Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB3-2.4012.25.2021.2.MGO
z 27 kwietnia 2021 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2020 r., poz. 1325 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 14 stycznia 2021 r. (data wpływu 14 stycznia 2021 r.) uzupełnionym pismem z 13 kwietnia 2021 r. (data wpływu 13 kwietnia 2021 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

  • – zwolnienia od podatku świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz „A” usługi obejmującej etap III projektu „…” – jest prawidłowe,
  • – zwolnienia od podatku świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz „M” usług obejmujących etap I, etap II oraz etap IV projektu „…” – jest nieprawidłowe,
  • – zwolnienia od podatku świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz „E” usługi obejmującej etap III projektu „…” – jest prawidłowe,
  • – zwolnienia od podatku świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz „E” usług obejmujących etap I, etap Ia oraz etap II projektu „…” –jest prawidłowe,
  • – zwolnienia od podatku świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz „M” usługi obejmującej etap IV projektu „…” – jest nieprawidłowe,
  • – zwolnienia od podatku świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz „C” usług obejmujących etap III projektu „…” – jest prawidłowe,
  • – zwolnienia od podatku świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz „N” usług obejmujących etap I i Ia projektu „…” – jest nieprawidłowe,
  • – zwolnienia od podatku świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz „T” usług obejmujących etap II projektu „…” – jest nieprawidłowe,
  • – zwolnienia od podatku świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz „F” usług obejmujących etap IV projektu „…” – jest nieprawidłowe,
  • – zwolnienia od podatku świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz „H” usług obejmujących etap III projektu „….” – jest prawidłowe,
  • – zwolnienia od podatku świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz „H” usług obejmujących etap I i IV projektu „…” – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 stycznia 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych przez Wnioskodawcę usług obejmujących różne etapy projektów realizowanych w ramach programów współfinansowanych ze środków funduszy unijnych.

Wniosek został uzupełniony pismem z 13 kwietnia 2021 r. (data wpływu 13 kwietnia 2021 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z 30 marca 2021 r. znak: 0111-KDIB3-2.4012.25.2021.1.MGO.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą, w ramach której świadczy usługi (dalej: usługi) osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą, jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej oraz osobom prawnym (dalej: Zamawiający).

Przedmiotem usług są czynności składające się na określone etapy projektów realizowanych w ramach programów współfinansowanych ze środków funduszy unijnych.

Wśród Zamawiających są zarówno podmioty, które realizują Projekty, jak i podmioty, które są wykonawcami w stosunku do innych podmiotów realizujących Projekty.

Projekty są finansowane w całości albo w co najmniej 70% ze środków publicznych.

Projekty są realizowane w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój na lata 2014-2020 – oś I – Rynek pracy otwarty dla wszystkich albo w ramach regionalnych programów operacyjnych (np. w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2014-2020, Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2014-2020).

Zgodnie z dokumentem pt. „…” (... 2020 r. zamieszczonym na stronie: … celem Projektów jest:

  1. zwiększenie możliwości zatrudnienia oraz jego utrzymania przez osoby młode do 29 roku życia, w tym w szczególności osoby bez pracy, które nie uczestniczą w kształceniu i szkoleniu (tzw. młodzież …),
  2. zdobywanie i doskonalenie przez osoby młode do 29 roku życia umiejętności społecznych ważnych na rynku pracy,
  3. zwiększenie poziomu i jakości zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami i osób biernych zawodowo z powodu choroby.


Z kolei celami regionalnych programów operacyjnych, o których mowa powyżej, są:

  • wzrost zdolności do podjęcia zatrudnienia osób o niskich kwalifikacjach, pozostających bez pracy,
  • podwyższenie poziomu aktywności społeczno-zawodowej osób, zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym.

Projekty dzielą się na 5 zasadniczych etapów:

  1. etap I – opracowanie indywidualnego planu działania (indywidualnej ścieżki rozwoju); etap ten polega na indywidualnych spotkaniach z uczestnikami Projektu (dalej: Uczestnicy) i przeprowadzaniu z nimi rozmów, wywiadów, testów itp., identyfikowaniu ich potrzeb, diagnozowaniu możliwości kształcenia (doskonalenia) zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego, poszukiwaniu przyczyn braku zatrudnienia itp., a w niektórych przypadkach także na indywidualnych zajęciach z couchem lub psychologiem, w celu identyfikacji kompetencji społecznych i zawodowych Uczestników;
  2. etap II – zajęcia grupowe (szkolenia) dla Uczestników dotyczące rynku pracy, sposobów poszukiwania pracy, pisania CV, listów motywacyjnych, przygotowania się do rozmowy kwalifikacyjnej, elementów negocjacji z pracodawcą itp.;
  3. etap III – szkolenia zawodowe - zajęcia grupowe dla uczestników przygotowujące (uczące) do określonego zawodu zidentyfikowanego w ramach etapu I (np. kurs na magazyniera), kończące się egzaminem i certyfikatem;
  4. etap IV – wsparcie w poszukiwaniu pracy dla Uczestników; w ramach tego etapu Wnioskodawca:
    1. służy Uczestnikom pomocą w zastosowaniu wiedzy, którą nabyli na etapie II, co sprowadza się do udzielania pomocy w samodzielnym poszukiwaniu pracy przez Uczestników, przy sporządzeniu CV i listów motywacyjnych, w przygotowaniu się na rozmowę kwalifikacyjną itp. - poprzez indywidualne zajęcia;
    2. równolegle z działaniami opisanymi powyżej pod lit. a), wyszykuje informacje o ofertach pracy zgodnej z kompetencjami zawodowymi Uczestników zidentyfikowanymi na etapie I oraz nabytymi na etapie III;
  5. etap V – staż uczestników u pracodawców (jako efekt działań w ramach poprzednich etapów).


Wnioskodawca podkreśla, że etap III każdego Projektu (obejmujący szkolenia zawodowe) stanowi zasadniczą (podstawową, najistotniejszą) część Projektu. O takim charakterze etapu III świadczy udział liczby godzin zaangażowania na tym etapie w całkowitej liczbie godzin zaangażowania w całym Projekcie (tj. na wszystkich etapach od I do IV). Udział ten wynosi przeciętnie ok. 70-80% procent.

Wnioskodawca stara się zwykle realizować wszystkie etapy od I do IV w ramach danego Projektu, jednakże nie zawsze to się udaje ze względów biznesowych (przegrana w przetargu, konkursie itp.). Może więc zdarzać się, że w zależności od danego Projektu, Wnioskodawca realizuje wszystkie etapy od I do IV albo tylko niektóre z nich. Przy czym z reguły w tym drugim przypadku Wnioskodawca realizuje etap III.

Wnioskodawca nie uczestniczy w etapie V.

W przypadku gdy Wnioskodawca realizuje wszystkie etapy od I do IV danego Projektu, wówczas - w zależności od przypadku (stanu faktycznego) - może się zdarzać, że świadczy usługi dotyczące tych etapów (w skład których wchodzą opisane powyżej czynności) na rzecz:

  • (jednego) Zamawiającego będącego wykonawcą w stosunku do innego podmiotu, który realizuje Projekt (Wnioskodawca -> wykonawca -> podmiot realizujący Projekt) – stan faktyczny nr 2.

W uzupełnieniu Wnioskodawca podał, że:

Wnioskodawca uzupełnia stan faktyczny wskazany we wniosku z dnia 14 stycznia 2021 r. jako stan faktyczny nr 2, a dotyczący przypadku, w którym Wnioskodawca realizuje wszystkie etapy danego projektu i świadczy te usługi na rzecz zamawiającego (zamawiających) będącego wykonawcą w stosunku do innego podmiotu, który jest beneficjentem (Wnioskodawca -> wykonawca -> beneficjent).

Wnioskodawca uzupełnia opis stanu faktycznego o następujące okoliczności, z uwzględnieniem pytań zawartych w wezwaniu tut. organu z dnia 30 marca 2021 roku. Jednocześnie dla każdego stanu faktycznego Wnioskodawca formułuje pytania oraz przedstawia własne stanowisko w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego.

Stan faktyczny nr 2a („…”)

Przedstawienie stanu faktycznego nr 2a

W ramach stanu faktycznego nr 2 Wnioskodawca wskazuje następujący uszczegółowiony stan faktyczny, który dalej – w celu zachowania przejrzystości wniosku i sformułowania konkretnego pytania do tego stanu faktycznego – będzie określany jako stan faktyczny nr 2a.

W obrębie stanu faktycznego nr 2a Wnioskodawca świadczy usługi w ramach projektu pn. „…” (odpowiedź na pytanie nr 1 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

W ramach stanu faktycznego nr 2a Wnioskodawca świadczy usługi:

  1. wchodzące w zakres etapu I opisanego we wniosku (opracowanie indywidualnego planu działania) na rzecz podmiotu „M” - podmiotu mającego siedzibę na terytorium Polski; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy),
  2. wchodzące w zakres etapu II opisanego we wniosku (szkolenia dotyczące rynku pracy) na rzecz podmiotu „M” - tego samego podmiotu, który jest nabywcą usługi w etapie I; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy),
  3. wchodzące w zakres etapu III opisanego we wniosku (szkolenia zawodowe) na rzecz podmiotu „A” (tj. innego niż podmiot „M”) - podmiotu mającego siedzibę (miejsce zamieszkania) na terytorium Polski; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy),
  4. wchodzące w zakres etapu IV opisanego we wniosku (wsparcie w poszukiwaniu pracy) na rzecz podmiotu „M” - tego samego podmiotu, który jest nabywcą usługi w etapie I i II; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy).

Wnioskodawca wyjaśnia, że projekt pn. „…” dzieli się na 5 zasadniczych etapów, spośród których Wnioskodawca realizuje 4 etapy:

  1. etap I - opracowanie indywidualnego planu działania; etap ten polega na indywidualnych spotkaniach z uczestnikami projektu i przeprowadzaniu z nimi rozmów, wywiadów, testów itp., identyfikowaniu ich potrzeb, diagnozowaniu możliwości kształcenia (doskonalenia) zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego, poszukiwaniu przyczyn braku zatrudnienia itp., w celu identyfikacji kompetencji społecznych i zawodowych uczestników;

  2. etap II - zajęcia grupowe (szkolenia) dla uczestników dotyczące rynku pracy, sposobów poszukiwania pracy, pisania CV, listów motywacyjnych, przygotowania się do rozmowy kwalifikacyjnej, elementów negocjacji z pracodawcą itp.;

  3. etap III - szkolenia zawodowe - zajęcia grupowe dla uczestników przygotowujące (uczące) do określonego zawodu zidentyfikowanego w ramach etapu I (np. kurs na magazyniera), kończące się egzaminem i certyfikatem;

  4. etap IV - wsparcie w poszukiwaniu pracy dla uczestników; w ramach tego etapu Wnioskodawca:
    1. służy uczestnikom pomocą w zastosowaniu wiedzy, którą nabyli na etapie II, co sprowadza się do udzielania pomocy w samodzielnym poszukiwaniu pracy przez uczestników, przy sporządzeniu CV i listów motywacyjnych, w przygotowaniu się na rozmowę kwalifikacyjną itp. - poprzez indywidualne zajęcia;
    2. równolegle z działaniami opisanymi powyżej pod lit. a), wyszukuje informacje o ofertach pracy zgodnej z kompetencjami zawodowymi uczestników zidentyfikowanymi na etapie I oraz nabytymi na etapie III;


Etap V obejmuje staż uczestników projektu u pracodawców (jako efekt działań w ramach poprzednich etapów). Wnioskodawca nie uczestniczy w tym etapie.

Wszystkie etapy projektu stanowią niezbędny - z punktu widzenia projektu - element procesu kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego w celu umożliwienia podjęcia przez uczestnika projektu pracy w określonym zawodzie, przez co poszczególnych etapów nie można analizować w oderwaniu od całości projektu i jego celów.

W kontekście projektu etapy od I do IV są ze sobą ściśle powiązane w ten sposób, że usunięcie danego etapu będzie niweczyć, czynić niemożliwym lub znacznie utrudniać realizację czy zasadność (celowość) innego etapu, w sposób opisany poniżej, niezależnie od tego, kto realizuje dany etap. Wszystkie etapy stanowią nierozerwalną całość i muszą zostać wszystkie wykonane, aby spełnić warunki projektu i dofinansowania. Niezrealizowanie przez beneficjenta któregoś z etapów projektu stanowiłoby naruszenie warunków realizacji projektu i dofinansowania.

Etap I (opracowanie indywidualnego planu działania, indywidualnej ścieżki rozwoju) jest niezbędny do ustalenia, jaki zawód powinien stanowić przedmiot kształcenia albo przekwalifikowana zawodowego. Bez tego etapu w ogóle nie wiadomo byłoby, w jakim kierunku należy prowadzić kształcenie czy przekwalifikowane zawodowe, a zatem kolejne etapy byłyby pozbawione sensu i cechowały się przypadkowością w doborze tematyki zawodowej itd.

Etap II (szkolenia dla uczestników dotyczące rynku pracy itp.) jest również niezbędny w procesie kształcenia albo przekwalifikowana zawodowego. Na współczesnym rynku pracy możliwość wykonywania zawodu jest uzależniona nie tylko od ściśle zawodowego przygotowania danej osoby do wykonywania danego zawodu, ale również wiedzy i umiejętności w zakresie poruszania się na konkurencyjnym rynku pracy celem znalezienia miejsca, w którym zawód można wykonywać. O sukcesie na tym polu decydują obecnie nie tylko wiedza zawodowa, ale również inne cechy, jak np. umiejętność negocjacji, właściwego sporządzenia CV czy przekonującego zaprezentowania się podczas procesu rekrutacyjnego.

Etap III (szkolenia zawodowe) stanowi zasadniczy etap kształcenia zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego.

Etap IV (zawierający elementy pośrednictwa pracy) jest niezbędnym łącznikiem pomiędzy teoretycznym zdobywaniem wiedzy i umiejętności na temat zawodu oraz rynku pracy, co ma miejsce na poprzednich etapach, a przystąpieniem do praktycznego wykonywania tego zawodu.

Etap V (staż) jest uwieńczeniem celu kształcenia zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego. Nie chodzi bowiem o to, aby w ramach tych procesów kształcenie czy przekwalifikowanie zawodowe miało charakter teoretyczny, ale aby prowadziło do możliwości realnego wykonywania zawodu. Sukces kształcenia zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego mierzony jest tym, czy uczestnik faktycznie podejmuje wykonywanie określonego zawodu, do którego został przygotowany na poprzednich etapach.

Projekt pn. „…” jest finansowany w co najmniej 70% ze środków publicznych (odpowiedź na pytanie nr 2 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Świadczone przez Wnioskodawcę usługi szkoleniowe obejmujące etap III projektu stanowią usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT (odpowiedź na pytanie nr 3 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Świadczone usługi w ramach etapu III nie są prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach (odpowiedź na pytanie nr 4 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Wnioskodawca posiada dokumentację potwierdzającą, że źródłem finansowania wymienionych usług w co najmniej 70% są środki publiczne. Dokumentacją taką jest pisemne oświadczenie beneficjenta (odpowiedź na pytanie nr 5 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Usługi szkoleniowe są świadczone przez Wnioskodawcę w ramach szkolenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego osób tego potrzebujących (odpowiedź na pytanie nr 6 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Świadczone usługi w ramach etapu III obejmują nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem lub mają na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych (odpowiedź na pytanie nr 7 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Wnioskodawca ma zawartą pisemną umowę ze zlecającym wykonanie usługi - z „M” w zakresie etapu I, II i IV oraz z „A” w zakresie etapu III (odpowiedź na pytanie nr 8 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Wnioskodawca zawarł umowę z ww. podmiotami. Natomiast nie zawiera umów z osobami będącymi uczestnikami projektu. Umowy z tymi osobami zawiera beneficjent (odpowiedź na pytanie nr 9 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Czynności w ramach etapu I, etapu II i etapu IV są wykonywane na podstawie jednej umowy zawartej z „M”. Czynności w ramach etapu III są wykonywane na podstawie jednej umowy zawartej z „A” (odpowiedź na pytanie nr 10 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Wnioskodawca dodatkowo wyjaśnia, że faktury są wystawiane na ww. nabywców za każdy etap odrębnie (tj. odrębnie jest fakturowany etap I, odrębnie - etap II, odrębnie - etap III, odrębnie - etap IV). Podstawą kalkulacji wynagrodzenia czynności w danym etapie jest czas zaangażowania Wnioskodawcy w wykonywanie czynności oraz stawki godzinowej.

Usługa na każdym z etapów I, II, III i IV jest samodzielna w tym sensie, że Wnioskodawca mógłby ją świadczyć - z jego punktu widzenia - bez konieczności (bez potrzeby) świadczenia usług składających się na inne etapy. W szczególności Wnioskodawca mógłby wykonywać tylko jeden wybrany (dowolny) etap (a wtedy pozostałe etapy wykonywałyby inne podmioty). Jednakże należy podkreślić, że z punktu widzenia całości projektu, na który składają się wszystkie etapy (niezależnie przez kogo są świadczone), stanowią one nierozerwalną całość i muszą zostać wszystkie wykonane, aby spełnić warunki projektu i dofinansowania. Niezrealizowanie przez beneficjenta któregoś z etapów projektu stanowiłoby naruszenie warunków realizacji projektu i dofinansowania (odpowiedź na pytania od nr 11 do nr 14 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Okoliczność, że usługi w ramach etapów I, II, III, IV mogą być wykonywane przez różnych usługodawców, wskazuje, że usługi te mogą być wykonywane odrębnie. Zarówno dla Wnioskodawcy, jak i dla nabywcy świadczenie usługi w ramach jednego etapu samo w sobie stanowi jedno świadczenie z ekonomicznego i gospodarczego punktu widzenia. Przykładowo, do wykonania czynności z etapu III, Wnioskodawca nie musi wykonać czynności z etapu I czy II. Jednakże należy podkreślić, że z punktu widzenia całości projektu, na który składają się wszystkie etapy (niezależnie przez kogo są świadczone), stanowią one nierozerwalną całość i muszą zostać wszystkie wykonane, aby spełnić warunki projektu i dofinansowania. Niezrealizowanie przez beneficjenta któregoś z etapów projektu stanowiłoby naruszenie warunków realizacji projektu i dofinansowania. Biorąc pod uwagę również metodykę projektu i jego cele, jakim jest wsparcie bezrobotnych osób młodych na rynku pracy, wyświadczenie przykładowo tylko czynności z etapu III byłoby niekompletne i nie spełniałaby celów projektu. Dlatego w sytuacji gdy Wnioskodawca nie uczestniczy w danym etapie projektu, etap ten musi zostać wykonany przez inny podmiot, aby ww. cele projektu zostały zrealizowane. Innymi słowy, w relacji Wnioskodawca-nabywca świadczona usługa na danym etapie stanowi jedno świadczenie z ekonomicznego i gospodarczego punktu widzenia dla stron tej transakcji, jednakże w kontekście całego projektu świadczona usługa na danym etapie jest niewystarczająca, niekompletna, albowiem do uzyskania stanu kompletności (wymagań projektu) konieczne jest zrealizowanie wszystkich założonych etapów projektu, a obowiązek zapewnienia realizacji wszystkich etapów ciąży na beneficjencie (odpowiedź na pytanie nr 15 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Świadczone przez Wnioskodawcę usługi obejmujące etap I, II oraz IV (jak i III) nie są usługami doradczymi. Wnioskodawca w ramach świadczenia tych usług nie udziela fachowych porad, opinii osobom biorącym w udział w tych etapach (odpowiedź na pytanie nr 16 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Spośród wszystkich etapów w ramach projektu wiodącą usługą - z punktu widzenia osiągnięcia założeń (celów) projektu - jest usługa szkoleniowa (etap III). Szkolenia zawodowe są najważniejszym elementem projektu z punktu widzenia celów projektu - wsparcie bezrobotnych młodych osób. Bez przeszkolenia zawodowego uczestnik projekt nie będzie mógł podjąć pracy w danym zawodzie, ponieważ nie będzie do tego odpowiednio przygotowany w sensie zawodowym. O istotności tego etapu świadczy również przeważający udział liczby godzin niezbędnych do wykonania czynności w ramach etapu III względem całkowitej liczby godzin realizacji projektu, niezależnie od tego, kto wykonuje poszczególne etapy (odpowiedź na pytanie nr 17 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Odnosząc się do pytania nr 18, z czego wynika, że przedmiotem nabycia przez uczestnika projektu będzie jedno świadczenie kompleksowe, Wnioskodawca wyjaśnia, że jeśli chodzi o uczestnika projektu, a więc osobę fizyczną, do której projekt jest skierowany - bezrobotną młodą osobę, nabywa ona w ramach realizacji poszczególnych (wszystkich) etapów świadczenie kompleksowe, które wyposaża ją w niezbędną wiedzę i wsparcie na temat m.in. tego, jaki zawód powinna (może) wykonać (etap I), jak poruszać się na rynku pracy (etap II), jak wykonywać dany zawód (etapu III), gdzie aplikować w celu uzyskania zatrudnienia (etap IV). Ta kompleksowość (komplementarność) projektu (w powiązaniu z nieodpłatnością lub częściową odpłatnością po stronie uczestnika) decydują o tym, że uczestnik do niego przystępuje, nie szuka zaś na rynku na własną rękę poszczególnych elementów (np. komercyjne szkolenia zawodowe, kursy jak napisać poprawnie CV, kursy z autoprezentacji itp.).

Wnioskodawca nie świadczy w ramach etapu I, II lub IV (jak i etapu III) usług doradczych. W ramach etapu I Wnioskodawca wraz uczestnikiem tworzą indywidualny plan działania (indywidualną ścieżkę rozwoju) poprzez diagnozę zawodową i wyznaczenie dalszej ścieżki zawodowej (dobór odpowiedniego szkolenia zawodowego dla uczestnika itd.), ale nie jest to doradztwo. Szczegółowy zakres czynności składających się na etapie I, II, III i IV został przedstawiony we wniosku i powtórzony w niniejszym piśmie (odpowiedź na pytanie nr 19 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Wnioskodawca nie świadczy w ramach etapu I, II lub IV (jak i etapu III) usług doradczych. Uczestnicy, którzy przystępują do projektu, niezależnie kto realizuje poszczególne jego etapy, mają obowiązek brać udział we wszystkich etapach. Nie mogą wybrać, że przykładowo wezmą udział w etapie III, ale nie wezmą udziału w etapie I. Uczestnicy są kwalifikowani do projektu według określonych kryteriów (status bezrobotnego, korzystanie z opieki społecznej, określony wiek itd.). Rekrutacja do projektu odbywa się na różnych portalach internetowych. Osoby zgłaszające się do udziału w projekcie są weryfikowane pod kątem spełnienia ww. kryteriów (odpowiedź na pytanie nr 20 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Wnioskodawca nie świadczy w ramach etapu I, II lub IV (jak i etapu III) usług doradczych. Etapy projektu, niezależnie kto je wykonuje, są realizowane w następującej kolejności: etap I, etap II, etap III, etap IV (odpowiedź na pytanie nr 21 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Odnosząc się do pytania nr 22, jak wspomniano powyżej, Wnioskodawca nie świadczy usługi doradztwa. Jednakże Wnioskodawca wskazuje, że z punktu widzenia założeń projektu przykładowo wykonanie etapu III z pominięciem etapu I nie miałoby sensu, ponieważ nie wiadomo byłoby, jakiego zawodu powinien być nauczany uczestnik, skoro nie opracowano indywidualnego planu działania (indywidualnej ścieżki rozwoju). W takim przypadku dobór szkolenia zawodowego byłby przypadkowy, bez związku z predyspozycjami zawodowymi uczestnika.

Wnioskodawca nie jest podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy, ani podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. b) ustawy o VAT, ani też podmiotem, o którym w § 3 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (odpowiedź na pytanie nr 23 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku; Wnioskodawca przyjął, że w pytaniu doszło do omyłki pisarskiej w części pytania dotyczącej § 3 ust. 1 pkt 14 ww. rozporządzenia i chodzi w rzeczywistości o pkt 13 tego ustępu).

Odnosząc się do pytania nr 24, czy głównym celem świadczonych usług jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez Wnioskodawcę, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatnika niekorzystającego z takiego zwolnienia, Wnioskodawca wskazuje, że jego działalność ogranicza się do świadczenia usług w ramach projektów unijnych, które przebiegają w analogicznie jak projekt opisany w niniejszym stanie faktycznym. Wnioskodawca nie prowadzi innej działalności poza wspomnianymi projektami. W tym kontekście można uznać, że Wnioskodawca nie konkuruje z innymi podmiotami, np. zajmującymi się szkoleniami z autoprezentacji czy komercyjnym pośrednictwem pracy, gdyż inna jest specyfika i cele świadczonych usług Wnioskodawcy - są one związane z realizacją projektu jako świadczenia o złożonym (kompleksowym) charakterze z punktu widzenia uczestnika projektu. Unikalność usług realizowanych przez Usługodawcę, analizowana przez pryzmat celów projektu, prowadzi do wniosku, że głównym celem tych usług nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika (Wnioskodawcę), przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Stan faktyczny nr 2b („…”)

Przedstawienie stanu faktycznego nr 2b

W ramach stanu faktycznego nr 2 Wnioskodawca wskazuje następujący uszczegółowiony stan faktyczny, który dalej - w celu zachowania przejrzystości wniosku i sformułowania konkretnego pytania do tego stanu faktycznego - będzie określany jako stan faktyczny nr 2b.

W obrębie stanu faktycznego nr 2b Wnioskodawca świadczy usługi w ramach projektu pn. „...” (odpowiedź na pytanie nr 1 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

W ramach stanu faktycznego nr 2b Wnioskodawca świadczy usługi:

  1. wchodzące w zakres etapu I opisanego we wniosku (opracowanie indywidualnego planu działania) na rzecz „E” - podmiotu mającego siedzibę na terytorium Polski; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy),
  2. wchodzące w zakres etapu II opisanego we wniosku (szkolenia dotyczące rynku pracy) na rzecz „E” - tego samego podmiotu, który jest nabywcą usługi w etapie I; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy),
  3. wchodzące w zakres etapu III opisanego we wniosku (szkolenia zawodowe) na rzecz „E” - tego samego podmiotu, który jest nabywcą usługi w etapie I i II; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy),
  4. wchodzące w zakres etapu IV opisanego we wniosku (wsparcie w poszukiwaniu pracy) na rzecz „M” (tj. podmiotu innego niż „E”) - podmiotu mającego siedzibę na terytorium Polski; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy).

Wnioskodawca wyjaśnia, że projekt pn. „…” dzieli się na 5 zasadniczych etapów, spośród których Wnioskodawca realizuje 4 etapy:

  1. etap I - opracowanie indywidualnej ścieżki rozwoju; etap ten polega na indywidualnych spotkaniach z uczestnikami projektu i przeprowadzaniu z nimi rozmów, wywiadów, testów itp., identyfikowaniu ich potrzeb, diagnozowaniu możliwości kształcenia (doskonalenia) zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego, poszukiwaniu przyczyn braku zatrudnienia itp., w celu identyfikacji kompetencji społecznych i zawodowych uczestników; w ramach etapu I wyodrębnić można podetap Ia polegający na prowadzeniu indywidualnych zajęć z psychologiem dla uczestników projektu, jednakże ten podetap jest nierozerwalnie związany z opracowaniem indywidualnej ścieżki rozwoju;
  2. etap II - zajęcia grupowe (szkolenia) dla uczestników dotyczące rynku pracy, sposobów poszukiwania pracy, pisania CV, listów motywacyjnych, przygotowania się do rozmowy kwalifikacyjnej, elementów negocjacji z pracodawcą itp.;
  3. etap III - szkolenia zawodowe - zajęcia grupowe dla uczestników przygotowujące (uczące) do określonego zawodu zidentyfikowanego w ramach etapu I (np. kurs na magazyniera), kończące się egzaminem i certyfikatem;
  4. etap IV - wsparcie w poszukiwaniu pracy dla uczestników; w ramach tego etapu Wnioskodawca:
    1. służy uczestnikom pomocą w zastosowaniu wiedzy, którą nabyli na etapie II, co sprowadza się do udzielania pomocy w samodzielnym poszukiwaniu pracy przez uczestników, przy sporządzeniu CV i listów motywacyjnych, w przygotowaniu się na rozmowę kwalifikacyjną itp. - poprzez indywidualne zajęcia;
    2. równolegle z działaniami opisanymi powyżej pod lit. a), wyszukuje informacje o ofertach pracy zgodnej z kompetencjami zawodowymi uczestników zidentyfikowanymi na etapie I oraz nabytymi na etapie III.


Etap V obejmuje staż uczestników projektu u pracodawców (jako efekt działań w ramach poprzednich etapów). Wnioskodawca nie uczestniczy w tym etapie.

Wszystkie etapy projektu stanowią niezbędny - z punktu widzenia projektu - element procesu kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego w celu umożliwienia podjęcia przez uczestnika projektu pracy w określonym zawodzie, przez co poszczególnych etapów nie można analizować w oderwaniu od całości projektu i jego celów.

W kontekście projektu etapy od I do IV są ze sobą ściśle powiązane w ten sposób, że usunięcie danego etapu będzie niweczyć, czynić niemożliwym lub znacznie utrudniać realizację czy zasadność (celowość) innego etapu, w sposób opisany poniżej, niezależnie od tego, kto realizuje dany etap. Wszystkie etapy stanowią nierozerwalną całość i muszą zostać wszystkie wykonane, aby spełnić warunki projektu i dofinansowania. Niezrealizowanie przez beneficjenta któregoś z etapów projektu stanowiłoby naruszenie warunków realizacji projektu i dofinansowania.

Etap I (opracowanie indywidualnego planu działania, indywidualnej ścieżki rozwoju) jest niezbędny do ustalenia, jaki zawód powinien stanowić przedmiot kształcenia albo przekwalifikowana zawodowego. Bez tego etapu w ogóle nie wiadomo byłoby, w jakim kierunku należy prowadzić kształcenie czy przekwalifikowane zawodowe, a zatem kolejne etapy byłyby pozbawione sensu i cechowały się przypadkowością w doborze tematyki zawodowej itd.

Etap II (szkolenia dla uczestników dotyczące rynku pracy itp.) jest również niezbędny w procesie kształcenia albo przekwalifikowana zawodowego. Na współczesnym rynku pracy możliwość wykonywania zawodu jest uzależniona nie tylko od ściśle zawodowego przygotowania danej osoby do wykonywania danego zawodu, ale również wiedzy i umiejętności w zakresie poruszania się na konkurencyjnym rynku pracy celem znalezienia miejsca, w którym zawód można wykonywać. O sukcesie na tym polu decydują obecnie nie tylko wiedza zawodowa, ale również inne cechy, jak np. umiejętność negocjacji, właściwego sporządzenia CV czy przekonującego zaprezentowania się podczas procesu rekrutacyjnego.

Etap III (szkolenia zawodowe) stanowi zasadniczy etap kształcenia zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego.

Etap IV (zawierający elementy pośrednictwa pracy) jest niezbędnym łącznikiem pomiędzy teoretycznym zdobywaniem wiedzy i umiejętności na temat zawodu oraz rynku pracy, co ma miejsce na poprzednich etapach, a przystąpieniem do praktycznego wykonywania tego zawodu.

Etap V (staż) jest uwieńczeniem celu kształcenia zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego. Nie chodzi bowiem o to, aby w ramach tych procesów kształcenie czy przekwalifikowanie zawodowe miało charakter teoretyczny, ale aby prowadziło do możliwości realnego wykonywania zawodu. Sukces kształcenia zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego mierzony jest tym, czy uczestnik faktycznie podejmuje wykonywanie określonego zawodu, do którego został przygotowany na poprzednich etapach.

Projekt pn. „…” jest finansowany w co najmniej 70% ze środków publicznych (odpowiedź na pytanie nr 2 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Świadczone przez Wnioskodawcę usługi szkoleniowe obejmujące etap III projektu stanowią usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT (odpowiedź na pytanie nr 3 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Świadczone usługi w ramach etapu III nie są prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach (odpowiedź na pytanie nr 4 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Wnioskodawca posiada dokumentację potwierdzającą, że źródłem finansowania wymienionych usług w co najmniej 70% są środki publiczne. Dokumentacją taką jest pisemne oświadczenie beneficjenta (odpowiedź na pytanie nr 5 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Usługi szkoleniowe są świadczone przez Wnioskodawcę w ramach szkolenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego osób tego potrzebujących (odpowiedź na pytanie nr 6 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Świadczone usługi w ramach etapu III obejmują nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem lub mają na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych (odpowiedź na pytanie nr 7 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Wnioskodawca ma zawartą pisemną umowę ze zlecającym wykonanie usługi - z „E” w zakresie etapu I, II i III oraz z „M” w zakresie etapu IV (odpowiedź na pytanie nr 8 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Wnioskodawca zawarł umowę z ww. podmiotami. Natomiast nie zawiera umów z osobami będącymi uczestnikami projektu. Umowy z tymi osobami zawiera beneficjent (odpowiedź na pytanie nr 9 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Czynności w ramach etapu I, etapu II i etapu III są wykonywane na podstawie jednej umowy zawartej z „E”. Czynności w ramach etapu IV są wykonywane na podstawie jednej umowy zawartej z „M” (odpowiedź na pytanie nr 10 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Wnioskodawca dodatkowo wyjaśnia, że faktury są wystawiane na ww. nabywców za każdy etap odrębnie (tj. odrębnie jest fakturowany etap I, odrębnie - podetap Ia, odrębnie - etap II, odrębnie - etap III, odrębnie - etap IV). Podstawą kalkulacji wynagrodzenia czynności w danym etapie jest czas zaangażowania Wnioskodawcy w wykonywanie czynności oraz stawki godzinowej.

Usługa na każdym z etapów I, II, III i V jest samodzielna w tym sensie, że Wnioskodawca mógłby ją świadczyć - z jego punktu widzenia - bez konieczności (bez potrzeby) świadczenia przez niego usług składających się na inne etapy. W szczególności Wnioskodawca mógłby wykonywać tylko jeden wybrany (dowolny) etap (a wtedy pozostałe etapy wykonywałyby inne podmioty). Jednakże należy podkreślić, że z punktu widzenia całości projektu, na który składają się wszystkie etapy (niezależnie przez kogo są świadczone), stanowią one nierozerwalną całość i muszą zostać wszystkie wykonane, aby spełnić warunki projektu i dofinansowania. Niezrealizowanie przez beneficjenta któregoś z etapów projektu stanowiłoby naruszenie warunków realizacji projektu i dofinansowania (odpowiedź na pytania od nr 11 do nr 14 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Okoliczność, że usługi w ramach etapów I, II, III, IV mogą być wykonywane przez różnych usługodawców, wskazuje, że usługi te mogą być wykonywane odrębnie. Zarówno dla Wnioskodawcy, jak i dla nabywcy świadczenie usługi w ramach jednego etapu samo w sobie stanowi jedno świadczenie z ekonomicznego i gospodarczego punktu widzenia. Przykładowo, do wykonania czynności z etapu III, Wnioskodawca nie musi wykonać czynności z etapu I czy II. Jednakże należy podkreślić, że z punktu widzenia całości projektu, na który składają się wszystkie etapy (niezależnie przez kogo są świadczone), stanowią one nierozerwalną całość i muszą zostać wszystkie wykonane, aby spełnić warunki projektu i dofinansowania. Niezrealizowanie przez beneficjenta któregoś z etapów projektu stanowiłoby naruszenie warunków realizacji projektu i dofinansowania. Biorąc pod uwagę również metodykę projektu i jego cele, jakim jest wsparcie bezrobotnych osób młodych na rynku pracy, wyświadczenie przykładowo tylko czynności z etapu III byłoby niekompletne i nie spełniałaby celów projektu. Dlatego w sytuacji gdy Wnioskodawca nie uczestniczy w danym etapie projektu, etap ten musi zostać wykonany przez inny podmiot, aby ww. cele projektu zostały zrealizowane. Innymi słowy, w relacji Wnioskodawca-nabywca świadczona usługa na danym etapie stanowi jedno świadczenie z ekonomicznego i gospodarczego punktu widzenia dla stron tej transakcji, jednakże w kontekście całego projektu świadczona usługa na danym etapie jest niewystarczająca, niekompletna, albowiem do uzyskania stanu kompletności (wymagań projektu) konieczne jest zrealizowanie wszystkich założonych etapów projektu, a obowiązek zapewnienia realizacji wszystkich etapów ciąży na beneficjencie (odpowiedź na pytanie nr 15 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Świadczone przez Wnioskodawcę usługi obejmujące etap I, II oraz IV (jak i III) nie są usługami doradczymi. Wnioskodawca w ramach świadczenia tych usług nie udziela fachowych porad, opinii osobom biorącym w udział w tych etapach (odpowiedź na pytanie nr 16 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Spośród wszystkich etapów w ramach projektu wiodącą usługą - z punktu widzenia osiągnięcia założeń (celów) projektu - jest usługa szkoleniowa (etap III). Szkolenia zawodowe są najważniejszym elementem projektu z punktu widzenia celów projektu - wsparcie bezrobotnych młodych osób. Bez przeszkolenia zawodowego uczestnik projektu nie będzie mógł podjąć pracy w danym zawodzie, ponieważ nie będzie do tego odpowiednio przygotowany w sensie zawodowym. O istotności tego etapu świadczy również przeważający udział liczby godzin niezbędnych do wykonania czynności w ramach etapu III względem całkowitej liczby godzin realizacji projektu, niezależnie od tego, kto wykonuje poszczególne etapy (odpowiedź na pytanie nr 17 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Odnosząc się do pytania nr 18, z czego wynika, że przedmiotem nabycia przez uczestnika projektu będzie jedno świadczenie kompleksowe, Wnioskodawca wyjaśnia, że jeśli chodzi o uczestnika projektu, a więc osobę fizyczną, do której projekt jest skierowany - bezrobotną młodą osobę, nabywa ona w ramach realizacji poszczególnych (wszystkich) etapów świadczenie kompleksowe, które wyposaża ją w niezbędną wiedzę i wsparcie na temat m.in. tego, jaki zawód powinna (może) wykonać (etap I), jak poruszać się na rynku pracy (etap II), jak wykonywać dany zawód (etapu III), gdzie aplikować w celu uzyskania zatrudnienia (etap IV). Ta kompleksowość (komplementarność) projektu (w powiązaniu z nieodpłatnością lub częściową odpłatnością po stronie uczestnika) decydują o tym, że uczestnik do niego przystępuje, nie szuka zaś na rynku na własną rękę poszczególnych elementów (np. komercyjne szkolenia zawodowe, kursy jak napisać poprawnie CV, kursy z autoprezentacji itp.).

Wnioskodawca nie świadczy w ramach etapu I, II lub IV (jak i etapu III) usług doradczych. W ramach etapu I Wnioskodawca wraz uczestnikiem tworzą indywidualny plan działania (indywidualną ścieżkę rozwoju) poprzez diagnozę zawodową i wyznaczenie dalszej ścieżki zawodowej (dobór odpowiedniego szkolenia zawodowego dla uczestnika itd.), ale nie jest to doradztwo. Szczegółowy zakres czynności składających się na etapie I, II, III i IV został przedstawiony we wniosku i powtórzony w niniejszym piśmie (odpowiedź na pytanie nr 19 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Wnioskodawca nie świadczy w ramach etapu I, II lub IV (jak i etapu III) usług doradczych. Uczestnicy, którzy przystępują do projektu, niezależnie kto realizuje poszczególne jego etapy, mają obowiązek brać udział we wszystkich etapach. Nie mogą wybrać, że przykładowo wezmą udział w etapie III, ale nie wezmą udziału w etapie I. Uczestnicy są kwalifikowani do projektu według określonych kryteriów (status bezrobotnego, korzystanie z opieki społecznej, określony wiek itd.). Rekrutacja do projektu odbywa się na różnych portalach internetowych. Osoby zgłaszające się do udziału w projekcie są weryfikowane pod kątem spełnienia ww. kryteriów (odpowiedź na pytanie nr 20 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Wnioskodawca nie świadczy w ramach etapu I, II lub IV (jak i etapu III) usług doradczych. Etapy projektu, niezależnie kto je wykonuje, są realizowane w następującej kolejności: etap I, etap II, etap III, etap IV (odpowiedź na pytanie nr 21 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Odnosząc się do pytania nr 22, jak wspomniano powyżej, Wnioskodawca nie świadczy usługi doradztwa. Jednakże Wnioskodawca wskazuje, że z punktu widzenia założeń projektu przykładowo wykonanie etapu III z pominięciem etapu I nie miałoby sensu, ponieważ nie wiadomo byłoby, jakiego zawodu powinien być nauczany uczestnik, skoro nie opracowano indywidualnego planu działania (indywidualnej ścieżki rozwoju). W takim przypadku dobór szkolenia zawodowego byłby przypadkowy, bez związku z predyspozycjami zawodowymi uczestnika.

Wnioskodawca nie jest podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy, ani podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. b) ustawy o VAT, ani też podmiotem, o którym w § 3 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (odpowiedź na pytanie nr 23 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku; Wnioskodawca przyjął, że w pytaniu doszło do omyłki pisarskiej w części pytania dotyczącej § 3 ust. 1 pkt 14 ww. rozporządzenia i chodzi w rzeczywistości o pkt 13 tego ustępu).

Odnosząc się do pytania nr 24, czy głównym celem świadczonych usług jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez Wnioskodawcę, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatnika niekorzystającego z takiego zwolnienia, Wnioskodawca wskazuje, że jego działalność ogranicza się do świadczenia usług w ramach projektów unijnych, które przebiegają w analogicznie jak projekt opisany w niniejszym stanie faktycznym. Wnioskodawca nie prowadzi innej działalności poza wspomnianymi projektami. W tym kontekście można uznać, że Wnioskodawca nie konkuruje z innymi podmiotami, np. zajmującymi się szkoleniami z autoprezentacji czy komercyjnym pośrednictwem pracy, gdyż inna jest specyfika i cele świadczonych usług Wnioskodawcy - są one związane z realizacją projektu jako świadczenia o złożonym (kompleksowym) charakterze z punktu widzenia uczestnika projektu. Unikalność usług realizowanych przez Usługodawcę, analizowana przez pryzmat celów projektu, prowadzi do wniosku, że głównym celem tych usług nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika (Wnioskodawcę), przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Stan faktyczny nr 2c („…”)

Przedstawienie stanu faktycznego nr 2c

W ramach stanu faktycznego nr 2 Wnioskodawca wskazuje następujący uszczegółowiony stan faktyczny, które dalej - w celu zachowania przejrzystości wniosku i sformułowania konkretnego pytania do tego stanu faktycznego - będzie określany jako stan faktyczny nr 2c.

W obrębie stanu faktycznego nr 2c Wnioskodawca świadczy usługi w ramach projektu pn. „…” (odpowiedź na pytanie nr 1 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

W ramach stanu faktycznego nr 2c Wnioskodawca świadczy usługi:

  1. wchodzące w zakres etapu I opisanego we wniosku (opracowanie indywidualnego planu działania) na rzecz „N” - podmiotu mającego siedzibę na terytorium Polski; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy),
  2. wchodzące w zakres etapu II opisanego we wniosku (szkolenia dotyczące rynku pracy) na rzecz „T” (tj. podmiotu innego niż „N”) - podmiotu mającego siedzibę (miejsce zamieszkania) na terytorium Polski; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy),
  3. wchodzące w zakres etapu III opisanego we wniosku (szkolenia zawodowe) na rzecz „C” (tj. podmiotu innego niż „N” czy „T”) - podmiotu mającego siedzibę na terytorium Polski; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy),
  4. wchodzące w zakres etapu IV opisanego we wniosku (wsparcie w poszukiwaniu pracy) na rzecz „F” (tj. podmiotu innego niż „N”, „T” czy „C”) - podmiotu mającego siedzibę na terytorium Polski; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy).


Wnioskodawca wyjaśnia, że projekt pn. „…” dzieli się na 5 zasadniczych etapów, spośród których Wnioskodawca realizuje 4 etapy:

  1. etap I - opracowanie indywidualnej ścieżki rozwoju; etap ten polega na indywidualnych spotkaniach z uczestnikami projektu i przeprowadzaniu z nimi rozmów, wywiadów, testów itp., identyfikowaniu ich potrzeb, diagnozowaniu możliwości kształcenia (doskonalenia) zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego, poszukiwaniu przyczyn braku zatrudnienia itp., w celu identyfikacji kompetencji społecznych i zawodowych uczestników; w ramach etapu I wyodrębnić można podetap la polegający na prowadzeniu indywidualnych zajęć z psychologiem dla uczestników projektu, jednakże ten podetap jest nierozerwalnie związany z opracowaniem indywidualnej ścieżki rozwoju;
  2. etap II - zajęcia grupowe (szkolenia) dla uczestników dotyczące rynku pracy, sposobów poszukiwania pracy, pisania CV, listów motywacyjnych, przygotowania się do rozmowy kwalifikacyjnej, elementów negocjacji z pracodawcą itp.;
  3. etap III - szkolenia zawodowe - zajęcia grupowe dla uczestników przygotowujące (uczące) do określonego zawodu zidentyfikowanego w ramach etapu I (np. kurs na magazyniera), kończące się egzaminem i certyfikatem;
  4. etap IV - wsparcie w poszukiwaniu pracy dla uczestników; w ramach tego etapu Wnioskodawca:
    1. służy uczestnikom pomocą w zastosowaniu wiedzy, którą nabyli na etapie II, co sprowadza się do udzielania pomocy w samodzielnym poszukiwaniu pracy przez uczestników, przy sporządzeniu CV i listów motywacyjnych, w przygotowaniu się na rozmowę kwalifikacyjną itp. - poprzez indywidualne zajęcia;
    2. równolegle z działaniami opisanymi powyżej pod lit. a), wyszykuje informacje o ofertach pracy zgodnej z kompetencjami zawodowymi uczestników zidentyfikowanymi na etapie I oraz nabytymi na etapie III;


Etap V obejmuje staż uczestników projektu u pracodawców (jako efekt działań w ramach poprzednich etapów). Wnioskodawca nie uczestniczy w tym etapie.

Wszystkie etapy projektu stanowią niezbędny - z punktu widzenia projektu - element procesu kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego w celu umożliwienia podjęcia przez uczestnika projektu pracy w określonym zawodzie, przez co poszczególnych etapów nie można analizować w oderwaniu od całości projektu i jego celów.

W kontekście projektu etapy od I do IV są ze sobą ściśle powiązane w ten sposób, że usunięcie danego etapu będzie niweczyć, czynić niemożliwym lub znacznie utrudniać realizację czy zasadność (celowość) innego etapu, w sposób opisany poniżej, niezależnie od tego, kto realizuje dany etap. Wszystkie etapy stanowią nierozerwalną całość i muszą zostać wszystkie wykonane, aby spełnić warunki projektu i dofinansowania. Niezrealizowanie przez beneficjenta któregoś z etapów projektu stanowiłoby naruszenie warunków realizacji projektu i dofinansowania.

Etap I (opracowanie indywidualnego planu działania, indywidualnej ścieżki rozwoju) jest niezbędny do ustalenia, jaki zawód powinien stanowić przedmiot kształcenia albo przekwalifikowana zawodowego. Bez tego etapu w ogóle nie wiadomo byłoby, w jakim kierunku należy prowadzić kształcenie czy przekwalifikowane zawodowe, a zatem kolejne etapy byłyby pozbawione sensu i cechowały się przypadkowością w doborze tematyki zawodowej itd.

Etap II (szkolenia dla uczestników dotyczące rynku pracy itp.) jest również niezbędny w procesie kształcenia albo przekwalifikowana zawodowego. Na współczesnym rynku pracy możliwość wykonywania zawodu jest uzależniona nie tylko od ściśle zawodowego przygotowanie danej osoby do wykonywania danego zawodu, ale również wiedzy i umiejętności w zakresie poruszania się na konkurencyjnym rynku pracy celem znalezienia miejsca, w którym zawód można wykonać. O sukcesie na tym polu decydują obecnie nie tylko wiedza zawodowa, ale również inne cechy, jak np. umiejętność negocjacji, właściwego sporządzenia CV czy przekonującego zaprezentowania się podczas procesu rekrutacyjnego.

Etap III (szkolenia zawodowe) stanowi zasadniczy etap kształcenia zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego.

Etap IV (zawierający elementy pośrednictwa pracy) jest niezbędnym łącznikiem pomiędzy teoretycznym zdobywaniem wiedzy i umiejętności na temat zawodu oraz rynku pracy, co ma miejsce na poprzednich etapach, a przystąpieniem do praktycznego wykonywania tego zawodu.

Etap V (staż) jest uwieńczeniem celu kształcenia zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego. Nie chodzi bowiem o to, aby w ramach tych procesów kształcenie czy przekwalifikowanie zawodowe miało charakter teoretyczny ale aby prowadziło do możliwości realnego wykonywania zawodu. Sukces kształcenia zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego mierzony jest tym, czy uczestnik faktycznie podejmuje wykonywanie określonego zawodu, do którego został przygotowany na poprzednich etapach.

Projekt pn. „…” jest finansowany w co najmniej 70% ze środków publicznych (odpowiedź na pytanie nr 2 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Świadczone przez Wnioskodawcę usługi szkoleniowe obejmujące etap III projektu stanowią usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT (odpowiedź na pytanie nr 3 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Świadczone usługi w ramach etapu III nie są prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach (odpowiedź na pytanie nr 4 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Wnioskodawca posiada dokumentację potwierdzającą, że źródłem finansowania wymienionych usług w co najmniej 70% są środki publiczne. Dokumentacją taką jest pisemne oświadczenie beneficjenta (odpowiedź na pytanie nr 5 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Usługi szkoleniowe są świadczone przez Wnioskodawcę w ramach szkolenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego osób tego potrzebujących (odpowiedź na pytanie nr 6 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Świadczone usługi w ramach etapu III obejmują nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem lub mają na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych (odpowiedź na pytanie nr 7 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Wnioskodawca ma zawarte pisemne umowy z poszczególnymi zlecającymi wykonanie usługi: w zakresie etapu I z „N”, w zakresie etapu II z „T”, w zakresie etapu III z „C”, w zakresie etapu IV z „F” (odpowiedź na pytanie nr 8 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Wnioskodawca zawarł umowę z ww. podmiotami. Natomiast nie zawiera umów z osobami będącymi uczestnikami projektu. Umowy z tymi osobami zawiera beneficjent (odpowiedź na pytanie nr 9 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Czynności w ramach etapu I, etapu II, etapu III i etapu IV są wykonywane na podstawie poszczególnych umów, o których mowa powyżej (jedna umowa - jeden etap) (odpowiedź na pytanie nr 10 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Wnioskodawca dodatkowo wyjaśnia, że faktury są wystawiane na ww. nabywców za każdy etap odrębnie (tj. odrębnie jest fakturowany etap I, odrębnie - podetap Ia, odrębnie - etap II, odrębnie - etap III, odrębnie - etap IV). Podstawą kalkulacji wynagrodzenia czynności w danym etapie jest czas zaangażowania Wnioskodawcy w wykonywanie czynności oraz stawki godzinowej.

Usługa na każdym z etapów I, II, III i V jest samodzielna w tym sensie, że Wnioskodawca mógłby ją świadczyć - z jego punktu widzenia - bez konieczności (bez potrzeby) świadczenia przez niego usług składających się na inne etapy. W szczególności Wnioskodawca mógłby wykonywać tylko jeden wybrany (dowolny) etap (a wtedy pozostałe etapy wykonywałyby inne podmioty). Jednakże należy podkreślić, że z punktu widzenia całości projektu, na który składają się wszystkie etapy (niezależnie przez kogo są świadczone), stanowią one nierozerwalną całość i muszą zostać wszystkie wykonane, aby spełnić warunki projektu i dofinansowania. Niezrealizowanie przez beneficjenta któregoś z etapów projektu stanowiłoby naruszenie warunków realizacji projektu i dofinansowania (odpowiedź na pytania od nr 11 do nr 14 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Okoliczność, że usługi w ramach etapów I, II, III, IV mogą być wykonywane przez różnych usługodawców, wskazuje, że usługi te mogą być wykonywane odrębnie. Zarówno dla Wnioskodawcy, jak i dla nabywcy świadczenie usługi w ramach jednego etapu samo w sobie stanowi jedno świadczenie z ekonomicznego i gospodarczego punktu widzenia. Przykładowo, do wykonania czynności z etapu III, Wnioskodawca nie musi wykonać czynności z etapu I czy II. Jednakże należy podkreślić, że z punktu widzenia całości projektu, na który składają się wszystkie etapy (niezależnie przez kogo są świadczone), stanowią one nierozerwalną całość i muszą zostać wszystkie wykonane, aby spełnić warunki projektu i dofinansowania. Niezrealizowanie przez beneficjenta któregoś z etapów projektu stanowiłoby naruszenie warunków realizacji projektu i dofinansowania. Biorąc pod uwagę również metodykę projektu i jego cele, jakim jest wsparcie bezrobotnych osób młodych na rynku pracy, wyświadczenie przykładowo tylko czynności z etapu III byłoby niekompletne i nie spełniałaby celów projektu. Dlatego w sytuacji gdy Wnioskodawca nie uczestniczy z danym etapie projektu, etap ten musi zostać wykonany przez inny podmiot, aby ww. cele projektu zostały zrealizowane. Innymi słowy, w relacji Wnioskodawca-nabywca świadczona usługa na danym etapie stanowi jedno świadczenie z ekonomicznego i gospodarczego punktu widzenia dla stron tej transakcji, jednakże w kontekście całego projektu świadczona usługa na danym etapie jest niewystarczająca, niekompletna, albowiem do uzyskania stanu kompletności (wymagań projektu) konieczne jest zrealizowanie wszystkich założonych etapów projektu, a obowiązek zapewnienia realizacji wszystkich etapów ciąży na beneficjencie (odpowiedź na pytanie nr 15 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Świadczone przez Wnioskodawcę usługi obejmujące etap I, II oraz IV (jak i III) nie są usługami doradczymi. Wnioskodawca w ramach świadczenia tych usług nie udziela fachowych porad, opinii osobom biorącym w udział w tych etapach (odpowiedź na pytanie nr 16 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Spośród wszystkich etapów w ramach projektu wiodącą usługą - z punktu widzenia osiągnięcia założeń (celów) projektu - jest usługa szkoleniowa (etap III). Szkolenia zawodowe są najważniejszym elementem projektu z punktu widzenia celów projektu - wsparcie bezrobotnych młodych osób. Bez przeszkolenia zawodowego uczestnik projekt nie będzie mógł podjąć pracy w danym zawodzie, ponieważ nie będzie do tego odpowiednio przygotowany w sensie zawodowym. O istotności tego etapu świadczy również przeważający udział liczby godzin niezbędnych do wykonania czynności w ramach etapu III względem całkowitej liczby godzin realizacji projektu, niezależnie od tego, kto wykonuje poszczególne etapy (odpowiedź na pytanie nr 17 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Odnosząc się do pytania nr 18, z czego wynika, że przedmiotem nabycia przez uczestnika projektu będzie jedno świadczenie kompleksowe, Wnioskodawca wyjaśnia, że jeśli chodzi o uczestnika projektu, a więc osobę fizyczną, do której projekt jest skierowany - bezrobotną młodą osobę, nabywa ona w ramach realizacji poszczególnych (wszystkich) etapów świadczenie kompleksowe, które wyposaża ją w niezbędną wiedzę i wsparcie na temat m.in. tego, jaki zawód powinna (może) wykonać (etap I), jak poruszać się na rynku pracy (etap II), jak wykonywać dany zawód (etapu III), gdzie aplikować w celu uzyskania zatrudnienia (etap IV). Ta kompleksowość (komplementarność) projektu (w powiązaniu z nieodpłatnością lub częściową odpłatnością po stronie uczestnika) decydują o tym, że uczestnik do niego przystępuje, nie szuka zaś na rynku na własną rękę poszczególnych elementów (np. komercyjne szkolenia zawodowe, kursy jak napisać poprawnie CV, kursy z autoprezentacji itp.).

Wnioskodawca nie świadczy w ramach etapu I, II lub IV (jak i etapu III) usług doradczych. W ramach etapu I Wnioskodawca wraz uczestnikiem tworzą indywidualny plan działania (indywidualną ścieżkę rozwoju) poprzez diagnozę zawodową i wyznaczenie dalszej ścieżki zawodowej (dobór odpowiedniego szkolenia zawodowego dla uczestnika itd.), ale nie jest to doradztwo. Szczegółowy zakres czynności składających się na etapie I, II, III i IV został przedstawiony we wniosku i powtórzony w niniejszym piśmie (odpowiedź na pytanie nr 19 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Wnioskodawca nie świadczy w ramach etapu I, II lub IV (jak i etapu III) usług doradczych. Uczestnicy, którzy przystępują do projektu, niezależnie kto realizuje poszczególne jego etapy, mają obowiązek brać udział we wszystkich etapach. Nie mogą oni sobie wybrać, że przykładowo wezmą udział w etapie III, ale nie wezmą udziału w etapie I. Uczestnicy są kwalifikowani do projektu według określonych kryteriów (status bezrobotnego, korzystanie z opieki społecznej, określony wiek itd.). Rekrutacja do projektu odbywa się na różnych portalach internetowych. Osoby zgłaszające się do udziału w projekcie są weryfikowane pod kątem spełnienia ww. kryteriów (odpowiedź na pytanie nr 20 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Wnioskodawca nie świadczy w ramach etapu I, II lub IV (jak i etapu III) usług doradczych. Etapy projektu, niezależnie kto je wykonuje, są realizowane w następującej kolejności: etap I, etap II, etap III, etap IV (odpowiedź na pytanie nr 21 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Odnosząc się do pytania nr 22, jak wspomniano powyżej, Wnioskodawca nie świadczy usługi doradztwa. Jednakże Wnioskodawca wskazuje, że z punktu widzenia założeń projektu przykładowo wykonanie etapu III z pominięciem etapu I nie miałoby sensu, ponieważ nie wiadomo byłoby, jakiego zawodu powinien być nauczany uczestnik, skoro nie opracowano indywidualnego planu działania (indywidualnej ścieżki rozwoju). W takim przypadku dobór szkolenia zawodowego byłby przypadkowy, bez związku z predyspozycjami zawodowymi uczestnika.

Wnioskodawca nie jest podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy, ani podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. b) ustawy o VAT, ani też podmiotem, o którym w § 3 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (odpowiedź na pytanie nr 23 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku; Wnioskodawca przyjął, że w pytaniu doszło do omyłki pisarskiej w części pytania dotyczącej § 3 ust. 1 pkt 14 ww. rozporządzenia i chodzi w rzeczywistości o pkt 13 tego ustępu).

Odnosząc się do pytania nr 24, czy głównym celem świadczonych usług jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez Wnioskodawcę, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatnika niekorzystającego z takiego zwolnienia, Wnioskodawca wskazuje, że jego działalność ogranicza się do świadczenia usług w ramach projektów unijnych, które przebiegają w analogicznie jak projekt opisany w niniejszym stanie faktycznym. Wnioskodawca nie prowadzi innej działalności poza wspomnianymi projektami. W tym kontekście można uznać, że Wnioskodawca nie konkuruje z innymi podmiotami, np. zajmującymi się szkoleniami z autoprezentacji czy komercyjnym pośrednictwem pracy, gdyż inna jest specyfika i cele świadczonych usług Wnioskodawcy - są one związane z realizacją projektu jako świadczenia o złożonym (kompleksowym) charakterze z punktu widzenia uczestnika projektu. Unikalność usług realizowanych przez Usługodawcę, analizowana przez pryzmat celów projektu, prowadzi do wniosku, że głównym celem tych usług nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika (Wnioskodawcę), przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Stan faktyczny nr 2d („…”)

Przedstawienie stanu faktycznego nr 2d

W ramach stanu faktycznego nr 2 Wnioskodawca wskazuje następujący uszczegółowiony stan faktyczny, które dalej - w celu zachowania przejrzystości wniosku i sformułowania konkretnego pytania do tego stanu faktycznego - będzie określany jako stan faktyczny nr 2d.

W obrębie stanu faktycznego nr 2d Wnioskodawca świadczy usługi w ramach projektu pn. „…” współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020, Priorytet I Osoby młode na rynku pracy, Działanie 1.2 Wsparcie osób młodych na regionalnym rynku pracy, Poddziałanie 1.2.1 - wsparcie udzielane z Europejskiego Funduszu Społecznego (odpowiedź na pytanie nr 1 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

W ramach stanu faktycznego nr 2d Wnioskodawca świadczy usługi:

  1. wchodzące w zakres etapu I opisanego we wniosku (opracowanie indywidualnego planu działania) na rzecz „H” - podmiotu mającego siedzibę na terytorium Polski; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy),
  2. wchodzące w zakres etapu III opisanego we wniosku (szkolenia zawodowe) na rzecz „H” - tego samego podmiotu, który jest nabywcą usługi w etapie I; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy),
  3. wchodzące w zakres etapu IV opisanego we wniosku (wsparcie w poszukiwaniu pracy) na rzecz „H” – tego samego podmiotu, który jest nabywcą usługi w etapie I i III; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy).

Projekt „…” nie przewiduje etapu II obejmującego zajęcia grupowe (szkolenia) dla uczestników dotyczące rynku pracy, sposobów poszukiwania pracy, pisania CV, listów motywacyjnych, przygotowania się do rozmowy kwalifikacyjnej, elementów negocjacji z pracodawcą itp.


Wnioskodawca wyjaśnia, że projekt pn. „…” dzieli się na 4 zasadnicze etapy, spośród których Wnioskodawca realizuje 3 etapy:

  1. etap I - opracowanie indywidualnego planu działania; etap ten polega na indywidualnych spotkaniach z uczestnikami projektu i przeprowadzaniu z nimi rozmów, wywiadów, testów itp., identyfikowaniu ich potrzeb, diagnozowaniu możliwości kształcenia (doskonalenia) zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego, poszukiwaniu przyczyn braku zatrudnienia itp., w celu identyfikacji kompetencji społecznych i zawodowych uczestników;
  2. etap III - szkolenia zawodowe - zajęcia grupowe dla uczestników przygotowujące (uczące) do określonego zawodu zidentyfikowanego w ramach etapu I (np. kurs na magazyniera), kończące się egzaminem i certyfikatem;
  3. etap IV - wsparcie w poszukiwaniu pracy dla uczestników; w ramach tego etapu Wnioskodawca:
    1. służy uczestnikom pomocą w zastosowaniu wiedzy, którą nabyli na etapie II, co sprowadza się do udzielania pomocy w samodzielnym poszukiwaniu pracy przez uczestników, przy sporządzeniu CV i listów motywacyjnych, w przygotowaniu się na rozmowę kwalifikacyjną itp. - poprzez indywidualne zajęcia;
    2. równolegle z działaniami opisanymi powyżej pod lit. a), wyszykuje informacje o ofertach pracy zgodnej z kompetencjami zawodowymi uczestników zidentyfikowanymi na etapie I oraz nabytymi na etapie III;


Etap V obejmuje staż uczestników projektu u pracodawców (jako efekt działań w ramach poprzednich etapów). Wnioskodawca nie uczestniczy w tym etapie.

Jak wspomniano powyżej, projekt „…” nie przewiduje etapu II obejmującego zajęcia grupowe (szkolenia) dla uczestników dotyczące rynku pracy, sposobów poszukiwania pracy, pisania CV, listów motywacyjnych, przygotowania się do rozmowy kwalifikacyjnej, elementów negocjacji z pracodawcą itp.

Wszystkie etapy projektu stanowią niezbędny - z punktu widzenia projektu - element procesu kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego w celu umożliwienia podjęcia przez uczestnika projektu pracy w określonym zawodzie, przez co poszczególnych etapów nie można analizować w oderwaniu od całości projektu i jego celów.

W kontekście projektu etapy I, III i IV są ze sobą ściśle powiązane w ten sposób, że usunięcie danego etapu będzie niweczyć, czynić niemożliwym lub znacznie utrudniać realizację czy zasadność (celowość) innego etapu, w sposób opisany poniżej, niezależnie od tego, kto realizuje dany etap. Wszystkie etapy stanowią nierozerwalną całość i muszą zostać wszystkie wykonane, aby spełnić warunki projektu i dofinansowania. Niezrealizowanie przez beneficjenta któregoś z etapów projektu stanowiłoby naruszenie warunków realizacji projektu i dofinansowania.

Etap I (opracowanie indywidualnego planu działania, indywidualnej ścieżki rozwoju) jest niezbędny do ustalenia, jaki zawód powinien stanowić przedmiot kształcenia albo przekwalifikowana zawodowego. Bez tego etapu w ogóle nie wiadomo byłoby, w jakim kierunku należy prowadzić kształcenie czy przekwalifikowane zawodowe, a zatem kolejne etapy byłyby pozbawione sensu i cechowały się przypadkowością w doborze tematyki zawodowej itd.

Etap III (szkolenia zawodowe) stanowi zasadniczy etap kształcenia zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego.

Etap IV (zawierający elementy pośrednictwa pracy) jest niezbędnym łącznikiem pomiędzy teoretycznym zdobywaniem wiedzy i umiejętności na temat zawodu, co ma miejsce na poprzednim etapie, a przystąpieniem do praktycznego wykonywania tego zawodu.

Etap V (staż) jest uwieńczeniem celu kształcenia zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego. Nie chodzi bowiem o to, aby w ramach tych procesów kształcenie czy przekwalifikowanie zawodowe miało charakter teoretyczny, ale aby prowadziło do możliwości realnego wykonywania zawodu. Sukces kształcenia zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego mierzony jest tym, czy uczestnik faktycznie podejmuje wykonywanie określonego zawodu, do którego został przygotowany na poprzednich etapach.

Projekt pn. „…” jest finansowany w co najmniej 70% ze środków publicznych (odpowiedź na pytanie nr 2 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Świadczone przez Wnioskodawcę usługi szkoleniowe obejmujące etap III projektu stanowią usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT (odpowiedź na pytanie nr 3 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Świadczone usługi w ramach etapu III nie są prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach (odpowiedź na pytanie nr 4 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Wnioskodawca posiada dokumentację potwierdzającą, że źródłem finansowania wymienionych usług w co najmniej 70% są środki publiczne. Dokumentacją taką jest pisemne oświadczenie beneficjenta (odpowiedź na pytanie nr 5 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Usługi szkoleniowe są świadczone przez Wnioskodawcę w ramach szkolenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego osób tego potrzebujących (odpowiedź na pytanie nr 6 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Świadczone usługi w ramach etapu III obejmują nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem lub mają na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych (odpowiedź na pytanie nr 7 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Wnioskodawca ma zawartą pisemną umowę ze zlecającym wykonanie usługi - „H” (odpowiedź na pytanie nr 8 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Wnioskodawca zawarł umowę z ww. podmiotem („H”). Natomiast nie zawiera umów z osobami będącymi uczestnikami projektu. Umowy z tymi osobami zawiera beneficjent (odpowiedź na pytanie nr 9 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Czynności w ramach etapu I, etapu III i etapu IV są wykonywane na podstawie jednej umowy zawartej z „H” (odpowiedź na pytanie nr 10 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Wnioskodawca dodatkowo wyjaśnia, że faktury są wystawiane na ww. nabywcę za każdy etap odrębnie (tj. odrębnie jest fakturowany etap I, odrębnie - etap III, odrębnie - etap IV). Podstawą kalkulacji wynagrodzenia czynności w danym etapie jest czas zaangażowania Wnioskodawcy w wykonywaniem czynności oraz stawki godzinowej.

Usługa na każdym z etapów I, III i IV jest samodzielna w tym sensie, że Wnioskodawca mógłby ją świadczyć – z jego punktu widzenia – bez konieczności (bez potrzeby) świadczenia przez niego usług składających się na inne etapy. W szczególności Wnioskodawca mógłby wykonywać tylko jeden wybrany (dowolny) etap (a wtedy pozostałe etapy wykonywałyby inne podmioty). Jednakże należy podkreślić, że z punktu widzenia całości projektu, na który składają się wszystkie etapy (niezależnie przez kogo są świadczone), stanowią one nierozerwalną całość i muszą zostać wszystkie wykonane, aby spełnić warunki projektu i dofinansowania. Niezrealizowanie przez beneficjenta któregoś z etapów projektu stanowiłoby naruszenie warunków realizacji projektu i dofinansowania (odpowiedź na pytania od nr 11 do nr 14 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Okoliczność, że usługi w ramach etapów I, III, IV mogą być wykonywane przez różnych usługodawców, wskazuje, że usługi te mogą być wykonywane odrębnie. Zarówno dla Wnioskodawcy, jak i dla nabywcy świadczenie usługi w ramach jednego etapu samo w sobie stanowi jedno świadczenie z ekonomicznego i gospodarczego punktu widzenia. Przykładowo, do wykonania czynności z etapu III, Wnioskodawca nie musi wykonać czynności z etapu I. Jednakże należy podkreślić, że z punktu widzenia całości projektu, na który składają się wszystkie etapy (niezależnie przez kogo są świadczone), stanowią one nierozerwalną całość i muszą zostać wszystkie wykonane, aby spełnić warunki projektu i dofinansowania. Niezrealizowanie przez beneficjenta któregoś z etapów projektu stanowiłoby naruszenie warunków realizacji projektu i dofinansowania. Biorąc pod uwagę również metodykę projektu i jego cele, jakim jest wsparcie bezrobotnych osób młodych na rynku pracy, wyświadczenie przykładowo tylko czynności z etapu III byłoby niekompletne i nie spełniałaby celów projektu. Dlatego w sytuacji gdy Wnioskodawca nie uczestniczy w danym etapie projektu, etap ten musi zostać wykonany przez inny podmiot, aby ww. cele projektu zostały zrealizowane. Innymi słowy, w relacji Wnioskodawca-nabywca świadczona usługa na danym etapie stanowi jedno świadczenie z ekonomicznego i gospodarczego punktu widzenia dla stron tej transakcji, jednakże w kontekście całego projektu świadczona usługa na danym etapie jest niewystarczająca, niekompletna, albowiem do uzyskania stanu kompletności (wymagań projektu) konieczne jest zrealizowanie wszystkich założonych etapów projektu, a obowiązek zapewnienia realizacji wszystkich etapów ciąży na beneficjencie (odpowiedź na pytanie nr 15 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Świadczone przez Wnioskodawcę usługi obejmujące etap I oraz IV (jak i III) nie są usługami doradczymi. Wnioskodawca w ramach świadczenia tych usług nie udziela fachowych porad, opinii osobom biorącym w udział w tych etapach (odpowiedź na pytanie nr 16 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Spośród wszystkich etapów w ramach projektu wiodącą usługą – z punktu widzenia osiągnięcia założeń (celów) projektu – jest usługa szkoleniowa (etap III). Szkolenia zawodowe są najważniejszym elementem projektu z punktu widzenia celów projektu - wsparcie bezrobotnych młodych osób. Bez przeszkolenia zawodowego uczestnik projekt nie będzie mógł podjąć pracy w danym zawodzie, ponieważ nie będzie do tego odpowiednio przygotowany w sensie zawodowym. O istotności tego etapu świadczy również przeważający udział liczby godzin niezbędnych do wykonania czynności w ramach etapu III względem całkowitej liczby godzin realizacji projektu, niezależnie od tego, kto wykonuje poszczególne etapy (odpowiedź na pytanie nr 17 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Odnosząc się do pytania nr 18, z czego wynika, że przedmiotem nabycia przez uczestnika projektu będzie jedno świadczenie kompleksowe, Wnioskodawca wyjaśnia, że jeśli chodzi o uczestnika projektu, a więc osobę fizyczną, do której projekt jest skierowany - bezrobotną młodą osobę, nabywa ona w ramach realizacji poszczególnych (wszystkich) etapów świadczenie kompleksowe, które wyposaża ją w niezbędną wiedzę i wsparcie na temat m.in. tego, jaki zawód powinna (może) wykonać (etap I), jak wykonywać dany zawód (etapu III), gdzie aplikować w celu uzyskania zatrudnienia (etap IV). Ta kompleksowość (komplementarność) projektu (w powiązaniu z nieodpłatnością lub częściową odpłatnością po stronie uczestnika) decydują o tym, że uczestnik do niego przystępuje, nie szuka zaś na rynku na własną rękę poszczególnych elementów (np. komercyjne szkolenia zawodowe, kursy jak napisać poprawnie CV, kursy z autoprezentacji itp.).

Wnioskodawca nie świadczy w ramach etapu I lub IV (jak i etapu III) usług doradczych. W ramach etapu I Wnioskodawca wraz uczestnikiem tworzą indywidualny plan działania poprzez diagnozę zawodową i wyznaczenie dalszej ścieżki zawodowej (dobór odpowiedniego szkolenia zawodowego dla uczestnika itd.), ale nie jest to doradztwo. Szczegółowy zakres czynności składających się na etapie I, III i IV został przedstawiony we wniosku (odpowiedź na pytanie nr 19 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Wnioskodawca nie świadczy w ramach etapu I lub IV (jak i etapu III) usług doradczych. Uczestnicy, którzy przystępują do projektu, niezależnie kto realizuje poszczególne jego etapy, mają obowiązek brać udział we wszystkich etapach. Nie mogą wybrać, że przykładowo wezmą udział w etapie III, ale nie wezmą udziału w etapie I. Uczestnicy są kwalifikowani do projektu według określonych kryteriów (status bezrobotnego, korzystanie z opieki społecznej, określony wiek itd.). Rekrutacja do projektu odbywa się na różnych portalach internetowych. Osoby zgłaszające się do udziału w projekcie są weryfikowane pod kątem spełnienia ww. kryteriów (odpowiedź na pytanie nr 20 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Wnioskodawca nie świadczy w ramach etapu I lub IV (jak i etapu III) usług doradczych. Etapy projektu, niezależnie kto je wykonuje, są realizowane w następującej kolejności: etap I, etap III, etap IV (odpowiedź na pytanie nr 21 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku).

Odnosząc się do pytania nr 22, jak wspomniano powyżej, Wnioskodawca nie świadczy usługi doradztwa. Jednakże Wnioskodawca wskazuje, że z punktu widzenia założeń projektu przykładowo wykonanie etapu III z pominięciem etapu I nie miałoby sensu, ponieważ nie wiadomo byłoby, jakiego zawodu powinien być nauczany uczestnik, skoro nie opracowano indywidualnego planu działania (indywidualnej ścieżki rozwoju). W takim przypadku dobór szkolenia zawodowego byłby przypadkowy, bez związku z predyspozycjami zawodowymi uczestnika.

Wnioskodawca nie jest podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy, ani podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. b) ustawy o VAT, ani też podmiotem, o którym w § 3 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (odpowiedź na pytanie nr 23 wezwania z dnia 30 marca 2021 roku; Wnioskodawca przyjął, że w pytaniu doszło do omyłki pisarskiej w części pytania dotyczącej § 3 ust. 1 pkt 14 ww. rozporządzenia i chodzi w rzeczywistości o pkt 13 tego ustępu).

Odnosząc się do pytania nr 24, czy głównym celem świadczonych usług jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez Wnioskodawcę, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatnika niekorzystającego z takiego zwolnienia, Wnioskodawca wskazuje, że jego działalność ogranicza się do świadczenia usług w ramach projektów unijnych, które przebiegają w analogicznie jak projekt opisany w niniejszym stanie faktycznym. Wnioskodawca nie prowadzi innej działalności poza wspomnianymi projektami. W tym kontekście można uznać, że Wnioskodawca nie konkuruje z innymi podmiotami, np. zajmującymi się szkoleniami z autoprezentacji czy komercyjnym pośrednictwem pracy, gdyż inna jest specyfika i cele świadczonych usług Wnioskodawcy - są one związane z realizacją projektu jako świadczenia o złożonym (kompleksowym) charakterze z punktu widzenia uczestnika projektu. Unikalność usług realizowanych przez Usługodawcę, analizowana przez pryzmat celów projektu, prowadzi do wniosku, że głównym celem tych usług nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika (Wnioskodawcę), przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania (sformułowane w uzupełnieniu wniosku z 13 kwietnia 2021 r.):

Pytania do stanu faktycznego nr 2a

  1. Czy świadczenie przez Wnioskodawcę usługi w ramach etapu I na rzecz „M” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 w zw. z ust. 8 i 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień, Dz.U. z 2013 r. poz. 1722 z późn. zm. (dalej: Rozporządzenie)?
  2. Czy świadczenie przez Wnioskodawcę usługi w ramach etapu II na rzecz „M” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 w zw. z ust. 8 i 9 Rozporządzenia?
  3. Czy świadczenie przez Wnioskodawcę usługi w ramach etapu III na rzecz „A” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia?
  4. Czy świadczenie przez Wnioskodawcę usługi w ramach etapu IV na rzecz „M” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 w zw. z ust. 8 i 9 Rozporządzenia?

Pytania do stanu faktycznego nr 2b

  1. Czy świadczenie przez Wnioskodawcę usługi w ramach etapu I na rzecz „E” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 w zw. z ust. 8 i 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień, Dz.U. z 2013 r. poz. 1722 z późn. zm. (dalej: Rozporządzenie)?
  2. Czy świadczenie przez Wnioskodawcę usługi w ramach etapu la na rzecz „E” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 w zw. z ust. 8 i 9 Rozporządzenia?
  3. Czy świadczenie przez Wnioskodawcę usługi w ramach etapu II na rzecz „E” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 w zw. z ust. 8 i 9 Rozporządzenia?
  4. Czy świadczenie przez Wnioskodawcę usługi w ramach etapu III na rzecz „E” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia?
  5. Czy świadczenie przez Wnioskodawcę usługi w ramach etapu IV na rzecz „M” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 w zw. z ust. 8 i 9 Rozporządzenia?

Pytania do stanu faktycznego nr 2c

  1. Czy świadczenie przez Wnioskodawcę usługi w ramach etapu I na rzecz „N” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 w zw. z ust. 8 i 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień, Dz.U. z 2013 r. poz. 1722 z późn. zm. (dalej: Rozporządzenie)?
  2. Czy świadczenie przez Wnioskodawcę usługi w ramach etapu la na rzecz „N” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 w zw. z ust. 8 i 9 Rozporządzenia?
  3. Czy świadczenie przez Wnioskodawcę usługi w ramach etapu II na rzecz „T” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 w zw. z ust. 8 i 9 Rozporządzenia?
  4. Czy świadczenie przez Wnioskodawcę usługi w ramach etapu III na rzecz „C” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia?
  5. Czy świadczenie przez Wnioskodawcę usługi w ramach etapu IV na rzecz „F” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 w zw. z ust. 8 i 9 Rozporządzenia?

Pytania do stanu faktycznego nr 2d

  1. Czy świadczenie przez Wnioskodawcę usługi w ramach etapu I na rzecz „H” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień, Dz.U. z 2013 r. poz. 1722 z późn. zm. (dalej: Rozporządzenie)?
  2. Czy świadczenie przez Wnioskodawcę usługi w ramach etapu III na rzecz „H” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia?
  3. Czy świadczenie przez Wnioskodawcę usługi w ramach etapu IV na rzecz „H” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Własne stanowisko w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego nr 2a.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że świadczenie usługi w ramach etapu I na rzecz „M” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 w zw. z ust. 8 i 9 Rozporządzenia.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że świadczenie usługi w ramach etapu II na rzecz „M” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 w zw. z ust. 8 i 9 Rozporządzenia.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że świadczenie usługi w ramach etapu III na rzecz „A” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że świadczenie usługi w ramach etapu IV na rzecz „M” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 w zw. z ust. 8 i 9 Rozporządzenia.

Uzasadniając ww. stanowisko w zakresie etapu III, Wnioskodawca wskazuje, że na mocy § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia zwalnia się od podatku od towarów i usług świadczenie usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, finansowane w co najmniej 70% ze środków publicznych oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.

Świadczone usługi szkoleń zawodowych w ramach etapu III są usługami kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, finansowanymi w co najmniej 70% ze środków publicznych, w związku z tym ma do nich zastosowanie zwolnienie podatkowe z § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia.

Uzasadniając ww. stanowisko w zakresie etapu I, II i IV, Wnioskodawca zauważa, że wszystkie etapy projektu stanowią niezbędny z punktu widzenia tego projektu element procesu kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego w celu umożliwienia podjęcia przez uczestnika projektu pracy w określonym zawodzie, przez co poszczególnych etapów nie można analizować w oderwaniu od całości projektu i jego celów.

W kontekście niniejszego projektu etapy od I do IV są ze sobą ściśle powiązane w ten sposób, że usunięcie danego etapu będzie niweczyć, czynić niemożliwym lub znacznie utrudniać realizację czy zasadność (celowość) innego etapu, w sposób opisany poniżej, niezależnie od tego, kto wykonuje dany etap.

Etap I (opracowanie indywidualnego planu działania, indywidualnej ścieżki rozwoju) jest niezbędny do ustalenia, jaki zawód powinien stanowić przedmiot kształcenia albo przekwalifikowana zawodowego. Bez tego etapu w ogóle nie wiadomo byłoby, w jakim kierunku należy prowadzić kształcenie czy przekwalifikowane zawodowe, a zatem kolejne etapy byłyby pozbawione sensu i cechowały się przypadkowością w doborze tematyki zawodowej itd.

Etap II (szkolenia dla uczestników dotyczące rynku pracy itp.) jest również niezbędny w procesie kształcenia albo przekwalifikowana zawodowego. Na współczesnym rynku pracy możliwość wykonywania zawodu jest uzależniona nie tylko od ściśle zawodowego przygotowania danej osoby do wykonywania danego zawodu, ale również wiedzy i umiejętności w zakresie poruszania się na konkurencyjnym rynku pracy celem znalezienia miejsca, w którym zawód można wykonać. O sukcesie na tym polu decydują obecnie nie tylko wiedza zawodowa, ale również inne cechy, jak np. umiejętność negocjacji, właściwego sporządzenia CV czy przekonującego zaprezentowania się podczas procesu rekrutacyjnego.

Etap III (szkolenia zawodowe) stanowi zasadniczy etap kształcenia zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego.

Etap IV (zawierający elementy pośrednictwa pracy) jest niezbędnym łącznikiem pomiędzy teoretycznym zdobywaniem wiedzy i umiejętności na temat zawodu oraz rynku pracy, co ma miejsce na poprzednich etapach, a przystąpieniem do praktycznego wykonywania tego zawodu.

Etap V (staż) jest uwieńczeniem celu kształcenia zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego. Nie chodzi bowiem o to, aby w ramach tych procesów kształcenie czy przekwalifikowanie zawodowe miało charakter teoretyczny ale aby prowadziło do możliwości realnego wykonywania zawodu. Sukces kształcenia zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego mierzony jest tym, czy uczestnik faktycznie podejmuje wykonywanie określonego zawodu, do którego został przygotowany na poprzednich etapach.

Na mocy § 3 ust. 8 Rozporządzenia zwolnienie, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia, stosuje się do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe.

Przy czym stosownie do § 3 ust. 9 Rozporządzenia zwolnienie, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia, nie ma zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

  1. nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie m.in. z ust. 1 pkt 14, lub
  2. ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Z powyższych przepisów wynika, że zwolnienie od podatku VAT stosuje się, jeżeli są łącznie spełnione następujące warunki w odniesieniu do usług:

  1. świadczenie usług jest ściśle związanej z usługami podstawowymi, a zatem są to usługi pomocnicze względem usługi podstawowej,
  2. usługi pomocnicze są dokonywane przez podmioty świadczące usługi podstawowe,
  3. usługi pomocnicze są niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej od podatku VAT,
  4. głównym celem usługi pomocniczej nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Odnosząc się do pierwszej przesłanki, w ocenie Wnioskodawcy usługi świadczone na etapie I, II i IV (jako usługi pomocnicze) są ściśle związane z usługą wykonywaną na etapie III jako usługą podstawową (zwolnioną od podatku VAT na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia), o czym świadczą związki pomiędzy etapami opisanymi powyżej, składającymi się (jako elementy niezbędne) na całość (komplementarność) projektu. Bez świadczenia któregokolwiek z etapów projektu nie miałby on sensu. Projekt nie jest bowiem zbiorem przypadkowych czynności, lecz jest prowadzony zgodnie z zaplanowaną ścieżką etapów dla każdego z uczestników.

Odnosząc się do drugiej przesłanki, Wnioskodawca wskazuje, że wykonując etapy I, II i IV, świadczy również usługi w ramach etapu III, a zatem dokonuje zarówno usług pomocniczych, jak i usługi podstawowej.

Odnosząc się do trzeciej przesłanki, w ocenie Wnioskodawcy usługi pomocnicze na etapie I, II i IV są niezbędne do wykonania etapu III. Nie chodzi tutaj bowiem o to, aby w ramach etapu III przeprowadzić jakiekolwiek (przypadkowe) szkolenie zawodowe, ale takie, które jest przewidziane w zaplanowanej ścieżce etapów w ramach projektu.

Odnosząc się do czwartej przesłanki, Wnioskodawca podnosi, że jego działalność ogranicza się do świadczenia usług w ramach projektów unijnych, które przebiegają analogicznie jak projekt opisany w niniejszym stanie faktycznym. Wnioskodawca nie prowadzi innej działalności poza wspomnianymi projektami. W tym kontekście można uznać, że Wnioskodawca nie konkuruje z innymi podmiotami, np. zajmującymi się szkoleniami z autoprezentacji czy komercyjnym pośrednictwem pracy, gdyż inna jest specyfika i cele świadczonych usług Wnioskodawcy – są one związane z realizacją projektu jako świadczenia o złożonym (kompleksowym) charakterze z punktu widzenia uczestnika projektu. Unikalność usług realizowanych przez Usługodawcę, analizowana przez pryzmat celów projektu, prowadzi do wniosku, że czwarta przesłanka w odniesieniu do usług pomocniczych świadczonych przez Wnioskodawcę jest spełniona, tzn. głównym celem usługi pomocniczej nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika (Wnioskodawcę), przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Własne stanowisko w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego nr 2b

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że świadczenie usługi w ramach etapu I na rzecz „E” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 w zw. z ust. 8 i 9 Rozporządzenia.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że świadczenie usługi w ramach etapu Ia na rzecz „E” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 w zw. z ust. 8 i 9 Rozporządzenia.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że świadczenie usługi w ramach etapu II na rzecz „E” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 w zw. z ust. 8 i 9 Rozporządzenia.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że świadczenie usługi w ramach etapu III na rzecz „E” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że świadczenie usługi w ramach etapu IV na rzecz „M” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 w zw. z ust. 8 i 9 Rozporządzenia.

Uzasadniając ww. stanowisko w zakresie etapu III, Wnioskodawca wskazuje, że na mocy § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia zwalnia się od podatku od towarów i usług świadczenie usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, finansowane w co najmniej 70% ze środków publicznych oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.

Świadczone usługi szkoleń zawodowych w ramach etapu III są usługami kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, finansowanymi w co najmniej 70% ze środków publicznych, w związku z tym ma do nich zastosowanie zwolnienie podatkowe z § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia.

Uzasadniając ww. stanowisko w zakresie etapu I, II i IV, Wnioskodawca zauważa, że wszystkie etapy projektu stanowią niezbędny z punktu widzenia tego projektu element procesu kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego w celu umożliwienia podjęcia przez uczestnika projektu pracy w określonym zawodzie, przez co poszczególnych etapów nie można analizować w oderwaniu od całości projektu i jego celów.

W kontekście niniejszego projektu etapy od I do IV są ze sobą ściśle powiązane w ten sposób, że usunięcie danego etapu będzie niweczyć, czynić niemożliwym lub znacznie utrudniać realizację czy zasadność (celowość) innego etapu, w sposób opisany poniżej, niezależnie od tego, kto wykonuje dany etap.

Etap I (opracowanie indywidualnego planu działania, indywidualnej ścieżki rozwoju) jest niezbędny do ustalenia, jaki zawód powinien stanowić przedmiot kształcenia albo przekwalifikowana zawodowego. Bez tego etapu w ogóle nie wiadomo byłoby, w jakim kierunku należy prowadzić kształcenie czy przekwalifikowane zawodowe, a zatem kolejne etapy byłyby pozbawione sensu i cechowały się przypadkowością w doborze tematyki zawodowej itd.

Etap II (szkolenia dla uczestników dotyczące rynku pracy itp.) jest również niezbędny w procesie kształcenia albo przekwalifikowana zawodowego. Na współczesnym rynku pracy możliwość wykonywania zawodu jest uzależniona nie tylko od ściśle zawodowego przygotowanie danej osoby do wykonywania danego zawodu, ale również wiedzy i umiejętności w zakresie poruszania się na konkurencyjnym rynku pracy celem znalezienia miejsca, w którym zawód można wykonać. O sukcesie na tym polu decydują obecnie nie tylko wiedza zawodowa, ale również inne cechy, jak np. umiejętność negocjacji, właściwego sporządzenia CV czy przekonującego zaprezentowania się podczas procesu rekrutacyjnego.

Etap III (szkolenia zawodowe) stanowi zasadniczy etap kształcenia zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego.

Etap IV (zawierający elementy pośrednictwa pracy) jest niezbędnym łącznikiem pomiędzy teoretycznym zdobywaniem wiedzy i umiejętności na temat zawodu oraz rynku pracy, co ma miejsce na poprzednich etapach, a przystąpieniem do praktycznego wykonywania tego zawodu.

Etap V (staż) jest uwieńczeniem celu kształcenia zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego. Nie chodzi bowiem o to, aby w ramach tych procesów kształcenie czy przekwalifikowanie zawodowe miało charakter teoretyczny ale aby prowadziło do możliwości realnego wykonywania zawodu. Sukces kształcenia zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego mierzony jest tym, czy uczestnik faktycznie podejmuje wykonywanie określonego zawodu, do którego został przygotowany na poprzednich etapach.

Na mocy § 3 ust. 8 Rozporządzenia zwolnienie, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia, stosuje się do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe.

Przy czym stosownie do § 3 ust. 9 Rozporządzenia zwolnienie, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia, nie ma zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

  1. nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie m.in. z ust. 1 pkt 14, lub
  2. ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Z powyższych przepisów wynika, że zwolnienie od podatku VAT stosuje się, jeżeli są łącznie spełnione następujące warunki w odniesieniu do usług:

  1. świadczenie usług jest ściśle związane z usługami podstawowymi, a zatem są to usługi pomocnicze względem usługi podstawowej,
  2. usługi pomocnicze są dokonywane przez podmioty świadczące usługi podstawowe,
  3. usługi pomocnicze są niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej od podatku VAT,
  4. głównym celem usługi pomocniczej nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Odnosząc się do pierwszej przesłanki, w ocenie Wnioskodawcy usługi świadczone na etapie I, II i IV (jako usługi pomocnicze) są ściśle związane z usługą wykonywaną na etapie III jako usługą podstawową (zwolnioną od podatku VAT na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia), o czym świadczą związki pomiędzy etapami opisanymi powyżej, składającymi się (jako elementy niezbędne) na całość (komplementarność) projektu. Bez świadczenia któregokolwiek z etapów projektu nie miałby on sensu. Projekt nie jest bowiem zbiorem przypadkowych czynności, lecz jest prowadzony zgodnie z zaplanowaną ścieżką etapów dla każdego z uczestników.

Odnosząc się do drugiej przesłanki, Wnioskodawca wskazuje, że wykonując etapy I, II i IV, świadczy również usługi w ramach etapu III, a zatem dokonuje zarówno usług pomocniczych, jak i usługi podstawowej.

Odnosząc się do trzeciej przesłanki, w ocenie Wnioskodawcy usługi pomocnicze na etapie I, II i IV są niezbędne do wykonania etapu III. Nie chodzi tutaj bowiem o to, aby w ramach etapu III przeprowadzić jakiekolwiek (przypadkowe) szkolenie zawodowe, ale takie, które jest przewidziane w zaplanowanej ścieżce etapów w ramach projektu.

Odnosząc się do czwartej przesłanki, Wnioskodawca podnosi, że jego działalność ogranicza się do świadczenia usług w ramach projektów unijnych, które przebiegają analogicznie jak projekt opisany w niniejszym stanie faktycznym. Wnioskodawca nie prowadzi innej działalności poza wspomnianymi projektami. W tym kontekście można uznać, że Wnioskodawca nie konkuruje z innymi podmiotami, np. zajmującymi się szkoleniami z autoprezentacji czy komercyjnym pośrednictwem pracy, gdyż inna jest specyfika i cele świadczonych usług Wnioskodawcy - są one związane z realizacją projektu jako świadczenia o złożonym (kompleksowym) charakterze z punktu widzenia uczestnika projektu. Unikalność usług realizowanych przez Usługodawcę, analizowana przez pryzmat celów projektu, prowadzi do wniosku, że czwarta przesłanka w odniesieniu do usług pomocniczych świadczonych przez Wnioskodawcę jest spełniona, tzn. głównym celem usługi pomocniczej nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika (Wnioskodawcę), przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Własne stanowisko w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego nr 2c

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że świadczenie usługi w ramach etapu I na rzecz „N” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 w zw. z ust. 8 i 9 Rozporządzenia.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że świadczenie usługi w ramach etapu Ia na rzecz „N” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 w zw. z ust. 8 i 9 Rozporządzenia.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że świadczenie usługi w ramach etapu II na rzecz „T” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 w zw. z ust. 8 i 9 Rozporządzenia.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że świadczenie usługi w ramach etapu III na rzecz „C” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że świadczenie usługi w ramach etapu IV na rzecz „F” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 w zw. z ust. 8 i 9 Rozporządzenia.

Uzasadniając ww. stanowisko w zakresie etapu III, Wnioskodawca wskazuje, że na mocy § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia zwalnia się od podatku od towarów i usług świadczenie usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, finansowane w co najmniej 70% ze środków publicznych oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.

Świadczone usługi szkoleń zawodowych w ramach etapu III są usługami kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, finansowanymi w co najmniej 70% ze środków publicznych, w związku z tym ma do nich zastosowanie zwolnienie podatkowe z § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia.

Uzasadniając ww. stanowisko w zakresie etapu I, II i IV, Wnioskodawca zauważa, że wszystkie etapy projektu stanowią niezbędny z punktu widzenia tego projektu element procesu kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego w celu umożliwienia podjęcia przez uczestnika projektu pracy w określonym zawodzie, przez co poszczególnych etapów nie można analizować w oderwaniu od całości projektu i jego celów.

W kontekście niniejszego projektu etapy od I do IV są ze sobą ściśle powiązane w ten sposób, że usunięcie danego etapu będzie niweczyć, czynić niemożliwym lub znacznie utrudniać realizację czy zasadność (celowość) innego etapu, w sposób opisany poniżej, niezależnie od tego, kto wykonuje dany etap.

Etap I (opracowanie indywidualnego planu działania, indywidualnej ścieżki rozwoju) jest niezbędny do ustalenia, jaki zawód powinien stanowić przedmiot kształcenia albo przekwalifikowana zawodowego. Bez tego etapu w ogóle nie wiadomo byłoby, w jakim kierunku należy prowadzić kształcenie czy przekwalifikowane zawodowe, a zatem kolejne etapy byłyby pozbawione sensu i cechowały się przypadkowością w doborze tematyki zawodowej itd.

Etap II (szkolenia dla uczestników dotyczące rynku pracy itp.) jest również niezbędny w procesie kształcenia albo przekwalifikowana zawodowego. Na współczesnym rynku pracy możliwość wykonywania zawodu jest uzależniona nie tylko od ściśle zawodowego przygotowanie danej osoby do wykonywania danego zawodu, ale również wiedzy i umiejętności w zakresie poruszania się na konkurencyjnym rynku pracy celem znalezienia miejsca, w którym zawód można wykonywać. O sukcesie na tym polu decydują obecnie nie tylko wiedza zawodowa, ale również inne cechy, jak np. umiejętność negocjacji, właściwego sporządzenia CV czy przekonującego zaprezentowania się podczas procesu rekrutacyjnego.

Etap III (szkolenia zawodowe) stanowi zasadniczy etap kształcenia zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego.

Etap IV (zawierający elementy pośrednictwa pracy) jest niezbędnym łącznikiem pomiędzy teoretycznym zdobywaniem wiedzy i umiejętności na temat zawodu oraz rynku pracy, co ma miejsce na poprzednich etapach, a przystąpieniem do praktycznego wykonywania tego zawodu.

Etap V (staż) jest uwieńczeniem celu kształcenia zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego. Nie chodzi bowiem o to, aby w ramach tych procesów kształcenie czy przekwalifikowanie zawodowe miało charakter teoretyczny, ale aby prowadziło do możliwości realnego wykonywania zawodu. Sukces kształcenia zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego mierzony jest tym, czy uczestnik faktycznie podejmuje wykonywanie określonego zawodu, do którego został przygotowany na poprzednich etapach.

Na mocy § 3 ust. 8 Rozporządzenia zwolnienie, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia, stosuje się do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe.

Przy czym stosownie do § 3 ust. 9 Rozporządzenia zwolnienie, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia, nie ma zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

  1. nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie m.in. z ust. 1 pkt 14, lub
  2. ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Z powyższych przepisów wynika, że zwolnienie od podatku VAT stosuje się, jeżeli są łącznie spełnione następujące warunki w odniesieniu do usług:

  1. świadczenie usług jest ściśle związanej z usługami podstawowymi, a zatem są to usługi pomocnicze względem usługi podstawowej,
  2. usługi pomocnicze są dokonywane przez podmioty świadczące usługi podstawowe,
  3. usługi pomocnicze są niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej od podatku VAT,
  4. głównym celem usługi pomocniczej nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Odnosząc się do pierwszej przesłanki, w ocenie Wnioskodawcy usługi świadczone na etapie I, II i IV (jako usługi pomocnicze) są ściśle związane z usługą wykonywaną na etapie III jako usługą podstawową (zwolnioną od podatku VAT na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia), o czym świadczą związki pomiędzy etapami opisanymi powyżej, składającymi się (jako elementy niezbędne) na całość (komplementarność) projektu. Bez świadczenia któregokolwiek z etapów projektu nie miałby on sensu. Projekt nie jest bowiem zbiorem przypadkowych czynności, lecz jest prowadzony zgodnie z zaplanowaną ścieżką etapów dla każdego z uczestników.

Odnosząc się do drugiej przesłanki, Wnioskodawca wskazuje, że wykonując etapy I, II i IV, świadczy również usługi w ramach etapu III, a zatem dokonuje zarówno usług pomocniczych, jak i usługi podstawowej.

Odnosząc się do trzeciej przesłanki, w ocenie Wnioskodawcy usługi pomocnicze na etapie I, II i IV są niezbędne do wykonania etapu III. Nie chodzi tutaj bowiem o to, aby w ramach etapu III przeprowadzić jakiekolwiek (przypadkowe) szkolenie zawodowe, ale takie, które jest przewidziane w zaplanowanej ścieżce etapów w ramach projektu.

Odnosząc się do czwartej przesłanki, Wnioskodawca podnosi, że jego działalność ogranicza się do świadczenia usług w ramach projektów unijnych, które przebiegają analogicznie jak projekt opisany w niniejszym stanie faktycznym. Wnioskodawca nie prowadzi innej działalności poza wspomnianymi projektami. W tym kontekście można uznać, że Wnioskodawca nie konkuruje z innymi podmiotami, np. zajmującymi się szkoleniami z autoprezentacji czy komercyjnym pośrednictwem pracy, gdyż inna jest specyfika i cele świadczonych usług Wnioskodawcy - są one związane z realizacją projektu jako świadczenia o złożonym (kompleksowym) charakterze z punktu widzenia uczestnika projektu. Unikalność usług realizowanych przez Usługodawcę, analizowana przez pryzmat celów projektu, prowadzi do wniosku, że czwarta przesłanka w odniesieniu do usług pomocniczych świadczonych przez Wnioskodawcę jest spełniona, tzn. głównym celem usługi pomocniczej nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika (Wnioskodawcę), przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Własne stanowisko w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego nr 2d

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że świadczenie usługi w ramach etapu I na rzecz „H” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 w zw. z ust. 8 i 9 Rozporządzenia.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że świadczenie usługi w ramach etapu III na rzecz „H” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że świadczenie usługi w ramach etapu IV na rzecz „H” jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 w zw. z ust. 8 i 9 Rozporządzenia.

Uzasadniając ww. stanowisko w zakresie etapu III, Wnioskodawca wskazuje, że na mocy § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia zwalnia się od podatku od towarów i usług świadczenie usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, finansowane w co najmniej 70% ze środków publicznych oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.

Świadczone usługi szkoleń zawodowych w ramach etapu III są usługami kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, finansowanymi w co najmniej 70% ze środków publicznych, w związku z tym ma do nich zastosowanie zwolnienie podatkowe z § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia.

Uzasadniając ww. stanowisko w zakresie etapu I i IV, Wnioskodawca zauważa, że wszystkie etapy projektu stanowią niezbędny z punktu widzenia tego projektu element procesu kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego w celu umożliwienia podjęcia przez uczestnika projektu pracy w określonym zawodzie, przez co poszczególnych etapów nie można analizować w oderwaniu od całości projektu i jego celów.

W kontekście niniejszego projektu etapy I, III i IV są ze sobą ściśle powiązane w ten sposób, że usunięcie danego etapu będzie niweczyć, czynić niemożliwym lub znacznie utrudniać realizację czy zasadność (celowość) innego etapu, w sposób opisany poniżej, niezależnie od tego, kto wykonuje dany etap.

Etap I (opracowanie indywidualnego planu działania, indywidualnej ścieżki rozwoju) jest niezbędny do ustalenia, jaki zawód powinien stanowić przedmiot kształcenia albo przekwalifikowana zawodowego. Bez tego etapu w ogóle nie wiadomo byłoby, w jakim kierunku należy prowadzić kształcenie czy przekwalifikowane zawodowe, a zatem kolejne etapy byłyby pozbawione sensu i cechowały się przypadkowością w doborze tematyki zawodowej itd.

Etap III (szkolenia zawodowe) stanowi zasadniczy etap kształcenia zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego.

Etap IV (zawierający elementy pośrednictwa pracy) jest niezbędnym łącznikiem pomiędzy teoretycznym zdobywaniem wiedzy i umiejętności na temat zawodu oraz rynku pracy, co ma miejsce na poprzednich etapach, a przystąpieniem do praktycznego wykonywania tego zawodu.

Etap V (staż) jest uwieńczeniem celu kształcenia zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego. Nie chodzi bowiem o to, aby w ramach tych procesów kształcenie czy przekwalifikowanie zawodowe miało charakter teoretyczny ale aby prowadziło do możliwości realnego wykonywania zawodu. Sukces kształcenia zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego mierzony jest tym, czy uczestnik faktycznie podejmuje wykonywanie określonego zawodu, do którego został przygotowany na poprzednich etapach.

Na mocy § 3 ust. 8 Rozporządzenia zwolnienie, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia, stosuje się do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe.

Przy czym stosownie do § 3 ust. 9 Rozporządzenia zwolnienie, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia, nie ma zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

  1. nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie m.in. z ust. 1 pkt 14, lub
  2. ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Z powyższych przepisów wynika, że zwolnienie od podatku VAT stosuje się, jeżeli są łącznie spełnione następujące warunki w odniesieniu do usług:

  1. świadczenie usług jest ściśle związanej z usługami podstawowymi, a zatem są to usługi pomocnicze względem usługi podstawowej,
  2. usługi pomocnicze są dokonywane przez podmioty świadczące usługi podstawowe,
  3. usługi pomocnicze są niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej od podatku VAT,
  4. głównym celem usługi pomocniczej nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Odnosząc się do pierwszej przesłanki, w ocenie Wnioskodawcy usługi świadczone na etapie I i IV (jako usługi pomocnicze) są ściśle związane z usługą wykonywaną na etapie III jako usługą podstawową (zwolnioną od podatku VAT na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia), o czym świadczą związki pomiędzy etapami opisanymi powyżej, składającymi się (jako elementy niezbędne) na całość (komplementarność) projektu. Bez świadczenia któregokolwiek z etapów projektu nie miałby on sensu. Projekt nie jest bowiem zbiorem przypadkowych czynności, lecz jest prowadzony zgodnie z zaplanowaną ścieżką etapów dla każdego z uczestników.

Odnosząc się do drugiej przesłanki, Wnioskodawca wskazuje, że wykonując etapy I i IV, świadczy również usługi w ramach etapu III, a zatem dokonuje zarówno usług pomocniczych, jak i usługi podstawowej.

Odnosząc się do trzeciej przesłanki, w ocenie Wnioskodawcy usługi pomocnicze na etapie I i IV są niezbędne do wykonania etapu III. Nie chodzi tutaj bowiem o to, aby w ramach etapu III przeprowadzić jakiekolwiek (przypadkowe) szkolenie zawodowe, ale takie, które jest przewidziane w zaplanowanej ścieżce etapów w ramach projektu.

Odnosząc się do czwartej przesłanki, Wnioskodawca podnosi, że jego działalność ogranicza się do świadczenia usług w ramach projektów unijnych, które przebiegają analogicznie jak projekt opisany w niniejszym stanie faktycznym. Wnioskodawca nie prowadzi innej działalności poza wspomnianymi projektami. W tym kontekście można uznać, że Wnioskodawca nie konkuruje z innymi podmiotami, np. zajmującymi się szkoleniami z autoprezentacji czy komercyjnym pośrednictwem pracy, gdyż inna jest specyfika i cele świadczonych usług Wnioskodawcy - są one związane z realizacją projektu jako świadczenia o złożonym (kompleksowym) charakterze z punktu widzenia uczestnika projektu. Unikalność usług realizowanych przez Usługodawcę, analizowana przez pryzmat celów projektu, prowadzi do wniosku, że czwarta przesłanka w odniesieniu do usług pomocniczych świadczonych przez Wnioskodawcę jest spełniona, tzn. głównym celem usługi pomocniczej nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika (Wnioskodawcę), przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest:

  • nieprawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz „M” usług obejmujących etap I, etap II i etap IV projektu „…”
  • prawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz „A” usługi obejmującej etap III projektu „…”,
  • prawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz „E” usługi obejmującej etap III projektu „…”,
  • prawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz „E” usług obejmujących etap I, etap Ia oraz etap II projektu „…”,
  • nieprawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz „M” usługi obejmującej etap IV projektu „…”,
  • prawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz „C” usług obejmujących etap III projektu „…”.
  • nieprawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz „N” usług obejmujących etap I i Ia projektu „…”,
  • nieprawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz „T” usług obejmujących etap II projektu „…”,
  • nieprawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz „F” usług obejmujących etap IV projektu „…”,
  • prawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz „H” usług obejmujących etap III projektu „…”,
  • prawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz „H” usług obejmujących etap I i IV projektu „…”.

Na wstępie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zauważa, że w piśmie uzupełniającym wniosek (data wpływu 13 kwietnia 2021 r.) Wnioskodawca doprecyzował zadane pytania, jak też wyraził własne stanowisko adekwatne do zadanych pytań. Ponieważ ww. pismo Wnioskodawcy było konsekwencją wezwania tut. organu z 30 marca 2021 r. znak: 0111-KDIB3-2.4012.25.2021.1.MGO przyjęto, że pytania oraz własne stanowisko Wnioskodawcy przedstawione w tym właśnie piśmie są ostateczne i w tej wersji zostały one przywołane powyżej. Podjęte w niniejszej interpretacji rozstrzygnięcie odnosi się do tej właśnie wersji pytań i stanowiska własnego Wnioskodawcy.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że w celu zachowania spójności wypowiedzi, tut. organ udzielił odpowiedzi na pytania w innej kolejności niż wskazane we wniosku tj. począwszy od pytania dotyczącego zwolnienia od podatku usług świadczonych w ramach III etapu każdego z omawianych projektów, następnie w zakresie zwolnienia od podatku pozostałych etapów realizowanych projektów tj. etapu I, etapu Ia, etapu II oraz etapu IV.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r., poz. 685 ze zm.) zwanej dalej ustawą o VAT lub ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

W treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku.

Zauważyć przy tym należy, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast wychodzenie poza wykładnię literalną jest niedopuszczalne. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji jedynie, gdy charakter czynności świadczonych przez niego w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy o VAT.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy, zwalnia się od podatku usługi świadczone przez:

  1. jednostki objęte systemem oświaty w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, w zakresie kształcenia i wychowania,
  2. uczelnie, jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz instytuty badawcze, w zakresie kształcenia

-oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane.

Ze zwolnienia wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 26 lit. b) ustawy, mogą korzystać uczelnie, jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz instytuty badawcze, o ile świadczone przez te podmioty usługi są usługami kształcenia.

W świetle art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy, zwalnia się od podatku usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w pkt 26:

  1. prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach, lub
  2. świadczone przez podmioty, które uzyskały akredytację w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe – wyłącznie w zakresie usług objętych akredytacją, lub
  3. finansowane w całości ze środków publicznych

-oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.

Z treści art. 43 ust. 17 ustawy wynika, że zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

  1. nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit a lub,
  2. ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Stosownie do art. 43 ust. 17a ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18a, 23, 26, 28, 29 i 33 lit. a, mają zastosowanie do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe.

Określenie „ścisły związek” oznacza, że do wykonania usługi podstawowej niezbędna jest dostawa towarów lub świadczenie usług pomocniczych, przy czym nie może to być jakikolwiek związek, lecz relacja o charakterze wskazującym na nieodzowność tych ostatnich dla prawidłowego przebiegu podstawowej usługi.

Na podstawie § 3 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (Dz. U. z 2020 r. poz. 1983 z późn. zm.), zwalnia się od podatku usługi w zakresie kształcenia, inne niż wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy, świadczone przez uczelnie, jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz instytuty badawcze oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.

Jak wynika z § 3 ust. 1 pkt 14 ww. rozporządzenia, zwalnia się od podatku usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, finansowane w co najmniej 70% ze środków publicznych oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.

Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 13, 14, 18 i 19, stosuje się do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe (§ 3 ust. 8 rozporządzenia).

W świetle § 3 ust. 9 rozporządzenia, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 13, 14, 18 i 19, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

  1. nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 13, 14, 18 i 19, lub
  2. ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Kwestia zwolnienia od podatku usług kształcenia uregulowana jest w art. 132 ust. 1 lit. i Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE L 347, str. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym państwa członkowskie zwalniają kształcenie dzieci lub młodzieży, kształcenie powszechne lub wyższe, kształcenie zawodowe lub przekwalifikowanie, łącznie ze świadczeniem usług i dostawą towarów ściśle z taką działalnością związanych, prowadzone przez odpowiednie podmioty prawa publicznego lub inne instytucje działające w tej dziedzinie, których cele uznane są za podobne przez dane państwo członkowskie.

Cytowany przepis umiejscowiony został w rozdziale 2 tego aktu, zatytułowanym „Zwolnienia dotyczące określonych czynności wykonywanych w interesie publicznym”, co oznacza, że usługi szkoleniowe na gruncie Dyrektywy 2006/112/WE Rady podlegają zwolnieniu od podatku wyłącznie, gdy są wykonywane w interesie publicznym, tzn. wypełniają obowiązki, jakie ciążą na danym państwie wobec jego obywateli.

Należy także zauważyć, że z utrwalonego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wynika, że zwolnienia stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, które służą unikaniu rozbieżności w stosowaniu systemu VAT w poszczególnych państwach członkowskich i które należy postrzegać w ogólnym kontekście wspólnego systemu podatku VAT (wyrok C-473/08 w sprawie Eulitz, pkt 25). Ponadto, jak również wielokrotnie podkreślał TSUE w swym orzecznictwie, pojęcia używane do opisania zwolnień wymienionych w art. 13 VI Dyrektywy (obecnie art. 132 Dyrektywy 2006/112/WE Rady) powinny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ stanowią one odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda dostawa towarów i każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika (przykładowo wyrok Trybunału z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawie C-461/08 Don Bosco Onroerend Goed BV).

Jednakże interpretacja tych pojęć powinna być zgodna z celami, do jakich dążą owe zwolnienia, oraz powinna spełniać wymogi zasady neutralności podatkowej, na której zasadza się wspólny system VAT. Zatem powyższa zasada ścisłej interpretacji nie oznacza, że pojęcia użyte w celu opisania zwolnień z art. 13 (art. 132 Dyrektywy 2006/112/WE) powinny być interpretowane w sposób, który uniemożliwiałby osiągnięcie zakładanych przez nie skutków (pkt 27 ww. wyroku).

Definicja kształcenia zawodowego i przekwalifikowania zawodowego została zawarta w art. 44 rozporządzenia Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającym środki wykonawcze do Dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 77 str. 1). Rozporządzenie to wiąże wszystkie państwa członkowskie i jest stosowane bezpośrednio. W myśl ww. art. 44 rozporządzenia, usługi w zakresie kształcenia zawodowego i przekwalifikowania zapewniane na warunkach określonych w art. 132 ust. 1 lit. i) Dyrektywy 2006/112/WE obejmują nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, jak również nauczanie mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Czas trwania kursu w zakresie kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania nie ma w tym przypadku znaczenia.

Możliwość skorzystania ze zwolnienia w odniesieniu do świadczenia usługi (ale też i dostawy towarów) ściśle związanej z usługą kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego wymaga spełnienia określonych warunków, na które wskazuje TSUE m.in. w sprawie Horizon College C-434/05. Po pierwsze, zarówno główna działalność edukacyjna, jak i dostawa towarów lub świadczenie usług ściśle związane z tą działalnością muszą być wykonywane przez jeden z podmiotów, o których mowa w art. 132 ust. 1 lit. i Dyrektywy 2006/112/WE. Po drugie, świadczenie usług lub dostawa towarów ściśle związanych z czynnościami głównymi muszą być konieczne do wykonywania transakcji podlegających zwolnieniu. Po trzecie, świadczenie usług i dostawa towarów są wyłączone z zakresu zwolnienia, jeżeli ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu poprzez dokonywanie transakcji stanowiących bezpośrednią konkurencję w stosunku do działalności przedsiębiorstw wykonujących działalność gospodarczą, objętej VAT.

Na usługę złożoną składa się kombinacja różnych czynności, prowadzących do realizacji określonego celu - do wykonania świadczenia głównego, na które składają się różne czynności pomocnicze. Natomiast, czynność należy uznać za pomocniczą, jeśli nie stanowi ona celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania usługi zasadniczej. Pojedyncza czynność traktowana jest zatem jak element usługi kompleksowej wówczas, jeżeli cel świadczenia czynności pomocniczej jest zdeterminowany przez usługę główną oraz nie można wykonać lub wykorzystać bez czynności pomocniczej usługi głównej. Co do zasady, każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji gdy jedna usługa obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia kilka świadczeń, usługa ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych. Zatem, z ekonomicznego punktu widzenia usługi nie powinny być dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć będą jedną usługę kompleksową, obejmującą kilka świadczeń pomocniczych. Jeżeli jednak w skład świadczonej usługi wchodzić będą czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, lecz mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich jako elementu usługi kompleksowej.

Powyższe potwierdza utrwalona linia orzecznicza TSUE, zgodnie z którą świadczenie kompleksowe podlega takim regulacjom opodatkowania VAT, w tym również w zakresie stosowania stawki VAT, jakie dotyczą świadczenia głównego. Oznacza to, że opodatkowanie świadczeń pomocniczych, składających się na świadczenie kompleksowe, podlega takim samym zasadom opodatkowania, jakim podlega świadczenie główne. Pogląd taki został ukształtowany w orzeczeniu TSUE w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd (CPP), w którym Trybunał stwierdził, że „Z jedną usługą mamy do czynienia zwłaszcza wtedy, gdy jeden lub kilka elementów należy uznać za usługę główną, a jeden lub kilka elementów za usługi pomocnicze, objęte tym samym reżimem podatkowym, co usługa główna.” (podobnie w orzeczeniu w sprawie C-41/04 Levob Verzekeringen BV).

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą, w ramach której świadczy usługi osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą, jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej oraz osobom prawnym. Przedmiotem usług są czynności składające się na określone etapy projektów realizowanych w ramach programów współfinansowanych ze środków funduszy unijnych.

Projekty dzielą się na 5 zasadniczych etapów:

etap I – opracowanie indywidualnego planu działania (indywidualnej ścieżki rozwoju); etap ten polega na indywidualnych spotkaniach z uczestnikami Projektu (dalej: Uczestnicy) i przeprowadzaniu z nimi rozmów, wywiadów, testów itp., identyfikowaniu ich potrzeb, diagnozowaniu możliwości kształcenia (doskonalenia) zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego, poszukiwaniu przyczyn braku zatrudnienia itp., a w niektórych przypadkach także na indywidualnych zajęciach z couchem lub psychologiem, w celu identyfikacji kompetencji społecznych i zawodowych Uczestników;

etap II – zajęcia grupowe (szkolenia) dla Uczestników dotyczące rynku pracy, sposobów poszukiwania pracy, pisania CV, listów motywacyjnych, przygotowania się do rozmowy kwalifikacyjnej, elementów negocjacji z pracodawcą itp.;

etap III – szkolenia zawodowe - zajęcia grupowe dla uczestników przygotowujące (uczące) do określonego zawodu zidentyfikowanego w ramach etapu I (np. kurs na magazyniera), kończące się egzaminem i certyfikatem;

etap IV – wsparcie w poszukiwaniu pracy dla Uczestników; w ramach tego etapu Wnioskodawca:

  1. służy Uczestnikom pomocą w zastosowaniu wiedzy, którą nabyli na etapie II, co sprowadza się do udzielania pomocy w samodzielnym poszukiwaniu pracy przez Uczestników, przy sporządzeniu CV i listów motywacyjnych, w przygotowaniu się na rozmowę kwalifikacyjną itp. - poprzez indywidualne zajęcia;
  2. równolegle z działaniami opisanymi powyżej pod lit. a), wyszukuje informacje o ofertach pracy zgodnej z kompetencjami zawodowymi Uczestników zidentyfikowanymi na etapie I oraz nabytymi na etapie III;

etap V – staż uczestników u pracodawców (jako efekt działań w ramach poprzednich etapów).

Wnioskodawca podkreśla, że etap III każdego Projektu (obejmujący szkolenia zawodowe) stanowi zasadniczą (podstawową, najistotniejszą) część Projektu. O takim charakterze etapu III świadczy udział liczby godzin zaangażowania na tym etapie w całkowitej liczbie godzin zaangażowania w całym Projekcie (tj. na wszystkich etapach od I do IV). Udział ten wynosi przeciętnie ok. 70-80% procent.

Wnioskodawca nie uczestniczy w etapie V.

Wątpliwości Wnioskodawcy w pierwszej kolejności dotyczą zwolnienia od podatku na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień, świadczonych przez Wnioskodawcę usług w ramach projektu pn. „…”.

W obrębie stanu faktycznego nr 2a Wnioskodawca świadczy usługi w ramach projektu pn. „…” W ramach stanu faktycznego nr 2a Wnioskodawca świadczy usługi:

  • wchodzące w zakres etapu I opisanego we wniosku (opracowanie indywidualnego planu działania) na rzecz podmiotu „M” - podmiotu mającego siedzibę na terytorium Polski; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy),
  • wchodzące w zakres etapu II opisanego we wniosku (szkolenia dotyczące rynku pracy) na rzecz podmiotu „M” - tego samego podmiotu, który jest nabywcą usługi w etapie I; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy),
  • wchodzące w zakres etapu III opisanego we wniosku (szkolenia zawodowe) na rzecz podmiotu „A” (tj. innego niż podmiot „M”) - podmiotu mającego siedzibę (miejsce zamieszkania) na terytorium Polski; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy),
  • wchodzące w zakres etapu IV opisanego we wniosku (wsparcie w poszukiwaniu pracy) na rzecz podmiotu „M” - tego samego podmiotu, który jest nabywcą usługi w etapie I i II; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy).

Wnioskodawca wyjaśnia, że projekt pn. „…” dzieli się na 5 zasadniczych etapów, spośród których Wnioskodawca realizuje 4 etapy:

etap I - opracowanie indywidualnego planu działania; etap ten polega na indywidualnych spotkaniach z uczestnikami projektu i przeprowadzaniu z nimi rozmów, wywiadów, testów itp., identyfikowaniu ich potrzeb, diagnozowaniu możliwości kształcenia (doskonalenia) zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego, poszukiwaniu przyczyn braku zatrudnienia itp., w celu identyfikacji kompetencji społecznych i zawodowych uczestników;

etap II - zajęcia grupowe (szkolenia) dla uczestników dotyczące rynku pracy, sposobów poszukiwania pracy, pisania CV, listów motywacyjnych, przygotowania się do rozmowy kwalifikacyjnej, elementów negocjacji z pracodawcą itp.;

etap III - szkolenia zawodowe - zajęcia grupowe dla uczestników przygotowujące (uczące) do określonego zawodu zidentyfikowanego w ramach etapu I (np. kurs na magazyniera), kończące się egzaminem i certyfikatem;

etap IV - wsparcie w poszukiwaniu pracy dla uczestników; w ramach tego etapu Wnioskodawca:

  1. służy uczestnikom pomocą w zastosowaniu wiedzy, którą nabyli na etapie II, co sprowadza się do udzielania pomocy w samodzielnym poszukiwaniu pracy przez uczestników, przy sporządzeniu CV i listów motywacyjnych, w przygotowaniu się na rozmowę kwalifikacyjną itp. - poprzez indywidualne zajęcia;
  2. równolegle z działaniami opisanymi powyżej pod lit. a), wyszukuje informacje o ofertach pracy zgodnej z kompetencjami zawodowymi uczestników zidentyfikowanymi na etapie I oraz nabytymi na etapie III;

Etap V obejmuje staż uczestników projektu u pracodawców (jako efekt działań w ramach poprzednich etapów). Wnioskodawca nie uczestniczy w tym etapie.

Wszystkie etapy projektu stanowią niezbędny - z punktu widzenia projektu - element procesu kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego w celu umożliwienia podjęcia przez uczestnika projektu pracy w określonym zawodzie, przez co poszczególnych etapów nie można analizować w oderwaniu od całości projektu i jego celów.

W kontekście projektu etapy od I do IV są ze sobą ściśle powiązane w ten sposób, że usunięcie danego etapu będzie niweczyć, czynić niemożliwym lub znacznie utrudniać realizację czy zasadność (celowość) innego etapu, w sposób opisany poniżej, niezależnie od tego, kto realizuje dany etap. Wszystkie etapy stanowią nierozerwalną całość i muszą zostać wszystkie wykonane, aby spełnić warunki projektu i dofinansowania. Niezrealizowanie przez beneficjenta któregoś z etapów projektu stanowiłoby naruszenie warunków realizacji projektu i dofinansowania.

Projekt pn. „…” jest finansowany w co najmniej 70% ze środków publicznych. Świadczone przez Wnioskodawcę usługi szkoleniowe obejmujące etap III projektu stanowią usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT.

Świadczone usługi w ramach etapu III nie są prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach.

Wnioskodawca posiada dokumentację potwierdzającą, że źródłem finansowania wymienionych usług w co najmniej 70% są środki publiczne. Dokumentacją taką jest pisemne oświadczenie beneficjenta.

Usługi szkoleniowe są świadczone przez Wnioskodawcę w ramach szkolenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego osób tego potrzebujących.

Świadczone usługi w ramach etapu III obejmują nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem lub mają na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych.

Wnioskodawca ma zawartą pisemną umowę ze zlecającym wykonanie usługi - z „M” w zakresie etapu I, II i IV oraz z „A” w zakresie etapu III.

Wnioskodawca zawarł umowę z ww. podmiotami. Natomiast nie zawiera umów z osobami będącymi uczestnikami projektu. Umowy z tymi osobami zawiera beneficjent.

Czynności w ramach etapu I, etapu II i etapu IV są wykonywane na podstawie jednej umowy zawartej z „M”. Czynności w ramach etapu III są wykonywane na podstawie jednej umowy zawartej z „A”.

Wnioskodawca dodatkowo wyjaśnia, że faktury są wystawiane na ww. nabywców za każdy etap odrębnie (tj. odrębnie jest fakturowany etap I, odrębnie - etap II, odrębnie - etap III, odrębnie - etap IV). Podstawą kalkulacji wynagrodzenia czynności w danym etapie jest czas zaangażowania Wnioskodawcy w wykonywanie czynności oraz stawki godzinowej.

Usługa na każdym z etapów I, II, III i IV jest samodzielna w tym sensie, że Wnioskodawca mógłby ją świadczyć - z jego punktu widzenia - bez konieczności (bez potrzeby) świadczenia przez niego usług składających się na inne etapy. W szczególności Wnioskodawca mógłby wykonywać tylko jeden wybrany (dowolny) etap (a wtedy pozostałe etapy wykonywałyby inne podmioty). Jednakże należy podkreślić, że z punktu widzenia całości projektu, na który składają się wszystkie etapy (niezależnie przez kogo są świadczone), stanowią one nierozerwalną całość i muszą zostać wszystkie wykonane, aby spełnić warunki projektu i dofinansowania. Niezrealizowanie przez beneficjenta któregoś z etapów projektu stanowiłoby naruszenie warunków realizacji projektu i dofinansowania.

Okoliczność, że usługi w ramach etapów I, II, III, IV mogą być wykonywane przez różnych usługodawców, wskazuje, że usługi te mogą być wykonywane odrębnie. Zarówno dla Wnioskodawcy, jak i dla nabywcy świadczenie usługi w ramach jednego etapu samo w sobie stanowi jedno świadczenie z ekonomicznego i gospodarczego punktu widzenia. Przykładowo, do wykonania czynności z etapu III, Wnioskodawca nie musi wykonać czynności z etapu I czy II. Jednakże należy podkreślić, że z punktu widzenia całości projektu, na który składają się wszystkie etapy (niezależnie przez kogo są świadczone), stanowią one nierozerwalną całość i muszą zostać wszystkie wykonane, aby spełnić warunki projektu i dofinansowania. Niezrealizowanie przez beneficjenta któregoś z etapów projektu stanowiłoby naruszenie warunków realizacji projektu i dofinansowania. Biorąc pod uwagę również metodykę projektu i jego cele, jakim jest wsparcie bezrobotnych osób młodych na rynku pracy, wyświadczenie przykładowo tylko czynności z etapu III byłoby niekompletne i nie spełniałaby celów projektu. Dlatego w sytuacji gdy Wnioskodawca nie uczestniczy w danym etapie projektu, etap ten musi zostać wykonany przez inny podmiot, aby ww. cele projektu zostały zrealizowane. Innymi słowy, w relacji Wnioskodawca-nabywca świadczona usługa na danym etapie stanowi jedno świadczenie z ekonomicznego i gospodarczego punktu widzenia dla stron tej transakcji, jednakże w kontekście całego projektu świadczona usługa na danym etapie jest niewystarczająca, niekompletna, albowiem do uzyskania stanu kompletności (wymagań projektu) konieczne jest zrealizowanie wszystkich założonych etapów projektu, a obowiązek zapewnienia realizacji wszystkich etapów ciąży na beneficjencie.

Świadczone przez Wnioskodawcę usługi obejmujące etap I, II oraz IV (jak i III) nie są usługami doradczymi. Wnioskodawca w ramach świadczenia tych usług nie udziela fachowych porad, opinii osobom biorącym w udział w tych etapach.

Spośród wszystkich etapów w ramach projektu wiodącą usługą - z punktu widzenia osiągnięcia założeń (celów) projektu - jest usługa szkoleniowa (etap III). Szkolenia zawodowe są najważniejszym elementem projektu z punktu widzenia celów projektu - wsparcie bezrobotnych młodych osób. Bez przeszkolenia zawodowego uczestnik projekt nie będzie mógł podjąć pracy w danym zawodzie, ponieważ nie będzie do tego odpowiednio przygotowany w sensie zawodowym. O istotności tego etapu świadczy również przeważający udział liczby godzin niezbędnych do wykonania czynności w ramach etapu III względem całkowitej liczby godzin realizacji projektu, niezależnie od tego, kto wykonuje poszczególne etapy.

Wnioskodawca wyjaśnia, że jeśli chodzi o uczestnika projektu, a więc osobę fizyczną, do której projekt jest skierowany - bezrobotną młodą osobę, nabywa ona w ramach realizacji poszczególnych (wszystkich) etapów świadczenie kompleksowe, które wyposaża ją w niezbędną wiedzę i wsparcie na temat m.in. tego, jaki zawód powinna (może) wykonać (etap I), jak poruszać się na rynku pracy (etap II), jak wykonywać dany zawód (etapu III), gdzie aplikować w celu uzyskania zatrudnienia (etap IV). Ta kompleksowość (komplementarność) projektu (w powiązaniu z nieodpłatnością lub częściową odpłatnością po stronie uczestnika) decydują o tym, że uczestnik do niego przystępuje, nie szuka zaś na rynku na własną rękę poszczególnych elementów (np. komercyjne szkolenia zawodowe, kursy jak napisać poprawnie CV, kursy z autoprezentacji itp.).

Wnioskodawca nie jest podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy, ani podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. b) ustawy o VAT, ani też podmiotem, o którym w § 3 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień. Wnioskodawca nie konkuruje z innymi podmiotami, np. zajmującymi się szkoleniami z autoprezentacji czy komercyjnym pośrednictwem pracy, gdyż inna jest specyfika i cele świadczonych usług Wnioskodawcy - są one związane z realizacją projektu jako świadczenia o złożonym (kompleksowym) charakterze z punktu widzenia uczestnika projektu. Unikalność usług realizowanych przez Usługodawcę, analizowana przez pryzmat celów projektu, prowadzi do wniosku, że głównym celem tych usług nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika (Wnioskodawcę), przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy dotyczących zwolnienia od podatku VAT świadczonych w ramach projektu pn. „…” usług obejmujących jego poszczególne etapy tj. etap I, II, III oraz IV należy zaznaczyć, że usługą wiodącą jest usługa szkoleniowa - etap III.

Wnioskodawca wskazał również, że usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz „A” obejmujące etap III projektu stanowią usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT.

Świadczone usługi w ramach etapu III nie są prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach.

Jednocześnie Wnioskodawca wskazał, że nie jest podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy, ani podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. b) ustawy o VAT, ani też podmiotem, o którym w § 3 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień.

Wnioskodawca posiada dokumentację potwierdzającą, że źródłem finansowania wymienionych usług w co najmniej 70% są środki publiczne. Dokumentacją taką jest pisemne oświadczenie beneficjenta.

W kwestii zwolnienia od podatku VAT świadczonych usług należy w pierwszej kolejności przeanalizować możliwość zastosowania przepisu art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT.

Mając na uwadze opis sprawy należy stwierdzić, że usługi świadczone przez Wnioskodawcę w ramach etapu III nie będą objęte zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT bowiem są to usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione we wskazanym przepisie i Wnioskodawca nie jest podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy.

Z kolei, aby móc skorzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy o VAT, szkolenia muszą obejmować nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z konkretną branżą czy zawodem i muszą mieć na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Dodatkowo należy spełnić jeden ze wskazanych poniżej warunków, tj.:

  • formy i zasady tych szkoleń muszą wynikać z odrębnych od podatkowych aktów prawnych,
  • na świadczone szkolenia uzyskano akredytację w rozumieniu przepisów o systemie oświaty,
  • szkolenia muszą być finansowane w całości ze środków publicznych.

Natomiast aby skorzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 przywołanego rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r., świadczone usługi muszą stanowić usługi kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego, obejmować nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z konkretną branżą czy zawodem oraz muszą mieć na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Dodatkowo szkolenia muszą być finansowane w co najmniej 70% ze środków publicznych.

Jak wynika z powyższej analizy, dla zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy, istotne jest – w pierwszej kolejności – uznanie danej usługi za usługę kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania, a następnie spełnienie dodatkowych warunków wynikających z niniejszego przepisu, tj. prowadzenie danego szkolenia w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach lub uzyskanie akredytacji na dany rodzaj szkolenia lub finansowanie danego szkolenia w całości ze środków publicznych.

Mając na uwadze powyższe, dokonując wykładni ww. przepisów przez pryzmat definicji usługi kształcenia zawodowego i przekwalifikowania, określonej w art. 44 ww. rozporządzenia należy mieć na uwadze dosłowne brzmienie tych przepisów.

Zgodnie ze Słownikiem języka polskiego PWN (dostępnym w Internecie), użyte w art. 44 rozporządzenia słowo „bezpośredni” oznacza „dotyczący kogoś lub czegoś wprost”, słowo „branża” oznacza „gałąź produkcji lub handlu obejmująca towary lub usługi jednego rodzaju”, natomiast słowo „zawód” oznacza „wyuczone zajęcie wykonywane w celach zarobkowych”.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że przez kształcenie zawodowe lub przekwalifikowanie zawodowe, o których mowa w ww. przepisach, obejmujące nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, należy rozumieć takie kształcenie, w wyniku którego dana osoba podnosi swoje kwalifikacje, a bezpośrednio po jej ukończeniu jest w stanie podjąć pracę zarobkową, lub wykonywać określony zawód.

Należy zwrócić uwagę, że przewidziany w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. c) ustawy o podatku od towarów i usług oraz w § 3 ust. 1 pkt 14 ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. wymóg finansowania usług w określonej wysokości ze środków publicznych jest spełniony w przypadku, gdy rzeczywistym (w znaczeniu ekonomicznym) źródłem finansowania tej usługi są środki publiczne. Powyższego nie wyklucza fakt, że w świadczeniu tej usługi uczestniczą podmioty trzecie w charakterze podwykonawców (niezależnie od tego, którym z kolei zleceniobiorcą w ewentualnym łańcuchu podwykonawców jest dany podwykonawca). Wydatkowanie przekazanych na realizację danego projektu środków publicznych przez ich dysponenta na realizację poszczególnych jego części (całości) przez podwykonawców, oznacza bowiem, że poszczególne części (całość) projektu realizowane przez podwykonawców są – z ekonomicznego punktu widzenia – finansowane ze środków publicznych. W konsekwencji, względem nich znajduje zastosowanie zwolnienie, o którym mowa w ww. przepisach (przy spełnieniu pozostałych warunków). Przedmiotowy warunek „finansowania ze środków publicznych” jest zatem spełniony zarówno w przypadku, gdy otrzymujący dofinansowanie ze środków publicznych sam świadczy przedmiotową usługę, jak również gdy w realizację tej usługi zaangażowany jest podwykonawca (kolejni podwykonawcy). Istotne jest jedynie to, żeby środki publiczne stanowiły rzeczywiste (w znaczeniu ekonomicznym) źródło finansowania przedmiotowych usług (co zakłada istnienie ścisłego związku pomiędzy otrzymanymi środkami publicznymi a realizowanymi świadczeniami). Podwykonawca korzystający ze zwolnienia winien zatem posiadać stosowną dokumentację potwierdzającą, że źródłem finansowania tej usługi są środki publiczne.

Środkami publicznymi – w myśl art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 305 z poźn. zm.) – są:

  1. dochody publiczne;
  2. środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA);
    2a. środki, o których mowa w art. 3b ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2019 r. poz. 1295 i 2020 oraz z 2020 r. poz. 1378 i 2327);
  3. środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi, inne niż wymienione w pkt 2;
  4. przychody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek sektora finansów publicznych pochodzące:
    1. ze sprzedaży papierów wartościowych,
    2. z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek samorządu terytorialnego,
    3. ze spłat pożyczek i kredytów udzielonych ze środków publicznych,
    4. z otrzymanych pożyczek i kredytów,
    5. z innych operacji finansowych;
  5. przychody jednostek sektora finansów publicznych pochodzące z prowadzonej przez nie działalności oraz pochodzące z innych źródeł.


Z art. 4 ust. 1 cyt. ustawy wynika, że przepisy ustawy stosuje się do:

  1. jednostek sektora finansów publicznych;
  2. innych podmiotów w zakresie, w jakim wykorzystują środki publiczne lub dysponują tymi środkami.

Powyższe przepisy zaliczają zatem do środków publicznych dochody publiczne, środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz wskazane przychody budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz przychody jednostek sektora finansów publicznych pochodzące z różnych źródeł. Środkami publicznymi są również środki pochodzące z funduszy strukturalnych.

Należy jednakże pamiętać, że świadczenie przez bezpośrednio otrzymującego dofinansowanie ze środków publicznych usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego (na rzecz uczestników szkolenia lub/i ich pracodawców) nie oznacza, że świadczone przez podwykonawców (dalszych podwykonawców) poszczególne czynności stanowią w konkretnym przypadku usługę kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego (mimo tego, że wszystkie te czynności, wykonywane łącznie, składają się na taką usługę).

Z opisu sprawy wynika, że usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz „A” obejmujące etap III projektu stanowią usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego. Świadczone usługi w ramach etapu III nie są prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach.

Jednocześnie Wnioskodawca wskazał, że nie podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. b) ustawy o VAT. Wnioskodawca posiada dokumentację potwierdzającą, że źródłem finansowania wymienionych usług w co najmniej 70% są środki publiczne. Dokumentacją taką jest pisemne oświadczenie beneficjenta.

Biorąc pod uwagę przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że świadczone przez Wnioskodawcę w ramach etapu III usługi stanowiące usługi kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego nie będą objęte zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy o VAT. Przedmiotowe usługi nie są bowiem prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach. Wnioskodawca nie jest podmiotem, który uzyskał akredytację w rozumieniu przepisów o systemie oświaty. Ponadto usługi nie są finansowane w 100% ze środków publicznych.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że świadczone przez Wnioskodawcę w ramach etapu III projektu „…” usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego będą objęte zwolnieniem od podatku na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług świadczonych w ramach etapu III projektu „…”, jest prawidłowe.

Odnosząc się z kolei do wątpliwości Wnioskodawcy dotyczących zwolnienia od podatku na § 3 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień usług świadczonych w ramach etapu I, II i IV ww. projektu „…” jako usług ściśle związanych z usługami szkoleń zawodowych należy podkreślić, że są to czynności wykonywane na podstawie jednej umowy zawartej z „M”. Tym samym odbiorcą tych usług jest inny podmiot niż w przypadku usług szkoleniowych świadczonych w ramach etapu III.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, że faktury są wystawiane za każdy etap odrębnie (tj. odrębnie jest fakturowany etap I, odrębnie - etap II, odrębnie - etap IV).

Usługa na każdym z etapów I, II, i IV jest samodzielna w tym sensie, że Wnioskodawca mógłby ją świadczyć – z jego punktu widzenia – bez konieczności (bez potrzeby) świadczenia przez niego usług składających się na inne etapy. W szczególności Wnioskodawca mógłby wykonywać tylko jeden wybrany (dowolny) etap (a wtedy pozostałe etapy wykonywałyby inne podmioty).

Zarówno dla Wnioskodawcy, jak i dla nabywcy świadczenie usługi w ramach jednego etapu samo w sobie stanowi jedno świadczenie z ekonomicznego i gospodarczego punktu widzenia.

Mając na uwadze przywołane przepisy oraz opis sprawy należy stwierdzić, że świadczone przez Wnioskodawcę usługi w ramach etapu I, II oraz IV projektu „…” nie będą objęte zwolnieniem od podatku na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień jako usługi ściśle związane z usługami szkoleń zawodowych obejmujących etap III bowiem Wnioskodawca świadczy je na rzecz „M” tj. innego podmiotu niż w przypadku usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego. Ponadto usługa na każdym z etapów I, II i IV jest samodzielna. Bez znaczenia pozostaje, że wymienione usługi świadczone są w ramach jednego projektu i ostateczny odbiorca otrzymuje usługę kompleksową.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie zwolnienia od podatku usług świadczonych na rzecz „M” w ramach etapu I, etapu II oraz etapu IV jest nieprawidłowe.

Dalsze wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą zwolnienia od podatku na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień, świadczonych przez Wnioskodawcę usług w ramach projektu pn. „…”.

W ramach stanu faktycznego nr 2b Wnioskodawca świadczy usługi:

  • wchodzące w zakres etapu I opisanego we wniosku (opracowanie indywidualnego planu działania) na rzecz „E” - podmiotu mającego siedzibę na terytorium Polski; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy),
  • wchodzące w zakres etapu II opisanego we wniosku (szkolenia dotyczące rynku pracy) na rzecz „E” - tego samego podmiotu, który jest nabywcą usługi w etapie I; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy),
  • wchodzące w zakres etapu III opisanego we wniosku (szkolenia zawodowe) na rzecz „E” - tego samego podmiotu, który jest nabywcą usługi w etapie I i II; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy),
  • wchodzące w zakres etapu IV opisanego we wniosku (wsparcie w poszukiwaniu pracy) na rzecz „M” (tj. podmiotu innego niż „E”) - podmiotu mającego siedzibę na terytorium Polski; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy).


Wnioskodawca wyjaśnia, że projekt pn. „…” dzieli się na 5 zasadniczych etapów, spośród których Wnioskodawca realizuje 4 etapy:

  1. etap I - opracowanie indywidualnej ścieżki rozwoju; etap ten polega na indywidualnych spotkaniach z uczestnikami projektu i przeprowadzaniu z nimi rozmów, wywiadów, testów itp., identyfikowaniu ich potrzeb, diagnozowaniu możliwości kształcenia (doskonalenia) zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego, poszukiwaniu przyczyn braku zatrudnienia itp., w celu identyfikacji kompetencji społecznych i zawodowych uczestników; w ramach etapu I wyodrębnić można podetap Ia polegający na prowadzeniu indywidualnych zajęć z psychologiem dla uczestników projektu, jednakże ten podetap jest nierozerwalnie związany z opracowaniem indywidualnej ścieżki rozwoju;
  2. etap II - zajęcia grupowe (szkolenia) dla uczestników dotyczące rynku pracy, sposobów poszukiwania pracy, pisania CV, listów motywacyjnych, przygotowania się do rozmowy kwalifikacyjnej, elementów negocjacji z pracodawcą itp.;
  3. etap III - szkolenia zawodowe - zajęcia grupowe dla uczestników przygotowujące (uczące) do określonego zawodu zidentyfikowanego w ramach etapu I (np. kurs na magazyniera), kończące się egzaminem i certyfikatem;
  4. etap IV - wsparcie w poszukiwaniu pracy dla uczestników; w ramach tego etapu Wnioskodawca:
    1. służy uczestnikom pomocą w zastosowaniu wiedzy, którą nabyli na etapie II, co sprowadza się do udzielania pomocy w samodzielnym poszukiwaniu pracy przez uczestników, przy sporządzeniu CV i listów motywacyjnych, w przygotowaniu się na rozmowę kwalifikacyjną itp. - poprzez indywidualne zajęcia;
    2. równolegle z działaniami opisanymi powyżej pod lit. a), wyszykuje informacje o ofertach pracy zgodnej z kompetencjami zawodowymi uczestników zidentyfikowanymi na etapie I oraz nabytymi na etapie III.


Etap V obejmuje staż uczestników projektu u pracodawców (jako efekt działań w ramach poprzednich etapów). Wnioskodawca nie uczestniczy w tym etapie.

Wszystkie etapy projektu stanowią niezbędny - z punktu widzenia projektu - element procesu kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego w celu umożliwienia podjęcia przez uczestnika projektu pracy w określonym zawodzie, przez co poszczególnych etapów nie można analizować w oderwaniu od całości projektu i jego celów.

W kontekście projektu etapy od I do IV są ze sobą ściśle powiązane w ten sposób, że usunięcie danego etapu będzie niweczyć, czynić niemożliwym lub znacznie utrudniać realizację czy zasadność (celowość) innego etapu, w sposób opisany poniżej, niezależnie od tego, kto realizuje dany etap. Wszystkie etapy stanowią nierozerwalną całość i muszą zostać wszystkie wykonane, aby spełnić warunki projektu i dofinansowania. Niezrealizowanie przez beneficjenta któregoś z etapów projektu stanowiłoby naruszenie warunków realizacji projektu i dofinansowania.

Projekt pn. „…” jest finansowany w co najmniej 70% ze środków publicznych.

Świadczone przez Wnioskodawcę usługi szkoleniowe obejmujące etap III projektu stanowią usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT.

Świadczone usługi w ramach etapu III nie są prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach.

Wnioskodawca posiada dokumentację potwierdzającą, że źródłem finansowania wymienionych usług w co najmniej 70% są środki publiczne. Dokumentacją taką jest pisemne oświadczenie beneficjenta.

Usługi szkoleniowe są świadczone przez Wnioskodawcę w ramach szkolenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego osób tego potrzebujących.

Świadczone usługi w ramach etapu III obejmują nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem lub mają na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych.

Wnioskodawca ma zawartą pisemną umowę ze zlecającym wykonanie usługi - z „E” w zakresie etapu I, II i III oraz z „M” w zakresie etapu IV.

Wnioskodawca zawarł umowę z ww. podmiotami. Natomiast nie zawiera umów z osobami będącymi uczestnikami projektu. Umowy z tymi osobami zawiera beneficjent.

Czynności w ramach etapu I, etapu II i etapu III są wykonywane na podstawie jednej umowy zawartej z „E”. Czynności w ramach etapu IV są wykonywane na podstawie jednej umowy zawartej z „M”.

Wnioskodawca dodatkowo wyjaśnia, że faktury są wystawiane na ww. nabywców za każdy etap odrębnie (tj. odrębnie jest fakturowany etap I, odrębnie - podetap Ia, odrębnie - etap II, odrębnie - etap III, odrębnie - etap IV). Podstawą kalkulacji wynagrodzenia czynności w danym etapie jest czas zaangażowania Wnioskodawcy w wykonywanie czynności oraz stawki godzinowej.

Usługa na każdym z etapów I, II, III i IV jest samodzielna w tym sensie, że Wnioskodawca mógłby ją świadczyć - z jego punktu widzenia - bez konieczności (bez potrzeby) świadczenia przez niego usług składających się na inne etapy. W szczególności Wnioskodawca mógłby wykonywać tylko jeden wybrany (dowolny) etap (a wtedy pozostałe etapy wykonywałyby inne podmioty). Jednakże należy podkreślić, że z punktu widzenia całości projektu, na który składają się wszystkie etapy (niezależnie przez kogo są świadczone), stanowią one nierozerwalną całość i muszą zostać wszystkie wykonane, aby spełnić warunki projektu i dofinansowania.

Okoliczność, że usługi w ramach etapów I, II, III, IV mogą być wykonywane przez różnych usługodawców, wskazuje, że usługi te mogą być wykonywane odrębnie. Zarówno dla Wnioskodawcy, jak i dla nabywcy świadczenie usługi w ramach jednego etapu samo w sobie stanowi jedno świadczenie z ekonomicznego i gospodarczego punktu widzenia. Świadczone przez Wnioskodawcę usługi obejmujące etap I, II oraz IV (jak i III) nie są usługami doradczymi. Wnioskodawca w ramach świadczenia tych usług nie udziela fachowych porad, opinii osobom biorącym w udział w tych etapach.

Spośród wszystkich etapów w ramach projektu wiodącą usługą - z punktu widzenia osiągnięcia założeń (celów) projektu - jest usługa szkoleniowa (etap III).

Wnioskodawca nie jest podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy, ani podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. b) ustawy o VAT, ani też podmiotem, o którym w § 3 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień. Wnioskodawca nie konkuruje z innymi podmiotami, np. zajmującymi się szkoleniami z autoprezentacji czy komercyjnym pośrednictwem pracy, gdyż inna jest specyfika i cele świadczonych usług Wnioskodawcy - są one związane z realizacją projektu jako świadczenia o złożonym (kompleksowym) charakterze z punktu widzenia uczestnika projektu. Unikalność usług realizowanych przez Usługodawcę, analizowana przez pryzmat celów projektu, prowadzi do wniosku, że głównym celem tych usług nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika (Wnioskodawcę), przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy dotyczących zwolnienia od podatku VAT świadczonych w ramach projektu pn. „…” usług obejmujących jego poszczególne etapy tj. etap I, II, III oraz IV należy zaznaczyć, że usługą wiodącą jest usługa szkoleniowa - etap III. Usługa ta jest świadczona na rzecz „E”.

Wnioskodawca wskazał również, że świadczone przez Wnioskodawcę usługi szkoleniowe obejmujące etap III projektu stanowią usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT. Świadczone usługi w ramach etapu III nie są prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach. Wnioskodawca posiada dokumentację potwierdzającą, że źródłem finansowania wymienionych usług w co najmniej 70% są środki publiczne. Dokumentacją taką jest pisemne oświadczenie beneficjenta. Usługi szkoleniowe są świadczone przez Wnioskodawcę w ramach szkolenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego osób tego potrzebujących.

Jednocześnie Wnioskodawca wskazał, że nie jest podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy, ani podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. b) ustawy o VAT, ani też podmiotem, o którym w § 3 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień.

W kwestii zwolnienia od podatku VAT świadczonych usług należy w pierwszej kolejności przeanalizować możliwość zastosowania przepisu art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT.

Mając na uwadze opis sprawy należy stwierdzić, że usługi świadczone przez Wnioskodawcę w ramach etapu III na rzecz „E” nie będą objęte zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT bowiem są to usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione we wskazanym przepisie i Wnioskodawca nie jest podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy.

Z kolei, aby móc skorzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy o VAT, szkolenia muszą obejmować nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z konkretną branżą czy zawodem i muszą mieć na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Dodatkowo należy spełnić jeden ze wskazanych poniżej warunków, tj.:

  • formy i zasady tych szkoleń muszą wynikać z odrębnych od podatkowych aktów prawnych,
  • na świadczone szkolenia uzyskano akredytację w rozumieniu przepisów o systemie oświaty,
  • szkolenia muszą być finansowane w całości ze środków publicznych.

Natomiast aby skorzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 przywołanego rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r., świadczone usługi muszą stanowić usługi kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego, obejmować nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z konkretną branżą czy zawodem oraz muszą mieć na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Dodatkowo szkolenia muszą być finansowane w co najmniej 70% ze środków publicznych.

Jak wynika z powyższej analizy, dla zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy, istotne jest – w pierwszej kolejności – uznanie danej usługi za usługę kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania, a następnie spełnienie dodatkowych warunków wynikających z niniejszego przepisu, tj. prowadzenie danego szkolenia w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach lub uzyskanie akredytacji na dany rodzaj szkolenia lub finansowanie danego szkolenia w całości ze środków publicznych.

Z opisu sprawy wynika, że usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz „E” obejmujące etap III projektu stanowią usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego. Świadczone usługi w ramach etapu III nie są prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach.

Jednocześnie Wnioskodawca wskazał, że nie podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29

lit. b) ustawy o VAT. Wnioskodawca posiada dokumentację potwierdzającą, że źródłem finansowania wymienionych usług w co najmniej 70% są środki publiczne. Dokumentacją taką jest pisemne oświadczenie beneficjenta.

Biorąc pod uwagę przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że świadczone przez Wnioskodawcę w ramach etapu III usługi na rzecz „E” stanowiące usługi kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego nie będą objęte zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy o VAT. Przedmiotowe usługi nie są bowiem prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach. Wnioskodawca nie jest podmiotem, który uzyskał akredytację w rozumieniu przepisów o systemie oświaty. Ponadto usługi nie są finansowane w 100% ze środków publicznych.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz „E” w ramach etapu III projektu „…” usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego będą objęte zwolnieniem od podatku na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług świadczonych w ramach etapu III projektu „…”, jest prawidłowe.

Odnosząc się z kolei do wątpliwości Wnioskodawcy dotyczących zwolnienia od podatku na § 3 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień usług świadczonych w ramach etapu I, etapu Ia oraz etapu II ww. projektu „…” jako usług ściśle związanych z usługami szkoleń zawodowych należy podkreślić, że są to czynności wykonywane na podstawie jednej umowy zawartej z „E”. Zatem odbiorcą usług jest ten sam podmiot co w przypadku usług szkoleniowych świadczonych w ramach etapu III.

Jednocześnie Wnioskodawca wskazał, że faktury są wystawiane na ww. nabywców za każdy etap odrębnie (tj. odrębnie jest fakturowany etap I, odrębnie - podetap Ia, odrębnie - etap II. Usługa na każdym z etapów I i II jest samodzielna w tym sensie, że Wnioskodawca mógłby ją świadczyć - z jego punktu widzenia - bez konieczności (bez potrzeby) świadczenia przez niego usług składających się na inne etapy. Ponadto w szczególności Wnioskodawca mógłby wykonywać tylko jeden wybrany (dowolny) etap (a wtedy pozostałe etapy wykonywałyby inne podmioty).

Należy również zaznaczyć, że wszystkie etapy projektu stanowią niezbędny - z punktu widzenia projektu - element procesu kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego w celu umożliwienia podjęcia przez uczestnika projektu pracy w określonym zawodzie, przez co poszczególnych etapów nie można analizować w oderwaniu od całości projektu i jego celów.

W kontekście projektu etapy od I do IV są ze sobą ściśle powiązane w ten sposób, że usunięcie danego etapu będzie niweczyć, czynić niemożliwym lub znacznie utrudniać realizację czy zasadność (celowość) innego etapu, w sposób opisany poniżej, niezależnie od tego, kto realizuje dany etap. Wszystkie etapy stanowią nierozerwalną całość i muszą zostać wszystkie wykonane, aby spełnić warunki projektu i dofinansowania.

Mając zatem na uwadze opis sprawy oraz przywołane przepisy należy stwierdzić, że świadczone przez Wnioskodawcę usługi w ramach etapu I, podetapu Ia oraz etapu II projektu „…” będą objęte zwolnieniem od podatku na § 3 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień jako usługi ściśle związane z usługami kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego świadczonymi na etapie III projektu. Usługi te stanowią niezbędny element procesu kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego. Wskazane usługi jak i usługi szkoleniowe z etapu III projektu są świadczone przez Wnioskodawcę a ich odbiorcą jest jeden podmiot – „E”. Ponadto – jak wskazał Wnioskodawca – głównym celem tych usług nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie objęcia zwolnieniem od podatku świadczenia usługi w ramach etapu I, Ia oraz II na rzecz „E” w związku z realizacją projektu „…”, jest prawidłowe.

W dalszej kolejności należy stwierdzić, że zwolnieniem od podatku na § 3 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień nie będą objęte świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz „M” usługi w ramach etapu IV projektu „…”. Usługi te wykonywane na podstawie jednej umowy zawartej z „M”. Tym samym odbiorcą tych usług jest inny podmiot niż w przypadku usług szkoleniowych świadczonych w ramach etapu III. Ponadto Wnioskodawca wskazał, że faktury są wystawiane na. nabywców za każdy etap odrębnie (tj. odrębnie jest fakturowany etap IV).

Usługa na każdym z etapów I, II, III i IV jest samodzielna w tym sensie, że Wnioskodawca mógłby ją świadczyć - z jego punktu widzenia - bez konieczności (bez potrzeby) świadczenia przez niego usług składających się na inne etapy.

Tym samym usługi w ramach etapu IV projektu „…” nie będą objęte zwolnieniem od podatku na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień jako usługi ściśle związane z usługami szkoleń zawodowych obejmujących etap III bowiem Wnioskodawca świadczy je na rzecz „M” tj. innego podmiotu niż w przypadku usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego. Ponadto usługa na etapie IV jest samodzielna. Bez znaczenia pozostaje, że wymienione usługi świadczone są w ramach jednego projektu i ostateczny odbiorca otrzymuje usługę kompleksową.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że świadczenie usługi w ramach etapu IV na rzecz „M” jest zwolnione od podatku od towarów i usług, jest nieprawidłowe.

Kolejne wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą zwolnienia od podatku na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień, świadczonych przez Wnioskodawcę usług w ramach projektu pn. „…”.

W obrębie stanu faktycznego nr 2c Wnioskodawca świadczy usługi w ramach projektu pn. „…”:

  • wchodzące w zakres etapu I opisanego we wniosku (opracowanie indywidualnego planu działania) na rzecz „N” - podmiotu mającego siedzibę na terytorium Polski; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy),
  • wchodzące w zakres etapu II opisanego we wniosku (szkolenia dotyczące rynku pracy) na rzecz „T” (tj. podmiotu innego niż „N”) - podmiotu mającego siedzibę (miejsce zamieszkania) na terytorium Polski; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy),
  • wchodzące w zakres etapu III opisanego we wniosku (szkolenia zawodowe) na rzecz „C” (tj. podmiotu innego niż „N” czy „T”) - podmiotu mającego siedzibę na terytorium Polski; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy),
  • wchodzące w zakres etapu IV opisanego we wniosku (wsparcie w poszukiwaniu pracy) na rzecz „F” (tj. podmiotu innego niż „N”, „T” czy „C”) - podmiotu mającego siedzibę na terytorium Polski; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy).

Wnioskodawca wyjaśnia, że projekt pn. „…” dzieli się na 5 zasadniczych etapów, spośród których Wnioskodawca realizuje 4 etapy:

  • etap I - opracowanie indywidualnej ścieżki rozwoju; etap ten polega na indywidualnych spotkaniach z uczestnikami projektu i przeprowadzaniu z nimi rozmów, wywiadów, testów itp., identyfikowaniu ich potrzeb, diagnozowaniu możliwości kształcenia (doskonalenia) zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego, poszukiwaniu przyczyn braku zatrudnienia itp., w celu identyfikacji kompetencji społecznych i zawodowych uczestników; w ramach etapu I wyodrębnić można podetap Ia polegający na prowadzeniu indywidualnych zajęć z psychologiem dla uczestników projektu, jednakże ten podetap jest nierozerwalnie związany z opracowaniem indywidualnej ścieżki rozwoju;
  • etap II - zajęcia grupowe (szkolenia) dla uczestników dotyczące rynku pracy, sposobów poszukiwania pracy, pisania CV, listów motywacyjnych, przygotowania się do rozmowy kwalifikacyjnej, elementów negocjacji z pracodawcą itp.;
  • etap III - szkolenia zawodowe - zajęcia grupowe dla uczestników przygotowujące (uczące) do określonego zawodu zidentyfikowanego w ramach etapu I (np. kurs na magazyniera), kończące się egzaminem i certyfikatem;
  • etap IV - wsparcie w poszukiwaniu pracy dla uczestników; w ramach tego etapu Wnioskodawca:
    1. służy uczestnikom pomocą w zastosowaniu wiedzy, którą nabyli na etapie II, co sprowadza się do udzielania pomocy w samodzielnym poszukiwaniu pracy przez uczestników, przy sporządzeniu CV i listów motywacyjnych, w przygotowaniu się na rozmowę kwalifikacyjną itp. - poprzez indywidualne zajęcia;
    2. b. równolegle z działaniami opisanymi powyżej pod lit. a), wyszykuje informacje o ofertach pracy zgodnej z kompetencjami zawodowymi uczestników zidentyfikowanymi na etapie I oraz nabytymi na etapie III


Wszystkie etapy projektu stanowią niezbędny - z punktu widzenia projektu - element procesu kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego w celu umożliwienia podjęcia przez uczestnika projektu pracy w określonym zawodzie, przez co poszczególnych etapów nie można analizować w oderwaniu od całości projektu i jego celów.

W kontekście projektu etapy od I do IV są ze sobą ściśle powiązane w ten sposób, że usunięcie danego etapu będzie niweczyć, czynić niemożliwym lub znacznie utrudniać realizację czy zasadność (celowość) innego etapu, w sposób opisany poniżej, niezależnie od tego, kto realizuje dany etap. Wszystkie etapy stanowią nierozerwalną całość i muszą zostać wszystkie wykonane, aby spełnić warunki projektu i dofinansowania. Niezrealizowanie przez beneficjenta któregoś z etapów projektu stanowiłoby naruszenie warunków realizacji projektu i dofinansowania.

Projekt pn. „…” jest finansowany w co najmniej 70% ze środków publicznych.

Świadczone przez Wnioskodawcę usługi szkoleniowe obejmujące etap III projektu stanowią usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT.

Świadczone usługi w ramach etapu III nie są prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach.

Wnioskodawca posiada dokumentację potwierdzającą, że źródłem finansowania wymienionych usług w co najmniej 70% są środki publiczne. Dokumentacją taką jest pisemne oświadczenie beneficjenta.

Usługi szkoleniowe są świadczone przez Wnioskodawcę w ramach szkolenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego osób tego potrzebujących.

Świadczone usługi w ramach etapu III obejmują nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem lub mają na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych.

Wnioskodawca ma zawarte pisemne umowy z poszczególnymi zlecającymi wykonanie usługi: w zakresie etapu I z „N”, w zakresie etapu II z „T”, w zakresie etapu III z „C”, w zakresie etapu IV z „F”.

Wnioskodawca zawarł umowę z ww. podmiotami. Natomiast nie zawiera umów z osobami będącymi uczestnikami projektu. Umowy z tymi osobami zawiera beneficjent.

Czynności w ramach etapu I, etapu II, etapu III i etapu IV są wykonywane na podstawie poszczególnych umów, o których mowa powyżej (jedna umowa - jeden etap).

Wnioskodawca dodatkowo wyjaśnia, że faktury są wystawiane na ww. nabywców za każdy etap odrębnie (tj. odrębnie jest fakturowany etap I, odrębnie - podetap Ia, odrębnie - etap II, odrębnie - etap III, odrębnie - etap IV). Podstawą kalkulacji wynagrodzenia czynności w danym etapie jest czas zaangażowania Wnioskodawcy w wykonywanie czynności oraz stawki godzinowej.

Usługa na każdym z etapów I, II, III i V jest samodzielna w tym sensie, że Wnioskodawca mógłby ją świadczyć - z jego punktu widzenia - bez konieczności (bez potrzeby) świadczenia przez niego usług składających się na inne etapy. W szczególności Wnioskodawca mógłby wykonywać tylko jeden wybrany (dowolny) etap (a wtedy pozostałe etapy wykonywałyby inne podmioty). Jednakże należy podkreślić, że z punktu widzenia całości projektu, na który składają się wszystkie etapy (niezależnie przez kogo są świadczone), stanowią one nierozerwalną całość i muszą zostać wszystkie wykonane, aby spełnić warunki projektu i dofinansowania.

Okoliczność, że usługi w ramach etapów I, II, III, IV mogą być wykonywane przez różnych usługodawców, wskazuje, że usługi te mogą być wykonywane odrębnie. Zarówno dla Wnioskodawcy, jak i dla nabywcy świadczenie usługi w ramach jednego etapu samo w sobie stanowi jedno świadczenie z ekonomicznego i gospodarczego punktu widzenia. Przykładowo, do wykonania czynności z etapu III, Wnioskodawca nie musi wykonać czynności z etapu I czy II. Jednakże należy podkreślić, że z punktu widzenia całości projektu, na który składają się wszystkie etapy (niezależnie przez kogo są świadczone), stanowią one nierozerwalną całość

Spośród wszystkich etapów w ramach projektu wiodącą usługą - z punktu widzenia osiągnięcia założeń (celów) projektu - jest usługa szkoleniowa (etap III). Szkolenia zawodowe są najważniejszym elementem projektu z punktu widzenia celów projektu - wsparcie bezrobotnych młodych osób. Bez przeszkolenia zawodowego uczestnik projekt nie będzie mógł podjąć pracy w danym zawodzie, ponieważ nie będzie do tego odpowiednio przygotowany w sensie zawodowym. O istotności tego etapu świadczy również przeważający udział liczby godzin niezbędnych do wykonania czynności w ramach etapu III względem całkowitej liczby godzin realizacji projektu, niezależnie od tego, kto wykonuje poszczególne etapy.

Wnioskodawca nie jest podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy, ani podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. b) ustawy o VAT, ani też podmiotem, o którym w § 3 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień.

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy dotyczących zwolnienia od podatku VAT świadczonych w ramach projektu pn. „…” usług obejmujących jego poszczególne etapy tj. etap I, Ia, II, III oraz IV należy zaznaczyć, że usługą wiodącą jest usługa szkoleniowa - etap III. Usługa szkoleniowa – etap III – jest świadczona na rzecz „C”.

Świadczone przez Wnioskodawcę usługi szkoleniowe obejmujące etap III projektu stanowią usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT.

Świadczone usługi w ramach etapu III nie są prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach.

Wnioskodawca posiada dokumentację potwierdzającą, że źródłem finansowania wymienionych usług w co najmniej 70% są środki publiczne. Dokumentacją taką jest pisemne oświadczenie beneficjenta.

Usługi szkoleniowe są świadczone przez Wnioskodawcę w ramach szkolenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego osób tego potrzebujących.

Wnioskodawca nie jest podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy, ani podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. b) ustawy o VAT, ani też podmiotem, o którym w § 3 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień.

W kwestii zwolnienia od podatku VAT świadczonych usług należy w pierwszej kolejności przeanalizować możliwość zastosowania przepisu art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT.

Mając na uwadze opis sprawy należy stwierdzić, że usługi świadczone przez Wnioskodawcę w ramach etapu III nie będą objęte zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT bowiem są to usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione we wskazanym przepisie i Wnioskodawca nie jest podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy.

Z kolei, aby móc skorzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy o VAT, szkolenia muszą obejmować nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z konkretną branżą czy zawodem i muszą mieć na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Dodatkowo należy spełnić jeden ze wskazanych poniżej warunków, tj.:

  • formy i zasady tych szkoleń muszą wynikać z odrębnych od podatkowych aktów prawnych,
  • na świadczone szkolenia uzyskano akredytację w rozumieniu przepisów o systemie oświaty,
  • szkolenia muszą być finansowane w całości ze środków publicznych.

Natomiast aby skorzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 przywołanego rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r., świadczone usługi muszą stanowić usługi kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego, obejmować nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z konkretną branżą czy zawodem oraz muszą mieć na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Dodatkowo szkolenia muszą być finansowane w co najmniej 70% ze środków publicznych.

Jak wynika z powyższej analizy, dla zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy, istotne jest – w pierwszej kolejności – uznanie danej usługi za usługę kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania, a następnie spełnienie dodatkowych warunków wynikających z niniejszego przepisu, tj. prowadzenie danego szkolenia w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach lub uzyskanie akredytacji na dany rodzaj szkolenia lub finansowanie danego szkolenia w całości ze środków publicznych.

Z opisu sprawy wynika, że usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz „C” obejmujące etap III projektu „…” stanowią usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego. Świadczone usługi w ramach etapu III nie są prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach.

Jednocześnie Wnioskodawca wskazał, że nie podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. b) ustawy o VAT. Wnioskodawca posiada dokumentację potwierdzającą, że źródłem finansowania wymienionych usług w co najmniej 70% są środki publiczne. Dokumentacją taką jest pisemne oświadczenie beneficjenta.

Biorąc pod uwagę przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że świadczone przez Wnioskodawcę w ramach etapu III usługi stanowiące usługi kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego nie będą objęte zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy o VAT. Przedmiotowe usługi nie są bowiem prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach. Wnioskodawca nie jest podmiotem, który uzyskał akredytację w rozumieniu przepisów o systemie oświaty. Ponadto usługi nie są finansowane w 100% ze środków publicznych.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz „C” w ramach etapu III projektu „…” usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego będą objęte zwolnieniem od podatku na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług świadczonych w ramach etapu III projektu „…”, jest prawidłowe.

Odnosząc się z kolei do zwolnienia od podatku świadczonych przez Wnioskodawcę usług na rzecz „N” w ramach etapu I oraz Ia projektu „…” należy stwierdzić, że usługi te nie będą objęte zwolnieniem od podatku na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień. Świadczone w ramach etapu I i Ia usługi nie są bowiem ściśle związane z usługami kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego wykonywanymi w ramach etapu III projektu. Wnioskodawca świadczy je na rzecz „N” tj. innego podmiotu niż w przypadku usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego. Ponadto usługa na etapie I i Ia jest samodzielna. Bez znaczenia pozostaje, że wymienione usługi świadczone są w ramach jednego projektu i ostateczny odbiorca otrzymuje usługę kompleksową.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że świadczenie usługi w ramach etapu I i etapu Ia na rzecz „N” jest zwolnione od podatku od towarów i usług, jest nieprawidłowe.

W odniesieniu do zwolnienia od podatku świadczonych przez Wnioskodawcę usług na rzecz „T” w ramach etapu II projektu „…” należy stwierdzić, że usługi te nie będą objęte zwolnieniem od podatku na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień. Świadczone w ramach etapu II usługi nie są bowiem ściśle związane z usługami kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego wykonywanymi w ramach etapu III projektu. Wnioskodawca świadczy je na rzecz „T” tj. innego podmiotu niż w przypadku usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego. Ponadto usługa na etapie II jest samodzielna. Bez znaczenia pozostaje, że wymienione usługi świadczone są w ramach jednego projektu i ostateczny odbiorca otrzymuje usługę kompleksową.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy, że świadczenie usługi w ramach etapu II na rzecz „T” jest zwolnione od podatku od towarów i usług, jest nieprawidłowe.

Również odnosząc się do zwolnienia od podatku świadczonych przez Wnioskodawcę usług na rzecz „F” w ramach etapu IV projektu „…” należy stwierdzić, że usługi te nie będą objęte zwolnieniem od podatku na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień. Świadczone w ramach etapu IV usługi nie są bowiem ściśle związane z usługami kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego wykonywanymi w ramach etapu III projektu. Wnioskodawca świadczy je na rzecz „F” tj. innego podmiotu niż w przypadku usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego. Ponadto usługa na etapie IV jest samodzielna. Bez znaczenia pozostaje, że wymienione usługi świadczone są w ramach jednego projektu i ostateczny odbiorca otrzymuje usługę kompleksową.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym świadczenie usługi w ramach etapu IV na rzecz „F” jest zwolnione od podatku od towarów i usług, jest nieprawidłowe.

Dalsze wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą zwolnienia od podatku na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień, świadczonych przez Wnioskodawcę usług w ramach projektu pn. „…”.

W obrębie stanu faktycznego nr 2d Wnioskodawca świadczy usługi w ramach projektu pn. „…”.

  • wchodzące w zakres etapu I opisanego we wniosku (opracowanie indywidualnego planu działania) na rzecz „H” - podmiotu mającego siedzibę na terytorium Polski; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy),
  • wchodzące w zakres etapu III opisanego we wniosku (szkolenia zawodowe) na rzecz „H” - tego samego podmiotu, który jest nabywcą usługi w etapie I; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy),
  • wchodzące w zakres etapu IV opisanego we wniosku (wsparcie w poszukiwaniu pracy) na rzecz „H” – tego samego podmiotu, który jest nabywcą usługi w etapie I i III; nabywca ten nie jest beneficjentem (podmiotem realizującym projekt), lecz wykonawcą wobec beneficjenta, a zatem Wnioskodawca działa tutaj w charakterze (dalszego) wykonawcy (podwykonawcy).

Projekt „…” nie przewiduje etapu II obejmującego zajęcia grupowe (szkolenia) dla uczestników dotyczące rynku pracy, sposobów poszukiwania pracy, pisania CV, listów motywacyjnych, przygotowania się do rozmowy kwalifikacyjnej, elementów negocjacji z pracodawcą itp.


Wnioskodawca wyjaśnia, że projekt pn. „…” dzieli się na 4 zasadnicze etapy, spośród których Wnioskodawca realizuje 3 etapy:

  • etap I - opracowanie indywidualnego planu działania; etap ten polega na indywidualnych spotkaniach z uczestnikami projektu i przeprowadzaniu z nimi rozmów, wywiadów, testów itp., identyfikowaniu ich potrzeb, diagnozowaniu możliwości kształcenia (doskonalenia) zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego, poszukiwaniu przyczyn braku zatrudnienia itp., w celu identyfikacji kompetencji społecznych i zawodowych uczestników;
  • etap III - szkolenia zawodowe - zajęcia grupowe dla uczestników przygotowujące (uczące) do określonego zawodu zidentyfikowanego w ramach etapu I (np. kurs na magazyniera), kończące się egzaminem i certyfikatem;
  • etap IV - wsparcie w poszukiwaniu pracy dla uczestników; w ramach tego etapu Wnioskodawca:
    1. służy uczestnikom pomocą w zastosowaniu wiedzy, którą nabyli na etapie II, co sprowadza się do udzielania pomocy w samodzielnym poszukiwaniu pracy przez uczestników, przy sporządzeniu CV i listów motywacyjnych, w przygotowaniu się na rozmowę kwalifikacyjną itp. - poprzez indywidualne zajęcia;
    2. równolegle z działaniami opisanymi powyżej pod lit. a), wyszukuje informacje o ofertach pracy zgodnej z kompetencjami zawodowymi uczestników zidentyfikowanymi na etapie I oraz nabytymi na etapie III.



Wszystkie etapy projektu stanowią niezbędny - z punktu widzenia projektu - element procesu kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego w celu umożliwienia podjęcia przez uczestnika projektu pracy w określonym zawodzie, przez co poszczególnych etapów nie można analizować w oderwaniu od całości projektu i jego celów.

W kontekście projektu etapy I, III i IV są ze sobą ściśle powiązane w ten sposób, że usunięcie danego etapu będzie niweczyć, czynić niemożliwym lub znacznie utrudniać realizację czy zasadność (celowość) innego etapu, w sposób opisany poniżej, niezależnie od tego, kto realizuje dany etap. Wszystkie etapy stanowią nierozerwalną całość i muszą zostać wszystkie wykonane, aby spełnić warunki projektu i dofinansowania. Niezrealizowanie przez beneficjenta któregoś z etapów projektu stanowiłoby naruszenie warunków realizacji projektu i dofinansowania.

Etap I (opracowanie indywidualnego planu działania, indywidualnej ścieżki rozwoju) jest niezbędny do ustalenia, jaki zawód powinien stanowić przedmiot kształcenia albo przekwalifikowana zawodowego. Bez tego etapu w ogóle nie wiadomo byłoby, w jakim kierunku należy prowadzić kształcenie czy przekwalifikowane zawodowe, a zatem kolejne etapy byłyby pozbawione sensu i cechowały się przypadkowością w doborze tematyki zawodowej itd.

Etap III (szkolenia zawodowe) stanowi zasadniczy etap kształcenia zawodowego albo przekwalifikowania zawodowego.

Etap IV (zawierający elementy pośrednictwa pracy) jest niezbędnym łącznikiem pomiędzy teoretycznym zdobywaniem wiedzy i umiejętności na temat zawodu, co ma miejsce na poprzednim etapie, a przystąpieniem do praktycznego wykonywania tego zawodu.

Projekt pn. „…” jest finansowany w co najmniej 70% ze środków publicznych.

Świadczone przez Wnioskodawcę usługi szkoleniowe obejmujące etap III projektu stanowią usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT.

Świadczone usługi w ramach etapu III nie są prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach.

Wnioskodawca posiada dokumentację potwierdzającą, że źródłem finansowania wymienionych usług w co najmniej 70% są środki publiczne. Dokumentacją taką jest pisemne oświadczenie beneficjenta.

Usługi szkoleniowe są świadczone przez Wnioskodawcę w ramach szkolenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego osób tego potrzebujących.

Świadczone usługi w ramach etapu III obejmują nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem lub mają na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych.

Wnioskodawca ma zawartą pisemną umowę ze zlecającym wykonanie usługi - „H”.

Wnioskodawca zawarł umowę z ww. podmiotem („H”). Natomiast nie zawiera umów z osobami będącymi uczestnikami projektu. Umowy z tymi osobami zawiera beneficjent.

Czynności w ramach etapu I, etapu III i etapu IV są wykonywane na podstawie jednej umowy zawartej z „H”.

Wnioskodawca dodatkowo wyjaśnia, że faktury są wystawiane na ww. nabywcę za każdy etap odrębnie (tj. odrębnie jest fakturowany etap I, odrębnie - etap III, odrębnie - etap IV). Podstawą kalkulacji wynagrodzenia czynności w danym etapie jest czas zaangażowania Wnioskodawcy w wykonywanie czynności oraz stawki godzinowej.

Usługa na każdym z etapów I, III i IV jest samodzielna w tym sensie, że Wnioskodawca mógłby ją świadczyć – z jego punktu widzenia – bez konieczności (bez potrzeby) świadczenia przez niego usług składających się na inne etapy. W szczególności Wnioskodawca mógłby wykonywać tylko jeden wybrany (dowolny) etap (a wtedy pozostałe etapy wykonywałyby inne podmioty). Jednakże należy podkreślić, że z punktu widzenia całości projektu, na który składają się wszystkie etapy (niezależnie przez kogo są świadczone), stanowią one nierozerwalną całość i muszą zostać wszystkie wykonane, aby spełnić warunki projektu i dofinansowania. Niezrealizowanie przez beneficjenta któregoś z etapów projektu stanowiłoby naruszenie

Okoliczność, że usługi w ramach etapów I, III, IV mogą być wykonywane przez różnych usługodawców, wskazuje, że usługi te mogą być wykonywane odrębnie. Zarówno dla Wnioskodawcy, jak i dla nabywcy świadczenie usługi w ramach jednego etapu samo w sobie stanowi jedno świadczenie z ekonomicznego i gospodarczego punktu widzenia. Przykładowo, do wykonania czynności z etapu III, Wnioskodawca nie musi wykonać czynności z etapu I. Jednakże należy podkreślić, że z punktu widzenia całości projektu, na który składają się wszystkie etapy (niezależnie przez kogo są świadczone), stanowią one nierozerwalną całość i muszą zostać wszystkie wykonane, aby spełnić warunki projektu i dofinansowania.

Świadczone przez Wnioskodawcę usługi obejmujące etap I oraz IV (jak i III) nie są usługami doradczymi. Wnioskodawca w ramach świadczenia tych usług nie udziela fachowych porad, opinii osobom biorącym w udział w tych etapach.

Spośród wszystkich etapów w ramach projektu wiodącą usługą – z punktu widzenia osiągnięcia założeń (celów) projektu – jest usługa szkoleniowa (etap III). Szkolenia zawodowe są najważniejszym elementem projektu z punktu widzenia celów projektu - wsparcie bezrobotnych młodych osób. Bez przeszkolenia zawodowego uczestnik projekt nie będzie mógł podjąć pracy w danym zawodzie, ponieważ nie będzie do tego odpowiednio przygotowany w sensie zawodowym. O istotności tego etapu świadczy również przeważający udział liczby godzin niezbędnych do wykonania czynności w ramach etapu III względem całkowitej liczby godzin realizacji projektu, niezależnie od tego, kto wykonuje poszczególne etapy.

Przedmiotem nabycia przez uczestnika projektu będzie jedno świadczenie kompleksowe, Wnioskodawca wyjaśnia, że jeśli chodzi o uczestnika projektu, a więc osobę fizyczną, do której projekt jest skierowany - bezrobotną młodą osobę, nabywa ona w ramach realizacji poszczególnych (wszystkich) etapów świadczenie kompleksowe, które wyposaża ją w niezbędną wiedzę i wsparcie na temat m.in. tego, jaki zawód powinna (może) wykonać (etap I), jak wykonywać dany zawód (etapu III), gdzie aplikować w celu uzyskania zatrudnienia (etap IV). Ta kompleksowość (komplementarność) projektu (w powiązaniu z nieodpłatnością lub częściową odpłatnością po stronie uczestnika) decydują o tym, że uczestnik do niego przystępuje, nie szuka zaś na rynku na własną rękę poszczególnych elementów (np. komercyjne szkolenia zawodowe, kursy jak napisać poprawnie CV, kursy z autoprezentacji itp.).

Wnioskodawca nie jest podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy, ani podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. b) ustawy o VAT, ani też podmiotem, o którym w § 3 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień.

Wnioskodawca wskazuje, że jego działalność ogranicza się do świadczenia usług w ramach projektów unijnych, które przebiegają w analogicznie jak projekt opisany w niniejszym stanie faktycznym. Wnioskodawca nie prowadzi innej działalności poza wspomnianymi projektami. W tym kontekście można uznać, że Wnioskodawca nie konkuruje z innymi podmiotami, np. zajmującymi się szkoleniami z autoprezentacji czy komercyjnym pośrednictwem pracy, gdyż inna jest specyfika i cele świadczonych usług Wnioskodawcy - są one związane z realizacją projektu jako świadczenia o złożonym (kompleksowym) charakterze z punktu widzenia uczestnika projektu. Unikalność usług realizowanych przez Usługodawcę, analizowana przez pryzmat celów projektu, prowadzi do wniosku, że głównym celem tych usług nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika (Wnioskodawcę), przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy dotyczących zwolnienia od podatku VAT świadczonych w ramach projektu pn. „…” usług obejmujących jego poszczególne etapy tj. etap I, III oraz IV należy zaznaczyć, że usługą wiodącą jest usługa szkoleniowa - etap III. Usługa szkoleniowa – etap III – jest świadczona na rzecz „H”.

Świadczone przez Wnioskodawcę usługi szkoleniowe obejmujące etap III projektu stanowią usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT.

Świadczone usługi w ramach etapu III nie są prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach.

Wnioskodawca posiada dokumentację potwierdzającą, że źródłem finansowania wymienionych usług w co najmniej 70% są środki publiczne. Dokumentacją taką jest pisemne oświadczenie beneficjenta.

Usługi szkoleniowe są świadczone przez Wnioskodawcę w ramach szkolenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego osób tego potrzebujących.

Wnioskodawca nie jest podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy, ani podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. b) ustawy o VAT, ani też podmiotem, o którym w § 3 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień.

W kwestii zwolnienia od podatku VAT świadczonych usług należy w pierwszej kolejności przeanalizować możliwość zastosowania przepisu art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT.

Mając na uwadze opis sprawy należy stwierdzić, że usługi świadczone przez Wnioskodawcę w ramach etapu III nie będą objęte zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT bowiem są to usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione we wskazanym przepisie i Wnioskodawca nie jest podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy.

Z kolei, aby móc skorzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy o VAT, szkolenia muszą obejmować nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z konkretną branżą czy zawodem i muszą mieć na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Dodatkowo należy spełnić jeden ze wskazanych poniżej warunków, tj.:

  • formy i zasady tych szkoleń muszą wynikać z odrębnych od podatkowych aktów prawnych,
  • na świadczone szkolenia uzyskano akredytację w rozumieniu przepisów o systemie oświaty,
  • szkolenia muszą być finansowane w całości ze środków publicznych.

Natomiast aby skorzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 przywołanego rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r., świadczone usługi muszą stanowić usługi kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego, obejmować nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z konkretną branżą czy zawodem oraz muszą mieć na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Dodatkowo szkolenia muszą być finansowane w co najmniej 70% ze środków publicznych.

Jak wynika z powyższej analizy, dla zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy, istotne jest – w pierwszej kolejności – uznanie danej usługi za usługę kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania, a następnie spełnienie dodatkowych warunków wynikających z niniejszego przepisu, tj. prowadzenie danego szkolenia w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach lub uzyskanie akredytacji na dany rodzaj szkolenia lub finansowanie danego szkolenia w całości ze środków publicznych.

Z opisu sprawy wynika, że usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz „H” obejmujące etap III projektu „…” stanowią usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego. Świadczone usługi w ramach etapu III nie są prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach.

Jednocześnie Wnioskodawca wskazał, że nie podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. b) ustawy o VAT. Wnioskodawca posiada dokumentację potwierdzającą, że źródłem finansowania wymienionych usług w co najmniej 70% są środki publiczne. Dokumentacją taką jest pisemne oświadczenie beneficjenta.

Biorąc pod uwagę przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że świadczone przez Wnioskodawcę w ramach etapu III usługi stanowiące usługi kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego nie będą objęte zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy o VAT. Przedmiotowe usługi nie są bowiem prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach. Wnioskodawca nie jest podmiotem, który uzyskał akredytację w rozumieniu przepisów o systemie oświaty. Ponadto usługi nie są finansowane w 100% ze środków publicznych.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz „H” w ramach etapu III projektu „…” usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego będą objęte zwolnieniem od podatku na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że świadczenie usługi w ramach etapu III na rzecz „H” jest zwolnione od podatku od towarów i usług, jest prawidłowe.

Odnosząc się z kolei do wątpliwości Wnioskodawcy dotyczących zwolnienia od podatku na § 3 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień usług świadczonych w ramach etapu I oraz IV ww. projektu „…” jako usług ściśle związanych z usługami szkoleń zawodowych należy podkreślić, że są to czynności wykonywane na podstawie jednej umowy zawartej z „H”. Zatem odbiorcą usług jest ten sam podmiot co w przypadku usług szkoleniowych świadczonych w ramach etapu III.

Jednocześnie należy podkreślić, że wszystkie etapy projektu stanowią niezbędny - z punktu widzenia projektu - element procesu kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego w celu umożliwienia podjęcia przez uczestnika projektu pracy w określonym zawodzie, przez co poszczególnych etapów nie można analizować w oderwaniu od całości projektu i jego celów.

W kontekście projektu etapy I, III i IV są ze sobą ściśle powiązane w ten sposób, że usunięcie danego etapu będzie niweczyć, czynić niemożliwym lub znacznie utrudniać realizację czy zasadność (celowość) innego etapu, w sposób opisany poniżej, niezależnie od tego, kto realizuje dany etap.

Mając zatem na uwadze opis sprawy oraz przywołane przepisy należy stwierdzić, że świadczone przez Wnioskodawcę usługi w ramach etapu I oraz etapu IV projektu „…” będą objęte zwolnieniem od podatku na § 3 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień jako usługi ściśle związane z usługami kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego świadczonymi na etapie III projektu. Usługi te stanowią niezbędny element procesu kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego. Wskazane usługi jak i usługi szkoleniowe z etapu III projektu są świadczone przez Wnioskodawcę a ich odbiorcą jest jeden podmiot – „H”. Ponadto – jak wskazał Wnioskodawca – głównym celem tych usług nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że świadczenie usługi w ramach etapu I oraz etapu IV na rzecz „H” jest zwolnione od podatku od towarów i usług, jest prawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
  3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj