Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-3.4014.62.2021.3.JKA
z 14 maja 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 09 lutego 2021 r. (data wpływu – 18 lutego 2021 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych rozwiązania umowy dożywocia i zwrotnego przeniesienia własności nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 lutego 2021 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych rozwiązania umowy dożywocia i zwrotnego przeniesienia własności nieruchomości.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w związku z czym w piśmie z 16 kwietnia 2021 r., znak: 0111-KDIB2-3.4014.62.2020.2.JKA, 0112-KDIL2-1.4011.222.2021.3.MM wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 06 maja 2021 r.

We wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 28 lutego 2020 roku Wnioskodawczyni zawarła, w formie aktu notarialnego, z niespokrewnioną ze sobą osobą fizyczną jako Zbywcą, umowę o dożywocie w rozumieniu art. 908 Kodeksu cywilnego, w której w zamian za przeniesienie własności nieruchomości stanowiącej samodzielny lokal mieszkalny z założoną księgą wieczystą zobowiązał się zapewnić Zbywcy dożywotnie utrzymanie, w tym przyjąć Zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym. Na podstawie tej umowy dożywocia Wnioskodawczyni nabyła na majątek dorobkowy prawo własności wskazanej wyżej nieruchomości lokalowej i została ujawniona jako wyłączna właścicielka w księdze wieczystej. Strony wyżej opisanej umowy o dożywocie zgodnie postanowiły ją rozwiązać, co zostanie udokumentowane aktem notarialnym sporządzonym przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zawarta została umowa dożywocia. W tym akcie notarialnym zawarte zostanie zgodne oświadczenia Wnioskodawczyni i Zbywcy o:

1. rozwiązaniu umowy o dożywocie oraz
2. o zwrotnym przeniesieniu własności wyżej opisanej nieruchomości przez Wnioskodawczynię na rzecz Zbywcy na skutek rozwiązania umowy o dożywocie.
   
   

W związku z powyższym opisem zadano m. in. następujące pytania:

1. Czy rozwiązanie umowy o dożywocie będzie skutkowało zobowiązaniem do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych przez Wnioskodawczynię?
2. Czy zwrotne przeniesienie własności nieruchomości przez Wnioskodawczynię na rzecz Zbywcy, które nastąpi w związku z rozwiązaniem umowy o dożywocie, będzie skutkowało zobowiązaniem do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tego tytułu przez Wnioskodawczynię?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, w przypadku rozwiązania umowy dożywocia Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Uzasadniając swoje stanowisko Wnioskodawczyni wskazała, że art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie wymienia rozwiązania umowy dożywocia jako czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i jednocześnie przepis ten zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu.

Zdaniem Wnioskodawczyni w przypadku zwrotnego przeniesienia własności nieruchomości na skutek rozwiązania umowy dożywocia Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Uzasadniając swoje stanowisko Wnioskodawczyni wskazała, że art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie wymienia niebędącego sprzedażą zwrotnego przeniesienia własności nieruchomości na skutek rozwiązania umowy dożywocia jako czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i jednocześnie przepis ten zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie należy wskazać, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawczyni zajęta na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydanie odrębne rozstrzygnięcie.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2020 r. poz. 815 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona)
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona)
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany umów, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustaw, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sadów, w tym także polubownych oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Należy stwierdzić, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z tym, szczegółowe wyznaczenie zakresu przedmiotowego opodatkowania ww. podatkiem ma określone konsekwencje prawne. Oznacza to, że ustawodawca wprowadzając tę zasadę, wyłączył od opodatkowania inne podobne czynności, które nie zostały wyraźnie wskazane w omawianym przepisie. Tym samym należy stwierdzić, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Instytucję umowy dożywocia regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.). Zgodnie z art. 908 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Przedmiotem świadczenia ze strony zbywcy (dożywotnika) jest przeniesienie własności nieruchomości. Ustawa nie ogranicza przy tym możliwości przeniesienia własności nieruchomości w zamian za ustanowienie prawa dożywocia tylko do nieruchomości gruntowych.

W myśl art. 3531 Kodeksu cywilnego, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swojego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie lub zasadom współżycia społecznego.

Zasada swobody umów wynikająca z tej regulacji pozwala podmiotom kształtować stosunki cywilnoprawne według własnych decyzji, do których należy także zaliczyć prawo stron do rozwiązania zawartej umowy. Przepisy Kodeksu cywilnego nie określają bezpośrednio rzeczowych skutków rozwiązania umowy o dożywocie, nawet w sytuacji, o której mowa w art. 913 Kodeksu cywilnego pozwalającego stronom umowy dożywocia na zmianę lub rozwiązanie umowy w szczególnych okolicznościach, gdy charakter stosunków, jakie wytwarzają się między stronami po ustanowieniu prawa, wskazuje na trudne lub wręcz niemożliwe utrzymywanie stosunku dożywocia. Jednak podkreślić należy, że w przypadku zmian dobrowolnie dokonanych przez strony, włącznie z rozwiązaniem umowy, zmiany te pozostają poza dyspozycją art. 913 Kodeksu cywilnego.

Jak wynika z cytowanych przepisów Kodeks cywilny reguluje zawarcie umowy dożywocia. Kodeks cywilny nie określa natomiast bezpośrednio rzeczowych skutków rozwiązania umowy o dożywocie.

Rzeczowe skutki rozwiązania umowy o dożywocie należy wobec tego ocenić kierując się wskazanym przepisem oraz treścią regulacji Tytułu XXXIV, Działu II Księgi trzeciej Kodeksu cywilnego. Skoro zawarcie umowy o dożywocie powoduje przeniesienie własności nieruchomości z jednoczesnym obciążeniem nieruchomości prawem dożywocia, to niewątpliwie w takim przypadku dochodzi do zbycia nieruchomości. Z takim samym skutkiem mamy do czynienia w sytuacji odwrotnej, gdy następuje dobrowolne rozwiązanie umowy o dożywocie, wówczas z jednej strony następuje przeniesienie własności nieruchomości z powrotem na dożywotnika, a z drugiej strony ma miejsce wygaśnięcie prawa dożywocia.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że 28 lutego 2020 r. Wnioskodawczyni zawarła z niespokrewnioną ze sobą osobą fizyczną umowę o dożywocie, objętą aktem notarialnym. Strony ww. umowy o dożywocie zgodnie postanowiły ją rozwiązać, co zostanie udokumentowane aktem notarialnym, którym nastąpi również zwrotne przeniesienie własności ww. nieruchomości przez Wnioskodawczynię na rzecz Zbywcy.

Tym samym uwzględniając powyższe okoliczności faktyczne i prawne, w przypadku rozwiązania umowy o dożywocie nastąpi powrót do stanu sprzed zawarcia tej umowy, dożywotnik – osoba niespokrewniona z Wnioskodawczynią zostanie z powrotem właścicielem nieruchomości a Wnioskodawczyni, która nabyła nieruchomość tytułem umowy dożywocia, nie będzie już zobowiązana do świadczeń wynikających z art. 908 § 1 Kodeksu cywilnego, bowiem prawo dożywocia wygaśnie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. e) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nabycie tytułem umowy dożywocia podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Natomiast rozwiązanie umowy dożywocia nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności, których dokonanie powodować będzie konieczność zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego wskazać należy, że czynność prawna polegająca na rozwiązaniu umowy dożywocia oraz zwrotnym przeniesieniu własności nieruchomości na dożywotnika, jako nie wymieniona w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem z tytułu rozwiązania umowy dożywocia i zwrotnego przeniesienia prawa własności nieruchomości, Wnioskodawczyni nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.