2021.03.22 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4-1.4012.21.2021.2.AK
z 22 marca 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 11 stycznia 2021 r. (data wpływu 19 stycznia 2021 r.) uzupełnionym pismem z dnia 2 marca 2021 r. (data wpływu 8 marca 2021 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z dnia 19 lutego 2021 r. znak 0114-KDIP4-1.4012.21.2021 (skutecznie doręczone dnia 23 lutego 2021 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie nieuznania otrzymanego dofinansowania na pokrycie kosztów Projektu pn. „Szkoła (…)” za wynagrodzenie podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz braku prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych w związku z realizacją Projektu – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 stycznia 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie nieuznania otrzymanego dofinansowania na pokrycie kosztów Projektu pn. „Szkoła (…)” za wynagrodzenie podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz braku prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych w związku z realizacją Projektu. Wniosek uzupełniony został pismem z dnia 2 marca 2021 r., złożonym w dniu 2 marca 2021 r. (data wpływu 8 marca 2021 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z dnia 19 lutego 2021 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Instytut (dalej: Instytut) jest państwową jednostką naukową działającą w oparciu o regulacje zawarte w ustawie z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk (Dz. U. z 2019 r., poz. 1183 ze zm.) oraz na podstawie Statutu zatwierdzonego przez Prezesa Polskiej Akademii Nauk.

Instytut jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Instytut świadczy czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług (usługi naukowo-badawcze, usługi wynajmu, działalność wydawnicza) oraz czynności zwolnione od podatku VAT (usługi szkoleniowe, studia doktoranckie, wynajem na cele mieszkalne).

Zgodnie ze Statutem, do zadań Instytutu należy m.in. prowadzenie twórczych prac badawczych w zakresie:

…,
…,
współpraca z uczelniami, instytutami badawczymi i towarzystwami naukowymi, w szczególności w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych w celu ich wdrożenia,
współpraca ze środowiskiem społeczno-gospodarczym w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych w celu ich wdrożenia,
rozwijanie międzynarodowej współpracy naukowej przez tworzenie konsorcjów naukowych i prowadzenia projektów badawczych wspólnie z partnerami zagranicznymi.

Swoje zadania Instytut realizuje m.in. przez:

prowadzenie prac badawczych,
publikowanie wyników badawczych w czasopismach naukowych, a także publikowanie opracowań monograficznych i podręcznikowych,
współpracę naukową z krajowymi i zagranicznymi instytucjami oraz organizacjami naukowymi.

Realizując swoje zadania statutowe w zakresie współpracy naukowej z krajowymi i zagranicznymi instytucjami oraz organizacjami naukowymi, Instytut jest jednym z partnerów Wspólnoty …, tj. W., co oznacza autonomiczne partnerstwo instytucji szkolnictwa wyższego, organizacji badawczych, firm i innych interesariuszy procesu innowacyjnego w celu realizacji wyzwań w obszarze żywności. W 2020 r. Instytut brał udział przy realizacji Projektu pn. „Szkoła przedsiębiorczości …” przy współpracy z partnerami:

M. - Lider Projektu,
Institute (I.),
University,
T. … of Finland.

Projekt dotyczy realizacji celu strategii F. polegającej na zwiększeniu międzynarodowej ekspozycji studentów, badaczy i przedsiębiorczych talentów z krajów A. oraz promowanie krążenia, które mogłyby przynieść korzyści gospodarkom krajów europejskich; katalizowanie przedsiębiorczości i innowacji w całym systemie żywności w krajach UE, ze szczególnym uwzględnieniem potencjału przedsiębiorstw rozpoczynających działalność i talentów przedsiębiorczych, które przyczyniają się do rozwoju regionalnego i krajowego.

Szkoła Przedsiębiorczości F. odnosi się do wielu wyzwań, celów strategicznych i działań proponowanych przez F. W ramach Projektu naukowcy z: M., Uniwersytetu (Anglia), Instytutu (I., Polska) i T. … (Finlandia) poprowadzą warsztaty przedsiębiorczości, powiązane z wydarzeniem naukowym lub targami odbywającymi się w Finlandii w 2020 r.

Realizacja projektu ma istotne znaczenie dla rozszerzenia kultury przedsiębiorczości w europejskim sektorze spożywczym, w porównaniu z innymi branżami. Ponadto szkolenie ma przyciągnąć utalentowanych naukowców oraz zainspirować ich do rozwoju swoich umiejętności biznesowych i menadżerskich.

Celem szkolenia jest zwiększenie innowacyjności, poprzez rozwiązywanie złożonych multidyscyplinarnych wyzwań.

Warsztaty potencjalnie zaowocują powstaniem start-up’ów wykorzystujących nowe pomysły, a także innowacyjne rozwiązania dla sektora rolno-spożywczego. Tym samym M. i Instytut poprowadzą warsztaty o tematyce z innowacyjnych rozwiązań w zakresie biogospodarki …. Z kolei T. włączy do szkolenia informacje o narzędziach cyfrowych i nowych technologiach, które mogą być wykorzystane w celu zwiększenia spersonalizowanego wyboru i uczynienia konsumentów aktywnymi partnerami w systemie żywnościowym. Ma to pomóc uczestnikom warsztatów w rozszerzeniu wiedzy o nowych technologiach. Projekt zakłada opracowanie 4-6 nowych produktów, usług lub koncepcji, a także opracowanie odpowiadającego im prawidłowego modelu biznesowego przez studentów w celu sprostania prawdziwemu wyzwaniu branżowemu.

Połączenie warsztatów z wydarzeniami branżowymi zapewni integrację edukacji z sektorem biznesowym. Uczestnicy będą prezentować najnowsze osiągnięcia w zakresie zrównoważonych rozwiązań w branży spożywczej. Warsztaty pomogą w przekształceniu wiedzy uczestników w pomysły biznesowe przez trzy instytuty badawcze: I., T. i M. Ponadto uczestnicy będą mieli możliwość spotkania ludzi z branży, założycieli start-up’ów, MŚP i inwestorów. Jest to spójne ze specjalistyczną wiedzą wykładowców z Uniwersytetu w zakresie prowadzenia krótkich i skutecznych działań intensywnego tworzenia przedsiębiorstw.

Szkoły przedsiębiorczości zajmują się poprawą ograniczonej kultury przedsiębiorczości w europejskim sektorze spożywczym, ponieważ w tym sektorze innowacje nie są tak rozwinięte w porównaniu z innymi sektorami ze względu na lukę w pozyskiwaniu talentów, rozszerzaniu umiejętności i braku odpowiedzialności społecznej.

Warsztaty mogą prowadzić do powstania nowych start-up’ów z innowacyjnymi pomysłami, a także z nowymi rozwiązaniami, które mogą zostać przyjęte przez partnerów przemysłowych.

Warsztaty mają na celu poprawę umiejętności przedsiębiorczych i menedżerskich u utalentowanych naukowców. Wykładowcy z: I., M. i T. wprowadzą i zachęcą studentów do włączenia lub dostosowania nowych technologii do swoich pomysłów biznesowych w celu stworzenia odpowiedzialnych i zrównoważonych przedsiębiorstw, co może mieć wpływ na zmniejszenie ilości odpadów, zużycie energii i wody.

Grupą docelową są absolwenci wyższych uczelni z różnych dziedzin, a także młodzi doktoranci i młodzi przedsiębiorcy z pomysłami biznesowymi na wczesnym etapie z krajów unijnych. Będą oni wybrani na podstawie interdyscyplinarności, równości płci i zróżnicowania grupy zawodowej, aby mogli tworzyć zespoły, które będą łatwo i skutecznie tworzyć i prezentować pomysły nowych firm.

Studenci zdobędą wiedzę o:

możliwościach w innowacyjnych rozwiązaniach z zakresu biogospodarki …,
narzędziach cyfrowych, które mogą poprawić bezpośrednie interakcje z konsumentem,
sposobie w jaki można je zintegrować z nowymi pomysłami i przedsięwzięciami biznesowymi.

Studenci zostaną przeszkoleni z promowania pomysłów poprzez pitching oraz w zakresie budowania interdyscyplinarnych zespołów i w pracy zespołowej, czego rezultatem będą biznesplany nowych firm, zebrane przez jury ekspertów. Ostatnim zadaniem będzie „Model …” i jej zlecenie jako zewnętrzne wydarzenie pod opieką F. z nowymi partnerami i C. w zależności od tematyki i lokalizacji wydarzeń.

Szkoła przedsiębiorczości będzie trwała 7 dni za co przysługują studentom 2 punkty.

Beneficjentami dofinansowania są absolwenci, młodzi naukowcy i przedsiębiorcy będący studentami szkoły. Dotacja umożliwia uczestnikom udział w szkoleniu bez względu na okoliczności finansowe, bezpośrednie skorzystanie z grantu pozwala uczestnikom zakończyć szkołę.

Otrzymane dofinansowanie przeznaczone jest również:

na pokrycie kosztów podróży i zakwaterowania pięciu mentorów w trakcie trwania …, w tym jednego z Uniwersytetu, jednego z I. i dwóch z M.,
dla wszystkich partnerów obejmujących podróże i zakwaterowanie podczas warsztatów z F. Education omawiających i decydujących o przyszłym modelu biznesowym …,
na nabycie usług zewnętrznych w projektowaniu i przygotowaniu warsztatu oraz na usługi zewnętrzne podczas wycieczki tematycznej.

Projekt jest finansowany przez Instytut … i realizowany jest w ramach inicjatywy A. Projekt jest jednym z działań podejmowanych przez F., tj. konsorcjum składającego się z ponad 50 partnerów, w tym wiodących europejskich firm spożywczych, instytucji badawczych i edukacyjnych z 13 krajów Europy. Celem partnerstwa F. jest rozwój wysoko wykwalifikowanego sektora spożywczego, który współpracuje z konsumentami w celu dostarczania produktów, usług i nowych technologii służącym kreowaniu zdrowszego stylu życia dla wszystkich obywateli Europy.

Projekt nie przewiduje:

patentów,
komercjalizacji wyników badań,
sprzedaży efektów końcowych.

Dla celów realizacji ww. Projektu Instytut będzie prowadził wyodrębnioną ewidencję księgową zgodnie z zasadą przejrzystości wynikającą z ustawy o rachunkowości.

Okres realizacji Projektu określono w terminie: 1 stycznia 2020 r. do 31 grudnia 2020 r.

W piśmie z dnia 2 marca 2021 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawca wskazał, że w ramach Projektu Instytut otrzymał dofinansowanie:

do wynagrodzenia pracowników realizujących Projekt,
do kosztów podróży służbowych pracowników (bilety lotnicze i diety); koszty te związane były z uczestnictwem pracowników w spotkaniach partnerów w ramach konsorcjum,
do kosztów ogólnych określonych ryczałtowo.

Instytut samodzielnie dokonywał zakupu towarów i usług. Faktury dokumentujące zakupu zostały wystawione na Instytut.

Projekt realizowany był w ramach zawartej umowy konsorcjum, Instytut realizował zadania na rzecz konsorcjum. Liderem Projektu był prof. G.T. z M. (Islandia). Inne jednostki współrealizujące Projekt to: University (Wielka Brytania) oraz Instytut badawczy, T. (Finlandia).

Kwota dofinansowania wyliczana była na podstawie szacowanych kosztów realizacji i poniesionych nakładów pracy na zadania ogólne z wyszczególnieniem dofinansowania dla poszczególnych Partnerów. Budżet Projektu był oceniany pod kątem uzasadnienia kosztów i ich wysokości. Kwota dofinansowania w Projekcie stanowi 100% kwoty zaakceptowanego budżetu.

Z uwagi na rozprzestrzenianie się epidemii wirusa Covid 19 w 2020 r. na terenie całego świata i związane z tym zdarzeniem ograniczenia w przemieszczania się osób i ograniczenia w kontaktach między ludzkich, realizacja Projektu uległa modyfikacji. Odstąpiono od bezpośredniego kontaktu w prowadzeniu zajęć. Zajęcia odbywały się zdalnie z wykorzystaniem platformy ZOOM, dodatkowo F., na potrzeby Projektu, stworzył stronę internetową, na której prowadzący zajęcia umieszczali zadania domowe do wykonania przez uczestników, uczestnicy wymieniali się doświadczeniami i poglądami.

Zajęcia zdalnie odbywały się 3 razy w tygodniu za pośrednictwem platformy ZOOM. Uczestnicy w celu otrzymania certyfikatu, mieli obowiązek uczestniczyć w zajęciach przynajmniej przez 80% czasu.

W dacie sporządzania wniosku o dofinansowanie uwzględniono w kosztach całkowitych koszty przejazdów i noclegów uczestników zajęć do Helsinek. Koszty te zostały przypisane do Lidera Projektu. Do Instytutu, zgodnie z wykazem rzeczowym kosztów Projektu, przypisano koszty związane z: wynagrodzeniem pracowników Instytutu realizujących Projekt, ich podróżami służbowymi (bilety lotnicze i diety związane z uczestnictwem w spotkaniach partnerów w ramach konsorcjum) oraz stały ryczałt na koszty ogólne. Instytut nie posiada wiedzy, czy z uwagi na prowadzenie zajęć w formie zdalnej Lider Projektu dokonał korekty kosztów jemu przypisanych dotyczących przejazdów i noclegów uczestników zajęć.

Z wiedzy, jaką posiada Instytut wynika, że dzięki dofinansowaniu A., kurs był dla uczestników nieodpłatny, nie było opłaty wpisowej ani opłat związanych z udziałem w zajęciach.

Instytut nie posiada wiedzy czy czynności wykonywane na rzecz uczestników Projektu byłyby odpłatne lub finansowane z innych źródeł, gdyby nie uzyskane dofinansowanie i nie posiada kompetencji do ustalania zasad finansowania projektów bądź ich odpłatności. Instytut jest jednym z 50 partnerów zrzeszonych w F.. Projekt realizowany był w ramach inicjatywy Instytutu Europejskiego (A.) i jest jednym z działań podejmowanych przez F., tj. konsorcjum składającego się z ponad 50 partnerów. Należy podkreślić, że gdyby konsorcjum realizujące Projekt nie otrzymało dofinansowania, to Instytut nawet wtedy, gdyby czynności wykonywane na rzecz uczestników miałyby być odpłatne lub finansowane z innych źródeł, nie wykonywałby w ogóle jakichkolwiek czynności na rzecz uczestników Projektu.

Dofinansowanie otrzymane przez Instytut może być przeznaczone wyłącznie na realizację Projektu. Żadne dofinansowania otrzymywane z tytułu realizacji Projektów unijnych nie mogą być przeznaczane na inne cele, co wynika wprost z regulacji obowiązujących unijnych i krajowych aktów prawnych. Dofinansowanie przeznaczone było wyłącznie na koszty ponoszone w związku z realizacją zadania przypisanego Instytutowi w Projekcie, i nie mogło być i nie było przeznaczone na inną działalność prowadzoną przez Instytut.

Rozliczenie środków finansowych następuje po zakończeniu Projektu, poprzez złożenie sprawozdania finansowego z poniesionych kosztów. Sprawozdanie jest weryfikowane przez koordynatora projektu, tj. wyznaczonego partnera konsorcjum, który monitoruje i koordynuje Projekt. Sprawozdanie musi być zaakceptowane przez F., ostatecznie środki finansowe są rozliczane przez centralę A..

Nierealizowanie Projektu prowadzące do nieosiągnięcia jego celu skutkuje rozwiązaniem umowy i koniecznością zwrotu 100% dofinansowania, jeśli było wypłacone w formie zaliczki wraz z odsetkami jak od zaległości podatkowych.

Projekty wypracowane przez uczestników są własnością intelektualną ich twórców. Zadaniem szkoleniowców jest mentoring, pomoc przy ukształtowaniu projektu, który może być potencjalnym start’upem, pomoc przy skontaktowaniu kapitału zainteresowanego wdrożeniem takiego pomysłu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy w świetle art. 29a ust. 1 ustawy o VAT otrzymane dofinansowanie na pokrycie kosztów Projektu stanowi wynagrodzenie podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
Czy stosownie do treści art. 86 ust. 1 ustawy o VAT Instytutowi będzie przysługiwało prawo do całkowitego odliczenia podatku od towarów i usług nabytych w związku z realizacją Projektu?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Stanowisko w sprawie pyt. 1.

Zdaniem Instytutu, dofinansowanie otrzymane na pokrycie kosztów związanych z realizacją Projektu nie stanowi wynagrodzenia, o którym mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, Projekt nie przewiduje sprzedaży uzyskanych efektów końcowych.

Celem Projektu jest zwiększeniu międzynarodowej ekspozycji studentów, badaczy i przedsiębiorczych talentów z krajów A. oraz promowanie krążenia, które mogłyby przynieść korzyści gospodarkom krajów europejskich; katalizowanie przedsiębiorczości i innowacji w całym systemie żywności w krajach UE, ze szczególnym uwzględnieniem potencjału przedsiębiorstw rozpoczynających działalność i talentów przedsiębiorczych, które przyczyniają się do rozwoju regionalnego i krajowego. W tym przypadku nie powstaną ani nowe towary, ani nie będą świadczone nowe usługi.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przy czym zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast odpłatnym świadczeniem usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa,

przy czym art. 2 pkt 22 ustawy o VAT stanowi, że pod pojęciem „sprzedaży” należy rozumieć odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów i wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Stosownie do treści art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Jak wynika z powołanych przepisów prawnych, jedynie te dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które mają bezpośredni wpływ na cenę dostarczanych towarów lub świadczonych usług stanowią wynagrodzenie podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, co oznacza, że nie każda dotacja stanowi wynagrodzenie w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.

Znaczenie w sprawie ma wyjaśnienie pojęcia „dotacja mająca bezpośredni wpływ na cenę”.

Zagadnienie to było przedmiotem rozważań Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS - obecnie Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej TSUE). W uzasadnieniu wyroku w sprawie C-184/00 (Office des produits wallons ASBL v. Belgian State) ETS uznał, iż sam tylko fakt, że dotacja lub inny sposób dofinansowania wpływa na ostateczną cenę świadczenia, nie może być decydujący dla uznania, że dotacja ta powinna zwiększać podstawę opodatkowania. Trybunał wyjaśnił, że do uznania dotacji za zwiększającą podstawę opodatkowania konieczne jest stwierdzenie, że dotacja ta jest dokonywana w celu sfinansowania konkretnej czynności opodatkowanej, tj. dostawy towarów lub świadczenia usług.

Powyższy pogląd zaakceptował Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 19 czerwca 2018 r., nr 0111-KDIB3-2.4012.313.2018.2.AZ stwierdzając, że otrzymanie dofinansowania (dotacji, dopłaty) nie stanowi samo w sobie żadnej czynności, ani też zdarzenia opodatkowanego.

Dotacje podlegają opodatkowaniu, jako składnik ceny czynności, z którą są związane. Zdaniem organu, tylko dotacje, które stanowią dopłatę do ceny sprzedawanych towarów, czy świadczonych usług, są ściśle związane z daną usługą, czy towarem i podlegają opodatkowaniu. Organ stwierdził, że skoro otrzymane dofinansowanie (dotacje, dopłaty) przeznaczone zostanie wyłącznie na pokrycie kosztów poniesionych w związku z realizacją projektu, to kwoty te w żadnym razie nie będą stanowiły bezpośredniej dopłaty do ceny usług świadczonych przez podatnika. Ze stanowiska organu wynika jednoznacznie, że dotacja przedmiotowa, przeznaczona na przeprowadzenie projektu z konkretnie wyznaczonymi działaniami i celami nie stanowi wynagrodzenia podlegającego opodatkowaniu podatkiem VAT

W niniejszej sprawie, dofinansowanie które Instytut otrzyma nie będzie stanowić dopłaty do ceny, bowiem dofinansowanie w całości dotyczy zwrotu kosztów poniesionych przez Instytut na realizację Projektu. Tym samym, dofinansowanie otrzymane przez Instytut na realizację Projektu nie będzie stanowić wynagrodzenia w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.

Stanowisko w sprawie pyt. 2.

Zdaniem Instytutu, nie będzie przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego na nabyciu towarów i usług związanych z realizacją Projektu. Takie stanowisko wynika z faktu, że dofinansowanie, jakie otrzyma Instytut w związku z Projektem, nie będzie stanowić wynagrodzenia o charakterze dopłaty do ceny świadczonych usług czy dostarczanych towarów, bowiem nie wystąpi sprzedaż w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy o VAT podlegająca opodatkowaniu, o którym mowa w art. 5 ust. 1 tej ustawy.

Stosownie do art. 86 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 lit. a) i b) ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124, gdzie kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług, lub dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z treści powołanego wyżej przepisu wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn.:

odliczenia tego dokonuje czynny, zarejestrowany podatnik podatku od towarów i usług,
towary i usługi, na nabyciu których został naliczony podatek, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Jak wskazano powyżej, realizując Projekt Instytut nie będzie świadczył jakichkolwiek czynności opodatkowanych podatkiem VAT, z tytułu świadczenia których przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego na nabyciu towarów i usług.

Mając na uwadze opisany stan faktyczny i stan prawny należy stwierdzić, że Instytutowi w ogóle nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego na nabyciu towarów i usług służących realizacji tego Projektu. W tym bowiem przypadku, po stronie Instytutu nie wystąpią czynności opodatkowane, które stanowią podstawę do skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego na nabyciu towarów i usług związanych z wykonywaniem tych czynności. Takie stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych. W wyroku z dnia 3 sierpnia 2012 r., sygn. akt I SA/Po 443/12, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, uznał, ze: „Zasada neutralności VAT, umożliwiająca odliczenie podatku naliczonego, ma zastosowanie tylko do podatników wykonujących czynności opodatkowane VAT. Jeśli zaś podatnik takich czynności nie wykonuje, a nabywa dobra z naliczonym podatkiem, podatek ten stanowi element kosztowy. Taka sytuacja sprawia, że obciążenie podatkiem VAT może dotyczyć także podatnika”.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.

Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde działanie, powstrzymanie się od działania, czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy.

Pojęcie „dostawa towarów” w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Z kolei każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Przy czym oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu świadczącego usługę do żądania od odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Należy podkreślić, że przepisy dotyczące funkcjonowania podatku VAT w krajach członkowskich Unii Europejskiej podlegają harmonizacji na zasadach określonych w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej dyrektywą. Uszczegółowieniem zasad obowiązywania i funkcjonowania podatku VAT określonych w dyrektywie są wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).

TSUE, w wyroku z dnia 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG wskazał, że „(...) w ramach systemu podatku VAT czynnościami podlegającymi opodatkowaniu są transakcje między stronami, przewidujące zapłatę ceny lub inne wynagrodzenie. Zatem jeżeli czynność polega jedynie na świadczeniu jednej ze stron, bez bezpośredniego wynagrodzenia, nie ma podstawy opodatkowania, w związku z czym świadczenie takie nie podlega podatkowi VAT (zob. wyrok z dnia 29 października 2009 r. w sprawie C-246/08 Komisja przeciwko Finlandii, Zb. Orz. s. I 10605, pkt 43). W tym świetle świadczenie usługi następuje „odpłatnie” w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy VAT, a zatem podlega opodatkowaniu, tylko jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy (ww. wyrok w sprawie MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring, pkt 47). Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem „świadczenie usług dokonywane odpłatnie” w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy wymaga bezpośredniego związku między wyświadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem (wyrok z dnia 29 lipca 2010 r. w sprawie C-40/09 Astra Zeneca UK, Zb. Orz. s. 1 7505, pkt 27 i przytoczone orzecznictwo)” (pkt 17-19).

W wyroku z dnia 27 marca 2014 r. w sprawie C-151/13 Le Rayon d’Or SARL przeciwko Ministre de l’Économie et des Finances Trybunał wskazał, że „(...) aby świadczenie usług mogło być uznane za „odpłatne” w rozumieniu tej dyrektywy, nie wymaga ona, aby świadczenie wzajemne za taką usługę było uzyskane bezpośrednio od jej odbiorcy. Świadczenie wzajemne może pochodzić także od osoby trzeciej (zob. podobnie wyrok Loyalty Management UK i Baxi Group, C-53/09 i C-55/09, EU:C:2010:590, pkt 56)” (pkt 34).

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem, aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Należy również wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i są wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Z okoliczności przedstawionych przez Wnioskodawcę wynika, że Instytut jest państwową jednostką naukową działającą w oparciu o regulacje zawarte w ustawie z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk oraz na podstawie Statutu zatwierdzonego przez Prezesa Polskiej Akademii Nauk.

Instytut jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Instytut świadczy czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług (usługi naukowo-badawcze, usługi wynajmu, działalność wydawnicza) oraz czynności zwolnione od podatku VAT (usługi szkoleniowe, studia doktoranckie, wynajem na cele mieszkalne).

Realizując swoje zadania statutowe w zakresie współpracy naukowej z krajowymi i zagranicznymi instytucjami oraz organizacjami naukowymi, Instytut jest jednym z partnerów Wspólnoty .., tj. W., co oznacza autonomiczne partnerstwo instytucji szkolnictwa wyższego, organizacji badawczych, firm i innych interesariuszy procesu innowacyjnego w celu realizacji wyzwań A. w obszarze żywności. W 2020 r. Instytut brał udział przy realizacji Projektu pn. „Szkoła przedsiębiorczości …” przy współpracy z partnerami: M. - Lider Projektu, Institute (I.), University, T. Finland.

W ramach Projektu naukowcy z: M. (Islandia), Uniwersytetu (Anglia), Instytutu (I., Polska) i T. (Finlandia) poprowadzą warsztaty przedsiębiorczości, powiązane z wydarzeniem naukowym lub targami odbywającymi się w Finlandii.

Warsztaty potencjalnie zaowocują powstaniem start-up’ów wykorzystujących nowe pomysły, a także innowacyjne rozwiązania dla sektora rolno-spożywczego. Tym samym M.i Instytut poprowadzą warsztaty o tematyce z innowacyjnych rozwiązań w zakresie biogospodarki (…). Z kolei T. włączy do szkolenia informacje o narzędziach cyfrowych i nowych technologiach, które mogą być wykorzystane w celu zwiększenia spersonalizowanego wyboru i uczynienia konsumentów aktywnymi partnerami w systemie żywnościowym. Ma to pomóc uczestnikom warsztatów w rozszerzeniu wiedzy o nowych technologiach. Projekt zakłada opracowanie 4-6 nowych produktów, usług lub koncepcji, a także opracowanie odpowiadającego im prawidłowego modelu biznesowego przez studentów w celu sprostania prawdziwemu wyzwaniu branżowemu.

Warsztaty mogą prowadzić do powstania nowych start-up’ów z innowacyjnymi pomysłami, a także z nowymi rozwiązaniami, które mogą zostać przyjęte przez partnerów przemysłowych. Warsztaty mają na celu poprawę umiejętności przedsiębiorczych i menedżerskich u utalentowanych naukowców. Wykładowcy z: I., M. i T. wprowadzą i zachęcą studentów do włączenia lub dostosowania nowych technologii do swoich pomysłów biznesowych w celu stworzenia odpowiedzialnych i zrównoważonych przedsiębiorstw, co może mieć wpływ na zmniejszenie ilości odpadów, zużycie energii i wody.

Grupą docelową są absolwenci wyższych uczelni z różnych dziedzin, a także młodzi doktoranci i młodzi przedsiębiorcy z pomysłami biznesowymi na wczesnym etapie z krajów unijnych. Beneficjentami dofinansowania są absolwenci, młodzi naukowcy i przedsiębiorcy będący studentami szkoły. Będą oni wybrani na podstawie interdyscyplinarności, równości płci i zróżnicowania grupy zawodowej, aby mogli tworzyć zespoły, które będą łatwo i skutecznie tworzyć i prezentować pomysły nowych firm. Dotacja umożliwia uczestnikom udział w szkoleniu bez względu na okoliczności finansowe, bezpośrednie skorzystanie z grantu pozwala uczestnikom zakończyć szkołę.

Studenci zdobędą wiedzę o: możliwościach w innowacyjnych rozwiązaniach z zakresu biogospodarki …; narzędziach cyfrowych, które mogą poprawić bezpośrednie interakcje z konsumentem; sposobie w jaki można je zintegrować z nowymi pomysłami i przedsięwzięciami biznesowymi.

Studenci zostaną przeszkoleni z promowania pomysłów poprzez pitching oraz w zakresie budowania interdyscyplinarnych zespołów i pracy zespołowej, czego rezultatem będą biznesplany nowych firm, zebrane przez jury ekspertów. Ostatnim zadaniem będzie „Model (…)” i jej zlecenie jako zewnętrzne wydarzenie pod opieką F. z nowymi partnerami i C. w zależności od tematyki i lokalizacji wydarzeń.

Szkoła przedsiębiorczości będzie trwała 7 dni za co przysługują studentom 2 punkty.

Otrzymane dofinansowanie przeznaczone jest również:

na pokrycie kosztów podróży i zakwaterowania pięciu mentorów w trakcie trwania (…) School, w tym jednego z Uniwersytetu, jednego z I. i dwóch z M.,
dla wszystkich partnerów obejmujących podróże i zakwaterowanie podczas warsztatów z F. Education omawiających i decydujących o przyszłym modelu biznesowym … School,
na nabycie usług zewnętrznych w projektowaniu i przygotowaniu warsztatu oraz na usługi zewnętrzne podczas wycieczki tematycznej.

Projekt jest finansowany przez Instytut Europejski (A.) i realizowany jest w ramach inicjatywy A.. Projekt jest jednym z działań podejmowanych przez F., tj. konsorcjum składającego się z ponad 50 partnerów, w tym wiodących europejskich firm spożywczych, instytucji badawczych i edukacyjnych z 13 krajów Europy. Celem partnerstwa F. jest rozwój wysoko wykwalifikowanego sektora spożywczego, który współpracuje z konsumentami w celu dostarczania produktów, usług i nowych technologii służącym kreowaniu zdrowszego styl życia dla wszystkich obywateli Europy.

Projekt nie przewiduje: patentów; komercjalizacji wyników badań; sprzedaży efektów końcowych.

Okres realizacji Projektu określono w terminie: 1 stycznia 2020 r. do 31 grudnia 2020 r.

W ramach Projektu Instytut otrzymał dofinansowanie:

do wynagrodzenia pracowników realizujących Projekt,
do kosztów podróży służbowych pracowników (bilety lotnicze i diety); koszty te związane były z uczestnictwem pracowników w spotkaniach partnerów w ramach konsorcjum,
do kosztów ogólnych określonych ryczałtowo.

Instytut samodzielnie dokonywał zakupu towarów i usług. Faktury dokumentujące zakupu zostały wystawione na Instytut.

Projekt realizowany był w ramach zawartej umowy konsorcjum, Instytut realizował zadania na rzecz konsorcjum.

Dzięki dofinansowaniu A., kurs był dla uczestników nieodpłatny, nie było opłaty wpisowej ani opłat związanych z udziałem w zajęciach.

Gdyby konsorcjum realizujące Projekt nie otrzymało dofinansowania, to Instytut nawet wtedy, gdyby czynności wykonywane na rzecz uczestników miały być odpłatne lub finansowane z innych źródeł, nie wykonywałby w ogóle jakichkolwiek czynności na rzecz uczestników Projektu.

Dofinansowanie otrzymane przez Instytut może być przeznaczone wyłącznie na realizację Projektu. Dofinansowanie przeznaczone było wyłącznie na koszty ponoszone w związku z realizacją zadania przypisanego Instytutowi w Projekcie, i nie mogło być i nie było przeznaczone na inną działalność prowadzoną przez Instytut.

Wątpliwości Wnioskodawcy w pierwszej kolejności dotyczą kwestii, czy w świetle art. 29a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług otrzymane dofinansowanie na pokrycie kosztów Projektu stanowi wynagrodzenie podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W świetle art. 29a ust. 6 ustawy, podstawa opodatkowania obejmuje:

podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Z treści tego przepisu wynika, że podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.

Dla określenia, czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) są czy też nie są opodatkowane istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje nie dające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.

Włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Do podstawy opodatkowania zaliczane są tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które są bezpośrednio przeznaczone na dofinansowanie konkretnego towaru czy też konkretnego rodzaju usługi. Nie jest więc podstawą opodatkowania ogólna dotacja (subwencja, inna dopłata o podobnym charakterze) uzyskana przez podatnika, niezwiązana z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. W przypadku natomiast, gdy podatnik otrzyma dofinansowanie, które będzie związane z dostawą lub świadczeniem usług, jako pokrycie części ceny konkretnego świadczenia lub rekompensatę z tytułu wykonania określonego świadczenia po cenach obniżonych, płatność taka będzie zaliczana do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zatem, podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne – na pokrycie kosztów działalności nie zwiększa podstawy opodatkowania, a tym samym nie podlega opodatkowaniu.

Art. 29a ust. 1 ustawy jest odpowiednikiem art. 73 Dyrektywy, zgodnie z którym podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Należy uznać, że opodatkowanie subwencji (dotacji) stanowi wyjątek od zasad ogólnych wspólnego systemu VAT. Nie wszystkie subwencje (dotacje) stanowią element podstawy opodatkowania VAT. Jedynie takie, które są subwencjami (dotacjami) związanymi bezpośrednio z ceną dostawy towarów czy ceną świadczenia usług. Wyjątek ten należy interpretować w sposób ścisły. Wykładnia ścisła prowadzi do wniosku, że tylko subwencje bezpośrednio wpływające na cenę transakcji podlegają opodatkowaniu. Natomiast inne subwencje (dotacje) nie wchodzą tym samym do podstawy opodatkowania, a w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Istotne zatem dla wykładni art. 29a ust. 1 ustawy, jest wyjaśnienie pojęcia „dotacja bezpośrednio związana z ceną”.

W tym celu istotne znaczenie ma orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W szczególności wyroki w sprawach C-184/00 (Office des products wallons ASBL v. Belgian State) oraz C-353/00 (Keeping Newcastle Warm Ltd. v. Commisioners of Customs and Excise, w skrócie KNW).

W wyroku C-184/00 Trybunał stwierdził, że pojęcie subwencji (dotacji) bezpośrednio związanych z ceną należy interpretować jako obejmujące wyłącznie subwencje, które stanowią całość lub część wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, a które są wypłacane przez podmiot trzeci w stosunku do sprzedawcy lub świadczącego. Trybunał argumentował, że w celu ustalenia, czy dotacja stanowi wynagrodzenie, cena towarów i usług musi, co do zasady, być ustalana nie później, niż w momencie zdarzenia podlegającego opodatkowaniu. Zobowiązanie do zapłaty dotacji dokonane przez osobę, która jej udziela, rodzi korelat, jakim jest prawo beneficjenta do jej otrzymania, ponieważ dokonał on dostawy podlegającej opodatkowaniu. Ten związek pomiędzy dotacją a ceną musi być jednoznacznie widoczny na podstawie indywidualnej analizy okoliczności stanowiących podstawę wypłaty tego wynagrodzenia. Z drugiej strony nie jest konieczne, aby cena towarów lub usług bądź część tej ceny została ustalona. Wystarczy by możliwe było jej ustalenie. Cena jaką płaci nabywca musi być ustalana w taki sposób, że zmniejsza się ona w proporcji do dotacji przyznanej sprzedawcy towarów lub świadczącemu usługi, co zatem stanowi element ustalenia ceny, jakiej żąda ten ostatni. Trybunał w sprawie będącej przedmiotem rozpoznania wskazał sądowi odsyłającemu szereg wskazówek, stwierdzając, że sąd krajowy musi zbadać obiektywnie, czy fakt, iż dotacja jest wypłacana sprzedawcy lub świadczącemu pozwala mu sprzedawać towary lub świadczyć usługi po cenie niższej, niż musiałby on żądać w braku takiej dotacji. Nie jest konieczne, by dotacja odpowiadała bezpośrednio zmniejszeniu ceny dostarczanych towarów, wystarczy by relacja pomiędzy zmniejszeniem ceny a dotacją, która może być wyrażona ryczałtowo, była istotna.

W wyroku C-353/00 Trybunał wyraził pogląd, że niezależnie od tego, czy dofinansowanie spełnia warunek bezpośredniego związku z ceną, czy też nie spełnia takiego warunku, zwiększać będzie podstawę opodatkowania, jeśli osoba trzecia (także organ władzy publicznej) wpłaca pewną kwotę pieniędzy na poczet usług świadczonych na rzecz osoby fizycznej. Orzeczenie to dotyczyło dopłat wypłacanych firmie zajmującej się usługami związanymi z doradztwem w dziedzinie energetyki.

Związek dotacji z ceną nie został szczegółowo przeanalizowany w tym wyroku. Szersze uwagi na ten temat znalazły się natomiast w opinii rzecznika generalnego oraz pisemnym stanowisku rządu Wielkiej Brytanii, które zaaprobował Trybunał. Jak wskazuje rzecznik, dotacje mogą mieć różną formę i charakter. Zwykle przez dotacje (subwencje) rozumie się sumy wypłacane danemu podmiotowi z funduszy publicznych w interesie ogólnym. W praktyce dotacje mogą mieć postać dopłat ogólnych do działalności przedsiębiorstwa (i wówczas nie podlegają opodatkowaniu) albo też stanowić subsydia do konkretnych dostaw lub usług, umożliwiając nabycie ich ostatecznemu odbiorcy po niższej cenie (lub w ogóle bez odpłatności z jego strony). W tym ostatnim przypadku podlegają podatkowi VAT.

Tego rodzaju dotacje występowały w przypadku KNW. Istniał bezpośredni związek pomiędzy usługami podatnika a otrzymywanymi dotacjami (dotacje były korelatem usług i wypłacano je tylko w razie ich świadczenia; również kwotowo zależały od liczby usług). Wpływ na cenę również był oczywisty: ostateczny odbiorca nie musiał płacić za usługę właśnie z powodu pokrycia jej dotacją. Mimo, że dotacje oczywiście wpływały na działalność przedsiębiorstwa i w sensie ekonomicznym pokrywały część kosztów jego funkcjonowania, przede wszystkim były one związane z ceną. Dlatego też nie można było ich traktować jako pozostających poza podatkiem VAT.

Jeżeli otrzymywana dotacja jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z ceną danego świadczenia (tj. świadczenie dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę), taka dotacja podlega VAT. Jeżeli natomiast związek tego rodzaju nie występuje i równocześnie dotacja nie jest elementem wynagrodzenia związanego z danymi dostawami towarów lub usług, wówczas można – i należy – potraktować ją jako płatność niepodlegającą podatkowi VAT.

W sytuacji zatem, gdy podatnik dla konkretnej dostawy towarów lub konkretnego świadczenia usług otrzymuje od innego podmiotu dofinansowanie, np. w postaci dotacji stanowiącej dopłatę do ceny towaru lub usługi – tego rodzaju dofinansowanie stanowi, obok ceny, uzupełniający ją element podstawy opodatkowania z tytułu tej dostawy lub świadczenia. Natomiast dotacje mające na celu dofinansowanie ogólnych kosztów działalności, nie dające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a więc nieuzależnione od ilości i wartości dostarczanych towarów lub świadczonych usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, a zatem nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że nie ma znaczenia od kogo dostawca towaru lub świadczący usługę otrzymuje zapłatę – czy od nabywcy czy od osoby trzeciej, ważne jest aby było to wynagrodzenie za dane konkretne świadczenie lub za daną konkretną dostawę.

Analiza przedstawionego opisu sprawy oraz powołanych przepisów prawa podatkowego jak i orzeczeń TSUE prowadzi do stwierdzenia, że w niniejszej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której występuje skonkretyzowane świadczenie w zamian za określone wynagrodzenie.

Otrzymane dofinansowanie na pokrycie kosztów Projektu należy uznać za środki otrzymane od osoby trzeciej (dotacje, subwencje, lub dopłaty o podobnym charakterze), które mają bezpośredni wpływ na cenę świadczonych przez Wnioskodawcę usług. Należy bowiem zauważyć, że otrzymane od A. środki nie zostały przeznaczone na ogólną działalność Instytutu, lecz były wykorzystywane tylko i wyłącznie na realizację przez Instytut określonych zadań, tj. wykonanie usług polegających na poprowadzeniu warsztatów przedsiębiorczości o tematyce z innowacyjnych rozwiązań w zakresie biogospodarki …. Otrzymane przez Wnioskodawcę dofinansowanie zostało przeznaczone na wynagrodzenia pracowników realizujących Projekt, na koszty podróży służbowych pracowników (bilety lotnicze i diety); koszty te związane były z uczestnictwem pracowników w spotkaniach partnerów w ramach konsorcjum oraz kosztów ogólnych Projektu określonych ryczałtowo.

Ponadto, co wynika z treści wniosku dofinansowanie wypłacone przez A., mogło być przeznaczone wyłącznie na realizację Projektu, nie mogło być więc przeznaczone na inną działalność prowadzoną przez Instytut. Powyższe okoliczności wskazują na cenotwórczy charakter otrzymanej przez Instytut dotacji.

Jednocześnie należy zauważyć, że środki finansowe, które otrzymał Wnioskodawca stanowią dofinansowanie na pokrycie wydatków związanych z realizacją usługi polegającej na poprowadzeniu warsztatów w ramach Szkoły przedsiębiorczości (Szkoła przedsiębiorczości będzie trwała 7 dni za co przysługują studentom 2 punkty), i należy uznać je za środki finansowe mające bezpośredni wpływ na cenę usług świadczonych w ramach Projektu. Ponadto projekt będzie realizowany na rzecz konkretnych beneficjentów, którzy odniosą z niego wymierne korzyści. Grupą docelową są absolwenci wyższych uczelni z różnych dziedzin, a także młodzi doktoranci i młodzi przedsiębiorcy z pomysłami biznesowymi na wczesnym etapie z krajów unijnych. Będą oni wybrani na podstawie interdyscyplinarności, równości płci i zróżnicowania grupy zawodowej, aby mogli tworzyć zespoły, które będą łatwo i skutecznie tworzyć i prezentować pomysły nowych firm. Studenci zdobędą wiedzę o: możliwościach w innowacyjnych rozwiązaniach z zakresu biogospodarki …, narzędziach cyfrowych, które mogą poprawić bezpośrednie interakcje z konsumentem, sposobie w jaki można je zintegrować z nowymi pomysłami i przedsięwzięciami biznesowymi. Studenci zostaną przeszkoleni z promowania pomysłów poprzez pitching oraz w zakresie budowania interdyscyplinarnych zespołów i w pracy zespołowej, czego rezultatem będą biznesplany nowych firm, zebrane przez jury ekspertów. Ostatnim zadaniem będzie „Model …” i jej zlecenie jako zewnętrzne wydarzenie pod opieką F. z nowymi partnerami i C. w zależności od tematyki i lokalizacji wydarzeń. Beneficjentami dofinansowania są absolwenci, młodzi naukowcy i przedsiębiorcy będący studentami szkoły. Dotacja umożliwia uczestnikom udział w szkoleniu bez względu na okoliczności finansowe, bezpośrednie skorzystanie z grantu pozwala uczestnikom zakończyć szkołę.

Jak wskazano we wniosku, dzięki dofinansowaniu przekazanemu przez A. na realizację Projektu, kurs dla jego uczestników był nieodpłatny, nie było opłaty wpisowej ani opłat związanych z udziałem w zajęciach. Uczestnicy Projektu nie wnosili więc żadnej odpłatności, czyli w rzeczywistości koszt usługi wykonanej przez Wnioskodawcę został pokryty z otrzymanej od A. pomocy finansowej.

Ponadto, jak wskazał Wnioskodawca, gdyby konsorcjum realizujące Projekt w ramach Szkoły Przedsiębiorczości F. nie otrzymało dofinansowania, to Instytut nie wykonywałby w ogóle jakichkolwiek czynności na rzecz uczestników Projektu, co również stanowi potwierdzenie tego, że otrzymane dofinansowanie stanowiło dopłatę do ceny świadczonej usługi.

Należy zauważyć, że z art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że o bezpośrednim związaniu dotacji z ceną można mówić jedynie wtedy, gdy cena usługi zależy od kwoty dotacji. Taka zależność wystąpiła w zdarzeniu przyszłym niniejszej sprawy. Jak wynika z wniosku, dzięki otrzymanemu dofinansowaniu beneficjenci Projektu (absolwenci, młodzi naukowcy i przedsiębiorcy będący studentami szkoły) wzięli w nim udział bezpłatnie, podczas gdy w normalnych warunkach rynkowych musieliby zapłacić cenę za usługi rekompensującą przynajmniej wydatki związane z organizacją i przeprowadzeniem warsztatów. W tej sytuacji otrzymane dofinansowanie jest związane z wartością danego świadczenia w sposób zindywidualizowany i policzalny, a więc też i jego ceną, gdyż możliwe jest zidentyfikowanie ekonomicznej i bezpośredniej zależności pomiędzy dotacją a wykonanymi usługami. Niewątpliwie cena, za jaką Instytut świadczył usługi w ramach Projektu (0 zł) zależy od kwoty dofinansowania. Wskazuje to więc na bezpośredni wpływ dotacji na finalną cenę usługi wykonywanej na rzecz uczestników Projektu. Tym samym, otrzymane przez Wnioskodawcę dofinansowanie ma bezpośredni wpływ na cenę usługi.

Zatem uznać należy, że otrzymane przez Instytut środki na realizację zadania przypisanego Wnioskodawcy w ramach konsorcjum, polegającego na poprowadzeniu warsztatów, stanowią należności za świadczone usługi. W analizowanym przypadku istnieje bezpośredni związek pomiędzy wykonanym świadczeniem a otrzymanym od osoby trzeciej (A.) wynagrodzeniem.

W konsekwencji stwierdzić należy, że otrzymane dofinansowanie na pokrycie kosztów Projektu jest dotacją bezpośrednio wpływającą na wartość świadczonych usług i zwiększa podstawę opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 w związku z art. 29a ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, a tym samym podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1, należało uznać za nieprawidłowe.

Ponadto wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy stosownie do treści art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług Instytutowi przysługuje prawo do całkowitego odliczenia podatku od towarów i usług nabytych w związku z realizacją Projektu.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

nabycia towarów i usług,
dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

I tak, na podstawie art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Zgodnie natomiast z art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Należy również podkreślić, że prawo do odliczenia podatku naliczonego, jako integralna część systemu VAT, w zasadzie nie może być ograniczane, ani pod względem czasu, ani też pod względem zakresu przedmiotowego. Nie jest to bowiem wyjątkowy przywilej podatnika, lecz jego fundamentalne prawo. Możliwość wykonania tego prawa powinna być zapewniona niezwłocznie i względem wszystkich kwot podatku, które zostały pobrane (naliczone) od transakcji związanych z zakupami. Decydujące znaczenie dla oceny istnienia prawa do odliczenia ma zamierzony (deklarowany) związek podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy, rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca podał, że jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Faktury dokumenujące nabycie towarów i usług związanych z realizacją Projektu zostały wystawione na Wnioskodawcę.

Ponadto, jak wskazano w uzasadnieniu do pytania nr 1, dotacja stanowi pokrycie ceny usługi świadczonej w ramach Projektu i jest dotacją bezpośrednio wpływająca na wartość tej usługi. Stanowi wynagrodzenie od podmiotu trzeciego za świadczenia wykonywane przez Wnioskodawcę i zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, w przypadku, gdy Wnioskodawca wykorzystywał nabywane w ramach realizacji Projektu towary i usługi do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, ale niekorzystających ze zwolnienia od podatku od towarów i usług (czyli wykorzystywał ww. zakupy do czynności opodatkowanych VAT), wówczas Wnioskodawcy przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją projektu. Prawo to przysługiwało pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, o których mowa w art. 88 ustawy.

Podsumowując, w przypadku wykorzystywania nabywanych towarów i usług do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, Wnioskodawca miał prawo do odliczenia podatku naliczonego od dokonywanych zakupów związanych z realizacją Projektu.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego zdarzenia przyszłego, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 ze zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin