Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP1-1.4012.796.2020.1.MM
z 23 lutego 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1, art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 16 grudnia 2020 r. (data wpływu 28 grudnia 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wyłączenia zastosowania mechanizmu podzielonej płatności wobec płatności dokonywanych przez Wnioskodawcę na rachunek bankowy dostawcy w ramach zawartej umowy Pożyczki – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 grudnia 2020 r. wpłynął ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wyłączenia zastosowania mechanizmu podzielonej płatności wobec płatności dokonywanych przez Wnioskodawcę na rachunek bankowy dostawcy w ramach zawartej umowy Pożyczki.

We wniosku wspólnym złożonym przez:

• Zainteresowanego będącego stroną postępowania:
  Spółka A. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,
  
• Zainteresowanego niebędącą stroną postępowania:
  Spółka B. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,
  
  

Przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W niniejszej sprawie o wydanie interpretacji indywidualnej prawa podatkowego ubiegają się:

1. Spółka A. sp. z o.o. [dalej: Spółka; Spółka A] będąca czynnym podatnikiem VAT. Spółka prowadzi działalność operacyjną polegającą m.in. na udzielaniu finansowania w formie leasingu oraz pożyczek;
2. niebędąca stroną niniejszego postępowania Spółka B. sp. z o.o. [dalej: Spółka B; Pożyczkobiorca], będąca czynnym podatnikiem VAT. Spółka B prowadzi działalność gospodarczą polegającą w szczególności na świadczeniu usług doradztwa podatkowego.

Ww. spółki będą zwane dalej łącznie Zainteresowanymi.

Spółka B. jest spółką doradztwa podatkowego, która świadczy usługi na rzecz swoich klientów m.in. poprzez przygotowanie opinii, rekomendacji, bieżący kontakt z klientami, który odbywa się za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość. Główne aktywa trwałe Spółki B. to sprzęt elektroniczny (serwer, komputery).

Spółka A. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawiera:

1. jako finansujący - umowy leasingu [dalej: Umowa leasingu] w rozumieniu ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740), [dalej: KC]. Spółka A na podstawie wskazanych umów oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków drugiej stronie (korzystającemu) podlegające amortyzacji środki trwałe;
   
   oraz
   
   
2. jako pożyczkodawca - umowy pożyczek [dalej: Pożyczka], udzielane klientom w celu zakupu towarów, wykorzystywanych na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Spółka udziela klientowi (pożyczkobiorcy) Pożyczki na podstawie zawartej z nim umowy. Umowa określa warunki udostępnienia pożyczkobiorcy środków finansowych przeznaczonych na zakup towaru, który to zakup dokonywany jest przez pożyczkobiorcę. W konsekwencji, właścicielem środka trwałego finansowanego Pożyczką staje się pożyczkobiorca.
   
   

Spółka A., w celu zabezpieczenia ryzyka kredytowego, udziela Pożyczek pod warunkiem, że płatność za przedmiot zostanie zrealizowana bezpośrednio na rachunek bankowy dostawcy przedmiotu finansowanego Pożyczką. Pożyczkobiorca samodzielnie wpłaca na rachunek dostawcy wyłącznie kwotę tzw. wkładu własnego, zaś w pozostałym zakresie zakup finansowany jest z kwoty pożyczki wpłacanej bezpośrednio przez Spółkę A.

Dla niektórych przedmiotów, których nabycie Spółka A finansuje za pomocą Pożyczki, zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności [MPP] może być obowiązkowe. Spółka A obecnie stosuje ostrożny wariant polegający na tym, że dokonując płatności na rzecz dostawcy przedmiotu finansowanego pożyczką przelewa kwotę netto na rachunek dostawcy przedmiotu pożyczki, a kwotę VAT na rachunek bankowy pożyczkobiorcy, który następnie dokonuje przelewu kwoty VAT na rachunek VAT dostawcy. Zdarzają się jednak sytuacje, w których pożyczkobiorca pomimo otrzymania Pożyczki na rachunek bankowy, nie dokonuje płatności kwoty VAT na rachunek VAT dostawcy/producenta. W związku z tym Spółka A planuje dokonywać płatności bezpośrednio na rzecz dostawców w formule MPP (nawet, gdy ta formuła nie jest obowiązkowa), tak, by każdorazowo obowiązek płatności w MPP był realizowany. Spółka A nie może jednak wykluczyć, że w niektórych przypadkach nie będzie to możliwe (np. w przypadku gdy na płatność „zwykłym” przelewem będzie nalegać dostawca, a MPP nie będzie obowiązkowy).

Dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej Spółka B regularnie nabywa sprzęt biurowy, taki jak telefony dla pracowników czy komputery. Nabycie to jest często finansowane przez Spółkę A w formule leasingu lub pożyczki tzw. leasingowej.

W związku ze zwiększeniem zatrudnienia Spółka B zamierza nabyć nowe komputery i finansować je pożyczką udzieloną przez Spółkę A. Towary te są klasyfikowane pod pozycją 60. załącznika nr 15 do ustawy o VAT. Wartość transakcji przekroczy 15.000 zł, a więc kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z 6 marca 2018 r. — Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r., poz. 1292 z późn. zm.), [dalej: Prawo przedsiębiorców]. Spółka B z własnych środków zamierza pokryć 25% ceny, a pozostałe 75% zostanie sfinansowane pożyczką otrzymaną od Spółki A. Faktura dokumentująca sprzedaż komputerów będzie wystawiona na Spółkę B. Spółka B dokona płatności 25% ceny w formule MPP. Natomiast Spółka A przeleje brakujące 65% na rachunek dostawcy laptopów również z zastosowaniem MPP. Kwotę VAT Spółka A obliczy zgodnie z zasadą „w stu” i dokona odpowiedniego podziału kwot przelewu w ramach MPP w odniesieniu do kwoty udzielanej Pożyczki.

Dokonując płatności za komputery na rzecz dostawcy, Spółka A będzie więc działać zarówno na swoją rzecz (realizując roszczenie Spółki B o wypłatę kapitału pożyczki), jak i na rzecz Spółki B (spłacając w ten sposób zobowiązanie Spółki B wobec dostawcy). Spółka A reguluje więc w ten sposób cudzy (Spółki B) dług, przy czym Spółka A nie nabywa żadnych wierzytelności (w szczególności nie nabywa wierzytelności dostawcy wobec Spółki B — powstaje za to wynikające z umowy pożyczki roszczenie o zwrot pożyczonego kapitału).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy Spółka A jest zobowiązana do dokonania płatności ceny za przedmiot finansowany Pożyczką na rachunek bankowy dostawcy z zastosowaniem MPP określonego w art. 108a ust. 1a ustawy o VAT?
2. Czy Spółka A ma prawo do dokonania płatności w MPP z własnego rachunku bankowego, działając na rzecz Spółki B, wypłacając kwotę pożyczanego kapitału bezpośrednio na rachunek dostawcy?
3. Czy wypłata kwoty kapitału pożyczki w formule MPP przez Spółkę A na rachunek dostawcy spowoduje zrealizowanie przez Spółkę B obowiązku dokonania płatności w formule MPP?

Stanowisko Zainteresowanych:

Uzasadnienie stanowiska Zainteresowanych w zakresie pytania nr 1:

Zdaniem Zainteresowanych, wypłacając kwotę pożyczanego kapitału na rachunek bankowy dostawcy towaru, Spółka A nie ma obowiązku dokonania płatności w MPP.

Zgodnie z art. 108a ust. 1a ustawy o VAT - Przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności.

Z zacytowanego przepisu wynika, że obowiązek realizacji płatności w MPP pojawia się, gdy spełnione są następujące warunki:

1. podatnik płaci za nabyte towary lub usługi,
2. nabyte towary/usługi wymienione są w załączniku nr 15 do ustawy,
3. zakup jest udokumentowany fakturą opiewającą na kwotę co najmniej 15.000 zł.
   
   

Kluczowym fragmentem tego przepisu jest sformułowanie - Przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi. Nie ulega wątpliwości, że fragment ten odnosi się do towarów lub usług nabytych na własność przez właśnie tego podatnika, który otrzymał fakturę i dokonuje za nią płatności. Innymi słowy, obowiązkowe zastosowanie MPP dotyczy tylko płatności za „nabyte przez siebie” towary i usługi. Tylko bowiem ten konkretny podatnik płaci za „nabyte” przez siebie towary lub usługi — inny podatnik może co prawda dokonać płatności za tego podatnika (np. w ramach instytucji przekazu), ale nie będzie to płatność za towary nabyte przez płatnika. Przykładowo, faktor dokonujący płatności należności z faktury nie jest właścicielem towaru, więc z jego perspektywy płatność nie stanowi płatności za towary, ale realizację zobowiązań z umowy faktoringu. Analogicznie, Spółka A dokonując płatności za fakturę dokumenującą nabycie towarów przez Spółkę B nie płaci „za nabyte” towary. W tym zakresie znajduje zastosowanie instytucja przekazu i jeden przelew prowadzi do zaspokojenia dwóch roszczeń — (i) roszczenia pożyczkobiorcy o wypłatę kwoty pożyczki i (ii) roszczenia dostawcy o zapłatę kwoty za sprzedany towar. Spółka realizuje to pierwsze roszczenie, które nie jest z jej perspektywy roszczeniem z umowy sprzedaży, ale roszczeniem wynikającym z umowy pożyczki. Jednocześnie Spółka realizuje też roszczenie sprzedającego — w tym zakresie działa jednak już nie na własny rachunek, ale w imieniu i na rzecz pożyczkobiorcy. A zatem, ta sama płatność, która z perspektywy pożyczkobiorcy jest płatnością za nabyte towary lub usługi, dla Spółki jest wypłatą kapitału pożyczki (a zatem nie jest z perspektywy Spółki płatnością za towary i tym bardziej za „nabyte” towary).

Ponadto, gdyby art. 108a ust. 1a miał dotyczyć towarów lub usług nabytych przez jakiegokolwiek podatnika (a zatem jakichkolwiek płatności), określenie „za nabyte” byłoby w ogóle zbędne. Usunięcie z przepisu tego fragmentu powodowałoby, że każda płatność za towary objęte obowiązkowym MPP podlegałaby obowiązkowemu MPP, nawet wtedy, gdy taką płatność wykonywałby komornik, pożyczkodawca, pełnomocnik, faktor, instytucja zajmująca się odpłatnym wykonywaniem przelewów na zlecenie etc. Celem umieszczenia w przepisie sformułowania „za nabyte” jest właśnie to, aby do stosowania MPP był zobowiązany tylko nabywca towarów lub usług, zaś wszelkiego rodzaju podmioty trzecie, które mogą uczestniczyć w dokonywaniu płatności, takiego obowiązku już nie miały. Wynika to także z faktu, że np. pożyczkodawca nie jest w stanie samodzielnie stwierdzić, czy obowiązek zastosowania MPP zachodzi - tylko nabywca towaru może jednoznacznie stwierdzić, czy nabyte towary są objęte obowiązkowym MPP.

W końcu, skoro Spółka nie nabyła towarów ani usług, to nie otrzymuje też faktury (może co najwyżej pozyskać jej skan czy kopię). Transakcja między Spółką a Pożyczkobiorcą nie jest udokumentowana fakturą. Również z tego powodu Spółka nie może być zobowiązana do stosowania MPP.

Mając na uwadze powyższe Wnioskodawcy uważają, iż Spółka A, dokonując płatności do dostawcy, a działając na rzecz Pożyczkobiorcy, nie jest zobowiązana do stosowania MPP.

Uzasadnienie stanowiska Zainteresowanych w zakresie pytania nr 2 i 3:

Na pytania o numerach 2 i 3 należy odpowiedzieć łącznie. Jeśli bowiem Spółka A ma prawo realizować płatności w MPP na rzecz Spółki B, to należy uznać, że skutkiem dokonania takiej płatności będzie realizacja obciążającego Spółkę B obowiązku dokonania płatności w MPP.

Zdaniem Wnioskodawców:

1. Spółka A może dokonać płatności w MPP w imieniu Spółki B poprzez wypłatę kwoty kapitału pożyczki bezpośrednio do dostawcy;
2. zapłata przez Spółkę A działającą na rzecz Spółki B kwoty z faktury, w przypadku, gdy taka płatność jest obowiązkowa, spowoduje zrealizowanie przez Spółkę B obowiązku dokonania płatności w MPP.

Z literalnego brzmienia przepisu art. 108a ust. 1 i ust. 1a ustawy o VAT wynika podstawowa zasada, zgodnie z którą do płatności w MPP uprawniony i zobowiązany może być tylko podatnik nabywający towar lub usługę. Nie oznacza to jednak automatycznie, że płatność w MPP musi zostać dokonana bezpośrednio przez samego podatnika (tzn. osobą zlecającą przelew nie musi być sam podatnik). Przepisy nie wyłączają wprost możliwości dokonania płatności m.in. za pomocą instytucji przekazu. Zgodnie z art. 9211 KC kto przekazuje drugiemu (odbiorcy przekazu) świadczenie osoby trzeciej (przekazanego), upoważnia tym samym odbiorcę przekazu do przyjęcia, a przekazanego do spełnienia świadczenia na rachunek przekazującego. Art. 108a ust. 3 ustawy o VAT, który odnosi się do kwestii technicznych realizacji przelewu w MPP, nie wskazuje, że przelew w MPP musi być dokonany z rachunku bankowego, którego podatnik jest posiadaczem. Ponadto, w sytuacji, w której osoba wykonująca przelew jest upoważniona do jego dokonania w imieniu i na rzecz podatnika (co ma także miejsce w przypadku zastosowania instytucji przekazu), to taki przelew należy uznać za przelew dokonany przez podatnika.

Zgodnie z art. 356 § 2 KC - Jeżeli wierzytelność pieniężna jest wymagalna, wierzyciel nie może odmówić przyjęcia świadczenia od osoby trzeciej, chociażby działała bez wiedzy dłużnika. W konsekwencji dostawca nie ma prawa odmówić przyjęcia płatności dokonanej przez Spółkę A. za Spółkę B w formule MPP. Jest tak właśnie dlatego, że przekazany działa w imieniu i na rzecz przekazującego. Zatem z perspektywy odbiorcy przekazu płatność dokonana przez przekazanego faktycznie jest dokonana przez przekazującego.

A zatem Spółka A (przekazany) działa w tym wypadku na rzecz Spółki B (przekazującego), a z perspektywy Spółki B taka płatność oznacza dokonanie płatności w MPP — niewątpliwie bowiem Spółka B zrealizowała swoje zobowiązanie wobec dostawcy, dostawca jest uprawniony i zobowiązany by przyjąć taką płatność, a przelew został wykonany z zastosowaniem MPP i kwota VAT została wpłacona na rachunek VAT.

W tym świetle należy uznać, że Spółka A ma prawo dokonać płatności w MPP na rzecz Spółki B (ponieważ działa na podstawie upoważnienia udzielonego w ramach instytucji przekazu), a Spółka B zrealizowała obowiązek dokonania płatności w MPP — ponieważ Spółka A wykonała przelew działając na rachunek Spółki B.

Powyższe wspiera wykładnia celowościowa i systemowa analizowanych przepisów.

Po pierwsze, celem ustawodawcy było jak najszersze umożliwienie podatnikom korzystania z MPP — o czym świadczy to, że w niektórych przypadkach stosowanie MPP jest obowiązkowe. Ustawa o VAT w żaden sposób nie ogranicza możliwości zastosowania MPP w przypadku wypłat kwoty pożyczanego kapitału. Takie działanie ograniczałoby bez uzasadnionej przyczyny możliwości zewnętrznego finansowania przedsięwzięć biznesowych w przypadku transakcji objętych MPP. Ograniczenie prawa do zastosowania MPP do podatnika, który otrzymał fakturę podyktowane jest wyłącznie tym, aby w MPP nie można było dokonywać płatności za transakcje nieobjęte VAT (lub zwolnione z podatku), np. aby firma ubezpieczeniowa nie otrzymywała w formule MPP płatności z tytułu składek. Podatnik otrzymujący takie płatności nie byłby bowiem w stanie zagospodarować kwot zgromadzonych na rachunku VAT dostawcy.

Z pewnością celem ustawodawcy nie było natomiast ograniczenie możliwości stosowania MPP wyłącznie do przypadków, w których w sensie technicznym podatnik samodzielnie wykonuje przelew, skoro przepisy przewidują preferencje podatkowe dla podatników płacących w MPP, a w niektórych przypadkach podatnicy są do takich płatności zobowiązani. Skoro zatem płatność w MPP jest sposobem płatności preferowanym przez ustawodawcę, to należy przyjąć, że celem ustawodawcy było umożliwienie dokonania płatności w tej formule w jak największej liczbie przypadków, a nie ograniczanie podatnikom możliwości korzystania z tej formuły.

Warto także wskazać na fakt, że — jak wynika z doświadczenia Spółki — niektórzy klienci mogą nie regulować płatności w MPP pomimo takiego obowiązku. Zatem wykonanie tego obowiązku za klienta przez Spółkę jest niezwykle korzystne dla Skarbu Państwa, ponieważ działanie Spółki wspiera powszechność zastosowania MPP i zapewnia, że obowiązek zastosowania MPP zostanie zrealizowany.

Po drugie, zgodnie z art. 108a ust. 5 i 6 ustawy o VAT:

• W przypadku gdy płatność zostanie dokonana w sposób określony w ust. 2 na rzecz podatnika innego niż wskazany na fakturze, o której mowa w ust. 3 pkt 3, podatnik, na rzecz którego dokonano tej płatności, odpowiada solidarnie wraz z dostawcą tych towarów lub usługodawcą za nierozliczony przez dostawcę towarów lub usługodawcą podatek wynikający z tej dostawy towarów lub tego świadczenia usług do wysokości kwoty otrzymanej na rachunek VAT.
  

• Odpowiedzialność solidarna podatnika, o którym mowa w ust. 5, jest wyłączona w przypadku dokonania przez tego podatnika płatności na rachunek VAT dostawcy towarów lub usługodawcy wskazanego na fakturze, o której mowa w ust. 3 pkt 3, albo zwrotu otrzymanej płatności na rachunek VA T podatnika, od którego otrzymano tę płatność, niezwłocznie po powzięciu informacji o jej otrzymaniu, w kwocie otrzymanej na rachunek VAT. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio.
  
