Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-2.4014.12.2021.2.MZ
z 20 kwietnia 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1325 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 15 stycznia 2021 r. (data wpływu 15 stycznia 2021 r.), uzupełnionym 12 kwietnia 2021 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia w drodze darowizny spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego obciążonego hipoteką – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 stycznia 2021 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia w drodze darowizny spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego obciążonego hipoteką.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z 6 kwietnia 2021 r. Znak: 0111-KDIB2-2.4015.4.2021.1.MZ, 0111-KDIB2-2.4014.12.2021.1.MZ wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 12 kwietnia 2021 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Pani H. M. w dniu 27 listopada 2019 r. nabyła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego o powierzchni 26,5 m² za kwotę 279.000,00 zł w formie sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego. Dla lokalu została założona księga wieczysta. Zakup został sfinansowany za pomocą środków pochodzących z kredytu hipotecznego w polskich złotych. Kredyt został udzielony kupującemu przez Bank na mocy postanowień Umowy kredytu hipotecznego zabezpieczonego na nieruchomości. Kwota kredytu wyniosła 260.100,00 zł (w tym 10.000,00zł na koszt remontu mieszkania). Kwota 30.000,00 zł pochodziła ze środków własnych. Kredyt został ustanowiony na 360 miesięcy i jednocześnie, w celu zabezpieczenia spłaty udzielonego kredytu, została ustanowiona na rzecz Banku hipoteka umowna na nieruchomości w kwocie 442.170,00 zł. Obecnie zgodnie z umową z Bankiem Pani H. M. wraz z Wnioskodawcą odpowiadają za spłatę kredytu hipotecznego. Wnioskodawca jest współkredytobiorcą. Pani H. M. jest osobą niespokrewnioną z Wnioskodawcą, tj. osobą fizyczną należącą do III grupy podatkowej wobec siebie. Od momentu kupna nieruchomości Wnioskodawca sam zamieszkuje lokal oraz spłaca zobowiązanie wobec Banku oraz w całości ponosi wszelkie opłaty, tj. czynsz, opłaty za media. Ze względu na zmianę sytuacji życiowej Pani H. M. i Wnioskodawca podjęli decyzję o zniesieniu nieodpłatnie, tj. bez spłat i dopłat do żadnej ze stron, własności prawa spółdzielczego do lokalu w drodze darowizny w formie aktu notarialnego. Nieodpłatne zniesienie spółdzielczego prawa do lokalu odbędzie się bez dokonywania jakiejkolwiek zapłaty w formie pieniężnej czyli bez przekazania jakichkolwiek środków pieniężnych na rzecz Pani H. M. Na dzień dzisiejszy wartość zadłużenia z Bankiem wynosi 257.353,54 zł, odsetki, prowizje i koszty bieżące 1.803,41 zł. Wartość rynkowa niniejszego lokalu szacowana jest na kwotę 260.000,00 zł.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że

• Darowizna nie będzie wiązała się z przejęciem długów i ciężarów przez Wnioskującego. Ciężar hipoteki nadal będzie ciążył na Darczyńcy. Dodatkowo Wnioskujący już jest współkredytobiorcą.
• Wnioskodawca i Darczyńca są zobowiązani solidarnie do spłaty całości kredytu, Wnioskodawca spłaca i będzie spłacał kredyt.
• Bank ma prawo żądać spłaty od każdego z dłużników.
• Wnioskodawca nadal będzie współkredytobiorcą wraz z Darczyńcą.
  
  

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie (sformułowane we wniosku jako drugie):

Czy następuje zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ Wnioskodawca już jest współkredytobiorcą?

Zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na planowaną darowiznę dla niego, Wnioskodawca zostanie zwolniony z podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ jest on już współkredytobiorcą.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji przywołano powyżej tylko tę część stanowiska Wnioskodawcy, która odnosi się do podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od spadków i darowizn, zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 815 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy – podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona),
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona),
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Charakterystycznym dla zakresu opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest zamknięty katalog czynności i zdarzeń, które są opodatkowane tym podatkiem – opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych są tylko czynności enumeratywnie i wprost wskazane w przytoczonym wyżej przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Zgodnie z przywołanymi przepisami opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają darowizny, ale te o określonym w ustawie charakterze.

Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie zawiera pojęcia „darowizna”, dlatego też należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1740 ze zm.). Na podstawie art. 888 § 1 tej ustawy – przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Darowizna jest więc czynnością, której celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego), a zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – podatkowi podlegają umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy – podstawę opodatkowania stanowi w tym przypadku wartość długów i ciężarów albo zobowiązań przejętych przez obdarowanego.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy – obowiązek podatkowy przy umowie darowizny powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, tj. w dniu zawarcia umowy darowizny i stosownie do art. 4 pkt 3 ww. ustawy ciąży na obdarowanym.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 2 lit. a) ww. ustawy – stawka podatku od umów darowizny przy przeniesieniu własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – wynosi 2%.

W świetle powołanych przepisów umowa darowizny stanowi czynność opodatkowaną podatkiem od czynności cywilnoprawnych w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy, przy czym podstawą opodatkowania jest wartość długów i ciężarów albo zobowiązań przejętych przez obdarowanego. Podatnikiem podatku od czynności cywilnoprawnych w przypadku umowy darowizny jest obdarowany.

Jednakże w przypadku, gdy umowa darowizny, nie wiąże się z przejęciem przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań osoby darującej, to taka umowa darowizny nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Z opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku oraz jego uzupełnieniu wynika, że w dniu 27 listopada 2019 r. Pani H. M. – osoba niespokrewniona z Wnioskodawcą zakupiła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego o powierzchni 26,5 m² za kwotę 279.000,00 zł. Zakup został sfinansowany ze środków pochodzących z kredytu hipotecznego udzielonego kupującej przez Bank na mocy postanowień Umowy kredytu hipotecznego zabezpieczonego na nieruchomości. Kwota kredytu wyniosła 260.100,00 zł (w tym 10.000,00 zł na koszt remontu mieszkania). Kwota 30.000,00 zł pochodziła ze środków własnych. Kredyt został ustanowiony na 360 miesięcy i jednocześnie, w celu zabezpieczenia spłaty udzielonego kredytu, została ustanowiona na rzecz Banku hipoteka umowna na nieruchomości w kwocie 442.170,00 zł. Obecnie zgodnie z umową z Bankiem Pani H. M. wraz z Wnioskodawcą odpowiadają za spłatę kredytu hipotecznego. Wnioskodawca jest współkredytobiorcą. Od momentu kupna nieruchomości Wnioskodawca sam zamieszkuje lokal oraz spłaca zobowiązanie wobec Banku oraz w całości ponosi wszelkie opłaty, tj. czynsz, opłaty za media. Ze względu na zmianę sytuacji życiowej Pani H. M. i Wnioskodawca podjęli decyzję o zniesieniu nieodpłatnie, tj. bez spłat i dopłat dla żadnej ze stron, własności prawa spółdzielczego do lokalu w drodze darowizny w formie aktu notarialnego. Nieodpłatne zniesienie spółdzielczego prawa do lokalu odbędzie się bez dokonywania jakiejkolwiek zapłaty w formie pieniężnej czyli bez przekazania jakichkolwiek środków pieniężnych na rzecz Pani H. M. Tym samym Wnioskodawca nabędzie w drodze umowy darowizny spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, które jest obciążone hipoteką. Darowizna nie będzie wiązała się z przejęciem długów i ciężarów przez Wnioskodawcę. Ciężar hipoteki nadal będzie ciążył na Darczyńcy. Wnioskodawca i Darczyńca są zobowiązani solidarnie do spłaty całości kredytu, Wnioskodawca spłaca i będzie spłacał kredyt. Bank ma prawo żądać spłaty od każdego z dłużników. Wnioskodawca nadal będzie współkredytobiorcą wraz z Darczyńcą. Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy następuje zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ Wnioskodawca już jest współkredytobiorcą

Zgodnie z art. 244 § 1 ustawy Kodeks cywilny – hipoteka stanowi ograniczone prawo rzeczowe. Hipotekę regulują odrębne przepisy, a mianowicie ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 2204).

W myśl art. 65 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece – w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka).

Zgodnie z art. 519 § 1 ustawy Kodeks cywilny – osoba trzecia może wstąpić na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony (przejęcie długu).

Istotą instytucji przejęcia długu jest zmiana podmiotowa stosunku prawnego, polegająca na tym, że w miejsce dotychczasowego dłużnika wstępuje inny podmiot, zwalniając tym samym dotychczasowego dłużnika z obowiązku spełnienia świadczenia.

W sytuacji opisanej we wniosku, Wnioskodawca nie wstąpi w miejsce dłużnika w stosunku do Banku. Jak wskazano w uzupełnieniu wniosku, nadal będzie współkredytobiorcą wraz z darczyńcą, zobowiązanym solidarnie do spłaty całości kredytu. Tym samym Wnioskodawca nabywając w drodze umowy darowizny spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, który jest obciążone hipoteką, nie przejmuje żadnych długów i obciążeń.

Jak już wskazano powyżej, zgodnie z zacytowanym art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa darowizny podlega temu podatkowi, ale wyłącznie w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy, tj. w sytuacji, gdy na obdarowanego przechodzą wraz z przedmiotem darowizny wszelkie obowiązki z nim związane, ciążące dotychczas na darczyńcy. Samo przyjęcie przez Wnioskodawcę (obdarowanego) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego obciążonego hipoteką nie rodzi obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż przeniesienie w drodze darowizny ww. prawa nie powoduje przejścia na nabywcę długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy, które zabezpieczone były przedmiotem hipoteki, z czym ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych wiąże powstanie zobowiązania podatkowego.

Hipoteka stanowi jedynie zabezpieczenie rzeczowe roszczenia wierzyciela, polegające na tym, że wierzyciel może przeprowadzić egzekucję z przedmiotu hipoteki z pierwszeństwem przed osobami trzecimi i bez względu na to kto jest właścicielem/posiadaczem przedmiotu hipoteki w momencie egzekucji. Samo zaś przeniesienie prawa do przedmiotu objętego hipoteką nie ma wpływu na pierwotny stosunek obligacyjny łączący wierzyciela i dłużnika. Nie następuje ani zmiana podmiotowa stron stosunku zobowiązaniowego, ani przedmiotu tego stosunku. Aby powstał obowiązek podatkowy w myśl ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przeniesienie własności przedmiotu obciążonego hipoteką musiałoby być połączone z cesją zobowiązań po stronie dłużnika, co w opisywanym zdarzeniu przyszłym nie będzie miało miejsca. Tylko w przypadku cesji zobowiązań na obdarowanego przeszłyby zobowiązania osobiste dłużnika i zostałaby spełniona przesłanka z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że w związku z faktem, że opisana umowa darowizny nie będzie wiązała się z przejęciem przez Wnioskodawcę długów, ciężarów i zobowiązań darczyńcy, umowa ta nie będzie stanowić czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. A zatem z tytułu zawarcia opisanej we wniosku umowy darowizny spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego obciążonego hipoteką nie będzie ciążył na Wnioskodawcy, jako obdarowanym, obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Nie można zatem zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, zgodnie z którym z uwagi na planowaną darowiznę dla niego, Wnioskodawca zostanie zwolniony z podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ jest on już współkredytobiorcą. Skoro bowiem w przedmiotowej sprawie czynność darowizny w ogóle nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to nie będzie czego zwalniać z opodatkowania wymienionym podatkiem.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.