2021.02.05 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej - 0111-KDIB3-3.4012.509.2020.3.MAZ

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB3-3.4012.509.2020.3.MAZ
z 5 lutego 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a i art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2020 r., poz. 1325, ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 28 sierpnia 2020 r. (data wpływu – 4 września 2020 r.), uzupełnionym pismem z 30 listopada 2020 r. (data wpływu – 4 grudnia 2020 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie:

uznania darowizny składników materialnych i niematerialnych, związanych z prowadzeniem warsztatu samochodowego, za transakcję zbycia przedsiębiorstwa, wyłączoną od opodatkowania (we wniosku część pytania nr 1) – jest nieprawidłowe;
uznania darowizny składników materialnych i niematerialnych, związanych z prowadzeniem warsztatu samochodowego, za transakcję zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, wyłączoną od opodatkowania (we wniosku część pytania nr 1) – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 września 2020 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie uznania darowizny składników materialnych i niematerialnych, związanych z prowadzeniem warsztatu samochodowego, za transakcję zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, wyłączoną od opodatkowania (we wniosku pytanie nr 1). Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 30 listopada 2020 r. (data wpływu – 4 grudnia 2020 r.), stanowiącym odpowiedź na wezwanie Organu z 17 listopada 2020 r., znak: 0111-KDIB3-3.4012.509. 2020.2.MAZ, 0115-KDIT3.4011.514.2020.3.JG oraz 0111-KDIB2-3.4015.128.2020.3.BB.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, jako osoba fizyczna – na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej – której przeważającym przedmiotem jest konserwacja i naprawa pojazdów samochodowych. Wnioskodawca prowadzi również sprzedaż hurtową oraz detaliczną części i akcesoriów do pojazdów samochodowych. Działalność gospodarcza została rozpoczęta w … roku.

W ramach prowadzonego przez Wnioskodawcę przedsiębiorstwa funkcjonuje warsztat samochodowy oraz sklep. Do zadań realizowanych w warsztacie samochodowym należy serwis oraz naprawa pojazdów, natomiast za pośrednictwem sklepu Wnioskodawca prowadzi sprzedaż hurtową i detaliczną części samochodowych oraz innych towarów związanych z obsługą pojazdów. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca jako formę opodatkowania przychodu wybrał zasady ogólne oraz prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów.

Zdarzenie przyszłe

Wnioskodawca rozważa dokonanie darowizny na rzecz swojego syna, części przedsiębiorstwa obejmującej warsztat samochodowy.

Przed dokonaniem darowizny Wnioskodawca planuje dokonać wyodrębnienia pomiędzy warsztatem a sklepem i rozdzielenia prowadzonej przez siebie działalności na działalność usługową (warsztat) oraz działalność handlową (sklep). W chwili dokonania darowizny warsztat i sklep będą funkcjonować niezależnie od siebie. Wyodrębnienie warsztatu oraz sklepu polegać będzie na tym, że do każdego z nich będzie można przypisać określoną umowę, zdarzenie gospodarcze, dokument lub operację. System ewidencji księgowo-finansowej będzie umożliwiał przypisanie odrębnie do sklepu oraz warsztatu związanych z ich działalnością przychodów, kosztów, jak również należności, środków pieniężnych oraz zobowiązań.

Na podstawie umowy darowizny syn Wnioskodawcy stanie się właścicielem składników majątkowych i niemajątkowych, przy pomocy których będzie prowadził działalność gospodarczą w zakresie serwisu oraz naprawy pojazdów.

Na dzień dokonania darowizny Wnioskodawca sporządzi protokół przekazania określonych składników majątku, w którym wyszczególni składniki będące przedmiotem darowizny oraz poda następujące informacje w odniesieniu do:

środków trwałych – wartość początkową i dotychczasowe umorzenie;
wyposażenia – wartość początkową.

Przedmiotem darowizny będą:

nieruchomość, tj. grunt z budynkami, w których prowadzony jest warsztat;
ruchomości, tj. urządzenia składające się na wyposażenie warsztatu;
prawa i obowiązki wynikające z umów zawartych przez Wnioskodawcę z klientami i dostawcami, wszelkie zobowiązania wynikające z tytułu rękojmi w odniesieniu do serwisowanych i naprawianych pojazdów, prawa i obowiązki wynikające z umów, które będą zawarte a nie zrealizowane na dzień zawarcia umowy darowizny;
wartości niematerialne: baza klientów, renoma, logo;
dokumenty i księgi związane z prowadzoną działalnością.

Wyżej wymienione składniki pozwalają na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie serwisu oraz naprawy pojazdów, w jakim działalność ta prowadzona jest obecnie przez Wnioskodawcę. Przedmiotowe składniki pozostają ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, że stanowią całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. Przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.

Prowadzony przez Wnioskodawcę sklep nie będzie przedmiotem darowizny i tym samym pozostanie w dotychczasowej działalności Wnioskodawcy z przypisanymi do tej części przedsiębiorstwa środkami trwałymi, wyposażeniem, umowami, zobowiązaniami itp. Przedmiotem darowizny nie będą również towary handlowe, bowiem są one przypisane bezpośrednio do działalności prowadzonej w ramach sklepu. Wnioskodawca zamierza kontynuować działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży hurtowej oraz detalicznej części i akcesoriów do pojazdów samochodowych, prowadzoną w ramach sklepu. Lokal, w którym mieści się sklep będzie przedmiotem darowizny na rzecz syna. Wnioskodawca będzie korzystał z przedmiotowego lokalu na podstawie umowy najmu lub dzierżawy, którą planuje zawrzeć z synem.

Składniki majątku będące przedmiotem darowizny były faktycznie wykorzystywane w działalności Wnioskodawcy oraz przyczyniły się do osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Wydatki na zakup środków trwałych, będących przedmiotem darowizny, nie były zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, w tym wypadku Wnioskodawca dokonywał odpisów amortyzacyjnych.

W ramach transakcji dojdzie do przejęcia przez syna Wnioskodawcy pracowników zatrudnionych obecnie przez Wnioskodawcę. Przejęcie zostanie dokonane w trybie art. 231 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 2019 r., poz. 1040).

Syn Wnioskodawcy zamierza prowadzić działalność w zakresie serwisu i naprawy pojazdów, w jakim działalność ta prowadzona jest obecnie przez Wnioskodawcę.

W uzupełnieniu wniosku z 30 listopada 2020 r. Wnioskodawca wskazał, że

Przed dokonaniem darowizny Wnioskodawca planuje dokonać wyodrębnienia organizacyjnego i finansowego pomiędzy warsztatem a sklepem i rozdzielenia prowadzonej przez siebie działalności na działalność usługową (warsztat) oraz działalność handlową (sklep). W chwili dokonania darowizny warsztat i sklep będą funkcjonować niezależnie od siebie. Wyodrębnienie warsztatu oraz sklepu polegać będzie na tym, że do każdego z nich będzie można przypisać określoną umowę, zdarzenie gospodarcze, dokument lub operację. System ewidencji księgowo-finansowej będzie umożliwiał przypisanie odrębnie do sklepu oraz warsztatu związanych z ich działalnością przychodów, kosztów, jak również należności, środków pieniężnych oraz zobowiązań.

przedsiębiorstwa

Przedmiotem darowizny będzie nieruchomość gruntowa z budynkami, w których prowadzony będzie warsztat samochodowy oraz sklep. Sklep prowadzony będzie w trzykondygnacyjnym budynku (dwie kondygnacje oraz poddasze) znajdującym się we wschodniej części działki, od strony ulicy. Sklep prowadzony będzie w lokalu obejmującym pomieszczenia, w których przyjmowani będą klienci sklepu, zaplecze oraz magazyn. Warsztat prowadzony będzie w jednokondygnacyjnym budynku (garażu) znajdującym się w południowo-wschodniej części działki. Przed warsztatem znajduje się utwardzony plac manewrowy, który również będzie wykorzystywany do prowadzenia działalności w ramach warsztatu. Plac manewrowy, budynek, w którym znajduje się sklep oraz budynek, w którym znajduje się warsztat stanowią jedną nieruchomość, która w całości będzie przedmiotem darowizny.

W oparciu wyłącznie o składniki materialne i niematerialne, które mają być przedmiotem darowizny, syn Wnioskodawcy będzie mógł samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą obejmującą warsztat samochodowy, w dotychczasowym – realizowanym przez Wnioskodawcę – zakresie, bez konieczności angażowania dodatkowych składników majątku lub osób.

W związku z powyższym opisem, w zakresie podatku od towarów i usług, zadano następujące pytanie

(pytanie nr 1 we wniosku):

Czy przedstawiona powyżej darowizna składników majątkowych i niemajątkowych stanowi zbycie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2020 r., poz. 106; dalej jako: „Ustawa”), a tym samym korzysta z wyłączenia spod stosowania przepisów Ustawy na podstawie art. 6 pkt 1?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 7 ust. 1 Ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Przez towary – na mocy art. 2 pkt 6 Ustawy – rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy – na podstawie art. 8 ust. 1 Ustawy – rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 Ustawy. Na mocy art. 6 pkt 1 Ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Określenie „transakcja zbycia” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, w tym także darowiznę. Jednakże, aby przedmiot transakcji podlegał pod rygor art. 6 pkt 1 Ustawy, powinien stanowić „przedsiębiorstwo” lub „zorganizowaną część przedsiębiorstwa”.

Zaznaczyć należy, że zarówno przepisy Ustawy, jak i przepisy wykonawcze do niej, posługują się pojęciem „przedsiębiorstwo”, jednakże go nie definiują. Wobec tego, należy odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2019 r., poz. 1145; dalej jako: „k.c.”).

Zgodnie z art. 55¹ k.c., przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części; własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości; prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych; wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne; koncesje, licencje i zezwolenia; patenty i inne prawa własności przemysłowej; majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne; tajemnice przedsiębiorstwa; księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Przy czym, zgodnie z art. 55² k.c., czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Przedsiębiorstwo będące przedmiotem zbycia musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. Najistotniejsze dla badanej kwestii jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.

Przedsiębiorstwo, w rozumieniu powyższego przepisu, powinno łączyć mienie w funkcjonalnie zorganizowane przedsięwzięcie gospodarcze, a nie tylko stanowić zgromadzone niematerialne i materialne składniki stanowiące ze sobą przedsiębiorstwo w przedstawionym znaczeniu przedmiotowym. Organizacyjna i funkcjonalna istota przedsiębiorstwa kreuje powstanie samodzielnego podmiotu gospodarczego, zdolnego do funkcjonowania w obrocie na niezmienionych zasadach, pomimo jego zbycia.

Ponadto, przepis art. 55¹ k.c. wskazuje, że przedsiębiorstwo jest „zespołem składników”. Pojęcie zespół (a nie zbiór) zakłada istnienie pewnego poziomu powiązań organizacyjnych pomiędzy składnikami przedsiębiorstwa.

W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji sprzedaży. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej. Fakt, że pewne elementy związane z działalnością gospodarczą zostaną wyłączone z transakcji sprzedaży nie pozbawia przedmiotu transakcji charakteru przedsiębiorstwa, w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Wniosek taki płynie bezpośrednio z art. 55² k.c., gdyż zgodnie z jego treścią istnieje prawna możliwość wyłączenia w ramach konkretnej czynności prawnej określonych składników wchodzących w skład przedsiębiorstwa, bez naruszana statusu przedsiębiorstwa.

W wyroku z dnia 27 listopada 2003 r., w sprawie Zita-Modes (C-497/01), TSUE stwierdził, że „(...) pojęcie zbycia, czy to za wynagrodzeniem, czy też bez lub w charakterze aportu wniesionego do spółki, całości aktywów lub jej części, należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz, w zależności od konkretnego przypadku, składnikami niematerialnymi, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej, natomiast nie obejmuje ono zwykłego zbycia aktywów, takiego jak sprzedaż zapasów produktów”.

Z orzeczenia tego wynika ponadto, że nabywca całości lub części majątku podatnika powinien mieć zamiar prowadzenia działalności nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie działać tylko w celu niezwłocznego zlikwidowania danej działalności oraz sprzedaży ewentualnych zapasów.

Należy zauważyć, że Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 27 kwietnia 2012 r., sygn. akt I FSK 1039/11, wskazał, że słusznie Sąd pierwszej instancji odniósł się do definicji przedsiębiorstwa, zawartej w art. 55¹ k.c., zgodnie z którą przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej (...). Nie wszystkie elementy wskazane w przepisie muszą wystąpić łącznie, aby można było uznać je za przedsiębiorstwo. Musi być to jednak pewne minimum, bez którego przedsiębiorstwo w zależności od konkretnych okoliczności faktycznych nie mogłoby realizować swoich działań gospodarczych.

Dopuszczalne jest zatem wyłączenie z transakcji zbycia przedsiębiorstwa pewnych elementów, także wymienionych expressis verbis w art. 55¹ k.c. – mimo to czynność prawna może być uznana za mającą za przedmiot przedsiębiorstwo. Powyższy pogląd jest powszechnie akceptowany w orzecznictwie sądów administracyjnych (zob. np. wyr. WSA w Warszawie z 3.8.2016 r., VIII SA/Wa 149/16, Legalis).

W niniejszej sprawie należy również powołać się na orzeczenie NSA z dnia 25.4.2018 r. (I FSK 1204/16, Legalis), w którym sąd wskazał, że jeżeli braki w określonych nabytych składnikach majątku nie mają istotnego znaczenia dla funkcjonowania przedsiębiorstwa jako takiego, to nie mogą one przesądzić, że nie doszło do jego dostawy. Dla zbycia przedsiębiorstwa wystarczające jest przeniesienie na nabywcę minimum środków pozwalających na kontynuowanie realizowanej uprzednio w tym przedsiębiorstwie działalności gospodarczej. Ponadto, zdaniem sądu, rozpoczęcie przez nabywcę prowadzenia działalności bezpośrednio po jego zakupie nie jest konieczne do uznania, że doszło do nabycia przedsiębiorstwa. Znaczenie ma natomiast fakt, iż dotychczasowy właściciel przedsiębiorstwa zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej, a nabywca na bazie nabytego majątku mógł kontynuować dotychczasową jego działalność.

W sytuacji będącej przedmiotem niniejszego wniosku, syn Wnioskodawcy ma możliwość kontynuowania dotychczasowej działalności Wnioskodawcy w zakresie prowadzonego warsztatu, co więcej wyraził zamiar jej kontynuowania.

W przypadku, gdyby pomimo zaprezentowanych wyżej argumentów, organ uznał, że zespół składników będących przedmiotem transakcji nie stanowi przedsiębiorstwa, w rozumieniu art. 6 pkt 1 Ustawy, należy wskazać, że spełnia on również przesłanki do uznania go za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu powołanego przepisu.

Na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta jest w art. 2 pkt 27e Ustawy. Zgodnie z nią, ilekroć w ustawie jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa, rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania. Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Wyodrębnienie organizacyjne co do zasady oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział, itp. Przy czym zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Jednakże, w świetle wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 września 2011 r. (I FSK1383/10), elementem zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie muszą być tzw. działy wewnętrzne, komórki organizacyjne odpowiedzialne na obsługę kadrową, rachunkową i informatyczną przedsiębiorstwa. Brak w przedsiębiorstwie wewnętrznych działów obsługujących jego zadania kadrowe, informatyczne i finansowe nie pozbawia tegoż przedsiębiorstwa możliwości realizacji określonych zadań gospodarczych.

Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalne, niezależne przedsiębiorstwo, samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Z powyższego wynika, że wyodrębnienie organizacyjne i finansowe (wskazane przepisami Ustawy) nie musi mieć charakteru bardzo sformalizowanego. Bardziej istotne jest wyodrębnienie stricte funkcjonalne, które pozwala na dalsze funkcjonowanie części przedsiębiorstwa w sposób niezależny po oddzieleniu jego od reszty przedsiębiorstwa (zob. interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 22.01.2019 r., sygn. akt 0114-KDIP4.4012.762.2018.5.KS).

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych określony zespół składników majątkowych mógł zostać uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością, niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną funkcjonalnie całość).

W zaprezentowanym zdarzeniu przyszłym wskazano, że przed dokonaniem darowizny Wnioskodawca planuje dokonać wyodrębnienia pomiędzy prowadzonym warsztatem a sklepem. W chwili dokonania darowizny warsztat i sklep będą funkcjonować niezależnie od siebie. Wyodrębnienie warsztatu oraz sklepu polegać będzie na tym, że do każdego z nich będzie można przypisać określoną umowę, zdarzenie gospodarcze, dokument lub operację. System ewidencji księgowo-finansowej będzie umożliwiał przypisanie odrębnie do sklepu oraz warsztatu związanych z ich działalnością przychodów, kosztów, jak również należności, środków pieniężnych oraz zobowiązań. Powyższe oznacza, że spełniony jest warunek wyodrębnienia na płaszczyźnie:

organizacyjnej, tj. przedmiot transakcji będzie stanowił wyodrębniony zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań) przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące te zadania;
finansowej, tj. przedmiot transakcji będzie posiadał samodzielność finansową, pozwalającą na autonomiczne funkcjonowanie w obrocie gospodarczym;
funkcjonalnej, tj. przedmiot transakcji będzie stanowił potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze.

Biorąc pod uwagę powyższe, przy ocenie, czy składniki majątku powinny być uznane za zbycie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, o których mowa w art. 6 pkt 1 Ustawy, należy uwzględnić następujące okoliczności:

zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji
oraz
faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Zdaniem Wnioskodawcy, będąca przedmiotem niniejszego wniosku, transakcja zbycia składników majątkowych i niemajątkowych spełnia przesłanki do uznania jej za zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa, w rozumieniu art. 6 pkt 1 Ustawy, a tym samym korzysta z wyłączenia spod stosowania przepisów Ustawy na podstawie art. 6 pkt 1 Ustawy.

W ocenie Wnioskodawcy, składniki materialne (nieruchomość, ruchomości oraz inne materiały służące do prowadzenia działalności), składniki niematerialne (w szczególności prawa i zobowiązania wynikające z umów, baza klientów, renoma, logo) wraz z dokumentami i księgami związanymi z prowadzoną działalnością oraz z pracownikami, nie mogą zostać uznane za przypadkowy zbiór składników. Przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu lub jego zorganizowanej części.

Należy bowiem zauważyć, że zespół tych składników jest wprost dedykowany do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie naprawy i serwisu pojazdów. Syn Wnioskodawcy ma zamiar kontynuowania działalności prowadzonej obecnie przez Wnioskodawcę, w zakresie naprawy i serwisu pojazdów, przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem darowizny. Należy też podkreślić, że działalność będzie prowadzona w tym samym miejscu, przy wykorzystaniu tych samych ruchomości i nieruchomości, które Wnioskodawca obecnie wykorzystuje do prowadzenia działalności gospodarczej. W ramach planowanej transakcji dojdzie także do przejęcia pracowników zatrudnionych przez Wnioskodawcę.

Biorąc pod uwagę powyższe należy uznać, że przedstawiona powyżej darowizna składników majątkowych i niemajątkowych w postaci warsztatu, spełnia przesłanki do uznania jej za zbycie zarówno przedsiębiorstwa, jak i zorganizowanej części przedsiębiorstwa, w rozumieniu art. 6 pkt 1 Ustawy, a tym samym korzysta z wyłączenia spod stosowania przepisów Ustawy na podstawie art. 6 pkt 1 Ustawy.

Przedstawione wyżej stanowisko znajduje potwierdzenie również w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 14 marca 2014 roku, [znak:] ITPP2/443-1417/13/AK, interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 26 marca 2019 r., [znak:] 0114-KDIP4.4012.56.2019.1.AS, interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 27 września 2019 r., [znak:] 0112-KDIL1-3.4012.395. 2019.3.PR, interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 22.01.2019 r., sygn. akt 0114-KDIP4.4012.762.2018.5.KS, interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 marca 2020 r., [znak:] 0114-KDIP1-3.4012.21. 2020.2.PRM.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy, w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego dotyczącego podatku od towarów i usług, jest w zakresie:

uznania darowizny składników materialnych i niematerialnych, związanych z prowadzeniem warsztatu samochodowego, za transakcję zbycia przedsiębiorstwa, wyłączoną od opodatkowania (we wniosku część pytania nr 1) – nieprawidłowe;
uznania darowizny składników materialnych i niematerialnych, związanych z prowadzeniem warsztatu samochodowego, za transakcję zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, wyłączoną od opodatkowania (we wniosku część pytania nr 1) – prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2020 r., poz. 106, ze zm.; dalej jako: „ustawa” lub „ustawa o VAT”), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy – przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W świetle art. 2 pkt 22 ustawy, sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa – czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Przy czym należy zaznaczyć, że użyte w ww. przepisie sformułowanie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Wyłączenie stosowania ustawy o podatku od towarów i usług przewidziane w przepisie art. 6 pkt 1 ustawy obejmuje jednakże tylko te czynności zrównane z pojęciem dostawy towarów, których przedmiotem jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują terminu „przedsiębiorstwo”. Zatem dla celów określenia zakresu pojęcia „przedsiębiorstwo” należy odwołać się do regulacji zawartej w art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r., poz. 1740, ze zm.; dalej jako: „Kodeks cywilny”), który to przepis stanowi, że przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
koncesje, licencje i zezwolenia;
patenty i inne prawa własności przemysłowej;
majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
tajemnice przedsiębiorstwa;
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Przy czym, zgodnie z art. 55² Kodeksu cywilnego, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Należy wszakże zauważyć, że powyższa definicja opisuje przedsiębiorstwo w ujęciu przedmiotowym, jako zespół niematerialnych i materialnych składników stanowiący przedmiot prawa w szerokim znaczeniu. Użyte w art. 55¹ Kodeksu cywilnego określenie „w szczególności” wskazuje jedynie na przykładowe wyliczenie składników przedsiębiorstwa. Oznacza to, że z jednej strony w jego skład mogą wchodzić inne elementy, niewymienione w tym artykule, a z drugiej, brak któregoś z tych elementów nie pozbawia zespołu rzeczy i praw przymiotu przedsiębiorstwa. O tym, jakie konkretne składniki muszą być przeniesione na nabywcę, aby można było uznać, że nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa, decydują okoliczności faktyczne, których nie można określić apriorycznie.

Natomiast przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa – w myśl art. 2 pkt 27e ustawy – rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.

Podstawowym wymogiem wynikającym z powyższego przepisu jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań).

Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą umożliwić Nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki będące we wzajemnych relacjach, takich, aby można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Przesłanki takiego wyodrębnienia są spełnione w sytuacji organizacyjnego wyodrębnienia w wewnętrznej strukturze przedsiębiorstwa oraz ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych w sposób pozwalający na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych z tą częścią przedsiębiorstwa.

Jednocześnie zorganizowana część przedsiębiorstwa powinna być gospodarczo samodzielna zanim dojdzie do transakcji zbycia. Zatem wydzielona jednostka jeszcze przed jej zbyciem powinna uzyskać samodzielność gospodarczą i realizować ją w praktyce. Skutki prawne po stronie zbywcy nie powinny bowiem zależeć od zdarzeń przyszłych i niepewnych (samodzielne realizowanie zadań gospodarczych) powstałych już w innym podmiocie (u nabywcy).

Mając na uwadze powyższe, wskazać należy, że nie wystarczy zatem zorganizowanie jakiejkolwiek masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością organizacyjną i finansową, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w razie zaistnienia takiej potrzeby w obrocie gospodarczym. W przeciwnym razie nie można bowiem uznać, że dojdzie do powstania zespołu składników, które mogłyby stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Podsumowując – na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy więc do czynienia z zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są wszystkie następujące przesłanki:

istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,
zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,
zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy natomiast zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

W celu wyjaśnienia ww. kwestii należy powołać tezy wyroku TSUE z dnia 27 listopada 2003 r. w sprawie Zita-Modes (C-497/01), w którym Trybunał stwierdził, że: „(...) pojęcie zbycia, czy to za wynagrodzeniem, czy też bez lub w charakterze aportu wniesionego do spółki, całości aktywów lub jej części, należy interpretować tak, iż obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz, w zależności od konkretnego przypadku, składnikami niematerialnymi, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej, natomiast nie obejmuje ono zwykłego zbycia aktywów, takiego jak sprzedaż zapasów produktów”. Z orzeczenia tego wynika ponadto, że – w świetle tej normy dyrektywy – nabywca całości lub części majątku podatnika powinien mieć zamiar prowadzenia działalności nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie działać tylko w celu niezwłocznego zlikwidowania danej działalności oraz sprzedaży ewentualnych zapasów.

Mając na uwadze powyższe orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej należy stwierdzić, że zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy definicja legalna zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi być interpretowana przez pryzmat treści art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE i w powiązaniu z rozumieniem pojęcia „przekazania całości lub części majątku”, wyłożonym przez Trybunał w ww. orzeczeniu. Trybunał Sprawiedliwości główny nacisk kładzie na badanie konkretnego przypadku, dopuszczając w pewnych okolicznościach zbycie samych składników rzeczowych. Tym samym, w myśl orzecznictwa Trybunału, składniki niematerialne nie stanowią konstytutywnego elementu uznania części majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w każdym przypadku. Trybunał uznał, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.

Ponadto TSUE w wyroku z dnia 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10 Finanzamt Lüdenscheid przeciwko Christel Schriever, wskazał, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje zaś samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. Kwestię, czy całość ta musi obejmować określone dobra, zarówno ruchome, jak i nieruchome, należy rozpatrywać z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności gospodarczej.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, prowadzącym warsztat samochodowy oraz sprzedaż hurtową i detaliczną części samochodowych oraz innych towarów związanych z obsługą pojazdów. Wnioskodawca rozważa dokonanie na rzecz syna darowizny warsztatu samochodowego. Przedmiotem darowizny będą: nieruchomość, tj. grunt z budynkami, w jednym z których prowadzony jest warsztat; ruchomości, tj. urządzenia składające się na wyposażenie warsztatu; prawa i obowiązki wynikające z umów zawartych przez Wnioskodawcę z klientami i dostawcami, wszelkie zobowiązania wynikające z tytułu rękojmi w odniesieniu do serwisowanych i naprawianych pojazdów, prawa i obowiązki wynikające z umów, które będą zawarte a nie zrealizowane na dzień zawarcia umowy darowizny; baza klientów, renoma, logo; dokumenty i księgi związane z prowadzoną działalnością.

Wymienione składniki, jak podał Wnioskodawca, pozwalają na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie serwisu oraz naprawy pojazdów, w jakim działalność ta prowadzona jest obecnie przez Wnioskodawcę. Prowadzony przez Wnioskodawcę sklep nie będzie przedmiotem darowizny i pozostanie w dotychczasowej działalności Wnioskodawcy, z przypisanymi do tej części przedsiębiorstwa środkami trwałymi, towarami, wyposażeniem, umowami, zobowiązaniami itp. Wnioskodawca zamierza kontynuować działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży hurtowej oraz detalicznej części i akcesoriów do pojazdów samochodowych.

Przedmiotem darowizny będzie nieruchomość gruntowa z budynkami, w których prowadzony będzie warsztat samochodowy oraz sklep. Sklep prowadzony będzie w trzykondygnacyjnym budynku (dwie kondygnacje oraz poddasze) znajdującym się we wschodniej części działki. Warsztat prowadzony będzie w jednokondygnacyjnym budynku (garażu) znajdującym się w południowo-wschodniej części działki. Przed warsztatem znajduje się utwardzony plac manewrowy, który również będzie wykorzystywany do prowadzenia działalności w ramach warsztatu. Plac manewrowy, budynek, w którym znajduje się sklep oraz budynek, w którym znajduje się warsztat stanowią jedną nieruchomość, która w całości będzie przedmiotem darowizny. Wnioskodawca będzie korzystał z lokalu, w którym mieści się sklep, na podstawie umowy najmu lub dzierżawy, którą planuje zawrzeć z synem. Przesłanką, która wskazuje na konieczność dokonania na rzecz syna darowizny całej nieruchomości, w tym lokalu, w którym znajduje się sklep, jest to, że przedmiotowy lokal nie jest wyodrębniony w księdze wieczystej. Wnioskodawca nie planuje również dokonania czynności związanych z podziałem przedmiotowej nieruchomości lub wyodrębnieniem lokalu w księdze wieczystej.

Przed dokonaniem darowizny Wnioskodawca planuje dokonać wyodrębnienia organizacyjnego i finansowego pomiędzy warsztatem a sklepem i rozdzielenia prowadzonej przez siebie działalności na działalność usługową (warsztat) oraz działalność handlową (sklep). Wyodrębnienie warsztatu oraz sklepu polegać będzie na tym, że do każdego z nich będzie można przypisać określoną umowę, zdarzenie gospodarcze, dokument lub operację. System ewidencji księgowo-finansowej będzie umożliwiał przypisanie odrębnie do sklepu oraz warsztatu przychodów, kosztów, jak również należności, środków pieniężnych oraz zobowiązań.

W ramach transakcji dojdzie do przejęcia przez syna Wnioskodawcy pracowników zatrudnionych obecnie przez Wnioskodawcę. Wnioskodawca planuje sporządzić wykaz pracowników, którzy zostaną przypisani do wyodrębnianej działalności w zakresie warsztatu, wykaz umów handlowych oraz decyzji dotyczących działalności w zakresie warsztatu, jak również pisemną deklarację o wydzieleniu z istniejącego przedsiębiorstwa określonych składników. Wnioskodawca planuje założyć odrębne rachunki bankowe dla ewidencjonowania przepływów pieniężnych sklepu i warsztatu samochodowego. W oparciu wyłącznie o składniki materialne i niematerialne, które mają być przedmiotem darowizny, syn Wnioskodawcy będzie mógł samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą obejmującą warsztat samochodowy, w dotychczasowym – realizowanym przez Wnioskodawcę – zakresie, bez konieczności angażowania dodatkowych składników majątku lub osób.

Wątpliwość Wnioskodawcy dotyczy uznania, czy darowizna – przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego – składników materialnych i niematerialnych, stanowi zbycie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy, a tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak Wnioskodawca przedstawił w opisie zdarzenia przyszłego – rozważa dokonanie na rzecz syna darowizny warsztatu samochodowego. Taki zamiar Wnioskodawcy oznacza, że przedmiotem zbycia nie będzie całe przedsiębiorstwo, na które składa się prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie warsztatu samochodowego oraz sprzedaży hurtowej i detalicznej części samochodowych oraz innych towarów związanych z obsługą pojazdów. Wobec powyższego przedmiotem darowizny będzie jedynie część przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, co w tym miejscu wymaga oceny, czy ta część będzie stanowiła zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Zauważyć należy, że zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jak o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa w momencie ich przekazania (na ile stanowią w przedsiębiorstwie, w tym momencie, wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Zgodnie z powyższym, o zorganizowanej części przedsiębiorstwa można mówić jedynie wówczas, gdy w istniejącym przedsiębiorstwie, zespół składników materialnych i niematerialnych został wyodrębniony na trzech, ściśle ze sobą powiązanych, płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej. Niezbędne jest także, aby majątek przejmowany służył do kontynuacji działalności prowadzonej dotychczas z jego wykorzystaniem. Z uwagi na to, że przedmiotem wniosku jest zdarzenie przyszłe, stanowisko Wnioskodawcy należy oceniać z jednej strony pod kątem aktualnego zorganizowania przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, a z drugiej strony pod kątem czynności jakie planuje przeprowadzić przed dokonaniem darowizny.

W związku z planowaną, na rzecz syna, darowizną składników materialnych i niematerialnych związanych z prowadzeniem warsztatu samochodowego, nastąpi wyodrębnienie tych składników na płaszczyźnie organizacyjnej. Wnioskodawca wskazał, że podejmie szereg czynności w tym zakresie i sporządzi pisemną deklarację o wydzieleniu z istniejącego przedsiębiorstwa określonych składników, a także sporządzi wykaz pracowników, którzy zostaną przypisani do wyodrębnianej działalności w zakresie warsztatu. Wnioskodawca planuje dokonanie darowizny całej nieruchomości, na której znajdują się, w odrębnych obiektach, warsztat samochodowy oraz sklep, motywując to faktem, że lokal, w którym znajduje się sklep, nie jest wyodrębniony w księdze wieczystej. Wnioskodawca nie planuje przy tym dokonania czynności związanych z podziałem przedmiotowej nieruchomości lub wyodrębnieniem lokalu w księdze wieczystej, a lokal sklepu będzie – po dokonanym wydzieleniu – wynajmować od syna.

Wnioskodawca zadeklarował, że obdarowany syn, po przejęciu składników materialnych i niematerialnych, będzie kontynuował dotychczasową działalność warsztatu samochodowego funkcjonującego w ramach przedsiębiorstwa Wnioskodawcy. Należy przy tym uznać, że działalność warsztatu samochodowego – mającego być przedmiotem darowizny – jest funkcjonalnie odrębna od działalności handlowej, tj. sprzedaży hurtowej i detalicznej części samochodowych oraz innych towarów związanych z obsługą pojazdów, która jest prowadzona obecnie i będzie prowadzona dalej w ramach przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, po dokonaniu zamierzonej darowizny.

Należy także uznać, że warsztat samochodowy zostanie wyodrębniony finansowo, bowiem Wnioskodawca wskazał, że system ewidencji księgowo-finansowej będzie umożliwiał przypisanie odrębnie do sklepu oraz warsztatu związanych z ich działalnością przychodów, kosztów, należności, środków pieniężnych oraz zobowiązań. Ponadto Wnioskodawca planuje założenie odrębnych rachunków bankowych dla obu zakresów działalności.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane regulacje prawne należy stwierdzić, że skoro – jak wynika z okoliczności sprawy – zespół składników majątkowych mający być przedmiotem planowanej darowizny na rzecz syna Wnioskodawcy stanowi przed tą czynnością zespół składników materialnych i niematerialnych wyodrębniony organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie w istniejącym przedsiębiorstwie Wnioskodawcy, przeznaczony do prowadzenia odrębnej i samodzielnej działalności gospodarczej, a Nabywca (obdarowany), tj. syn Wnioskodawcy, będzie kontynuować działalność Wnioskodawcy w tym zakresie po otrzymania zespołu składników materialnych i niematerialnych, to ww. przedmiot transakcji będzie spełniał definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa, stosownie do treści art. 2 pkt 27e ustawy.

Reasumując należy stwierdzić, że darowizna – jak to zostało przedstawione przez Wnioskodawcę w opisie zdarzenia przyszłego – składników materialnych i niematerialnych związanych z działalnością warsztatu samochodowego, będzie stanowiła zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa, w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy, a tym samym czynność taka nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji powyższych rozważań nie jest trafne stwierdzenie Wnioskodawcy, że darowizna składników majątkowych i niemajątkowych w postaci warsztatu, spełnia przesłanki do uznania jej za zbycie zarówno przedsiębiorstwa, jak i zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy – w zakresie:

uznania, że darowizna składników majątkowych i niemajątkowych, związanych z prowadzeniem warsztatu samochodowego, stanowi transakcję zbycia przedsiębiorstwa, korzystającą z wyłączenia od opodatkowania na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – jest nieprawidłowe;
uznania, że darowizna składników majątkowych i niemajątkowych, związanych z prowadzeniem warsztatu samochodowego, stanowi transakcję zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, korzystającą z wyłączenia od opodatkowania na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.

Jednocześnie Organ pragnie wskazać, że w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od spadków i darowizn wydane zostaną odrębne rozstrzygnięcia.

Ponadto Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zadanego pytania) Wnioskodawcy. Zauważyć bowiem należy, że to wyłącznie Wnioskodawca, w treści składanego wniosku, kształtuje jego zakres przedmiotowy. Zatem kwestie, które nie zostały objęte pytaniami wskazanymi we wniosku, nie mogą być rozpatrzone – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.

W postępowaniu zmierzającym do wydania interpretacji, rolą organu jest ocenić stanowisko Wnioskodawcy przez pryzmat zadanego pytania w stosunku do przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Każda interpretacja musi być rozpatrywana indywidualnie, gdyż każdy odmienny element stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego ma istotny wpływ na prawidłowość stanowiska.

Mając powyższe na uwadze, odnosząc się do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych, zauważyć należy, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników. W konsekwencji interpretacje te kształtują niewątpliwie sytuację prawną tych podatników, w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego, co oznacza, że należy je traktować indywidualnie (prawomocny wyrok WSA w Łodzi z 27 marca 2015 r., sygn. akt III SA/Łd 109/15).

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. Ponadto podkreślić należy, że niniejsza interpretacja została wydana w odniesieniu do przedstawionego opisu planowanego zdarzenia przyszłego, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy lub zmiany stanu prawnego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych - art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej.

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2193, ze zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu złożenia wniosku.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2019 r., poz. 2325, ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54§ 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin