Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-2.4014.45.2021.2.PB
z 6 maja 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 22 lutego 2021 r. (data wpływu 23 lutego 2021 r.), uzupełnionym 21 kwietnia 2021 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych cesji praw i obowiązków wynikających z umowy deweloperskiej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 lutego 2021 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych cesji praw i obowiązków wynikających z umowy deweloperskiej.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z 7 kwietnia 2021 r. Znak: 0111-KDIB2-2.4014.45.2021.1.PB, wezwano Wnioskodawczynię do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 21 kwietnia 2021 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 19 maja 2020 r. Wnioskodawczyni podpisała umowę przeniesienia praw i obowiązków z Panem J. R. i Panią I. B. wynikających z podpisanej przez nich umowy deweloperskiej.

W dniu 3 lutego 2020 r. pomiędzy spółką pod firmą A spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą we W. jako Deweloperem a Panem J. R. i Panią I. B. jako nabywcami zawarta została w formie aktu notarialnego umowa deweloperska. Na podstawie powyższej umowy spółka pod firmą A spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa zobowiązała się do zrealizowania Przedsięwzięcia pod nazwą (…), polegającego na wybudowaniu na nieruchomości stanowiącej działkę numer (…) we W. budynku mieszkalnego wielorodzinnego wraz z garażami wbudowanymi podziemnymi a następnie do wyodrębnienia Lokalu mieszkalnego oraz do wyodrębnienia lokalu użytkowego garażu. Zgodnie z postanowieniami umowy deweloperskiej Nabywca ma prawo przenieść prawa i obowiązki wynikające z umowy deweloperskiej na dowolną osobę fizyczną lub prawną, bez konieczności uzyskania dodatkowej zgody Dewelopera.

Cena brutto lokalu stanowi kwotę 394.432,00 zł natomiast cena garażu 25.000,00 zł brutto ponadto z tytułu ostatecznego rozliczenia pomiaru powierzchni lokalu zapłacono 1.792,00 zł brutto. Całość ceny sprzedaży tj. 421.224,00 zł brutto została zapłacona na rzecz Dewelopera.

Natomiast 19 maja 2020 r. przed Notariuszem doszło do zmiany przedmiotowej umowy deweloperskiej polegającej na tym, że Pan J. R. i Pani I. B. przenieśli ogół przysługujących im praw i obowiązków wynikających z umowy deweloperskiej na Wnioskodawczynię. Ponadto strony ustaliły, iż cena za nabycie praw i obowiązków wynikających z umowy deweloperskiej wynosi 421.224,00 zł i będzie zapłacona do 22 maja 2020 r. w kwocie 210.612,00 zł na rachunek Pana J. R. oraz w kwocie 210.612,00 zł na rachunek Pani I. B. również do 22 maja 2020 r. W tym też terminie kwoty te zostały uregulowane.

Notariusz przy spisywaniu powyżej opisanej umowy przeniesienia praw i obowiązków pobrał podatek od czynności cywilnoprawnych w stawce 1% ( wyliczonej od kwoty 421.224,00 zł) na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2010 r. (winno być: z dnia 9 września 2000 r.) o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 101, poz. 649 ze zm.). Jest to kwota 4212,00 zł. Wnioskodawczyni uważa, że podstawą prawną zawartej pomiędzy nią a Panem J. R. i Panią I. B. jest art. 509 Kodeksu Cywilnego, a charakter prawny tej czynności nie przyjął postaci żadnej z czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Na podstawie zawartej umowy Pan J. R. i Pani I. B. przenieśli na Wnioskodawczynię prawa i obowiązki wynikające z umowy deweloperskiej dzięki czemu Wnioskodawczyni wstąpiła w miejsce Pana J. R. i Pani I. B. nabywając ich prawa i obowiązki wynikające z umowy deweloperskiej z 3 lutego 2020 r.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że 19 maja 2020 r. w Kancelarii Notarialnej (…) podpisała umowę przeniesienia praw i obowiązków wynikających z podpisanej przez Pana J. R. i Panią I. B. przedwstępnej umowy deweloperskiej (akt notarialny Repertorium A (…)). W paragrafie 3 aktu notarialnego państwo J. R. i I. B. przenieśli na rzecz Wnioskodawczyni prawa i obowiązki wynikające z umowy deweloperskiej sporządzonej 3 lutego 2020 r. Zgodnie z tym paragrafem Wnioskodawczyni nabyła również prawo do wpłaconej przez nich zaliczki. W paragrafie 4 aktu notarialnego Wnioskodawczyni zobowiązała się zwrócić państwu J. R. i I. B. wpłaconą przez nich deweloperowi zaliczkę w kwocie 421.224,00 zł. Jest to umowa cesji, na mocy której Wnioskodawczyni dokonała zwrotu wpłaconej deweloperowi zaliczki. Czynność ta została dokonana na podstawie art. 509 Kodeksu Cywilnego, a charakter prawny tej czynności nie przyjął żadnej postaci z czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W szczególności przedmiotowa cesja praw i obowiązków nie przyjęła postaci umowy sprzedaży. Zdaniem Wnioskodawczyni przedmiotowa cesja praw i obowiązków wynikających z przedwstępnej umowy deweloperskiej przybrała formę umowy pisemnej nienazwanej. Jednocześnie Wnioskodawczyni wyjaśnia, że używając niefortunnie we wniosku o interpretację sformułowania „cena” miała na myśli kwotę zwrotu, do której się zobowiązała, wyrażając zgodę na przyjęcie przeniesienia praw wynikających z umowy deweloperskiej.

W związku z powyższym opisem (po przeformułowaniu w uzupełnieniu wniosku) zadano następujące pytanie:

Czy od kwoty 421.224,00 zł przekazanej Państwu J. R. i I. B. stanowiącej zwrot wpłaconej przez nich zaliczki deweloperowi prawidłowo naliczono 1% podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawczyni (przeformułowanym w uzupełnieniu wniosku), zawarta przez nią umowa przeniesienia praw i obowiązków nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, ponieważ nie nosi ona znamion żadnych umów wymienionych w ustawie o czynnościach cywilnoprawnych. Jest to umowa nienazwana (art. 509 Kodeksu Cywilnego).

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (j.t. Dz.U. z dnia 13 sierpnia 2019 r. poz. 1519 z późn. zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają zmiany wyżej wymienionych umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Wnioskodawczyni zawarła umowę przeniesienia praw i obowiązków. Umowa ta nie nosi znamion żadnej z umów wymienionych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jest to umowa nienazwana i została zawarta na podstawie art. 509 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz.1740 ze zm.)

Na podstawie umowy z 19 maja 2020 r. Wnioskodawczyni dokonała zwrotu Panu J. R. i Pani I. B. zaliczki wpłaconej przez nich deweloperowi.

W związku z powyższym Wnioskodawczyni niesłusznie zapłaciła podatek od czynności cywilnoprawnych.

Na poparcie swojego wniosku Wnioskodawczyni wskazuje interpretację z 1 marca 2019 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej Znak: 0111-KDIB2-2.4014.288.2018.2.HS.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 815 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy – podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona),
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona),
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z tym, charakterystycznym dla zakresu opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest zamknięty katalog czynności i zdarzeń, które są opodatkowane tym podatkiem – opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych są tylko czynności enumeratywnie i wprost wskazane w przytoczonym wyżej przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Instytucję przelewu (cesji) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.). Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego – wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań, prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

Z treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że czynnością stanowiącą podstawę cesji może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności.

Zgodnie natomiast z art. 535 Kodeksu cywilnego – przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę, przy czym stosownie do art. 555 ww. ustawy, przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio między innymi do sprzedaży praw majątkowych.

Rzeczami w rozumieniu Kodeksu cywilnego są tylko przedmioty materialne. Rzeczy dzielą się na nieruchomości (grunty, budynki oraz części budynków tzw. nieruchomości lokalowe) i na rzeczy ruchome. Prawami majątkowymi są przysługujące danej osobie prawa do korzystania i rozporządzania określoną rzeczą lub prawem ustanowionym na tej rzeczy.

Podkreślić należy, że umowa cesji jako nie wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile nie przybierze postaci jednej z umów wymienionych w tym przepisie w szczególności umowy sprzedaży uregulowanej w przepisach Kodeksu cywilnego.

Z kolei, jeśli umowa cesji wierzytelności przybierze postać umowy sprzedaży, to wówczas podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i w świetle art. 4 pkt 1 ww. ustawy – obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na kupującym.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że 19 maja 2020 r. przed Notariuszem doszło do zmiany umowy deweloperskiej polegającej na tym, że Pan J. R. i Pani I. B. przenieśli ogół przysługujących im praw i obowiązków wynikających z umowy deweloperskiej na Wnioskodawczynię. Ponadto strony ustaliły, iż cena za nabycie praw i obowiązków wynikających z umowy deweloperskiej wynosi 421.224,00 zł i będzie zapłacona do 22 maja 2020 r. w kwocie 210.612,00 zł na rachunek Pana J. R. oraz w kwocie 210.612,00 zł na rachunek Pani I. B. również do 22 maja 2020 r. Notariusz przy spisywaniu powyżej opisanej umowy przeniesienia praw i obowiązków pobrał podatek od czynności cywilnoprawnych w stawce 1% (wyliczonej od kwoty 421.224,00 zł) na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jest to kwota 4212,00 zł.

Wnioskodawczyni w uzupełnieniu wniosku wskazała m.in., że zawarła umowę cesji, na mocy której dokonała zwrotu wpłaconej deweloperowi zaliczki. Czynność ta została dokonana na podstawie art. 509 Kodeksu Cywilnego, a charakter prawny tej czynności nie przyjął żadnej postaci z czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W szczególności przedmiotowa cesja praw i obowiązków nie przyjęła postaci umowy sprzedaży. Zdaniem Wnioskodawczyni przedmiotowa cesja praw i obowiązków wynikających z przedwstępnej umowy deweloperskiej przybrała formę umowy pisemnej nienazwanej.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że jeżeli w istocie opisana we wniosku umowa cesji praw i obowiązków wynikających z umowy deweloperskiej nie przybrała postaci żadnej z czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (w szczególności przedmiotowa cesja nie przyjęła postaci umowy sprzedaży) i przybrała formę umowy pisemnej, nienazwanej, to powyższa umowa cesji nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Nie mieści się ona bowiem w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Tym samym z tytułu jej zawarcia Wnioskodawczyni nie była zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, podatek od czynności cywilnoprawnych był nienależny.

Należy w tym miejscu podkreślić, iż jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego. Dla oceny rzeczywistego charakteru umowy, istotnego znaczenia nabiera ustalenie jej treści, zwłaszcza w części odnoszącej się do obowiązków i uprawnień Wnioskodawczyni. Ocena taka jednakże wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego, które nie jest możliwe w ramach wydawania interpretacji indywidualnych na podstawie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej. Postępowanie o udzielenie interpretacji ma bowiem na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). W postępowaniu tym organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ogranicza się do dokonania subsumcji przedstawionego przez wnioskodawcę stanu faktycznego pod określony przepis prawa podatkowego. Organ podatkowy wydając interpretację przepisów prawa podatkowego nie może bowiem prowadzić postępowania ani podejmować rozstrzygnięć zastrzeżonych dla innego trybu orzekania, w tym w postępowaniu kontrolnym czy podatkowym w oparciu o konkretną dokumentację.

W związku z tym tut. Organ opiera się na wskazaniu Wnioskodawczyni, że w sprawie doszło do zawarcia umowy cesji, która przybrała postać umowy nienazwanej. Natomiast ocena konkretnych rzeczywistych okoliczności sprawy może nastąpić wyłącznie w oparciu o dokumenty zgromadzone w postępowaniu podatkowym.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.