Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-1.4011.118.2021.1.MG
z 28 kwietnia 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1325 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 27 stycznia 2021 r. (data wpływu 4 lutego 2021 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika oraz obowiązków informacyjnych związanych z wypłatą środków pieniężnych zgromadzonych przez jednego z małżonków w Pracowniczym Programie Emerytalnym na rzecz małżonka w wyniku realizacji zlecenia odkupienia jednostek uczestnictwa zapisanych w rejestrze uczestnika Pracowniczego Programu Emerytalnego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 lutego 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika oraz obowiązków informacyjnych związanych z wypłatą środków pieniężnych zgromadzonych przez jednego z małżonków w Pracowniczym Programie Emerytalnym na rzecz małżonka w wyniku realizacji zlecenia odkupienia jednostek uczestnictwa zapisanych w rejestrze uczestnika Pracowniczego Programu Emerytalnego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny/zdarzenie przyszłe.

X. S.A. (dalej: X., Wnioskodawca) jest towarzystwem działającym na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2020 r., poz. 95 ze zm.) (dalej: ustawa o funduszach inwestycyjnych). Zgodnie z art. 4 ust. 1 i 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych, towarzystwo tworzy fundusz inwestycyjny i jako organ funduszu zarządza nim i reprezentuje w stosunkach z osobami trzecimi.

Ponadto, w ramach prowadzonej działalności towarzystwo uprawnione jest oferować klientom - pracodawcom tworzącym Pracownicze Programy Emerytalne (dalej: PPE, program) możliwość zawarcia umowy o wnoszenie przez pracodawcę składek pracowników do funduszu inwestycyjnego. Zasady tworzenia i prowadzenia PPE regulowane są przez ustawę o pracowniczych programach emerytalnych z dnia 20 kwietnia 2004 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 686 ze zm.) (dalej: ustawa PPE).

Zgodnie z art. 10 ustawy PPE, PPE tworzy się poprzez zawarcie umowy zakładowej albo umowy międzyzakładowej pomiędzy pracodawcą a pracownikami. Ponadto, pracodawca oprócz umowy z pracownikami, zawiera również umowę z instytucją finansową (tu: towarzystwem funduszy inwestycyjnych działającym w imieniu danego funduszu), która prowadzi PPE, tj. gromadzi środki i zarządza nimi.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy PPE, program może być prowadzony w formie umowy o wnoszenie przez pracodawcę składek pracowników do funduszu inwestycyjnego (art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy PPE). W takim przypadku gromadzenie środków polega na nabywaniu na rzecz uczestnika PPE jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych (dalej: jednostki uczestnictwa) za składkę podstawową lub dodatkową wnoszoną przez pracodawcę. Jednostki uczestnictwa danego uczestnika PPE są ewidencjonowane na rejestrze danego uczestnika PPE.

Uczestnikami PPE zostają m.in. osoby fizyczne będące w związku małżeńskim objętym wspólnością majątkową. W praktyce zdarza się, iż w związku z orzeczeniem rozwiązania związku małżeńskiego albo w wyniku zawarcia w formie aktu notarialnego umowy majątkowej małżeńskiej, dochodzi do ograniczenia albo ustania małżeńskiej wspólności majątkowej i podziału wspólnego majątku. Podział wspólnego majątku może zostać dokonany w taki sposób, że całość lub część środków zgromadzonych w PPE przez uczestnika PPE przechodzi do odrębnego majątku małżonka/byłego małżonka uczestnika PPE (dalej: Małżonek). W związku z uzyskaniem przez Małżonka praw do środków zgromadzonych w PPE (w wyniku ustanowienia rozdzielności majątkowej lub częściowego podziału majątku wspólnego) składa on do X. zlecenie odkupienia jednostek uczestnictwa zapisanych na rejestrze uczestnika PPE (dalej: Zlecenie). X. realizując Zlecenie ustala jednostki uczestnictwa przypadające Małżonkowi, dokonuje ich umorzenia i następnie wypłaca środki pieniężne pozyskane z tego umorzenia na rzecz Małżonka.

Podstawą prawną realizacji Zlecenia przez Wnioskodawcę jest art. 31 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r., poz. 1359 ze zm.) definiujący powstanie wspólności ustawowej pomiędzy małżonkami oraz wskazujący przykładowe składniki majątku wspólnego małżonków, art. 46 tej ustawy oraz art. 1037 § 1 i 1038 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020, poz. 1740) w zakresie odnoszącym się do podziału wspólnego majątku małżonków.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z wypłatą środków pieniężnych na rzecz Małżonka w wyniku realizacji Zlecenia na Wnioskodawcy albo funduszach inwestycyjnych (zarządzanych i reprezentowanych przez Wnioskodawcę) spoczywa obowiązek pobrania podatku dochodowego od osób fizycznych albo obowiązek informacyjny wynikający z ustawy PIT?

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z wypłatą środków pieniężnych na rzecz Małżonka w wyniku realizacji Zlecenia ani na Wnioskodawcy ani na funduszach inwestycyjnych (zarządzanych i reprezentowanych przez Wnioskodawcę) nie spoczywa obowiązek pobrania podatku dochodowego od osób fizycznych oraz obowiązek informacyjny wynikający z ustawy PIT.

Na wstępie wskazać należy, że ustawa PPE przewiduje trzy sposoby wypłaty środków zgromadzonych w PPE, tj. wypłatę, wypłatę transferową oraz zwrot (art. 42 ustawy PPE).

Ustawa PIT określa natomiast konsekwencje podatkowe dla każdego z tych zdarzeń. Odpowiednio, zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b ustawy PIT, wolne od podatku są wypłaty środków zgromadzonych w PPE dokonane na rzecz uczestnika lub osób uprawnionych do tych środków po śmierci uczestnika.

Kolejno, w myśl art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. a ustawy PIT, wolne od podatku są wypłaty transferowe środków zgromadzonych w ramach PPE do innego PPE lub na indywidualne konto emerytalne (dalej: IKE) w rozumieniu przepisów o indywidualnych kontach emerytalnych.

Zgodnie zaś z art. 30a ust. 1 pkt 11 ustawy PIT, od dochodu uczestnika PPE z tytułu zwrotu środków zgromadzonych w ramach PPE pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych. Ustawa PIT określa ww. konsekwencje podatkowe wypłaty, wypłaty transferowej lub zwrotu, niemniej w zakresie definicji tych pojęć odsyła do ustawy PPE.

Zgodnie z art. 2 pkt 18 ustawy PPE przez „wypłatę” należy rozumieć dokonaną przez uczestnika lub osobę uprawnioną wypłatę gotówkową lub realizację przelewu środków zgromadzonych w ramach programu na wskazany przez uczestnika lub tę osobę rachunek bankowy - na warunkach określonych w umowie zakładowej, w przypadku spełnienia warunków określonych w ustawie.

Z kolei stosownie do art. 2 pkt 20 ustawy PPE „zwrot” oznacza wycofanie środków zgromadzonych w ramach programu w przypadku jego likwidacji, jeżeli nie zachodzą przesłanki do wypłaty bądź wypłaty transferowej.

Art. 2 pkt 19 ustawy PPE stanowi zaś, że przez „wypłatę transferową” należy rozumieć przekazanie środków na warunkach określonych w ustawie do innego programu, na IKE uczestnika albo osoby uprawnionej lub z IKE uczestnika albo osoby uprawnionej do programu w przypadkach i na warunkach, o których mowa w przepisach o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego.

A zatem z powołanych przepisów ustawy PIT oraz ustawy PPE wynika, że instytucje finansowe dokonują wypłaty, wypłaty transferowej lub zwrotu jedynie na rzecz osób posiadających status uczestnika PPE lub uprawnionego.

Z kolei w myśl art. 2 pkt 11 ustawy PPE, uczestnikiem PPE jest pracownik lub inna osoba, która przystąpiła do programu.

Zgodnie zaś z art. 2 pkt 12 ustawy o PPE osobą uprawnioną jest osoba wskazana przez uczestnika w deklaracji, która otrzyma środki z programu w przypadku jego śmierci, osoba, o której mowa w art. 832 § 2 ustawy Kodeks cywilny, oraz spadkobierca uczestnika.

Tym samym, uczestnikiem PPE może być jedynie osoba będąca pracownikiem pracodawcy, który zawarł umowę z X., na podstawie której prowadzony jest PPE. Nie można zatem uznać Małżonka za uczestnika PPE. Jednocześnie Małżonek mógłby uzyskać status osoby uprawnionej tylko w przypadku śmierci uczestnika. Przy czym okoliczność ta nie zachodzi w opisanym stanie faktycznym. Nie można zatem uznać Małżonka również za osobę uprawnioną. Powyższe zdaniem Wnioskodawcy oznacza, że wypłaty środków pieniężnych na rzecz Małżonka w wyniku realizacji Zlecenia nie można uznać za wypłatę, wypłatę transferową lub zwrot środków zgromadzonych w PPE.

W konsekwencji również regulacje ustawy PIT odnoszące się do tych zdarzeń nie powinny nakładać na fundusze inwestycyjne obowiązków płatnika albo informacyjnych (z uwagi na okoliczność, że w przedstawionym stanie faktycznym nie mamy do czynienia z żadnym z tych zdarzeń). W tym miejscu zaznaczyć należy, że przepisy ustawy PPE nie odnoszą się do kwestii podziału środków zgromadzonych przez uczestnika PPE w sytuacji ustania albo ograniczenia wspólności majątkowej, tj. ustanowienia rozdzielności majątkowej lub częściowego podziału majątku wspólnego.

Wyżej wymienione kwestie regulują jednak przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r., poz. 1359 ze zm.) (dalej: KRiO) oraz ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020, poz. 1740) (dalej: KC). KRiO reguluje stosunku między małżonkami, w tym wskazuje przykładowe składniki majątku wspólnego małżonków. Mianowice, zgodnie z art. 31 § 1 KRiO, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Jednocześnie, w art. 31 § 2 KRiO wskazane zostało, że do majątku wspólnego małżonków należą w szczególności:

1. pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,
2. dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków,
3. środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków,
4. kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266, 321, 568, 695 i 875).
   
   

Zgodnie z powyższym, środki zgromadzone w PPE wchodzą w skład majątku wspólnego małżonków (Wnioskodawca jest przy tym świadomy, że ww. przepis odnosi się bezpośrednio jedynie do środków zgromadzonych na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków. Niemniej zdaniem Wnioskodawcy nie budzi wątpliwości, iż przepis ten obejmuje również środki zgromadzone w PPE, co potwierdza m.in. użyte w przytoczonym przepisie sformułowanie „w szczególności” które wskazuje, że wymieniony w tym przepisie katalog składników majątkowych należących do wspólnego majątku małżonków ma charakter otwarty). Zgodnie z art. 1037 § 1 KC w związku z art. 46 KRiO, podział majątku wspólnego może nastąpić na mocy umowy między małżonkami lub na mocy orzeczenia sądu, na żądanie któregokolwiek z małżonków. Jednocześnie, zgodnie z art. 1038 § 2 KC podział majątku wspólnego może objąć cały majątek lub być ograniczony do jego części.

Mając na względzie powyższe, wskazać należy, iż środki zgromadzone w PPE wchodzą w skład majątku wspólnego małżonków. W konsekwencji, w wyniku zawarcia umowy pomiędzy małżonkami albo orzeczenia sądu środki zgromadzone w PPE w trakcie trwania małżeństwa mogą stać się odrębnym majątkiem małżonka/byłego małżonka, który nie ma statusu uczestnika PPE. W takim przypadku małżonek/były małżonek uczestnika PPE uzyskuje środki zgromadzone w PPE z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków.

Mając na względzie powyższe, wskazać należy, iż zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy PIT, przepisów ustawy PIT nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównywania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich. Zdaniem Wnioskodawcy przytoczony przepis ustawy PIT wskazuje, że środki pieniężne wypłacane w wyniku realizacji Zlecenia złożonego przez Małżonka stanowią przychody, które zostają poza zakresem ustawy PIT. Jak zostało bowiem wskazane, Małżonek uzyskuje środki zgromadzone w PPE na skutek podziału majątku wspólnego.

Powyższe oznacza, że ani na Wnioskodawcy ani na funduszach inwestycyjnych (zarządzanych i reprezentowanych przez Wnioskodawcę) nie spoczywa obowiązek pobrania podatku dochodowego od osób fizycznych oraz obowiązek informacyjny wynikający z ustawy PIT.

Wnioskodawca pragnie wskazać, iż prawidłowość ww. stanowiska znajduje potwierdzenie interpretacjach indywidualnych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS). Dla przykładu warto wskazać na interpretację indywidualną z 20 czerwca 2017 r. (sygn. 0114-KDIP3-2.4011.44.2017.2.AK), czy też z 23 listopada 2017 r. (sygn. 0112-KDIL3-2.4011.239.2017.2.MKA) oraz z 31 sierpnia 2017 r. (sygn. 0114-KDIP3-2.4011.175.2017.1.MG).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Odnośnie powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych - wskazać należy, że orzeczenia te dotyczą tylko konkretnej, indywidualnej sprawy osądzonej w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, natomiast w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) będzie zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…), w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.