Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4-3.4012.632.2020.2.KM
z 16 lutego 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 30 października 2020 r. (data wpływu 5 listopada 2020 r.), uzupełnionym pismem z dnia 1 lutego 2021 r. (data wpływu 1 lutego 2021 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z dnia 20 stycznia 2021 r. (skutecznie doręczone 27 stycznia 2021 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• uznania nabycia wierzytelności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT – jest prawidłowe,
• zwolnienia od podatku usługi świadczonej przez Wnioskodawcę na rzecz ubezpieczonego jako usługi związanej z długami – jest prawidłowe,
• określenia podstawy opodatkowania, w sytuacji gdy rozliczenie następuje w wysokości wartości nominalnej przelewanej na Wnioskodawcę wierzytelności – jest prawidłowe,
• obowiązku ewidencjonowania na kasie rejestrującej zapłaty za wykonaną usługę – jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 5 listopada 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania nabycia wierzytelności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, zwolnienia od podatku usługi świadczonej przez Wnioskodawcę na rzecz ubezpieczonego jako usługi związanej z długami, określenia podstawy opodatkowania w sytuacji gdy rozliczenie następuje w wysokości wartości nominalnej przelewanej na Wnioskodawcę wierzytelności oraz obowiązku ewidencjonowania na kasie rejestrującej zapłaty za wykonaną usługę.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 1 lutego 2021 r. (data wpływu 1 lutego 2021 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z dnia 20 stycznia 2021 r. (skutecznie doręczone 27 stycznia 2021 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest spółką akcyjną, prowadzącą działalność ubezpieczeniową, o której mowa w ustawie z 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 895 ze zm.; dalej jako: „ustawa o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej”). Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym i podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Rzeczypospolitej Polskiej. Wnioskodawca jest również podatnikiem zarejestrowanym dla celów VAT w Polsce.

W ramach wykonywanej działalności ubezpieczeniowej Wnioskodawca wykonuje czynności ubezpieczeniowe, polegające między innymi na:

• zawieraniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, umów gwarancji ubezpieczeniowych oraz zlecaniu ich zawierania uprawnionym pośrednikom ubezpieczeniowym, tj. czynności, o których mowa w art. 4 ust. 7 pkt 1 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej;
  

• wypłacaniu odszkodowań i innych świadczeń należnych z tytułu umów ubezpieczenia i umów gwarancji ubezpieczeniowych, tj. czynności, o których mowa w art. 4 ust. 8 pkt 2 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.
  
  

Wnioskodawca również oferuje swoim klientom możliwość zawierania umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, o której mowa w ustawie z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 2214 ze zm.) a także możliwość zawierania umowy ubezpieczenia casco pojazdów lądowych, obejmujące szkody w pojazdach samochodowych, o której mowa w ustawie o działalności ubezpieczeniowej.

Klient korzystający z ww. umów ubezpieczenia pojazdu jest w dalszej części określany jako „ubezpieczony”.

W przypadku wystąpienia kolizji z udziałem ubezpieczonego, Wnioskodawca jako ubezpieczyciel jest zobowiązany do wypłaty ubezpieczonemu odszkodowania w ramach powyższych umów ubezpieczenia. W przypadku wystąpienia szkody całkowitej, której konsekwencją jest znaczące uszkodzenie pojazdu (szkoda całkowita jest definiowana w odpowiednich umowach ubezpieczenia / ogólnych warunkach umów), wartość wypłacanego odszkodowania odpowiada wartości pojazdu samochodowego z dnia szkody pomniejszonej o wartość pozostałości uszkodzonego pojazdu (dalej: „wrak”).

Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności planuje wprowadzić nowy model likwidacji szkody całkowitej, który w znaczący sposób ułatwia ubezpieczonemu postępowanie z powypadkowym wrakiem samochodu. Planowany model likwidacji szkody całkowitej opiera się na współpracy następujących podmiotów: Wnioskodawcy, ubezpieczonego oraz podmiotu prowadzącego platformę sprzedaży samochodów powypadkowych (dalej: „Pośrednik”). Wnioskodawca, ubezpieczony oraz Pośrednik nie są podmiotami powiązanymi.

Zgodnie z planowanym modelem, w przypadku wystąpienia szkody całkowitej ubezpieczony zostaje poinformowany o możliwości sprzedaży wraku za pomocą platformy prowadzonej przez Pośrednika. W przypadku wyrażenia chęci skorzystania z powyższego rozwiązania, ubezpieczony zawiera umowę z Pośrednikiem, w której zleca Pośrednikowi sprzedaż wraku na rzecz podmiotu trzeciego. Wówczas Pośrednik informuje Wnioskodawcę o zawarciu takiej umowy z ubezpieczonym. Jednocześnie ubezpieczony, występujący w roli zbywcy (cedenta) dokonuje odpłatnego zbycia (cesji) na rzecz Wnioskodawcy wierzytelności o zapłatę ceny sprzedaży wraku. Po dokonaniu cesji wierzytelności Wnioskodawcy będzie przysługiwać wierzytelność wobec osoby trzeciej (kupującego wrak, dłużnika) o zapłatę ceny.

Cesja wierzytelności następuje, co do zasady, poprzez przelew wierzytelności, o którym mowa w art. 509-518 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1145 ze zm., dalej: „Kodeks cywilny”). Cesja wierzytelności będzie odpłatna tj. Wnioskodawca zapłaci ubezpieczonemu wynagrodzenie (cenę) w wysokości nominalnej wartości wierzytelności (tj. ceny sprzedaży pozostałości uszkodzonego pojazdu brutto, uwzględniającej podatek VAT).

W wyniku dokonania powyższych transakcji, zgodnie z modelem przejęcia wierzytelności, Wnioskodawca wstępując w prawa i obowiązki cedenta wierzytelności otrzymuje prawo do roszczenia o zwrot kwoty ceny nominalnej sprzedaży wraku. Jednocześnie, dzięki przeniesieniu przez ubezpieczonego na rzecz Wnioskodawcy takich wierzytelności, ubezpieczony otrzyma całą wartość nominalną (spłatę) cedowanej wierzytelności z tytułu sprzedaży pozostałości uszkodzonego pojazdu. Wartość nominalna cedowanej wierzytelności uwzględniona zostanie w wypłaconym przez Wnioskodawcę odszkodowaniu na rzecz ubezpieczonego, a zatem wypłacone przez Wnioskodawcę odszkodowanie uwzględniać będzie zarówno wartość szkody, jak i wartość wraku. Nabywając wierzytelności, Wnioskodawca uwolni ubezpieczonego od obowiązków związanych ze sprzedażą wraku, przy czym właścicielem pozostałości uszkodzonego pojazdu będzie ubezpieczony (aż do czasu dokonania sprzedaży wraku). Wnioskodawca w żadnym momencie nie nabywa własności wraku pojazdu.

Wraz z dokonaniem cesji wierzytelności, wierzytelność podmiotu trzeciego kupującego wrak pojazdu zostaje przeniesiona na Wnioskodawcę, zatem wszelkie korzyści, uprawnienia i roszczenia oraz ciężary i ryzyko związane z przelewaną wierzytelnością i związanymi z nią prawami przechodzą na Wnioskodawcę, a w tej części ubezpieczony będący cedentem zostaje zwolniony ze swoich zobowiązań. Poza zapłatą ceny z tytułu przejmowanych wierzytelności, Wnioskodawca nie będzie realizował w stosunku do ubezpieczonego jako cedenta żadnych dodatkowych świadczeń. W szczególności, Wnioskodawca nie będzie świadczył na rzecz cedenta jakichkolwiek usług windykacyjnych. Model przejęcia wierzytelności nie przewiduje jakichkolwiek dodatkowych rozliczeń z cedentem po zapłacie przez Wnioskodawcę ceny za przelew wierzytelności. W wyniku transakcji, Wnioskodawca będzie ponosił ryzyko związane z tą transakcją.

Wnioskodawca będzie świadczył opisywane usługi w obrocie bezgotówkowym tj. zapłata za wierzytelność będzie w całości zrealizowana poprzez przelew bankowy na rachunek bankowy Wnioskodawcy. Jednocześnie zapłata za wykonaną usługę nie będzie otrzymana bezpośrednio od ubezpieczonego, lecz od Pośrednika zajmującego się odsprzedażą wraku pojazdu w ramach wyżej opisanego procesu likwidacji. Z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie będzie wynikać, jakiej czynności będzie dotyczyła tj. jednoznacznie będzie można określić, której transakcji dotyczyła dana zapłata.

Opisane transakcje cesji nie będą wykonywane w ramach umowy faktoringu.

Zgodnie z zaprezentowanym modelem, przedmiotem cesji wierzytelności będą tzw. dobre wierzytelności tj. takie, co do których w momencie dokonywania przelewu nie istnieją istotne wątpliwości, co do możliwości ich zaspokojenia.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że Wnioskodawcy nie będzie przysługiwać żadne inne wynagrodzenie od osoby trzeciej poza ceną za wrak.

Umowa przelewu wierzytelności nie nakłada na Wnioskodawcę żadnego innego, dodatkowego świadczenia na rzecz Zbywcy (poza samym obowiązkiem zapłaty ceny nabycia wierzytelności - ceny wraku).

Umowa cesji nie zawiera postanowienia umożliwiającego dokonanie cesji zwrotnej wierzytelności lub jej części na pierwotnego wierzyciela (czyli na ubezpieczonego).

W ocenie Wnioskodawcy nie będzie on świadczyć usługi, o której mowa o których mowa w art. 43 ust. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 106 z późn. zm.). Wnioskodawca we wniosku (w jego stanie faktycznym) wyraźnie wskazał m.in., że „Wnioskodawca nie będzie świadczył na rzecz cedenta jakichkolwiek usług windykacyjnych; Opisane transakcje cesji nie będą wykonywane w ramach umowy faktoringu”. Jednocześnie w zakresie kwalifikacji prawnopodatkowej, Spółka prosi o stanowisko prawne organu w ramach odpowiedzi na pytanie numer 2 wniosku oraz potwierdzenie stanowiska Spółki („Czy w okolicznościach wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego, usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz ubezpieczonego podlegają zwolnieniu od opodatkowania podatkiem VAT, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, jako usługi związane z długami? „W ocenie Wnioskodawcy w zakresie pytania 2: usługa świadczona przez Wnioskodawcę na rzecz ubezpieczonego podlega zwolnieniu od opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, jako usługa związana z długami, przy czym jednocześnie nie stanowi ona w ocenie Wnioskodawcy usługi ściągania długów, i tym samym nie podlega wyłączeniu z powyższych zwolnień na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy o VAT”).

Pośrednik jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą, w tym również może być osobą prawną lub osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą (Pośrednik nie jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej).

Umowę sprzedaży wraku pojazdu z osobą trzecią zawiera ubezpieczony. Pośrednik działa w imieniu i na rzecz ubezpieczonego (zbywcy wraku).

Na chwilę obecną Wnioskodawca nie zawarł z Pośrednikiem umowy o świadczenie usług pośrednictwa na rzecz Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie wyklucza zawarcia takiej umowy w przyszłości. Jednak przedmiotem wniosku o interpretację jest sytuacja gdzie umowę sprzedaży wraku pojazdu z osobą trzecią zawiera ubezpieczony, a Pośrednik działa w imieniu i na rzecz ubezpieczonego (zbywcy wraku).

Wnioskodawca nie zawarł z Pośrednikiem umowy o prowadzenie ewidencji sprzedaży za pomocą kasy własnej Pośrednika ani też za pomocą kasy powierzonej przez Wnioskodawcę.

Wnioskodawca jednoznacznie wskazał, iż:

• nie płaci Pośrednikowi wynagrodzenia za świadczone usługi pośrednictwa w sprzedaży pojazdów (jak wskazano powyżej, Pośrednika nie łączy ze Spółką umowa o świadczenie usług pośrednictwa);
  

• Wnioskodawca otrzymuje od Pośrednika całość kwoty zapłaconej przez osobę trzecią za wrak (bez żadnych potrąceń).
  
  

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy w okolicznościach wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego w przypadku, gdy cena za nabycie wierzytelności przez Wnioskodawcę ustalona będzie w wysokości wartości nominalnej przelewanej na Wnioskodawcę wierzytelności, przejęcie przez Wnioskodawcę w drodze cesji wierzytelności stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, realizowane przez Wnioskodawcę (jako usługodawcę) na rzecz ubezpieczonego (jako usługobiorcy)?
2. Czy w okolicznościach wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego, usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz ubezpieczonego podlegają zwolnieniu od opodatkowania podatkiem VAT, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, jako usługi związane z długami?
3. Czy w okolicznościach wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego, w sytuacji gdy rozliczenie następuje w wysokości wartości nominalnej przelewanej na Wnioskodawcę wierzytelności, podstawę opodatkowania podatkiem VAT stanowi wartość zero (0)?
4. Czy w okolicznościach wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego, na Wnioskodawcy ciążyć będzie obowiązek rejestrowania zapłaty za wykonaną usługę na kasie rejestrującej?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

W zakresie pytania 1: w przypadku kiedy Wnioskodawca uiszcza na rzecz cedenta cenę równą wartości nominalnej wierzytelności, przejęcie przez Wnioskodawcę w drodze cesji wierzytelności stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, realizowane przez Wnioskodawcę (jako usługodawcę) na rzecz ubezpieczonego (jako usługobiorcy).

W zakresie pytania 2: usługa świadczona przez Wnioskodawcę na rzecz ubezpieczonego podlega zwolnieniu od opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, jako usługa związana z długami, przy czym jednocześnie nie stanowi ona w ocenie Wnioskodawcy usługi ściągania długów, i tym samym nie podlega wyłączeniu z powyższych zwolnień na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy o VAT.

W zakresie pytania 3: w sytuacji kiedy rozliczenie następuje w wysokości wartości nominalnej przelewanej na Wnioskodawcę wierzytelności, podstawę opodatkowania podatkiem VAT stanowi wartość zero (0).

W zakresie pytania 4: w sytuacji, gdy rozliczenie następuje bezgotówkowo tj. przelewem na rachunek bankowy Wnioskodawcy, przy czym na podstawie ewidencji jednoznacznie można określić, której transakcji będzie dotyczyć zapłata, na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek rejestrowania zapłaty za wykonaną usługę na kasie rejestrującej.

Uzasadnienie do pytania nr 1

W myśl art. 5 ust. 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

• odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
  

• eksport towarów;
  

• import towarów na terytorium kraju;
  

• wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
  

• wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
  
  

Ustawa o VAT zawiera definicję towaru - zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT towary to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Dostawę towarów definiuje zaś art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym jest to przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W odniesieniu natomiast do świadczenia usług, pojęcie to zostało uregulowane w sposób mniej precyzyjny - zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Należy przy tym podkreślić, że aby w myśl przytoczonego powyżej art. 5 ust. 1 ustawy o VAT można było mówić o transakcji podlegającej opodatkowaniu VAT, transakcja ta musi mieć, co do zasady, charakter odpłatny, ponieważ to wartość zapłaty stanowi, w myśl art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawę opodatkowania.

W ustawie o VAT brak jest definicji zapłaty. Zgodnie jednak z poglądem ugruntowanym w orzecznictwie, aby daną dostawę towarów / dane świadczenie usług można było uznać za odpłatne, konieczne jest istnienie bezpośredniego związku między dokonanym świadczeniem a otrzymaniem wynagrodzenia (tak przykładowo Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”) w wyroku z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council v. Commissioners of Customs and Excise, w którym stwierdził, że „koncepcja świadczenia usług wykonywanych za wynagrodzeniem w rozumieniu art. 2(1) VI Dyrektywy zakłada istnienie bezpośredniego związku pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem”).

Odnosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że istotą analizowanej transakcji jest spełnienie przez cesjonariusza określonego świadczenia na rzecz cedenta w zamian za przelewaną wierzytelność. Jak zostało to już wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, cesja wierzytelności nastąpi na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego. Stosownie bowiem do art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Zgodnie z § 2 tegoż artykułu, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Zgodnie natomiast z art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Zatem, w wyniku przelewu wierzytelności, prawa przysługujące ubezpieczonemu jako dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na Wnioskodawcę jako nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. W zamian za przelewaną wierzytelność Wnioskodawca, jako cesjonariusz, zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia (zapłaty ceny) na rzecz ubezpieczonego jako cedenta. Świadczenie to jest dokonywane przez Wnioskodawcę już z chwilą wypłaty odszkodowania, w którego wartości uwzględnione jest zarówno odszkodowanie za powstałą szkodę, wypłacane zgodnie z zawartą umową ubezpieczeniową, jak również wartość nominalna wraku. Dzięki przeniesieniu przez ubezpieczonego na rzecz Wnioskodawcy takich wierzytelności, ubezpieczony otrzyma całą spłatę cedowanej wierzytelności z tytułu sprzedaży wraku pojazdu, zwiększając swoją płynność finansową. W ocenie Wnioskodawcy, można zatem stwierdzić, że cesjonariusz (Wnioskodawca) świadczy na rzecz cedenta (ubezpieczonego) usługę w postaci zapewnienia uwolnienia od obowiązków związanych z koniecznością wyegzekwowania swojej wierzytelności. Co więcej, nabycie wierzytelności o zapłatę ceny za sprzedaż wraku służyć ma przyspieszeniu procesu rozliczenia powstałej szkody całkowitej i pomóc ubezpieczonemu w postępowaniu z powypadkowym wrakiem. Tym samym, wstępując w prawa i obowiązki cedenta wierzytelności Wnioskodawca staje się nowym wierzycielem, uwalniając ubezpieczonego ze wszystkich ciężarów związanych z koniecznością egzekwowania swojego roszczenia. W rozpatrywanej sprawie dochodzi więc do świadczenia usługi pomiędzy Wnioskodawcą a ubezpieczonym.

