2021.03.05 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4-3.4012.672.2020.5.SW
z 5 marca 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 26 listopada 2020 r. (data wpływu 26 listopada 2020 r.) uzupełnionym pismem z dnia 29 stycznia 2021 r. (data wpływu 29 stycznia 2021 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z dnia 18 stycznia 2021 r. (doręczone dnia 20 stycznia 2021 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych uczestnictwa w strukturze cash poolingu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 listopada 2020 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych uczestnictwa w strukturze cash poolingu. Złożony wniosek uzupełniono pismem z dnia 29 stycznia 2021 r. (data wpływu 29 stycznia 2021 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z dnia 18 stycznia 2021 r. (doręczone dnia 20 stycznia 2021 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe sprecyzowane następnie w nadesłanym uzupełnieniu:

Spółka jest osobą prawną utworzoną i zarejestrowaną zgodnie z prawem polskim. W związku z powyższym, Spółka prowadzi działalność gospodarczą oraz posiada siedzibę w Polsce, a także jest czynnym podatnikiem VAT w tym kraju. Spółka należy do grupy kapitałowej (…) (dalej: „Grupa”).

W ramach Grupy funkcjonuje system zarządzania płynnością finansową cash pool, którego uczestnikami są inne spółki należące do Grupy (dalej: „Uczestnicy”). Cash pooling to kompleksowy, efektywny system zarządzania płynnością finansową, oferowany przez banki grupom spółek powiązanych ze sobą kapitałowo. Jest umową nienazwaną w polskim prawie, polegającą na funkcjonalnym powiązaniu subrachunków prowadzonych dla podmiotów, będących jego uczestnikami. Z racji swojej specyfiki, kierowany jest do grup podmiotów powiązanych.

Bank traktuje podmioty uczestniczące w systemie kompleksowo, poprzez funkcjonalne połączenie ich rachunków bankowych. Istotą systemu jest bilansowanie sald rachunków spółek uczestniczących w umowie, co pozwala na wzmocnienie pozycji grupy i możliwość korzystnego lokowania przejściowych nadwyżek finansowych oraz korzystnego pozyskiwania środków na sfinansowanie przejściowych niedoborów. Głównym celem organizacji systemu cash pool w Grupie jest zatem efektywne zarządzanie posiadanymi środkami pieniężnymi, efektywne finansowanie bieżących potrzeb spółek z Grupy w zakresie kapitału obrotowego (poprzez zmniejszenie kosztów finansowania zewnętrznego) oraz poprawa płynności finansowej zarówno Grupy, jak i jej poszczególnych spółek.

System cash pool funkcjonujący w Grupie jest organizowany przez (…) (dalej: „Bank”).

Niemniej w ramach systemu cash pool szczególne funkcje pełnią także pool leaderzy. Zawierają oni umowy z niepowiązanymi bankami dotyczące organizacji systemu cash pool, a następnie w drodze umownej włączają do systemu cash pool poszczególnych uczestników, którzy w ramach systemu posiadają własne rachunki w różnych walutach. W ramach Grupy funkcję pool leadera pełni fińska spółka (…) (dalej: „Pool Leader”). W konsekwencji, w celu organizacji systemu cash pool w Grupie, Pool Leader zawarł z Bankiem odpowiednią umowę w tym zakresie (dalej jako: „Umowa”).

Zgodnie z postanowieniami Umowy, wszystkie transakcje są księgowane na rachunku należącym do Pool Leadera (dalej: „Rachunek Główny”), przy pomocy rachunków transakcyjnych poszczególnych Uczestników (dalej: „Rachunki Transakcyjne”). Powyższe prowadzi do odpowiedniego zwiększenia/zmniejszenia salda rachunku, od którego Bank nalicza odsetki. System cash pool w Grupie działa bowiem w ten sposób, że na koniec każdego dnia Bank konsoliduje wszystkie konta funkcjonujące w ramach systemu i od wartości skonsolidowanych środków (saldo konsolidowanych kont dodatnie) lub skonsolidowanego długu (saldo konsolidowanych kont ujemne) oblicza odsetki według stopy procentowej wynegocjowanej między Pool Leaderem a Bankiem. Jednocześnie, zgodnie z ustaleniami między Pool Leaderem i Uczestnikami, w okresach dziennych naliczane są odsetki od wartości środków na indywidualnych rachunkach poszczególnych Uczestników (Rachunkach Transakcyjnych). Odsetki naliczane są zarówno od sald dodatnich (jako odsetki od depozytu należne Uczestnikowi), jak i sald ujemnych (jako odsetki z tytułu udostępnienia środków pieniężnych przez Uczestnika).

