Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP1-1.4012.19.2021.1.RR
z 12 marca 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 7 stycznia 2021 r. (data wpływu 19 stycznia 2021 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu opodatkowania i udokumentowania czynności polegającej na przeprowadzeniu Procedury – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 stycznia 2021 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu opodatkowania i udokumentowania czynności polegającej na przeprowadzeniu Procedury.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest wspólnikiem spółek komandytowych (dalej „Spółki Komandytowe”).

Wnioskodawca jest zarejestrowany jako czynny podatnik podatku od towarów i usług (dalej „podatek VAT”).

Spółki komandytowe prowadzą działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży m.in. elektroniki użytkowej (sprzęt RTV, AGD i pozostały). Spółki Komandytowe są zarejestrowane jako czynni podatnicy podatku VAT.

Spółki Komandytowe dokonują zakupu towarów od swoich dostawców (dalej „Dostawcy”).

W umowach i porozumieniach handlowych zawieranych przez Spółki Komandytowe z Dostawcami uregulowane są m.in. terminy zapłaty za towary nabyte od Dostawców. Terminy te określone są liczbą dni. W umowach/porozumieniach handlowych nie ma zapisanych terminów zapłaty określonych konkretną datą kalendarzową. Innymi słowy, termin zapłaty jest określony w następujący sposób (przykładowo) „zaplata w terminie 30 dni od daty doręczenia prawidłowo wystawionej faktury VAT” albo „strony ustalają termin płatności pa dostarczone towary jako termin KNM +30 dni /60 dni („KNM ” oznaczą koniec następnego miesiąca)”, a nie poprzez zapis „zapłata w dniu ___”.

Wnioskodawca i Spółki Komandytowe są stroną umowy cash-poolingu, w ramach której Wnioskodawca dokonuje rozliczeń z tytułu zapłaty - należności za towary nabyte przez Spółki Komandytowe od Dostawców.

Zapłata należności Dostawców dokonywana jest w sposób zautomatyzowany, tj. z wykorzystaniem systemu rozliczeń, do którego wprowadzany jest m.in. termin zapłaty za dostarczone towary wynikający z umów i porozumień handlowych wiążących Spółki Komandytowe z Dostawcami. Dyspozycja zapłaty jest generowana w sposób zautomatyzowany, tj. z nadejściem terminu zapłaty wprowadzonego do systemu rozliczeń, zwalniania jest zapłata na rzecz danego Dostawcy. Co do zasady każdorazowo zapłata następuje w ostatnim dniu terminu.

Z uwagi na istniejącą sytuację rynkową powodowaną m.in. epidemią COVID-19 zaistniała potrzeba wprowadzenia mechanizmu umożliwiającego wnioskowanie przez Dostawców o wcześniejsze zwalnianie płatności (przed datą podstawowego terminu zapłaty wynikającego z zawartych przez Spółki Komandytowe z Dostawcami umów i porozumień handlowych). Jest to tzw. procedura „Odstępstwa od kontraktowego terminu płatności w ramach Procesu Zmiany Terminów Płatności w trybie Niezautomatyzowanej Wcześniejszej Zapłaty” (dalej „Procedura”).

Procedura jest realizowana przez Wnioskodawcę z zaangażowanie pracowników poszczególnych działów struktur) - organizacyjnej Wnioskodawcy.


(…)

Przeprowadzenie Procedury, czego konsekwencją jest dokonanie przedterminowej zapłaty objętej Procedurą należności Spółki Komandytowej wobec danego Dostawcy, nie skutkuje dokonaniem korekty w zakresie wysokości tej należności w rozliczeniach pomiędzy Spółką Komandytową a danym Dostawcę.

W szczególności przedterminowa zaplata nie generuje po stronie Spółki Komandytowej prawa do otrzymania skonta, a po stronie danego Dostawcy - obowiązku obniżenia należności wykazanej w fakturze której dotyczy przedterminowa zaplata.

W umowach/porozumieniach handlowych zawieranych przez Spółki Komandytowe z Dostawcami nic ma przewidzianych regulacji stanowiących o prawie do skonta po stronie Spółek Komandytowych.

Z tytułu przeprowadzenia Procedury, Wnioskodawcy należne jest do danego Dostawcy wynagrodzenie. Wysokość wynagrodzenia jest ustalana w ramach negocjacji. Wynagrodzenie, w zależności od ustaleń poczynionych z danym Dostawcą jest ustala w wysokości ryczałtowej, albo w postaci procentowej. W przypadku wynagrodzenia ustalanego w wysokości procentowej, za podstawy przyjmowana jest kwota należności objętej Procedurą.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

1. Czy Procedura jest usługą w rozumieniu Ustawy VAT, a tym samym czy wynagrodzenie należne Wnioskodawcy od Dostawcy z tytułu realizacji Procedury podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?
2. Czy Wnioskodawca ma obowiązek udokumentowania wynagrodzenia fakturą VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy,

Ad 1.

Procedura nie jest usługą w rozumieniu Ustawy VAT, a tym samym wynagrodzenie należne Wnioskodawcy od Dostawcy z tytułu realizacji Procedury nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Odpowiednio do przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT - zgodnie z przepisem art. 7 ust. 1 - rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
   
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
   
   

Zgodnie z przepisem art. 8 ust. 1 Ustawy VAT „Przez świadczenie usług o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa”.

Jednocześnie stosownie do przepisu art. 8 ust. 2 Ustawy VAT „Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących czyść przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczelności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego) o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich czyści składowych;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne, nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika”.

Podstawą opodatkowania podatkiem VAT zgodnie z art. 29a ust. 1 Ustawy VAT jest (z wyjątkami wskazanymi w tymi przepisie) wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W przypadku nieodpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 Ustawy VAT podstawą opodatkowania jest koszt świadczenia tych usług poniesiony przez podatnika (art. 29a ust. 5 Ustawy VAT).

Przenosząc przywołane przepisy na grunt stanu faktycznego w jakim Wnioskodawca występuje z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej należy stwierdzić, że Procedura nie jest świadczeniem spełniającym definicję dostawy towarów.

Z treści przywołanego przepisu art. 8 ust. 1 Ustawy VAT w ocenie Wnioskodawcy wynika generalna zasada zgodnie z którą usługami są wszelkie odpłatne świadczenia niebędące dostawą towarów. Co do zasady zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi usługę w rozumieniu Ustawy VAT, przy czym muszą być spełnione łącznie następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
  

• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
  
  
  

Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego. Otrzymana zaplata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być zatem należne za wykonanie tego świadczenia.

Wnioskodawca podkreśla, że definicja świadczenia usług na gruncie przepisów Ustawy VAT była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej „TSUE”). Przykład w orzeczeniu wydanym w sprawie C-16/93 R.J. Tolsma TSUE podkreślił, że usługi są świadczone za wynagrodzeniem (tj. podlegają opodatkowaniu) wówczas, gdy istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, na mocy którego występuje świadczenie wzajemne, przy czym otrzymane przez świadczącego usługę wynagrodzenie stanowi wartość przekazywaną w istocie w zamian za usługę wyświadczoną jej odbiorcy.

Tym samym, pod pojęciem odpłatności świadczenia usług należy rozumieć prawo podmiotu świadczącego usługę do żądania od odbiorcy usługi zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

W konsekwencji należy zaznaczyć, że w celu określenia czy Procedura stanowi na gruncie Ustawy VAT świadczenie usług podlegające opodatkowaniu, kluczowe jest ustalenie, czy w danym przypadku łącznic spełnione są następujące warunki:

1. możliwe jest zidentyfikowanie określonego świadczenia;
2. istnieje bezpośredni beneficjent tego świadczenia (którym jest jego nabywca);
3. świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy, w postaci wypłaty wynagrodzenia (pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje bezpośredni związek),
4. pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą istnieje stosunek prawny na mocy którego występuje świadczenie wzajemne — tj. obie strony wyrażają wolę wymiany świadczeń.

W ocenie Wnioskodawcy w przedstawionym stanie faktycznym, uwzględniając opisane etapy realizacji Procedury, nie są spełnione warunki do uznania, że Procedura jest usługą w rozumieniu Ustawy VAT. Konsekwentnie Procedura (wynagrodzenie należnego Wnioskodawcy od danego Dostawcy) nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Nie jest bowiem możliwe zidentyfikowanie w ramach Procedury elementów determinujących zaistnienie świadczenia po stronie Wnioskodawcy na rzecz danego Dostawcy, które wypełniałoby definicję usługi. Aktywności realizowane przez Wnioskodawcę w następstwie zainicjowania Procedury przez danego Dostawcę w istocie rzeczy są takie same jak w przypadku czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę w procesie zwalniania płatności w terminie kontraktowym (wynikającym z umów/porozumień handlowych wiążących daną Spółkę komandytową z danym Dostawcę). Różnica sprowadza się jedynie do: (i) sporządzenia Formularza, (ii) manualnej jednostkowej zmiany warunków płatności w systemie w (…) manualnego, (iii) manualnego jednostkowego wygenerowania płatności w systemie w (…), (iv) manualnego jednostkowego monitorowania przebiegu płatności.

Realizują zapłatę na rzecz danego Dostawcy w ramach terminów kontraktowych Wnioskodawca nie świadczy poprzez to żadnej usługi na rzecz danego Dostawcy. Zdaniem Wnioskodawcy tak samo należy kwalifikować aktywność Wnioskodawcy w ramach Procedury. Wskazane wyżej różnice me są w ocenie Wnioskodawcy wystarczające do uznania, że determinują zaistnienie usługi w rozumieniu Ustawy VAT.

Reasumując, w świetle przedstawionych powyżej argumentów, Procedura nie jest usługą w rozumieniu Ustawy VAT, a tym samym wynagrodzenie należne Wnioskodawcy od Dostawcy z tytułu realizacji Procedury nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ad 2.

Zdaniem Wnioskodawcy, wobec tego, że Procedura nie jest dostawą towarów, ani też nie stanowi świadczenia usług w rozumieniu Ustawy VAT, Wnioskodawca nie ma obowiązku wystawienia faktury VAT na udokumentowanie wynagrodzenia za Procedurę, a wynagrodzenie należne Wnioskodawcy od danego Dostawcy powinno być dokumentowane innym dokumentem rozliczeniowym (notą rozliczeniową).

Zgodnie z przepisem art. 106b ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Stosownie do art. 106a pkt 2 Ustawy VAT przepisy rozdziału 1 - Faktury Działu XI - Dokumentacja powołanej ustawy stosuje się do „(...) dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej lub stale miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonywane są te czynności, a w przypadku braku na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej - posiadającego na terytorium kraju stałe miejsce zamieszkania albo zwykle miejsce pobytu, z którego dokonywane są te czynności, w przypadku gdy miejscem świadczenia jest terytorium:

1. państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiona przez tego nabywcę lub usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika,
2. państwa trzeciego”.

Konsekwentnie dla powstania obowiązku wystawienie faktury VAT koniecznym jest dokonanie dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz innego podatnika VAT.

Z uwagi na to, że Procedura nie jest dostawą towarów, ani też nie stanowi świadczenia usług. Wnioskodawca nie ma obowiązku wystawienia faktur,- VAT na rzecz danego Dostawcy na udokumentowanie wynagrodzenia za Procedurę.

Reasumując, w świetle przedstawionych powyżej argumentów, Wnioskodawca nie ma obowiązku wystawienia faktury VAT na rzecz danego Dostawcy na udokumentowanie wynagrodzenia za Procedurę, a wynagrodzenie należne Wnioskodawcy od danego Dostawcy powinno być dokumentowane innym dokumentem rozliczeniowym (notą rozliczeniową).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. poz. 106 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do „grona” usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Taka konstrukcja definicji świadczenia usług jest wyrazem zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji dokonywanych w ramach profesjonalnego obrotu gospodarczego.

Należy wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i są wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Pojęcie „dostawa towarów” w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.

Z kolei każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
  

• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
  
  
  

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem przez pojęcie świadczenia usług należy rozumieć przede wszystkim określone zachowanie się podatnika na rzecz innego podmiotu, które wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przy czym, o ile dane zachowanie podatnika mieści się w ustawowej definicji świadczenia usług, to – co do zasady - niezbędnym elementem do uznania tego zachowania za czynność podlegającą opodatkowaniu jest spełnienie przesłanki odpłatności.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Należy wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Należy podkreślić, że przepisy dotyczące funkcjonowania podatku VAT w krajach członkowskich Unii Europejskiej podlegają harmonizacji na zasadach określonych w dyrektywie 2006/112/WE/Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.) dalej: „dyrektywa VAT”.

Uszczegółowieniem zasad obowiązywania i funkcjonowania podatku VAT określonych w dyrektywie są wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

TSUE, w wyroku z dnia 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG, ECLI:EU:C:2011:700 wskazał:

„17 (...) należy przypomnieć, że w ramach systemu podatku VAT czynnościami podlegającymi opodatkowaniu są transakcje między stronami, przewidujące zapłatę ceny lub inne wynagrodzenie. Zatem jeżeli czynność polega jedynie na świadczeniu jednej ze stron, bez bezpośredniego wynagrodzenia, nie ma podstawy opodatkowania, w związku z czym świadczenie takie nie podlega podatkowi VAT.

18. W tym świetle świadczenie usługi następuje „odpłatnie” w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy VAT, a zatem podlega opodatkowaniu, tylko jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy (ww. wyrok w sprawie MKGKraftfahrzeuge-Factoring, pkt 47).

19. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem „świadczenie usług dokonywane odpłatnie” w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy wymaga bezpośredniego związku między wyświadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem (wyrok z dnia 29 lipca 2010 r. w sprawie C-40/09 Astra Zeneca UK i przytoczone orzecznictwo).”.

Ponadto, TSUE w pkt 34 wyroku z dnia 27 marca 2014 r. w sprawie C-151/13 Le Rayon dOr SARL przeciwko Ministre de lÉconomie et des Finances, ECLI:EU:C:2014:185 wskazał, że: „ (...) aby świadczenie usług mogło być uznane za „odpłatne” w rozumieniu tej dyrektywy, nie wymaga ona, aby świadczenie wzajemne za taką usługę było uzyskane bezpośrednio od jej odbiorcy. Świadczenie wzajemne może pochodzić także od osoby trzeciej. (zob. podobnie wyrok w sprawach połączonych C-54/09 i C-55/09, Loyalty Management UK i Baxi Group EU:C:2010:590, pkt 56)”.

W wyroku C-89/81 z dnia 15 lipca 1982 r. w sprawie Hong-Kong Trade Development Council, TSUE stwierdził, iż wskazane w sprawie czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie.

Pojęcie „odpłatności” pojawiło się również w orzeczeniu z dnia 5 lutego 1981 r. C-154/80, które zapadło na tle przepisów I Dyrektywy VAT z dnia 11 kwietnia 1967 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych (67/227/EWEC). Trybunał wskazał, że termin „zapłata” stanowi integralną część przepisów prawa wspólnotowego, które nie odwołuje się do prawa państw członkowskich dla ustalenia jego znaczenia i zakresu. Stąd też wykładnia tego wyrażenia nie może być pozostawiona dyskrecjonalnemu władztwu każdego państwa członkowskiego. Ponadto Trybunał przypomniał, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego. W końcu – jak wskazał Trybunał – świadczenie wzajemne musi stanowić pewną wartość subiektywną, gdyż podstawą opodatkowania jest świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane, nie zaś wartość otrzymana według kryteriów obiektywnych.

Na uwagę zasługuje także orzeczenie w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia), w którym Trybunał zauważył, iż czynność „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

Podsumowując, aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Ponadto, w myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca jest wspólnikiem spółek komandytowych i jest zarejestrowany jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Spółki komandytowe prowadzą działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży m.in. elektroniki użytkowej (sprzęt RTV, AGD i pozostały). Spółki Komandytowe są zarejestrowane jako czynni podatnicy podatku VAT. Spółki Komandytowe dokonują zakupu towarów od swoich Dostawców. W umowach i porozumieniach handlowych zawieranych przez Spółki Komandytowe z Dostawcami uregulowane są m.in. terminy zapłaty za towary nabyte od Dostawców. Wnioskodawca i Spółki Komandytowe są stroną umowy cash-poolingu, w ramach której Wnioskodawca dokonuje rozliczeń z tytułu zapłaty - należności za towary nabyte przez Spółki Komandytowe od Dostawców. Zapłata należności Dostawców dokonywana jest w sposób zautomatyzowany, tj. z wykorzystaniem systemu rozliczeń, do którego wprowadzany jest m.in. termin zapłaty za dostarczone towary wynikający z umów i porozumień handlowych wiążących Spółki Komandytowe z Dostawcami. Dyspozycja zapłaty jest generowana w sposób zautomatyzowany, tj. z nadejściem terminu zapłaty wprowadzonego do systemu rozliczeń, zwalniania jest zapłata na rzecz danego Dostawcy. Co do zasady każdorazowo zapłata następuje w ostatnim dniu terminu. Z uwagi na istniejącą sytuację rynkową powodowaną m.in. epidemią COVID-19 zaistniała potrzeba wprowadzenia mechanizmu umożliwiającego wnioskowanie przez Dostawców o wcześniejsze zwalnianie płatności (przed datą podstawowego terminu zapłaty wynikającego z zawartych przez Spółki Komandytowe z Dostawcami umów i porozumień handlowych). Jest to tzw. Procedura „Odstępstwa od kontraktowego terminu płatności w ramach Procesu Zmiany Terminów Płatności w trybie Niezautomatyzowanej Wcześniejszej Zapłaty”. Procedura jest realizowana przez Wnioskodawcę z zaangażowanie pracowników poszczególnych działów struktur) - organizacyjnej Wnioskodawcy. Przeprowadzenie Procedury, czego konsekwencją jest dokonanie przedterminowej zapłaty objętej Procedurą należności Spółki Komandytowej wobec danego Dostawcy, nie skutkuje dokonaniem korekty w zakresie wysokości tej należności w rozliczeniach pomiędzy Spółką Komandytową a danym Dostawcę. W szczególności przedterminowa zaplata nie generuje po stronie Spółki Komandytowej prawa do otrzymania skonta, a po stronie danego Dostawcy - obowiązku obniżenia należności wykazanej w fakturze której dotyczy przedterminowa zaplata. W umowach/porozumieniach handlowych zawieranych przez Spółki Komandytowe z Dostawcami nic ma przewidzianych regulacji stanowiących o prawie do skonta po stronie Spółek Komandytowych. Z tytułu przeprowadzenia Procedury, Wnioskodawcy należne jest do danego Dostawcy wynagrodzenie. Wysokość wynagrodzenia jest ustalana w ramach negocjacji. Wynagrodzenie, w zależności od ustaleń poczynionych z danym Dostawcą jest ustala w wysokości ryczałtowej, albo w postaci procentowej. W przypadku wynagrodzenia ustalanego w wysokości procentowej, za podstawy przyjmowana jest kwota należności objętej Procedurą.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą tego czy Procedura jest usługą w rozumieniu Ustawy VAT, a tym samym czy wynagrodzenie należne Wnioskodawcy od Dostawcy z tytułu realizacji Procedury podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i jednocześnie czy Wnioskodawca ma obowiązek udokumentowania wynagrodzenia fakturą VAT.

W przedmiotowej sprawie stwierdzić należy, że mamy do czynienia z sytuacją, w której występują skonkretyzowane świadczenia w zamian za określone wynagrodzenia. Przekazywane Wnioskodawcy, który dokonuje rozliczeń z tytułu zapłaty należności za towary nabyte przez Spółki Komandytowe od Dostawców należne wynagrodzenie stanowi w istocie zapłatę za pozytywne rozpatrzenie wniosku (aprobatę) o wcześniejsze zwalnianie płatności (przed datą podstawowego terminu zapłaty wynikającego z zawartych przez spółki Komandytowe z Dostawcami umów i porozumień), a w konsekwencji za przeprowadzenie tzw. Procedury „Odstępstwa od kontraktowego terminu płatności w ramach Procesu Zmiany Terminów Płatności w trybie Niezautomatyzowanej Wcześniejszej Zapłaty”.

Z opisu sprawy wynika, że z uwagi na istniejącą sytuację rynkową powodowaną m.in. epidemią COVID-19 zaistniała potrzeba wprowadzenia mechanizmu umożliwiającego wnioskowanie przez Dostawców o wcześniejsze zwalnianie płatności. Natomiast Wnioskodawcy z tytułu z tytułu przeprowadzenia Procedury należne jest od danego Dostawcy wynagrodzenie, którego wysokość jest ustalana w ramach negocjacji i w zależności od ustaleń poczynionych z danym Dostawcą jest ustala w wysokości ryczałtowej, albo w postaci procentowej. Ponadto z wniosku wynika, że w ramach przeprowadzenia procedury Wnioskodawca (z zaangażowanie pracowników poszczególnych działów) realizuje ciąg czynności niezbędnych do właściwego przebiegu Procedury tj. dokonuje weryfikacji złożonego przez Dostawcę wniosku o odstępstwo od kontraktowego terminu płatności w ramach Procesu Zmiany Terminów Płatności w trybie Niezautomatyzowanej Wcześniejszej Zapłaty; negocjuje zakres i przedmiot Niezautomatyzowanej Wcześniejszej Zapłaty oraz wynagrodzenia z tego tytułu należnego (…), wypełnia formularza Niezautomatyzowanej Wcześniejszej Zapłaty oraz przekazuje do Działu księgowości, akceptuje płatności oraz przesyła formularza do Działu Zobowiązań, weryfikuje salda Dostawcy, kontaktuje się z Dostawcą na okoliczność wyjaśnienia ewentualnych niezgodności, finalnie wypełnienie Formularza (przy uwzględnieniu ustaleń w zakresie salda rozliczeń Dostawcy); przekazuje Formularz do akceptacji, inicjuje oraz monitoruje dalsze kroki Procedury (aprobaty), przygotowuje środki finansowe konieczne do przedterminowej zapłaty, ponownie przeszacowuje płynność finansową, manualnie zmienia warunki płatności w systemie w (…), manualnie jednostkowo wygenerowanie płatności w systemie w (…), manualnie jednostkowo monitoruje przebieg płatności; udziela informacji zwrotnej Dostawcy oraz zaksięgowuje/aprobuje/wydaje dyspozycję przelewu (zapłaty) i dokonuje rozliczenia przelewu/rozrachunku.

Tym samym realizację wskazanych czynności niezbędnych do przeprowadzenia przez Wnioskodawcę z zaangażowanie pracowników poszczególnych działów a w konsekwencji pozytywne rozpatrzenie przez Stronę wniosku Dostawcy o wcześniejsze zwalnianie płatności czyli przeprowadzenie tzw. Procedury należy uznać za podlegające opodatkowaniu świadczenie usług. W przedmiotowej bowiem sprawie zostały spełnione wszystkie przesłanki warunkujące uznanie wykonywanych przez Wnioskodawcę w ramach zawartej umowy czynności za odpłatne usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

W analizowanym przypadku istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymanym od Dostawcy wynagrodzeniem w zamian za realizację Procedury. Zatem wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy Procedura jest usługą w rozumieniu ustawy VAT, a tym samym wynagrodzenie należne Wnioskodawcy od Dostawcy z tytułu realizacji Procedury podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W konsekwencji zatem czynność ta powinna być udokumentowana przez Wnioskodawcę fakturą stosownie do art. 106b ust. 1 ustawy, wystawioną na rzecz danego Dostawcy na udokumentowanie wynagrodzenia za przeprowadzenie Procedury.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy przedstawione w zakresie pytania 1 i 2 należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty opis sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.