przez Wnioskodawcę w ramach Tarczy Finansowej Polskiego Funduszu Rozwoju dla Małych i Średnich Firm subwencją finansową nie dojdzie do sytuacji, w której wystąpią skonkretyzowane świadczenia w zamian za określone wynagrodzenie. Kwotę ww. subwencji strona zamierza przeznaczyć na finansowanie bieżącej działalności gospodarczej, m.in. na zapłatę odsetek od kredytów, wynagrodzeń pracowników, kosztów utrzymania wynajmowanych nieruchomości. Tym samym, w związku z tym, że subwencja finansowa będąca przedmiotem wniosku przeznaczona będzie na finansowanie bieżącej działalności gospodarczej Wnioskodawcy, to nie ma ona wpływu na cenę świadczonych przez Spółkę usług, czy też sprzedawanych przez stronę towarów i nie stanowi ona podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy. W konsekwencji, ww. subwencja nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”.

Należy zatem w pełni zgodzić się z Dyrektorem KIS, że wszelkiego rodzaju dopłaty do ogólnego funkcjonowania podmiotu nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Stanowisko Spółki znajduje również potwierdzenie w wyrokach: WSA w Bydgoszczy z 18 sierpnia 2020 r. (I SA/Bd 269/20) oraz WSA w Kielcach z 23 lipca 2020 r. (I SA/Ke 148/20)

Podsumowując, stanowisko Spółki znajduje potwierdzenie w literalnym brzmieniu przepisów oraz wykładni prowspólnotowej. Jest ono zgodne z orzecznictwem: zarówno Trybunału Sprawiedliwości Unii europejskiej, jak i polskich sądów administracyjnych. Co istotne, praktyka stosowania prawa przez organy podatkowe również uznaje je za prawidłowe.

Ad. 2

Zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT: „W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124”.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 Ustawy o VAT: „Kwotę podatku naliczonego stanowi: 1) suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu: a) nabycia towarów i usług, b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi”.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

W przypadku Spółki warunki te będą spełnione. W Ustawie o VAT nie ma natomiast żadnych regulacji, które uzależniały prawo do odliczenia podatku VAT od zakupów od określonego źródła ich finansowania. Z punktu widzenia VAT nie jest zatem istotne, czy zakup został sfinansowany ze środków uzyskanych ze sprzedaży towarów i usług, kredytu, wkładu pieniężnego wspólnika, dotacji, darowizny czy też jakiegokolwiek innego źródła. W każdym z tych przypadków podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Podsumowując, z punktu widzenia odliczenia VAT nie ma znaczenia, w jaki sposób został sfinansowany zakup towarów lub usług. Istotne jest, że zakupy będą związane w całości z działalnością opodatkowaną VAT. Innej działalności Spółka nie będzie bowiem prowadzić. Wnioskodawca wskazuje, że będzie prowadził tylko działalność opodatkowaną VAT. Będą to usługi marketingowe i reklamowe oparte na programach partnerskich prowadzonych we współpracy ze Sponsorami oraz Mecenasami.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT: „Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
   
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa”.
   
   

W ocenie Spółki prowadzenie i udostępnianie w Internecie ogólnodostępnego programu radiowego nie stanowi świadczenia usług w rozumieniu tego przepisu, ponieważ nie można wskazać podmiotu, na rzecz którego wykonywane jest świadczenie (inaczej byłoby, gdyby słuchacze płacili abonament za możliwość słuchania programu radiowego).

Zgodnie z art. 8 ust. 2 Ustawy o VAT: „Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika”.
   
   

Analizowana sytuacja z oczywistych powodów nie stanowi przypadku wskazanego w pkt 1, ponieważ nie dochodzi do użycia „towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika”. Nie jest to również sytuacja wskazana w pkt 2, ponieważ Spółka nie będzie świadczyć jakichkolwiek nieodpłatnych usług „do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika”. Nawet jeżeliby uznać, że nieodpłatne udostępnianie programu zainteresowanym wszystkim osobom mającym dostęp do Internetu stanowi nieodpłatne świadczenie (ze stanowiskiem tym Wnioskodawca się nie zgadza - argumentacja została przedstawiona w uzasadnieniu do pytania 1), to będzie ono wykonywane w celu prowadzenia działalności gospodarczej przez podatnika, czyli w celu umożliwienia mu realizacji umów zawartych ze Sponsorami oraz Mecenasami.

Oznacza to, że z punktu widzenia Ustawy o VAT Spółka prowadzi jedynie działalność gospodarczą opodatkowaną VAT. W konsekwencji przysługuje jej prawo do pełnego odliczania VAT od zakupów związanych tworzeniem i emisją programu radiowego oraz funkcjonowaniem Spółki. Program ten jest bowiem wykorzystywany do prowadzenia działalności opodatkowanej VAT. Na prawo do odliczenia VAT z faktur zakupu w żaden sposób nie wpływa źródło finansowania tych wydatków.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest:

• prawidłowe w zakresie braku opodatkowania środków otrzymywanych za pośrednictwem B,
  

• nieprawidłowe w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupów towarów i usług nabywanych w celu tworzenia i emisji programu radiowego oraz związanych z funkcjonowaniem Spółki.
  
  

Ad. 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. poz. 106 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług podlegają między innymi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Dostawa towarów i świadczenie usług na terytorium kraju, co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Świadczenie usług na gruncie podatku od towarów i usług ma szersze znaczenie niż świadczenie usług w rozumieniu potocznym. Stosownie do treści powołanych przepisów, każde świadczenie na rzecz osób fizycznych, osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, uznawane jest na gruncie ustawy za usługę. Zatem pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie.

Także art. 24 ust. 1 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347, s. 1, z późn. zm.) wskazuje, że „świadczenie usług” oznacza każdą transakcję, która nie stanowi dostawy towarów.

Pojęcie świadczenia – składającego się na istotę usługi – należy interpretować zgodnie z jego cywilistycznym rozumieniem. Jak wskazuje art. 353 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z Dz. U. z 2020 r. poz. 1740) – zwana dalej k.c., świadczenie może polegać na działaniu albo zaniechaniu. Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innego podmiotu. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innego podmiotu), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się też jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem.

Zgodnie z artykułem 25 ww. Dyrektywy 2006/112/WE Rady, świadczenie usług może obejmować między innymi jedną z następujących czynności:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych, bez względu na to, czy są one przedmiotem dokumentu ustanawiającego tytuł prawny, czy nie;
2. zobowiązanie do zaniechania działania lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
   
3. świadczenie usług na podstawie nakazu wydanego przez organ władzy publicznej lub w jego imieniu lub z mocy prawa.
   
   

W tym miejscu warto podkreślić, że nie każde zaniechanie działania lub tolerowanie czynności uważane jest za świadczenie usług. Dla stwierdzenia, czy dana czynność albo brak podejmowania czynności stanowi świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, należy ocenić przedmiotową transakcję w kontekście całego systemu podatku VAT, a w szczególności jego głównych założeń i celów, które zostały wyrażone w artykule 1 Dyrektywy VAT. W myśl tego artykułu, podatek od wartości dodanej jest z założenia podatkiem nałożonym na konsumpcję towarów i usług. Chociaż płatnikiem podatku są wszystkie osoby zaangażowane w kolejne stadia transakcji gospodarczych, faktyczny i ostateczny ciężar podatku spoczywa jedynie na ostatecznym konsumencie. W świetle powyższych założeń opodatkowaniu podlegają tylko takie transakcje, w ramach których występuje możliwy do zidentyfikowania konsument towarów lub usług. W związku z powyższym zaniechanie działania lub tolerowanie czynności lub sytuacji podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywane jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi.

W odniesieniu natomiast do odpłatności za ww. świadczenie to ustawa o VAT nie definiuje co należy rozumieć przez czynność odpłatną. Jednak dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika z ww. art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą.

Kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z dnia 1 kwietnia 1982 r. w sprawie w sprawie C-89/81 Hong-Kong Trade Development Council, TSUE stwierdził, że wskazane w sprawie czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Analizując głębiej ten problem TSUE w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council wskazał, że czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.

Pojęcie „odpłatności” pojawiło się również w orzeczeniu z dnia 5 lutego 1981 r. C-154/80 Association coopérative „Coöperatieve Aardappelenbewaarplaats GA”, które zapadło na tle przepisów I Dyrektywy VAT z dnia 11 kwietnia 1967 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych (67/227/EWEC). Trybunał wskazał, że termin „zapłata” stanowi integralną część przepisów prawa wspólnotowego, które nie odwołuje się do prawa państw członkowskich dla ustalenia jego znaczenia i zakresu. Stąd też wykładnia tego wyrażenia nie może być pozostawiona dyskrecjonalnemu władztwu każdego państwa członkowskiego. Ponadto Trybunał przypomniał, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego. W końcu – jak wskazał Trybunał – świadczenie wzajemne musi stanowić pewną wartość subiektywną, gdyż podstawą opodatkowania jest świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane, nie zaś wartość otrzymana według kryteriów obiektywnych.

Na uwagę zasługuje również orzeczenie z dnia 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, gdzie Trybunał zauważył, że czynność „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

Bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług, a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy jest możliwe zidentyfikowanie bezpośredniej i jasno zindywidualizowanej korzyści na rzecz dostawcy towaru lub świadczącego usługę oraz gdy świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności.

Zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1. Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4 (art. 19a ust. 8 ustawy)

Na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W myśl art. 29a ust. 6 ustawy, podstawa opodatkowania obejmuje:

1. podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
2. koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.
   
   

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Spółka będzie prowadziła działalność polegającą na prowadzeniu stacji radiowej dostępnej jedynie za pośrednictwem Internetu. Spółka będzie zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT. W pierwszym etapie funkcjonowania działalność Spółki będzie finansowana z dwóch źródeł. Pierwszym źródłem finansowania będą różnego rodzaju audycje partnerskie, patronaty medialne oraz podobne usługi świadczone przez Spółkę na zasadach współpracy z kontrahentem (dalej „Działalność sponsorowana”). Działalność sponsorowana obejmować ma także stałą współpracę z niewielką liczbą firm, które staną się swego rodzaju mecenasami całego przedsięwzięcia (dalej „Mecenasi”). W konsekwencji ich promocja będzie się pojawiać przy okazji emisji różnych audycji. Poza tym, z innymi usługobiorcami (dalej „Sponsorzy”) zawierane będą umowy dotyczące współpracy przy promocji konkretnych projektów, towarów czy usług, często związanych z kulturą (płyt, książek, koncertów, festiwali, wystaw itp.). Założeniem Spółki jest natomiast, że nie będzie emitować typowych reklam.

Drugim źródłem finansowania będą dobrowolne wpłaty od osób zainteresowanych prowadzeniem stacji radiowej przez Spółkę. W stacji radiowej swoje audycje będą bowiem prowadzić dziennikarze z wieloletnią praktyką i ugruntowaną opinią. Środki na funkcjonowanie radia są zbierane za pośrednictwem serwisu B. Serwis ten współpracuje między innymi z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „...”.

Stosując się do regulaminu serwisu, Spółka zaproponowała kilka progów w ramach podziękowania oferując m.in.:

• dodanie do zamkniętej grupy na (…), w której: podejmowane będą decyzje dotyczące radia i zawartości anteny; będzie pokazywane radio od kuchni, będą pokazywane przygotowania do rozpoczęcia działalności , np. zdjęcia i filmy (10 zł);
  

• autorskie playlisty na jednym z serwisów streemingowych oferujących dostęp do muzyki (20 zł);
  

• podcasty na B Audio (20 zł);
  

• rekomendacje muzyczno-kulturalne od dziennikarzy (35 zł);
  

• zadedykowanie komuś piosenki raz na kwartał (100 zł);
  

• imienny certyfikat w formacie PDF (50 zł) - spotkania w studiu radiowym, możliwość uzyskania pamiątkowego nagrania (w przypadku zaoferowania 1000 zł).
  
  

W praktyce ustalone przez Spółkę progi można podzielić na dwie grupy. Pierwsza grupa to wpłaty od 10 zł do 1000 zł (tych pierwszych jest oczywiście wielokrotnie więcej). Te progi adresowane są osób, które po prostu chcą wesprzeć działalność spółki ze względu na sympatię i zaufanie, jakim darzą dziennikarzy prowadzących audycje. W zamian mogą oczekiwać na wskazane symboliczne podziękowanie. Spółka wprowadza także wyższe progi wsparcia. W tym przypadku indywidualnie ustala z Patronem sposób podziękowania. Jeśli będzie się on wiązał z jakąkolwiek promocją wpłacającego, np. zaprezentowaniem jego nazwy czy logo, to takie wpłaty Spółka będzie uznawać za usługę, opodatkowywać VAT oraz dokumentować fakturą. Niniejszy wniosek nie obejmuje tego typu wpłat. Natomiast jeśli znajdzie się Patron będący osobą fizyczną, który zaoferuje kwotę z przedstawionych progów i poprosi w zamian o nietypową, aczkolwiek symboliczną biorąc pod uwagę wpłacaną kwotę (oraz w żaden sposób niezwiązaną z reklamą lub promocją), formę podziękowania (np. poprosi o emisje ściśle określonego dnia o określonej godzinie ulubionej piosenki rodziców ze specjalną dedykacją wygłoszoną przez dziennikarza, którego szczególnie cenią), to wpłata będzie traktowana jako wsparcie z B, którą obejmuje niniejszy wniosek.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą m.in. opodatkowania środków otrzymanych za pośrednictwem serwisu B.

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów opodatkowaniu podatkiem VAT – co do zasady – podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonywanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Co istotne, ww. świadczenie musi zostać wykonane przez działającego w tym zakresie podatnika podatku VAT.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że dobrowolne wpłaty dokonywane za pośrednictwem serwisu stanowią pomoc w celu wsparcia funkcjonowania Spółki. Osoby dokonujące ww. wpłat mają prawo do otrzymania od Spółki wyłącznie symbolicznych podziękowań, określonych w regulaminie, niestanowiących działalności reklamowej i sponsorskiej. Program radiowy tworzony przez Spółkę będzie ogólnodostępny, będzie mógł go słuchać każdy na tych samych zasadach za pomocą internetu. Wspierający nie będą w żaden sposób uprzywilejowani względem innych osób.

Biorąc pod uwagę przedstawione okoliczności sprawy oraz brzmienie cytowanych przepisów, należy stwierdzić, że nie istnieje stosunek prawny pomiędzy Spółką a osobami wpłacającymi środki pieniężne za pośrednictwem serwisu, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, ani też bezpośredni związek pomiędzy usługą tworzenia i emisji radia a opisanymi dobrowolnymi wpłatami. W ramach świadczenia usługi emisji programu radiowego Spółka i osoby wpłacające środki pieniężne za pośrednictwem serwisu nie są związane żadnym stosunkiem umownym ani transakcją przewidującą zapłatę ceny, ani też zobowiązaniem prawnym przyjętym wobec siebie nawzajem. Ponadto dobrowolnie uiszczane wpłaty nie wynikają ze świadczenia usługi, której stanowiłyby bezpośredni ekwiwalent, ponieważ nie są związane z korzystaniem z usługi emisji programu radiowego, gdyż ta jest jednakowa i ogólnodostępna dla wszystkich osób, niezależnie czy dokonują jakichkolwiek opłat. Dostęp do usługi nadawczej świadczonej przez Spółkę jest swobodny i w ogóle nie zależy od wpłat uiszczanych za pośrednictwem serwisu.

Wskazać również należy, że w odniesieniu do symbolicznych podziękowań, dokonywanych przez Spółkę dla osób wspierających za pośrednictwem serwisu nie mamy do czynienia ze świadczeniem wzajemnym. Jak wynika z wniosku podziękowania są wyłącznie symboliczne w stosunku do wpłacanych kwot oraz w żaden sposób niezwiązane z reklamą lub promocją osób wpłacających. Nie stanowią rzeczywistego odzwierciedlenia wartości usługi świadczonej Spółkę.

Zatem kwoty wpłacane za pośrednictwem serwisu są uznaniowym, dobrowolnym świadczeniem pieniężnym, którego nie można rozpatrywać w kategoriach kwoty należnej za wykonaną usługę

Między stronami nie zachodzi bowiem stosunek prawny, w ramach którego wpłacone kwoty odpowiadałyby realnej wartości świadczenia. Jako, że dostęp do ww. usługi nadawczej jest swobodny nie sposób jest uznać, że zachodzi odpłatne świadczenie usług Spółki na rzecz słuchaczy, brak jest bowiem świadczenia wzajemnego między stronami.

Z uwagi na fakt, że między Wnioskodawcą a osobami wpłacającym darowizny nie dochodzi do zawarcia żadnej umowy oraz nie ma ekwiwalentności i wzajemności między dobrowolnymi wpłatami, dokonywanymi za pośrednictwem serwisu a tworzeniem i emisją programu radiowego przez Spółkę, brak jest podstaw do przyjęcia, że opłaty te stanowią wynagrodzenie za usługę, zatem nie należy ich ujmować w podstawie opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy. W związku z tym środki pieniężne w opisanych okolicznościach, nie stanowią też zaliczki czy też przedpłaty, o których mowa w art. 19a ust. 8 ustawy.

W zaistniałej sytuacji otrzymane przez Wnioskodawcę kwoty pieniężne za pośrednictwem serwisu nie stanowią płatności z tytułu dostawy towarów czy świadczenia usług i nie będą się mieścić w katalogu czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, określonym w art. 5 ust. 1 ustawy.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w ww. zakresie jest prawidłowe.

Ad. 2

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również pełnego prawa do odliczenia VAT od zakupów towarów i usług nabywanych w celu tworzenia i emisji programu radiowego oraz związanych z funkcjonowaniem Spółki.

Jak wynika z przedstawionych okoliczności sprawy, w celu tworzenia programu i jego emisji za pośrednictwem Internetu Spółka będzie nabywać towary i usługi od podatników VAT czynnych. Zakupy będą również związane z ogólnym funkcjonowaniem Spółki, np. koszty związane z obsługą księgową. Zakupy będą finansowane zarówno ze środków z Działalności sponsorowanej, jak i z B.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

1. nabycia towarów i usług,
2. dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
   
   

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wyrażoną w cytowanym powyżej art. 86 ust. 1 ustawy o VAT generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte w art. 86 ust. 2a-2h ustawy.

Stosownie do art. 86 ust. 2a ustawy, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

W myśl art. 86 ust. 2b ustawy, sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:

1. zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz
2. obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.
   
   

Na podstawie art. 86 ust. 2g ustawy, proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. Przepisy art. 90 ust. 5, 6, 9a i 10 stosuje się odpowiednio.

Ponadto, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. W myśl art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określenie działalności producenta, handlowca lub usługodawcy następuje każdorazowo w stosunku do odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnie świadczonych usług na terenie kraju, będących przedmiotem opodatkowania. Przez pojęcie producenta w takim razie będziemy rozumieli podmiot, który w zorganizowany sposób dokonuje produkcji towarów w celu ich dalszego zbycia. Handlowiec dokonuje w sposób zorganizowany zakupu towarów w celu ich odsprzedaży. Podobnie usługodawca, który świadczy usługi w celach zarobkowych. Płaszczyzna działalności podmiotów będących podatnikami podatku od towarów i usług, o czym świadczy zdanie drugie art. 15 ust. 2 ustawy, opierać się musi na działalności podejmowanej w szczególności w sposób ciągły w celach zarobkowych, w ramach prowadzonego przez nich profesjonalnego obrotu gospodarczego.

Na tle przedstawionych okoliczności sprawy należy stwierdzić, że czynności prowadzone przez Spółkę można podzielić na dwie kategorie. Pierwszą z nich jest prowadzenie i udostępnianie w internecie ogólnodostępnego programu radiowego. Są to czynności nieodpłatne i ogólnodostępne dla wszystkich słuchaczy. Zatem czynności tych nie można uznać za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy, ponieważ nie istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcami, a w zamian za wykonywanie usługi nie jest wypłacane wynagrodzenie. Tym samym czynności Wnioskodawcy w tym zakresie stanowią aktywność poza działalnością gospodarczą – poza zakresem regulacji ustawy o VAT.

Ponadto Spółka będzie wykonywać działalność gospodarczą podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, polegającą na wykonywaniu czynności marketingowych i reklamowych, opartych na programach partnerskich prowadzonych we współpracy ze Sponsorami oraz Mecenasami.

Z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że podatnik w momencie nabycia towarów lub usług powinien dokonać ich przyporządkowania do określonych rodzajów czynności: opodatkowanych, zwolnionych od podatku, czy też niepodlegających opodatkowaniu. Najistotniejszym bowiem warunkiem umożliwiającym skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Jedynie w przypadku, gdy nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot związanych z czynnościami opodatkowanymi podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Okoliczności towarzyszące konkretnej transakcji zakupu towaru lub usługi powinny wskazywać jednoznacznie, że ten zakup dokonany został w celu jego wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej podatnika, przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej. Istotne jest także, by stanowiły one element cenotwórczy produktów podatnika, pozostając w ten sposób w bezpośrednim związku z jego działalnością gospodarczą. Co do zasady więc, odliczeniu powinien podlegać podatek naliczony, który zawarty jest w cenie towarów nabytych w celu wykonania czynności opodatkowanych.

Powyższe stanowisko potwierdza również orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE. Przykładowo w wyroku z dnia 8 maja 2019 r. w sprawie C‑566/17, Trybunał wskazał: „Logika systemu wprowadzonego dyrektywą VAT opiera się na neutralności. Tylko podatek naliczony obciążający towary i usługi wykorzystywane przez podatnika w związku z czynnościami opodatkowanymi podlega odliczeniu. Innymi słowy, odliczenie podatku naliczonego jest związane z poborem podatku należnego. Gdy towary lub usługi nabyte przez podatnika są wykorzystywane do wykonywania czynności zwolnionych z podatku lub niepodlegających opodatkowaniu VAT, nie następuje ani pobór podatku należnego, ani możliwość odliczenia tego podatku naliczonego. Natomiast gdy towary lub usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, odliczenie podatku naliczonego od tych towarów lub usług służy unikaniu podwójnego opodatkowania (zob. podobnie wyrok z dnia 16 czerwca 2016 r., Mateusiak, C‑229/15, EU:C:2016:454, pkt 24 i przytoczone tam orzecznictwo).

27. Zatem istnienie prawa do odliczenia zakłada, po pierwsze, że podatnik działający w takim charakterze nabywa towary lub usługi i wykorzystuje je na potrzeby swej działalności gospodarczej (zob. w szczególności wyrok z dnia 16 lutego 2012 r., Eon Aset Menidjmunt, C‑118/11, EU:C:2012:97, pkt 69). Po drugie, aby można było odliczyć VAT, transakcje powodujące naliczenie podatku zasadniczo powinny pozostawać w bezpośrednim i ścisłym związku z transakcjami objętymi podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia. Wreszcie prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów lub usług zakłada, że wydatki poczynione celem ich uzyskania stanowiły element cenotwórczy transakcji obciążonych podatkiem należnym (zob. podobnie wyroki: z dnia 13 marca 2008 r., Securenta, C‑437/06, EU:C:2008:166, pkt 27; z dnia 6 września 2012 r., Portugal Telecom, C‑496/11, EU:C:2012:557, pkt 36; z dnia 16 lipca 2015 r., Larentia + Minerva i Marenave Schiffahrt, C‑108/14 i C‑109/14, EU:C:2015:496, pkt 23, 24).”

Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, że na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy Wnioskodawcy przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupów związanych wyłącznie z prowadzoną działalnością opodatkowaną, tj. z działalnością marketingową i reklamową.

Natomiast w związku z dokonywanymi przez Wnioskodawcę zakupami towarów i usług w celu tworzenia i emisji programu radiowego oraz związanych z funkcjonowaniem Spółki, które służą zarówno czynnościom opodatkowanym (działalności marketingowej i reklamowej), jak i niepodlegającym opodatkowaniu (prowadzenie i emisja programu radiowego), Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia części podatku naliczonego, w zakresie, w jakim te towary i usługi będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Natomiast w sytuacji, gdy Wnioskodawca nie będzie miał możliwości wyodrębnienia kwot podatku naliczonego związanego z czynnościami opodatkowanymi, Spółce przysługuje odliczenie podatku naliczonego w sposób obliczony zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, stosownie do art. 86 ust. 2a ustawy.

Dodać należy, że prawo do odliczenia kwot podatku naliczonego uzależnione jest od braku przesłanek negatywnych, wynikających z art. 88 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w ww. zakresie jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.