Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB1-3.4010.79.2021.3.APO
z 28 maja 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 19 lutego 2021 r. (data wpływu do Organu za pośrednictwem platformy e-puap tego samego dnia), uzupełnionym 19 kwietnia 2021 r. i 26 maja 2021 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty zapłaconej Stronie w związku z zawartą ugodą pozasądową – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 lutego 2021 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty zapłaconej Stronie w związku z zawartą ugodą pozasądową. Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 9 kwietnia 2021 r. znak: 0111-KDIB1-3.4010.79.2021.1.APO wezwano do jego uzupełnienia. Uzupełnienia wniosku dokonano 19 kwietnia 2021 r. Ponownie wezwano Wnioskodawcę pismem z 21 maja 2021 r. Uzupełnienia wniosku dokonano 26 maja 2021 r.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W 1996 r. Spółka podpisała umowę na wykonanie robót budowlanych z Sz. J. Prace zostały zakończone w 1998 r. i Spółka wystawiła faktury VAT z tytułu ich wykonania pod adresem Sz. J. Sz. J. częściowo uregulował swoje zobowiązania, co do pozostałych odmówił zapłaty. Z powództwa Spółki zostało wszczęte postępowanie sądowe przed Sądem Okręgowym w (…), które zakończyło się w 2002 r. wydaniem wyroku korzystnego dla Spółki. Od tego wyroku pozwany wniósł apelację, która w 2004 r. została przez Sąd Apelacyjny w (…) oddalona. Na wniosek Spółki wyrokowi została nadana klauzula wykonalności. W 2008 r. w efekcie prowadzonej na wniosek Spółki egzekucji komorniczej z majątku pozwanego, Spółka otrzymała część zasądzonej kwoty, jako zaspokojenie z tytułu należności głównej, odsetek i zwrotu kosztów procesu. W księgach rachunkowych Spółki zostały dokonane odpowiednie zapisy, a przychód ten został rozliczony w ujęciu podatkowym. W trakcie dalszych czynności egzekucyjnych, w 2014 r. Spółka pozyskała kolejne zaspokojenie finansowe, które również zostało przez Spółkę rozliczone i opodatkowane. W kolejnych latach pozwany podejmował próby unieważnienia wyroku i ponownego wszczęcia procesu, które po 2 rozprawach kasacyjnych przed Sądem Najwyższym i 2 rozprawach przed Sądem Apelacyjnym w (…), zakończyły się wydaniem w 2017 r. wyroku pozbawiającego wykonalności tytuł wykonawczy. Stało się to przyczynkiem do wszczęcia przez pozwanego a później powoda dwóch następnych postępowań przeciwko Spółce, przed Sądem Okręgowym w (…). W 2019 r. i 2020 r. Sąd Okręgowy w (…) wydał dwa niekorzystne dla Spółki wyroki. Spółka wniosła od tych wyroków apelacje do Sądu Apelacyjnego w (…) i utworzyła z ich tytułu, po zasięgnięciu opinii Kancelarii Adwokackiej, rezerwy bilansowe, ważąc ryzyko przegranej wobec wielu nieprawidłowości i zmian linii orzeczniczej Sądów. Jednocześnie, Spółka podjęła ze stroną przeciwną próbę ugodowego zamknięcia sporu, będącego pożywką dla instytucji sądowniczej, a wobec wysokości narosłych odsetek, zagrożeniem dla dalszego istnienia Spółki. W 2020 r. Spółka zawarła ze stroną przeciwną ugodę pozasądową umocowaną poświadczeniem Notariusza, na podstawie której przekazała stronie przeciwnej część wysokości roszczenia, które byłoby należne stronie przeciwnej w przypadku nieuwzględnienia przez Sąd apelacji Spółki. Apelacje wniesione przez Spółkę, na mocy zawartej ze stroną przeciwną ugody, zostały przez Spółkę wycofane. W księgach rachunkowych Spółki zostały rozwiązane rezerwy bilansowe, a zapłata kwoty wynikającej z ugody została uznana jako koszt uzyskania przychodu.

W uzupełnieniu wniosku ujętym w piśmie z 19 kwietnia 2021 r. i z 26 maja 2021 r., Wnioskodawca wskazał co następuje:

W dniu 20.06.1996 r. pomiędzy stronami Wnioskodawcą i Sz. J., została zawarta umowa o wykonanie remontu kamienicy zlokalizowanej w (…). W toku prac okazało się, że stan techniczny obiektu jest zły i jego część wymaga rozbiórki. Strony na tą okoliczność zawarły w dniu 30.05.1997 r. nową umowę. Wnioskodawca zgłosił Sz. J. zakończenie prac i zwołał ich odbiór na dzień 31.07.1998 r. Sz. J. uczestniczył w odbiorze, ale odmówił podpisania protokołu odbioru. Mimo, że w obiekcie nie dokonano żadnych zmian, Sz. J. w terminie późniejszym tj. 31.10.1998 r. podpisał protokół odbioru. Wnioskodawca po stronie przychodu wykazał kwotę wynikającą z umowy i odprowadził od niej podatek dochodowy i podatek VAT. Na poczet wykonanych robót Sz. J. zapłacił część kwoty umownej. Sz. J. uchylał się od uregulowania powyższego zobowiązania, wobec czego Wnioskodawca skierował przeciwko niemu do Sądu Okręgowego w (…), pozew o zapłatę. W trakcie procesu Sz. J. wniósł powództwo wzajemne zarzucając Wnioskodawcy zakończenie robót z opóźnieniem i z wadami w postaci ich niezgodności ze sztuką budowlaną i projektem.

W 1999 r. Sz. J. rozpoczął działalność restauracyjną w przedmiotowym obiekcie. Działalność była prowadzona do 2006 r. Wyrokiem z dnia 31.12.2002 r. w sprawie II C 70/01, Sąd Okręgowy w (…) zasądził na rzecz Wnioskodawcy kwotę 388.532,70 zł z należnymi odsetkami i kosztami procesu, a powództwo wzajemne Sz. J. oddalił. Od tego wyroku Sz. J. wniósł apelację do Sądu Apelacyjnego w (…), która w sprawie I ACa 841/03, wyrokiem z dnia 19.03.2004 r., został oddalona. Na wniosek Wnioskodawcy, w dniu 16.06.2004 r., wyrokowi została nadana klauzula wykonalności i rozpoczęte zostały czynności egzekucyjne. Sz. J. próbował wznowić postępowanie i wstrzymać egzekucję. W sprawach nr IIC 344/05/4 w dniu 08.05.2006 r. i II C 344/05 w dniu 12.06.2006 r. przed Sądem Okręgowym w (…), wnioski Sz. J. w sprawach jak wyżej, zostały oddalone. Skarga na te postanowienia złożona w Sądzie Apelacyjnym w (…) (sygn. akt V ACa 312/07) została w dniu 16.05.2007 r. odrzucona. Sz. J. wniósł do Sądu Okręgowego w (…) pozew o zapłatę (sygn. akt IIC 176/07), który w dniu 16.11.2007 r. został odrzucony. W 2008 r. została przeprowadzona będącej przedmiotem sporu, sprzedaż licytacyjna nieruchomości Sz. J. Zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego w (…) z dnia 15.09.2008 r. sygn. akt I CO 2674/04, Wnioskodawca otrzymał kwotę 862.097,87 zł, z której 411.729,13 zł stanowiące odsetki oraz 72.244,11 zł z tytułu zwrotu kosztów sądowych Spółka zaliczyła do przychodu. Pozostała kwota w wysokości 378.124.63 zł stanowiła zapłatę należności głównej. Sz. J. wniósł do Sądu Okręgowego w (…) kolejny pozew o zapłatę (sygn. akt X GC 241/08), który został odrzucony w dniu 22.04.2009 r., a zażalenie do Sądu Apelacyjnego (sygn. akt V Acz 366/09) oddalone w dniu 24.06.2009 r. W roku 2010 Sz. J. stwierdził, że wykonane przez Wnioskodawcę roboty budowlane miały wady i złożył oświadczenie o potrąceniu oraz odstąpił od umowy o roboty budowlane. Następnie, Sz. J. złożył do Sądu Okręgowego w (…) (sygn. akt II C 112/11) powództwo o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności wyroku w sprawie II C 70/01. Powództwo to postanowieniem z dnia 19.12.2012 r. zostało oddalone. Oddalone zostało również w dniu 28.11.2013 r. zażalenie złożone do Sądu Apelacyjnego w (…) (sygn. akt I ACa 770/13). W dniu 10.06.2014 r. Sz. J., tytułem zobowiązań egzekucyjnych, wpłacił na konto komornika kwotę 140.000,00 zł, z której Wnioskodawca otrzymał kwotę 124.799,00 zł, zaliczając ją do przychodu. Od tego wyroku Sz. J. wniósł skargę kasacyjną. Sąd Najwyższy postanowieniem (sygn. akt V CSK 213/14) z dnia 05.12.2015 r. uchylił prawomocny wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 28.11.2013 r. i skierował sprawę do ponownego rozpatrzenia przez Sąd Apelacyjny. Sąd Najwyższy w sprawie V CSK 213/14 rozpoznał nie istniejący zarzut kasacji odnośnie nie rozpoznania przez Sąd Apelacyjny nieistniejącego zarzutu apelacyjnego. Po uchyleniu wyroku, sprawa trafiła z powrotem do Sądu Apelacyjnego w (…) (sygnatura I ACa 308/15). Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 10.06.2015 r. zmienił wyrok Sądu Okręgowego w sprawie II C 112/11 i pozbawił prawomocny wyrok II C 70/01 z 31.12.2002 r. klauzuli wykonalności, stwierdzając że doszło do podstępnego zatajenia wad. Kwestia wad była już rozstrzygnięta przecież przez Sąd Okręgowy w (…) w sprawie II C 70/01, więc Sąd Apelacyjny był związany tym wyrokiem i wyroku tego nie uchylił. Od wyroku jak wyżej Sądu Apelacyjnego, Wnioskodawca wniósł skargę kasacyjną, która została przyjęta do rozpoznania (sygn. akt V CSK 603/15) i postanowieniem z dnia 18.05.2016 r., Sąd Najwyższy uchylił wyrok w sprawie I ACa 308/15 z dnia 10.06.2015 r. Sądu Apelacyjnego w (…), przekazując sprawę do ponownego rozpoznania przez ten sam Sąd. Sąd Apelacyjny ponownie rozpoznał sprawę (sygn. akt 623/16) i postanowieniem z dnia 07.11.2017 r. pozbawił wykonalności tytuł egzekucyjny przeciwko Sz. J., dokonując ustalenia faktów w oparciu o domniemanie faktyczne, odrzucając twierdzenia i wnioski Wnioskodawcy oraz przeprowadzenie dowodów zgodnie z przepisami KPC, umarzając wierzytelności stron, które jednocześnie nie mogły istnieć, naruszając zasadę dwuinstancyjności postępowania, bowiem istota sprawy została rozstrzygnięta w jednej instancji (sądzie odwoławczym). Od tego postanowienia Wnioskodawca wniósł skargę kasacyjną (sygn. akt V CSK177/18), która postanowieniem z dnia 05.10.2018 r. nie została przyjęta do rozpoznania z przyczyn proceduralnych, a mianowicie wartość przedmiotu kasacji nie przekraczała kwoty 50.000,00 zł. W dniu 31.10.2019 r. Wnioskodawca wniósł do Sądu Najwyższego skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia z dnia 07.11.2017 r. (sygn. akt V CNP14/20). W dniu 27.01.2021 r. Sąd Najwyższy wydał postanowienie o odmowie przyjęcia skargi do rozpoznania. Do dnia 19.04.2021 r. brak uzasadnienia tego postanowienia.

Sz. J. wniósł do Sądu Okręgowego w (…) pozew przeciwko Wnioskodawcy (sygn. akt. II C 526/16 o zapłatę kwoty 140.000,00zł, która wyrokiem z dnia 05.11.2019 r. została Sz. J. zasądzona. Od tego wyroku 15.01.2020 r. Wnioskodawca wniósł apelację do Sądu Apelacyjnego w (…). Sz. J. wniósł do Sądu Okręgowego w (…) kolejny pozew przeciwko Wnioskodawcy (sygn. akt II C 532/18) o zwrot kwoty 1.174.399 zł z tytułu odstąpienia od umowy, która wyrokiem z dnia 13.02.2020 r. została Sz. J. zasądzona. Od tego wyroku 20.03.2020 r. Wnioskodawca wniósł apelację do Sądu Apelacyjnego w (…). Sąd Okręgowy w obydwu wyrokach uznał za wiążący wyrok Sądu Apelacyjnego w (…) z dnia 07.11.2017 r., a ten był jednoinstancyjny i niezaskarżalny. Ważąc ryzyko podjęcia przez Sąd Apelacyjny niekorzystnych dla Wnioskodawcy rozstrzygnięć skarg apelacyjnych, wniesionych w dniach 15.01.2020 r. oraz 20.03.2020 r., Zarząd Wnioskodawcy zainicjował zawarcie ugody z Sz. J. , która znalazła swój finał w dniu 03.12.2020 r. Kwota ugody została ustalona na wartość 1.250.000,00zł, zapłacona Sz. J. i zaliczona do kosztów uzyskania przychodu. Po podpisaniu ugody Wnioskodawca wycofał skargi apelacyjne.

Na kwotę będącą przedmiotem ugody składają się:

• 312.300,00 zł zapłacone przez Sz. J. za wykonane i zafakturowane roboty budowlane, przed rozpoczęciem sporu sądowego w 1998 r.,
• 862.097,87 zł otrzymane przez Wnioskodawcę w 2008 r., w toku postępowania egzekucyjnego, związanego z licytacją nieruchomości Sz. J. , na podstawie prawomocnego wyroku z 31.12.2002 r.,
• 124.799,00 zł otrzymane przez Wnioskodawcę w 2014 r., z kwoty 140.000,00 zł wpłaconej przez Sz. J. w trakcie czynności egzekucyjnych, prowadzonych na podstawie prawomocnego wyroku z 31.12.2002 r., na konto komornika,

co razem daje kwotę 1.299.196,87 zł.

Kwoty te zostały wcześniej zaliczone do przychodów podatkowych, co miało miejsce w latach 1997-1998 w przypadku kwoty 312.300,00 zł, oraz kwoty 378.124,63 zł z kwoty 862.097,87 zł będącej częścią należności głównej w wysokości 388.532,70 zł zasądzonej wyrokiem z 31.12.2002 r., oraz kwoty 124.799,00 zł ujętej w przychodach podatkowych w 2014 r. Ugoda ma charakter zwrotu otrzymanych przez Wnioskodawcę kwot, zaliczonych w całości do przychodów podatkowych. Kwestionowane przez Wnioskodawcę zmiany linii orzeczniczej sądów i ciągnący się od ponad 20 lat nie rozstrzygnięty spór, stanowiły poważne zagrożenie dla dalszego istnienia Spółki. W przypadku przegrania spraw apelacyjnych wysokość zobowiązań wyniosłaby 1.726.454,17 zł, licząc na dzień zawarcia ugody, co stwarzało poważne zagrożenie utraty możliwości regulowania przez Spółkę swoich zobowiązań, a w konsekwencji konieczność złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Spółka poprawnie zinterpretowała to zdarzenie w aspekcie podatkowym, zaliczając do kosztu uzyskania przychodu w zeznaniu CIT-8 o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych za rok podatkowy 2020, kwotę zapłaconą Stronie ugody pozasądowej, zawartej w opisanej sprawie?

Zdaniem Wnioskodawcy, wierzytelność wynikająca z powyższej ugody, zapłacona przez Spółkę Stronie przeciwnej, stanowi koszt uzyskania przychodu, zgodnie z art. 15 ust. 1 uopdop, a wydatek ten nie spełnia przesłanek definicji kosztów zawartych w art. 16 ust. 1 uopdop.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1406 ze zm., dalej: „updop”), przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

Dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów (art. 7 ust. 2 updop).

Sposób ujęcia przedmiotu opodatkowania w podatku dochodowym od osób prawnych nie jest przypadkowy i pozwala na wyprowadzenie wniosku o objęciu zakresem ustawy wszystkich zdarzeń, z którymi wiąże się dla podatnika konkretna korzyść o wymiarze finansowym powodująca zwiększenie aktywów lub zmniejszenie pasywów. Wystąpienie każdego zdarzenia powodującego wymierną korzyść po stronie podatnika skutkuje obowiązkiem opodatkowania osiągniętej nadwyżki ponad koszty jej uzyskania przez podatnika. Nie jest przy tym istotne źródło korzyści, chodzi bowiem o każdy przypadek powodujący wzrost wartości majątku lub zmniejszenie zobowiązań ciążących na podatniku. Przyjęte rozwiązanie legislacyjne pozwala na stosowanie przepisów ustawy niezależnie od specyfiki podmiotów podlegających opodatkowaniu, zmieniających się okoliczności i rzeczywistości gospodarczej, jak również ewolucji różnego rodzaju instrumentów wykorzystywanych w obrocie gospodarczym.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 updop, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

W myśl art. 12 ust. 3 updop, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, a także za przychody uzyskane z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Należy zaznaczyć, że o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danej osoby prawnej decyduje jego definitywny charakter w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa tej osoby prawnej. Ma to miejsce również w sytuacji, gdy skutkiem wystawienia faktury za wykonaną usługę, czy dostarczony towar powstaje roszczenie osoby prawnej wobec kontrahenta o zapłatę uzgodnionej ceny.

Przychodem są zatem wszelkie przysporzenia majątkowe o charakterze trwałym, bezzwrotnym, definitywnym, których rzeczywiste otrzymanie powoduje obowiązek zapłaty podatku dochodowego.

W świetle ww. przepisu należne lub otrzymane w sposób definitywny środki pieniężne stanowią, co do zasady, przychód dla celów podatku dochodowego od osób prawnych.

Natomiast, zgodnie z art. 15 ust. 1 updop, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Powyższe oznacza, że podatnik ma prawo do odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod warunkiem, iż nie zostały one wymienione w art. 16 ust. 1 ww. ustawy oraz że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością, a ich poczynienie ma lub może mieć wpływ na możliwość powstania przychodu (w tym zachowania lub zabezpieczenia przychodów). Przepis ten konstytuuje więc zasadę, stosownie do której pomiędzy kosztem podatkowym oraz przychodami podatnika musi wystąpić związek przyczynowo-skutkowy.

Kosztem uzyskania przychodów będzie zatem taki koszt, który spełnia łącznie następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
  
  

Należy przy tym zauważyć, że definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach, należy zaś zbadać istnienie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesieniem kosztu, a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Oprócz powyższego należy mieć na uwadze, że dokonując rozpoznania kosztowego charakteru określonego wydatku podatnik musi badać nie tylko to, czy wydatek ten został poniesiony w celu osiągnięcia przychodów, zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów (art. 15 ust. 1 updop), ale i to czy nie jest on objęty wyłączeniem z art. 16 ust. 1 updop, co definitywnie pozbawia go charakteru kosztu podatkowego choćby nawet spełniał wprowadzone przez ustawodawcę w art. 15 ust. 1 updop, kryteria normatywne.

Odnosząc powyższe uregulowania do przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, zauważyć należy, że w rozpatrywanej sprawie ugoda ma charakter zwrotu otrzymanych przez Wnioskodawcę kwot, zaliczonych uprzednio w całości do przychodów podatkowych. Dlatego też podatkowe rozliczenie skutków zawartej ugody powinno być dokonane po stronie przychodów, a nie kosztów uzyskania przychodów. Skoro bowiem ugoda ma charakter zwrotu otrzymanych przez Wnioskodawcę kwot, zaliczonych w całości do przychodów podatkowych, to nie można uznać, że dokonywany obecnie zwrot kwot stanowi koszty związane z rozpoznanymi przychodami.

Zatem, w opisanej sytuacji, zastosowanie znajdą przepisy wskazujące moment dokonywania korekt przychodów podatkowych.

Zasady dokonywania korekt przychodów zawarte zostały w art. 12 ust. 3j-3m updop.

Stosownie do treści art. 12 ust. 3j updop, jeżeli korekta przychodu nie jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, korekty dokonuje się poprzez zmniejszenie lub zwiększenie przychodów osiągniętych w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca lub, w przypadku braku faktury, inny dokument potwierdzający przyczyny korekty.

W myśl art. 12 ust. 3k updop, jeżeli w okresie rozliczeniowym, o którym mowa w ust. 3j, podatnik nie osiągnął przychodów lub osiągnięte przychody są niższe od kwoty zmniejszenia, podatnik jest obowiązany zwiększyć koszty uzyskania przychodów o kwotę, o którą nie zostały zmniejszone przychody.

Na podstawie art. 12 ust. 3l updop, przepisów ust. 3j i 3k nie stosuje się do:

1. korekty dotyczącej przychodu związanego ze zobowiązaniem podatkowym, które uległo przedawnieniu;
2. korekty cen transferowych, o której mowa w art. 11e.
   
   

Z regulacji zawartych w cytowanym powyżej art. 12 ust. 3j updop, wynika, że korekta „wstecz” może być dokonana jedynie wtedy, gdy przyczyną korekty jest błąd rachunkowy lub inna oczywista omyłka. Przy czym, ustawodawca nie wskazuje, co należy rozumieć poprzez pojęcia „błąd rachunkowy” oraz „inna oczywista omyłka”. Pojęcia te zatem należy rozumieć zgodnie z ich znaczeniem potocznym. Zatem, za „błąd rachunkowy” należy uznać sytuację, gdy koszt został niewłaściwie ujęty ze względu na błąd w toku wykonywania obliczeń; może to dotyczyć zarówno okoliczności leżących po stronie wystawcy faktury czy innego dokumentu księgowego (np. błędne podanie na fakturze cen lub wartości towarów), jak i po stronie odbiorcy takiego dokumentu (np. wprowadzenie do ksiąg rachunkowych nieprawidłowej cyfry, zastosowanie wadliwego kursu waluty obcej przy przeliczaniu wartości przychodu na złote itp.).

Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego PWN (wersja internetowa www.sip.pwn.pl), przez „omyłkę” należy rozumieć „spostrzeżenie, sąd niezgodny z rzeczywistością, niewłaściwe postępowanie, posunięcie”. W konsekwencji, za „inną oczywistą omyłkę” należy uznać inny oczywisty błąd, który nie jest jednocześnie błędem rachunkowym. Takim błędem będzie np. ujęcie w kosztach podatkowych faktury wystawionej na podmiot inny niż faktyczny nabywca towaru. „Omyłka” wiązać się również będzie z błędem polegającym albo na nieprawidłowym wystawieniu albo nieprawidłowym ujęciu dowodu księgowego. Okoliczność taka musi mieć zatem charakter „pierwotny”. Co więcej, „omyłka” musi być „oczywista”. Oznacza to, że w przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do charakteru przyczyn korekty, korekta dokonywana winna być w okresie otrzymania dokumentu potwierdzającego przyczynę korekty (w przypadku korekty kosztów uzyskania przychodów) lub w okresie wystawienia tego dokumentu (w przypadku korekty przychodów). Tylko w przypadku jednoznacznego stwierdzenia, że nieprawidłowe ujęcie przychodu bądź kosztu było bezpośrednim wynikiem błędu rachunkowego lub oczywistej omyłki, korekta kosztu winna być uwzględniana „wstecznie”.

W uzasadnieniu do projektu ustawy nowelizującej wprowadzającej przepisy art. 12 ust. 3j-3m oraz art. 15 ust. 4i-4l ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wskazano, że: „Moment ujęcia faktury korygującej, zarówno po stronie przychodów, jak i kosztów podatkowych, powinien być zatem uzależniony od okoliczności, jakich dotyczy ta faktura, a mianowicie:

• jeżeli pierwotnie sporządzona faktura błędnie dokumentowała stan faktyczny, a więc korekta jest wynikiem błędu (czyli zawierała pomyłki np. w ilości, cenie lub kwocie podatku VAT), to wówczas korekta powinna być przyporządkowana wstecznie do okresu, którego dotyczy, czyli do daty wystąpienia przychodu należnego (odpowiednio daty poniesienia kosztu), wynikającego z faktury pierwotnej,
• natomiast w przypadku, gdy faktura pierwotna prawidłowo dokumentowała zdarzenie gospodarcze, które miało miejsce w dacie jej wystawienia (stan faktyczny), a faktura korygująca została wystawiona przez sprzedawcę z powodu późniejszych zdarzeń, a więc okoliczności mających wpływ na zmianę przychodów powstałych już po wystawieniu faktury pierwotnej, takich jak np. obniżenie ceny, udzielenie rabatu czy zwrotu towaru – fakturę korygującą należy rozliczyć na bieżąco, z datą jej wystawienia (…)”.
  
  

Zatem w przypadku, gdy faktura pierwotna prawidłowo dokumentowała zdarzenie gospodarcze, a faktura korygująca (dokument korygujący) została wystawiona przez sprzedawcę z powodu późniejszych okoliczności, takich jak np. obniżenie, jak również zwiększenie ceny, udzielenie rabatu, zwrotu towaru, fakturę korygującą (dokument korygujący) należy rozliczyć w bieżącym okresie rozliczeniowym (tj. w dacie wystawienia dokumentu korygującego i odpowiednio – jego otrzymania). Jeżeli jednak pierwotnie sporządzona faktura zawierała błędy lub pomyłki, a więc błędnie dokumentowała stan faktyczny, podatnik zobowiązany jest przyporządkować korektę wstecznie do okresu, którego dotyczy, czyli do daty wystąpienia przychodu należnego (odpowiednio daty poniesienia kosztu), wynikającego z pierwotnego dokumentu (druk sejmowy Nr 3432).

W związku z powyższym, w analizowanej sprawie zastosowanie znajdzie przepis art. 12 ust. 3j updop, a Wnioskodawca powinien dokonać stosownej korekty swoich rozliczeń pomniejszając przychody podatkowe „na bieżąco”, tj. w okresie rozliczeniowym, w którym został wystawiony dokument potwierdzającego przyczyny korekty.

Jednakże, należy zwrócić uwagę, że zgodnie z cytowanym powyżej art. 12 ust. 3l pkt 1 updop, nie można dokonać korekty dotyczącej przychodu związanego ze zobowiązaniem podatkowym, które uległo przedawnieniu.

Stosownie do art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej, zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

W myśl art. 70 § 2 Ordynacji podatkowej, bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu:

1. od dnia wydania decyzji, o których mowa w art. 67a § 1 pkt 1 lub 2, do dnia terminu płatności odroczonego podatku lub zaległości podatkowej, ostatniej raty podatku lub ostatniej raty zaległości podatkowej;
2. od dnia wejścia w życie rozporządzenia w sprawie przedłużenia terminu płatności podatku, wydanego przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, do dnia upływu przedłużonego terminu.
   
   

Bieg terminu przedawnienia przerywa ogłoszenie upadłości. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego (art. 70 § 3 Ordynacji podatkowej).

Jak stanowi art. 70 § 4 Ordynacji podatkowej, bieg terminu przedawnienia zostaje również przerwany wskutek zastosowania środka egzekucyjnego, o którym podatnik został zawiadomiony. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu, w którym zastosowano środek egzekucyjny.

W myśl art. 70 § 6 Ordynacji podatkowej, bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego zostaje również zawieszony z dniem:

1. wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, o którym podatnik został zawiadomiony, jeżeli podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia wiąże się z niewykonaniem tego zobowiązania;
2. wniesienia skargi do sądu administracyjnego na decyzję dotyczącą tego zobowiązania;
3. wniesienia żądania ustalenia przez sąd powszechny istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa;
4. doręczenia postanowienia o przyjęciu zabezpieczenia, o którym mowa w art. 33d § 2, lub doręczenia zarządzenia zabezpieczenia w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;
5. doręczenia zawiadomienia o przystąpieniu do zabezpieczenia w przypadkach określonych w art. 32a § 3 i art. 35 § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2019 r. poz. 1438, z późn. zm.);
6. wystąpienia przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, na wniosek strony, o którym mowa w art. 119h § 2, o opinię Rady do Spraw Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania, zwanej dalej „Radą”, co do zasadności zastosowania art. 119a lub środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Zatem, wg generalnej zasady zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Zatem w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, mając na uwadze treść art. 12 ust. 3l pkt 1 updop (który wyłącza możliwość dokonania korekty w odniesieniu do przychodu związanego z zobowiązaniem przedawnionym) możliwe będzie dokonanie korekty w odniesieniu do przychów za lata w których zobowiązanie podatkowe nie uległo jeszcze przedawnieniu.

Reasumując, stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym wierzytelność wynikająca z powyższej ugody, zapłacona przez Spółkę Stronie przeciwnej, stanowi koszt uzyskania przychodu, zgodnie z art. 15 ust. 1 updop, jest nieprawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej). Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2019 r. poz. 2325, ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.