  
  

A zatem ustawa o VAT reguluje przypadek dokonania płatności w MPP na rzecz podmiotu, który nie jest wystawcą faktury. W takim przypadku odbiorca płatności odpowiada solidarnie z dostawcą za nierozliczony VAT, chyba że zwróci płatność albo przekaże ją do dostawcy również w formule MPP. Regulację tę przewidziano przede wszystkim dla podmiotów z branży faktoringowej (faktorów), którzy dokonują płatności za faktury na rzecz dostawców, a następnie otrzymują od klienta (faktoranta, dłużnika) spłatę wierzytelności z tytułu zapłaconej faktury. Ustawodawca zatem wprost przewidział możliwość zapłaty przez faktora (czy jakiegokolwiek innego pośrednika płatniczego) należności z faktury w MPP - chociaż faktor (inny pośrednik) nie jest odbiorcą faktury. Co więcej, faktor, w odróżnieniu od Spółki, dokonując płatności nie działa nawet na rzecz dłużnika, ponieważ nabywa wierzytelności na własność. W tym świetle, nie ma podstaw, by płatności takiej nie mogła dokonać Spółka, która wykonuje podobną do faktoringu usługę, a ponadto działa na rzecz klienta. Trzeba przy tym podkreślić, że sytuację Spółki odróżnia od sytuacji faktora (innego pośrednika płatniczego) tylko to, że Spółka sama nie otrzymuje płatności dotyczącej konkretnej faktury od klienta (klient dokonuje bowiem jedynie spłaty udzielonej mu Pożyczki).

Powyższe znajduje potwierdzenie w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 23 lipca 2020 r., w sprawie o sygn. III SA/Wa 2424/19, w którym zostało wskazane, że „sam ustawodawca w art. 108a ust. 5 u.p.t.u. i w konsekwencji ust. 6 u.p.t.u. wskazał, że nie tylko podatnik może korzystać z MPP. (...) Przepisy dotyczące MPP należy interpretować nie tylko w sposób literalny, ale również z punktu widzenia wykładni celowościowej. Mając zatem na uwadze wykładnię celowościową oraz biorąc pod uwagę fakt, iż MPP z jednej strony jest korzystny dla podatnika, ponieważ wprowadza szereg udogodnień i gwarancji w zakresie jego działalności, ale z drugiej strony korzystny jest dla Skarbu Państwa, ponieważ chroni przed ewentualnymi oszustwami - w przypadku takim jak np. cash-pooling, czyli takich czynności, które nie podlegają u.p.t.u., a w których cash poler jest zobowiązany przez uczestnika tego cash poolingu do dokonywania płatności, rozliczenie w ramach MPP jest możliwe i daje gwarancję przewidzianą w odpowiednich przepisach u.p.t.u., jak i o.p. ”.

Po trzecie wreszcie, art. 12 ust. 4i ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tj. Dz. U. z 2020 r. poz. 1406 z późn. zm., dalej: ustawa o CIT) przewiduje, że po stronie podatnika podatku dochodowego od osób prawnych, który otrzymał płatność, a następnie przekazał ją na rachunek, który nie jest umieszczony na tzw. białej liście podatników VAT, powstaje przychód podatkowy. Zgodnie jednak z art. 12 ust. 4j pkt 4 ustawy o CIT przychód ten nie powstanie, jeśli podatnik ten dokona płatności w MPP. Także zatem z tego przepisu wynika, że płatność może zostać dokonana w formule MPP przez podmiot, który ani nie otrzymał faktury, ani nie nabył towaru lub usługi. Jest to tym bardziej istotne, że Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 27 lutego 2020 r. o sygn. 0114-KDIP2-2.4010.535.2019.3.AG uznał, że art. 12 ust. 4i ustawy o CIT stosuje się także do podmiotu wypłacającego pożyczkę bezpośrednio na rachunek dostawcy — a więc w sytuacji identycznej jak sytuacja Spółki A i Spółki B. Skoro art. 12 ust. 4i ustawy o CIT ma w tym przypadku zastosowanie, to ma także zastosowanie ust. 4j. Z tego wynika, że ustawodawca w art. 12 ust. 4i i 4j pkt 4 ustawy o CIT wprost przewidział możliwość zastosowania MPP w sytuacji takiej jak sytuacja Spółki A i Spółki B.

Oczywistym skutkiem stwierdzenia możliwości dokonania płatności w MPP za inną osobę jest realizacja obowiązku dokonania płatności w MPP przez tę osobę (Spółka B) - tym bardziej w przypadku przekazu, gdzie taka płatność jest równoznaczna z płatnością dokonaną samodzielnie przez podatnika. W przeciwnym razie powyższe regulacje umożliwiające dokonanie płatności w MPP osobie trzeciej byłyby pozbawione sensu prawnego. Jednocześnie, taka regulacja uniemożliwiłaby prowadzenie działalności gospodarczej całym branżom, w szczególności faktoringowej. Ustawodawca nie przewidziałby specjalnych rozwiązań dla pośredników płatniczych i podobnych podmiotów (w szczególności w art. 108a ust. 5 i 6 ustawy o VAT), gdyby płatność za ich pośrednictwem nie powodowała u podatnika realizacji obowiązku dokonania płatności w MPP. W pełni potwierdza to wskazany powyżej wyrok WSA w Warszawie o sygn. III SA/Wa 2424/19. W wyroku tym sąd wskazał jednoznacznie, że podatnik, którego płatność dokonana została z rachunku innego podmiotu (któremu ją zlecono), uzyskuje korzyści podatkowe wynikające z zastosowania MPP (w szczególności wynikające z art. 108c ustawy). Tym bardziej musi to dotyczyć realizacji prawnego obowiązku płatności w MPP.

Podsumowując, należy uznać, że dokonanie płatności w MPP w imieniu innej osoby jest w pełni możliwe. Zdaniem Wnioskodawców w takim wypadku obowiązek dokonania płatności w MPP zostanie przez tę osobę zrealizowany. A zatem:

1. Spółka A może dokonać płatności w MPP w imieniu Spółki B poprzez wypłatę kwoty kapitału pożyczki bezpośrednio do dostawcy;
2. zapłata przez Spółkę A działającą na rzecz Spółki B kwoty z faktury, w przypadku, gdy taka płatność jest obowiązkowa, spowoduje zrealizowanie przez Spółkę B obowiązku dokonania płatności w MPP.

W świetle powyższego Zainteresowani wnoszą o uznanie ich stanowiska za prawidłowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Zainteresowanych w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Ustawą z dnia 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1751) z dniem 1 listopada 2019 r. wprowadzono m.in. nowy blok przepisów zawartych w rozdziale 1a w art. 108a-108e ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 108a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. poz. 106, z późn. zm.) zwanej dalej „ustawą”, podatnicy, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą podatku, przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury mogą zastosować mechanizm podzielonej płatności.

W myśl art. 108a ust. 1a ustawy przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza kwotę 15.000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej, podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności. Do przeliczania na złote kwot wyrażonych w walucie obcej stosuje się zasady przeliczania kwot stosowane w celu określenia podstawy opodatkowania.

Podatnik obowiązany do wystawienia faktury, o której mowa w art. 106e ust. 1 pkt 18a, jest obowiązany do przyjęcia płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności (art. 108a ust. 1b ustawy).

W myśl art. 108a ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że:

1. zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek VAT;
2. zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób.

Jak stanowi art. 108a ust. 3 – zapłata z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności dokonywana jest w złotych polskich przy użyciu komunikatu przelewu udostępnionego przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, przeznaczonego do dokonywania płatności w mechanizmie podzielonej płatności, w którym podatnik wskazuje:

1. kwotę odpowiadającą całości albo części kwoty podatku wynikającej z faktury, która ma zostać zapłacona w mechanizmie podzielonej płatności;
2. kwotę odpowiadającą całości albo części wartości sprzedaży brutto;
3. numer faktury, w związku z którą dokonywana jest płatność;
4. numer, za pomocą którego dostawca towaru lub usługodawca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku.

Na podstawie art. 108a ust. 7 ustawy, w przypadku stwierdzenia, że podatnik dokonał płatności z naruszeniem ust. 1a, naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku przypadającej na nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, wykazane na fakturze, której dotyczy płatność. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.

Natomiast w myśl art. 108a ust. 8, przepisu ust. 7 nie stosuje się, jeżeli dostawca lub usługodawca rozliczył całą kwotę podatku wynikającą z faktury, która została zapłacona z naruszeniem ust. 1a.

Jak wyżej wskazano w art. 108a ust. 7 i 8, wprowadza się sankcję dla nabywcy, który mimo ciążącego na nim obowiązku uregulowania kwoty podatku VAT wykazanej na fakturze w mechanizmie podzielonej płatności ureguluje tę kwotę w inny sposób. Sankcja za ten czyn wynosi 30% kwoty podatku wykazanego na takiej fakturze. Obowiązek zastosowania mechanizmu podzielonej płatności dotyczy wyłącznie kwoty odpowiadającej kwocie podatku VAT przypadającej na nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15. Jeżeli zatem nabywca otrzyma fakturę o wartości brutto powyżej 15 000 zł i faktura ta będzie obejmowała swym zakresem towary, czy usługi wymienione w załączniku nr 15, wówczas (bez względu czy sprzedawca zamieścił na niej informację „mechanizm podzielonej płatności”) ma on obowiązek uregulowania kwoty podatku VAT od takiej pozycji na fakturze w mechanizmie podzielonej płatności.

Ponadto, jak stanowi art. 105a ust. 1 ustawy, podatnik, o którym mowa w art. 15, na rzecz którego dokonano dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy, odpowiada solidarnie wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości podatkowe, w części podatku proporcjonalnie przypadającej na dostawę dokonaną na jego rzecz, jeżeli w momencie dokonania tej dostawy podatnik wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że cała kwota podatku przypadająca na dokonaną na jego rzecz dostawę lub jej część nie zostanie wpłacona na rachunek urzędu skarbowego.

Na podstawie art. 105a ust. 3 pkt 6 ustawy, przepisu ust. 1 nie stosuje się do nabycia towarów, za które podatnik dokonał zapłaty z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Stosownie do art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r., poz. 162) dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

1. stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
2. jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT i prowadzi działalność operacyjną polegająca m.in. na udzielaniu finansowania w formie leasingu oraz pożyczek. W ramach prowadzonej działalności - jako pożyczkodawca na podstawie zawartej umowy z klientem (pożyczkobiorcą) udziela pożyczki na zakup towarów wykorzystywanych na potrzeby prowadzonej przez pożyczkobiorcę działalności gospodarczej. Umowa określa warunki udostępnienia pożyczkobiorcy środków finansowych za zakup towaru dokonywanego przez pożyczkobiorcę i w konsekwencji pożyczkobiorca staje się właścicielem środka trwałego finansowanego pożyczką. Wnioskodawca w celu zabezpieczenia ryzyka kredytowego, udziela Pożyczek pod warunkiem, że płatność za przedmiot zostanie zrealizowana bezpośrednio na rachunek bankowy dostawcy przedmiotu finansowanego Pożyczką. Pożyczkobiorca samodzielnie wpłaca na rachunek dostawcy wyłącznie kwotę tzw. wkładu własnego, zaś w pozostałym zakresie zakup finansowany jest z kwoty pożyczki wpłacanej bezpośrednio przez Wnioskodawcę. Dla niektórych przedmiotów, których nabycie Wnioskodawca finansuje za pomocą Pożyczki, zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności może być obowiązkowe. Wnioskodawca planuje dokonywać płatności bezpośrednio na rzecz dostawców w formule MPP, tak by każdorazowo obowiązek płatności w MPP był realizowany.

Pożyczkobiorca jest czynnym podatnikiem VAT i prowadzi działalność gospodarczą polegającą w szczególności na świadczeniu usług doradztwa podatkowego na rzecz swoich klientów za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość. Główne aktywa trwałe Spółki obejmują sprzęt elektroniczny (serwer, komputery). W związku ze zwiększeniem zatrudnienia Pożyczkobiorca zamierza nabyć nowe komputery i finansować je pożyczką udzieloną przez Wnioskodawcę. Towary te są klasyfikowane pod pozycją 60. załącznika nr 15 do ustawy o VAT i wartość transakcji przekroczy 15 000 zł. Faktura dokumentująca sprzedaż komputerów będzie wystawiona na Pożyczkobiorcę. Pożyczkobiorca z własnych środków zamierza pokryć 25% ceny i dokona płatności w formule MPP, a pozostałe 75% zostanie sfinansowane pożyczką otrzymaną od Wnioskodawcy, który przeleje na rachunek dostawcy laptopów również z zastosowaniem MPP. Wnioskodawca kwotę VAT obliczy zgodnie z zasadą „w stu” i dokona odpowiedniego podziału kwot przelewu w ramach MPP w odniesieniu do kwoty udzielanej Pożyczki. Dokonując płatności za komputery na rzecz dostawcy, Wnioskodawca będzie więc działać zarówno na swoją rzecz (realizując roszczenie pożyczkobiorcy o wypłatę kapitału pożyczki), jak i na rzecz pożyczkobiorcy (spłacając w ten sposób zobowiązanie pożyczkobiorcy wobec dostawcy). Wnioskodawca reguluje więc w ten sposób cudzy (pożyczkobiorcy) dług, przy czym Wnioskodawca nie nabywa żadnych wierzytelności (w szczególności nie nabywa wierzytelności dostawcy wobec pożyczkobiorcy - powstaje za to wynikające z umowy pożyczki roszczenie o zwrot pożyczonego kapitału).

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą wskazania czy Spółka dokonując płatności na rzecz dostawcy w ramach zawartej umowy Pożyczki finansującej zakup towaru z załącznika nr 15 jest zobowiązana do stosowania mechanizmu podzielonej płatności na podstawie art. 108a ust. 1a ustawy o VAT czy też ma możliwość dokonania tej płatności w imieniu Spółki B w mechanizmie podzielonej płatności na rzecz dostawcy.

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy należy w pierwszej kolejności wskazać, że obowiązek bezwzględnego stosowania mechanizmu podzielonej płatności wprowadzony przepisami obowiązującymi od dnia 1 listopada 2019 r. dotyczy wyłącznie konkretnych to towarów i usług enumeratywnie wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy. Jednocześnie funkcjonuje dobrowolny system podzielonej płatności na pozostałe towary i usługi, który został wprowadzony ustawą z dnia 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 62).

Podkreślenia wymaga fakt, że zapis art. 108a ust. 1 pkt 1a ustawy, wprowadza obowiązek zastosowania mechanizmu podzielonej płatności przy regulowaniu należności z faktury, w której wartość sprzedaży brutto przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty i faktura ta obejmuje swym zakresem towary lub usługi wskazane w załączniku nr 15 do ustawy. Co do zasady faktura taka powinna być oznaczona przez wystawcę informacją „mechanizm podzielonej płatności”. Należy jednak zwrócić uwagę, że wprowadzany obowiązek zapłaty takiej faktury w mechanizmie podzielonej płatności nie jest uzależniony od tego, czy na fakturze zawarto takie oznaczenie. Zatem nawet jeżeli sprzedawca nie dopełnił obowiązku i nie oznaczył takiej faktury, nabywca ma obowiązek zapłaty kwoty należności za towary lub usługi z załącznika nr 15 w mechanizmie podzielonej płatności. Nabywca bowiem musi być zorientowany, co jest przedmiotem transakcji, to nabywca bowiem inicjuje płatność i odpowiada za wybór formy płatności. Podkreślić należy, że nabywca jest zobowiązany do analizy, jakie towary lub usługi nabył i czy wiążą się z tym dla niego określone obowiązki.

W omawianej sprawie Wnioskodawca wskazał, że w wyniku zawartej z Pożyczkobiorcą umową Pożyczki udostępnia środki finansowe przeznaczone na zakup towaru (komputerów) przez Pożyczkobiorcę. Faktura dokumentująca zakup komputerów będzie wystawiona na Pożyczkobiorcę i 75% ceny zostanie sfinansowane pożyczką otrzymaną od Wnioskodawcy, który dokona odpowiedniego podziału kwot przelewu w ramach MPP w odniesieniu do kwoty udzielanej Pożyczki. Dokonując płatności za komputery na rzecz dostawcy, Wnioskodawca będzie działać zarówno na swoją rzecz (realizując roszczenie Pożyczkobiorcy o wypłatę kapitału pożyczki), jak i na rzecz Pożyczkobiorcy (spłacając w ten sposób zobowiązanie Pożyczkobiorcy wobec dostawcy). Wnioskodawca reguluje więc w ten sposób cudzy (Pożyczkobiorcy) dług, przy czym Wnioskodawca nie nabywa żadnych wierzytelności.

Analiza powołanych regulacji prawnych i przedstawionego opisu sprawy prowadzi do stwierdzenia, że na mocy przepisu art. 108a ust. 1a ustawy – obowiązującego od dnia 1 listopada 2019 r. – obowiązek zastosowania mechanizmu podzielonej płatności obejmuje płatności na rzecz dostawcy z tytułu dostaw towarów wskazanych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT (tj. przedmiotu finansowanego pożyczką). Płatność regulowana przez Wnioskodawcę na rzecz dostawcy stanowi bowiem zapłatę za dostawę towaru, gdyż Wnioskodawca reguluje zobowiązania w imieniu i na rzecz Pożyczkobiorcy i spłaca ze zobowiązań na nim ciążących wobec dostawcy, płacąc za cudzy dług. Nie ma znaczenia, że Wnioskodawca nie jest nabywcą towarów, gdyż na mocy zawartych umów Wnioskodawca zobowiązuje się dokonywać spłaty zobowiązań Spółki B wobec dostawcy za nabyte towary. W takim wypadku płatność zrealizowana przez Wnioskodawcę w imieniu Pożyczkobiorcy na rzecz dostawcy powinna być dokonana
w mechanizmie podzielonej płatności.

Podsumowując, w przedstawionych okolicznościach Wnioskodawca dokonując płatności w imieniu Spółki B na rzecz dostawcy kwotę należności wynikającą z faktury na kwotę powyżej 15 000 zł dokumentującą nabycie towarów i usług wskazanych w załączniku nr 15 do ustawy, na podstawie zawartej między Wnioskodawcą a Spółką B umową Pożyczki realizuje jego zobowiązanie. Zatem na Wnioskodawcy ciąży obowiązek uregulowania tej należności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, a nie jak wskazuje we własnym stanowisku Zainteresowany, że płatność w MPP może być realizowana na zasadzie dobrowolności.

Ponadto w przedmiotowej sprawie należy wskazać, że Wnioskodawca dokonując płatności z własnego rachunku bankowego na rachunek dostawcy z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności wypełni ciążący na Pożyczkobiorcy obowiązek uregulowania kwoty podatku VAT wykazanej na fakturze za nabyte towary (przedmioty finansowane Pożyczką) objęte obowiązkiem zastosowania mechanizmu podzielonej płatności.

Regulacje dotyczące obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności nie uzależniają jego stosowania ani od możliwości technicznych, procedur, programów, rozwiązań przyjętych przez podatników, zasad postepowania wynikających z umów zawartych z kontrahentami, czy też sposobu rozliczania tych umów.

Należy podkreślić, że podatnicy tak powinni prowadzić działalność gospodarczą, aby przyjęte zasady, procedury, rozwiązania zarówno wewnętrzne jak i wynikające umów zawartych z innymi podmiotami pozwalały na realizację ciążących na nich obowiązków wynikających z obowiązujących przepisów prawa.

Tym samym – oceniając całościowo – stanowisko Zainteresowanych należy uznać za nieprawidłowe.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.