Powrót

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 10.08.2012 r. (data wpływu 13.08.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych bezpłatnego użyczenia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w części dotyczącej:

• braku powstania przychodu z tytułu opłat ponoszonych przez biorącego w użyczenie– jest nieprawidłowe,

• w pozostałym zakresie – jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 13.08.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych bezpłatnego użyczenia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest właścicielem mieszkania spółdzielczego własnościowego. Jest to współwłasność z małżonką. Dla mieszkania nie ustanowiono odrębnej własności. Wnioskodawca jest tam zameldowany, ale mieszka w innym miejscu.

W lutym 2010 roku Wnioskodawca zawarł umowę bezpłatnego użyczenia ww. lokalu osobie fizycznej (znajomy). Opłaty związane z użytkowaniem lokalu (czynsz, opłaty licznikowe) ponosi biorący w używanie przekazując gotówkę (w kwotach pokrywających ww. rachunki) użyczającemu Wnioskodawcy, który dokonuje niezbędnych wpłat na rachunek spółdzielni. Wnioskodawca w rocznych zeznaniach podatkowych za rok 2010 i 2011 nie uwzględnił tego faktu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy bezpłatne użyczenie spółdzielczego własnościowego mieszkania jest źródłem dochodu Wnioskodawcy i powinien on zapłacić podatek dochodowy z tego tytułu ... Co należy uznać za dochód w sytuacji bezpłatnego użyczenia...

Zdaniem Wnioskodawcy w sytuacji bezpłatnego użyczenia mieszkania nie osiągnął on żadnego dochodu a więc również niemożliwe jest naliczenie podatku dochodowego.

W zaistniałej sytuacji Wnioskodawca osiągnął jedynie przychód w wysokości kwot przekazanych przez biorącego w używanie na pokrycie czynszu i opłat licznikowych. A ponieważ są to koszty bieżącego utrzymania mieszkania więc stanowią one koszty uzyskania przychodu. Tak więc dochód w tej sytuacji wynosi 0 więc i podatek dochodowy będzie wynosił 0.

Faktem jest jedynie, że Wnioskodawca nie wykazał przychodu i kosztów uzyskania przychodu w zeznaniach podatkowych oraz zerowego dochodu w tej konkretnej sytuacji.

Niezależnie czy biorący w używanie osobiście opłacałby koszty eksploatacji mieszkania czy też (tak jak w tej sytuacji) Wnioskodawca (użyczający), który jest niejako „pośrednikiem” w opłacaniu kosztów, w obu przypadkach dochód użyczającego wynosi 0.

Dodatkowo wnioskodawca chciałby powołać się na interpretację Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu, działającego na mocy art. 14a ust.1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), w sprawie udzielenia informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego dotyczącego bezpłatnego użyczenia własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego:

„Przepisy art. 16 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) przewidują, że za przychód z nieruchomości odstąpionych bezpłatnie w całości lub części do używania osobom fizycznym i prawnym oraz jednostkom organizacyjnym nie mających osobowości prawnej, uważa się wartość czynszową, stanowiącą równowartość czynszu jaki przysługiwałby od tych osób w razie zawarcia umowy najmu lub dzierżawy nieruchomości. Od powyższej reguły przewidziane są wyjątki i nie ustala się wartości czynszowej tej nieruchomości lub jej części a wydatki związane z nieruchomością nie stanowią kosztu uzyskania przychodu, gdy:

• lokal lub budynek mieszkalny udostępniony jest osobom pozostającym z podatnikiem w stosunku pracy, dla których stanowi to nieodpłatne świadczenie, określone w art. 12 ust.1,
• właściciel nieruchomości używa jej na własne potrzeby lub potrzeby członków rodziny,
• właściciel nieruchomości oddał bezpłatnie nieruchomość lub jego część do użytku na cele działalności naukowej, naukowo - technicznej, oświatowej, oświatowo - wychowawczej, kulturalnej, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów, kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów, kultu religijnego oraz związkom zawodowym.
  
  

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji nieruchomości, w związku z czym należy posłużyć się definicją zawartą w innych przepisach. Zgodnie z przepisem ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) art. 46 ust. 1 stanowi, że nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntami związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera również definicji „własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego”.

Zgodnie z art. 171 ust. 1-3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. z 2003 r. Dz. U . Nr 119, poz. 1116 ze zm.) przez umowę o ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu spółdzielnia zobowiązuje się oddać członkowi lokal do używania, a członek zobowiązuje się wnieść wkład budowlany oraz uiszczać opłaty określone w ustawie i w statucie spółdzielni.

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu może być ustanowione w budynku stanowiącym własność lub współwłasność spółdzielni.

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu powstaje z chwilą zawarcia między członkiem a spółdzielnią umowy o ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.(...)

Zatem w świetle art. 16 ust.1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy uznać, iż nieruchomość a własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego są różnymi kategoriami prawnymi, i że członkowie spółdzielni mieszkaniowej nie są w sensie cywilnoprawnym ani właścicielami ani współwłaścicielami nieruchomości spółdzielni obejmującej również lokale mieszkalne.

W związku z powyższym bezpłatne oddanie do użytkowania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu dla którego nie ustanowiono odrębnej własności nie jest odstąpieniem nieruchomości w całości lub części do używania i dlatego art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma w tej sytuacji zastosowania.

Oddanie więc znajomemu do używania spółdzielczego lokalu mieszkalnego na cele mieszkaniowe na podstawie umowy użyczenia nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego w zakresie skutków podatkowych bezpłatnego użyczenia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w części dotyczącej braku powstania przychodu z tytułu opłat ponoszonych przez biorącego w użyczenie – jest nieprawidłowe, natomiast w pozostałym zakresie – jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Użyczenie jest uregulowane w art. 710-719 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm.). Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie oznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy w zakresie przewidzianym umową i przepisami prawa.

Cechą charakterystyczną użyczenia jest nieodpłatność oraz motyw bezinteresowności.

Z uwagi na fakt, że z tytułu umowy użyczenia zobowiązanym do spełnienia świadczenia jest tylko użyczający, umowę tę należy uznać za jednostronnie zobowiązującą. Użyczenie nie jest też umową wzajemną.

Biorący do używania ponosi zwykłe koszty utrzymania rzeczy użyczonej i nie może żądać zwrotu kosztów od użyczającego. Zwykłe koszty utrzymania rzeczy to wydatki i nakłady pozwalające zachować rzecz w stanie niepogorszonym, utrwalającym jej właściwości i przeznaczenie, np. koszty konserwacji, bieżących remontów, drobnych napraw itp.

Za zwykłe koszty utrzymania rzeczy nie można uznać kosztów obciążających dłużnika niezależnie od istnienia stosunku użyczenia (np. podatków, kosztów ubezpieczenia rzeczy, opłat i innych publiczno i prywatnoprawnych ciężarów związanych zwykłe z własnością lub posiadaniem rzeczy).

Jednocześnie, wskazać należy, iż z dniem 1 stycznia 2009 r. ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316 ze zm.) uchylono art. 10 ust. 1 pkt 5 oraz art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2008 r. - źródłem przychodów podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych są nieruchomości lub ich części.

Natomiast w myśl art. 16 ust. 1 ww. ustawy w ww. brzmieniu, za przychód z nieruchomości odstąpionych bezpłatnie w całości lub części do używania innym osobom fizycznym i prawnym oraz jednostkom organizacyjnym niemającym osobowości prawnej uważa się wartość czynszową, stanowiącą równowartość czynszu, jaki przysługiwałby od tych osób w razie zawarcia umowy najmu lub dzierżawy nieruchomości. Nie jest jednak przychodem wartość czynszowa lokali lub budynków mieszkalnych udostępnionych osobom pozostającym z podatnikiem w stosunku pracy, dla których stanowi ona nieodpłatne świadczenie, o którym mowa w art. 12 ust. 1.

Art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia źródła przychodów, m. in. w pkt 9 inne źródła.

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, zgodnie z art. 20 ust. 1, uważa się w szczególności kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Wskazany przez ustawodawcę w art. 20 ust. 1 ww. ustawy katalog przychodów zaliczanych do innych źródeł nie stanowi katalogu zamkniętego, zawiera on jedynie przykładowe wskazanie przychodów zaliczanych do innych źródeł.

Jednocześnie, stosownie do treści art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przez pojęcie „otrzymane" - zgodnie ze Słownikiem języka polskiego - należy rozumieć takie pieniądze i wartości pieniężne, które zostały podatnikowi dane.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w lutym 2010 r. Wnioskodawca zawarł z osobą fizyczną umowę bezpłatnego użyczenia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Opłaty związane z użytkowaniem lokalu (czynsz, opłaty licznikowe) ponosi biorący w używanie przekazując gotówkę (w kwotach pokrywających ww. rachunki) użyczającemu Wnioskodawcy, który dokonuje niezbędnych wpłat na rachunek spółdzielni.

Mając na względzie powyższe, stwierdzić należy, iż w związku z nieodpłatnym przekazaniem lokalu mieszkalnego do używania po stronie osoby użyczającej – Wnioskodawcy nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji użyczający – Wnioskodawca nie będzie osiągać z tytułu bezpłatnego użyczenia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego dochodu rodzącego obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pieniądze przekazywane użyczającemu za opłaty licznikowe, również nie stanowią po stronie Wnioskodawcy jakiegokolwiek przychodu. Wnioskodawca nie ponosiłby tych kosztów, gdyby nie to, że korzysta z tego lokalu korzystający.

Natomiast Organ nie może zgodzić się z Wnioskodawcą, iż kwota czynszu płaconego przez biorącego w użyczenie nie stanowi dla użyczającego przychodu.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie, których mamy do czynienia z przyrostem mienia, osiągniętym przysporzeniem majątkowym mającym konkretny wymiar finansowy.

Zatem, skoro w przedmiotowej sprawie biorący w używanie lokal płaci czynsz, to zwalnia z długu Wnioskodawcę. Kwota czynszu stanowi więc dla Wnioskodawcy przychód, określony w treści art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. przychód z innych źródeł, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane przepisy, stwierdzić należy, iż:

• bezpłatne użyczenie spółdzielczego własnościowego mieszkania nie stanowi źródła przychodu Wnioskodawcy, a zatem Wnioskodawca nie jest zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu,

• kwoty opłat licznikowych nie stanowią dla Wnioskodawcy przychodu,

• kwota czynszu - dokonywana przez biorącego w użytkowanie lokal – stanowi dla Wnioskodawcy przychód z innych źródeł.
  
  

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Powrót