2021.05.14 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-3.4014.159.2021.1.MD
z 14 maja 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 13 kwietnia 2021 r. (data wpływu – 20 kwietnia 2021 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawierania umów przelewów wierzytelności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 kwietnia 2021 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawierania umów przelewów wierzytelności.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Fundusz wpisany do rejestru funduszy inwestycyjnych prowadzonego przez Sąd Okręgowy (dalej w treści wniosku zwany „Fundusz” lub „Wnioskodawca”) jest reprezentowany i zarządzany przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi Fundusz jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca – Fundusz ma zamiar zawierać umowy z podmiotami prawa polskiego prowadzącymi działalność gospodarczą, na podstawie których Fundusz nabywać będzie, w drodze przelewu, wierzytelności składające się z kwot należności głównej oraz zadłużenia dotyczącego należności ubocznych, tj. co do odsetek, kosztów, prowizji i innych roszczeń ubocznych wynikających z zawartych przez ten podmiot umów (dalej w treści: „Wierzytelności”). Wierzytelności te mają następnie zostać ponownie zbyte na rzecz innych podmiotów.

Umowy przelewu wierzytelności, o których mowa powyżej nie będą tożsame z żadną z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Będą to umowy o sekurytyzację uregulowane w ustawie o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy zawieranie przez Fundusz wpisany do rejestru funduszy inwestycyjnych prowadzonego przez Sąd Okręgowy, reprezentowany i zarządzany przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych, pisemnych umów przelewu wierzytelności, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, zawieranie przez Fundusz pisemnych umów przelewu wierzytelności nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Fundusz zawierał będzie umowy przelewu wierzytelności, które nie kwalifikują się jako umowy wymienione enumeratywnie w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, a stanowiły będą transakcję sekurytyzacji wierzytelności.

Jak stanowi art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych;
umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy;
umowy dożywocia;
umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat;
ustanowienie hipoteki;
ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności;
umowy depozytu nieprawidłowego;
umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Przytoczony powyżej przepis określa zamknięty katalog umów, w przypadku zawarcia których należny jest podatek od czynności cywilnoprawnych. Za niedopuszczalne należy uznać objęcie podatkiem od czynności cywilnoprawnych czynności innych niż wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy od podatku cywilnoprawnego.

O kwalifikacji prawnej określonej czynności prawnej dla celów opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, decyduje wyłącznie jej treść (elementy przedmiotowo istotne), z pominięciem innych elementów, np. nazwy.

Brzmienie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) wskazuje, że opodatkowaniu podlega jedynie przelew wierzytelności, którego podstawą jest umowa sprzedaży lub zamiany. Jeżeli podstawą przelewu są inne czynności cywilnoprawne, wówczas nie występuje obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych (tak: J. Zdanowicz, Podatek od czynności cywilnoprawnych. Komentarz. Wyd. 6. Warszawa 2009 r.).

Zatem, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Jak stanowi art. 183 ustawy o funduszach inwestycyjnych, Fundusz inwestycyjny zamknięty może być utworzony jako fundusz sekurytyzacyjny dokonujący emisji certyfikatów inwestycyjnych w celu zgromadzenia środków na nabycie wierzytelności, w tym wierzytelności finansowanych ze środków publicznych w rozumieniu odrębnych przepisów, lub praw do świadczeń z tytułu określonych wierzytelności. Fundusz sekurytyzacyjny ma obowiązek oraz wyłączne prawo używania w nazwie oznaczenia „standaryzowany fundusz sekurytyzacyjny” lub „niestandaryzowany fundusz sekurytyzacyjny”.

Fundusze inwestycyjne zamknięte są zatem podmiotami prawa powołanymi do działania na mocy ustawy. W ramach przypisanych tylko im uprawnień mogą one dokonywać czynności prawnych. Do takich szczególnych czynności prawnych należy zawieranie umów o sekurytyzację. Umowa o sekurytyzację posiada istotne cechy umowy nazwanej, wyróżnione w doktrynie (por. Zbigniew Radwański, „Teoria umów”, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1977). I tak:

umowa o sekurytyzację została wyróżniona na podstawie obowiązujących norm prawnych (o randze ustawowej, tj. w ustawie o funduszach inwestycyjnych);
stosunek zobowiązaniowy w ramach umowy o sekurytyzację znamionują takie elementy jak:
1. podmioty (fundusz sekurytyzacyjny - art. 2 pkt 31 ustawy o funduszach inwestycyjnych);
2. treść świadczenia (m.in. art. 2 pkt 32 oraz art. 183 ustawy o funduszach inwestycyjnych);
3. relacje świadczeń do siebie (przelew wierzytelności w zamian za zapłatę ceny);
4. nazwa umowy, która została sformułowana w przepisach prawnych (np. art. 2 pkt 31 i 32 oraz art. 183 ust. 4 ustawy o funduszach inwestycyjnych).

Umowy przelewu wierzytelności zawierane przez Fundusz stanowić będą umowy o sekurytyzację, a zatem przelew wierzytelności dokonywany będzie nie na podstawie umowy sprzedaży czy zamiany, a na podstawie niewymienionej w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, umowy o sekurytyzację. Regulacje odnoszące się do umowy o sekurytyzację odnajdujemy w ustawie o funduszach inwestycyjnych, która określa nam jej właściwości. W szczególności zwrócić należy uwagę na to, iż umowa ta jest kwalifikowana poprzez stronę ją zawierającą, tj. fundusz sekurytyzacyjny. Ta cecha odróżnia przelew wierzytelności dokonany na podstawie umowy o sekurytyzację od przelewu wierzytelności dokonanego na podstawie umowy sprzedaży.

Zgodnie z treścią art. 509 § 1 ustawy Kodeks cywilny, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Przepis ten daje możliwość przeniesienia wierzytelności, zmiany wierzyciela, podczas gdy przedmiot stosunku zobowiązaniowego pozostaje niezmieniony.

Przywołując treść art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego należy wskazać, że przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności. Powyższy przepis wyraźnie wskazuje, iż przeniesienie wierzytelności nastąpić może nie tylko w formie zawarcia umowy sprzedaży, zamiany bądź darowizny. W związku z powyższym przelew wierzytelności jedynie w niektórych przypadkach może należeć do kategorii umów, wskazanych enumeratywnie w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Umowy przelewu wierzytelności, których zawieranie planuje Fundusz nie przybiorą postaci którejkolwiek z czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, a zatem nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na potwierdzenie stanowiska Wnioskodawca przywołał interpretacje indywidualne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 815 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
(uchylona),
umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
umowy dożywocia,
umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
(uchylona),
ustanowienie hipoteki,
ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
umowy depozytu nieprawidłowego,
umowy spółki.

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.). Zgodnie z treścią tego przepisu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Natomiast art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi, że przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, a zatem umowa taka może należeć do kategorii umów, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Na skutek cesji wierzytelności zmienia się podmiot po stronie wierzyciela, natomiast przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Jeżeli więc umowa cesji przyjęłaby postać którejkolwiek z umów wskazanych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych to spowoduje obowiązek zapłaty tego podatku.

Zatem mając na uwadze dotychczas przytoczone przepisy (w tym dopuszczalne formy jakie może przyjąć czynność cesji wierzytelności) stwierdzić należy, że cesja wierzytelności podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile przyjmie postać którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W myśl art. 1 ust. 4 cyt. ustawy czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 4a i 5, jeżeli ich przedmiotem są:

rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zatem, przyjmując za Wnioskodawcą, że umowa przelewu wierzytelności jaka zostanie zawarta przez Wnioskodawcę nie przybierze postaci którejkolwiek z czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, umowa ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W sytuacji, gdyby jednak któryś z dokonywanych przelewów wierzytelności przybrał formę odpowiadającą umowie sprzedaży, to przelew taki byłby opodatkowany podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U., poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w … za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin