Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-1.4011.122.2021.1.MG
z 4 maja 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1325 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 8 lutego 2021 r. (data wpływu 8 lutego 2021 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika oraz obowiązków informacyjnych związanych z wypłatą środków pieniężnych zgromadzonych przez jednego z małżonków w Pracowniczym Programie Emerytalnym na rzecz małżonka w wyniku realizacji zlecenia odkupienia jednostek uczestnictwa zarejestrowanych odpowiednio na IKE lub IKZE oszczędzającego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 lutego 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika oraz obowiązków informacyjnych związanych z wypłatą środków pieniężnych zgromadzonych przez jednego z małżonków na rzecz małżonka w wyniku realizacji zlecenia odkupienia jednostek uczestnictwa zarejestrowanych odpowiednio na IKE lub IKZE oszczędzającego.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

X. S.A. (dalej: X., Wnioskodawca) jest towarzystwem działającym na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2020 r., poz. 95 ze zm.) (dalej: ustawa o funduszach inwestycyjnych). Zgodnie z art. 4 ust. 1 i 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych, towarzystwo tworzy fundusz inwestycyjny i jako organ funduszu zarządza nim i reprezentuje w stosunkach z osobami trzecimi.

Fundusze inwestycyjne, którymi zarządza Wnioskodawca (dalej: Fundusze) zawierają z osobami fizycznymi (dalej: oszczędzający) umowy o prowadzenie indywidualnych kont emerytalnych (dalej: IKE) oraz indywidualnych kont zabezpieczenia emerytalnego (dalej: IKZE) - zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (Dz.U. z 2019 r., poz. 1808 ze zm.) (dalej: ustawa o IKE i IKZE). IKE oraz IKZE to produkty emerytalne, które pozwalają oszczędzającym gromadzić dodatkowe oszczędności emerytalne. Gromadzenie środków w ramach IKE albo IKZE polega na nabywaniu jednostek uczestnictwa Funduszy (dalej: jednostki uczestnictwa).

Oszczędzającymi zostają m.in. osoby fizyczne będące w związku małżeńskim objętym wspólnością majątkową. W praktyce zdarza się, iż w związku z orzeczeniem rozwiązania związku małżeńskiego albo w wyniku zawarcia w formie aktu notarialnego umowy majątkowej małżeńskiej, dochodzi do ograniczenia albo ustania małżeńskiej wspólności majątkowej i podziału wspólnego majątku. Podział wspólnego majątku może zostać dokonany w taki sposób, że całość lub część środków zgromadzonych na IKE lub IKZE przez oszczędzającego przechodzi do odrębnego majątku małżonka/byłego małżonka oszczędzającego (dalej: Małżonek). W przypadku uzyskania przez Małżonka praw do środków zgormadzonych na IKE lub IKZE (w wyniku ustanowienia rozdzielności majątkowej lub częściowego podziału majątku wspólnego) wystąpi on do X. ze zleceniem odkupienia jednostek uczestnictwa zrejestrowanych odpowiednio na IKE lub IKZE oszczędzającego (dalej: Zlecenie). X realizując Zlecenie ustali jednostki uczestnictwa przypadające Małżonkowi, dokona ich umorzenia i następnie wypłaci środki pieniężne pozyskane z tego umorzenia na rzecz Małżonka. Podstawą prawną realizacji Zlecenia będzie art. 31 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r., poz. 1359 ze zm.) definiujący powstanie wspólności ustawowej pomiędzy małżonkami oraz wskazujący przykładowe składniki majątku wspólnego małżonków, art. 46 tej ustawy oraz art. 1037 § 1 i 1038 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020, poz. 1740) w zakresie odnoszącym się do podziału wspólnego majątku małżonków.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy na Funduszu dokonującym wypłaty środków pieniężnych na rzecz Małżonka w wyniku realizacji Zlecenia będą spoczywać obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych albo obowiązki informacyjne wynikające z ustawy PIT?

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku dokonaniem wypłaty środków pieniężnych na rzecz Małżonka w wyniku realizacji Zlecenia na Funduszu nie będą spoczywać obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych oraz obowiązki informacyjne wynikające z ustawy PIT. X. przedstawia poniżej szczegółowe uzasadnienie swojego stanowiska. Na wstępie wskazać należy, iż ustawa o IKE i IKZE przewiduje cztery sposoby wypłaty środków zgromadzonych na IKE, tj. wypłatę, wypłatę transferową, częściowy zwrot oraz zwrot. Jednocześnie w odniesieniu do IKZE wskazuje, iż środki zgormadzone na IKZE mogą zostać wypłacone w ramach: wypłaty, wypłaty transferowej albo zwrotu. Ustawa PIT określa konsekwencje podatkowe dla każdego z ww. sposobów wypłaty środków zgromadzonych odpowiednio na IKE albo IKZE. W odniesieniu do IKE art. 21 ust. 1 pkt 58a ustawy PIT wskazuje, iż wolne od podatku są dochody z tytułu oszczędzania na IKE, w rozumieniu przepisów IKE, uzyskane w związku z: a) gromadzeniem i wypłatą środków przez oszczędzającego, b) wypłatą środków dokonaną rzecz osób uprawnionych do tych środków po śmierci oszczędzającego, c) wypłatą transferową - z tym, że zwolnienie nie ma zastosowania w przypadku, gdy oszczędzający gromadził oszczędności na więcej niż jednym IKE, chyba że przepisy te przewidują taką możliwość.

Jednocześnie, art. 30a ust. 1 pkt 10 ustawy PIT wskazuje, że 19% zryczałtowany podatek pobiera się od dochodu oszczędzającego na IKE z tytułu zwrotu albo częściowego zwrotu środków zgromadzonych na tym koncie, w rozumieniu przepisów o IKE.

W odniesieniu do IKZE art. 21 ust. 1 pkt 58b ustawy PIT wskazuje, iż wolne od podatku są wypłaty transferowe środków zgromadzonych przez oszczędzającego na IKZE: a) pomiędzy instytucjami finansowymi prowadzącymi IKZE, b) na IKZE osoby uprawnionej, po śmierci oszczędzającego, c) w postępowaniu likwidacyjnym lub upadłościowym na IKZE.

Art. 20 ust. 1 ustawy PIT określa, że za przychody z innych źródeł, uważa się w szczególności kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z IKZE oraz wypłaty z IKZE, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego.

Jednocześnie, z art. 30 ust. 1 pkt 14 ustawy PIT wynika, iż 10% zryczałtowany podatek pobiera się od kwoty wypłat z IKZE, w tym wypłat na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego dokonanych na podstawie art. 34 ust. 1 pkt 2 ustawy o IKE i IKZE.

Zgodnie z powyższym, ustawa PIT określa ww. konsekwencje podatkowe wypłaty, wypłaty transferowej, zwrotu oraz częściowego zwrotu (występującego jedynie w przypadku IKE), niemniej w zakresie definicji tych pojęć odsyła do ustawy o IKE i IKZE.

Zgodnie z art. 2 pkt 13 ustawy o IKE i IKZE przez „wypłatę” należy rozumieć wypłatę jednorazową albo wypłatę w ratach środków zgromadzonych na IKE lub IKZE dokonaną na rzecz oszczędzającego, po spełnieniu warunków określonych w ustawie o IKE i IKZE albo osób uprawnionych w przypadku śmierci oszczędzającego. Z kolei stosownie do art. 2 pkt 15 ustawy o IKE i IKZE „zwrot” oznacza wycofanie całości środków zgromadzonych na IKE lub IKZE, jeżeli nie zachodzą przesłanki do wypłaty bądź wypłaty transferowej. Jednocześnie, zwrot środków zgromadzonych na IKE lub IKZE następuje w razie wypowiedzenia umowy o prowadzenie IKE lub IKZE przez którąkolwiek ze stron, jeżeli nie zachodzą przesłanki do wypłaty lub wypłaty transferowej (art. 37 ustawy o IKE i IKZE). Art. 2 pkt 15a ustawy IKE i IKZE wskazuje, że „zwrot częściowy” oznacza wycofanie części środków zgromadzonych na IKE, jeżeli nie zachodzą przesłanki do wypłaty bądź wypłaty transferowej. Art. 2 pkt 14 ustawy o IKE i IKZE stanowi zaś, że przez „wypłatę transferową” należy rozumieć wypłatę polegającą na: a) przeniesieniu środków zgromadzonych przez oszczędzającego na IKE do innej instytucji finansowej prowadzącej IKE, b) przeniesieniu środków zgromadzonych przez oszczędzającego na IKZE do innej instytucji finansowej prowadzącej IKZE, c) przeniesieniu środków zgromadzonych na IKE z IKE zmarłego na IKE osoby uprawnionej lub do programu emerytalnego, do którego uprawniony przystąpił, d) przeniesieniu środków zgromadzonych na IKZE z IKZE zmarłego na IKZE osoby uprawnionej, e) jednoczesnym odkupieniu jednostek uczestnictwa w jednym funduszu inwestycyjnym i nabyciu jednostek uczestnictwa w innym funduszu inwestycyjnym zarządzanym przez to samo towarzystwo za środki pieniężne uzyskane z odkupienia jednostek uczestnictwa (konwersja), pod warunkiem że jednostki odkupywane, jak i nabywane są rejestrowane na IKE albo IKZE oszczędzającego, f) przeniesieniu środków zgromadzonych przez oszczędzającego na IKE do programu emerytalnego, do którego przystąpił oszczędzający, lub przeniesieniu środków z programu emerytalnego na IKE, w przypadkach określonych w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych, g) przeniesieniu środków z pracowniczego programu kapitałowego na IKE, w przypadkach określonych w ustawie z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych.

A zatem, z przepisów ustawy PIT oraz ustawy o IKE i IKZE wynika, że instytucje finansowe dokonują wypłaty, wypłaty transferowej, zwrotu albo zwrotu częściowego (w przypadku IKE) jedynie na rzecz osób posiadających status oszczędzającego lub uprawnionego. Art. 2 pkt 3 ustawy o IKE i IKZE wskazuje, że oszczędzającym jest osoba fizyczna, która gromadzi środki na IKE lub IKZE. Zgodnie zaś z art. 2 pkt 12 ustawy o IKE i IKZE osobą uprawnioną jest osoba wskazana przez oszczędzającego w umowie o IKE lub IKZE, która otrzyma środki z IKE lub IKZE w przypadku jego śmierci, osoba, o której mowa w art. 832 § 2 ustawy Kodeks cywilny, oraz spadkobierca oszczędzającego. Tym samym, oszczędzającym może być jedynie osoba fizyczna, która zawarła umowę z Funduszem zarządzanym przez X., na podstawie której prowadzone jest IKE lub IKZE. Nie można zatem uznać Małżonka za oszczędzającego.

Jednocześnie Małżonek mógłby uzyskać status osoby uprawnionej tylko w przypadku śmierci oszczędzającego. Przy czym okoliczność ta nie zachodzi w opisanym stanie faktycznym. Nie można zatem uznać Małżonka również za osobę uprawnioną. Powyższe zdaniem Wnioskodawcy oznacza, że wypłaty środków pieniężnych na rzecz Małżonka w wyniku realizacji Zlecenia nie można uznać za wypłatę, wypłatę transferową, zwrot albo zwrot częściowy (w przypadku IKE). W konsekwencji również regulacje ustawy PIT odnoszące się do tych zdarzeń nie powinny nakładać na Fundusz obowiązków płatnika albo informacyjnych (z uwagi na okoliczność, że w przedstawionym stanie faktycznym nie mamy do czynienia z żadnym z tych zdarzeń).

W tym miejscu zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o IKE i IKZE nie odnoszą się do kwestii podziału środków zgromadzonych przez oszczędzającego w sytuacji ustania albo ograniczenia wspólności majątkowej, tj. ustanowienia rozdzielności majątkowej lub częściowego podziału majątku wspólnego. Ww. kwestie regulują jednak przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r., poz. 1359 ze zm.) (dalej: KRiO) oraz ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020, poz. 1740) (dalej: KC). KRiO reguluje stosunek między małżonkami, w tym wskazuje przykładowe składniki majątku wspólnego małżonków. Mianowice, zgodnie z art. 31 § 1 KRiO, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Jednocześnie, w art. 31 § 2 KRiO wskazane zostało, że do majątku wspólnego małżonków należą w szczególności: 1. pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków, 2. dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków, 3. środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków, 4. kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266, 321, 568, 695 i 875). Zgodnie z powyższym, środki zgromadzone na IKE lub IKZE wchodzą w skład majątku wspólnego małżonków (Wnioskodawca jest przy tym świadomy, że ww. przepis odnosi się bezpośrednio jedynie do środków zgromadzonych na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków. Niemniej zdaniem Wnioskodawcy nie budzi wątpliwości, iż przepis ten obejmuje również środki zgromadzone na IKE lub IKZE, co potwierdza m.in. użyte w przytoczonym przepisie sformułowanie „w szczególności” które wskazuje, że wymieniony w tym przepisie katalog składników majątkowych należących do wspólnego majątku małżonków ma charakter otwarty).

Zgodnie z art. 1037 § 1 KC w związku z art. 46 KRiO, podział majątku wspólnego może nastąpić na mocy umowy między małżonkami lub na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków. Jednocześnie, zgodnie z art. 1038 § 2 KC podział majątku wspólnego może objąć cały majątek lub być ograniczony do jego części. Mając na względzie powyższe, wskazać należy, iż środki zgromadzone na IKE lub IKZE wchodzą w skład majątku wspólnego małżonków. W konsekwencji, w wyniku zawarcia umowy pomiędzy małżonkami albo orzeczenia sądu środki zgromadzone na IKE lub IKZE w trakcie trwania małżeństwa mogą stać się odrębnym majątkiem małżonka/byłego małżonka, który nie ma statusu oszczędzającego. W takim przypadku małżonek/były małżonek oszczędzającego uzyskuje środki zgromadzone na IKE lub IKZE z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków. Mając na względzie powyższe, wskazać należy, iż zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy PIT, przepisów ustawy PIT nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównywania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Zdaniem Wnioskodawcy przytoczony przepis ustawy PIT wskazuje, że środki pieniężne wypłacane przez Fundusz w wyniku realizacji Zlecenia złożonego przez Małżonka stanowią przychody, które pozostają poza zakresem ustawy PIT. Jak zostało bowiem wskazane, Małżonek uzyskuje środki zgromadzone na IKE lub IKZE na skutek podziału majątku wspólnego. Powyższe oznacza, że na Fundusz nie będą spoczywać obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych oraz obowiązki informacyjne wynikające z ustawy PIT. Zdaniem Wnioskodawcy przytoczony przepis ustawy PIT wskazuje, że środki pieniężne wypłacane przez Fundusz w wyniku realizacji Zlecenia złożonego przez Małżonka stanowią przychody, które pozostają poza zakresem ustawy PIT. Jak zostało bowiem wskazane, Małżonek uzyskuje środki zgromadzone na IKE lub IKZE na skutek podziału majątku wspólnego. Powyższe oznacza, że na Funduszu nie będą spoczywać obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych oraz obowiązki informacyjne wynikające z ustawy PIT.

Wnioskodawca pragnie wskazać, iż prawidłowość ww. stanowiska znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS). Dla przykładu warto wskazać na interpretację indywidualną z 20 czerwca 2017 r. (sygn. 0114-KDIP3-2.4011.44.2017.2.AK), czy też z 23 listopada 2017 r. (sygn. 0112-KDIL3-2.4011.239.2017.2.MKA) oraz z 31 sierpnia 2017 r. (sygn. 0114-KDIP3-2.4011.175.2017.1.MG).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Odnośnie powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych - wskazać należy, że orzeczenia te dotyczą tylko konkretnej, indywidualnej sprawy osądzonej w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) będzie zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.