Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT2-2.4011.1024.2020.2.KR
z 24 marca 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 8 grudnia 2020 r. (data wpływu 11 grudnia 2020 r.), uzupełnionym pismem z dnia 18 lutego 2021 r. (data wpływu 24 lutego 2021 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z wypłaconym odszkodowaniem – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 grudnia 2020 r. r. wpłynął do Organu podatkowego ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z wypłaconym odszkodowaniem.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.), w związku z powyższym pismem z dnia 8 lutego 2021 r., Nr 0113-KDIPT2-2.4011.1024.2020.1.KR, wezwano Wnioskodawcę, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało w dniu 8 lutego 2021 r. (skutecznie doręczone w dniu 12 lutego 2021 r.). W dniu 24 lutego 2021 r. (nadano w dniu 18 lutego 2021 r.) wpłynęło uzupełnienie wniosku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca będąc pracodawcą rozwiązał z pracownikiem podlegającym ochronie na podstawie przepisu art. 39 Kodeksu pracy, umowę o pracę w trybie art. 52 Kodeksu pracy. Pracownik złożył do Sądu powództwo o przywrócenie do pracy oraz o zasądzenie kosztów procesu.

Sąd skierował strony postępowania do mediacji. Strony (Wnioskodawca i pracownik) zawarły ugodę przed mediatorem o następującej treści:

1. Pozwany cofa, za zgodą powódki, oświadczenie z dnia 16 czerwca 2020 r., o rozwiązaniu umowy o pracę z powódką bez zachowania okresu wypowiedzenia, a powódka oświadczenie to przyjmuje;
2. Strony zgodnie ustalają, że łączący je stosunek pracy rozwiązują z dniem 30 października 2020 r. za porozumieniem stron, w związku z przejściem powódki na emeryturę, a pracodawca, w terminie 7 dni od dnia podpisania niniejszej ugody, wyda powódce sprostowane świadectwo pracy;
3. Pozwany zapłaci na rzecz powódki kwotę 24 426 zł brutto (słownie: dwadzieścia cztery tysiące czterysta dwadzieścia sześć złotych zero groszy brutto), w tym kwota 3 476 zł 19 gr brutto (słownie: trzy tysiące czterysta siedemdziesiąt sześć złotych dziewiętnaście groszy brutto) stanowi ekwiwalent za urlop wypoczynkowy oraz 20 949 zł 81 gr brutto (słownie: dwadzieścia tysięcy dziewięćset czterdzieści dziewięć złotych osiemdziesiąt jeden groszy brutto) tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę;
4. Pozwany wypłaci powódce nagrodę jubileuszową z tytułu 40-letniej pracy zawodowej w wysokości 24 426 zł brutto (słownie: dwadzieścia cztery tysiące czterysta dwadzieścia sześć złotych zero groszy brutto);
5. Zapłata należności wskazanych w punktach 3 i 4 niniejszej ugody w terminie 14 dni od dnia zatwierdzenia niniejszej ugody przez Sąd, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie na wypadek uchybienia terminowi płatności na rachunek bankowy powódki nr (…);
6. W związku z przejściem powódki na emeryturę pracodawca wypłaci powódce odprawę emerytalną w wysokości zgodnej z Regulaminem Wynagradzania obowiązującym u Pracodawcy, w terminie 14 dni od dnia doręczenia przez powódkę pracodawcy decyzji ZUS;
7. Strony zgodnie oświadczają, że powyższa ugoda zamyka spór jaki powstał między nimi na tle łączącego ich stosunku pracy, rozpoznawany w sprawie o sygnaturze akt (…) oraz wyczerpuje wszelkie roszczenia powódki dochodzone w związku z rozwiązaniem umowy o pracę przez pracodawcę;
8. Strony zgodnie wnoszą o zatwierdzenie niniejszej ugody przez Sąd i umorzenie postępowania przed Sądem Rejonowym …. o sygn. (…).
   
   

Ugoda o powyższej treści zawarta przed mediatorem, została złożona do Sądu i Sąd zatwierdził ugodę w trybie przepisów art. 18312 § 21 Kodeksu postępowania cywilnego.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że ugoda opisana we wniosku została zawarta przed mediatorem w dniu 30 października 2020 r.

Podstawą zawarcia ugody jest przepis art. 182¹² § 2 i art. 183¹⁴ § 1 Kodeksu postępowania cywilnego oraz art. 917 Kodeksu cywilnego.

Ugoda zawarta przed mediatorem została zatwierdzona przez Sąd w dniu 12 listopada 2020 r.

Wnioskodawca wypłacił odszkodowanie w dniu 25 listopada 2020 r.

Roszczenie powódki w pozwie było następujące: przywrócenie do pracy powódki na poprzednich warunkach pracy i płacy oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Powódka w pozwie nie wnosiła o odszkodowanie w związku z rozwiązaniem umowy o pracę. Odszkodowanie na podstawie ugody zawartej przed mediatorem zostało wypłacone w związku z roszczeniem powódki o przywrócenie do pracy.

W toku negocjacji ugodowych strony nie rozważały czy odszkodowanie uzgodnione przez strony jest rekompensatą za szkodę rzeczywistą czy za utracone korzyści. Pracodawca wyraził zgodę na wypłatę odszkodowania zamiast przywrócenia powódki do pracy i uznał, że odszkodowanie w wysokości 20 949 zł 81 gr brutto tytułem odszkodowania jest właściwą rekompensatą dla powódki, bez względu na to czy kwota ta ma stanowić dla niej rekompensatę utraconych korzyści czy rzeczywistą szkodę. Matematycznie wartość pieniężna ustalona przez strony w punkcie 3 ugody jest wartością zbliżoną do trzykrotności wynagrodzenia za pracę powódki, bowiem wynagrodzenie miesięczne powódki brutto wyliczone jak podstawa do ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy wynosiło 8 142 zł (osiem tysięcy sto czterdzieści dwa złote). Gdyby pracodawca przegrał proces przed Sądem — zapewne wyrok opiewałby na przywrócenie powódki do pracy i zasądzenie wynagrodzenia należnego powódce za czas pozostawania bez pracy, to jest od dnia 24 czerwca 2020 r. do dnia wyrokowania (art. 57 § 2 Kodeksu pracy). Z uwagi na niejednolite orzecznictwo nie sposób przewidzieć, czy w przypadku niekorzystnego dla pracodawcy wyroku Sądu, Sąd pomniejszyłby zasądzone wynagrodzenie za czas pozostawania powódki bez pracy, o wartość wypłaconego powódce zasiłku chorobowego (powódka w okresie od dnia 29 maja 2020 r do dnia 2 listopada 2020 r. miała wystawione zaświadczenie lekarskie o niezdolności do pracy i otrzymywała z ZUS zasiłek chorobowy).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca (pracodawca) prawidłowo potrącił podatek dochodowy od osób fizycznych od wartości odszkodowania 20 949 zł 81 gr określonej w punkcie 3 ugody, czy powinien zastosować zwolnienie z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, wartość 20 949 zł 81 gr określona w punkcie 3 ww. ugody, ustalona tytułem odszkodowania na rzecz powódki (pracownikowi) podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W zakresie ewentualnego zwolnienia odszkodowania wypłaconego pracownikowi przez pracodawcę w wyżej opisanym stanie faktycznym, na rozważenie zasługują przepisy art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) oraz art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepisy te stanowią, że wolne od podatku dochodowego są:

• art. 21 ust. 1 pkt 3: otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040, 1043 i 1495), z wyjątkiem:
  1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
  2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
  3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
  4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
  5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
  6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
  7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe,
• art. 21 ust. 1 pkt 3b: inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:
  1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
  2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć gdyby mu szkody me wyrządzono.
  
  
  

Otrzymane przez pracownika odszkodowanie nie wynikało, ani co do zasady, ani co do wysokości wprost z przepisów ustaw lub przepisów wykonawczych, bowiem w przypadku niezgodnego z prawem rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę z pracownikiem, podlegającym ochronie na podstawie art. 39 Kodeksu pracy, bez wypowiedzenia, pracownikowi nie przysługuje odszkodowanie. W razie uznania przez Sąd, że pracodawca dokonał niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem podlegającym ochronie z art. 39 Kodeksu pracy, Sąd przywraca pracownika do pracy i na podstawie przepisu art. 57 § 2 Kodeksu pracy zasądza wynagrodzenie za cały czas pozostawania przez pracownika bez pracy.

Odszkodowanie to nie zostało wypłacone na podstawie ugody sądowej lecz na podstawie ugody zawartej przed mediatorem, następnie zatwierdzonej przez Sąd.

Na podstawie przepisu art. 18315 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego ugoda zawarta przed mediatorem, po jej zatwierdzeniu przez sąd, ma moc prawną ugody zawartej przed sądem. Pomijając rozważania czy użyte w ustawie podatkowej określenie „na podstawie ugody sądowej” jest równoznaczne z pojęciem ugody zawartej przed mediatorem i zatwierdzonej przez sąd, problematyczne pozostaje czy otrzymane przez pracownika odszkodowanie dotyczy korzyści, które pracownik by osiągnął, gdyby wcześniej nie rozwiązano z nim stosunku pracy, tzn. czy spełniony jest warunek z art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W wyroku WSA w Białymstoku z dnia 24 lipca 2019 r., sygn. akt I SA/Bk 311/19 wyjaśnił, że: „Zgodzić się należało z organem interpretującym, że w sprawie nie może być również mowy o zastosowaniu zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3b u.p.d.o.f. Zwolnienie to dotyczy bowiem odszkodowań przyznanych na podstawie wyroku lub ugody sądowej w wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, ale nie może ono dotyczyć korzyści, jakie podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. W świetle powyższego przepisu, ze zwolnienia mogą korzystać jedynie te odszkodowania, które nie stanowią ekonomicznego przysporzenia w majątku podatnika. Opodatkowanie innych odszkodowań, powodujące przysporzenie majątkowe wynika z tego, że gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści bez udziału sądu, wówczas korzyści te podlegałyby opodatkowaniu na zasadach ogólnych.”

Analogiczne stanowisko zajął WSA w Warszawie w wyroku z dnia 29 maja 2018 r., sygn. akt III SA/Wa 2388/17, który stwierdził: „świadczenie w kwocie (...) zł wypłacone w ramach ugody jest odszkodowaniem za utracone wynagrodzenie w związku z rozwiązaniem umowy o pracę, to ma charakter odszkodowania za utracone korzyści i nie jest objęte zwolnieniem z podatku dochodowego (art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).”

W przypadku pracownika, z którym rozwiązano umowę o pracę, który dochodzi przywrócenia do pracy, spodziewaną korzyścią jest wynagrodzenie za pracę (które sąd zasądza w razie przywrócenia pracownika do pracy).

W związku z powyższym uznać należy, że przedmiotowe odszkodowanie nie korzysta ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem zachodzi wyjątek wskazany w pkt oznaczonym lit. b) tego przepisu, a mianowicie odszkodowanie nie jest rekompensatą za tzw. szkodę rzeczywistą, lecz za spodziewane korzyści, które pracownik by osiągnął gdyby nie rozwiązano z nim umowy o pracę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1426, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści powyższego przepisu wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartym w ww. ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Wyszczególnienia źródeł przychodów osiągniętych przez osoby fizyczne ustawodawca dokonał w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Przepis art. 11 ust. 1 ww. ustawy, stanowi, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Należy zauważyć, że użyty w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwrot „w szczególności” oznacza, że wymieniane kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Ponadto treść tego przepisu wskazuje, że do przychodów pracownika zaliczyć należy praktycznie wszystkie otrzymane przez niego świadczenia, które mógł on otrzymać od pracodawcy. Są nimi bowiem nie tylko wynagrodzenia, czyli świadczenia wprost wynikające z zawartej umowy o pracę, ale również wszystkie inne przychody (świadczenia), niezależnie od podstawy ich wypłaty, jeżeli w jakikolwiek sposób wiążą się z faktem wykonywania pracy. Analiza powyższego przepisu prowadzi do wniosku, że podstawą nabycia prawa m.in. do odszkodowania wypłaconego pracownikowi lub byłemu pracownikowi jest łączący lub uprzednio łączący tę osobę z pracodawcą stosunek pracy, a zatem odszkodowania takie stanowią przychód ze stosunku pracy, opodatkowany lub zwolniony od podatku.

W myśl art. 12 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za pracownika w rozumieniu ustawy uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy.

Stosownie do art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Stosownie do art. 38 ust. 1 ww. ustawy, płatnicy, o których mowa w art. 31 i art. 33-35, przekazują, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a, kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Jeżeli między kwotą potrąconego podatku, a kwotą wpłaconego podatku występuje różnica, należy ją wyjaśnić w deklaracji, o której mowa w ust. 1a.

Zgodnie z art. 39 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, płatnicy, o których mowa w art. 31, art. 33 i art. 35, są obowiązani przesłać podatnikowi i urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania, imienne informacje sporządzone według ustalonego wzoru. Informację, o której mowa w zdaniu pierwszym, sporządza się również w przypadku dokonywania wypłaty świadczeń określonych w art. 21 ust. 1 pkt 46, 74 i 148. W informacji tej wykazuje się również dochody zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawca będąc pracodawcą rozwiązał z pracownikiem podlegającym ochronie na podstawie przepisu art. 39 Kodeksu pracy, umowę o pracę w trybie art. 52 Kodeksu pracy. Pracownik złożył do Sądu powództwo o przywrócenie do pracy oraz o zasądzenie kosztów procesu. Roszczeniem powódki w pozwie było przywrócenie do pracy powódki na poprzednich warunkach pracy i płacy oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Powódka w pozwie nie wnosiła o odszkodowanie w związku z rozwiązaniem umowy o pracę. Sąd skierował strony postępowania do mediacji. W dniu 30 października 2020 r. strony (Wnioskodawca i pracownik) zawarły ugodę przed mediatorem, w której m.in. pozwany cofa, za zgodą powódki, oświadczenie z dnia 16 czerwca 2020 r., o rozwiązaniu umowy o pracę z powódką bez zachowania okresu wypowiedzenia, a powódka oświadczenie to przyjmuje; strony zgodnie ustalają, że łączący je stosunek pracy rozwiązują z dniem 30 października 2020 r. za porozumieniem stron, w związku z przejściem powódki na emeryturę, a pracodawca, w terminie 7 dni od dnia podpisania niniejszej ugody, wyda powódce sprostowane świadectwo pracy; pozwany zapłaci na rzecz powódki kwotę 24 426 zł, w tym kwota 3 476 zł 19 gr stanowi ekwiwalent za urlop wypoczynkowy oraz 20 949 zł 81 gr tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę; strony zgodnie oświadczają, że powyższa ugoda zamyka spór jaki powstał między nimi na tle łączącego ich stosunku pracy, rozpoznawany w sprawie o określone sygnaturze akt oraz wyczerpuje wszelkie roszczenia powódki dochodzone w związku z rozwiązaniem umowy o pracę przez pracodawcę; strony zgodnie wnoszą o zatwierdzenie niniejszej ugody przez Sąd i umorzenie postępowania przed Sądem Rejonowym. Ugoda zawarta przed mediatorem, została złożona do Sądu i Sąd w dniu 12 listopada 2020 r. zatwierdził ugodę w trybie przepisów art. 18312 § 21 Kodeksu postępowania cywilnego. Podstawą zawarcia ugody jest przepis art. 182¹² § 2 i art. 183¹⁴ § 1 Kodeksu postępowania cywilnego oraz art. 917 Kodeksu cywilnego. W toku negocjacji ugodowych strony nie rozważały czy odszkodowanie uzgodnione przez strony jest rekompensatą za szkodę rzeczywistą czy za utracone korzyści. Pracodawca wyraził zgodę na wypłatę odszkodowania zamiast przywrócenia powódki do pracy i uznał, że odszkodowanie w wysokości 20 949 zł 81 gr tytułem odszkodowania jest właściwą rekompensatą dla powódki, bez względu na to czy kwota ta ma stanowić dla niej rekompensatę utraconych korzyści czy rzeczywistą szkodę. Matematycznie wartość pieniężna ustalona przez strony w ugodzie jest wartością zbliżoną do trzykrotności wynagrodzenia za pracę powódki, bowiem wynagrodzenie miesięczne powódki brutto wyliczone jak podstawa do ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy wynosiło 8 142 zł. Gdyby pracodawca przegrał proces przed Sądem – zapewne wyrok opiewałby na przywrócenie powódki do pracy i zasądzenie wynagrodzenia należnego powódce za czas pozostawania bez pracy, to jest od dnia 24 czerwca 2020 r. do dnia wyrokowania (art. 57 § 2 Kodeksu pracy). Wnioskodawca wypłacił odszkodowanie w dniu 25 listopada 2020 r. Odszkodowanie na podstawie ugody zawartej przed mediatorem zostało wypłacone w związku z roszczeniem powódki o przywrócenie do pracy.

Należy podkreślić, że odszkodowanie stanowi, co do zasady, przychód w rozumieniu przytoczonego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są: otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r., poz. 1040 1043), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Zwolnieniem określonym w przytoczonym powyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, objęte są tylko odszkodowania i zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a)-g) tego artykułu. Oznacza to, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalone zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii odszkodowań.

Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r., poz. 1320, z późn. zm.).

W myśl art. 45 § 1 ustawy Kodeks pracy, w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy – stosownie do żądania pracownika – orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu – o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Na podstawie art. 45 § 2 ww. ustawy, sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu.

Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia (art. 471 ustawy Kodeks pracy).

Przepis art. 52 § 1 ustawy Kodeks pracy, stanowi, że pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie:

1. ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych;
2. popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem;
3. zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
   
   

Zgodnie z art. 56 § 1 ww. ustawy, pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy.

Pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 3 miesiące i nie mniej niż za 1 miesiąc (art. 57 § 1 ustawy Kodeks pracy).

Jeżeli umowę o pracę rozwiązano z pracownikiem, o którym mowa w art. 39, albo z pracownicą w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego, wynagrodzenie przysługuje za cały czas pozostawania bez pracy; dotyczy to także przypadku, gdy rozwiązano umowę o pracę z pracownikiem – ojcem wychowującym dziecko lub pracownikiem – innym członkiem najbliższej rodziny, o którym mowa w art. 1751 pkt 3, w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego, albo gdy rozwiązanie umowy o pracę podlega ograniczeniu z mocy przepisu szczególnego (art. 57 § 2 ustawy Kodeks pracy).

Stosownie do treści art. 30 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy, umowę o pracę rozwiązuje się na mocy porozumienia stron.

Jednakże należy zauważyć, że przepisy Kodeksu pracy nie przewidują wypłaty odszkodowania w sytuacji rozwiązania umowy za porozumieniem stron. Konsekwencją tego jest brak możliwości sprecyzowania na gruncie powołanych wyżej przepisów Kodeksu pracy ustalenia wysokości odszkodowania.

Wobec tego, zawarta między byłym pracownikiem, a Wnioskodawcą ugoda sądowa stanowi ugodę w rozumieniu art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 917 ustawy Kodeks cywilny, przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

W związku z powyższym należy uznać, że określone w ugodzie świadczenie przyznane przez Wnioskodawcę byłemu pracownikowi nie jest odszkodowaniem wynikającym z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, przedmiotowe świadczenie nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie ww. artykułu.

Natomiast w przypadku, gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a) i b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Zatem, jeżeli otrzymane odszkodowanie mieści się w pojęciu jednego z ww. wyjątków, stanowi wystarczający argument do braku skorzystania ze zwolnienia od podatku i powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podstawową przesłanką zwolnienia świadczenia od opodatkowania na podstawie przytoczonego przepisu jest jego odszkodowawczy charakter. Wyżej wymieniony przepis zwalnia od podatku jedynie takie odszkodowania, które nie stanowią ekonomicznego przysporzenia ponad stan majątkowy będący w posiadaniu podatnika przed ich wypłatą. Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszystkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. W praktyce szkoda może obejmować stratę polegającą na ubytku w majątku – wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas, lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono – wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym, jako wyłączone ze zwolnienia, podlega odszkodowanie otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać gdyby mu szkody nie wyrządzono. Opodatkowanie to wynika stąd, że gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści, to podlegałyby one opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Kwota odszkodowania wynikająca z ustaleń zawartych między stronami ugody w rozumieniu art. 917 ustawy Kodeks cywilny, której wysokość uwzględnia interesy obu stron wynikające z łączącego strony stosunku pracy, ma rekompensować pracownikowi utracone przez niego, w wyniku rozwiązania umowy o pracę, spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę. Zatem, wypłacone przez Wnioskodawcę byłemu pracownikowi odszkodowanie nie jest rekompensatą za szkodę z tytułu bezpodstawnego (krzywdzącego) sposobu rozwiązania umowy o pracę, jeśli rozwiązanie umowy nastąpiło w efekcie za porozumieniem stron (czyli za zgodą pracownika). Odszkodowanie to ma więc tak naprawdę zrekompensować zarobek, jaki były pracownik mógłby otrzymać, gdyby nadal łączył go stosunek pracy z Wnioskodawcą, a więc gdyby do rozwiązania umowy o pracę nie doszło. W związku z tym, wypłacona przez Wnioskodawcę kwota odszkodowania na rzecz byłego pracownika nie będzie korzystała ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że wypłacone przez Wnioskodawcę byłemu pracownikowi odszkodowanie stanowi dla tego pracownika przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu tym podatkiem, ponieważ wypłata świadczenia miała swe źródło w uprzednio łączącym pracownika z Wnioskodawcą stosunku pracy. Wskazać należy, że gdyby tego stosunku nie było – pracownik nie miałby podstaw występować z roszczeniem przeciwko Wnioskodawcy o zasądzenie odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę.

Odszkodowanie wypłacone przez Wnioskodawcę na rzecz byłego pracownika, na mocy zawartej ugody – na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, Wnioskodawca jako płatnik, wypłacając byłemu pracownikowi odszkodowanie na podstawie zawartej ugody zobowiązany był do naliczenia, pobrania i odprowadzenia z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Końcowo Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.), składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego).

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego organu kontroli celno-skarbowej. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku ww. postępowań okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała, lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.