Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-3.4015.182.2020.2.BD
z 12 lutego 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2020 r., poz. 1325, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 28 grudnia 2020 r. (data wpływu – 30 grudnia 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania świadczenia z polisy ubezpieczeniowej zmarłego sąsiada – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 grudnia 2020 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania świadczenia z polisy ubezpieczeniowej zmarłego sąsiada.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni jest emerytką i polskim rezydentem podatkowym. W ramach dobrowolnego wsparcia sąsiedzkiego przez dłuższy okres Wnioskodawczyni opiekowała się starszym sąsiadem, który zmarł 28 marca 2020 r. Po jego śmierci okazało się, iż posiadał on ubezpieczenie na życie (dalej: polisa na życie), w którym Wnioskodawczynię wskazał jako osobę uposażoną do wypłaty ubezpieczenia z polisy na życie na wypadek jego śmierci.

W konsekwencji, 24 lipca 2020 r., ubezpieczyciel wypłacił Wnioskodawczyni na wskazany rachunek bankowy kwotę 127.602,63 zł tytułem „Śmierć ubezpieczonego – z ubezpieczenia (…)”.

Zgodnie z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia (…):

• Przedmiotem ubezpieczenia jest: (i) życie ubezpieczającego; (ii) zdrowie ubezpieczającego.
• Ubezpieczenie prowadzone jest z funduszem, w ramach którego gromadzone i inwestowane są alokowane składki.
• Z tytułu ubezpieczenia ubezpieczyciel wypłaca w przypadku śmierci ubezpieczonego, wystąpienia niezdolności do pracy ubezpieczonego, wystąpienia u ubezpieczonego ciężkiej choroby, zaistniałych w okresie odpowiedzialności – świadczenie w wysokości sumy ubezpieczenia.
• Sumę ubezpieczenia stanowi w przypadku śmierci ubezpieczonego wyższa z wartości:
1. wartość rachunku udziałów albo
   
2. suma zaalokowanej składki jednorazowej oraz składek dodatkowych pomniejszona o wartość wykupów częściowych oraz o pobrane opłaty.
• W przypadku śmierci ubezpieczonego prawo do świadczenia przysługuje uposażonemu. Ubezpieczający może wyznaczać uposażonych we wniosku o zawarcie umowy. Ubezpieczający ma prawo w każdym czasie dowolnie zmieniać i odwoływać uposażonych.
  
  

Na podstawie powyższego należy więc przyjąć, iż polisa na życie przewidywała ochronę życia osoby ubezpieczonej połączoną z inwestowaniem części lub całości składek.

W momencie wypłaty polisy na życie na rzecz Wnioskodawczyni, ubezpieczyciel pobrał 19% zryczałtowany podatek dochodowy (tzw. podatek (…)) w kwocie 2.186,00 zł od wypracowanego przez ubezpieczyciela w ramach inwestowania zysku.

Ubezpieczyciel przedstawił Wnioskodawczyni szczegółowe rozliczenie świadczenia ubezpieczeniowego, z którego wynikało:

1. Wartość rachunku udziałów: 128.094,28 PLN;
2. Kwota korekty w związku z nienależnie pobranymi opłatami: 409,31 PLN;
3. Kwota zobowiązania ubezpieczyciela (101% wartości udziałów): 129.788,63 PLN;
4. Udział w świadczeniu: 100%;
5. Należna kwota świadczenia przypadająca uprawnionemu: 129.788,63 PLN;
6. Zryczałtowany podatek dochodowy: 2.186,00 PLN;
7. Kwota do wypłaty: 127.602,63 PLN.
   
   

Wnioskodawczyni nie była spokrewniona ze zmarłym sąsiadem.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie:

Czy opisane w stanie faktycznym świadczenie z polisy na życie otrzymane przez Wnioskodawczynię podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawczyni, opisane w stanie faktycznym świadczenie z polisy na życie otrzymane przez Wnioskodawczynię nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku o spadków i darowizn podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego, darowizny oraz polecenia darczyńcy.

W myśl art. 1 ust. 2 ustawy o podatku o spadków i darowizn podatkowi temu podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawcie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Spadek jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w Kodeksie cywilnym. W myśl art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

Stosownie do § 2 tego przepisu nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Zgodnie z art. 831 § 3 Kodeksu cywilnego suma ubezpieczenia przypadająca uprawnionemu nie należy do spadku po ubezpieczonym.

W konsekwencji, wypłata świadczenia przyznanego Wnioskodawczyni z polisy na życie nie stanowiła dziedziczenia po zmarłym sąsiedzie.

Odrębnym tytułem prawnym może być zaś darowizna. Zgodnie z art. 888 Kodeksu cywilnego – przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Na podstawie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2013 r., III CZP 79/13, dopuszczalne jest zawarcie umowy darowizny na wypadek śmierci, jeżeli jej przedmiotem są konkretne rzeczy lub prawa, a umowa nie jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Zdaniem SN umowa darowizny mortis causa byłaby niedopuszczalną umową o spadek po osobie żyjącej jedynie wówczas, gdyby jej przedmiotem był cały spadek albo jego ułamkowa część. Gdy przedmiotem darowizny są konkretne rzeczy lub prawa, umowy takiej nie można uznać za umowę o spadek, choćby te rzeczy lub prawa wyczerpywały cały albo prawie cały majątek darczyńcy.

Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny należałoby stwierdzić, iż wskazanie Wnioskodawczyni jako uposażonej do polisy ubezpieczeniowej nie spełniało definicji darowizny ani też darowizny na wypadek śmierci. Nie doszło bowiem do jakiegokolwiek umownych ustaleń pomiędzy zmarłym sąsiadem a Wnioskodawczynią, których celem byłoby rozporządzenie majątkiem sąsiada za życia bądź na wypadek śmierci.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy lub praw majątkowych z tytułów wymienionych enumeratywnie w art. 1 ustawy o spadkach i darowiznach.

Świadczenie pieniężne otrzymane z ubezpieczenia (z polisy ubezpieczeniowej zmarłego), zgodnie z art. 922 § 2 w powiązaniu z art. 831 § 3 Kodeksu cywilnego nie jest nabyte tytułem spadku, skoro Wnioskodawczyni jest osobą uposażoną do przejęcia kwoty tego ubezpieczenia. Podstawą świadczenia nie jest także umowa darowizny.

Zatem wypłacona Wnioskodawczyni kwota z tytułu ubezpieczenia (którym był objęty zmarły sąsiad) nie podlega podatkowi od spadków i darowizn.

Takie stanowisko potwierdził m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, w wydanej interpretacji indywidualnej.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji przywołano powyżej tylko tę część stanowiska Wnioskodawczyni, która odnosi się do zagadnienia dotyczącego podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni tylko w zakresie ustawy o podatku od spadków i darowizn. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2019 r., poz. 1813, ze zm.) – podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego,
2. darowizny, polecenia darczyńcy,
3. zasiedzenia,
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności,
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu,
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci (art. 1 ust. 2 ww. ustawy).

Katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn określony w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego jedynie wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią przypadki podlegające opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Tym samym nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych z innych tytułów, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Spadek jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r., poz. 1740, ze zm.). W myśl art. 922 § 1 tej ustawy, prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

Stosownie do § 2 tego przepisu, nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Zgodnie z art. 831 § 3 Kodeksu cywilnego, suma ubezpieczenia przypadająca uprawnionemu nie należy do spadku po ubezpieczonym.

Z treści wniosku wynika, iż w ramach dobrowolnego wsparcia sąsiedzkiego, przez dłuższy okres Wnioskodawczyni opiekowała się starszym sąsiadem, który zmarł 28 marca 2020 r. Wnioskodawczyni nie była spokrewniona ze zmarłym sąsiadem. Po jego śmierci okazało się, iż posiadał ubezpieczenie na życie - polisę na życie, w której wskazał Wnioskodawczynię jako osobę uposażoną do wypłaty świadczenia z polisy na życie na wypadek jego śmierci. W dniu 24 lipca 2020 r., ubezpieczyciel wypłacił Wnioskodawczyni na wskazany rachunek bankowy kwotę 127.602,63 zł.

Podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy lub praw majątkowych z tytułów wymienionych enumeratywnie w art. 1 tej ustawy. Świadczenie pieniężne otrzymane z ubezpieczenia, zgodnie z art. 922 § 2 w powiązaniu z art. 831 § 3 Kodeksu cywilnego nie jest nabyte tytułem spadku, skoro Wnioskodawczyni – jako osoba uposażona – jest osobą uprawnioną do przejęcia świadczenia pośmiertnego z tego ubezpieczenia. Otrzymane świadczenie nie wypełnia także kryterium nabycia, o którym mowa w art. 1 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, gdyż środki wpłacane na polisę przez sąsiada Wnioskodawczyni nie stanowią wkładu oszczędnościowego, ani – jako stanowiące składkę ubezpieczeniową – nie wypełniają definicji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego.

Zatem wypłacona Wnioskodawczyni z towarzystwa ubezpieczeniowego kwota pieniężna z tytułu polisy ubezpieczeniowej (którą był objęty zmarły sąsiad Wnioskodawczyni) nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Takie nabycie nie mieści się bowiem w katalogu tytułów wymienionych w ustawie o podatku od spadków i darowizn, jako podlegających opodatkowaniu.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2019 r., poz. 2325, ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP:/KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.