Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-2.4014.259.2020.4.DR
z 12 lutego 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 19 listopada 2020 r. (data wpływu 24 listopada 2020 r.), uzupełnionym 10 lutego 2021 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 listopada 2020 r. wpłynął do Organu ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z 21 stycznia 2021 r. Znak: 0114-KDIP4-3.4012.682.2020.2.RK, 0111-KDIB2-2.4014.259.2020.3.DR, wezwano Zainteresowanego będącego stroną postępowania do jego uzupełnienia.

Wniosek uzupełniono 10 lutego 2021 r. poprzez wniesienie brakującej opłaty.

We wniosku złożonym przez:

Zainteresowanego będącego stroną postępowania:

• A. Sp. z o. o.;

Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania:

• B. Sp. z o. o. (Zainteresowany 1);

Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania:

• C. Sp. z o. o. (Zainteresowany 2);

Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania:

• D. Sp. z o. o. (Zainteresowany 3);

Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania:

• E. Sp. z o. o. (Zainteresowany 4);

Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania:

• F. Sp. z o. o. (Zainteresowany 5);

Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania:

• G. S. A. (Zainteresowany 6);

Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania:

• H. Sp. z o. o. (Zainteresowany 7);

Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania:

• I. Sp. z o. o. (Zainteresowany 8);

Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania:

• J. Sp. z o. o. (Zainteresowany 9);
  
  

przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawcy należą do grupy podmiotów powiązanych w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1406 ze zm.), działających w Polsce w łańcuchu wartości obejmującym produkcję i dystrybucję żywności pochodzenia zwierzęcego (dalej: „Grupa X”).

Grupa X należy do Grupy Y (z siedzibą w Stanach Zjednoczonych), będącej (...).

Wnioskodawcy przystąpili do systemu wspólnego zarządzania płynnością finansową w ramach grupy kapitałowej – do tak zwanego „cash pooling” (dalej: „Cash pooling”, „System”), podpisując z Bankiem umowę (dalej: „Umowa”), której przedmiotem jest świadczenie usługi zarządzania płynnością w formie limitów dziennych, mającej na celu ułatwienie Wnioskodawcom codziennego zarządzania środkami pieniężnymi (dalej: „Usługa”). Wnioskodawcy przystąpili do Cash poolingu w celu zapewnienia optymalnej płynności finansowej wszystkich podmiotów uczestniczących w Systemie.

Przedmiotowy Cash pooling jest oparty na następującej strukturze:

-System funkcjonuje w formie cash poolingu rzeczywistego (tj. polegającego na rzeczywistym przemieszczaniu środków pomiędzy rachunkami Wnioskodawców) oraz bezzwrotnego (tj. środki pieniężne, które jednego dnia przelewane są na rachunek innego Uczestnika, nie powracają następnego dnia na ten sam rachunek lub inny rachunek wskazany przez Uczestnika).

-Walutą Systemu jest PLN.

-Uczestnikami Systemu są: Zainteresowany 1, Zainteresowany 2, Zainteresowany 3, Zainteresowany 4, Zainteresowany 5, Zainteresowany 6, Zainteresowany 7, Zainteresowany 8 i Zainteresowany 9 (dalej razem: „Posiadacze Rachunków”) oraz agent (razem dalej Posiadacze Rachunków oraz agent: „Uczestnicy”).

-Zainteresowany będący stroną postępowania pełni rolę agenta systemu cash poolingu (dalej: „Agent”).

-Bank zapewnia techniczną stronę Cash poolingu, w tym w szczególności strukturę rachunków niezbędnych do funkcjonowania Systemu (dalej: „Struktura Rachunków”), która utworzona będzie z:

• Rachunku Głównego – rachunku bankowego prowadzonego przez Bank na rzecz Agenta, włączonego do Struktury Rachunków,
• Rachunku Uczestnika – rachunku bankowego prowadzonego przez Bank na rzecz Uczestnika, włączonego do Struktury Rachunków, innego niż Główny Rachunek Płynności i Rachunek Główny,

-Poza Strukturą Rachunków pozostaną natomiast:

• Główny Rachunek Płynności – rachunek bankowy prowadzony przez Bank na rzecz Agenta,
• Rachunek Płacowy – rachunek przeznaczony do realizacji płatności związanych z wynagrodzeniami, prowadzony na podstawie odrębnej umowy i korzystający z tamże uregulowanych automatycznych przeksięgowań między Rachunkiem Płacowym a Rachunkiem będących w posiadaniu tego samego Posiadacza Rachunku.

-Zadania Agenta będą mieć charakter pomocniczy/koordynujący i konieczny dla efektywnego wyświadczenia przez Bank Usługi cash poolingu. W związku z funkcjonowaniem Systemu, Agent nie jest uprawniony do decydowania m.in. o sposobie finansowania poszczególnych Posiadaczy Rachunków czy określania długoterminowej strategii finansowania oraz zarządzania płynnością finansową Posiadaczy Rachunków poza zakres wynikający z Umowy.

-Część oprocentowania sald ujemnych Uczestników w postaci marży stanowi przysporzenie Agenta w związku z ponoszonym ryzykiem odnoszącym się do angażowanego kapitału w stosunku do niewypłacalności systemu oraz w związku z ponoszonymi kosztami obsługi Cash poolingu. Agentowi nie będzie przysługiwało jakiekolwiek odrębne przysporzenie za wykonywanie czynności w ramach Systemu.

-Obsługa Systemu została przez Agenta zlecona Zainteresowanemu 1, który świadczy na rzecz Agenta usługi w tym zakresie, gdyż posiada odpowiednie do tego zasoby organizacyjne (wyodrębniony Dział Treasury).

-Działanie Systemu polega na konsolidacji sald Rachunków Uczestników, przeprowadzanej każdego dnia świadczenia Usługi przez Bank.

-Konsolidacja sald będzie przebiegała następująco:

• każdemu rachunkowi, który jest włączony w Strukturę Rachunków, Bank przyznaje indywidualny limit dopuszczalnego dziennego zadłużenia (dalej: „Limit Dzienny”); Limit Dzienny ma charakter odnawialny, tzn. zaksięgowanie przez Bank środków pieniężnych na rachunku, do którego został przyznany dany Limit Dzienny, powoduje spłatę całości lub części wykorzystanego Limitu Dziennego i tym samym odnowienie jego całości lub części,
• każdego dnia świadczenia Usługi przez Bank, każdy Uczestnik ma prawo do wykonywania zleceń płatniczych w ciężar swojego Rachunku, pod warunkiem, że w wyniku realizacji takiego zlecenia:
• kwota zlecenia płatniczego nie będzie wyższa niż łączna kwota dostępnych środków pieniężnych liczona jako suma (w rozumieniu matematycznym) sald dostępnych na Rachunkach, oraz
  
• realizacja zlecenia płatniczego w ciężar Rachunku nie spowoduje przekroczenia Limitu Dziennego, wspólnego limitu dziennego (tj. maksymalnego dziennego zadłużenia liczonego łącznie dla Rachunków, będących w posiadaniu tego samego Posiadacza Rachunku) oraz limitu kredytowego, przypisanych do danego Rachunku,
• w określonych godzinach, każdego dnia świadczenia Usługi, Bank dokona ustalenia wysokości sald Rachunków włączonych do Struktury Rachunków oraz wykona operacje, zgodnie z opisem oraz w trybie i w kolejności wskazanej przez uczestnika w odpowiednim załączniku do Umowy,
• wykonanie przez Bank operacji, o których mowa powyżej, prowadzi do spłaty Limitów Dziennych,
• w przypadku, gdy wykorzystany Limit Dzienny któregokolwiek z Uczestników nie został spłacony w terminie, konsekwencje operacji, o których mowa powyżej będą następujące:
• każdy spłacający Uczestnik, którego Rachunek zostanie obciążony, z mocy prawa nabędzie wierzytelność Banku wobec Uczestnika, którego wykorzystany Limit Dzienny nie został spłacony w terminie, do wysokości obciążenia Rachunku spłacającego Uczestnika;
  
• zobowiązanie (dług) Uczestnika z tytułu wykorzystanego Limitu Dziennego wobec Banku, zostanie zastąpione zobowiązaniem (długiem) tego Uczestnika wobec spłacającego Uczestnika,
  
• kwota wierzytelności nabytej przez spłacającego Uczestnika zostanie obciążona odsetkami stosownie do stawki oprocentowania wskazanej w odpowiednim załączniku do Umowy.

-Uczestnik, którego zobowiązanie zostało nabyte przez spłacającego Uczestnika, zobowiązany jest spełnić świadczenie objęte zobowiązaniem na każde żądanie spłacającego Uczestnika, zaś w przypadku braku takiego żądania, nie później niż w ciągu roku kalendarzowego od daty nabycia takiej wierzytelności,

-Agent dokonuje rozdzielenia korzyści i kosztów wygenerowanych w związku z obsługą Systemu przez Bank, w oparciu o przygotowaną przez siebie kalkulację po zakończeniu danego okresu rozliczeniowego (określonego w łączącej Uczestników systemu Cash Pool Umowie), uwzględniającą wartość sald oraz odsetek naliczonych przez Bank wobec poszczególnych Uczestników w danym okresie rozliczeniowym (dalej: „Kalkulacja”). W wyniku czynności o których mowa powyżej, Agent wystawi na poszczególnych Posiadaczy Rachunków odpowiednio:

• notę uznaniową – jeżeli suma odsetek naliczonych od sald ujemnych rachunku Uczestnika jest wyższa niż wartość wynikająca z Kalkulacji (odnosząca się do sald ujemnych rachunków Uczestników), lub jeżeli suma odsetek naliczonych od sald dodatnich rachunku Uczestnika, jest niższa niż wartość wynikająca z Kalkulacji odnosząca się do sald dodatnich rachunków Uczestników;
• notę obciążającą – jeżeli suma odsetek naliczonych od sald ujemnych rachunku Uczestnika jest niższa niż wartość wynikająca z Kalkulacji (odnosząca się do sald ujemnych rachunków Uczestników), lub jeżeli suma odsetek naliczonych od sald dodatnich rachunku Uczestnika, jest wyższa niż wartość wynikająca z Kalkulacji odnosząca się do sald dodatnich rachunków Uczestników.

-Żadnemu z Uczestników nie będzie przysługiwało jakiekolwiek odrębne przysporzenie za wykonywanie czynności w ramach Systemu.

-W związku z realizacją działań kluczowych dla funkcjonowania Cash poolingu, Bank będzie pobierał od Uczestników wynagrodzenie w szczególności w postaci opłat za uruchomienie struktury Systemu, opłat okresowych oraz opłat za wprowadzenie zmian do struktury.

-Każdy Uczestnik niniejszym nieodwołalnie poręcza względem Banku:

• spłaty wszystkich limitów dziennych do łącznej wysokości kwoty poręczenia wskazanej odrębnie dla każdego Uczestnika oraz Agenta, oraz

• spłaty należnych odsetek od wszystkich limitów dziennych do wysokości nieprzekraczającej 10% kwoty poręczenia danego Uczestnika.

Poręczenie każdego Uczestnika uznaje się za powtórzone każdego dnia obowiązywania Umowy.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w świetle art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 815 ze zm., dalej jako: „ustawa o PCC”), z perspektywy Wnioskodawców jako Uczestników systemu Cash poolingu, wykonywane przez nich czynności w ramach Umowy, pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych? (pytanie oznaczone we wniosku nr 2)

Zdaniem Zainteresowanych, w związku z uczestnictwem w systemie zarządzania płynnością finansową (Cash poolingu), Wnioskodawcy nie będą wykonywać czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zdaniem Wnioskodawców, zarówno Umowa, jak i czynności w ramach niej wykonywane nie stanowią czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji Wnioskodawcy nie są zobowiązani do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu uczestnictwa w systemie cash poolingu na podstawie Umowy.

W art. 1 ust. 1 ustawy o PPC ustawodawca zamieścił katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Podkreślić przy tym należy, że wyszczególnienie takie ma charakter zamknięty, co oznacza, że jeżeli jakaś czynność nie została w nim wymieniona to nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Ważnym przy tym jest to, że podatek od czynności cywilnoprawnych jest niemal w bezpośredni sposób związany z unormowaniami regulującymi poszczególne umowy/czynności (np. z prawem cywilnym).

W ustawie o PCC, inaczej niż ma to miejsce np. w przypadku VAT, ustawodawca nie definiuje poszczególnych czynności (umów), lecz odwołuje się do ich specyfiki wyznaczanej w odrębnych przepisach, czyli bezpośrednio czerpie z regulacji prawa cywilnego i innych przepisów.

Bezpośrednią implikacją tego jest fakt, że jeżeli jakaś czynność (umowa) nie jest uregulowana w prawie cywilnym lub innych unormowaniach, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na tej podstawie należy stwierdzić, iż umowa świadczenia usługi zarządzania płynnością finansową typu cash pooling nie została zawarta w powyższym katalogu i jako taka nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Co więcej, opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie podlegają także czynności prawne wykonywane w ramach tej umowy.

Wnioskodawcy pragną wskazać, iż umowa cash poolingu, jest umową nienazwaną, tj. nieuregulowaną przepisami prawa, w tym w szczególności przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 ze zm., dalej jako: „Kodeks cywilny”) i przepisami prawa podatkowego.

Istotą usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową jaką jest cash pooling jest wielostopniowy, rozbudowany system rozliczeń finansowych w obrębie danej grupy podmiotów, zawierający w sobie czynności polegające na transferze środków pieniężnych w ramach rachunków bankowych. Nie jest to zaś żadna z czynności wymienionych w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, w szczególności zaś nie jest to umowa pożyczki, czy też umowa depozytu nieprawidłowego.

Odnosząc się do powyższego należy zauważyć, iż w myśl art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Depozyt nieprawidłowy został natomiast uregulowany w art. 845 Kodeksu cywilnego. Na mocy tego przepisu depozyt nieprawidłowy jest formą przechowania, w której przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku. Uznaje się więc, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki.

W świetle powołanych wyżej uregulowań należy wskazać, iż konstrukcja cash poolingu nie wyczerpuje istotnych znamion pożyczki ani umowy depozytu nieprawidłowego. Przede wszystkim, w odróżnieniu od tych umów zakłada uczestnictwo co najmniej trzech podmiotów: podmiotu posiadającego dodatnie saldo na rachunku bankowym, podmiotu posiadającego ujemne saldo na rachunku bankowym oraz banku występującego w roli świadczącego usługę kompleksowego zarządzania płynnością finansową. Ponadto, w przypadku cash poolingu brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. W strukturze tej powstają dla uczestników określone prawa i obowiązki, ale nie dochodzi do zawarcia umowy pożyczki ani umowy depozytu nieprawidłowego.

Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy należy podkreślić, iż stronami Umowy są podmioty będące częścią Grupy X (Uczestnicy) oraz Bank. Ponadto, w związku z Umową żaden z Uczestników Systemu nie zobowiązuje się do przeniesienia na innego Uczestnika (w tym na rzecz Agenta) lub Banku jakiejkolwiek kwoty pieniędzy w określonym czasie, tak aby ten inny podmiot mógł tą kwotą dysponować.

Podsumowując, Umowa nie stanowi umowy depozytu nieprawidłowego ani umowy pożyczki, w związku z czym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Niezależnie od powyższego należy zauważyć, iż na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o PCC, opodatkowaniu tym podatkiem nie podlegają czynności cywilnoprawne (inne niż umowa spółki i jej zmiany), jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest zwolniona z podatku od towarów i usług.

Zgodnie zaś z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, do usług zwolnionych od podatku od towarów i usług należą m in. usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług. W świetle powyższych przepisów oraz stanowisk organów podatkowych, usługa polegająca na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową grupy kapitałowej (cash pooling) mieści się w zakresie usług, o których mowa powyżej, a więc podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji, jest to czynność, dla której jedna ze stron (w analizowanej sytuacji Bank) jest zwolniona z podatku od towarów i usług, a więc nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na mocy art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o PCC.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone w licznych interpretacjach indywidualnych, m.in. w:

• piśmie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 14 sierpnia 2018 r. o sygn. 0111-KDIB2-2.4014.93.2018.2.MZA,
• piśmie Dyrektora Izba Skarbowa w Katowicach z dnia 15 lutego 2017 r. o sygn. 2461-IBPB-2-1.4514.679.2016.2.MZ,

w których to pismach, uznając za prawidłowe stanowisko wnioskodawców w sprawie oceny prawnej przedstawionych zdarzeń przyszłych, wskazano, że: „Przedstawiona we wniosku konstrukcja cash poolingu, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestników niewątpliwie zawiera w sobie pewne elementy kredytowania jednych podmiotów przez drugie. Nie sposób jednak uznać, że wyczerpuje ona wszystkie elementy przedmiotowo istotne dla umowy pożyczki. Czynności tego typu nie można wobec tego uznać jako umowy pożyczki.

Umowa cash poolingu nie stanowi także umowy depozytu nieprawidłowego, wymienionego w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych jako czynność podlegająca opodatkowaniu. Zgodnie z art. 845 Kodeksu cywilnego – przez depozyt nieprawidłowy rozumieć należy umowę, zgodnie z którą przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku. Do tego rodzaju umów stosuje się przepisy o pożyczce. Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu. Umowa cash poolingu nie wyczerpuje zatem znamion instytucji depozytu nieprawidłowego.

Zatem jeżeli umowa cash poolingu nie przyjmie charakteru żadnej z czynności wymienionych w katalogu określonym w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – omawiane czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.”

• piśmie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 9 stycznia 2020 r. o sygn. 0111-KDIB2-2.4014.264.2019.2.MM, w którym zaakceptowano stanowisko wnioskodawcy, iż „mając na uwadze, że umowy których przedmiotem jest zarządzanie płynnością finansową (tj. umowy typu cash pooling), a także czynności prawne wykonywane w ramach takich umów, w tym m.in. subrogacja oraz przejęcie długu, nie zostały wymienione w zamkniętym katalogu art. 1 ust. 1 ustawy o p.c.c., zarówno zawarcie Umowy jak i czynności dokonywane w ramach systemu cash pooling przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego, nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.”
  
  

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Zainteresowanych w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Zainteresowanych wyłącznie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od towarów i usług, zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 815 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy – podatkowi temu podlegają następujące:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Należy stwierdzić, że umowa cash poolingu pozostaje umową nienazwaną. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1740 ze zm.) – w księdze trzeciej zobowiązania – nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Umowa cash poolingu jest najbardziej zbliżona swą konstrukcją do umowy pożyczki wymienionej w katalogu określonym w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednakże nie jest taką umową, bowiem w myśl art. 720 § 1 ustawy Kodeks cywilny – dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash poolingu, jako sposobu zarządzania płynnością finansową uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Cash pooling polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków podmiotów należących do danej grupy nadwyżkami innych podmiotów należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków. W przypadku cash poolingu mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami,

a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz podmiotem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tak samo uczestnik, który posiada niedobory nie wie, środkami którego podmiotu zostaną one zniwelowane. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest – co do zasady – rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu lub też rachunek któregoś z uczestników, który posiada saldo dodatnie.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja cash poolingu, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestników niewątpliwie zawiera w sobie pewne elementy kredytowania jednych podmiotów przez drugie. Nie sposób jednak uznać, że wyczerpuje ona wszystkie elementy przedmiotowo istotne dla umowy pożyczki.

Czynności tego typu nie można wobec tego uznać jako umowy pożyczki.

Umowa cash poolingu nie stanowi także umowy depozytu nieprawidłowego, wymienionego w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych jako czynność podlegająca opodatkowaniu. Zgodnie z art. 845 Kodeksu cywilnego – przez depozyt nieprawidłowy rozumieć należy umowę, zgodnie z którą przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku. Do tego rodzaju umów stosuje się przepisy o pożyczce. Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu. Umowa cash poolingu nie wyczerpuje zatem znamion instytucji depozytu nieprawidłowego.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że skoro zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych a czynności tego typu nie można zakwalifikować, np. jako umowy pożyczki czy też innej czynności tym katalogiem objętej, to tym samym – z powyższych przyczyn – czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu dotyczące zarządzania wspólną płynnością finansową nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych; nie mieszczą się bowiem w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem kompleksowa usługa zarządzania płynnością finansową (umowa cash poolingu), do której przystąpią Zainteresowani nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Tym samym, skoro wskazane we wniosku czynności nie zostały wymienione wśród tych czynności, które określone są w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to zbędna jest analiza możliwości zastosowania wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 2 pkt 4 cyt. ustawy, zgodnie z którym nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a) w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b) jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
• umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
  
  

Zatem czynności realizowane w ramach usługi zarządzania płynnością finansową na podstawie zawartej z Bankiem umowy o wspólnym zarządzaniu płynnością finansową nie będą opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W konsekwencji powyższego stanowisko Zainteresowanych należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Zainteresowanych i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Zainteresowanych i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Zainteresowanych w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.