Należy zauważyć, że świadczenie usługi następuje „odpłatnie” w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1, a zatem podlega opodatkowaniu, tylko jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy. Świadczenie usług dokonywane odpłatnie w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy wymaga bezpośredniego związku między wyświadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem. Przyjąć zatem należy, że podstawowym i koniecznym warunkiem do uznania transakcji za odpłatną usługę, a więc czynność opodatkowaną, jest wystąpienie wynagrodzenia bezpośrednio związanego z tą czynnością, rzeczywiście otrzymanego (bądź należnego), jako świadczenia wzajemnego za wykonaną usługę. W opisanym stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym spełniona będzie również przesłanka dotycząca odpłatności analizowanego świadczenia. Jak wskazano, przejęcie przez Wnioskodawcę wierzytelności następować będzie za cenę równą wartości nominalnej przelewanej na Wnioskodawcę wierzytelności. Tak ustalona cena odpowiadać będzie w danych okolicznościach cenie sprzedaży pozostałości uszkodzonego pojazdu (wraku) brutto, uwzględniającej podatek VAT.

Mając na uwadze powyższe, czynność polegająca na przejęciu przez Wnioskodawcę wierzytelności realizowana w opisanym stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym spełnia przesłanki pozwalające na uznanie jej za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu regulacji ustawy o VAT, polegające na zoptymalizowaniu i uproszczeniu procesu likwidacji wraku pojazdu z punktu widzenia ubezpieczonego jako cedenta, które Wnioskodawca jako cesjonariusz świadczy odpłatnie na jego rzecz.

Wnioskodawca pragnie przy tym podkreślić, że uznawanie czynności polegającej na nabyciu wierzytelności za usługę mieszczącą się w zakresie art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy o VAT zostało niejednokrotnie potwierdzone przez organy podatkowe, przykładowo przez:

• Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 30 kwietnia 2020 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.72.2020.5.WN), który potwierdził stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym: „nabycie przez niego wierzytelności na podstawie Umowy cesji podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, ponieważ ze strony Wnioskodawcy dochodzi do odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT”,
  

• Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 23 stycznia 2019 r. (sygn. 0112-KDIL1-3.4012.741.2018.1.PR), w której organ stwierdził, że: „zakup wierzytelności stanowi usługę polegającą na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). W takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności”, a także
  

• Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 27 września 2018 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.563.2018.2.ICz), w której organ stwierdził, że: „Z uwagi na powyższe wyjaśnienia należy stwierdzić, że w okolicznościach przedstawionych we wniosku czynność nabycia wierzytelności przez Wnioskodawcę należy uznać za świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, podlegające opodatkowaniu tym podatkiem. Mamy tu bowiem do czynienia ze świadczeniem usługi przez nabywcę wymagalnych wierzytelności (Wnioskodawcę) na rzecz zbywcy wierzytelności (osób fizycznych), polegającą na uwolnieniu sprzedawcy od wykonywania czynności związanych ze ściąganiem długu i ryzyka jego nieściągnięcia. Zbywcy zostaje zaoszczędzone ryzyko i koszty posiadania takich wierzytelności, zostaje on „wyręczony” w czynnościach podejmowanych w celach dochodzenia długu. Zbywca nie musi podejmować żadnych działań zmierzających do zaspokojenia swoich należności od dłużnika”.
  
  

Ponadto, zdaniem Wnioskodawcy, do wierzytelności będących przedmiotem niniejszego wniosku nie mają zastosowania pojawiające się w orzecznictwie TSUE oraz krajowych sądów administracyjnych konkluzje, zgodnie z którymi nabycie wierzytelności w imieniu własnym i na własne ryzyko nie stanowi dostawy towarów ani świadczenia usługi w rozumieniu ustawy o VAT (tak przykładowo TSUE w wyroku z 27 października 2011 r. w sprawie GFKL C-93/10, a także 7 sędziów NSA w wyroku z 19 marca 2012 r., sygn. I FPS 5/11). Orzeczenia te zostały bowiem wydane w odniesieniu do stanów faktycznych, w których wierzytelności będące przedmiotem cesji były tzw. wierzytelnościami „trudnymi”, tj. wierzytelnościami, co do których istnieje wątpliwość, czy zostaną one zaspokojone w drodze przejęcia odzyskiwania długu i co do których istnieje ryzyko ich niezaspokojenia.

Podkreślić należy, że ww. wyrok TSUE odwołuje się do wierzytelności „trudnych”, tj. wymagalnych, o wątpliwej perspektywie spłaty. Z ww. orzeczenia TSUE wynika zatem, że jeżeli:

• nabywane wierzytelności są wierzytelnościami trudnymi,
  

• nabywane są na własne ryzyko nabywcy,
  

• różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży,
  

to nabycie wierzytelności nie może zostać uznane za odpłatne świadczenie usług, ponieważ po stronie cesjonariusza nie wystąpi wynagrodzenie.

Jak natomiast zostało wskazane w stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym będącym przedmiotem niniejszego wniosku, wierzytelności nabywane przez Wnioskodawcę w drodze cesji będą, na moment ich nabycia, wierzytelnościami „pewnymi”, tj. takimi, co do których w momencie dokonywania przelewu nie istnieją istotne wątpliwości, co do możliwości ich zaspokojenia.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, przejęcie przez Wnioskodawcę w drodze cesji wierzytelności w okolicznościach wskazanych w opisie stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, realizowane przez Wnioskodawcę na rzecz ubezpieczonego.

Uzasadnienie do pytania nr 2

Jeżeli nabywanie wierzytelności przez Wnioskodawcę, zgodnie z opisanym zdarzeniem przyszłym, stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT podlegające opodatkowaniu VAT, to zasadne jest również ustalenie właściwej stawki opodatkowania VAT takich świadczeń.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 tej ustawy. Przy czym, na podstawie art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż - 6%, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje zwolnienie od podatku dla niektórych czynności. W myśl art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, zwolnione od VAT są usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Zgodnie natomiast z 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT, powyższe zwolnienia nie mają zastosowania do czynności ściągania długów, w tym factoringu. Przepisy ustawy o VAT nie definiują przy tym co należy rozumieć pod pojęciem czynności "ściągania długów" czy "factoringu". W ocenie Wnioskodawcy, przez "ściąganie długów" należy rozumieć usługi, w ramach których usługodawca zobowiązuje się do podjęcia na rzecz usługobiorcy, za wynagrodzeniem czynności mających na celu ściągnięcie należności podmiotu trzeciego. W takiej sytuacji usługodawca ściąga dług dla usługobiorcy, a nie we własnym imieniu. Natomiast umowa factoringu jest umową nienazwaną, w ramach której faktor, którego przedmiotem działalności jest świadczenie tego rodzaju usług, nabywa wierzytelności przysługujące przedsiębiorcy (faktorantowi) z tytułu dokonania dostawy towarów lub wykonania usług, w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności pomniejszonej o dyskonto stanowiące wynagrodzenie faktora (ewentualnie uzyskuje też dodatkowe wynagrodzenie np. w postaci prowizji). Należy jednak wskazać, że umowa factoringu, obok samej cesji wierzytelności, przewiduje również dodatkowe świadczenia faktora, takie jak przejmowanie ryzyka wypłacalności dłużników, windykację należności, finansowanie przez dyskonto, udzielanie pożyczek, monitorowanie dłużników, wypłacanie zaliczek na poczet przyszłych należności, sporządzanie i wysyłanie monitów w przypadku nieterminowej zapłaty ze strony dłużników, okresowe sprawdzanie stanu wypłacalności dłużników, kierowanie upomnień do dłużników. Zdaniem Wnioskodawcy należy przy tym zwrócić także uwagę na literalne brzmienie art. 43 ust. 15 ustawy o VAT, w którym poprzez użycie sformułowania „w tym factoringu”, ustawodawca uznaje, że usługi factoringu mieszczą się w pojęciu „czynności ściągania długów”. Tym samym, na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy o VAT z zakresu zwolnienia wyłączone są więc takie czynności nabycia wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie, które mają na celu ściągnięcie długu. Zdaniem Wnioskodawcy, z usługą ściągania długu w rozumieniu art. 43 ust. 15 ustawy VAT, nie mamy natomiast do czynienia wówczas, gdy usługodawca przejmuje wierzytelność od usługobiorcy na własne ryzyko i na własny rachunek, a którego istotą jest możliwość uzyskiwania w przyszłości pożytków od dłużnika nabywanej wierzytelności. Wszelkie czynności podejmowane przez nabywcę po nabyciu wierzytelności (uznawanej już za własną), jeżeli wynikające z niej zobowiązania staną się wymagalne, pozostają poza zakresem usługi nabycia wierzytelności i nie powinny wpływać na jej klasyfikację, w szczególności z punktu widzenia skutków na gruncie ustawy o VAT.

Odnosząc powyższe regulacje do stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego będącego przedmiotem niniejszego wniosku, podkreślić należy, że wierzytelności nabywane przez Wnioskodawcę w drodze cesji nie są wymagalne na moment ich nabycia, a celem nabywania owych wierzytelności przez Wnioskodawcę jest wstąpienie w prawa i obowiązki cedenta wierzytelności, który stanie się nowym wierzycielem. Istotą nabycia wierzytelności przez Wnioskodawcę jest zatem udzielenie finansowania cedentowi poprzez spłatę z góry cedowanej wierzytelności i uwolnienie cedenta od obowiązków związanych z formalnościami w zakresie powypadkowej likwidacji wraku samochodu.

Ponadto, transakcje cesji wierzytelności dokonywane pomiędzy Wnioskodawcą a ubezpieczonymi nie są wykonywane w ramach umowy faktoringu, a Wnioskodawca, poza zapłatą ceny z tytułu przejmowanych wierzytelności, nie jest zobowiązany do realizacji na rzecz cedentów wierzytelności (ubezpieczonych) żadnych dodatkowych świadczeń.

Usługa świadczona przez Wnioskodawcę nie spełnia zatem przesłanek do uznania jej za czynność polegającą na ściąganiu długów w rozumieniu art. 43 ust. 15 ustawy o VAT, która wyłączona jest z powyższych zwolnień przewidzianych w art. 43 ust. 1 pkt 38 i 40 ustawy o VAT. W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, usługa nabycia wierzytelności świadczona przez Wnioskodawcę jest usługą finansową, która może być uznana za zwolnioną od VAT usługę w zakresie długów, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.

Powyższe wynika z faktu, że wierzytelności nabywane przez Wnioskodawcę będące przedmiotem niniejszego wniosku są tzw. wierzytelnościami niewymagalnymi, czyli takimi, których termin płatności nie upłynął w chwili cesji. Będą to jednocześnie tzw. wierzytelności pewne tj. takie, co do których w momencie dokonywania przelewu nie istnieją istotne wątpliwości, co do możliwości ich zaspokojenia.

Należy wskazać, co zostało określone w opisie stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego, że istotą będących przedmiotem niniejszego wniosku transakcji przejęcia wierzytelności przez Wnioskodawcę nie będzie uzyskiwanie przychodu z czynności polegających na egzekwowaniu owych wierzytelności (bowiem taki przychód nie wystąpi). Wnioskodawca nie będzie otrzymywał od ubezpieczonego żadnych dodatkowych przepływów pieniężnych związanych z egzekwowaniem zbytej wierzytelności. Co więcej, wierzytelności zostają przez Wnioskodawcę nabyte wyłącznie w przypadku wyrażenia na to zgody przez ubezpieczonego, w celu ułatwienia ubezpieczonemu powypadkowego postępowania z wrakiem pojazdu, co zdaniem Wnioskodawcy, wyklucza twierdzenie jakoby czynności dokonywane przez Wnioskodawcę, polegające na nabywaniu wierzytelności, były czynnościami ściągania długów w rozumieniu art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT.

Wnioskodawca nie może przy tym wykluczyć, że nabyte przez niego wierzytelności, które w momencie nabycia uznane zostały za wierzytelności „pewne”, w późniejszym okresie okażą się wierzytelnościami, w odniesieniu do których Wnioskodawca zmuszony będzie do podjęcia czynności zmierzających do ich wyegzekwowania. Niemniej jednak, w ocenie Wnioskodawcy, ta następcza okoliczność pozostaje bez wpływu na brak możliwości kwalifikacji czynności nabywania wierzytelności przez Wnioskodawcę, o których mowa w niniejszym wniosku, za czynności ściągania długów w rozumieniu art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT. Jeżeli wyniknie taka potrzeba, Wnioskodawca będzie mógł egzekwować nabyte już wierzytelności, niemniej będzie to realizowane we własnym imieniu i na własną rzecz. Nie będzie można mówić o wyręczaniu cedenta w ściąganiu długów w tym zakresie, ponieważ na moment nabycia wierzytelności od cedenta takie potrzeby windykacyjne zasadniczo nie istnieją, a z chwilą dokonania cesji kończy się relacja prawna Wnioskodawcy i ubezpieczonego w zakresie niniejszej transakcji przeniesienia wierzytelności. Ewentualne więc czynności związane z dochodzeniem należnych Wnioskodawcy wierzytelności będą więc mieć wówczas charakter następczy, nie będąc tym samym bezpośrednio związanymi z transakcją nabycia wierzytelności. W szczególności takie czynności związane z egzekwowaniem tych nabytych należności nie będą świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz ubezpieczyciela jako cedenta analizowanych transakcji, lecz wyłącznie na własną rzecz - jako realizacja przysługujących Wnioskodawcy uprawnień z tytułu własnej już wierzytelności i w tym zakresie nie będą stanowić dla Wnioskodawcy odpłatnego świadczenia usług.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, usługa świadczona przez Wnioskodawcę na rzecz ubezpieczonego w okolicznościach stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego opisanego w niniejszym wniosku, podlega zwolnieniu od opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, jako usługa związana z długami, przy czym jednocześnie w żadnym wypadku nie stanowi ona usługi ściągania długów, nie podlegając tym samym wyłączeniu z powyższych zwolnień na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy o VAT.

Stanowisko takie, w odniesieniu do analogicznych stanów prawnych, znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe, w tym przykładowo:

• w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 14 lipca 2017 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.59.2017.2.BW, w której organ stwierdził, że: „pomimo dokonanej cesji, klient nadal spłaca swoje zobowiązanie do Spółki, zgodnie z harmonogramem ustalonym w umowie pożyczki. Inwestor nie podejmuje osobiście żadnych działań mających na celu wyegzekwowanie należności od klienta Spółki (ani w terminie płatności, ani po jego upływie). (...) W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że import usługi świadczonej na rzecz Wnioskodawcy w ramach umowy cesji, będzie zwolniony od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT”;
  

• w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 28 grudnia 2012 r., sygn. IPPP3/443-1034/12-2/IG w której organ potwierdził stanowisko wnioskodawcy, twierdzącego, że: „należy uznać, iż w przypadku gdy w ramach realizacji umowy konsorcjalnej X. zawrze z Bankiem Inicjującym umowę cesji części wierzytelności kredytowych niewymagalnych za cenę równą wartości nominalnej przenoszonego prawa majątkowego, zastosowanie znajdzie zwolnienie przewidziane dla usług związanych z długami, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT”.
  
  

Uzasadnienie do pytania nr 3

Jak wskazano w uzasadnieniu do pytania 1 powyżej, czynności polegające na nabyciu wierzytelności, w zakresie objętym niniejszym wnioskiem, spełniają przesłanki do uznania ich za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT, przy czym usługodawcą jest w tym przypadku Wnioskodawca, a świadczoną na rzecz ubezpieczonego jako cedenta usługą jest zapewnienie cedentowi finansowania i uwolnienie go od obowiązków związanych z likwidacją pozostałości uszkodzonego samochodu.

Ponadto, w myśl przytoczonego powyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, aby czynność spełniająca przesłanki do uznania jej za usługę w rozumieniu ustawy o VAT mogła być uznana za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, usługa ta musi mieć charakter świadczenia o charakterze odpłatnym. Zapłata należna usługodawcy stanowi bowiem, w myśl art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawę opodatkowania VAT.

W myśl zaś art. 29a ust. 6 ustawy o VAT, co do zasady podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę usług świadczonych przez podatnika.

Zdaniem Wnioskodawcy podstawę opodatkowania z tytułu świadczonych usług na rzecz ubezpieczonego stanowi różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności, a wartością (ceną) którą nabywca wierzytelności (Wnioskodawca) zapłacił wierzycielowi (ubezpieczonemu), tj. wartość dyskonta. Wartość dyskonta stanowi bowiem dla Wnioskodawcy zapłatę, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT. Zatem w ocenie Wnioskodawcy, w rozumieniu ustawy o VAT w sytuacji kiedy cena za nabywaną wierzytelność równa jest jej wartości nominalnej, podstawa opodatkowania VAT wynosi zero (0).

Wnioskodawca pragnie wskazać, że podejście to zostało potwierdzone przez organy podatkowe przykładowo w następujących interpretacjach indywidualnych:

• interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25 września 2019 r. (sygn. 0114-KDIP1-2.4012.363.2019.1.IG), w której organ stwierdził, że: „należy zatem zgodzić się z Wnioskodawcą, że w odniesieniu do transakcji zbycia Wierzytelności przez Bank na rzecz Kontrahenta zagranicznego (stanowiących dla Banku import usług), podstawą opodatkowania dla opisywanych we wniosku transakcji będzie kwota dyskonta, lub kwota opłaty transakcyjnej lub suma kwoty dyskonta i kwoty opłaty transakcyjnej, uzyskana przez Bank, bowiem, jak wynika z wniosku, dyskonto, opłata transakcyjna lub kwota dyskonta plus opłata transakcyjna stanowią w rzeczywistości kwotę należną z tytułu świadczonej usługi finansowej. W konsekwencji powyższego należy przyjąć, że podstawę opodatkowania w zaistniałych okolicznościach stanowić będzie wspomniana kwota otrzymanego wynagrodzenia. (...) Ponadto, w przypadku, gdy - jak wskazał Wnioskodawca - cena wierzytelności będzie ustalona przez strony umowy jako wartość nominalna wierzytelności - podstawa opodatkowania wynosi »0«”;
  

• interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 31 maja 2017 r. (sygn. 0114- KDIP1-2.4012.139.2017.1.SM), w której organ zgodził się z wnioskodawcą, twierdzącym, że: „Tak jak zostało to już wcześniej wskazane (vide uwagi zawarte w odniesieniu do pytania nr 1), zgodnie z utrwaloną praktyką, w przypadku usługi polegającej na nabyciu wierzytelności podstawę opodatkowania określa się w wysokości tzw. dyskonta (tj. różnicy między wartością nominalną wierzytelności a należną w zamian za nie ceną) oraz prowizji/opłat należnych cesjonariuszowi (o ile zostały przewidziane), pomniejszonych o należny VAT. Mając na uwadze, że w rozpatrywanym przypadku kwota należna Spółce od Cesjonariusza za cedowane wierzytelności jest równa bądź wyższa od ich wartości nominalnej, podstawa opodatkowania w VAT wynosi efektywnie 0 zł”.
  
  

Uzasadnienie do pytania nr 4

Obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z zapisu art. 111 ust. 1 ustawy o VAT zgodnie z którym, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących. Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Należy zauważyć, że na mocy delegacji ustawowej zawartej w art. 111 ust. 8 ustawy o VAT, minister właściwy do spraw finansów publicznych może zwolnić, w drodze rozporządzenia, na czas określony, niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku, o którym mowa w ust. 1, oraz określić warunki korzystania ze zwolnienia, mając na uwadze interes publiczny, w szczególności sytuację budżetu państwa. Kwestie dotyczące zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy użyciu kas rejestrujących niektórych czynności i niektórych grup podatników oraz terminów rozpoczęcia prowadzenia tej ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących od 1 stycznia 2019 r. reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2018 r. poz. 2519, dalej: „Rozporządzenie”).

Zwolnienie z obowiązku instalowania kas rejestrujących zostało określone w § 2 i 3 Rozporządzenia. W myśl § 2 ust. 1 Rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do 31 grudnia 2021 r., czynności wymienione w załączniku do Rozporządzenia. W odniesieniu do niektórych czynności wymienionych w załączniku do Rozporządzenia zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się zgodnie z warunkami określonymi w tym załączniku (§ 2 ust. 2 Rozporządzenia).

W załączniku do Rozporządzenia stanowiącym wykaz czynności zwolnionych z obowiązku ewidencjonowania, wymieniono w poz. 37 - świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo- kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

Zatem, aby Wnioskodawca miał prawo do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej na podstawie § 2 ust. 1 w związku z poz. 37 załącznika do Rozporządzenia, muszą łącznie zostać spełnione następujące warunki:

• zapłata za wykonane świadczenie w całości następuje za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika,
  

• z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcje jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła.
  
  

Należy jednak zauważyć, że wykonywanie przez podatnika czynności wymienionych w § 4 Rozporządzenia wyklucza możliwość zastosowania przez niego zwolnień określonych w § 2 i § 3 Rozporządzenia. Zatem bezwzględnemu obowiązkowi ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących, niezależnie od przysługującego podatnikowi zwolnienia od tego obowiązku na podstawie § 2 i § 3 powołanego Rozporządzenia, podlegają czynności wymienione w § 4 Rozporządzenia, dokonywane na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Usługi świadczone przez Wnioskodawcę w opisanym powyżej zdarzeniu przyszłym nie zostały wymienione w z § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia.

Zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego, za wykonane czynności Wnioskodawca otrzymywać będzie zapłatę wyłącznie na rachunek bankowy. Ponadto, Wnioskodawca gromadzić będzie dowody dokumentujące oraz ewidencję z których wynikać będzie jednoznacznie, jakiej konkretnie czynności dotyczy dana zapłata. Jednocześnie zapłata za wykonaną usługę nie będzie otrzymana bezpośrednio od ubezpieczonego, lecz od Pośrednika zajmującego się odsprzedażą wraku pojazdu należącego do ubezpieczonego w ramach wyżej opisanego procesu likwidacji. Mimo, iż przelew pieniędzy na konto bankowe Wnioskodawcy nie pochodzi wprost od klienta (ubezpieczonego), a jedynie od Pośrednika, nie zmienia to istoty wykonywanej usługi oraz faktu iż zapłata następuje w sposób bezgotówkowy.

Stanowisko takie, w odniesieniu do podobnego stanu faktycznego, znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe, w tym przykładowo:

• w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 24 lipca 2020 r., sygn. 0112-KDIL3.4012.173.2020.5.LS, w której wnioskodawca świadczył usługi pośrednictwa handlowego pomiędzy zagranicznym dostawcą towaru, a klientem będącym osobą fizyczną poprzez aukcje internetowe. W powyższej interpretacji organ stwierdził, że: „(...) za wykonane czynności Wnioskodawca otrzymuje zapłatę wyłącznie na rachunek bankowy. Z dokumentów posiadających przez Wnioskodawcę (przelewy, informacje gromadzone na koncie (...), serwis (...) wynika jednoznacznie jakiej czynności dotyczy dana zapłata. Wnioskodawca wystawia fakturę VAT 23% tytułem usługi pośrednictwa handlowego swojemu klientowi z (...), do każdej transakcji na kwotę równą wyłącznie uzyskanej swojej "prowizji/marży", będąca różnicą miedzy kwotą wpłacaną przez Kupującego a przekazaną do producenta/dystrybutora zagranicznego. (...) Wnioskodawca ma prawo korzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej sprzedaży usług w oparciu o zapis § 2 ust. 1 rozporządzenia w zw. z poz. 37 załącznika do rozporządzenia.
  
  

A zatem, w ocenie Wnioskodawcy ma on prawo korzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej sprzedaży usług w oparciu o zapis § 2 ust. 1 rozporządzenia w zw. z poz. 37 załącznika do rozporządzenia.

Tym samym, w ocenie Wnioskodawcy, nie będzie on zobligowany do ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Wnioskodawca pragnie nadmienić, że jest świadomy, że przedstawione w niniejszym wniosku interpretacje indywidualne i wyroki sądów nie posiadają waloru ochronnego w stosunku do Wnioskodawcy, jednak ze względu na tożsamość stosowanych regulacji prawa podatkowego, pełnią one znaczącą rolę w zakresie interpretacji podatkowych, poprzez normatywne przełożenie na tworzenie ogólnych warunków jednolitego stosowania prawa podatkowego i tym samym mogą zostać potraktowane jako wskazówka interpretacyjna w opisanym zdarzeniu przyszłym przedstawionym w niniejszym wniosku.

Mając na uwadze przedstawione powyżej uzasadnienie, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie swojego stanowiska w sprawie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 i w art. 8 ustawy.

I tak, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy – przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…). Przy czym towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy).

Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 ustawy – przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości 1. niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Pod pojęciem usługi należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
  

• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
  
  

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Wobec powyższej analizy, dostawa towarów lub świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie, oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest spółką akcyjną, prowadzącą działalność ubezpieczeniową, jest również podatnikiem zarejestrowanym dla celów VAT w Polsce.

W ramach wykonywanej działalności ubezpieczeniowej Wnioskodawca wykonuje czynności ubezpieczeniowe, polegające między innymi na:

• zawieraniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, umów gwarancji ubezpieczeniowych oraz zlecaniu ich zawierania uprawnionym pośrednikom ubezpieczeniowym, tj. czynności, o których mowa w art. 4 ust. 7 pkt 1 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej;
  

• wypłacaniu odszkodowań i innych świadczeń należnych z tytułu umów ubezpieczenia i umów gwarancji ubezpieczeniowych, tj. czynności, o których mowa w art. 4 ust. 8 pkt 2 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.

Wnioskodawca również oferuje swoim klientom (ubezpieczonym) możliwość zawierania umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, o której mowa w ustawie z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, a także możliwość zawierania umowy ubezpieczenia casco pojazdów lądowych, obejmujące szkody w pojazdach samochodowych, o której mowa w ustawie o działalności ubezpieczeniowej.

W przypadku wystąpienia kolizji z udziałem ubezpieczonego, Wnioskodawca jako ubezpieczyciel jest zobowiązany do wypłaty ubezpieczonemu odszkodowania w ramach ww. umów ubezpieczenia. W przypadku wystąpienia szkody całkowitej, której konsekwencją jest znaczące uszkodzenie pojazdu, wartość wypłacanego odszkodowania odpowiada wartości pojazdu samochodowego z dnia szkody pomniejszonej o wartość pozostałości uszkodzonego pojazdu (wrak).

Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności planuje wprowadzić nowy model likwidacji szkody całkowitej, który w znaczący sposób ułatwia ubezpieczonemu postępowanie z powypadkowym wrakiem samochodu. Planowany model likwidacji szkody całkowitej opiera się na współpracy następujących podmiotów: Wnioskodawcy, ubezpieczonego oraz podmiotu prowadzącego platformę sprzedaży samochodów powypadkowych (Pośrednik). Wnioskodawca, ubezpieczony oraz Pośrednik nie są podmiotami powiązanymi.

Zgodnie z planowanym modelem, w przypadku wystąpienia szkody całkowitej ubezpieczony zostaje poinformowany o możliwości sprzedaży wraku za pomocą platformy prowadzonej przez Pośrednika. W przypadku wyrażenia chęci skorzystania z powyższego rozwiązania, ubezpieczony zawiera umowę z Pośrednikiem, w której zleca Pośrednikowi sprzedaż wraku na rzecz podmiotu trzeciego. Wówczas Pośrednik informuje Wnioskodawcę o zawarciu takiej umowy z ubezpieczonym. Jednocześnie ubezpieczony, występujący w roli zbywcy (cedenta) dokonuje odpłatnego zbycia (cesji) na rzecz Wnioskodawcy wierzytelności o zapłatę ceny sprzedaży wraku.

Po dokonaniu cesji wierzytelności Wnioskodawcy będzie przysługiwać wierzytelność wobec osoby trzeciej (kupującego wrak, dłużnika) o zapłatę ceny.

Cesja wierzytelności następuje, co do zasady, poprzez przelew wierzytelności, o którym mowa w art. 509-518 Kodeks cywilny. Cesja wierzytelności będzie odpłatna tj. Wnioskodawca zapłaci ubezpieczonemu wynagrodzenie (cenę) w wysokości nominalnej wartości wierzytelności (tj. ceny sprzedaży pozostałości uszkodzonego pojazdu brutto, uwzględniającej podatek VAT).

W wyniku dokonania powyższych transakcji, zgodnie z modelem przejęcia wierzytelności, Wnioskodawca wstępując w prawa i obowiązki cedenta wierzytelności otrzymuje prawo do roszczenia o zwrot kwoty ceny nominalnej sprzedaży wraku. Jednocześnie, dzięki przeniesieniu przez ubezpieczonego na rzecz Wnioskodawcy takich wierzytelności, ubezpieczony otrzyma całą wartość nominalną (spłatę) cedowanej wierzytelności z tytułu sprzedaży pozostałości uszkodzonego pojazdu. Wartość nominalna cedowanej wierzytelności uwzględniona zostanie w wypłaconym przez Wnioskodawcę odszkodowaniu na rzecz ubezpieczonego, a zatem wypłacone przez Wnioskodawcę odszkodowanie uwzględniać będzie zarówno wartość szkody, jak i wartość wraku. Nabywając wierzytelności, Wnioskodawca uwolni ubezpieczonego od obowiązków związanych ze sprzedażą wraku, przy czym właścicielem pozostałości uszkodzonego pojazdu będzie ubezpieczony (aż do czasu dokonania sprzedaży wraku). Wnioskodawca w żadnym momencie nie nabywa własności wraku pojazdu.

Wraz z dokonaniem cesji wierzytelności, wierzytelność podmiotu trzeciego kupującego wrak pojazdu zostaje przeniesiona na Wnioskodawcę, zatem wszelkie korzyści, uprawnienia i roszczenia oraz ciężary i ryzyko związane z przelewaną wierzytelnością i związanymi z nią prawami przechodzą na Wnioskodawcę, a w tej części ubezpieczony będący cedentem zostaje zwolniony ze swoich zobowiązań. Poza zapłatą ceny z tytułu przejmowanych wierzytelności, Wnioskodawca nie będzie realizował w stosunku do ubezpieczonego jako cedenta żadnych dodatkowych świadczeń. W szczególności, Wnioskodawca nie będzie świadczył na rzecz cedenta jakichkolwiek usług windykacyjnych. Model przejęcia wierzytelności nie przewiduje jakichkolwiek dodatkowych rozliczeń z cedentem po zapłacie przez Wnioskodawcę ceny za przelew wierzytelności. W wyniku transakcji, Wnioskodawca będzie ponosił ryzyko związane z tą transakcją.

Wnioskodawca będzie świadczył opisywane usługi w obrocie bezgotówkowym tj. zapłata za wierzytelność będzie w całości zrealizowana poprzez przelew bankowy na rachunek bankowy Wnioskodawcy. Jednocześnie zapłata za wykonaną usługę nie będzie otrzymana bezpośrednio od ubezpieczonego, lecz od Pośrednika zajmującego się odsprzedażą wraku pojazdu w ramach wyżej opisanego procesu likwidacji. Z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie będzie wynikać, jakiej czynności będzie dotyczyła tj. jednoznacznie będzie można określić, której transakcji dotyczyła dana zapłata. Opisane transakcje cesji nie będą wykonywane w ramach umowy faktoringu.

Zgodnie z zaprezentowanym modelem, przedmiotem cesji wierzytelności będą tzw. dobre wierzytelności tj. takie, co do których w momencie dokonywania przelewu nie istnieją istotne wątpliwości, co do możliwości ich zaspokojenia.

Wnioskodawcy nie będzie przysługiwać żadne inne wynagrodzenie od osoby trzeciej poza ceną za wrak. Umowa przelewu wierzytelności nie nakłada na Wnioskodawcę żadnego innego, dodatkowego świadczenia na rzecz Zbywcy (poza samym obowiązkiem zapłaty ceny nabycia wierzytelności - ceny wraku).

Umowa cesji nie zawiera postanowienia umożliwiającego dokonanie cesji zwrotnej wierzytelności lub jej części na pierwotnego wierzyciela (czyli na ubezpieczonego).

Pośrednik jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą, w tym również może być osobą prawną lub osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą. Umowę sprzedaży wraku pojazdu z osobą trzecią zawiera ubezpieczony. Pośrednik działa w imieniu i na rzecz ubezpieczonego (zbywcy wraku).

Na chwilę obecną Wnioskodawca nie zawarł z Pośrednikiem umowy o świadczenie usług pośrednictwa na rzecz Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie wyklucza zawarcia takiej umowy w przyszłości. Jednak przedmiotem wniosku o interpretację jest sytuacja gdzie umowę sprzedaży wraku pojazdu z osobą trzecią zawiera ubezpieczony, a Pośrednik działa w imieniu i na rzecz ubezpieczonego (zbywcy wraku).

Wnioskodawca nie zawarł z Pośrednikiem umowy o prowadzenie ewidencji sprzedaży za pomocą kasy własnej Pośrednika ani też za pomocą kasy powierzonej przez Wnioskodawcę. Wnioskodawca jednoznacznie wskazał, iż nie płaci Pośrednikowi wynagrodzenia za świadczone usługi pośrednictwa w sprzedaży pojazdów (jak wskazano powyżej, Pośrednika nie łączy ze Spółką umowa o świadczenie usług pośrednictwa); Wnioskodawca otrzymuje od Pośrednika całość kwoty zapłaconej przez osobę trzecią za wrak (bez żadnych potrąceń).

W odniesieniu do przedstawionego opisu wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą uznania za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, realizowanego przez Wnioskodawcę na rzecz ubezpieczonego nabycia wierzytelności.

W tym miejscu wskazać należy, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740 z późn. zm.).

Podstawą do dokonania cesji wierzytelności jest art. 509 ww. ustawy Kodeks cywilny.

Stosownie do treści art. 509 § 1 tej ustawy, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki – art. 509 § 2 cyt. ustawy.

Z kolei art. 510 § 1 ww. ustawy stanowi, że umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Zatem wierzytelność jest prawem jednego podmiotu do żądania od drugiego podmiotu pewnego zachowania się zwanego świadczeniem (wyrażalnym pieniężnie). Wierzytelność jest więc prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności jest skutkiem rozporządzenia tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności.

W świetle powyższych przepisów stwierdzić należy, że czynności polegającej na zbyciu wierzytelności nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług. Zbycie wierzytelności nie stanowi również świadczenia usługi, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi).

W tym miejscu wskazać należy, że w przypadku zbycia wierzytelności własnych o świadczeniu usług można mówić jedynie w odniesieniu do nabywcy tych wierzytelności. Zbycie wierzytelności na rzecz osoby trzeciej najczęściej może mieć miejsce w sytuacji, gdy wierzyciel ma kłopoty z uzyskaniem od dłużnika zapłaty za sprzedane towary lub usługi. Takie zbycie, z punktu widzenia pierwszego wierzyciela, nie jest sprzedażą towarów ani usług, lecz jednym ze sposobów otrzymania zapłaty za dokonaną wcześniej sprzedaż. Celem i skutkiem takiej transakcji jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku tej transakcji przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew, a więc ze wszystkimi związanymi z nią prawami i brakami (np. przedawnieniem). W przypadku sprzedaży wierzytelności własnej nie można zakładać, że czynność ta może być wykonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela, podczas gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

Umowa cesji wierzytelności wypełnia znamiona określone w art. 8 ust. 1 ustawy, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych, w związku z tym stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usług dochodzi już w momencie samego nabycia wierzytelności, obojętnie czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też innego jej wykorzystania do celów prawno-gospodarczych. Celem nabycia cudzej wierzytelności nie musi być jej odsprzedaż, ale także inne wykorzystanie do celów prawno-gospodarczych przez nabywcę. Sposób wykorzystania nabytej wierzytelności może decydować o charakterze usługi nie zaś o istocie czynności prawnej, jaką jest nabycie cudzej wierzytelności. Zatem usługą na rzecz cedenta jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno-podatkowych.

Zatem zakup wierzytelności stanowi usługę polegającą na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). Oznacza to, że w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności. Jednakże jak wskazano na wstępie ww. usługa podlega opodatkowaniu wówczas, gdy jest świadczona odpłatnie.

Powyższe rozumienie przelewu wierzytelności jako usługi znajduje potwierdzenie w wyrokach polskich sądów administracyjnych. Przykładowo w orzeczeniu z dnia 6 listopada 2009 r., sygn. akt I SA/Po 628/09 WSA w Poznaniu stwierdził: „Biorąc pod uwagę powyższe Sąd podziela pogląd organów podatkowych, że wierzytelność nie jest towarem, a zakup wierzytelności jest usługą. Istotą tej usługi jest zdjęcie z dotychczasowego wierzyciela (zbywcy) ciężaru egzekucji, czy też niewypłacalności dłużnika. Usługa ta wyraża się w tym, że usługodawca uzyskuje zysk generowany [kosztem zbywcy]. Zbywca w tym wypadku otrzymuje za wierzytelność cenę niższą od jej wartości nominalnej. Z drugiej strony zbywca uzyskuje konkretne świadczenie w postaci zdjęcia z niego: ryzyka niewypłacalności dłużnika, konieczności prowadzenia postępowania egzekucyjnego, czy też opóźnień związanych z egzekwowaniem gotówki.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt analizowanej sprawy należy podkreślić, że stosunek cywilnoprawny pomiędzy zbywcą i nabywcą wierzytelności kończy się po dokonaniu tej czynności prawnej. Po zbyciu wierzytelności, zbywca nie ma wpływu na dalszy byt wierzytelności i nie jest zainteresowany dalszym postępowaniem nabywcy w tym względzie.

Natomiast kwestii nabycia wierzytelności trudnych po cenie niższej od ich wartości nominalnej wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 27 października 2011 r., w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG. W powyższym orzeczeniu TSUE wskazał, że „Artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży”. W pkt 25 ww. orzeczenia, Trybunał wskazał, że „Różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży nie stanowi bowiem wynagrodzenia za tego rodzaju usługę, lecz odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników”.

Podkreślić należy, że ww. wyrok TSUE odwołuje się do wierzytelności „trudnych”, tj. wymagalnych, o wątpliwej perspektywie spłaty. Jak natomiast wskazano we wniosku, zgodnie z zaprezentowanym modelem, przedmiotem cesji wierzytelności będą tzw. dobre wierzytelności tj. takie, co do których w momencie dokonywania przelewu nie istnieją istotne wątpliwości, co do możliwości ich zaspokojenia.

Z uwagi na powyższe należy stwierdzić, że w okolicznościach przedstawionych we wniosku czynność nabycia wierzytelności dobrych, tj. takich, co do których w momencie dokonywania przelewu nie istnieją istotne wątpliwości, co do możliwości ich zaspokojenia, należy uznać za świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, podlegające opodatkowaniu tym podatkiem. Mamy tu bowiem do czynienia ze świadczeniem usługi przez nabywcę wierzytelności (Wnioskodawcę) na rzecz Zbywcy wierzytelności (ubezpieczonego), polegającą na uwolnieniu sprzedawcy od wykonywania czynności związanych ze odzyskaniem wierzytelności. Zbywcy zostaje zaoszczędzone ryzyko i koszty posiadania takich wierzytelności, zostaje on „wyręczony” w czynnościach podejmowanych w celach dochodzenia długu. Zbywca nie musi podejmować żadnych działań zmierzających do zaspokojenia swoich należności od dłużnika.

W związku z tym, nabycie wierzytelności w okolicznościach wskazanych we wniosku będzie stanowiło odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, a tym samym będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, w kwestii objętej pytaniem nr 1, jest prawidłowe.

W analizowanej sprawie wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również uznania usług świadczonych przez Wnioskodawcę na rzecz ubezpieczonego za zwolnione od opodatkowania podatkiem VAT, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, jako usługi związane z długami.

Zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, w przypadku niektórych czynności przewidziana została możliwość stosowania obniżonych stawek podatku bądź zwolnień od tego podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług świadczenia usług zostały określone w art. 43 ustawy o VAT.

Zgodnie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Jak stanowi art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2. usług doradztwa;
3. usług w zakresie leasingu.
   
   

Z powołanych przepisów wynika, że usługi w zakresie długów, co do zasady, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy. Jednakże w odniesieniu do usług, o których mowa w art. 43 ust. 15 ustawy, tj. m.in. w odniesieniu do usług ściągania długów, w tym factoringu, nie stosuje się zwolnienia od podatku.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczania zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, powinny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT.

Każda transakcja mająca za cel windykację należności jest wyłączona ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Wspomnieć należy również, że stosownie do art. 135 ust. 1 lit. d Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1, z późn. zm.), państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Przytoczony przepis Dyrektywy 2006/112/WE Rady dotyczy tylko ściśle wymienionych rodzajów czynności, których charakter pozwala na zakwalifikowanie ich do kategorii usług związanych z obrotem bankowym i finansami. W związku z tym, należy uznać, że wszelkie inne czynności niewymienione w tym przepisie, nawet jeśli mają charakter czynności bankowych, bądź finansowych lub zakres ich jest zbliżony do tego typu usług, nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie tego przepisu. Powyższe zwolnienia obejmują w praktyce większość typowych transakcji dokonywanych na rynkach finansowych, a w szczególności usługi świadczone przez banki, biura maklerskie, fundusze inwestycyjne i powiernicze itp.

Zaznacza się, że dla ustalenia opodatkowania, bądź też zastosowania zwolnienia od podatku w niniejszej sprawie, niezbędnym jest dokonanie analizy wykonywanych przez Wnioskodawcę czynności, z uwzględnieniem charakteru prawnego usług ściągania długów oraz factoringu.

Usługi ściągania długów i factoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady, przez factoring rozumie się nabywanie przez faktora określonych wierzytelności, przysługujących przedsiębiorcy z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności, pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora. Ponadto, dokonując nabycia wierzytelności faktor zobowiązuje się dodatkowo do świadczenia na rzecz faktoranta (przedsiębiorcy) różnorodnych czynności, które przykładowo mogą obejmować: przejmowanie ryzyka wypłacalności dłużników (przy factoringu właściwym), inkasowanie wierzytelności, finansowanie przez dyskonto, udzielanie pożyczek, księgowanie wierzytelności itp. Usługa tego typu polega więc na „wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu. W pojęciu usług ściągania długów i factoringu mieści się zatem m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na „wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia.

W pojęciu usług ściągania długów i faktoringu mieści się zatem m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na „wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia. W tym miejscu należy wskazać, że ustawa nie uzależnia opodatkowania usług faktoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ faktoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast istota rozróżnienia usług obrotu wierzytelnościami oraz factoringu sprowadza się do zapisów umów łączących strony przelewu wierzytelności, analizy ich treści oraz czynności faktycznych wynikających z tych umów. W każdym przypadku, gdy celem działania jest przejęcie wierzytelności (długu) innego podmiotu w celu wyegzekwowania (ściągnięcia długu) - usługę tę należy opodatkować, także wówczas, gdy środkiem tego celu jest nabycie cudzej wierzytelności (z ryzykiem lub bez ryzyka wypłacalności dłużnika), która to czynność mieści się w pojęciu szeroko pojętego pośrednictwa finansowego.

Jak wynika z opisu sprawy, umowa cesji nie nakłada na Wnioskodawcę żadnego innego, dodatkowego świadczenia na rzecz Zbywcy (poza samym obowiązkiem zapłaty ceny nabycia wierzytelności), nie zawiera również postanowienia umożliwiającego dokonanie cesji zwrotnej wierzytelności lub jej części na pierwotnego wierzyciela (czyli na ubezpieczonego). Wnioskodawca wskazał również, że nie będzie mu przysługiwało żadne inne wynagrodzenie od osoby trzeciej poza ceną za wrak oraz jakiekolwiek dodatkowe rozliczenie z cedentem po zapłacie przez Wnioskodawcę ceny za przelew wierzytelności. Ponadto Wnioskodawca zaznaczył, że nie będzie świadczył na rzecz cedenta jakichkolwiek usług windykacyjnych a opisane transakcje cesji nie będą wykonywane w ramach umowy faktoringu. W związku z nabyciem Wierzytelności Wnioskodawca nie będzie zatem świadczyć usług, o których mowa w art. 43 ust. 15 ustawy, tj. czynności ściągania długów, w tym factoringu, usług doradztwa ani usług w zakresie leasingu.

Zatem, biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy stwierdzić należy, że świadczenie Wnioskodawcy stanowi usługę w zakresie długów zwolnioną od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, w kwestii objętej pytaniem nr 2, jest prawidłowe.

W przedmiotowej sprawie wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również ustalenia podstawy opodatkowania w sytuacji, gdy rozliczenie następuje w wysokości wartości nominalnej przelewanej na Wnioskodawcę wierzytelności.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Stosownie do art. 29a ust. 6 ustawy, podstawa opodatkowania obejmuje:

1. podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
2. koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.
   
   

Jak stanowi ust. 7 ww. artykułu, podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

1. stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;
2. udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;
3. otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.
   
   

Powyższa treść art. 29a ust. 1 ustawy stanowi implementację art. 73 ww. Dyrektywy 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Z przytoczonych powyżej przepisów wynika przede wszystkim, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Kluczowa dla zrozumienia konstrukcji podstawy opodatkowania jest zatem analiza pojęcia wynagrodzenia rozumianego jako wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług.

W obrocie gospodarczym wierzytelnościami mogą wystąpić trzy sytuacje, mianowicie, cena nabycia może być niższa od wartości nominalnej wierzytelności (dyskonto), cena będzie równa wartości nominalnej oraz cena nabycia będzie wyższa od wartości nominalnej wierzytelności (tzw. premia). W przypadku więc, kiedy różnica będzie wynosiła 0 zł, transakcja taka nie będzie miała wpływu na wysokość sprzedaży, gdyż podstawa opodatkowania w takim przypadku wyniesie 0 zł.

We wniosku wyjaśniono, że Strony transakcji postanowiły, że Wnioskodawca zapłaci ubezpieczonemu wynagrodzenie w wysokości nominalnej wartości wierzytelności. W związku z tym uznać należy, że podstawa opodatkowania z tytułu usługi świadczonej przez Wnioskodawcę na rzecz Zbywcy związanej z nabyciem wierzytelności wyniesie 0 zł, bowiem w omawianym przypadku wartość nominalna wierzytelności równa będzie cenie sprzedaży pozostałości uszkodzonego pojazdu brutto, uwzględniającej podatek VAT.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, w kwestii objętej pytaniem nr 3, jest prawidłowe.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotycząc również obowiązku ewidencjonowania na kasie rejestrującej zapłaty za wykonaną usługę.

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Obowiązek stosowania kas rejestrujących wynika bezpośrednio z art. 111 ustawy VAT. Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem podstawowym kryterium decydującym o obowiązku stosowania ewidencji za pomocą kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

Na mocy art. 111 ust. 8 ustawy, minister właściwy do spraw finansów publicznych, może zwolnić w drodze rozporządzenia, na czas określony, niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku, o którym mowa w ust. 1 oraz określić warunki korzystania ze zwolnienia, mając na uwadze interes publiczny, w szczególności sytuację budżetu państwa (...).

W stanie prawnym od 1 stycznia 2019 r. obowiązują przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2018 r. poz. 2519 z późn. zm.), zwane dalej rozporządzeniem.

Stosownie do § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2021 r. podatników, u których obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20.000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli obrót z tego tytułu nie przekroczył, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20.000 zł.

Powyższe zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej ze względu na wysokość osiągniętego obrotu jest zwolnieniem podmiotowym, tj. dotyczy podmiotu.

Zgodnie z zapisem § 2 ust. 1 rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2021 r., czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia.

W kwestii prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej - ustawodawca przewidział więc zwolnienia podmiotowe (§ 3 rozporządzenia), jak i przedmiotowe (§ 2 rozporządzenia) z tego obowiązku. Należy jednak zauważyć, że wykonywanie przez podatnika czynności wymienionych w § 4 rozporządzenia wyklucza możliwość zastosowania przez niego zwolnień określonych w § 2 i § 3 rozporządzenia. Zatem bezwzględnemu obowiązkowi ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących, niezależnie od przysługującego podatnikowi zwolnienia od tego obowiązku na podstawie § 2 i § 3 powołanego rozporządzenia, podlegają czynności wymienione w § 4 rozporządzenia, dokonywane na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.

W poz. 37 załącznika do rozporządzenia „Czynności zwolnione z obowiązku ewidencjonowania” wymieniono świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

Jednocześnie w § 4 ust. 1 rozporządzenia został wymieniony katalog produktów i usług, do sprzedaży których nie stosuje się zwolnień z obowiązku ewidencjonowania wskazanych w § 2 i § 3 rozporządzenia.

Aby zatem przysługiwało prawo do skorzystania ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej na podstawie § 2 ust. 1 rozporządzenia w powiązaniu z poz. 37 załącznika do rozporządzenia, muszą łącznie zostać spełnione następujące warunki:

• świadczący usługę na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem),
  

• z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła,
  

• przedmiotem świadczenia nie są usługi wymienione w § 4 rozporządzenia.
  
  

Niespełnienie jednego z warunków oznacza brak możliwości zastosowania zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Z treści § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. z 2019 r., poz. 816 z późn. zm.) wynika, że podatnik, który ma obowiązek prowadzenia ewidencji, zlecając wykonywanie sprzedaży innemu podmiotowi, przekazuje kasę powierzoną lub zobowiązuje go do prowadzenia ewidencji sprzedaży na swoją rzecz lub w swoim imieniu przy użyciu kasy własnej tego podmiotu.

W przypadku, gdy inny podmiot jest obowiązany również do prowadzenia ewidencji własnej sprzedaży, ewidencjonuje przy użyciu kasy własnej na potrzeby obliczenia osiąganej przez siebie wartości sprzedaży i wysokości podatku całą wartość sprzedaży własnej i prowadzonej na rzecz lub w imieniu innych podatników (§ 5 ust. 2 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących).

Przekazanie innemu podmiotowi kasy powierzonej w celu prowadzenia ewidencji lub zobowiązanie innego podmiotu do prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu nabytej przez ten podmiot kasy własnej, następuje na podstawie umowy zawartej w formie pisemnej (§ 5 ust. 3 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących).

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności planuje wprowadzić nowy model likwidacji szkody całkowitej polegający na współpracy trzech podmiotów: Wnioskodawcy, ubezpieczonego oraz podmiotu prowadzącego platformę sprzedaży samochodów powypadkowych (Pośrednik). W przypadku wystąpienia szkody całkowitej ubezpieczony może zawrzeć umowę z Pośrednikiem, w której zleca sprzedaż wraku za pomocą platformy prowadzonej przez Pośrednika na rzecz podmiotu trzeciego. Wówczas Pośrednik informuje Wnioskodawcę o zawarciu takiej umowy z ubezpieczonym. Jednocześnie ubezpieczony, występujący w roli zbywcy (cedenta) dokonuje odpłatnego zbycia (cesji) na rzecz Wnioskodawcy wierzytelności o zapłatę ceny sprzedaży wraku.

W rozpatrywanej sprawie umowę sprzedaży wraku pojazdu z osobą trzecią zawiera ubezpieczony. Pośrednik działa w imieniu i na rzecz ubezpieczonego (zbywcy wraku), natomiast Wnioskodawca nie zawarł z Pośrednikiem umowy o świadczenie usług pośrednictwa na Jego rzecz. Wnioskodawca nie zawarł również z Pośrednikiem umowy o prowadzenie ewidencji sprzedaży za pomocą kasy własnej Pośrednika ani też za pomocą kasy powierzonej przez Wnioskodawcę. Wnioskodawca nie płaci Pośrednikowi wynagrodzenia za świadczone usługi pośrednictwa w sprzedaży pojazdów - Pośrednika nie łączy ze Spółką umowa o świadczenie usług pośrednictwa. Wnioskodawca otrzymuje od Pośrednika całość kwoty zapłaconej przez osobę trzecią za wrak bez żadnych potrąceń.

Wnioskodawca będzie świadczył opisywane usługi w obrocie bezgotówkowym tj. zapłata za wierzytelność będzie w całości zrealizowana poprzez przelew bankowy na rachunek bankowy Wnioskodawcy. Jednocześnie zapłata za wykonaną usługę nie będzie otrzymana bezpośrednio od ubezpieczonego, lecz od Pośrednika zajmującego się odsprzedażą wraku pojazdu w ramach wyżej opisanego procesu likwidacji. Z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie będzie wynikać, jakiej czynności będzie dotyczyła tj. jednoznacznie będzie można określić, której transakcji dotyczyła dana zapłata.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz przywołane wyżej przepisy prawa podatkowego należy zauważyć, że zapłata za nabycie przez Wnioskodawcę wierzytelności od ubezpieczonego w drodze cesji będzie dokonywana w całości przelewem bankowym za pośrednictwem Pośrednika. Wnioskodawca będzie także gromadzić dowody oraz prowadzić ewidencję, z których jednoznacznie będzie wynikać, jakiej konkretnie czynności dotyczy zapłata. Spółka wskazała również, że nie będzie świadczyć usług wymienionych w § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia.

W konsekwencji należy stwierdzić, że przyjęty przez Wnioskodawcę sposób ewidencji sprzedaży usług opisany w przedstawionym zdarzeniu przyszłym będzie spełniać przesłanki wynikające z § 2 ust. 1 rozporządzenia w powiązaniu z poz. 37 ww. załącznika do rozporządzenia umożliwiające zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, w kwestii objętej pytaniem nr 4, jest prawidłowe.

Tut. Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniami nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Jednocześnie podkreślić należy, że tut. Organ wydając interpretację przepisów prawa podatkowego na podstawie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej nie prowadzi postępowania podatkowego w rozumieniu tej ustawy. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia pisemnej informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę. Tut. Organ informuje, że nie jest właściwy do przeprowadzenia postępowania dowodowego, które w przedmiotowej sprawie umożliwiłoby weryfikację opisanego stanu faktycznego.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, niniejsza interpretacja została wydana w oparciu o opis sprawy, w tym w szczególności o informacje, że: „Opisane transakcje cesji nie będą wykonywane w ramach umowy faktoringu”, „(…) umowa przelewu nie nakłada na Wnioskodawcę żadnego innego, dodatkowego świadczenia na rzecz Zbywcy (…)”, „W szczególności, Wnioskodawca nie będzie świadczył na rzecz cedenta jakichkolwiek usług windykacyjnych”. Powyższe zostało przyjęte jako element przedstawionego przez Wnioskodawcę opisu zdarzenia przyszłego i nie było przedmiotem oceny. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.