2021.04.02 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4-3.4012.49.2021.2.DM
z 2 kwietnia 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 28 stycznia 2021 r. (data wpływu 28 stycznia 2021 r.), uzupełnionym pismem z dnia 4 marca 2021 r. (data wpływu 4 marca 2021 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z dnia 25 lutego 2021 r. (doręczone 25 lutego 2021 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych dostawy gruntu niezabudowanego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 stycznia 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych dostawy gruntu niezabudowanego. Złożony wniosek uzupełniony został pismem z dnia 4 marca 2021 r. (data wpływu 4 marca 2021 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z dnia 25 lutego 2021 r. (doręczone 25 lutego 2021 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest komornikiem sądowym i składa wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji w związku z postępowanie egzekucyjnym w sprawie (…).

Przeciwko dłużnikowi A Spółka z o.o. wpisanej do Krajowego Rejestru Sądowego pod nr (…) (dalej „Dłużnik”) prowadzone jest postępowanie egzekucyjne. Zgodnie z danymi prezentowanymi w wykazie podmiotów prowadzonym przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej na podstawie art. 96b u.p.t.u., Dłużnik został zarejestrowany jako podatnik VAT 1 października 2016 r. i wykreślony z rejestru podatników VAT 3 grudnia 2019 r. na podstawie art. 96 ust. 9a pkt 2 u.p.t.u. (podatnik nie złożył deklaracji za 3 kolejne miesiące lub deklaracji za kwartał).

W zakresie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko Dłużnikowi Wnioskodawca w dniu 5 stycznia 2021 r. przeprowadził licytację z nieruchomości. Licytacja zakończyła się przybiciem na rzecz spółki kapitałowej prowadzącej działalność developerską w obszarze budownictwa mieszkaniowego i komercyjnego. Przysądzenie własności przez sąd jeszcze nie nastąpiło.

Nieruchomość będąca przedmiotem licytacji (dalej „Nieruchomość”) stanowi grunt niezabudowany (zgodnie z oznaczeniem w ewidencji gruntów) położony na terenie dzielnicy (…)– działkę o nr ew. 1 o powierzchni 0,2734 ha, dla której prowadzona jest księga wieczysta o nr (…) (dalej „Nieruchomość”). Zgodnie z danymi księgi wieczystej prawo własności Nieruchomości przysługuje Dłużnikowi (w Dziale II istnieje wzmianka o złożonym wniosku dot. zmiany prawa własności).

Dla obszaru, na którym zlokalizowana jest Nieruchomość, brak jest obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego. Wydane zostały już decyzje o warunkach zabudowy (dla innych niż Dłużnik podmiotów), które określają zasady zagospodarowania i zabudowy Nieruchomości dla inwestycji polegającej na budowie budynku wielorodzinnego z częścią usługową i garażem podziemnym.

Wnioskodawca ustalił, że Nieruchomość została kupiona przez Dłużnika w 2015 r. od osób fizycznych. Oprócz własnych ustaleń Wnioskodawcy stan Nieruchomości potwierdza również opinia szacunkowa rzeczoznawców majątkowych zlecona przez Wnioskodawcę. Działka nie jest ogrodzona. W przeszłości na Nieruchomości posadowione były budynki, zostały one jednak całkowicie wyburzone. Obecnie na Nieruchomości nie znajduje się żaden budynek. Częściowo przy granicy działki rosną krzewy i samosiejki drzew.

Nieruchomość znajduje się w zasięgu miejskiej instalacji gazowej, elektroenergetycznej, kanalizacyjnej i wodociągowej. Częściowe utwardzenie terenu stanowią: płyty betonowe, betonowe płyty podłóg zlikwidowanych budynków częściowo wyłożone terakotą oraz betonowe fundamenty zlikwidowanych budynków. W czasie wizji przeprowadzonej przez biegłego rzeczoznawcę teren był częściowo zajęty przez pozostawione na nim samochody. Ze względu na brak ogrodzenia i nadzoru nad Nieruchomością jest ona wykorzystywana jako miejsce parkowania samochodów, nie stanowi jednak zorganizowanego parkingu. Teren jest wysypany ziemią lub szutrem oraz częściowo porośnięty trawą, nierówny i zaniedbany. Przy granicy działki znajdują się kopce gruzu. Według mapy zasadniczej Nieruchomość posiada podziemne instalacje: wodociągową i kanalizacyjną i teletechniczną. Widoczne studzienki rewizyjne kanalizacyjne są zasypane ziemią, gruzem i śmieciami. Układ instalacji uwidoczniony na mapie zasadniczej wskazuje, że były one najprawdopodobniej wykorzystywane do zasilania budynków znajdujących się wcześniej na Nieruchomości.

Z uzyskanej opinii rzeczoznawców majątkowych wynika, że w przypadku prowadzenia procesu inwestycyjnego polegającego na wybudowaniu budynku na Nieruchomości te różnego rodzaju zniszczone utwardzenia muszą być zlikwidowane, a podziemne instalacje muszą być zlikwidowane lub przerobione do wymagań projektu inwestycyjnego, w związku z czym nie przedstawiają żadnej wartości rynkowej. Zgodnie z opinią rzeczoznawców majątkowych, nowa inwestycja wymaga spełnienia nowych warunków technicznych zaopatrzenia w media, wykorzystując istniejącą w zasięgu pełną miejską sieć infrastruktury technicznej. Ewentualna przebudowa istniejących sieci kolidujących z planowaną inwestycją musi być przeprowadzona na warunkach określonych przez gestorów sieci.

Pismem z dnia 12 września 2017 r. komornik sądowy wystąpił do Dłużnika o udzielenie informacji niezbędnych do prawidłowego kontynuowania egzekucji i ustalenia skutków sprzedaży na gruncie podatku od towarów i usług, w szczególności prawidłowej stawki tego podatku. Dłużnik odebrał pismo, jednak nie udzielił na nie odpowiedzi.

W dniu licytacji (5 stycznia 2021 r.) Wnioskodawca otrzymał od Dłużnika dwa pisemne oświadczenia. Dłużnik oświadczył, że Nieruchomość została wniesiona aportem do spółki B. Sp. z o.o. (wpisana do Krajowego Rejestru sądowego z dniem 5 stycznia 2021 r.). Dłużnik oświadczył również, że na Nieruchomości znajdują się budowle podziemne w postaci sieci kanalizacyjnej, elektrycznej i teletechnicznej. W ocenie Dłużnika sprzedaż Nieruchomości podlega zwolnieniu z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 i 10a u.p.t.u. Dłużnik oświadczył, że nabył Nieruchomość w 2015 r. od osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej i od dnia jej nabycia nie ponosił wydatków na jej ulepszenie w wysokości przekraczającej 30% wartości.

Z dokumentacji sprawy wynika, że prawo własności instalacji przysługuje właścicielowi Nieruchomości. Wskazuje na to fakt, że w księdze wieczystej prowadzonej dla Nieruchomości nie są wpisane żadne służebności gruntowe (byłyby one niezbędne, gdyby instalacje były własnością innego podmiotu). Dłużnik nie przedstawił żadnych innych informacji w przedmiocie prawa własności instalacji (które sam opisał jako budowle) oraz nie wskazał okresu ich użytkowania.

W dniu licytacji (5 stycznia 2021 r.) B. Sp. z o.o. złożyła Wnioskodawcy pismo informujące o tym, że 23 grudnia 2020 r. nabyła prawo własności Nieruchomości w trybie aportu i przedstawiła w załączeniu akt notarialny przeniesienia własności Nieruchomości. Spółka poinformowała, że do aportu Nieruchomości zastosowano zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 9 i 10a u.p.t.u. oraz, że do dnia złożenia oświadczenia nie została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego.

W uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał, że zgodnie § 21 pkt 1 aktu notarialnego Rep. A Nr (…) sporządzonego dnia 1 grudnia 2015 r. przed notariuszem (…), Pan (…) reprezentujący Dłużnika, spółkę pod firmą A. Sp. z o.o. (REGON: (…)) jako Prezes Zarządu uprawniony do samodzielnej reprezentacji Spółki oświadczył, że po zawarciu umowy (umowy objętej w/w aktem notarialnym tj. umowy przeniesienia własności, umowy sprzedaży, ustanowienia hipotek), Spółka lub osoba przez Spółkę upoważniona, czy też przez Spółkę wskazana zamierza wystąpić z wnioskiem o wydanie warunków zabudowy dla Nieruchomości przy ul. (…), dotyczących budowy budynku mieszkalnego wielorodzinnego. Wizja lokalna Nieruchomości wskazała, że jest to działka zaniedbana i brak na niej śladów gospodarczej aktywności.

Na Nieruchomości znajdują się następujące obiekty:

płyty betonowe,
betonowe płyty podłóg zlikwidowanych budynków częściowo wyłożone terakotą,
betonowe fundamenty zlikwidowanych budynków,

które nie stanowią w ocenie Wnioskodawcy budowli w rozumieniu prawa budowlanego.

Podziemne instalacje: wodociągowa, kanalizacyjna i teletechniczna nie stanowią w ocenie Wnioskodawcy budowli w rozumieniu ustawy Prawo budowlane.

W toku postępowania egzekucyjnego komornik wystąpił z pismem wzywającym Dłużnika do udzielenia informacji niezbędnych do ustalenia właściwej stawki podatku od towarów i usług dla dostawy Nieruchomości. Pismo to znajduje się w aktach postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko dłużnikowi A Spółka z o.o.

A. Sp. z o.o. posiadał od dnia wszczęcia postępowania i posiada do dnia dzisiejszego status dłużnika w przedmiotowym postępowaniu egzekucyjnym.

Wnioskodawca nie posiada informacji zakresie (pytania 2 – 5 i 7-8 wezwania) - pomimo ww. udokumentowanej próby uzyskania tych informacji w toku postępowania egzekucyjnego od dłużnika.

Wnioskodawca tuż przed licytacją otrzymał od Dłużnika - A Spółka z o.o. (czyli dłużnika w rozumieniu k.p.c.) pisemną informację, że na Nieruchomości znajdują się budowle podziemne w postaci sieci kanalizacyjnej, elektrycznej i teletechnicznej nie poparte argumentacją lub dokumentacją na rzeczywiste ich istnienie oraz charakter prawny tych sieci na gruncie ustawy Prawo budowlane. Wnioskodawca nie traktuje wskazanego pisma Dłużnika jako wiarygodnej informacji w przedmiocie zagadnienia prawnego, którego dotyczy pytanie nr 6 (pytanie dotyczy wskazania, czy sieci te są budowlami) i nie zgadza się z tą kwalifikacją obiektów, co wskazano we wniosku w części dotyczącej własnego stanowiska Wnioskodawcy oraz co potwierdza powyżej w niniejszym piśmie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy sprzedaż Nieruchomości w trybie postępowania egzekucyjnego stanowi dostawę gruntu niezabudowanego opodatkowaną podatkiem od towarów i usług?
W przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy przedstawionego w pkt 1 za nieprawidłowe, czy Wnioskodawca ma prawo zastosować w sprawie art. 43 ust. 21 u.p.t.u., tj. przyjąć, że warunki do zastosowania zwolnienia z VAT przedmiotowej sprzedaży nie zostały spełnione na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika?
Czy Wnioskodawca, wykonując obowiązek płatnika podatku od towarów i usług, wystawia fakturę w imieniu Dłużnika?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Sprzedaż Nieruchomości stanowi dostawę gruntu niezabudowanego będącego terenem budowlanym i podlega w związku z tym opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki 23%.
Niezależnie od powyższej oceny prawnej Wnioskodawca miał prawo zastosować art. 43 ust. 21 u.p.t.u, tj. przyjąć, że warunki do zastosowania zwolnienia z VAT przedmiotowej sprzedaży nie zostały spełnione wobec braku informacji od Dłużnika uzasadniających stosowanie zwolnienia.
Podatnikiem, w imieniu którego działa Wnioskodawca jako płatnik podatku VAT, jest właściciel Nieruchomości na dzień jej dostawy, tj. uprawomocnienia się postanowienia sądu o przysądzeniu własności i w jego imieniu Wnioskodawca wystawi fakturę dokumentująca sprzedaż.

Ad. 1

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u., zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Stan działki wskazuje, że nie jest wykorzystywana w działalności gospodarczej. Wnioskodawca uważa, że podatnikiem jest B. Sp. z o.o., która nabyła Nieruchomość dopiero 23 grudnia 2020 r. (kilkanaście dni przed licytacją) w drodze aportu, do którego zastosowano zwolnienie z art. 43 ust. 10a u.p.t.u., a więc nabycie nastąpiło bez podatku VAT. W swoim oświadczeniu B. Sp. z o.o. nie wskazała na wykorzystanie Nieruchomości do działalności zwolnionej. Ustalenia, w tym zakresie są jednak i tak bez znaczenia, ponieważ zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u. nie przysługuje z racji braku podatku naliczonego związanego z nabyciem Nieruchomości przez B. Sp. z o.o. Dla zastosowania zwolnienia z podatku VAT niezbędne jest spełnienie dwóch warunków łącznie, przy czym drugim z nich jest stwierdzenie, że podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towaru.

Zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u., będzie miało zastosowanie wyłącznie w przypadku, gdy podatnik nabył towar z podatkiem VAT, jednak przez brak związku ze sprzedażą opodatkowaną nie był uprawniony – zgodnie z art. 86 ust. 1 u.p.t.u. – do odliczenia podatku naliczonego.

Jeśli zaś chodzi o nabycie towaru zwolnionego lub bez podatku VAT, zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u. nie przysługuje. Należy wziąć pod uwagę wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 8 grudnia 2005 r. (C- 280/04, Jyske Finans A/S v. Skatteministeriet), w którym Trybunał orzekł, że zwolnienie obejmuje jedynie te dostawy towarów, przy których nabyciu na podstawie ustawodawstwa krajowego wyłączone było prawo do odliczenia. Nie będzie więc miało zastosowania, jeśli podatnik nabędzie towar bez podatku naliczonego. Tak też w wyroku NSA z dnia 28 lutego 2013 r. (I FSK 627/12).

Podsumowując: sprzedaż Nieruchomości nie korzysta ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u.

W razie przyjęcia, że podatnikiem z tytułu sprzedaży dokonanej przez Wnioskodawcę w trybie licytacji, jest Dłużnik, zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u. również nie ma zastosowania, ponieważ Dłużnik nabył Nieruchomość bez podatku VAT od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Z tego też powodu powołuje się w swoich oświadczeniach na stosowanie zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10a u.p.t.u. – w opinii Wnioskodawcy zresztą błędnie.

Art. 43 ust. 1 pkt 10a u.p.t.u. dotyczy po pierwsze dostawy budynków i budowli na gruncie (w opinii Wnioskodawcy Nieruchomość jest gruntem niezabudowanym), pod drugie zaś powołuje tę samą przesłankę, która występuje na gruncie zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u. – podatnikowi dokonującemu dostawy nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, który wystąpił przy nabyciu. Wskazano, że przesłanka ta nie jest spełniona ze względu na brak podatku naliczonego w związku z nabyciem Nieruchomości zarówno po stronie B. Sp. z o.o., jak i Dłużnika.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 u.p.t.u., zwalnia się od podatku VAT dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. W myśl art. 2 pkt 33 u.p.t.u. pod pojęciem terenów budowlanych rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

W art. 43 ust. 1 pkt 10 u.p.t.u., określone jest zwolnienie, dotyczące dostawy budynków, budowli lub ich części przy spełnieniu dodatkowych warunków określonych powołanym przepisem.

Art. 29a ust. 8 u.p.t.u. stanowi natomiast, że w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Z przywołanych przepisów wynika, że w przypadku gruntu zabudowanego budynkiem lub budowlą, całość należności z tytułu ceny objęta jest zwolnieniem z VAT przy spełnieniu warunków określonych w tych przepisach, tj. dostawa następuje po upływie 2 lat od pierwszego zasiedlenia w rozumieniu art. 2 pkt 14 u.p.t.u.

Na Nieruchomości nie są posadowione żadne budynki. Ocena stanu faktycznego i prawnego Nieruchomości sprowadza się do ustalenia, czy można uznać, że przedmiotem dostawy w przypadku sprzedaży dokonanej przez Wnioskodawcę doszło – w rozumieniu art. 7 ust. 1 u.p.t.u. - do dostawy budowli znajdującej się na Nieruchomości, czy też gruntu niezabudowanego.

Według art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane pod pojęciem budowli należy rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych, elektrowni wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.

W opinii Wnioskodawcy uszkodzone utwardzenia terenu w postaci płyt betonowych i pozostałości po wyburzonych budynkach nie stanowią budowli w rozumieniu Prawa budowlanego, nie stanowią one kompletnego i zdatnego do użytku obiektu budowlanego. Stanowią pozostałość na gruncie bez żadnej wartości rynkowej. Potwierdza to opinia szacunkowa rzeczoznawców majątkowych.

Dłużnik oświadczył, że na Nieruchomości znajdują się budowle podziemne w postaci sieci kanalizacyjnej, elektrycznej i teletechnicznej. Opinia rzeczoznawców majątkowych wskazuje jednak, że są to instalacje nieczynne, ich widoczne elementy są zdewastowane, a same instalacje pozostały w gruncie, ponieważ w przeszłości związane były z eksploatacją posadowionych na Nieruchomości budynków. Obecnie instalacje nie są używane i należy je traktować jako pozostałość w gruncie po wyburzeniu budynków. Ocena rzeczoznawców majątkowych wskazuje na uszkodzenia ich widocznych elementów i brak użyteczności dla przyszłych inwestycji na Nieruchomości. Instalacje te będą musiały być usunięte z gruntu w przyszłym procesie inwestycyjnym, nie mają bowiem żadnej zdolności użytkowej na potrzeby budowy budynków przez nowego inwestora. Opinia szacunkowa rzeczoznawców majątkowych wskazuje, że instalacje nie posiadają – z powyższych powodów – żadnej wartości rynkowej.

W ocenie Wnioskodawcy instalacji w tym stanie nie można uznać za budowle, tym samym poprawne jest założenie, że Nieruchomość stanowi grunt niezabudowany.

Nawet wobec uznania instalacji za budowle będące własnością właściciela Nieruchomości. Wnioskodawca stoi na stanowisku, że przedmiotem dostawy w rozumieniu art. 7 ust. 1 u.p.t.u. jest grunt o charakterze niezabudowanym.

W orzeczeniu TSUE w sprawie z 19 listopada 2009 r. (C-461/08) wskazano, że jeżeli przedmiotem dostawy jest grunt, na którym znajduje się budynek lub część budynku przeznaczony do rozbiórki, a dostawa działki następuje z przeznaczeniem na budowę w miejscu starego budynku nowego obiektu, de facto mamy do czynienia z dostawą gruntu niezabudowanego.

Istotą tego typu transakcji jest bowiem nie tyle dostawa istniejącego budynku, co samej działki/gruntu, na którym jest on posadowiony. Trybunał wskazał na konieczność uwzględniania przy dostawie celu gospodarczego tej czynności.

Z kolei NSA w wyroku z 31 maja 2012 r. (I FSK 1375/11) podzielił pogląd wyrażony w wyroku WSA w Warszawie z 15 kwietnia 2011 r. (III SA/Wr 2464/10), że organy podatkowe prawidłowo przyjęły, że celem gospodarczym i ekonomicznym transakcji było dokonanie dostawy prawa użytkowania wieczystego do niezabudowanego gruntu, mimo znajdujących się na tym gruncie budynków, podlegających rozbiórce.

NSA zwrócił uwagę, że dostawa towarów na gruncie podatku VAT ma rozumienie szersze niż sprzedaż w ujęciu cywilistycznym. W argumentacji odwołał się również do dorobku orzecznictwa TSUE. W przypadku dostawy kładzie się nacisk na ekonomiczny (gospodarczy) aspekt transakcji w kontekście tzw. własności ekonomicznej, tj. rozporządzania towarem jak właściciel, ale też celu danej dostawy. Skoro dostawa ma miejsce także, gdy mamy do czynienia z nabyciem tzw. własności ekonomicznej, to przy dostawie liczy się przede wszystkim to, jaki jest efekt ekonomiczny danej transakcji.

Trybunał Sprawiedliwości UE w wielu swoich orzeczeniach zwracał głównie uwagę na ekonomiczny sens transakcji wskazując, że kryteria ekonomiczne mają decydujące znaczenie dla określenia prawidłowych skutków w zakresie podatku VAT dla danego zdarzenia gospodarczego (przykładowo: sprawa C-185/01, Auto Tease Holland B.V.).

Należy również wziąć pod uwagę zasadę powszechności opodatkowania podatkiem VAT. Stosowanie zwolnienia z podatku VAT stanowi wyjątek od tej zasady i jako taki nie może być nadużywany, w szczególności w efekcie zastosowania rozszerzającej wykładni prawa. Kryterium celu ekonomicznego dostawy uwzględnia właśnie między innymi te zasady.

Wobec tego istotna jest kwestia wartości rynkowej i stanu instalacji, ponieważ ustalić należy przedmiot sprzedaży w rozumieniu art. 7 ust. 1 u.p.t.u., czyli odczytać ekonomiczny sens i cel sprzedaży przeprowadzonej przez Wnioskodawcę.

Według mapy zasadniczej Nieruchomość posiada podziemne instalacje: wodociągową i kanalizacyjną i teletechniczną.

Widoczne studzienki rewizyjne kanalizacyjne są zasypane ziemią, gruzem i śmieciami. Układ instalacji uwidoczniony na mapie zasadniczej wskazuje, że były one najprawdopodobniej wykorzystywane do zasilania budynków znajdujących się wcześniej na Nieruchomości.

Nabywcą Nieruchomości jest spółka kapitałowa, której przedmiotem jest prowadzenie działalności developerskiej w obszarze budownictwa mieszkaniowego i komercyjnego.

Z powyższego wynika, że istotą ekonomiczną transakcji na Nieruchomości jest nabycie gruntu, nie zaś instalacji, które są bezużyteczne zarówno obecnie, jak i na potrzeby przyszłej inwestycji i nie mają wartości rynkowej. Określając wartość Nieruchomości rzeczoznawca majątkowy nie wziął pod uwagę wyceny instalacji stwierdził bowiem, że nie przedstawiają one żadnej wartości rynkowej. Dowodzi to, że przedmiotem dostawy w sensie ekonomicznym jest grunt niezabudowany.

Nie sposób przyjąć, że uszkodzone utwardzenia terenu oraz instalacje - w tym stanie technicznym nie przedstawiające żadnej wartości rynkowej ani zdolności użytkowej - uzasadniają argument o dostawie budowli na gruncie i tym samym zastosowanie zwolnienia z podatku w stosunku do sprzedaży dokonanej przez Wnioskodawcę i całej uzyskanej ceny.

W związku z powyższym sprzedaż Nieruchomości należy uznać za dostawę gruntu niezabudowanego i nie znajdują do niej zastosowania zwolnienie art. 43 ust. 1 pkt 10 u.p.t.u..

Ze względu na wydane w stosunku do Nieruchomości warunki zabudowy, stanowi ona tereny budowlane w rozumieniu art. 2 pkt 33 u.p.t.u.. Tym samym dostawa nie podlega zwolnieniu z art. 43 ust. 9 u.p.t.u..

Ad. 2

Art. 43 ust. 21 u.p.t.u. stanowi: „Jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych, o których mowa w art. 18, nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 9-10a, przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień od podatku nie są spełnione.”

Komornik sądowy w jednej z prowadzonych spraw w 2017 r. wystąpił do Dłużnika z pismem o przekazanie informacji o stanie Nieruchomości w zakresie niezbędnym do określenia skutków sprzedaży na gruncie podatku VAT. Dłużnik nie udzielił odpowiedzi na pismo.

Dłużnik w dniu przeprowadzenia licytacji złożył Wnioskodawcy pisemne oświadczenia. Dłużnik oświadczył, że nabył Nieruchomość w 2015 r. od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i od dnia jej nabycia nie ponosił wydatków na jej ulepszenie w wysokości przekraczającej 30% wartości. Dłużnik oświadczył również, że na Nieruchomości znajdują się budowle podziemne w postaci sieci kanalizacyjnej, elektrycznej i teletechnicznej. W ocenie Dłużnika sprzedaż Nieruchomości podlega zwolnieniu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 i 10a u.p.t.u.

Wnioskodawca kwalifikując sprzedaż Nieruchomości w zakresie podatku VAT nie jest związany oceną prawną przedstawioną przez Dłużnika. Wnioskodawca dokonuje takiej oceny na podstawie własnych ustaleń, ustaleń i oceny rzeczoznawców majątkowych oraz informacji uzyskanych od Dłużnika.

Oświadczenie Dłużnika w żaden sposób nie dostarczyło Wnioskodawcy informacji, które mogą być podstawą zastosowania zwolnienia. Po pierwsze przedstawiają tylko lakoniczną informację o sieciach znajdujących się na nieruchomości bez wskazania na ich stan techniczny, prawny, sposób i okres ich użytkowania oraz wartość. Pismo Dłużnika w sposób niespójny wskazuje jako podstawę zwolnienia z VAT art. 43 ust. 1 pkt 9 u.p.t.u. Przywołanie art. 43 ust. 1 pkt 9 u.p.t.u. wskazuje, że sam Dłużnik uznaje grunt za niezabudowany.

Dłużnik nie udzielił odpowiedzi na pytania komornika przedstawione w 2017 r., a oświadczenie przekazane przez Dłużnika nie dostarczyło Wnioskodawcy informacji uprawniających do zastosowania zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 u.p.t.u.

Powyższe przemawia za zastosowaniem w sprawie powołanego art. 43 ust. 21 u.p.t.u. Wnioskodawca zobowiązany jest przyjąć, że w stosunku do przedmiotowej sprzedaży nie zostały spełnione warunki stosowania zwolnień z art. 43 ust. 1 pkt 2, 3 i 9-10a u.p.t.u..

Nadto Wnioskodawca stoi na stanowisku, że podatnikiem w imieniu którego działa, jest B. Sp. z o.o., która nie przedstawiła Wnioskodawcy żadnych informacji oprócz pisma przedłożonego w czasie licytacji o nabyciu własności nieruchomości w drodze aportu.

Ad. 3

Art. 18 u.p.t.u. stanowi: „Organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2019 r. poz. 1438, z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.”

Komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu dłużnika. Prowadzona przez komornika sądowego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, gdy do rozliczenia tego podatku jest zobowiązany dłużnik, tzn. w przypadku gdy dłużnik - właściciel towarów - występuje jako podatnik podatku VAT, wówczas komornik jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy tego towaru.

Sprzedaż dokonana przez Wnioskodawcę ma więc szczególny charakter – stanowi czynność egzekucyjną w postaci sprzedaży Nieruchomości na licytacji zmierzającą do egzekucji wierzytelności wierzyciela względem Dłużnika.

W analizowanym stanie faktycznym Dłużnik zbył Nieruchomość i na dzień licytacji stanowiła ona własność innego podmiotu.

Fakt zbycia Nieruchomości przez Dłużnika nie zwalnia jednak Wnioskodawcy z obowiązku płatnika podatku VAT z tytułu sprzedaży Nieruchomości w drodze egzekucji.

Art. 930 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (dalej „k.p.c.”) stanowi: „Rozporządzenie nieruchomością po jej zajęciu nie ma wpływu na dalsze postępowanie. Nabywca może uczestniczyć w postępowaniu w charakterze dłużnika. W każdym razie czynności egzekucyjne są ważne tak w stosunku do dłużnika, jak i w stosunku do nabywcy.”

Jak wynika z powołanego przepisu k.p.c., dokonanie sprzedaży nieruchomości zajętej w postępowaniu egzekucyjnym jest ważne z punktu widzenia zasad prawa i nie wyklucza dalszego prowadzenia postępowania egzekucyjnego. Ponadto w takich sytuacjach sam nabywca nieruchomości może uczestniczyć w postępowaniu egzekucyjnym w charakterze dłużnika.

W sprawie będącej przedmiotem niniejszego wniosku od dnia przeniesienia własności Nieruchomości w drodze aportu jej nowym właścicielem jest B. Sp. z o.o. (na dzień wniesienia aportu będącą jeszcze spółką w organizacji).

Zatem Wnioskodawca w związku z dostawą Nieruchomości w trybie licytacji komorniczej będzie płatnikiem podatku VAT w imieniu podatnika dokonującego dostawy z rozumieniu art. 7 ust. 1 u.p.t.u., tj. B. Sp. z o.o. albo inny podmiot będący właścicielem Nieruchomości na dzień uprawomocnienia się postanowienia sądu o przysądzeniu własności.

W związku z tym, wystawiając fakturę dokumentującą sprzedaż na podstawie art. 106c w zw. z art. 106e ust. 1 pkt 20 u.p.t.u., Wnioskodawca - jako podatnika dokonującego dostawy - wskaże B. Sp. z o.o. albo inny podmiot będący właścicielem Nieruchomości na dzień uprawomocnienia postanowienia sądu o przysądzenia własności.

Komornik wykonuje obowiązki płatnika podatku VAT, o ile sprzedaży dokonuje w imieniu podmiotu posiadającego z tytułu tej dostawy status podatnika VAT.

Stosownie do art. 15 ust. 1 u.p.t.u. podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 u.p.t.u. działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Nieruchomość ma charakter terenów inwestycyjnych. Świadczą o tym w szczególności wydane dla niej warunki zabudowy.

Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością funkcjonują w obrocie jako podmioty prowadzące działalność gospodarczą.

Zgodnie z odpisem z Krajowego Rejestru Sądowego przedmiotem działalności gospodarczej B. Sp. z o.o. jest kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek, realizacja projektów budowlanych związanych z wznoszenie budynków oraz pośrednictwo w obrocie nieruchomościami.

W związku z powyższym analizowana sprzedaż dokonana została w imieniu podatnika VAT, tak bowiem należy zakwalifikować B. Sp. z o.o. na gruncie art. 15 ust. 1 u.p.t.u. Bez znaczenia dla tej oceny jest, że na dzień sprzedaży w drodze licytacji B. Sp. z o.o. nie była czynnym zarejestrowanym podatnikiem VAT. Rejestracja jest wyłącznie formalnym potwierdzeniem statusu podatnika. W stosunku do B. Sp. z o.o. nie stosuje się zwolnienia podmiotowego, ze względu na treść art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. d) u.p.t.u. Przepis ten wyklucza stosowanie zwolnienia podmiotowego z art. 113 ust. 1 u.p.t.u. w stosunku do podatników dokonujących dostawy terenów budowlanych.

W konsekwencji komornik sądowy dokonujący w toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko dłużnikowi sprzedaży nieruchomości - niebędącej w chwili licytacji własnością dłużnika, lecz innego podmiotu zobowiązanego w świetle przepisów k.p.c. do znoszenia prowadzonej z danego przedmiotu egzekucji - jest płatnikiem podatku od dostawy nieruchomości (uprzednio zbytej), dokonywanej w trybie egzekucji. Transakcji tej komornik sądowy dokonuje w imieniu nabywcy nieruchomości, czyli jej właściciela na dzień dostawy w rozumieniu art. 7 ust. 1 u.p.t.u.

Dostawą w rozumieniu art. 7 ust. 1 u.p.t.u. jest przeniesienie prawa do rozporządzenia towarem jak właściciel. Skutek ten powstaje w dacie uprawomocnienia się postanowienia sądu o przysądzeniu własności. Podatnikiem jest ten podmiot, który jest właścicielem Nieruchomości na dzień uprawomocnienia się postanowienia sądu, ponieważ to jemu przysługuje prawo do dysponowania rzeczą jak właściciel przenoszone w trybie dostawy na podmiot, na rzecz którego sąd przysądził własność Nieruchomości.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w poglądach Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, czego przykładem jest interpretacja z dnia 28 września 2020 r. nr 0114-KDIP1-2.4012.225.2020.2.PC.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na podstawie art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2019 r., poz. 1438, z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Z treści powyższego przepisu wynika, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji, w przypadku, gdy wykonuje czynności egzekucyjne.

Przez czynność egzekucyjną należy rozumieć każde formalne, oparte na przepisach procesowych, działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2020 r., poz. 1325 z późn. zm.), zgodnie z którym płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Podatnikiem natomiast, stosownie do treści art. 7 § 1 ww. ustawy, jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

Przepis art. 30 § 1 cyt. ustawy stanowi, że płatnik, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 8, odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany a niewpłacony.

W świetle cyt. wyżej przepisów, płatnikami podatku od towarów i usług (czyli podmiotami zobowiązanymi do obliczania, poboru podatku od podatnika i wpłaty podatku na konto organu podatkowego) mogą być organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi. Sytuacja taka ma miejsce, gdy w wykonaniu czynności egzekucyjnych organy te dokonują dostawy towarów należących do podatnika lub przez niego posiadanych z naruszeniem przepisów. Sformułowanie „płatnikami” oznacza, że organy te nie stają się z tytułu wykonania powyższych czynności podatnikami podatku od towarów i usług, lecz pełnią jedynie rolę płatnika w odniesieniu do podatku należnego z tytułu sprzedanych (zlicytowanych) towarów należących do podatnika, w stosunku do którego toczy się postępowanie egzekucyjne.

Zaznaczenia wymaga, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika, będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik.

Natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Komornik sądowy pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą dokonaną w ramach egzekucji. Nie bez znaczenia jest także fakt, że podatnik, będący dłużnikiem, zazwyczaj nie otrzymuje kwot uzyskanych przez organ egzekucyjny ze sprzedaży towarów w wykonaniu czynności egzekucyjnych. Prawdopodobne jest zatem, że podatnik nie posiada innych środków finansowych umożliwiających uiszczenie należnego podatku. Ustanowienie organu egzekucyjnego płatnikiem zapewnia odprowadzenie należnego podatku przez organ przeprowadzający dostawę w ramach czynności egzekucyjnych.

Zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, i do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Według art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Pojęcie „dostawa towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np.: sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Jak stanowi art. 2 pkt 22 ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Należy zaznaczyć, że aport to wkład na utworzenie lub powiększenie majątku spółki, który daje prawo do udziału w jej zyskach. Przedmiotem aportu mogą być pieniądze (aport pieniężny), rzeczy lub prawa (aport rzeczowy) oraz umiejętności, kompetencje techniczne czy zawodowe.

Wniesienie aportu rzeczowego do spółki prawa handlowego lub cywilnego – w zależności od tego co jest jego przedmiotem – spełnia definicję odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług, a tym samym, w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy, uznawane jest za sprzedaż.

W sytuacji zatem, gdy przedmiotem aportu są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z odpłatną dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług

Zatem należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jednak nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – zgodnie z treścią art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W związku z powyższym zaznacza się, że podmiot dokonujący czynności, polegające na wykorzystaniu nieruchomości dla celów działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca jest komornikiem sądowym i składa wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji w związku z postępowanie egzekucyjnym w sprawie (…). Przeciwko dłużnikowi A Spółka z o.o. prowadzone jest postępowanie egzekucyjne. Dłużnik został zarejestrowany jako podatnik VAT 1 października 2016 r. i wykreślony z rejestru podatników VAT 3 grudnia 2019 r. na podstawie art. 96 ust. 9a pkt 2 ustawy.

W zakresie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko Dłużnikowi Wnioskodawca w dniu 5 stycznia 2021 r. przeprowadził licytację z nieruchomości. Licytacja zakończyła się przybiciem na rzecz spółki kapitałowej prowadzącej działalności developerską w obszarze budownictwa mieszkaniowego i komercyjnego. Przysądzenie własności przez sąd jeszcze nie nastąpiło.

Nieruchomość będąca przedmiotem licytacji stanowi grunt niezabudowany. Zgodnie z danymi księgi wieczystej prawo własności Nieruchomości przysługuje Dłużnikowi.

Wnioskodawca ustalił, że Nieruchomość została kupiona przez Dłużnika w 2015 r. od osób fizycznych.

Oprócz własnych ustaleń Wnioskodawcy stan Nieruchomości potwierdza również opinia szacunkowa rzeczoznawców majątkowych zlecona przez Wnioskodawcę. Działka nie jest ogrodzona. W przeszłości na Nieruchomości posadowione były budynki, zostały one jednak całkowicie wyburzone. Obecnie na Nieruchomości nie znajduje się żaden budynek.

Nieruchomość znajduje się w zasięgu miejskiej instalacji gazowej, elektroenergetycznej, kanalizacyjnej i wodociągowej, które nie stanowią w ocenie Wnioskodawcy budowli w rozumieniu prawa budowlanego. Częściowe utwardzenie terenu stanowią: płyty betonowe, betonowe płyty podłóg zlikwidowanych budynków częściowo wyłożone terakotą oraz betonowe fundamenty zlikwidowanych budynków. Ze względu na brak ogrodzenia i nadzoru nad Nieruchomością jest ona wykorzystywana jako miejsce parkowania samochodów, nie stanowi jednak zorganizowanego parkingu. Teren jest wysypany ziemią lub szutrem oraz częściowo porośnięty trawą, nierówny i zaniedbany. Przy granicy działki znajdują się kopce gruzu. Według mapy zasadniczej Nieruchomość posiada podziemne instalacje: wodociągową i kanalizacyjną i teletechniczną. Widoczne studzienki rewizyjne kanalizacyjne są zasypane ziemią, gruzem i śmieciami. Układ instalacji uwidoczniony na mapie zasadniczej wskazuje, że były one najprawdopodobniej wykorzystywane do zasilania budynków znajdujących się wcześniej na Nieruchomości. Na Nieruchomości znajdują się następujące obiekty: płyty betonowe, betonowe płyty podłóg zlikwidowanych budynków częściowo wyłożone terakotą, betonowe fundamenty zlikwidowanych budynków, które nie stanowią w ocenie Wnioskodawcy budowli w rozumieniu prawa budowlanego.

W dniu licytacji (5 stycznia 2021 r.) Wnioskodawca otrzymał od Dłużnika dwa pisemne oświadczenia. Dłużnik oświadczył, że Nieruchomość została wniesiona aportem do spółki B. Sp. z o.o. (wpisana do Krajowego Rejestru sądowego z dniem 5 stycznia 2021 r.). Dłużnik oświadczył również, że na Nieruchomości znajdują się budowle podziemne w postaci sieci kanalizacyjnej, elektrycznej i teletechnicznej. W ocenie Dłużnika sprzedaż Nieruchomości podlega zwolnieniu z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 i 10a ustawy. Dłużnik oświadczył, że nabył Nieruchomość w 2015 r. od osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej i od dnia jej nabycia nie ponosił wydatków na jej ulepszenie w wysokości przekraczającej 30% wartości.

W dniu licytacji (5 stycznia 2021 r.) B. Sp. z o.o. złożyła Wnioskodawcy pismo informujące o tym, że 23 grudnia 2020 r. nabyła prawo własności Nieruchomości w trybie aportu i przedstawiła w załączeniu akt notarialny przeniesienia własności Nieruchomości. Spółka poinformowała, że do aportu Nieruchomości zastosowano zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 9 i 10a ustawy oraz, że do dnia złożenia oświadczenia nie została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego.

Wnioskodawca wskazał, że zgodnie § 21 pkt 1 aktu notarialnego sporządzonego dnia 1 grudnia 2015 r. przed notariuszem (…), Pan (…)reprezentujący Dłużnika spółkę pod firmą A. Sp. z o.o. jako Prezes Zarządu uprawniony do samodzielnej reprezentacji Spółki oświadczył, że po zawarciu umowy (umowy objętej w/w aktem notarialnym tj. umowy przeniesienia własności, umowy sprzedaży, ustanowienia hipotek), Spółka lub osoba przez Spółkę upoważniona, czy też przez Spółkę wskazana zamierza wystąpić z wnioskiem o wydanie warunków zabudowy dla Nieruchomości przy ul. (…), dotyczących budowy budynku mieszkalnego wielorodzinnego.

W toku postępowania egzekucyjnego komornik wystąpił z pismem wzywającym Dłużnika do udzielenia informacji niezbędnych do ustalenie właściwej stawki podatku od towarów i usług dla dostawy Nieruchomości. Pismo to znajduje się w aktach postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko dłużnikowi A Spółka z o.o.

A. Sp. z o.o. posiadał od dnia wszczęcia postępowania i posiada do dnia dzisiejszego status dłużnika w przedmiotowym postępowaniu egzekucyjnym.

Wnioskodawca nie posiada informacji w wyżej wskazanym zakresie (pytania 2 – 5 i 7-8 wezwania) - pomimo ww. udokumentowanej próby uzyskania tych informacji w toku postępowania egzekucyjnego od dłużnika.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy sprzedaż Nieruchomości w trybie postepowania egzekucyjnego stanowi dostawę gruntu niezabudowanego opodatkowaną podatkiem od towarów i usług VAT.

Uwzględniając okoliczności sprawy należy stwierdzić, że sprzedaż Nieruchomości w trybie postepowania egzekucyjnego, która została wniesiona w drodze aportu do spółki B. Sp. z o.o. stanowi dostawę dokonywaną w ramach działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, przez podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. Nabywcą jest spółka prawa handlowego. Zatem już tylko ten fakt przesądza, że każda sprzedaż obejmująca jej majątek jest dokonywana w ramach działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy (niezależnie od tego czy jest formalnie zarejestrowana jako podatnik VAT).

Należy jednakże zauważyć, że zarówno w treści wskazanej ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych towarów i czynności stawkami preferencyjnymi oraz zwolnienie od podatku.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Z powyższego przepisu wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają te dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku gruntów niezabudowanych, tylko te, które stanowią tereny budowlane. Pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, będących gruntami leśnymi, rolnymi itp., niebędących terenami budowlanymi – są zwolnione od podatku VAT.

Przez tereny budowlane – stosownie do treści art. 2 pkt 33 ustawy – rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

W tym miejscu należy zauważyć, że w myśl art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2020 r., poz. 293, z późn. zm.), kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, należy do zadań własnych gminy.

Jak stanowi art. 4 ust. 1 cyt. ustawy, ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego – w myśl zapisów ust. 2 powołanego przepisu – określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:

lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;
sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.

O przeznaczeniu nieruchomości stanowią zatem akty prawa miejscowego. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – jako źródło prawa miejscowego, a w przypadku jego braku, decyzja o warunkach zabudowy – jako akt indywidualny prawa administracyjnego.

W tym miejscu warto wyjaśnić, że stosownie do treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 28 marca 1996 r. w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen – „teren budowlany oznacza każdy nieuzbrojony lub uzbrojony teren uznany przez państwa członkowskie za teren z przeznaczeniem pod zabudowę”.

Tym samym, również w świetle orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości, za teren budowlany uznać można jedynie taki, który regulacjami prawa krajowego został przeznaczony pod zabudowę.

Wprowadzony do ustawy art. 2 pkt 33, w zgodny sposób odpowiada zatem treści ww. orzeczenia, gdyż cechę przeznaczenia pod zabudowę ustalić należy na podstawie określonych wprost w ustawie dokumentów prawa miejscowego.

Z powyższych przepisów wynika, że przeznaczenie określonego gruntu należy oceniać wyłącznie w oparciu o istniejący plan zagospodarowania przestrzennego bądź wydane decyzje o warunkach zabudowy nieruchomości.

Nieruchomość będąca przedmiotem wniosku jest niezabudowana i dla obszaru, na którym zlokalizowana jest Nieruchomość, brak jest obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego. Wydane zostały decyzje o warunkach zabudowy, dla innych niż Dłużnik podmiotów, które określają zasady zagospodarowania i zabudowy Nieruchomości dla inwestycji polegającej na budowie budynku wielorodzinnego z częścią usługową i garażem podziemnym.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy w kontekście obowiązujących przepisów prawa stwierdzić należy, że skoro dla Nieruchomości zostały wydane decyzje o warunkach zabudowy, które określają zasady zagospodarowania i zabudowy Nieruchomości dla inwestycji polegającej na budowie budynku wielorodzinnego z częścią usługową i garażem podziemnym, Nieruchomość spełnia definicję terenu budowlanego określonego w art. 2 pkt 33 ustawy i tym samym jej dostawa nie może korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

W tym miejscu należy zauważyć, że jeżeli przy zbyciu gruntu wystąpią przesłanki uniemożliwiające zastosowanie opisanego zwolnienia od podatku na podstawie ww. przepisu art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, to przepisy dopuszczają również możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, przy spełnieniu łącznie obu warunków, o których mowa w tym przepisie.

Według art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W konsekwencji, aby zastosować zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

towary muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej,

przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie choćby jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy, czy lat) – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Jak wskazał Wnioskodawca, B. Sp. z o.o. 23 grudnia 2020 r. nabyła prawo własności Nieruchomości w trybie aportu. Spółka poinformowała, że do aportu Nieruchomości zastosowano zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 9 i 10a u.p.t.u. oraz, że do dnia złożenia oświadczenia nie została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego. Zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u., będzie miało zastosowanie wyłącznie w przypadku, gdy podatnik nabył towar z podatkiem VAT. W przedmiotowej sprawie transakcja wniesienia aportem Nieruchomości do spółki B. Sp. z o.o., korzystała ze zwolnienia – została nabyta bez podatku VAT.

Skoro do omawianej transakcji czy sprzedaży Nieruchomości niezabudowanej w trybie postepowania egzekucyjnego nie znajdzie zastosowania zwolnienie z podatku wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy ani z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, przedmiotowa transakcja sprzedaży Nieruchomości w trybie postepowania egzekucyjnego będzie opodatkowana wg właściwej stawki podatku VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 należało uznać za prawidłowe.

Wnioskodawca (komornik sądowy) powziął wątpliwości, czy w związku ze sprzedażą Nieruchomości w trybie postępowania egzekucyjnego, będąc płatnikiem podatku od towarów i usług wystawia fakturę w imieniu Dłużnika.

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy, mając na względzie powołane przepisy prawa oraz elementy stanu faktycznego, wskazać należy, że Wnioskodawca dokonujący w toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko Dłużnikowi sprzedaży Nieruchomości niebędącej w chwili licytacji własnością dłużnika, lecz innego podmiotu wystąpi w roli płatnika podatku od towarów i usług. Niniejsze wynika z faktu, że na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług sprzedaż wskazanej we wniosku Nieruchomości stanowiła dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, i skutkowała przeniesieniem prawa własności do nieruchomości.

Wraz z wniesieniem aportem przez Dłużnika do Spółki B. Sp. z o.o. Nieruchomości stanowiącej działkę niezabudowaną spółka ta uzyskała prawo do rozporządzania przedmiotową nieruchomością jak właściciel. W momencie sprzedaży licytacyjnej wskazanej Nieruchomości prawo do rozporządzania przedmiotową nieruchomością będzie należało do B. Sp. z o.o. W świetle powyższego czynności egzekucyjne - a więc licytacja komornicza mająca za przedmiot Nieruchomość - powinny uwzględniać aktualnego właściciela rozporządzającego rzeczą (towarem), w imieniu którego powinny być dokumentowane czynności prawne obejmujące wskazaną nieruchomość.

Z uwagi na fakt, że w przedmiotowej sprawie doszło do zbycia przez Dłużnika towaru, w tym przypadku nieruchomości gruntowej, w konsekwencji czego nabywca (spółka B. Sp. z o.o.) zaczął dysponować towarem jak właściciel, należy uznać, że dokonano dostawy Nieruchomości w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 930 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 1575, z późn. zm.), zwanej dalej k.p.c., rozporządzenie nieruchomością po jej zajęciu nie ma wpływu na dalsze postępowanie. Nabywca może uczestniczyć w postępowaniu w charakterze dłużnika. W każdym razie czynności egzekucyjne są ważne tak w stosunku do dłużnika, jak i w stosunku do nabywcy.

Jak wynika z powyższego przepisu, dokonanie sprzedaży nieruchomości zajętej w postępowaniu egzekucyjnym jest ważne z punktu widzenia zasad prawa i nie wyklucza dalszego prowadzenia postępowania egzekucyjnego. Ponadto w takich sytuacjach sam nabywca nieruchomości jest traktowany jak dłużnik.

Zatem w rozpatrywanej sprawie od dnia wniesienia aportem nowym właścicielem nieruchomości jest B. Sp. z o.o.

W konsekwencji komornik sądowy dokonujący w toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko dłużnikowi sprzedaży Nieruchomości - niebędącej w chwili licytacji własnością Dłużnika, lecz innego podmiotu zobowiązanego w świetle przepisów k.p.c. do znoszenia prowadzonej z danego przedmiotu egzekucji - jest płatnikiem podatku od dostawy Nieruchomości (uprzednio zbytej), dokonywanej w trybie egzekucji. Transakcji tej komornik sądowy dokonuje w imieniu nabywcy nieruchomości, tj. B. Sp. z o.o., która nabyła niniejszą Nieruchomość.

Jednocześnie transakcja ta powinna zostać udokumentowana fakturą – zgodnie z art. 106c ustawy, stosownie do którego faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika:

organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;
komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.

W związku z tym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 3 należało uznać za prawidłowe.

Jednocześnie tut. Organ wskazuje, że uwagi na podjęte rozstrzygniecie, zgodnie z którym transakcja sprzedaży Nieruchomości w trybie postepowania egzekucyjnego jest opodatkowana podatkiem VAT (pytanie nr 1), nie udziela się odpowiedzi na pytanie oznaczone nr 2 wniosku, gdyż Wnioskodawca oczekiwał na nie odpowiedzi w sytuacji, gdyby organ uznał, ze stanowisko w zakresie pytania 1 jest nieprawidłowe.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Należy wskazać, że wydana interpretacja nie rozstrzyga, czy transakcja sprzedaży Nieruchomości w trybie postepowania egzekucyjnego będzie opodatkowana stawką podatku w wysokości 23%. Zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku, nie mogą być rozpatrzone. Dodatkowo należy podkreślić, że na podstawie art. 42b ust. 1 w powiązaniu z art. 42a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług podatnik może wystąpić do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie wiążącej informacji stawkowej (WIS), która jest wydawana w formie decyzji na potrzeby opodatkowania podatkiem dostawy towarów, importu towarów, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów albo świadczenia usług. Kwestia ustalenia wysokości stawki podatku od towarów i usług dla dostawy towarów lub świadczenia usług od dnia 1 lipca 2020 r. może być określona wyłącznie w ramach wydania Wiążącej Informacji Stawkowej określonej w art. 42a ustawy.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin