Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-2.4011.818.2020.1.AK
z 15 lutego 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 17 grudnia 2020 r. (data wpływu 17 grudnia 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanego odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 grudnia 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanego odszkodowania.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Małżonkowie A. i B. K. uprawiali działkę rolną o numerze 10 w miejscowości (…) do 1973 roku, kiedy to wyprowadzili się i zamieszkali w (…). Przedmiotową nieruchomość postanowili wydzierżawić. Dzierżawcy K. i J. M. zgodnie z umową uiszczali podatek rolny od całej nieruchomości, a ponadto przekazywali wydzierżawiającym wynagrodzenie za korzystanie z gruntu, najczęściej w postaci produktów rolnych. Od 1980 roku dzierżawcami stali się ich następcy, tj. J. i W. M., którym K. i J. M. przekazali gospodarstwo rolne. Z czasem, z uwagi na pogarszający się stan zdrowia B. K. i osłabienie jej związków z miejscowością (…)., dzierżawcy zaprzestali przekazywania na jej rzecz świadczeń czynszowych. Wciąż jednak uiszczali należny podatek rolny. W 2007 roku J. M. przekazał swoje gospodarstwo rolne synowi Z. i jego żonie A. M. Następcy objęli w posiadanie również działkę o numerze 10. Do 2012 roku wykonywali oni obowiązek podatkowy w zakresie podatku rolnego.

A.K. zmarł w 1982 roku. Na mocy postanowienia Sądu Rejonowego z 1985 roku, spadek po nim na podstawie ustawy nabyła żona B. K. w 1/2 części oraz rodzeństwo M.K.K., T.K., K.K. i H.J.K., B.M.K. po 1/10 części każde z nich. W postanowieniu Sąd nie odniósł się do dziedziczenia gospodarstwa rolnego znajdującego się w posiadaniu spadkodawcy, którego stan prawny nie był wówczas uregulowany.

B.K. zmarła w 2009 roku. Na mocy aktu poświadczenia dziedziczenia z 2011 roku, spadek po niej na mocy ustawy nabyła siostra E. Z. w 1/4 części, siostrzeńcy E.M.S.-J., T.S.(Wnioskodawca) i B.M. po 1/12 części każdy z nich, bratankowie T.G., W.G., A.G. i bratanica A.E.M. po 1/8 części każde z nich. W postanowieniu z 2011 roku, Sąd Rejonowy stwierdził, że B. i A. K. nabyli z dniem 4 listopada 1971 roku, na podstawie art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 26 października 1971 roku o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych, na prawach małżeńskiej wspólności majątkowej, własność nieruchomości rolnej położonej w miejscowości (…), oznaczonej numerem ewidencyjnym 10. A. K. zmarł w 1982 roku. W 2014 roku Sąd Rejonowy uzupełnił postanowienie z 1985 roku o stwierdzeniu nabycia spadku po A. K. i stwierdził, że wchodzący w skład spadku udział w gospodarstwie rolnym nabyła w całości B. K.

W związku z aktualizacją danych w ewidencji gruntów decyzje podatkowe przestały być doręczane rodzinie M.. Obowiązek podatkowy spoczął na współwłaścicielach. Na podstawie decyzji Starosty z 2010 roku o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej działka numer 10 została podzielona na działki o numerach 10/1 oraz 10/2. Pierwsza z nich została przeznaczona cele drogowe. Od dnia śmierci B. K. współwłaścicielami działki o numerze ewidencyjnym 10/2, byli: A.G., W.G., T.G., A.M. w udziałach po 6/48 części, B.M., E.M.S.-J. i T.S.(Wnioskodawca) w udziałach po 4/48 części oraz E. Z. w udziale wynoszącym 12/48 części. Ich prawo wpisane zostało w dziale II księgi wieczystej, założonej przez Sąd Rejonowy w 2014 roku. Od 2013 roku na Z. i A. M. nie ciążyły żadne ciężary związane z dzierżawą. W 2013 roku małżonkowie M. wnieśli o stwierdzenie nabycia własności działki numer 10 (po modyfikacji wniosku działki o numerze 10/2) w drodze zasiedzenia. Po kilkuletnim postępowaniu w sprawie Sąd Rejonowy postanowieniem z 2017 roku wniosek o zasiedzenie oddalił. Postanowienie wydane przez Sąd Rejonowy uprawomocniło się w rezultacie oddalenia przez Sąd Okręgowy, postanowieniem z 2018 roku, apelacji wnioskodawców. Oddalenie wniosku o zasiedzenie nastąpiło z powodu niemożności wykazania prze rodzinę M. przesłanki samoistnego posiadania. Sprawa sądowa o wydanie nieruchomości zakończyła się postanowieniem z 2019 r. Sądu Okręgowego, nakazującym państwu M. wydanie nieruchomości ww. współwłaścicielom. W odpowiedzi na wezwanie współwłaścicieli w 2019 r. do zwrotu nieruchomości w terminie do czerwca 2019 r., Z. i A. M. odpowiedzieli, że grunty są obsiane, w związku z czym ich wydanie w zakreślonym przez współwłaścicieli terminie nie będzie możliwe. Fizyczne wydanie nieruchomości nastąpiło po żniwach w listopadzie 2019 r. Nadmienić należy, że państwo M. cały czas pobierali dodatki z funduszy unijnych z tytułu obsiewania przedmiotowej działki Nr 10/2. W lutym 2020 r. została zawarta ugoda, która dotyczyła bezumownego korzystania przez A. i Z. M. z gospodarstwa rolnego, tj. nieruchomości rolnej oznaczonej jako działka Nr 10/2 położonej w (…). Treścią ugody było oświadczenie jak następuje: „My niżej podpisani A. M. i Z. M. oświadczamy, że z tytułu uprawiania w latach od 2007 r. do 2019 r., gospodarstwa rolnego położonego w (…). ich współwłaścicielom wypłacimy odszkodowanie w wysokości złotych 120.000 (sto dwadzieścia tysięcy) złotych, i jednocześnie potwierdzamy fakt wydania tej nieruchomości wyżej wymienionym współwłaścicielom w listopadzie 2019 r.”

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w zaistniałej sytuacji Wnioskodawca jako współwłaściciel jest zobowiązany do odprowadzania podatku dochodowego z tytułu zawartej ugody?

Zdaniem Wnioskodawcy, przedmiotowa wyżej opisana nieruchomość rolna spełnia kryteria gospodarstwa rolnego. Za gospodarstwo rolne, w myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1892, z późn. zm.), uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1 tej ustawy, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej. Jak wynika z treści wyżej wymienionych faktów, Państwo M. przez lata korzystali z gospodarstwa rolnego jako dzierżawcy. Ich podstawową działalnością rolniczą, była działalność polegająca na wytwarzaniu produktów roślinnych. Państwo M. zgodnie z taktyką procesową w sprawie o zasiedzenie i wydanie nieruchomości, zaprzeczali w toku procesów, że łączy ich z właścicielami umowa dzierżawy. Dlatego w ugodzie użyto słowa odszkodowanie za bezumowne korzystanie z gospodarstwa rolnego. Posiadanie przez nich nieruchomości, jak ustaliły sądy w wymienionych wyrokach, nie było samoistne było więc posiadaniem zależnym. Zgodnie z art. 336 KC posiadaczem zależnym jest ten kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub inny mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą. Przychód w kwocie 12.000 zł jaki Wnioskodawca osiągnął w wyniku tej ugody (proporcjonalnie do posiadanych części w nieruchomości), ma swoje źródło w przychodach z gospodarstwa rolnego. Należność z Ugody w swej istocie była ekwiwalentem za utracone przez Wnioskodawcę dochody z gospodarstwa rolnego. Zdaniem Wnioskodawcy, przychód uzyskany z tytułu przedmiotowej ugody jest faktycznie dochodem jak z dzierżawy i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Przedmiotową interpretację wydano w oparciu o stan prawny obowiązujący do dnia 31 grudnia 2020 r.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1426, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia.

W myśl art. 9 ust. 2 ww. ustawy, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

W treści art. 10 ust. 1 cyt. ustawy podatkowej zostały określone źródła przychodów, gdzie m.in. wymienia się inne źródła (pkt 9).

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 tej ustawy.

Tym samym uznaje się, że katalog ten nie jest katalogiem zamkniętym. W związku z tym, każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca nabył w spadku udział w nieruchomości rolnej. Przedmiotowa nieruchomość od 1973 r. była dzierżawiona przez K. i J. M., którzy zgodnie z umową uiszczali podatek rolny od całej nieruchomości, a ponadto przekazywali wydzierżawiającym wynagrodzenie za korzystanie z gruntu, najczęściej w postaci produktów rolnych. Od 1980 r. dzierżawcami stali się ich następcy – J. i W. M.. Dzierżawcy z czasem zaprzestali przekazywania świadczeń czynszowych na rzecz właścicieli nieruchomości, wciąż jednak uiszczali należny podatek. W 2007 r. J. M. przekazał gospodarstwo rolne synowi Z. i jego żonie A. M., którzy objęli w posiadanie również przedmiotową nieruchomość rolną. Do 2012 r. wykonywali oni obowiązek podatkowy w zakresie podatku rolnego. Od 2013 r. na Z. i A. M. nie ciążyły żadne ciężary związane z dzierżawą. W 2013 roku małżonkowie M. wnieśli o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości rolnej w drodze zasiedzenia. Po kilkuletnim postępowaniu Sąd Rejonowy wniosek o zasiedzenie oddalił. Oddalenie wniosku o zasiedzenie nastąpiło z powodu niemożności wykazania prze rodzinę M. przesłanki samoistnego posiadania. Sprawa sądowa o wydanie nieruchomości zakończyła się postanowieniem z 2019 r. Sądu Okręgowego, nakazującym państwu M. wydanie nieruchomości współwłaścicielom (w tym Wnioskodawcy). W odpowiedzi na wezwanie współwłaścicieli w 2019 r. do zwrotu nieruchomości w terminie do czerwca 2019 r., Z. i A. M. odpowiedzieli, że grunty są obsiane, w związku z czym ich wydanie w zakreślonym przez współwłaścicieli terminie nie będzie możliwe. Fizyczne wydanie nieruchomości nastąpiło po żniwach w listopadzie 2019 r. W lutym 2020 r. została zawarta ugoda, która dotyczyła bezumownego korzystania przez A. i Z. M. z nieruchomości rolnej. Treścią ugody było oświadczenie jak następuje: „My niżej podpisani A. M. i Z. M. oświadczamy, że z tytułu uprawiania w latach od 2007 r. do 2019 r., gospodarstwa rolnego położonego w (…) ich współwłaścicielom wypłacimy odszkodowanie w wysokości złotych 120.000 (sto dwadzieścia tysięcy) złotych, i jednocześnie potwierdzamy fakt wydania tej nieruchomości wyżej wymienionym współwłaścicielom w listopadzie 2019 r.”

Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy otrzymane przez niego odszkodowanie z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości, otrzymane na podstawie zawartej ugody, powinno być opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zagadnienia dotyczące bezumownego korzystania z nieruchomości zostały uregulowane w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 224 § 1 Kodeksu cywilnego samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania, oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne. Jednakże od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył (art. 224 § 2 Kodeksu cywilnego).

W myśl art. 225 Kodeksu cywilnego obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał, oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego.

Zgodnie zatem z art. 224 § 2 w związku z art. 225 Kodeksu cywilnego, posiadacz w złej wierze jest m.in. obowiązany względem właściciela, do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy, w tym wypadku nieruchomości, stanowiącej własność podatnika.

Stosownie do art. 336 Kodeksu cywilnego, posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).

Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości obejmuje spodziewane korzyści, jakie Wnioskodawca uzyskałby, gdyby ją oddał do korzystania na podstawie określonego stosunku prawnego (np. umowy najmu, dzierżawy). Przysługujące na mocy art. 224 § 2 i art. 225 Kodeksu cywilnego wynagrodzenie nie jest zatem naprawieniem szkody wyrządzonej właścicielowi, lecz wynagrodzeniem, zapłatą za korzystanie z jego rzeczy, którą posiadacz musiałby uiścić właścicielowi, gdyby jego posiadanie oparte było na istniejącej podstawie prawnej, a więc tym, co uzyskałby właściciel, gdyby rzecz oddał w odpłatne korzystanie na podstawie ważnego, umownego stosunku prawnego.

Przepisy prawa cywilnego dają więc właścicielowi rzeczy prawo do roszczenia o wynagrodzenie, które obejmuje kompensatę utraconych korzyści, jakie właściciel uzyskałby, gdyby rzecz wydzierżawił lub wynajął. Utrata korzyści w szczególności polega na nieuzyskaniu pożytków cywilnych, które rzecz przynosi.

Wskazać zatem należy, że otrzymana przez Wnioskodawcę kwota za bezumowne korzystanie z nieruchomości stanowi przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy.

W tym miejscu należy wskazać, że Wnioskodawca uważa, że otrzymana przez Niego w wyniku ugody kwota, ma swoje źródło w przychodach z gospodarstwa rolnego. Należność z ugody w swej istocie była ekwiwalentem za utracone przez Wnioskodawcę dochody z gospodarstwa rolnego. Zdaniem Wnioskodawcy, przychód uzyskany z tytułu przedmiotowej ugody jest faktycznie dochodem jak z dzierżawy i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej.

Działalnością rolniczą, zgodnie z definicją zawartą w art. 2 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest działalność polegająca na wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym (naturalnym) z własnych upraw albo hodowli lub chowu, w tym również produkcja materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcja warzywnicza gruntowa, szklarniowa i pod folią, produkcja roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadownicza, hodowla i produkcja materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcja zwierzęca typu przemysłowo-fermowego oraz hodowla ryb, a także działalność, w której minimalne okresy przetrzymywania zakupionych zwierząt i roślin, w trakcie których następuje ich biologiczny wzrost, wynoszą co najmniej:

1. miesiąc - w przypadku roślin,
   
2. 16 dni - w przypadku wysokointensywnego tuczu specjalizowanego gęsi lub kaczek,
   
3. 6 tygodni - w przypadku pozostałego drobiu rzeźnego,
   
4. 2 miesiące - w przypadku pozostałych zwierząt
   

- licząc od dnia nabycia.

Z powyższego przepisu wynika, że ustawodawca dla celów podatku dochodowego precyzuje wyraźnie, co należy rozumieć przez działalność rolniczą, a wyliczenie dokonane w tym przepisie ma charakter wyczerpujący.

Zgodnie z przedstawioną wyżej definicją działalności rolniczej podstawową jej cechą jest uzyskiwanie produktów w stanie nieprzetworzonym, pochodzących z uprawy (produkty roślinne), chowu lub hodowli (produkty zwierzęce). Wszelkie inne przychody pośrednio związane z działalnością rolniczą, czy też powstające przy okazji prowadzenia działalności rolniczej – nie stanowią przychodów z tej działalności.

W związku z powyższym należy zauważyć, że uzyskana kwota z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości, bądź sama dzierżawa gruntów stanowiących gospodarstwo rolne (bądź jego część) – choćby na cele rolnicze – nie spełnia definicji „działalności rolniczej” w rozumieniu cytowanego wyżej art. 2 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, na gruncie badanej sprawy, nie zachodzi zawarte w cytowanym wyżej art. 2 ust. 1 pkt 1 wyłączenie stosowania ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem należy zbadać, czy uzyskane środki stanowią źródło przychodu podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Według Wnioskodawcy należność z ugody w swej istocie była ekwiwalentem za utracone przez Wnioskodawcę dochody z gospodarstwa rolnego, zatem przychód uzyskany z tytułu przedmiotowej ugody jest faktycznie dochodem jak z dzierżawy i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – źródłem przychodów jest najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

Jak wynika z powyższego, do przychodów z najmu, podnajmu, dzierżawy i poddzierżawy ustawodawca zalicza między innymi dzierżawę gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej.

Nie stanowi jednak źródła przychodów, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dzierżawa gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele rolnicze.

Przy określaniu zakresu wspomnianego wyżej wyłączenia z katalogu źródeł przychodów należy uwzględnić treść definicji gospodarstwa rolnego sformułowanej w ustawie o podatku rolnym.

Zgodnie bowiem z art. 2 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: ilekroć w ustawie jest mowa o gospodarstwie rolnym, oznacza to gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2020 r. poz. 333), za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Tak więc, aby przychód z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze nie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych to przedmiotem najmu, dzierżawy (czy też innych umów wymienionych w cyt. art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) muszą być działy specjalne produkcji rolnej albo gospodarstwo rolne lub jego składniki i przedmiot ten musi być w wyniku zawartej umowy wykorzystywany na cele rolnicze.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że dzierżawa gruntów stanowiących gospodarstwo rolne na cele działalności rolniczej nie stanowi dla wydzierżawiającego źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Tymczasem w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca nie osiągnął przychodu w postaci czynszu za dzierżawę gruntów rolnych, lecz przychód w postaci wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości, które to wynagrodzenie w żadnym wypadku nie może być utożsamiane z czynszem za dzierżawę. Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości to zapłata za korzystanie z cudzej własności, którą posiadacz musiałby uiścić właścicielowi, gdyby jego posiadanie oparte było na istniejącej podstawie prawnej. Z bezumownym korzystaniem z rzeczy mamy do czynienia, gdy osoba trzecia bez tytułu prawnego wchodzi w sferę uprawnień właścicielskich, w wyniku czego właściciel zostaje pozbawiony faktycznego władztwa nad rzeczą oraz możliwości czerpania z niej pożytków.

Z kolei czynsz za najem, dzierżawę czy inną umowę o podobnym charakterze wynika z umownego stosunku prawnego.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca wskazał, że w lutym 2020 r. została zawarta ugoda, która dotyczyła bezumownego korzystania z nieruchomości rolnej przez A. i Z. M. Na podstawie ugody właściciele przedmiotowej nieruchomości (w tym Wnioskodawca) otrzymali odszkodowanie.

Należy wskazać, że świadczenie otrzymane przez Wnioskodawcę jest w istocie wynagrodzeniem za bezumowne korzystanie z nieruchomości, którą A. i Z. M. wykorzystywali bez zawarcia stosownej umowy dzierżawy.

Charakter wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości wskazuje, że nie można tego wynagrodzenia utożsamiać z czynszem uzyskiwanym na podstawie umowy najmu, dzierżawy, czy innej umowy o podobnym charakterze.

W przedmiotowej sprawie podstawą wypłaty odszkodowania jest ugoda sądowa, a nie umowa dzierżawy. Ponadto, jak wyraźnie wskazano w treści ugody, pozwani złożyli oświadczenie, że zobowiązują się wypłacić współwłaścicielom odszkodowanie.

W związku z powyższym nie można przedmiotowej sprawy rozpatrywać pod kątem dzierżawy gruntów rolnych na cele działalności rolniczej.

Skoro otrzymane odszkodowanie nie stanowi przychodu z tytułu dzierżawy, zatem nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że otrzymana przez niego kwota nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jak już wcześniej wskazano, otrzymana przez Wnioskodawcę kwota za bezumowne korzystanie z nieruchomości stanowi przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia, przy czym – co istotne – musi być ono przez podatnika otrzymane lub postawione do jego dyspozycji.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednym ze źródeł przychodów są inne źródła, o których mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i tym samym powyższa ustawa w swoich założeniach daje podstawy prawne, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

W związku z powyższym, stwierdzić należy, że otrzymane świadczenie dotyczące bezumownego korzystania z nieruchomości stanowi dla Wnioskodawcy przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem beneficjent ww. świadczenia otrzymał realne przysporzenie majątkowe. Tym samym Wnioskodawca ma obowiązek wykazać kwotę przychodu uzyskaną z tytułu otrzymanego odszkodowania w zeznaniu podatkowym o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) za rok podatkowy, w którym nastąpiła wypłata tego odszkodowania, jako przychód z innych źródeł podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko Wnioskodawcy jest zatem nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. W ramach postępowania o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego organ nie przeprowadza postępowania dowodowego, lecz opiera się jedynie na stanie faktycznym przedstawionym we wniosku. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w … za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.