Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL2-1.4011.871.2020.1.AMN
z 25 lutego 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 23 listopada 2020 r. (data wpływu 26 listopada 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z wypłatą dokonaną na rzecz byłego pracownika – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 listopada 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z wypłatą dokonaną na rzecz byłego pracownika.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Pracownik w wyniku sporów z Pracodawcą rozwiązał z Pracodawcą umowę o pracę bez wypowiedzenia. Po zakończeniu stosunku pracy nie świadczył pracy na rzecz Politechniki.

Uczelnia wypłaciła byłemu pracownikowi kwotę wynagrodzenia za okres ok. trzech miesięcy. Kwota przelana na jego rzecz miała być elementem strategii, którą zastosowała prowadząca tę sprawę kancelaria prawna. Dokonano wypłaty z góry „wynagrodzenia”, którego istota wypłaty sprowadzała się do zaliczenia jej na poczet odszkodowania, w przypadku gdyby Uczelnia przegrała proces i była zobowiązana do jego wypłaty. Te „wynagrodzenia” były wypłacane po zakończeniu stosunku pracy, bez żadnego związku z wykonywaną pracą. Pomimo tego Pracodawca naliczył podatek dochodowy od osób fizycznych i potrącił zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Pracownik prawomocnym wyrokiem sądowym został zobowiązany do zapłaty na rzecz Pracodawcy odszkodowania i do zwrotu na rzecz Pracodawcy wypłaconego mu wynagrodzenia za okres ok. trzech miesięcy, gdzie sąd uznał, iż pracownik otrzymał wynagrodzenie nienależnie.

Pracownik zwrócił wynagrodzenie bez podatku i jednocześnie dokonał rozliczenia podatkowego w zeznaniu rocznym za dany rok.

Jednocześnie złożył w tej sprawie skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego. W wyniku złożonej przez byłego pracownika skargi kasacyjnej Sąd Najwyższy w wyroku stwierdził, iż były pracownik nienależnie zwrócił Pracodawcy wypłaconą kwotę, i nakazał sądowi ponowne rozpatrzenie sprawy.

Sąd drugiej instancji - uwzględniając wyrok Sądu Najwyższego - uznał, iż Uczelnia winna zwrócić kwotę, którą wcześniej zwrócił były pracownik, ponieważ nastąpiło w tym przypadku bezpodstawne wzbogacenie byłego pracownika - ale zgodnie z obowiązującą wykładnią nie jest on zobowiązany do zwrotu wypłaconych środków.

Uczelnia zwróciła kwotę bez naliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych. Wynikło to z faktu, że w wyroku Sądu Najwyższego zostało wskazane, że doszło do bezpodstawnego wzbogacenia i na tej podstawie sąd nakazał zwrócić środki.

Wobec powyższego należało uznać, iż w tej sytuacji Uczelnia nie jest zarówno płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych i - co z tego wynika - że nie jest też zobowiązana do potrącenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Sąd nakazał wypłatę dokładnie tej samej kwoty, którą wcześniej otrzymał były pracownik na rachunek bankowy.

W tej sytuacji kwota wypłacona jest przychodem z innych źródeł, od którego to przychodu podatnik winien samodzielnie odprowadzić podatek. Uczelnia winna przekazać pracownikowi i właściwemu urzędowi skarbowemu formularz PIT-11 z wykazaną jedynie kwotą przychodu.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 marca 2017 r. II FSK 164/15 stwierdza: „bezpodstawne wzbogacenie polega na osiągnięciu korzyści majątkowej bez podstawy prawnej kosztem innej osoby (np. gdy ktoś nieświadomie dokonuje zapłaty, nie będąc do tego zobowiązanym). Tym samym podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe”.

Zwrot Uczelni środków w wyniku skargi kasacyjnej Sądu Najwyższego jest niewątpliwie uznaniem, iż doszło do bezpodstawnego wzbogacenia, którego były pracownik nie ma obowiązku zwrotu, które usankcjonował sąd powszechny, a zwracana kwota nie ma charakteru zwrotu korzyści na rzecz zubożonego przez bezpodstawnie wzbogaconego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wypłata dokonana na rzecz byłego pracownika będąca zwrotem kwot wpłaconych uprzednio przez niego, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i dokonaną wypłatę należy zaliczyć do przychodów z innych źródeł o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, bezpodstawne wzbogacenie w rozumieniu art. 405 kodeksu cywilnego zachodzi wtedy, gdy w rezultacie określonej sytuacji następuje wzbogacenie jednej osoby kosztem innej osoby, czyli gdy zachodzi wzajemna zależność pomiędzy uzyskaniem korzyści majątkowej przez wzbogaconego, a uszczerbkiem majątkowym doznanym przez zubożonego.

Sytuacja, w której dochodzi do wzbogacenia, może polegać na jednej czynności faktycznej lub prawnej, ale może się na nią składać kilka wzajemnie ze sobą powiązanych czynności dokonanych przez zubożonego, wzbogaconego lub przez osoby trzecie. Dalszą przesłanką roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacania jest wykazanie, że osoba wzbogacona uzyskała korzyść majątkową kosztem innej osoby bez podstawy prawnej.

Według Pracodawcy właśnie zaistniała taka sytuacja. Według Pracodawcy zwrócone kwoty to dochód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wypłacone kwoty nie są ekwiwalentem za wykonaną pracę i nie mają charakteru zapłaty. Tym samym Pracodawca uważa, że prawidłowo uznał, iż w tej sytuacji jedynym rozwiązaniem jest wystawienie byłemu pracownikowi formularza PIT-11 z wykazaną kwotą wypłaconego świadczenia. Nie zachodzi w tym przypadku obowiązek pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Ponadto warto zwrócić uwagę, iż za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Przychód jest bowiem w istocie określonym przyrostem majątkowym, a jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Wobec faktu, iż ww. sprawa została rozstrzygnięta w tym zakresie przez Sąd Najwyższy, to przychód ma charakter definitywny w tym zakresie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1426, z późn. zm.) jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy, Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 powołanej ustawy, źródłami przychodów są inne źródła.

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w cytowanym przepisie sformułowania „w szczególności” oznacza, że jest to tylko wyliczenie przykładowe i przychodami z innych źródeł są jeszcze inne przychody niewymienione wprost w tym przepisie. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić zatem w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z treści powołanych powyżej przepisów wynika, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie, których mamy do czynienia z przyrostem mienia, osiągniętym przysporzeniem majątkowym mającym konkretny wymiar finansowy. Tak więc, podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł są takie czynności, w wyniku, których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

W myśl art. 42a ww. ustawy, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Stosownie do art. 405 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740, z późn. zm.), kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.

Bezpodstawne wzbogacenie polega na uzyskaniu korzyści majątkowej przez jedną osobę kosztem drugiej. Uzyskanie korzyści musi nastąpić „bez podstawy prawnej”. Konsekwencją bezpodstawnego wzbogacenia się jest obowiązek zwrotu niesłusznie uzyskanej korzyści.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że pracownik rozwiązał z Pracodawcą umowę o pracę. Uczelnia wypłaciła byłemu pracownikowi kwotę wynagrodzenia za okres ok. trzech miesięcy. Dokonano wypłaty z góry „wynagrodzenia”, którego istota wypłaty sprowadzała się do zaliczenia jej na poczet odszkodowania, w przypadku gdyby Uczelnia przegrała proces i była zobowiązana do jego wypłaty. „Wynagrodzenia” były wypłacane po zakończeniu stosunku pracy, bez żadnego związku z wykonywaną pracą. Pracownik prawomocnym wyrokiem sądowym został zobowiązany do zapłaty na rzecz Pracodawcy odszkodowania i do zwrotu na rzecz Pracodawcy wypłaconego mu wynagrodzenia za okres ok. trzech miesięcy, gdzie sąd uznał, iż pracownik otrzymał wynagrodzenie nienależnie. Pracownik zwrócił wynagrodzenie. Jednocześnie złożył w tej sprawie skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego. W wyniku złożonej przez byłego pracownika skargi kasacyjnej Sąd Najwyższy w wyroku stwierdził, iż były pracownik nienależnie zwrócił Pracodawcy wypłaconą kwotę i nakazał sądowi ponowne rozpatrzenie sprawy.

Sąd drugiej instancji - uwzględniając wyrok Sądu Najwyższego - uznał, iż Uczelnia winna zwrócić kwotę, którą wcześniej zwrócił były pracownik, ponieważ nastąpiło w tym przypadku bezpodstawne wzbogacenie byłego pracownika - ale zgodnie z obowiązującą wykładnią nie jest on zobowiązany do zwrotu wypłaconych środków. Uczelnia zwróciła kwotę bez naliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych. Wynikło to z faktu, że w wyroku Sądu Najwyższego zostało wskazane, że doszło do bezpodstawnego wzbogacenia i na tej podstawie sąd nakazał zwrócić środki. Sąd nakazał wypłatę dokładnie tej samej kwoty, którą wcześniej otrzymał były pracownik.

Zwrot Uczelni środków w wyniku skargi kasacyjnej Sądu Najwyższego jest niewątpliwie uznaniem, iż doszło do bezpodstawnego wzbogacenia, którego były pracownik nie ma obowiązku zwrotu, które usankcjonował sąd powszechny, a zwracana kwota nie ma charakteru zwrotu korzyści na rzecz zubożonego przez bezpodstawnie wzbogaconego.

Mając na uwadze powołane przepisy prawne oraz przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego, stwierdzić należy, że wypłata dokonana na rzecz byłego pracownika będąca zwrotem kwot wpłaconych uprzednio przez niego, stanowi dla pracownika przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu tym podatkiem. W związku z tym na Wnioskodawcy ciąży obowiązek sporządzenia informacji PIT-11, wynikający z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w której należy wykazać kwotę dokonanej wypłaty.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.