Zasadniczo Bank jest uprawniony do odrzucenia każdej transakcji, która doprowadzi do przekroczenia salda na Rachunku Głównym. Ponadto, Pool Leader jest uprawniony do ustanawiania wewnętrznych limitów, odrzucania transakcji poszczególnych Uczestników, otrzymywania wyciągów bankowych i informacji o saldzie, ustanawiania autoryzowanego operatora w razie potrzeby, a także zamykania poszczególnych kont transakcyjnych. Pool Leader nie otrzymuje odrębnego wynagrodzenia za czynności związane z obsługą systemu cash pool.

Obecnie, Spółka rozważa przystąpienie do systemu cash pool funkcjonującego w ramach Grupy. Aby przystąpić do tego systemu, Spółka będzie zobowiązana do podpisania odpowiedniego załącznika do Umowy (wiążącej Pool Leadera i Bank). Jeśli Spółka przystąpi do systemu cash pool funkcjonującego w ramach Grupy, to jedno z kont bankowych objętych ww. system będzie prowadzone w walucie obcej (tj. EUR). Niemniej niewykluczone, że w przyszłości do systemu zostaną włączone także konta prowadzone w innych walutach, w tym m.in. CHF, USD, SEK, NOK i RUB. Zasadniczo, jeśli saldo Rachunku Transakcyjnego Spółki będzie dodatnie, wówczas Spółka otrzyma odsetki za udostępnienie nadwyżek na rzecz innego Uczestnika, jeśli natomiast saldo będzie ujemne - wówczas Spółka będzie zobowiązana do zapłaty odsetek za korzystanie z nadwyżek finansowych innego Uczestnika.

Spółka wskazuje, że ustala różnice kursowe w oparciu o przepisy Ustawy o CIT (tzw. podatkowe różnice kursowe). Ponadto, Pool Leader nie posiada siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce, a czynności związane z obsługą systemu cash pool wykonuje z kraju swojej siedziby, tj. z Finlandii. Dodatkowo, między Spółką a Pool Leaderem oraz pozostałymi Uczestnikami systemu cash pool występują powiązania, o których mowa w art. 11 a ust. 1 pkt 4 Ustawy o CIT.

Wnioskodawca wskazał, że w związku z przystąpieniem do systemu cash pool funkcjonującego w ramach Grupy Spółka nie będzie świadczyła żadnych usług/wykonywała czynności zarówno na rzecz Pool Leadera, jak i innych uczestników.

W związku z powyższym opisem w zakresie podatku od towarów i usług zadano następujące pytanie (oznaczone we wniosku jako 4):

Czy w związku z uczestnictwem w systemie cash pool, Spółka będzie świadczyła na rzecz innych Uczestników lub nabywała od innych Uczestników usługi w rozumieniu art. 8 Ustawy o VAT, a zatem czy odsetki otrzymywane lub uiszczane w związku z uczestnictwem w systemie cash pool będą stanowiły wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług podlegające opodatkowaniu VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z uczestnictwem w systemie cash pool, Spółka nie będzie świadczyła na rzecz innych Uczestników ani też nabywała od innych Uczestników usług w rozumieniu art. 8 Ustawy o VAT. a zatem odsetki otrzymywane lub uiszczane w związku z uczestnictwem w systemie cash pool nie będą stanowiły podlegającego opodatkowaniu VAT wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z kolei w myśl art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Ponadto, w doktrynie powszechnie przyjmuje się, że dla celów uznania danej czynności za świadczenie usług - a w konsekwencji opodatkowanie jej VAT, konieczne jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

ustalenie konsumenta (odbiorcy) usług, czyli beneficjenta podejmowanych przez usługodawcę działań,
zaistnienie bezpośredniej zależności (związku przyczynowego) między danym świadczeniem a otrzymanym za to świadczenie wynagrodzeniem (ekwiwalentność).

Przenosząc powyższe na grunt analizowanego zdarzenia przyszłego, Spółka ponownie nadmienia, iż cash pooling jako usługa finansowa zasadniczo oferowana przez instytucje bankowe, nie została uregulowana w polskich przepisach. Niemniej pomimo braku formalnej regulacji ukształtował się pogląd, zgodnie z którym w odniesieniu do czynności wykonywanych w ramach cash poolingu, podmiotem świadczącym usługę jest podmiot odpowiadający za organizację przepływów pieniężnych.

W rozważanym przypadku, podmiotem odpowiadającym za organizację i funkcjonowanie systemu cash pool, tj. w szczególności odpowiedzialnym za obsługę i utrzymanie Rachunku Głównego oraz Rachunków Transakcyjnych, jak również techniczną realizację przepływów pomiędzy rachunkami, jest Bank, który wykonuje szereg czynności składających się na usługę zarządzania płynnością finansową.

Rolą Pool Leadera jest jedynie reprezentacja Uczestników w kontaktach z Bankiem oraz wykonywanie czynności o charakterze administracyjnym, związanych z wykonaniem Umowy. Natomiast z występowaniem jako Uczestnik w systemie cash pool wiąże się ograniczony zakres funkcji, które zasadniczo sprowadzają się do udostępniania środków na Rachunku Transakcyjnym, z czym także związane jest otrzymywanie/przekazywanie odsetek.

Mając powyższe na względzie, w ocenie Spółki w związku z przystąpieniem do struktury cash pool Spółka nie będzie realizowała usług w rozumieniu Ustawy o VAT. Działania podejmowane przez Spółkę nie będą bowiem nakierowane na zapewnienie jakichkolwiek świadczeń na rzecz innych Uczestników (w szczególności Pool Leadera). Tym samym, nie można również mówić o powstaniu stosunku zobowiązaniowego pomiędzy Spółką a innymi Uczestnikami (lub Pool Leaderem), który powodowałby spełnienie przesłanki ekwiwalentności świadczenia, tj. wykreowanie związku przyczynowego pomiędzy realizowanym świadczeniem a płatnością dokonywaną na rzecz świadczeniodawcy. Czynności podejmowane przez Spółkę jako Uczestnika stanowią jedynie czynności o charakterze pomocniczym, których celem jest umożliwienie sprawnego funkcjonowania systemu zarządzania płynnością finansową w ramach Grupy. Analogicznie, z powyższych powodów również żaden inny Uczestnik struktury cash pool (w szczególności Pool Leader, który bez otrzymywania dodatkowego wynagrodzenia wykonuje czynności administracyjno-techniczne służące wykonywaniu usługi przez Bank) nie będzie realizował na rzecz Spółki usług w rozumieniu Ustawy o VAT. W konsekwencji, również odsetki które Spółka będzie otrzymywać lub przekazywać w związku z udziałem w systemie cash pool nie będą stanowić wynagrodzenia za świadczoną usługę, gdyż nie będą one wykazywać bezpośredniego związku z żadnym świadczeniem wzajemnym. Nie wystąpi zatem obowiązek ujęcia przez Spółkę odsetek (ani otrzymanych, ani też wypłaconych) dla celów podatku VAT.

Powyższe stanowisko znalazło także potwierdzenie w stanowiskach prezentowanych przez organy podatkowe, w tym m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 22 sierpnia 2019 r., sygn. 0112-KDIL1-3.4012.354.2019.1.KB, w której organ potwierdził stanowisko wnioskodawcy, że: „Spółka w związku z przystąpieniem do cash poolingu nie będzie realizowała usług w rozumieniu regulacji ustawy o VAT. Działania podejmowane przez Spółkę nie będą bowiem nakierowane na zapewnienie jakichkolwiek świadczeń na rzecz innych uczestników Systemu (w szczególności Lidera). Tym samym, nie można również mówić o powstaniu stosunku zobowiązaniowego pomiędzy Spółką a innymi uczestnikami Systemu (w szczególności Liderem), który powodowałby spełnienie przesłanki ekwiwalentności świadczeń, tj. wykreowanie związku przyczynowego pomiędzy realizowanym świadczeniem a płatnością dokonywaną na rzecz świadczeniodawcy. (...) Z uwagi na wyżej wskazane okoliczności, skoro Wnioskodawca nie będzie nabywał usług, w związku z uczestnictwem w cash poolingu, należy stwierdzić, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym odsetki płacone przez Wnioskodawcę w ramach umowy cash poolingu nie będą podlegały regulacji art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, a co za tym idzie Wnioskodawca nie będzie uznany za podatnika w związku z zapłatą odsetek w ramach umowy cash poolingu”.

Podsumowując, w związku z uczestnictwem w systemie cash pool, Spółka nie będzie świadczyła na rzecz innych Uczestników ani też nabywała od innych Uczestników usług w rozumieniu art. 8 Ustawy o VAT, a zatem odsetki otrzymywane lub uiszczane w związku z uczestnictwem w systemie cash pool nie będą stanowiły podlegającego opodatkowaniu VAT wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 i w art. 8 ustawy.

I tak, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Przy czym towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy).

W myśl natomiast art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 cyt. ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Ponadto, zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług.

W myśl art. 8 ust. 2 ustawy - za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Z powyższych zapisów wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:

w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa - użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia - w całości lub w części - podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów (warunki te muszą być spełnione łącznie),
w przypadku świadczenia usług - świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Zatem dla ustalenia, czy konkretna, nieodpłatna czynność podlega opodatkowaniu w związku z uznaniem jej za odpłatne świadczenie usług, istotny jest cel jej świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Należy wskazać, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – według ust. 2 powołanego artykułu – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca jest osobą prawną utworzoną i zarejestrowaną zgodnie z prawem polskim. Spółka prowadzi działalność gospodarczą oraz posiada siedzibę w Polsce, a także jest czynnym podatnikiem VAT w tym kraju. Spółka należy do grupy kapitałowej (…). W ramach Grupy funkcjonuje system zarządzania płynnością finansową cash pool, którego uczestnikami są inne spółki należące do Grupy.

Wnioskodawca rozważa przystąpienie do systemu cash pool funkcjonującego w ramach Grupy. Aby przystąpić do tego systemu, Spółka będzie zobowiązana do podpisania odpowiedniego załącznika do Umowy (wiążącej Pool Leadera i Bank). Jeśli Spółka przystąpi do systemu cash pool funkcjonującego w ramach Grupy, to jedno z kont bankowych objętych ww. system będzie prowadzone w walucie obcej (tj. EUR). Zasadniczo, jeśli saldo Rachunku Transakcyjnego Spółki będzie dodatnie, wówczas Spółka otrzyma odsetki za udostępnienie nadwyżek na rzecz innego Uczestnika, jeśli natomiast saldo będzie ujemne - wówczas Spółka będzie zobowiązana do zapłaty odsetek za korzystanie z nadwyżek finansowych innego Uczestnika.

Wnioskodawca wskazuje, że wszystkie transakcje są księgowane na rachunku należącym do Pool Leadera, przy pomocy Rachunków Transakcyjnych poszczególnych Uczestników. Powyższe prowadzi do odpowiedniego zwiększenia/zmniejszenia salda rachunku, od którego Bank nalicza odsetki. System cash pool w Grupie działa bowiem w ten sposób, że na koniec każdego dnia Bank konsoliduje wszystkie konta funkcjonujące w ramach systemu i od wartości skonsolidowanych środków (saldo konsolidowanych kont dodatnie) lub skonsolidowanego długu (saldo konsolidowanych kont ujemne) oblicza odsetki według stopy procentowej wynegocjowanej między Pool Leaderem a Bankiem. Jednocześnie, zgodnie z ustaleniami między Pool Leaderem i Uczestnikami, w okresach dziennych naliczane są odsetki od wartości środków na indywidualnych rachunkach poszczególnych Uczestników (Rachunkach Transakcyjnych). Odsetki naliczane są zarówno od sald dodatnich (jako odsetki od depozytu należne Uczestnikowi), jak i sald ujemnych (jako odsetki z tytułu udostępnienia środków pieniężnych przez Uczestnika).

W ramach Grupy funkcję pool leadera pełni fińska spółka – (…). Pool Leader nie posiada siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce, a czynności związane z obsługą systemu cash pool wykonuje z kraju swojej siedziby, tj. z Finlandii. Wnioskodawca wskazał, że w związku z przystąpieniem do systemu cash pool funkcjonującego w ramach Grupy, nie będzie świadczył żadnych usług/wykonywał czynności zarówno na rzecz Pool Leadera jak i innych Uczestników.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii czy w związku z uczestnictwem w systemie cash pool, Spółka będzie świadczyła na rzecz innych Uczestników lub nabywała od innych Uczestników usługi w rozumieniu art. 8 Ustawy o VAT, a zatem czy odsetki otrzymywane lub uiszczane w związku z uczestnictwem w systemie cash pool będą stanowiły wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług podlegające opodatkowaniu VAT.

Należy zauważyć, że polskie przepisy podatkowe nie zawierają regulacji dotyczących umowy cash poolingu. Występująca w obrocie prawnym jako umowa nienazwana – umowa cash poolingu porównywana jest często z umową pożyczki. Chociaż umowa ta do pewnego stopnia przypomina w swym charakterze uregulowaną w polskim prawie umowę pożyczki, jednak nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Umowa „cash poolingu” jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów, z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling i zarządzający systemem. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników, to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Usługa cash poolingu jest zatem usługą zazwyczaj wykonywaną przez bank. Natomiast uczestnictwo w strukturze cash poolingu nie jest żadnym świadczeniem. Należy pamiętać, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów/świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi bowiem być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonywaniem działa jako podatnik podatku VAT.

Z uwagi na cechy charakterystyczne systemu cash poolingu należy zauważyć, że w niniejszej sprawie, w roli usługodawcy występuje Bank, który obsługuje umowę cash poolingu. To Bank będzie wykonywał na rzecz Wnioskodawcy, jako uczestnika, szereg czynności składających się łącznie na jedną usługę w postaci kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową, czyli cash pooling. W praktyce więc, to Bank jako usługodawca, a więc podmiot organizujący operacje konsolidacji środków pieniężnych podmiotów uczestniczących w strukturze cash poolingu, dla tych usług jest podatnikiem VAT.

Wnioskodawca uczestnicząc w systemie cash poolingu organizowanym przez Bank, nie będzie świadczyć/nabywać usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, lecz będzie jedynie wykonywać elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową. W przedmiotowej sprawie, w ramach opisanej struktury Wnioskodawca, jako uczestnik tej struktury, nie będzie zawierać odrębnych transakcji z innymi uczestnikami, jak też nie będzie świadczyć wzajemnie na swoją rzecz jako uczestnik innych usług (a w konsekwencji nie otrzyma z tego tytułu wynagrodzenia). Rola Wnioskodawcy jako Uczestnika w opisanym systemie będzie bierna.

Podejmowane przez Wnioskodawcę czynności w ramach opisanej struktury nie będą stanowić również nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z opłatnym świadczeniem usługi, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, gdyż treść wniosku nie wskazuje, by miały one służyć do celów innych niż działalność gospodarcza Wnioskodawcy.

Zatem należy stwierdzić, że w świetle art. 5 ust. 1 ustawy, z perspektywy Wnioskodawcy jako uczestnika umowy zarządzania płynnością finansową, czynności wykonywane przez niego w ramach opisanej struktury, będą pozostawać poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Zatem otrzymane/uiszczane odsetki w związku z uczestnictwem w strukturze cash poolingu nie będą stanowiły wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług podlegających opodatkowaniu VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Jednocześnie zaznacza się, że niniejsza interpretacja dotyczy jedynie Wnioskodawcy, natomiast nie wywołuje skutków prawnych dla pozostałych uczestników, Banku oraz Pool Lidera.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin