Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-3.4015.14.2021.1.JS
z 18 marca 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2020 r., poz. 1325, ze zm.) - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczym przedstawione we wniosku z 20 stycznia 2021 r. (data wpływu - 26 stycznia 2021 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania nabycia tytułem zasiedzenia - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 stycznia 2021 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania nabycia tytułem zasiedzenia.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Postanowieniem z 26 października 2020 r. Sąd Rejonowy, Wydział Cywilny w K. w sprawie sygn. akt: I Ns (...) stwierdził, że wnioskodawcy: M.N., PESEL (...) i jej mąż, PESEL (...) nabyli z dniem 16 kwietnia 2013 r. w drodze zasiedzenia do wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej własność nieruchomości położonej w S., dla której Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych w K. prowadzi księgę wieczystą. Zapisanymi właścicielami nieruchomości w księdze wieczystej są S.M. i jego żona Stanisława. S.M. jest dziadkiem Wnioskodawczyni a Stanisława jest jej babcią. Dziadkowie Wnioskodawczyni mieli troje dzieci: Stanisławę, Helenę i Teresę. Wnioskodawczyni jest córką Teresy.

Wnioskodawczyni wskazała na dołączone do wniosku dokumenty.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Z uwagi na to, że Sąd stwierdził nabycie własności nieruchomości przez zasiedzenie z dniem 16 kwietnia 2013 roku, to mając na uwadze treść przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn - w brzmieniu obowiązującym w dacie nabycia ww. prawa - powstaje pytanie czy wartość udziału we własności nieruchomości nabytej przez zasiedzenie przez Wnioskodawczynię podlega zwolnieniu od podatku z tytułu nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie, skoro właścicielami nabytej nieruchomości byli dziadkowie Wnioskodawczyni - osoby należące do kręgu spadkobierców wymienionych w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawczyni, skoro Sąd Rejonowy Wydział Cywilny w K., postanowieniem z 26 października 2020 r. stwierdził, że Wnioskodawczyni i jej mąż nabyli z dniem 16 kwietnia 2013 r. w drodze zasiedzenia do wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej własność nieruchomości położonej w S., dla której Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych w K. prowadzi księgę wieczystą, ma prawo do ulgi podatkowej wynikającej art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn dla osób najbliższych. Właścicielami nabytej przez Wnioskodawczynię nieruchomości w drodze zasiedzenia byli bowiem jej dziadkowie, a w dacie nabycia przez nią własności nieruchomości przez zasiedzenie obowiązywał art. 4 ust. 1 (winno być - art. 4a) ustawy o podatku od spadków i darowizn, na mocy którego zwolniono od podatku od nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych przez zasiedzenie (przez) osoby należące do osób najbliższych, a jej dziadkowie należą do kręgu osób najbliższych wymienionych w ustawie o podatku od spadków i darowizn.

Z dniem 01 stycznia 2007 r. zaczął obowiązywać art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. W przepisie tym uregulowano zwolnienie podatkowe dla osób najbliższych tj. małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwa, ojczyma i macochy, w sytuacji nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze zasiedzenia.

Od 01 stycznia 2016 r. stosowanie zwolnienia przewidzianego w ww. przepisie w stosunku do nabycia w drodze zasiedzenia zostało wyłączone wskutek zmiany pkt 1 tego przepisu ustawą z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym i niektórych innych ustaw. W ustawie tej doprecyzowano art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadku i darowizn poprzez wskazanie, że nie dotyczy on nabycia w drodze zasiedzenia.

W treści znowelizowanego przepisu określono, że zwolnieniem objęte będzie nabycie własności, jeżeli dokonane zostanie zgłoszenie w terminie 6 miesięcy od daty powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2 ustawy. Brak jest odesłania do art. 6 pkt 6 (winno być art. 6 ust. 1 pkt 6) ustawy, który dotyczy obowiązku podatkowego przy nabyciu w drodze zasiedzenia, a zatem z tytułu nabycia własności w drodze zasiedzenia od 1 stycznia 2015 r. zaczął ciążyć obowiązek podatkowy. Zgodnie jednak z art. 50 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. do opodatkowania nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie tej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Tym samym nabycie w drodze zasiedzenia do dnia 31 grudnia 2015 r. podlega zwolnieniu z opodatkowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Jako, że z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż nabycie tytułem zasiedzenia miało miejsce w 2013 r., to zgodnie z przepisem art. 50 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym i niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1045) zastosowanie w sprawie mają przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, w brzmieniu obowiązującym przed zmianą, która została dokonana ww. ustawą.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2015 r., poz. 86, ze zm.) - podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem zasiedzenia.

Natomiast kwestia zasiedzenia uregulowana została w art. 172-177 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r., poz. 1740, ze zm.).

Zgodnie z art. 172 § 1 Kodeksu cywilnego posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze. Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze - art. 172 § 2 ww. Kodeksu.

Istotą zasiedzenia jest nabycie prawa przez osobę nieuprawnioną wskutek faktycznego wykonywania przez nią tego prawa przez określony ustawą czas.

Zasiedzenie jest tzw. instytucją dawności, służącą korygowaniu rzeczywistego stanu posiadania ze stanem prawnym. Prowadzi ono do nabycia przez posiadacza własności na skutek długotrwałego posiadania przez niego rzeczy, czemu towarzyszy utrata własności przez dotychczasowego właściciela, który w przeszłości utracił posiadanie rzeczy. Na skutek zasiedzenia, które następuje ex lege, dotychczasowy uprawniony traci swoje prawo, a nabywca uzyskuje je niezależnie od niego. Nabycie tytułem zasiedzenia jest zatem tzw. nabyciem pierwotnym dokonywanym przez posiadacza nieruchomości niebędącego jej właścicielem i jest stwierdzane przez sąd w sytuacji, gdy rzeczywisty stan posiadania jest inny niż stan prawny nieruchomości.

Stosownie do treści art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn - obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy - obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze zasiedzenia - z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Zgodnie zaś z art. 7 ust. 4 ww. ustawy, przy nabyciu w drodze zasiedzenia wyłącza się z podstawy opodatkowania wartość nakładów dokonanych na rzecz przez nabywcę podczas biegu zasiedzenia.

Jeżeli budynek stanowiący część składową gruntu będącego przedmiotem nabycia został wzniesiony przez osobę nabywającą nieruchomość przez zasiedzenie, z podstawy opodatkowania wyłącza się wartość tego budynku (ust. 5 powołanego art. 7 ww. ustawy).

Stosownie do regulacji zawartych w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, nabycie własności w drodze zasiedzenia podlega opodatkowaniu w wysokości 7% podstawy opodatkowania; art. 9 ust. 1 ustawy (określający kwoty wolne od opodatkowania w zależności od grupy podatkowej) nie ma w tym wypadku zastosowania.

Zgodnie z art. 17a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatnik tego podatku jest obowiązany złożyć w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe (SD-3) o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych wg ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

W przedstawionym stanie faktycznym Sąd stwierdził, iż nabycie w drodze zasiedzenia nastąpiło z dniem 13 kwietnia 2013 r. W świetle zatem orzeczenia Sądu z 26 października 2020 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem od tego dnia (od 13 kwietnia 2013 r.) są właścicielami nieruchomości.

Jest to nabycie pierwotne, zatem nie jest nabyciem po kimś lub od kogoś.

Wskazane wyżej orzeczenie Sądu o stwierdzeniu nabyciu tytułem zasiedzenia skorygowało rzeczywisty stan posiadania ze stanem prawnym.

W związku z uprawomocnieniem się postanowienia Sądu z 26 października 2020 r. o stwierdzeniu zasiedzenia dla Wnioskodawczyni powstał obowiązek podatkowy z tytułu nabycia nieruchomości.

Wg treści przepisu, na który powołuje się Wnioskodawczyni, tj. art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn - w brzmieniu obowiązującym przed zmianą wprowadzoną ww. ustawą z dnia 25 czerwca 2015 r. - zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

Celem wprowadzenia zwolnienia określonego w przepisie art. 4a ww. ustawy było zapewnienie nieopodatkowanego przenoszenia majątku między członkami najbliższej rodziny. Podkreślić należy, że zasiedzenie ma charakter pierwotny - nie jest nabyciem „po” lub „od” określonej osoby. Objęcie zwolnieniem określonym w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, warunkiem zastosowania którego jest przede wszystkim istnienie bardzo bliskiego pokrewieństwa między zbywcą i nabywcą, zasiedzenia (pierwotnego nabycia własności) jest więc niezasadne.

Przepis art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, z uwagi na wskazany wyżej pierwotny charakter nabycia w drodze zasiedzenia, które nie jest nabyciem po określonej osobie, nie ma więc zastosowania w przedmiotowej sprawie. Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia jest więc jego zmiana na przestrzeni czasu. Zmiana ta miała jedynie na celu wskazanie w sposób niebudzący wątpliwości, że nie dotyczy on nabycia w drodze zasiedzenia.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy, stwierdzić należy, że nabycie przez Wnioskodawczynię nieruchomości w drodze zasiedzenia, nie korzystało ze zwolnienia wymienionego w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz.U. z 2019 r., poz. 2325, ze zm.).Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.