Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4-3.4012.11.2021.2.RK
z 29 kwietnia 2021 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 31 grudnia 2020 r. (data wpływu 12 stycznia 2021 r.), uzupełnionym w dniu 23 marca 2021 r. (data wpływu 29 marca 2021 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z dnia 9 marca 2021 r. (skutecznie doręczone w dniu 16 marca 2021 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

  • możliwości zastosowania zwolnienia od podatku do świadczonych usług,
  • możliwości korzystania ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy po przekroczeniu limitu 200.000 zł

- jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 stycznia 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku do świadczonych usług, a także możliwości korzystania ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy po przekroczeniu limitu 200.000 zł.

Przedmiotowy wniosek został uzupełniony w dniu 23 marca 2021 r. (data wpływu 29 marca 2021 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z dnia 9 marca 2021 r. (skutecznie doręczone w dniu 16 marca 2021 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest licencjonowanym brokerem ubezpieczeniowym i prowadzi działalność gospodarczą w zakresie dwóch rodzajów usług - pośrednictwa ubezpieczeniowego (PKD 66.22.Z) i wynajmu nieruchomości na cele mieszkaniowe (PKD 68.20.Z). Obie usługi są zwolnione przedmiotowo z podatku VAT.

Wnioskodawca z tytułu usług pośrednictwa ubezpieczeniowego przekroczył przychód 200.000,00 zł natomiast z tytułu wynajmu nieruchomości o charakterze mieszkaniowym osiągnął przychód na poziomie ok. 20.000,00 zł.

Wnioskodawca oprócz prowadzonej działalności gospodarczej ma udziały w Spółce z o. o. o tym samym profilu działalności, tj. pośrednictwa ubezpieczeniowego (PKD 66.22.Z).

Wnioskodawca jest w zarządzie tej Spółki i z tego tytułu pobiera wynagrodzenie. Dodatkowo w ramach swojej działalności gospodarczej Wnioskodawca zamierza wystawiać co miesiąc faktury VAT z tytułu podwykonawstwa na rzecz tej Spółki polegające na czynnościach ubezpieczeniowych takich jak:

  • pozyskiwanie klientów,
  • wykonywanie czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia, uczestniczenia w zawieraniu umów ubezpieczenia w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń,
  • uczestniczenie w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia.

Z tytułu podwykonawstwa Wnioskodawca zamierza wystawiać Spółce faktury VAT na stałą comiesięczną kwotę.

Wypłacane Wnioskodawcy przez Spółkę wynagrodzenie będzie pochodziło wyłącznie z prowizji brokerskiej (kurtażu), wypłacane Spółce przez firmy ubezpieczeniowe, której podstawę naliczania stanowić będzie suma opłaconych składek z tytułu zawarcia/odnowienia umowy ubezpieczenia (opłata polis).

Za czynności polegające na uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia nie jest przewidziane dodatkowe wynagrodzenie.

W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawca wskazał, że z pozostałej działalności (z pominięciem czynności ubezpieczeniowych) nie przekroczył limitu wskazanego w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

Wnioskodawca świadczy usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego ukierunkowane na ubezpieczenie należności (grupa 14 dział II ubezpieczeń), które wiąże się z proaktywną rolą ubezpieczyciela oraz zmianą zakresu ochrony ubezpieczeniowej w trakcie okresu ubezpieczeniowego. Klienci Wnioskodawcy ubezpieczają dostawy do swoich kontrahentów a w większości przypadków na każdego kontrahenta są ustalane indywidualne sumy ubezpieczenia.

Taka polisa wymaga od pośrednika zaangażowania pod kątem skuteczności ochrony ubezpieczeniowej. W związku z tym na zakres czynności w ramach administrowania i wykonywania umów ubezpieczenia składa się:

  • przypominanie klientom o raportowaniu obrotów do ubezpieczycieli;
  • pomoc przy uzyskiwaniu indywidualnych sum ubezpieczenia dla klientów;
  • przygotowywanie i sprawdzenie poprawności dokumentacji polisowej;
  • sprawdzenie dla klientów możliwości uzyskania indywidualnych sum ubezpieczenia u aktualnego ubezpieczyciela jak również u innych ubezpieczycieli;
  • instruowanie klienta jak postępować w przypadku zajścia szkody;
  • instruowanie klienta w sprawach dotyczących działań prewencyjnych jakie powinien wykonać w celu uzyskania odszkodowania;
  • przygotowywania porównania ofert ubezpieczycieli w oparciu o zaproponowane warunki ubezpieczenia i rekomendacji co do wyboru najlepszej oferty ubezpieczenia.

Z uwagi na to, że wynagrodzenie Spółki i Wnioskodawcy jako podwykonawcy uzależnione jest od prowizji brokerskiej (kurtażu) rola Wnioskodawcy polega na znalezieniu optymalnej dla danego klienta ochrony ubezpieczeniowej z dostępnych na rynku ofert różnych ubezpieczycieli, skojarzeniu stron umowy, uzgodnieniu jej warunków i akceptacji klienta oraz ubezpieczyciela. Wnioskodawca nie ma żadnego interesu w zakresie sformułowania treści umowy ubezpieczeniowej tak żeby faworyzowała ona jedną ze stron - ubezpieczyciela lub ubezpieczonego. Działania Wnioskodawcy przejawiają się w byciu mediatorem pomiędzy stronami umowy. W tym celu Wnioskodawca negocjuje parametry polisy zarówno z zakładem ubezpieczeń jak i klientem tak, żeby ostatecznie doszło do podpisania umowy. Dodatkowo jako broker ubezpieczeniowy Wnioskodawca ustawowo zobligowany jest do działania w imieniu i na rzecz klienta zakładu ubezpieczeń oraz znalezienia optymalnej ochrony ubezpieczeniowej.

Wnioskodawca aktywnie poszukuje potencjalnych klientów zainteresowanych umową ubezpieczenia poprzez dzwonienie do potencjalnych kontrahentów, działalność marketingową polegającą na umieszczaniu reklam w Internecie oraz tworzenie wizerunku eksperta w sieci internetowej oraz przy okazji spotkań z przedsiębiorcami. Wyszukuje firmy pod kątem możliwości świadczenia usług na ich rzecz i stara się z Nimi kontaktować. Gromadzi dane potencjalnych klientów i dokonuje analizy osób zainteresowanych umową ubezpieczeniową. Przygotowuje także analizę porównawczą i negocjuje indywidualne zapisy ubezpieczeniowe oraz aktywnie bada rynek pod kątem jak najlepszego dopasowania oferty do wymagań klienta.

Z tytułu podwykonawstwa Wnioskodawca zamierza wystawiać Spółce faktury VAT na stałą comiesięczną kwotę. Wypłacane Wnioskodawcy przez Spółkę wynagrodzenie będzie pochodziło wyłącznie z prowizji brokerskiej (kurtażu), wypłacane Spółce przez firmy ubezpieczeniowe, której podstawę naliczania stanowić będzie suma opłaconych składek z tytułu zawarcia/odnowienia umowy ubezpieczenia (opłata polis).

Za czynności polegające na uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia Wnioskodawcy nie przysługuje wynagrodzenie. W przypadku, gdyby Wnioskodawca wykonywał tylko czynności polegające na sprawdzaniu dla klientów możliwości uzyskania indywidualnych sum ubezpieczenia, pomaganiu klientom w sporządzaniu wniosków i pism do ubezpieczycieli, pomoc przy wypłacie sumy ubezpieczenia etc. nie uzyskałby za to wynagrodzenia. Zysk Spółki i wynagrodzenie Wnioskodawcy uzależnione jest od pozyskania/utrzymania klientów i zobowiązania się do opłacania składek ubezpieczeniowych w związku z zawarciem/odnowieniem umowy ubezpieczeniowej i jest wypłacane w formie prowizyjnej (kurtażu).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

  1. Czy pomimo przekroczenia przychodu z tytułu działalności gospodarczej Wnioskodawcy przysługuje nadal zwolnienie z podatku VAT?
  2. Czy usługi fakturowane z działalności gospodarczej na Spółkę będą zwolnione z podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Pomimo przekroczenia przychodu z działalności gospodarczej nadal przysługuje mu zwolnienie z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 i 37 oraz art. 113 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. poz. 106, z późn. zm.), dalej: ustawa o VAT.

Usługi fakturowane z działalności gospodarczej Wnioskodawcy na Spółkę polegające na pośrednictwie ubezpieczeniowym będą również zwolnione z podatku VAT. Z uwagi na otrzymanie jednego wynagrodzenia od Spółki, stanowiącego część uzyskanej przez nią prowizji brokerskiej uzależnionej od kwoty opłaconych składek ubezpieczeniowych, dla celów podatku VAT Wnioskodawca musi określić proporcję usługi pośrednictwa zwolnionej przedmiotowo z podatku VAT oraz części usługi niepodlegającej takiemu zwolnieniu przedmiotowemu (udział w administrowaniu i wykonywaniu usługi ubezpieczenia), natomiast korzystającej ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

Ustawa o VAT przewiduje w art. 43 ust. 1 pkt 36 zwolnienie przedmiotowe z VAT dla usług wynajmu nieruchomości a w art. 43 ust. 1 pkt 37 zwolnienie przedmiotowe z VAT dla usług pośrednictwa ubezpieczeniowego.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe.

Zgodnie natomiast z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Zwolnienie zawarte w powołanym powyżej przepisie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT stanowi implementację do polskiego porządku prawnego art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym, państwa członkowskie zwalniają transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

W art. 113 ust. 1 i 2 ustawy o VAT przewidziano zwolnienie podmiotowe w przypadku nieprzekroczenia limitu 200.000 zł.

Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Stosownie do art. 113 ust. 2 lit. a) i c) ustawy o VAT, do wartości sprzedaży nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem transakcji związanych z nieruchomościami oraz usług ubezpieczeniowych, jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych.

Jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej przekroczy kwotę 200.000 zł, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę (art. 113 ust. 5 ustawy o VAT).

Jak wynika z art. 113 ust. 2 lit. c) usługi ubezpieczeniowe, pomimo zwolnienia przedmiotowego są brane pod uwagę przy określeniu wysokości limitu. Należy jednakże odróżnić usługi ubezpieczeniowe od usług pośrednictwa ubezpieczeniowego. Usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego nie są brane do określenia limitu, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

Potwierdza to stanowisko zawarte w interpretacji indywidualnej z dnia 27 listopada 2017 r. znak: 0115-KDIT1-1.4012.671.2017.1.KM, zgodnie z którym „przepis art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. c ustawy mówi tylko o usługach ubezpieczeniowych, nie powołując się na wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, które obejmują szerszy zakres czynności a wśród nich usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych. A zatem do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy, nie wlicza się odpłatnego świadczenia usług w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego.”

Podobnie orzekł Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 5 sierpnia 2014 r. nr ITPP1/443-538/14/AP oraz Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 15 stycznia 2018 r. nr 0111-KDIB3-3.4012.129.2017.2.PK.

Z uwagi na to, że osiągnięty przez Wnioskodawcę przychód z działalności gospodarczej polegającej na pośrednictwie ubezpieczeniowym nie jest wliczany do limitu, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, przysługuje Wnioskodawcy nadal zwolnienie przedmiotowe, gdyż z branej do wyliczenia limitu usługi wynajmu na cele mieszkaniowe (transakcji związanej z nieruchomościami) Wnioskodawca osiągnął jedynie ok 20.000 zł przychodu a więc nie przekroczył progu.

Kolejną kwestią wymagającą rozstrzygnięcia jest możliwość zwolnienia przedmiotowego z podatku VAT czynności ubezpieczeniowych świadczonych na rzecz Spółki.

W interpretacji indywidualnej z dnia 13 marca 2020 r. znak: 0114-KIDP4-3.4012.15.2020.1.IG Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał że pośrednictwo ubezpieczeniowe to czynności których celem jest uczynienie wszystkiego co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę ubezpieczenia. W ocenie organu podatkowego „aby uznać daną działalność za pośrednictwo konieczne jest zatem, aby pośrednik wykonał przynajmniej niektóre z niżej wymienionych czynności:

  • wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy,
  • uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę,
  • prowadzenie negocjacji polegających na jednoznacznie określonym akcie mediacji,
  • nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron.

Nie oznacza to oczywiście, że pośrednik nie może wykonywać dodatkowych czynności, jednakże aby czynności te można było zaliczyć do czynności pośredniczących konieczne jest aby wywoływały lub miały na celu wywołanie skutku dla wszystkich stron transakcji, innymi słowy konieczne jest aby skutek tych czynności odnalazł odzwierciedlenie w zawartej umowie pomiędzy stronami.” W świetle powyższego, usługi pozyskiwania klientów oraz usługi polegające na wykonywaniu czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia, uczestniczenia w zawieraniu umów ubezpieczenia w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń powinny korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, z uwagi na to, że są to typowe usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego.

W orzecznictwie rozbieżności budzi natomiast zastosowanie zwolnienia przedmiotowego z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT do usług polegających na uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia.

W powołanej interpretacji indywidualnej z dnia 13 marca 2020 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że usługi tego rodzaju nie są usługami pośrednictwa ubezpieczeniowego.

Czynności takie „nie polegają na podejmowaniu działań, które umożliwiają zawarcie umowy ubezpieczenia, jako pośrednika, skoro wiążą się one z obsługą zawartych już umów ubezpieczenia. W rezultacie czynności te stanowią przejaw uczestniczenia Spółki w wykonaniu lub utrzymaniu zawartych wcześniej umów ubezpieczenia.”

Inne stanowisko prezentowane jest przez część orzecznictwa sądowego, zgodnie z którym w zakresie usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych mieszczą się usługi typu „front-office” dokonywane wobec ubezpieczonego już po zawarciu umowy ubezpieczenia (np. wyrok WSA w Gliwicach z dnia 4 czerwca 2020 r. sygn. akt I SA/Go 119/20, wyrok WSA w Warszawie z dnia 17 listopada 2017 r. sygn. akt III SA/Wa 3159/16, z dnia 5 lipca 2018 r. sygn. akt III SA/Wa 3353/17).

Nie zmienia to faktu, że tylko niewielką część usług świadczonych przez firmę Wnioskodawcy (i zarazem przychodu) stanowią usługi polegające na uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, a zatem nawet biorąc pod uwagę te usługi pomocnicze/dodatkowe (plus usługi z tytułu wynajmu nieruchomości) przychód z tytułu prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności brany do obliczenia progu z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT nie przekroczy w roku podatkowym 200.000 zł.

Z uwagi na powyższe, świadczone przez Wnioskodawcę usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego będą korzystały ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT natomiast usługi polegające na uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia będą korzystały ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT ze względu na nieprzekroczenie progu 200.000 zł.

Co do zasady, w myśl art. 106b ust. 2 ustawy o VAT, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3. Wyjątek w tej kwestii stanowi art. 106b ust. 3 ustawy o VAT.

Jako podatnik zwolniony z VAT Wnioskodawca będzie obowiązany wystawić fakturę VAT na żądanie Spółki jako nabywcy usługi, jeżeli takie żądanie zostanie zgłoszone w terminie przewidzianym w ustawie.

W przypadku, gdy Wnioskodawca wykona w danym miesiącu usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego oraz usługi uczestniczenia w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia w fakturze VAT wskaże m.in. podstawę zwolnienia, tj. art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT oraz art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

Do otrzymanej kwoty wynagrodzenia Wnioskodawca będzie musiał zastosować proporcję, uwzględniającą nakład czasu i pracy poniesiony na część usługi zwolnioną przedmiotowo (pozyskanie klientów, czynności zmierzające do zawarcia umowy ubezpieczenia i uczestnictwo w zawieraniu takich umów) oraz część nie podlegającą takiemu zwolnieniu (uczestnictwo w administrowaniu i wykonywaniu takich umów). Wnioskodawca przyjmuje proporcję 80/20 z uwagi na to że działalność brokera ubezpieczeniowego skupia się na czynnościach związanych z pozyskaniem klientów i doprowadzeniem do zawarcia umowy ubezpieczenia, od tego uzależniona jest wysokość prowizji brokerskiej. Udział w administrowaniu i wykonywaniu umowy przez brokera ubezpieczeniowego to czynności dodatkowe za które wynagrodzenie nie przysługuje.

Z interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 22 listopada 2017 r. nr 0115-KDIT1-1.4012.533.2017.2.KM wynika, że broker ubezpieczeniowy w istocie otrzymuje wynagrodzenie za całą świadczoną usługę oraz bez znaczenia pozostać musi sposób kalkulacji tej prowizji (podstawa), czy też brak odrębnej wyceny oraz sposób fakturowania. Zatem w ocenie Wnioskodawcy z uwagi na jedno wynagrodzenie prowizyjne oraz obowiązek wskazania części usługi pośrednictwa zwolnionej przedmiotowo i część usługi niepodlegającej takiemu zwolnieniu (a zwolnionej podmiotowo na podstawie art. 113 ust. 1) niezbędne jest zastosowanie proporcji do celów podatku VAT, w tym wystawienia faktury VAT.

Jako podmiot, u którego sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 oraz wykonujący czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 i 37 ustawy o VAT, Wnioskodawca może złożyć zgłoszenie rejestracyjne (art. 96 ust. 3 ustawy o VAT).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106, z późn. zm. oraz Dz. U. z 2021 r., poz. 685, z późn. zm.) – zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Jak wynika z powyższych przepisów w obowiązującej ustawie o podatku od towarów i usług pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo uniwersalnie. Usługą jest świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy. Nie ma więc znaczenia osoba odbiorcy świadczenia. Usługami są zarówno świadczenia wykonane na rzecz konsumentów, jak i dla przedsiębiorców, a usługą będzie takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść. Powyższe oznacza, że świadczeniem usług podlegającym opodatkowaniu podatkiem VAT jest każde świadczenie odpłatne, które powoduje powstanie przysporzenia po stronie odbiorcy na skutek działania wykonawcy świadczenia.

Należy wyjaśnić, że przepis art. 8 ust. 1 ustawy jest niejako dopełnieniem art. 7 ust. 1 ustawy i ma na celu objęcie opodatkowaniem każdej transakcji wykonywanej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, która nie stanowi dostawy towarów, przez co realizowana jest w ten sposób zasada powszechności opodatkowania.

Z powyższego wynika, że usługa jest takim świadczeniem, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, beneficjent świadczenia odnoszący z niego korzyść. Ponadto świadczenie jest opodatkowane, jeżeli jest odpłatne, czyli odbywa się za wynagrodzeniem. Przy czym musi istnieć związek pomiędzy świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem, tj. ze stosunku prawnego musi wynikać korzyść otrzymującego świadczenie i związane z tą korzyścią wynagrodzenie.

Zatem dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika z ww. przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Można w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

W wyroku z dnia 15 lipca 1982 r. w sprawie C-89/91 Hong-Kong Trade Development Council, TSUE stwierdził, że wskazane w sprawie czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Analizując głębiej ten problem Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council stwierdził, że czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.

Pojęcie „odpłatności” pojawiło się również w orzeczeniu z dnia 5 lutego 1981 r. C-154/80, które zapadło na tle przepisów I Dyrektywy VAT z dnia 11 kwietnia 1967 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych (67/227/EWEC). Trybunał wskazał, że termin „zapłata” stanowi integralną część przepisów prawa wspólnotowego, które nie odwołuje się do prawa państw członkowskich dla ustalenia jego znaczenia i zakresu. Stąd też wykładnia tego wyrażenia nie może być pozostawiona dyskrecjonalnemu władztwu każdego państwa członkowskiego. Ponadto Trybunał przypomniał, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w przypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego. W końcu – jak wskazał Trybunał – świadczenie wzajemne musi stanowić pewną wartość subiektywną, gdyż podstawą opodatkowania jest świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane, nie zaś wartość otrzymana według kryteriów obiektywnych.

Na uwagę zasługuje tutaj orzeczenie w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia), gdzie Trybunał zauważył, że czynność „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą.

W tym miejscu zaznaczyć należy, że pomimo spełnienia przesłanek do uznania czynności za podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług ustawodawca przewidział możliwość zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 113 ustawy.

Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy, zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Na podstawie art. 113 ust. 2 ustawy do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:

  1. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju;
  2. odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
    1. transakcji związanych z nieruchomościami,
    2. usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
    3. usług ubezpieczeniowych
    – jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;
  3. odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Jak stanowi art. 113 ust. 5 ustawy – jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

W myśl art. 113 ust. 9 ustawy – zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w ust. 1.

Z treści art. 113 ust. 10 ustawy wynika natomiast, że jeżeli faktyczna wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 9, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę określoną w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy należy wskazać, że – co do zasady – o ile podatnik nie przekroczył kwoty sprzedaży określonej na podstawie art. 113 ust. 1 i ust. 2 ustawy ma prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego do momentu przekroczenia tej kwoty. W przypadku przekroczenia ww. kwoty z tytułu świadczenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, podatnik zobowiązany jest do dokonania rejestracji dla potrzeb podatku od towarów i usług na zasadach określonych w ustawie.

Z art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. c) ustawy wynika, że do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 nie wlicza się odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, z wyjątkiem usług ubezpieczeniowych, jeżeli nie mają one charakteru transakcji pomocniczych.

Mając na uwadze przedstawiony stan prawny należy zauważyć, że przepis art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. c) ustawy dotyczy tylko usług ubezpieczeniowych, nie powołując się na usługi wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, które obejmują szerszy zakres czynności a wśród nich usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych.

A zatem do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy, nie wlicza się odpłatnego świadczenia usług w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego.

W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Stosownie do art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, s. 1, z późn. zm.), państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

Dyrektywa nie podaje definicji transakcji ubezpieczeniowych, ani usług pokrewnych świadczonych przez maklerów i pośredników ubezpieczeniowych. Natomiast, „czynność ubezpieczeniowa”, w ogólnie przyjętym rozumieniu, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy.

Czynność ubezpieczeniowa, w każdym przypadku związana jest z istnieniem stosunku umownego między usługodawcą, który domaga się zwolnienia (od podatku) a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym.

Jeśli chodzi o transakcje ubezpieczeniowe, TSUE w sprawie C-8/01 orzekł, że istotą transakcji ubezpieczeniowej jest w ogólnym rozumieniu, iż ubezpieczyciel zobowiązuje się, w przypadku, gdy zaistnieje ryzyko objęte ubezpieczeniem, świadczyć ubezpieczonemu usługę uzgodnioną podczas zawierania umowy w zamian za uprzednią wpłatę składki (sprawy: Card Protection Plan C-349/96, paragraf 17 i Skandia C-240/99, paragraf 37).

Zasadniczym kryterium, pozwalającym na ustalenie, czy dana osoba jest pośrednikiem ubezpieczeniowym, czy też nie, jest charakter wykonywanych przez nią czynności wewnętrznych. W sprawie C-124/07 pomiędzy J.C.M. Beheer B.V. a Staatssecretaris van Financien TSUE zwrócił uwagę, że przepisy wspólnotowe nie zawierają żadnych wskazówek odnoszących się do stosunku pomiędzy brokerem lub pośrednikiem ubezpieczeniowym a stronami umowy ubezpieczeniowej, do której się przyczynił. Stwierdzenie posiadania statusu brokera lub pośrednika ubezpieczeniowego zależy zatem od cech badanej działalności.

Z kolei, w sprawie C-453/05 TSUE stwierdził, że „pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową”.

Z uzasadnienia wyroku w sprawie CSC Financial Services Ltd. (wyrok TSUE z dnia 13 grudnia 2001 r., C-235/00), która to spółka świadczyła usługi typu call center na rzecz instytucji finansowych, Trybunał podjął się też próby konstruowania definicji samego pośrednictwa. Pośrednikiem jest więc podmiot niebędący żadną ze stron umowy, ale świadczący usługę na rzecz strony w zamian za wynagrodzenie. W skład usługi wchodzić może zwłaszcza prowadzenie negocjacji. Celem pośrednictwa jest zaś uczynienie wszystkiego co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę. Z kolei nie może być mowy o pośrednictwie wówczas, gdy jedna ze stron umowy zleca tylko podwykonawcy część czynności faktycznych.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest licencjonowanym brokerem ubezpieczeniowym i prowadzi działalność gospodarczą w zakresie dwóch rodzajów usług - pośrednictwa ubezpieczeniowego (PKD 66.22.Z) i wynajmu nieruchomości na cele mieszkaniowe (PKD 68.20.Z). Obie usługi są zwolnione przedmiotowo z podatku VAT.

Wnioskodawca z tytułu usług pośrednictwa ubezpieczeniowego przekroczył przychód 200.000,00 zł natomiast z tytułu wynajmu nieruchomości o charakterze mieszkaniowym osiągnął przychód na poziomie ok. 20.000,00 zł.

Wnioskodawca oprócz prowadzonej działalności gospodarczej ma udziały w Spółce z o.o tym samym profilu działalności, tj. pośrednictwa ubezpieczeniowego (PKD 66.22.Z).

Wnioskodawca jest w zarządzie tej Spółki i z tego tytułu pobiera wynagrodzenie. Dodatkowo w ramach swojej działalności gospodarczej Wnioskodawca zamierza wystawiać co miesiąc faktury VAT z tytułu podwykonawstwa na rzecz tej Spółki polegające na czynnościach ubezpieczeniowych takich jak:

  • pozyskiwanie klientów,
  • wykonywanie czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia, uczestniczenia w zawieraniu umów ubezpieczenia w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń,
  • uczestniczenie w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia.

Z tytułu podwykonawstwa Wnioskodawca zamierza wystawiać Spółce faktury VAT na stałą comiesięczną kwotę.

Wypłacane Wnioskodawcy przez Spółkę wynagrodzenie będzie pochodziło wyłącznie z prowizji brokerskiej (kurtażu), wypłacane Spółce przez firmy ubezpieczeniowe, której podstawę naliczania stanowić będzie suma opłaconych składek z tytułu zawarcia/odnowienia umowy ubezpieczenia (opłata polis).

Za czynności polegające na uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia nie jest przewidziane dodatkowe wynagrodzenie.

Wnioskodawca wskazał, że z pozostałej działalności (z pominięciem czynności ubezpieczeniowych) nie przekroczył limitu wskazanego w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

Wnioskodawca świadczy usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego ukierunkowane na ubezpieczenie należności (grupa 14 dział II ubezpieczeń), które wiąże się z proaktywną rolą ubezpieczyciela oraz zmianą zakresu ochrony ubezpieczeniowej w trakcie okresu ubezpieczeniowego. Klienci Wnioskodawcy ubezpieczają dostawy do swoich kontrahentów a w większości przypadków na każdego kontrahenta są ustalane indywidualne sumy ubezpieczenia.

Taka polisa wymaga od pośrednika zaangażowania pod kątem skuteczności ochrony ubezpieczeniowej. W związku z tym na zakres czynności w ramach administrowania i wykonywania umów ubezpieczenia składa się:

  • przypominanie klientom o raportowaniu obrotów do ubezpieczycieli;
  • pomoc przy uzyskiwaniu indywidualnych sum ubezpieczenia dla klientów;
  • przygotowywanie i sprawdzenie poprawności dokumentacji polisowej;
  • sprawdzenie dla klientów możliwości uzyskania indywidualnych sum ubezpieczenia u aktualnego ubezpieczyciela jak również u innych ubezpieczycieli;
  • instruowanie klienta jak postępować w przypadku zajścia szkody;
  • instruowanie klienta w sprawach dotyczących działań prewencyjnych jakie powinien wykonać w celu uzyskania odszkodowania;
  • przygotowywania porównania ofert ubezpieczycieli w oparciu o zaproponowane warunki ubezpieczenia i rekomendacji co do wyboru najlepszej oferty ubezpieczenia.

Z uwagi na to, że wynagrodzenie Spółki i Wnioskodawcy jako podwykonawcy uzależnione jest od prowizji brokerskiej (kurtażu) rola Wnioskodawcy polega na znalezieniu optymalnej dla danego klienta ochrony ubezpieczeniowej z dostępnych na rynku ofert różnych ubezpieczycieli, skojarzeniu stron umowy, uzgodnieniu jej warunków i akceptacji klienta oraz ubezpieczyciela. Wnioskodawca nie ma żadnego interesu w zakresie sformułowania treści umowy ubezpieczeniowej tak żeby faworyzowała ona jedną ze stron - ubezpieczyciela lub ubezpieczonego. Działania Wnioskodawcy przejawiają się w byciu mediatorem pomiędzy stronami umowy. W tym celu Wnioskodawca negocjuje parametry polisy zarówno z zakładem ubezpieczeń jak i klientem tak, żeby ostatecznie doszło do podpisania umowy. Dodatkowo jako broker ubezpieczeniowy Wnioskodawca ustawowo zobligowany do działania w imieniu i na rzecz klienta zakładu ubezpieczeń oraz znalezienia optymalnej ochrony ubezpieczeniowej.

Wnioskodawca aktywnie poszukuje potencjalnych klientów zainteresowanych umową ubezpieczenia poprzez dzwonienie do potencjalnych kontrahentów, działalność marketingową polegającą na umieszczaniu reklam w Internecie oraz tworzenie wizerunku eksperta w sieci internetowej oraz przy okazji spotkań z przedsiębiorcami. Wyszukuje firmy pod kątem możliwości świadczenia usług na ich rzecz i stara się z Nimi kontaktować. Gromadzi dane potencjalnych klientów i dokonuje analizy osób zainteresowanych umową ubezpieczeniową oraz przygotowuje analizę porównawczą i negocjuje indywidualne zapisy ubezpieczeniowe oraz aktywnie bada rynek pod kątem jak najlepszego dopasowania oferty do wymagań klienta.

Z tytułu podwykonawstwa Wnioskodawca zamierza wystawiać Spółce faktury VAT na stałą comiesięczną kwotę. Wypłacane Wnioskodawcy przez Spółkę wynagrodzenie będzie pochodziło wyłącznie z prowizji brokerskiej (kurtażu), wypłacane Spółce przez firmy ubezpieczeniowe, której podstawę naliczania stanowić będzie suma opłaconych składek z tytułu zawarcia/odnowienia umowy ubezpieczenia (opłata polis).

Za czynności polegające na uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia Wnioskodawcy nie przysługuje wynagrodzenie. W przypadku, gdyby Wnioskodawca wykonywał tylko czynności polegające na sprawdzaniu dla klientów możliwości uzyskania indywidualnych sum ubezpieczenia, pomaganiu klientom w sporządzaniu wniosków i pism do ubezpieczycieli, pomoc przy wypłacie sumy ubezpieczenia etc. nie uzyskałby za to wynagrodzenia. Zysk Spółki i wynagrodzenie Wnioskodawcy uzależnione jest od pozyskania/utrzymania klientów i zobowiązania się do opłacania składek ubezpieczeniowych w związku z zawarciem/odnowieniem umowy ubezpieczeniowej i jest wypłacane w formie prowizyjnej (kurtażu).

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi możliwość zastosowania do świadczonych usług zwolnienia od podatku pomimo przekroczenia przychodu z tytułu działalności gospodarczej.

Wskazać należy, że aby uznać daną działalność za pośrednictwo konieczne jest, aby pośrednik wykonał przynajmniej niektóre z czynności:

  • wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia umowy,
  • uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę,
  • prowadzenie negocjacji polegających na jednoznacznie określonym akcie mediacji,
  • nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron.

Nie oznacza to, że pośrednik nie może wykonywać dodatkowych czynności, jednakże aby czynności te można było zaliczyć do czynności pośredniczących konieczne jest, aby wywoływały skutek lub miały na celu wywołanie skutku dla wszystkich stron transakcji, innymi słowy konieczne jest, aby skutek tych czynności znalazł odzwierciedlenie w zawartej umowie pomiędzy stronami.

Analiza przedstawionych okoliczności sprawy w kontekście przywołanych przepisów prawa prowadzi do wniosku, że czynności ubezpieczeniowe polegające na pozyskiwaniu klientów oraz wykonywaniu czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia, uczestniczeniu w zawieraniu umów ubezpieczenia w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń wykonywane przez Wnioskodawcę spełniają przesłanki wykonywania czynności pośrednictwa. Wnioskodawca wykonuje czynności faktyczne i prawne, które doprowadzają do zawarcia umowy ubezpieczeniowej. Wypłacane Wnioskodawcy przez Spółkę wynagrodzenie będzie pochodziło z prowizji brokerskiej wypłacanej Spółce przez firmy ubezpieczeniowe a podstawą naliczenia będzie suma opłaconych składek z tytułu zawarcia/odnowienia umowy ubezpieczenia. Powyżej wskazane usługi nie ograniczają się do dopełnienia formalności administracyjnych związanych z umową, gdyż Wnioskodawca m.in. aktywnie poszukuje potencjalnych kontrahentów, negocjuje parametry polisy zarówno z zakładem ubezpieczeń jak i klientem.

W konsekwencji, należy stwierdzić, że czynności ubezpieczeniowe polegające na pozyskiwaniu klientów oraz wykonywaniu czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia, uczestniczeniu w zawieraniu umów ubezpieczenia w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń świadczone przez Wnioskodawcę, polegające na doprowadzeniu do zawarcia umowy pomiędzy stronami korzystają ze zwolnienia z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, jako usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych, gdyż stanowią czynności wymienione w tym przepisie jako czynności podlegające zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT.

Wnioskodawca wskazał w opisie sprawy, że świadczy także czynności takie jak uczestniczenie w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, na które składa się przypominanie klientom o raportowaniu obrotów do ubezpieczycieli, pomoc przy uzyskiwaniu indywidualnych sum ubezpieczenia dla klientów, przygotowywanie i sprawdzenie poprawności dokumentacji polisowej, sprawdzenie dla klientów możliwości uzyskania indywidualnych sum ubezpieczenia u aktualnego ubezpieczyciela jak również u innych ubezpieczycieli, instruowanie klienta jak postępować w przypadku zajścia szkody, instruowanie klienta w sprawach dotyczących działań prewencyjnych jakie powinien wykonać w celu uzyskania odszkodowania, przygotowywania porównania ofert ubezpieczycieli w oparciu o zaproponowane warunki ubezpieczenia i rekomendacji co do wyboru najlepszej oferty ubezpieczenia. Jak wynika z opisu sprawy za ww. czynności Wnioskodawcy nie przysługuje wynagrodzenie.

W tym miejscu należy zauważyć, że jak wynika z art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a–30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.

Mając na uwadze powyższe należy zauważyć, że analiza przedstawionych okoliczności sprawy w kontekście przywołanych przepisów prawa prowadzi do wniosku, że skoro Wnioskodawca zamierza wystawiać na rzecz Spółki co miesiąc faktury VAT z tytułu podwykonawstwa na jej rzecz, polegającego na następujących czynnościach ubezpieczeniowych:

  • pozyskiwanie klientów,
  • wykonywanie czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia, uczestniczenia w zawieraniu umów ubezpieczenia w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń,
  • uczestniczenie w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia,

na stałą kwotę, nie można zgodzić się, że uczestniczenie w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia wykonywane będzie nieodpłatnie.

Czynności polegających na uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia nie można jednak uznać za pośrednictwo ubezpieczeniowe korzystające ze zwolnienia od podatku, gdyż mają charakter wyłącznie techniczny i są czynnościami wspierającymi pozostałe czynności ubezpieczeniowe wymienione wyżej. Czynności te nie polegają na podejmowaniu działań, które umożliwiają zawarcie umowy ubezpieczenia, jako pośrednika, wiążą się one bowiem z obsługą zawartych już umów ubezpieczenia. W rezultacie czynności te stanowią przejaw uczestniczenia Wnioskodawcy w wykonaniu lub utrzymaniu zawartych wcześniej umów ubezpieczenia. Nie można więc przyjąć, że wykonywane przez Wnioskodawcę na rzecz Spółki ww. czynności należy traktować jako usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych, korzystające ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

Zatem, jak wynika z powyższej analizy Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego (obejmujące pozyskiwanie klientów oraz wykonywanie czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia, uczestniczenia w zawieraniu umów ubezpieczenia w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń) zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy. Usług pośrednictwa ubezpieczeniowego wykonywanych przez Wnioskodawcę nie należy wliczać do limitu, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy. Do limitu wartości sprzedaży, o którym mowa w art. 113 ust. 1 wlicza się czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy, jeśli są one usługami ubezpieczeniowymi i nie mają charakteru transakcji pomocniczych, a wskazane przez Wnioskodawcę usługi do takich nie należą. Usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego świadczone przez Wnioskodawcę podlegają zgodnie z art. 113 ust. 2 pkt 2 wyłączeniu z powyższego limitu 200.000 zł, gdyż są to usługi zwolnione w myśl art. 43 ust. 1 ustawy. Zatem, przekroczenie limitu sprzedaży z tytułu usług pośrednictwa ubezpieczeniowego nie powoduje utraty przez Wnioskodawcę prawa do korzystania ze zwolnienia podmiotowego wskazanego w art. 113 ust. 1 ustawy.

Jak wynika z opisu sprawy Wnioskodawca oprócz usług pośrednictwa ubezpieczeniowego świadczy także usługi wynajmu nieruchomości na cele mieszkaniowe zwolnione przedmiotowo z opodatkowania podatkiem od towarów i usług (art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy), które nie mogą być wyłączone z limitu sprzedaży o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy, gdyż dotyczą transakcji związanymi z nieruchomościami. Z dokonanej wyżej analizy wynika również, że czynności polegające na uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia nie korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 – zatem również nie mogą być wyłączone z limitu sprzedaży, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy. Wnioskodawca wskazał ponadto, że z pozostałej działalności (z pominięciem czynności ubezpieczeniowych) nie przekroczył limitu 200.000 zł.

Tym samym, mając na względzie przedstawione okoliczności sprawy, Wnioskodawca ma możliwość dalszego korzystania ze zwolnienia wynikającego z art. 113 ust. 1 ustawy, do czasu przekroczenia limitu sprzedaży usług świadczonych przez Wnioskodawcę z wyłączeniem usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych, bądź do czasu zaistnienia innych przesłanek wyłączających to prawo.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również fakturowania świadczonych usług.

Wskazać w tym miejscu należy, że kwestie dotyczące wystawiania faktur zostały uregulowane w rozdziale 1 Dział XI ustawy.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

  1. sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
  2. sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
  3. wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
  4. otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

W myśl art. 106b ust. 2 ustawy, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Jednakże – jak stanowi ust. 3 ww. przepisy - na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

  1. czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, z wyjątkiem czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4, oraz otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem tych czynności, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów - jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1,
  2. sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118

- jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Jak wynika z powyższych przepisów Wnioskodawca nie ma obowiązku wystawienia faktury za czynności podlegające zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 oraz art. 113 ust. 1, czyli w zakresie usług pośrednictwa ubezpieczeniowego oraz usług wynajmu nieruchomości na cele mieszkaniowe zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, jednakże na żądanie nabywcy jest zobowiązany taką fakturę wystawić (o ile nie zajdą przesłanki wyłączające obowiązek jej wystawienia).

W art. 106e ustawy wskazano natomiast, że faktura powinna zawierać:

  1. datę wystawienia;
  2. kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
  3. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
  4. numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;
  5. numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;
  6. datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
  7. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
  8. miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
  9. cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
  10. kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
  11. wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
  12. stawkę podatku;
  13. sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
  14. kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
  15. kwotę należności ogółem;
    (…).

Biorąc pod uwagę powyższe, Wnioskodawca wystawiając fakturę za czynności wykonywane na rzecz Spółki powinien uwzględnić zarówno usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego polegające na pozyskiwaniu klientów oraz wykonywaniu czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia, uczestniczenia w zawieraniu umów ubezpieczenia w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń, które zgodnie z powyższą analizą podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług w myśl art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, jak i pozostałe czynności wymienione we wniosku, które nie korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie ww. art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, lecz do których ma zastosowanie art. 113 ust. 1 ustawy (a więc uczestniczenie w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia).

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Należy zaznaczyć, że niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie sprawy będącej przedmiotem wniosku w zakresie zadanych przez Wnioskodawcę pytań i stanowisk przedstawionych w odniesieniu do zadanych pytań w zakresie podatku od towarów i usług. Inne kwestie, nieobjęte pytaniami nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji indywidualnej.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
  3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj