Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP2-1.4010.122.2021.2.JF
z 7 czerwca 2021 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1325 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 31 marca 2021 r. (data wpływu 31 marca 2021 r.) uzupełnione pismem z 2 czerwca 2021 r. (data nadania 2 czerwca 2021 r., data wpływu 2 czerwca 2021 r.) na wezwanie tut. Organu z 2 czerwca 2021 r., nr 0114-KDIP2-1.4010.122.2021.1.JF (data nadania 2 czerwca 2021 r., data odbioru 2 czerwca 2021 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy przeprowadzenie połączenia odwrotnego bez podwyższenia kapitału zakładowego Spółki przejmującej - Wnioskodawcy i z wydaniem udziałów własnych Spółki przejmującej na rzecz udziałowca Spółki przejmowanej, nie będzie skutkować powstaniem przychodu po stronie Spółki przejmującej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE


W dniu 31 marca 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy przeprowadzenie połączenia odwrotnego bez podwyższenia kapitału zakładowego Spółki przejmującej - Wnioskodawcy i z wydaniem udziałów własnych Spółki przejmującej na rzecz udziałowca Spółki przejmowanej, nie będzie skutkować powstaniem przychodu po stronie Spółki przejmującej.


We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.


A. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji jest nowoutworzoną Alternatywną Spółką Inwestycyjną z siedzibą w (…) [dalej: „Spółka”; „Wnioskodawca”, „Spółka przejmująca” lub „A.”].

Wnioskodawca jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych i podlega opodatkowaniu w Polsce od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (jest rezydentem podatkowym w Polsce).


Zgodnie z par. 5 ust. 1 umowy spółki, wyłącznym przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest:

  1. zbieranie aktywów od wielu inwestorów (wspólników) w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów (wspólników) zgodnie z określona polityką inwestycyjną;
  2. zarządzanie A. jako alternatywną spółką inwestycyjna w rozumieniu ustawy z dnia 27 maja 2004 r., o funduszach inwestycyjnych i zarządzania Alternatywnymi Funduszami Inwestycyjnymi (tj. z dnia 9 grudnia 2019 r. Dz. U. z 2020 r. poz. 95 z późn. zm. [dalej: UFI]), polegające na zarządzaniu jej portfelem inwestycyjnym, zarządzaniu ryzykiem oraz wprowadzeniu spółki do obrotu w rozumieniu UFI. Tym samym, A. będzie wewnętrznie zarządzającym Alternatywną Spółką Inwestycyjną [dalej: „ASI”].


Większościowym wspólnikiem Spółki jest B. Sp. z o.o. [dalej: „Spółka przejmowana” lub „B.”], która posiada 95% udziałów w Spółce przejmującej. Drugim wspólnikiem Spółki przejmującej jest Pan P. K., posiadający 5% udziałów Spółki przejmującej oraz 100% udziałów Spółki przejmowanej.


Planowane jest połączenie Wnioskodawcy ze Spółka przejmowaną w ramach połączenia odwrotnego. Przedmiotowe połączenie zostanie przeprowadzone na podstawie art. 492 § 1 pkt 1 Kodeksu Spółek Handlowych (tj. z dnia 22 lipca 2020 r., Dz. U. z 2020 r. poz. 1526 z późn. zm. [dalej: KSH]) przez przeniesienie całego majątku B. na rzecz A. - Spółkę przejmującą za udziały, które Spółka przejmująca przyzna udziałowcowi Spółki przejmowanej (łączenie się przez przejęcie).


W tym miejscu Wnioskodawca pragnie podkreślić, że połączenie A. z B. jest uzasadnione z przyczyn ekonomicznych i biznesowych. Uzasadnieniem dla połączenia jest rozwój działalności inwestycyjnej B.


W chwili obecnej B. jest wspólnikiem lub akcjonariuszem w ponad (…) spółkach (pośrednio lub bezpośrednio) na różnym etapie rozwoju (w tym w spółkach dojrzałych oraz startupach) oraz prowadzi dalszą działalność inwestycyjną w sektorach płatniczym, nowych technologii oraz energetyki odnawialnej. Ze względu na skalę zaangażowania B. w różne podmioty wskazane jest utworzenie podmiotu o statusie Alternatywnej Spółki Inwestycyjnej, tj. alternatywnego funduszu inwestycyjnego, zajmującego się lokowaniem aktywów zgodnie z przyjętą polityką inwestycyjną.


Wnioskodawca oświadcza zatem, że powyższe połączenie odbędzie się z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a jego celem nie jest osiągnięcie korzyści podatkowej sprzecznej w danych okolicznościach z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej lub jej przepisu.


W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy, nie znajdą do niego zastosowania przepisy art. 119a i następne Ordynacji podatkowej (tj. z dnia 7 lipca 2020 r., Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 z późn. zm.) w przedmiocie ogólnej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania, ani art. 12 ust. 13 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tj. z dnia 27 lipca 2020 r. Dz.U. z 2020 r. poz. 1406 z późn. zm. [dalej: „Ustawa o CIT”]).


W wyniku planowanego połączenia Spółka przejmowana zostanie przejęta w całości przez Spółkę przejmującą w zamian za udziały wydane przez Spółkę na rzecz jedynego udziałowca Spółki przejmowanej. Planowane połączenie będzie połączeniem odwrotnym (ang. downstream merger), w ramach którego Wnioskodawca połączy się ze swoim wspólnikiem.


W skład majątku Spółki przejmowanej przejętego przez Wnioskodawcę w ramach połączenia będzie wchodzić między innymi 95% udziałów w kapitale zakładowym A. Z perspektywy Spółki przejmującej, będą to jej udziały własne.


Dopuszczalność przeprowadzenia połączenia odwrotnego bez podwyższenia kapitału zakładowego potwierdza znowelizowane brzmienie art. 515 § 1 KSH w brzmieniu obowiązującym od 1 marca 2020 r., zgodnie z którym: „Spółka przejmująca może wydać wspólnikom spółki przejmowanej udziały albo akcje ustanowione w wyniku podwyższenia kapitału zakładowego, udziały albo akcje własne nabyte zgodnie z art. 200 i art. 362 oraz objęte w przypadku, o którym mowa w art. 366. Spółka przejmująca może wydać wspólnikom spółki przejmowanej udziały albo akcje własne, które nabyła w wyniku połączenia z tą spółką.”.


Połączenie w opisanym wyżej trybie zostanie przeprowadzone z dochowaniem wszystkich wymogów przewidzianych przez przepisy KSH, w tym w szczególności:

  1. sporządzony zostanie plan połączenia wraz z wymaganymi załącznikami,
  2. ustalona zostanie wartość majątku Spółki przejmowanej,
  3. podjęte zostaną uchwały przez zgromadzenia wspólników spółek w przedmiocie wyrażenia zgody na plan połączenia, oraz
  4. dokonane zostanie niezbędne zgłoszenie do sądu rejestrowego.


Wnioskodawca pragnie jednocześnie podkreślić, że przydzielona udziałowcowi Spółki przejmowanej w ramach połączenia wartość emisyjna udziałów Spółki przejmującej będzie równa odpowiadającej im wartości rynkowej Spółki przejmowanej (wycenionej z zastosowaniem właściwej metody wyceny przez niezależnego rzeczoznawcę), określonej w planie połączenia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.


Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym przeprowadzenie połączenia odwrotnego bez podwyższenia kapitału zakładowego Spółki przejmującej i z wydaniem udziałów własnych Spółki przejmującej na rzecz udziałowca Spółki przejmowanej, nie będzie skutkować powstaniem przychodu po stronie Spółki przejmującej?

Zdaniem Wnioskodawcy, przeprowadzenie połączenia odwrotnego bez podwyższenia kapitału zakładowego Spółki przejmującej z wydaniem udziałów własnych Spółki przejmującej na rzecz udziałowca Spółki przejmowanej, nie będzie skutkować powstaniem przychodu po stronie Spółki przejmującej.


W przedstawionym w niniejszym wniosku zdarzeniu przyszłym planowane jest przeprowadzenie połączenia spółek w trybie określonym w art. 492 § 1 pkt 1 KSH (połączenie przez przejęcie), w ramach którego A. przejmie B.


Zgodnie z art. 492 § 1 pkt 1 KSH, połączenie dwóch spółek kapitałowych może być dokonane przez przeniesienie całego majątku spółki (przejmowanej) na inną spółkę (przejmującą) za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej (łączenie się przez przejęcie).


W wyniku połączenia A. i B. w opisany powyżej sposób:

  1. majątek B. (obejmujący wszystkie jej aktywa i pasywa) zostanie przeniesiony na A.,
  2. A., w zamian za otrzymany majątek B., wyda udziałowcowi B. swoje udziały.


Zgodnie z Ustawą o CIT, za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody uzyskane w następstwie przekształceń, łączenia lub podziałów podmiotów, w tym przychody osoby prawnej lub spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, przejmującej w następstwie łączenia lub podziału majątek lub część majątku innej osoby prawnej lub spółki (art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. m).

Z uwagi na fakt, że opisane powyżej połączenie będzie miało charakter tzw. połączenia odwrotnego, w którym spółka-córka (A.) przejmie majątek spółki-matki (B.), A. otrzyma - jako składnik majątku B. (Spółki przejmowanej) - również własne udziały należące przed połączeniem do B.


Rozważany przez spółki sposób przeprowadzenia połączenia zakłada, że udziały własne nabyte przez A. w wyniku połączenia nie zostaną umorzone, ale wydane udziałowcowi B. „w zamian” za otrzymany przez A. majątek B. W ramach tej procedury nie dojdzie zatem do podwyższenia kapitału zakładowego i wyemitowania dla udziałowców B. nowych udziałów A., lecz do wydania udziałowcowi B. udziałów własnych A. nabytych przez nią w wyniku połączenia.


Możliwość dokonywania tzw. połączeń odwrotnych w opisany powyżej sposób została wprost potwierdzona w nowelizacji przepisów KSH, która weszła w życie 1 marca 2020 r. Zgodnie ze zmienionym w wyniku tej nowelizacji brzmieniem art. 515 § 1 KSH (zdanie drugie), spółka przejmująca może wydać wspólnikom spółki przejmowanej udziały albo akcje własne, które nabyła w wyniku połączenia z tą spółką. Co więcej, w uzasadnieniu do projektu zmian w art. 515 § 1 KSH, uchwalonych ostatecznie ustawą z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw, wskazano, że celem nowelizacji art. 515 KSH jest ułatwianie przeprowadzania połączeń odwrotnych.


Zgodnie z uzasadnieniem do wspomnianej nowelizacji KSH, zmiana art. 515 § 1 KSH polega na wyraźnym dopuszczeniu możliwości wydawania wspólnikom spółki przejmowanej udziałów lub akcji własnych, które spółka przejmująca nabyła w wyniku połączenia. Regulacja ta ma na celu ułatwienie przeprowadzania tzw. połączeń odwrotnych, w których spółką przejmującą jest spółka zależna, a spółką przejmowaną - spółka dominująca. Umożliwi to spółce przejmującej wydanie wspólnikom spółki przejmowanej własnych udziałów lub akcji nabytych w drodze sukcesji uniwersalnej, bez konieczności uprzedniego podwyższania kapitału zakładowego (w celu dokonania tzw. emisji połączeniowej) oraz umorzenia udziałów (akcji) własnych nabytych w wyniku połączenia.


Oceniając skutki podatkowe połączenia A. i B. w opisany powyżej sposób, należy natomiast zwrócić uwagę na art. 12 ust. 1 pkt 8c Ustawy o CIT, zgodnie z którym do przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem CIT zalicza się ustaloną na dzień połączenia wartość majątku spółki przejmowanej otrzymanego przez spółkę przejmującą. Jednocześnie z przychodów tych należy wyłączyć wartość majątku spółki przejmowanej otrzymanego przez spółkę przejmującą odpowiadającą wartości emisyjnej udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcowi (akcjonariuszowi) spółek łączonych - co wynika z kolei z art. 12 ust. 4 pkt 3e Ustawy o CIT.


Art. 12 ust. 4 pkt 3e Ustawy o CIT upoważnia więc Spółkę przejmującą do pomniejszenia przychodu określonego zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 8c Ustawy o CIT (w kwocie równej wartości majątku Spółki przejmowanej) o wartość emisyjną udziałów przydzielonych udziałowcowi Spółki przejmowanej. Mimo że w przypadku połączenia odwrotnego bez podwyższenia kapitału zakładowego nie dochodzi do emisji nowych udziałów, tylko do wydania udziałowcom udziałów nabytych w drodze połączenia od Spółki przejmowanej, zdaniem Wnioskodawcy również w tym przypadku można mówić o udziałach przydzielonych udziałowcowi Spółki przejmowanej, o których mowa w art. 12 ust. 4 pkt 3e Ustawy o CIT.


Należy bowiem podkreślić, iż brak emisji nowych udziałów nie oznacza, że w ramach połączenia odwrotnego przeprowadzonego bez podwyższenia kapitału zakładowego nie dochodzi do „przydzielenia” udziałów wspólnikom Spółki przejmowanej.


Oznacza to, że art. 12 ust. 4 pkt 3e Ustawy o CIT obejmuje swoim zakresem również połączenia odwrotne, w których Spółka przejmująca nie umarza własnych udziałów nabytych od Spółki przejmującej (jako składnik jej majątku), ale „przydziela” je udziałowcowi Spółki przejmowanej (stosując wspomniany powyżej art. 515 § 1 KSH).


To jak należy rozumieć pojęcie „wartości emisyjnej udziałów” określa natomiast art. 4a pkt 16a Ustawy o CIT. Zgodnie z tym artykułem „wartością emisyjną udziałów” jest cena, po jakiej obejmowane są udziały (akcje), określona w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku - w innym dokumencie o podobnym charakterze, nie niższa od wartości rynkowej tych udziałów (akcji).


Z powyższego wynika zatem, że A., dokonując połączenia z B. poprzez przejęcie jej majątku, przychód w postaci wartości majątku B. (ustalonej z zastosowaniem właściwej metody wyceny, dla celów której majątek powinien być rozumiany jako zbiór aktywów i pasywów) powinna pomniejszyć o cenę, po jakiej udziałowcy B. obejmą udziały A. Pojęcie „ceny” nie zostało doprecyzowane w przepisach Ustawy o CIT. Kierując się potocznym znaczeniem tego słowa, ceną danego dobra jest wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych, której kupujący musi wyzbyć się ze swojego majątku, jeżeli chce dokonać zakupu tego dobra.


W przypadku połączenia spółek pojęcia „ceny” nie można jednak rozumieć w taki sposób, jak czyni się to w przypadku zwykłej sprzedaży udziałów. W przypadku połączenia przez przejęcie dwóch spółek kapitałowych nie dochodzi bowiem do „zwykłego” nabycia udziałów spółki przejmującej, ale do szczególnego rodzaju „wymiany” świadczeń, w efekcie której udziałowcy spółki przejmowanej obejmują udziały w spółce przejmującej niejako „w zamian” za majątek posiadany przez spółkę przejmowaną przejęty przez spółkę przejmującą.


Tym samym należałoby uznać, że ceną, która „płacona” jest spółce przejmującej za objęcie jej udziałów jest w tej sytuacji równowartość majątku spółki przejmowanej przekazanego spółce przejmującej. Należy przy tym podkreślić, że definiując „wartość emisyjną udziałów” jako „cenę po jakiej obejmowane są udziały spółki przejmującej”, art. 4a pkt 16a Ustawy o CIT w żaden sposób nie zastrzega, że chodzi tu tylko o udziały nowo wykreowane/nowo wyemitowane przez Spółkę przejmującą w celu wydania udziałowcowi Spółki przejmowanej.


Zdaniem Wnioskodawcy należy przyjąć, że przez „objęcie” udziałów w rozumieniu powyższego przepisu należy rozumieć nie tylko objęcie nowych udziałów Spółki przejmującej, powstałych w wyniku nowej emisji i podwyższenia kapitału zakładowego Spółki przejmującej, ale również objęcie przez udziałowców Spółki przejmowanej udziałów własnych Spółki przejmującej nabytych przez nią w związku z połączeniem - co wprost dopuszcza wspomniany powyżej art. 515 § 1 zdanie drugie KSH.


W obu bowiem przypadkach udziałowcy Spółki przejmowanej obejmują udziały Spółki przejmującej „w zamian” za cenę w postaci majątku spółki przejmowanej. Bez znaczenia powinna być natomiast okoliczność czy udziały te zostały wyemitowane przez Spółkę przejmującą w związku z podwyższeniem jej kapitału zakładowego czy przejęte (jako udziały własne) jako składnik majątku Spółki przejmowanej.


Przeprowadzenie połączenia A. i B. w sposób opisany w niniejszym wniosku nie zwalnia też jego uczestników z dokonania wszystkich czynności i procedur wymaganych dla skutecznego doprowadzenia do połączenia spółek.


W ramach realizowanej procedury połączenia zostanie więc określony plan połączenia, w tym szczegółowy parytet wymiany udziałów (stosunek wymiany udziałów B. na udziały A.). Do planu połączenia zostanie też dołączony dokument zawierający ustalenie wartości majątku Spółki przejmowanej na określony dzień w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku do sądu rejestrowego o ogłoszenie planu połączenia.


W ramach przedmiotowego połączenia odwrotnego zostanie więc ustalona wartość majątku Spółki przejmowanej, „w zamian” za który udziałowiec B. obejmie udziały A. Wartość ta w analizowanym przypadku stanowić będzie „cenę, po jakiej obejmowane będą udziały” A. „Cenę” tę należy zaś uznać za wartość emisyjną udziałów A., o której mowa w art. 4a pkt 16a Ustawy o CIT, pomniejszającą przychód A. w postaci wartości majątku B. przejętego w wyniku połączenia - zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 3e Ustawy o CIT.


Należy podkreślić, że jakiekolwiek odmienne rozumienie wartości emisyjnej skutkowałoby brakiem neutralności podatkowej połączenia a wprowadzenie takiego rozwiązania nie było celem ustawodawcy i nie byłoby zgodne z regulacjami wspólnotowymi.


W analizowanym zdarzeniu przyszłym, Udziałowiec Spółki przejmowanej jest bezpośrednio 100% udziałowcem Spółki przejmowanej oraz częściowo bezpośrednio i częściowo pośrednio udziałowcem Spółki przejmującej. Tym samym, z perspektywy udziałowca Spółki przejmowanej nie dochodzi do zmiany sytuacji majątkowej (po połączeniu pozostanie on 100% udziałowcem podmiotu powstałego po połączeniu) a jedynie do zmiany struktury posiadanych aktywów.


Tym samym, przyjęcie że wartość emisyjna udziałów mogłaby być w analizowanym zdarzeniu przyszłym niższa niż wartość majątku Spółki przejmowanej, prowadziłoby do niezgodnego z intencją Ustawodawcy oraz niezgodnego z przepisami wspólnotowymi (o których mowa poniżej) opodatkowania połączeń.


Na taką interpretację pojęcia wartości emisyjnej wskazuje m.in. interpretacja z dnia 16 września 2020 r., sygn. 0111-KDWB.4010.16.2020.1.MJ: „Wobec powyższego w sytuacji połączenia odwrotnego strony transakcji również powinny ustalić „wycenę rynkową”, pomimo braku faktycznego emitowania nowych udziałów (akcji). Stąd w przypadku wskazywanego połączenia odwrotnego, wartością w jakiej obejmowane są udziały (akcje) będzie wartość majątku spółki przejmowanej, co należy odczytać właśnie jako wartość emisyjną.”


W świetle powyższego nie powinno zdaniem Wnioskodawcy ulegać wątpliwości, że w przypadku opisanego w niniejszym wniosku połączenia A. i B. (bez podwyższenia kapitału zakładowego A. i wyemitowania przez B. nowych udziałów dla udziałowca B.), dojdzie do „przydzielenia” udziałowcowi B. udziałów A. (tj. udziałów własnych A. przejętych od B. jako składnik jej majątku) i udziały te będą miały określoną wartość emisyjną.


Sytuacja ta odpowiadać więc będzie zakresowi normowania art. 12 ust. 4 pkt 3e Ustawy o CIT, który upoważnia Spółkę przejmującą do pomniejszenia przychodu podatkowego w postaci wartości majątku Spółki przejmowanej o wartość emisyjną udziałów przydzielonych udziałowcowi Spółki przejmowanej.


Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, wyłączenie z przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem CIT, określone w art. 12 ust. 4 pkt 3e Ustawy o CIT, będzie miało zastosowanie także wówczas, gdy połączenie odwrotne A. i B. odbędzie się bez podwyższenia kapitału zakładowego A. i emisji nowych udziałów dla udziałowca B., ale poprzez wydanie udziałowcowi B. udziałów własnych A. przejętych przez nią jako składnik majątku B.


Niezależenie od powyższego, podkreślić również należy, że stanowisko przeciwne, tj. stanowiące, iż wyłączenie z przychodów, o którym mowa w art. 12 ust. 4 pkt 3e Ustawy o CIT dotyczyć winno wyłącznie sytuacji, w której dochodzi do emisji nowych udziałów oraz ich przydzielenia udziałowcowi spółki przejmowanej - prowadziłoby do niedającego się pogodzić z celem tego przepisu opodatkowania wartości majątku spółki przejmowanej jako przychodu podatkowego w spółce przejmującej.


Wskazać bowiem należy, że art. 12 ust. 4 pkt 3e Ustawy o CIT jest jednym z przepisów, które zapewnić mają neutralność procesów łączenia spółek kapitałowych przeprowadzanych z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych. Wprowadzenie do Ustawy o CIT art. 12 ust. 4 pkt 3e Ustawy o CIT jest wyrazem implementacji do krajowego porządku prawnego rozwiązań zawartych w Dyrektywie 2009/133/WE z dnia 19 października 2009 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku łączenia, podziałów, podziałów przez wydzielenie, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów dotyczących spółek różnych państw członkowskich oraz przeniesienia statutowej siedziby SE lub SCE z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego [dalej: „Dyrektywa”]. Jakkolwiek przepisy Dyrektywy wprost dotyczą łączenia spółek z różnych państw członkowskich UE, to jednak polski ustawodawca podatkowy zdecydował się na analogiczne stosowanie tych przepisów również w przypadku łączenia spółek kapitałowych będących polskimi rezydentami podatkowymi.


Z przepisów Dyrektywy należy wywieść dwie kluczowe dla łączenia spółek kapitałowych zasady, tj. zasadę neutralności dla spółek uczestniczących w połączeniu (art. 4 ust. 1) i zasadę neutralności dla wspólników spółki przejmowanej (art. 8 ust. 1). Jednocześnie, Dyrektywa definiuje łączenie spółek m.in. jako czynność, w wyniku której jedna lub kilka spółek, na skutek i w momencie ich rozwiązania bez przechodzenia w stan likwidacji, przekazują ogół swoich aktywów i pasywów na inną istniejącą już spółkę, w zamian za wyemitowanie na rzecz akcjonariuszy papierów wartościowych reprezentujących kapitał tej innej spółki oraz jeżeli ma to zastosowanie, wypłatę gotówkową nieprzekraczającą 10% wartości nominalnej.


Dyrektywa obejmuje zatem także połączenia odwrotne, a więc również do tego rodzaju połączenia powinny mieć zastosowanie ogólne zasady nieopodatkowania połączeń wynikające z Dyrektywy.


Wykładnia art. 12 ust. 4 pkt 3e Ustawy o CIT, ograniczająca jego stosowanie jedynie do połączeń, w ramach których dochodzi do podwyższenia kapitału zakładowego, byłaby zdaniem Wnioskodawcy sprzeczna z Dyrektywą i wynikającą z niej oraz z Ustawy o CIT generalną zasadą neutralności połączeń spółek kapitałowych.


Końcowo, należy wskazać, że prawidłowość stanowiska przedstawionego przez Spółkę w niniejszym wniosku znajduje potwierdzenie w następujących indywidulanych interpretacjach podatkowych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:

  • w dniu 16 września 2020 r. sygn. 0111-KDWB.4010.16.2020.1.MJ: „Ustalając wartość emisyjną należy odnieść się do (właściwych dla połączeń i podziałów) warunków „obejmowania” udziałów (akcji). Warunki te ustalane są zgodnie z obowiązującą procedurą wskazaną w przepisach Kodeksu spółek handlowych. W ramach tej procedury powinien zostać określony plan połączenia, w tym szczegółowy parytet wymiany udziałów (akcji) - art. 499 § 1 pkt 2 KSH. Wskazywana zatem jest wartość obejmowanego majątku spółki przejmowanej w przeliczeniu na udziały (akcje). Nie można uznać aby przypadek połączenia odwrotnego był wyłączony z ww. obowiązków, zatem także w tej sytuacji wymagane będzie wskazanie planu połączenia i parytetu wymiany, który będzie wskazywał również wycenę obejmowanych składników majątku. Wobec powyższego w sytuacji połączenia odwrotnego strony transakcji również powinny ustalić „wycenę rynkową”, pomimo braku faktycznego emitowania nowych udziałów (akcji). Stąd w przypadku wskazywanego połączenia odwrotnego, wartością w jakiej obejmowane są udziały (akcje) będzie wartość majątku spółki przejmowanej, co należy odczytać właśnie jako wartość emisyjną. W tym miejscu wskazać należy, że jeśli istotnie opisana we wniosku restrukturyzacja zostanie przeprowadzona na warunkach uzasadnionych ekonomicznie, to w niniejszej sprawie znajdzie zastosowanie omawiana regulacja art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT, przewidująca wyłączenie z przychodów wartości majątku spółki przejmowanej otrzymanego przez spółkę przejmującą, odpowiadającej wartości udziałów przydzielonych przez Wnioskodawcę udziałowcom spółki przejmowanej.”
  • w dniu 16 września 2020 r. sygn. 0111-KDWB.4010.18.2020.1.KK: „Odnosząc wyższej cytowane przepisy do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że przez ustaloną na dzień łączenia wartość majątku spółki przejmowanej otrzymanego przez spółkę przejmującą w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT, należy rozumieć wartość rynkową ustaloną z zastosowaniem właściwej metody wyceny, dla celów której majątek powinien być rozumiany jako zbiór aktywów i pasywów. (...)” „Mając na uwadze, że definicja „wartość emisyjna udziałów” ma zastosowanie tylko do ustalenia wartości w przypadku restrukturyzacji spółek polegających na połączeniach lub podziałach, musi odnosić się ona do wartości majątku łączonego lub wydzielanego. Połączenie przez przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej na spółkę przejmującą odbywa się w zamian za udziały. Tym samym wartość przeniesionego majątku będzie ceną, po jakiej obejmowane są udziały. (...)” „(...) Zatem z powyższych regulacji wynika, że w przypadku połączenia spółek, przychodem po stronie spółki przejmującej może być ewentualna nadwyżka wartości majątku spółki przejmowanej nad wartością emisyjna udziałów przydzielonych spółce przejmowanej. W konsekwencji, gdy wartość majątku spółki przejmowanej otrzymana przez spółkę przejmującą będzie równa lub niższa niż wartość emisyjna udziałów przydzielonych udziałowcom spółki przejmowanej, to po stronie spółki przejmującej nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.”
  • w dniu 25 czerwca 2020 r. sygn. 0111-KDIB1-3.4010.149.2020.1.MMU: „Ustalając wartość emisyjną należy odnieść się do (właściwych dla połączeń i podziałów) warunków „obejmowania” udziałów (akcji). Warunki te ustalane są zgodnie z obowiązującą procedurą wskazaną w przepisach Kodeksu spółek handlowych. W ramach tej procedury powinien zostać określony plan połączenia, w tym szczegółowy parytet wymiany udziałów (akcji) - art. 499 § 1 pkt 2 KSH. Wskazywana zatem jest wartość obejmowanego majątku spółki przejmowanej w przeliczeniu na udziały (akcje). Nie można uznać, aby przypadek połączenia odwrotnego był wyłączony z ww. obowiązków, zatem także w tej sytuacji wymagane będzie wskazanie planu połączenia i parytetu wymiany, który będzie wskazywał również wycenę obejmowanych składników majątku. Wobec powyższego w sytuacji połączenia odwrotnego strony transakcji również powinny ustalić „wycenę rynkową”, pomimo braku faktycznego emitowania nowych udziałów (akcji). Stąd w przypadku wskazywanego połączenia odwrotnego, wartością w jakiej obejmowane są udziały (akcje) będzie wartość majątku spółki przejmowanej, co należy odczytać właśnie jako wartość emisyjną. W tym miejscu wskazać należy, że jeśli istotnie opisana we wniosku restrukturyzacja zostanie przeprowadzona na warunkach uzasadnionych ekonomicznie, to znajdzie zastosowanie regulacja art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT przewidująca wyłączenie z przychodów wartości majątku spółki przejmowanej otrzymanego przez spółkę przejmującą odpowiadającej wartości udziałów przydzielonych przez Wnioskodawcę udziałowcom spółki przejmowanej.”
  • w dniu 26 maja 2020 r. sygn. 0111-KDIB1-2.4010.94.2020.1.AK: „Odnosząc wyższej cytowane przepisy do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że przez ustaloną na dzień łączenia wartość majątku spółki przejmowanej otrzymanego przez spółkę przejmującą w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT, należy rozumieć wartość rynkową ustaloną z zastosowaniem właściwej metody wyceny, dla celów której majątek powinien być rozumiany jako zbiór aktywów i pasywów. Natomiast wartość emisyjna akcji przydzielonych udziałowcom spółek łączonych w rozumieniu art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT to wartość rynkowa wydanych akcji w spółce przejmującej. Zarówno przeprowadzenie połączenia odwrotnego z podwyższeniem kapitału zakładowego spółki przejmującej jak i przeprowadzenie połączenia odwrotnego bez podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej nie będzie skutkować powstaniem przychodu podatkowego w rozumieniu ustawy o CIT po stronie Wnioskodawcy w sytuacji, jeżeli wartość majątku spółki przejmowanej będzie równa wartości emisyjnej wydanych akcji.”
  • w dniu 15 listopada 2019 r. sygn. 0111-KDIB2-3.4010.275.2019.2.HK: „Ustalając wartość emisyjną należy odnieść się do (właściwych dla połączeń i podziałów) warunków „obejmowania” udziałów (akcji). Warunki te ustalane są zgodnie z obowiązującą procedurą wskazaną w przepisach Kodeksu spółek handlowych. W ramach tej procedury powinien zostać określony plan połączenia, w tym szczegółowy parytet wymiany udziałów (akcji) - art. 499 § 1 pkt 2 KSH. Wskazywana zatem jest wartość obejmowanego majątku spółki przejmowanej w przeliczeniu na udziały (akcje). Nie można uznać aby przypadek połączenia odwrotnego był wyłączony z ww. obowiązków, zatem także w tej sytuacji wymagane będzie wskazanie planu połączenia i parytetu wymiany, który będzie wskazywał również wycenę obejmowanych składników majątku. Wobec powyższego w sytuacji połączenia odwrotnego strony transakcji również powinny ustalić „wycenę rynkową”, pomimo braku faktycznego emitowania nowych udziałów (akcji). Stąd w przypadku wskazywanego połączenia odwrotnego, wartością w jakiej obejmowane są udziały (akcje) będzie wartość majątku spółki przejmowanej, co należy odczytać właśnie jako wartość emisyjną. Odnosząc zatem powołane powyżej uregulowania prawne do treści wniosku uznać należy, że jeśli istotnie opisana we wniosku restrukturyzacja zostanie przeprowadzona na warunkach uzasadnionych ekonomicznie, to znajdzie zastosowanie regulacja art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy CIT przewidująca wyłączenie z przychodów wartości majątku spółki przejmowanej otrzymanego przez spółkę przejmującą odpowiadającej wartości udziałów przydzielonych przez Wnioskodawcę udziałowcom spółki przejmowanej.”


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie ustalenia, czy przeprowadzenie połączenia odwrotnego bez podwyższenia kapitału zakładowego Spółki przejmującej - Wnioskodawcy i z wydaniem udziałów własnych Spółki przejmującej na rzecz udziałowca Spółki przejmowanej, nie będzie skutkować powstaniem przychodu po stronie Spółki przejmującej - jest prawidłowe.


Zasady łączenia spółek kapitałowych regulują art. 491 i n. ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1526, dalej: „KSH”). W myśl postanowień art. 491 KSH, spółki kapitałowe mogą się łączyć między sobą oraz ze spółkami osobowymi; spółka osobowa nie może jednakże być spółką przejmującą albo spółką nowo zawiązaną.

W myśl art. 492 § 1 KSH, połączenie może być dokonane:

  1. przez przeniesienie całego majątku spółki (przejmowanej) na inną spółkę (przejmującą) za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej (łączenie się przez przejęcie);
  2. przez zawiązanie spółki kapitałowej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek za udziały lub akcje nowej spółki (łączenie się przez zawiązanie nowej spółki).


Jednocześnie, spółka przejmująca albo spółka nowo zawiązana wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki (art. 494 § 1 KSH).


Połączenie odwrotne jest jednym ze szczególnych przypadków łączenia się spółek i polega na przejęciu spółki dominującej przez jej spółkę zależną.


Stosownie do postanowień art. 515 § 1 KSH, Spółka przejmująca może wydać wspólnikom spółki przejmowanej udziały albo akcje ustanowione w wyniku podwyższenia kapitału zakładowego, akcje bez wartości nominalnej albo udziały albo akcje własne nabyte zgodnie z art. 200, art. 30047 i art. 362 oraz objęte w przypadkach, o których mowa w art. 30048 i art. 366. Spółka przejmująca może przyznać wspólnikom spółki przejmowanej udziały albo akcje własne, które nabyła w wyniku połączenia z tą spółką.


Zgodnie z art. 515 § 2 KSH, w celu wydania udziałów albo akcji wspólnikom spółki przejmowanej spółka przejmująca może nabyć udziały albo akcje własne, których łączna wartość nominalna, wraz z udziałami albo akcjami nabytymi uprzednio przez tę spółkę, spółki lub spółdzielnie od niej zależne lub osoby działające na jej rachunek, nie przekracza 10% kapitału zakładowego.

W tym miejscu zaznaczyć należy, że art. 515 KSH, został zmieniony przez art. 1 pkt 13 ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. (Dz. U. z 2019 r., poz. 1655) zmieniającej niniejszą ustawę z dniem 1 marca 2020 r.


Zauważyć należy, iż połączenie odwrotne jest odmianą łączenia się przez przejęcie, w którym niejako dochodzi do odwrócenia uprzednio ustalonych ról spółki dominującej i spółki zależnej. W modelowym rozwiązaniu to spółka dominująca przejmuje majątek spółki zależnej. W przypadku zaś połączenia odwrotnego to spółka zależna przejmuje majątek spółki dominującej, w zamian za co wydaje jej udziałowcom (akcjonariuszom) swoje udziały (akcje), w efekcie czego spółka przejmująca otrzymuje w ramach przejmowanego majątku udziały (akcje) własne.


Zgodnie z art. 200 § 1 KSH, spółka nie może obejmować lub nabywać ani przyjmować w zastaw własnych udziałów. Zakaz ten dotyczy również obejmowania lub nabywania udziałów bądź przyjmowania ich w zastaw przez spółkę albo spółdzielnię zależną. Wyjątek stanowi nabycie w drodze egzekucji na zaspokojenie roszczeń spółki, których nie można zaspokoić z innego majątku wspólnika, nabycie w celu umorzenia udziałów oraz nabycie albo objęcie udziałów w innych przypadkach przewidzianych w ustawie.


Natomiast art. 200 § 2 KSH stanowi, że jeżeli udziały, nabyte w drodze egzekucji zgodnie z § 1, nie zostaną zbyte w ciągu roku od dnia nabycia, powinny być umorzone według przepisów dotyczących obniżenia kapitału zakładowego, chyba że w spółce został utworzony, w celu umorzenia udziałów, specjalny kapitał rezerwowy.


Prawa i obowiązki następców prawnych reguluje także ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.). W świetle art. 93 § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej, osoba prawna zawiązana (powstała) w wyniku łączenia się:

  1. osób prawnych,
  2. osobowych spółek handlowych,
  3. osobowych i kapitałowych spółek handlowych

- wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki każdej z łączących się osób lub spółek.


Przepis § 1 wyżej powołanej ustawy stosuje się odpowiednio do osoby prawnej łączącej się przez przejęcie:

  1. innej osoby prawnej (osób prawnych);
  2. osobowej spółki handlowej (osobowych spółek handlowych).


Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1406 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”), przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.


Jednocześnie, jak stanowi art. 7 ust. 2 ustawy o CIT, dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.


Zgodnie z treścią art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. m ustawy o CIT, za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4b, stanowiące przychody faktycznie uzyskane z tego udziału, w tym przychody uzyskane
w następstwie przekształceń, łączenia lub podziałów podmiotów, w tym:

  • przychody osoby prawnej lub spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, przejmującej w następstwie łączenia lub podziału majątek lub część majątku innej osoby prawnej lub spółki,
  • przychody wspólnika spółki łączonej lub dzielonej,
  • przychody spółki dzielonej.

Art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT stanowi, że przychodem, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest w szczególności ustalona na dzień łączenia lub podziału wartość majątku spółki przejmowanej lub dzielonej otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną.


W myśl art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT, do przychodów nie zalicza się wartości majątku spółki przejmowanej lub dzielonej otrzymanego przez spółkę przejmującą odpowiadającej wartości emisyjnej udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcom (akcjonariuszom) spółek łączonych lub spółki dzielonej.


Natomiast, zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 3f ustawy o CIT, do przychodów nie zalicza się wartości majątku spółki przejmowanej lub dzielonej, odpowiadającej procentowemu udziałowi spółki przejmującej w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej, określonemu na ostatni dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału, otrzymanego przez spółkę przejmującą posiadającą w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej udział w wysokości nie mniejszej niż 10%.


Zgodnie z art. 12 ust. 15 ustawy o CIT, przepisy ust. 4 pkt 3e, 3f, 12 i pkt 25 lit. b mają zastosowanie wyłącznie do spółek będących podatnikami, o których mowa w:

  1. art. 3 ust. 1, przejmujących majątek innych spółek mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo
  2. art. 3 ust. 1, przejmujących majątek spółek podlegających w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, albo
  3. art. 3 ust. 2, podlegających w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, przejmujących majątek spółek będących podatnikami, o których mowa w art. 3 ust. 1.


Art. 12 ust. 16 ustawy o CIT stanowi, że przepisy ust. 4 pkt 3e, 3f, 12 i pkt 25 lit. b oraz ust. 4d stosuje się odpowiednio do podmiotów wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy.


Zauważyć przy tym należy, że w myśl art. 12 ust. 13 ustawy o CIT, przepisów ust. 4 pkt 3e, 3f, 12 i pkt 25 lit. b oraz ust. 4d nie stosuje się w przypadkach, gdy głównym lub jednym z głównych celów połączenia spółek, podziału spółek, wymiany udziałów lub wniesienia wkładu niepieniężnego jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.


Zgodnie natomiast z art. 12 ust. 14 ustawy o CIT, jeżeli połączenie spółek, podział spółek, wymiana udziałów lub wniesienie wkładu niepieniężnego nie zostały przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, dla celów ust. 13 domniemywa się, że głównym lub jednym z głównych celów tych czynności jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Z opisu sprawy wynika, że planowane jest połączenie Wnioskodawcy ze Spółka przejmowaną w ramach połączenia odwrotnego. Przedmiotowe połączenie zostanie przeprowadzone na podstawie art. 492 § 1 pkt 1 Kodeksu Spółek Handlowych przez przeniesienie całego majątku B. na rzecz A. - Spółkę przejmującą za udziały, które Spółka przejmująca przyzna udziałowcowi Spółki przejmowanej (łączenie się przez przejęcie).


Połączenie A. z B. jest uzasadnione z przyczyn ekonomicznych i biznesowych. Uzasadnieniem dla połączenia jest rozwój działalności inwestycyjnej B.


W wyniku planowanego połączenia Spółka przejmowana zostanie przejęta w całości przez Spółkę przejmującą w zamian za udziały wydane przez Spółkę na rzecz jedynego udziałowca Spółki przejmowanej. Planowane połączenie będzie połączeniem odwrotnym (ang. downstream merger), w ramach którego Wnioskodawca połączy się ze swoim wspólnikiem.

W skład majątku Spółki przejmowanej przejętego przez Wnioskodawcę w ramach połączenia będzie wchodzić między innymi 95% udziałów w kapitale zakładowym A. Z perspektywy Spółki przejmującej, będą to jej udziały własne.


Połączenie w opisanym wyżej trybie zostanie przeprowadzone z dochowaniem wszystkich wymogów przewidzianych przez przepisy KSH, w tym w szczególności:

  1. sporządzony zostanie plan połączenia wraz z wymaganymi załącznikami,
  2. ustalona zostanie wartość majątku Spółki przejmowanej,
  3. podjęte zostaną uchwały przez zgromadzenia wspólników spółek w przedmiocie wyrażenia zgody na plan połączenia, oraz
  4. dokonane zostanie niezbędne zgłoszenie do sądu rejestrowego.


Ponadto przydzielona udziałowcowi Spółki przejmowanej w ramach połączenia wartość emisyjna udziałów Spółki przejmującej będzie równa odpowiadającej im wartości rynkowej Spółki przejmowanej (wycenionej z zastosowaniem właściwej metody wyceny przez niezależnego rzeczoznawcę), określonej w planie połączenia.


Ustawa o CIT posługuje się definicją wartości emisyjnej, zawartą w art. 4a ust. 16a, który stanowi, że wartość emisyjna udziałów (akcji) oznacza cenę, po jakiej obejmowane są udziały (akcje), określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku - w innym dokumencie o podobnym charakterze, nie niższą od wartości rynkowej tych udziałów (akcji).

Treść powyższych przepisów obowiązujących od dnia 1 stycznia 2018 r., ustalona została na mocy ustawy z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2017 r., poz. 2175).

Uzasadnienie do przedstawionych zmian wskazuje, że ustawodawca zamierzał „urynkowić” wartość uznawaną za przychód oraz wartość do przychodów niezaliczaną. Jak wskazano odnosząc się do zmian w art. 12 ust. 1 pkt 8b (podział spółki) i art. 4a pkt 16a ustawy o CIT „przepis ten odchodzi zatem od odnoszenia tego przychodu do wartości nominalnej otrzymanych udziałów (akcji), jako od wartości w pewnym sensie „sztucznej” (formalnej), nieodzwierciedlającej faktycznej wartości takich udziałów lub akcji”. Wskazana zmiana ma więc nie tylko charakter semantyczny, ze zmiany pojęcia wartości nominalnej na emisyjną, ale też systemowy, urealniający te wartości do wartości występujących w obrocie. Ponadto wskazać należy na jeszcze jeden aspekt wprowadzonych zmian. Jak zaznaczono w uzasadnieniu do ustawy z dnia 27 października 2017 r. ogólnym założeniem wprowadzonych regulacji było ograniczenie niektórych możliwości optymalizowania rozliczeń podatkowych przez wspólników (akcjonariuszy) sprzedających udziały (akcje) dzielonych podmiotów. Takie też narzędzie wprowadza art. 12 ust. 14 ustawy o CIT stanowiący, że jeżeli połączenie spółek, podział spółek, wymiana udziałów lub wniesienie wkładu niepieniężnego nie zostały przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, dla celów ust. 13 domniemywa się, że głównym lub jednym z głównych celów tych czynności jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.


W przypadku połączenia odwrotnego, to jest kiedy spółka przejmuje spółkę posiadającą udziały tej pierwszej spółki, otrzymany w wyniku połączenia majątek spółki przejmowanej obejmuje udziały (akcje) posiadane przez spółkę przejmowaną w spółce przejmującej. W wyniku takiej operacji do spółki przejmującej „wracają” zatem jej własne udziały.

W tym miejscu należy zauważyć, że udział w spółce wyznacza zakres praw i obowiązków wspólnika z tytułu uczestnictwa w spółce. Niewątpliwie zakres tych praw może być innyw przypadku spółki przed jej połączeniem z inną spółką i po takim połączeniu. Trudno zatem przyjąć w takiej sytuacji, że spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej „te same” udziały jakie w wyżej wymienionym kapitale uprzednio posiadała spółka przejęta.


Przy interpretacji art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT, istotne jest zwrócenie uwagi na cechy samej konstrukcji połączeń i podziałów spółek na tle norm podatkowych. Ratio legis przepisów dotyczących opodatkowania przychodów z restrukturyzacji spółek i ich zwolnienia, zakłada spójność elementów przychodu i zwolnienia, co zapewnia neutralność tego typu transakcji na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych. Takie znaczenie tego przepisu jest wyrazem implementacji do krajowego porządku prawnego przepisów Dyrektywy 2009/133/WE z dnia 19 października 2009 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku łączenia, podziałów, podziałów przez wydzielenie, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów dotyczących spółek różnych państw członkowskich oraz przeniesienia statutowej siedziby SE lub SCE z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego.


Jakkolwiek przepisy dyrektywy wprost dotyczą łączenia spółek z różnych państw członkowskich UE, to jednak polski ustawodawca podatkowy zdecydował się na analogiczne stosowanie tych przepisów również w przypadku łączenia spółek kapitałowych będących polskimi rezydentami podatkowymi.


Należy też zauważyć, że przepisy tej dyrektywy definiują łącznie jako czynność, w wyniku której: „jedna lub kilka spółek na skutek i w momencie ich rozwiązania bez przechodzeniaw stan likwidacji, przekazują ogół swoich aktywów i pasywów na inną istniejącą już spółkę, w zamian za wyemitowanie na rzecz akcjonariuszy papierów wartościowych reprezentujących kapitał tej innej spółki oraz jeżeli ma to zastosowanie, wypłatę gotówkową nieprzekraczającą 10% wartości nominalnej lub, w brak wartości nominalnej, księgowej wartości nominalnej tych papierów wartościowych”. Nie wyłączają zatem z tej definicji połączenia odwrotnego.


Ustalając wartość emisyjną należy odnieść się do (właściwych dla połączeń i podziałów) warunków „obejmowania” udziałów (akcji). Warunki te ustalane są zgodnie z obowiązującą procedurą wskazaną w przepisach Kodeksu spółek handlowych. W ramach tej procedury powinien zostać określony plan połączenia, w tym szczegółowy parytet wymiany udziałów (akcji) - art. 499 § 1 pkt 2 KSH. Wskazywana zatem jest wartość obejmowanego majątku spółki przejmowanej w przeliczeniu na udziały (akcje). Nie można uznać aby przypadek połączenia odwrotnego był wyłączony z ww. obowiązków, zatem także w tej sytuacji wymagane będzie wskazanie planu połączenia i parytetu wymiany, który będzie wskazywał również wycenę obejmowanych składników majątku. Wobec powyższego w sytuacji połączenia odwrotnego strony transakcji również powinny ustalić „wycenę rynkową”, pomimo braku faktycznego emitowania nowych udziałów (akcji). Stąd w przypadku wskazywanego połączenia odwrotnego, wartością w jakiej obejmowane są udziały (akcje) będzie wartość majątku spółki przejmowanej, co należy odczytać właśnie jako wartość emisyjną.


W tym miejscu wskazać należy, że jeśli istotnie opisana we wniosku restrukturyzacja zostanie przeprowadzona na warunkach uzasadnionych ekonomicznie, to znajdzie zastosowanie regulacja art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT przewidująca wyłączenie z przychodów wartości majątku spółki przejmowanej otrzymanego przez spółkę przejmującą odpowiadającej wartości udziałów przydzielonych przez Wnioskodawcę udziałowcy spółki przejmowanej.


Zauważyć przy tym należy, że uregulowane w art. 14b-14h Ordynacji podatkowej, postępowanie w sprawie wydawania interpretacji indywidualnych jest postępowaniem odrębnym od postępowania podatkowego czy kontrolnego, w ramach których prowadzone jest postępowanie dowodowe. Regulacje ww. ustawy nie przewidują prowadzenia postępowania dowodowego w sprawach o interpretację przepisów prawa podatkowego. Należy zatem wskazać, że to podatnik stosując przepis art. art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT będzie zobowiązany do wskazania dowodów, że połączenie spółek zostało przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, nie zaś w celu uniknięcia lub uchylenia się od opodatkowania.


Odnosząc wyższej cytowane przepisy do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że przez ustaloną na dzień łączenia wartość majątku spółki przejmowanej otrzymanego przez spółkę przejmującą w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT, należy rozumieć wartość rynkową ustaloną z zastosowaniem właściwej metody wyceny, dla celów której majątek powinien być rozumiany jako zbiór aktywów i pasywów. Natomiast wartość emisyjna akcji przydzielonych udziałowcom spółek łączonych w rozumieniu art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT to wartość rynkowa wydanych akcji w spółce przejmującej.


Tym samym, jeśli istotnie opisana we wniosku restrukturyzacja zostanie przeprowadzona na warunkach uzasadnionych ekonomicznie, to w niniejszej sprawie znajdzie zastosowanie omawiana regulacja art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT, przewidująca wyłączenie z przychodów wartości majątku spółki przejmowanej otrzymanego przez spółkę przejmującą, odpowiadającej wartości udziałów przydzielonych przez Wnioskodawcę udziałowcom spółki przejmowanej.


Biorąc pod uwagę powyższe stanowisko Wnioskodawcy przyjmujące, że przeprowadzenie połączenia odwrotnego bez podwyższenia kapitału zakładowego Spółki przejmującej z wydaniem udziałów własnych Spółki przejmującej na rzecz udziałowca Spółki przejmowanej, nie będzie skutkować powstaniem przychodu po stronie Spółki przejmującej należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny/zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.


Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
  3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.


Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).


Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.


Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…) dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu pandemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj